Kapitool, nu blinkend van goud, toen ruig door bossen en struiken. Toen reeds vervulde die heilige plek het landvolk met huiveringwekkende schroom: toen reeds beefden zij voor woud en gesteente.’) Euander wordt tot een stil karakter gereduceerd en de dichter neemt de rol van de verteller over. Nu Euander de poort en het bijbehorende altaar van Carmentis aanwijst blijkt dat zijn profetische moeder hem niet alleen de weg op zijn kolonisatie had gewezen (335-336), maar ook de toekomstige glorie van Aeneas’ nageslacht en van Pallanteum had voorspeld. Dat zijn natuurlijk de Romeinen en hun stad, Rome: toepasselijkerwijs worden de Romeinen dan ook opgevoerd als de
naamgevers van de poort, precies op het punt in de wandeling waar Aeneas en Euander de Romeinse stad betreden. De overgang is saillant: juist doordat het Trojaanse geslacht van Aeneas in Rome is aangekomen zal de stad ooit haar toekomstige grootheid bereiken. Een toepasselijkere intrede, door een stadspoort, verbonden met de oudste profetie van Romes grootheid, is moeilijk te bedenken.
Fig. 4: Opgravingsterrein van een archaïsch heiligdom bij de Sant’Omobono aan de huidige Via Petroselli, met op de achtergrond de plek van de Porta Carmentalis.
De twee monumenten die Euander daarna aanwijst hangen samen met de stichting van Rome door Romulus, die door de dichter ook bij naam wordt genoemd. Het zogenaamde Asylum, tussen de twee toppen van het Capitool, is de vrijplaats voor vluchtelingen en uitschot waarmee de stichter van Rome
Roma Aeterna jaargang 3, aflevering I & II (najaar 2015) www.romaaeterna.nl
25