Rojiwelat jimare 34 by Roji Wilat 34

‫[~]‬ ‫[ ژماره ‪[ ]2013/12/20[ ]34‬ساڵی سێیەم]‬

‫‪Roji_Wilat@yahoo.com‬‬

‫‪21‬‬

‫چاوپێكەوتن‬

‫مەال كامەران؛‬

‫نیگەرانین لەو سیاسەتەی ئەمڕۆی پارتی جا ئایا واقع پەیرەوی كردوە‬ ‫بەسەریدا یان خۆبەخشانەیە بۆ توركیا‬

‫م��ام��ۆس��ت��ای ئ��ای��ن��ی (م��ەال ك��ام��ەران‬ ‫عەلی) لەچاوپێكەوتنێكی"رۆژی واڵت"دا‪،‬‬ ‫دەڵێت‪":‬تەمەنا دەكەین گۆرانكاریەك‬ ‫ل��ە س��ی��اس��ەت��ەی پ��ارت��ی ب��ەرام��ب��ەر بە‬ ‫رۆژئاوای كوردستان ببێت و نەك ئەوەی‬ ‫ك��ە دەبینین ئێستا ح��ەس��ار دەخرێتە‬ ‫سەر رۆژئ��اوای كوردستان و سیاسەتی‬ ‫پەرتەوازەكردن پەیرەو دەكرێت لەبەرانبەر‬ ‫برا كوردەكانمان و یان حیزبی كارتۆنی‬ ‫دروستدەكرێ و رێدەكرێنە ئەوێ و لەوێ‬ ‫كیشەی پێ دروستدەكرێت"‪ ،‬هەروەها‬ ‫مەال كامەران دەڵێت‪":‬بەداخەوە هەرێمی‬ ‫كوردستان ناتوانێت مەئوایەك بێت بۆ‬ ‫برا كوردەكانی بەشەكانی تری كوردستان‬ ‫و هیواداریشە‪ ،‬گەنجانێك كە بۆ جیهاد‬ ‫دەچ��ن��ە س��وری��ا ل��وول��ەی تفەنگەكانیان‬ ‫نەكەنە برا كوردەكانیان"‪.‬‬ ‫ ‬

‫ئا‪ /‬گۆران پێنجوێنی‬

‫پرسیار‪ /‬بەرێزتان وەكو كەسایەتیەكی‬ ‫ئایینی؛ راپەڕینی گ��ەالن لە رۆژهەاڵتی‬

‫ناویندا چۆن دەبینی‪ ،‬ئاخۆ ئەم ڕاپەرینەی‬ ‫گ��ەالن چ��ەن��دە ت��وان��ی ب��ەخ��ت��ەوەری بۆ‬ ‫ك��ۆم��ەاڵن��ی خەڵكی رۆژه��ەاڵت��ی ناوین‬ ‫دەستەبەر بكات؟‬ ‫وەاڵم‪ /‬كاتێك باس لە شۆرش و راپەرینی‬ ‫گەالن دەكەین هەمیشە شۆرش ئەوەیە كە یان‬ ‫لە خراپەوە بۆ باشتر دەچێت یان لە باشەوە بۆ‬ ‫باشتر دەچێت و ئومێد دەكەین هەموو شۆرشی‬ ‫دونیا لەم پێناوەدا بوبێت‪ .‬ئەم شۆرشانەی‬ ‫دوایی كە لە ناوچەكەدا سەریان هەڵدا لە دژی‬ ‫ستەمكاران و زاڵمان راپەرینێكی دروستكرد‬ ‫بەتایبەتی لە رۆژهەاڵتی ناوین‪ .‬ئەمانەش هیچیان‬ ‫لە شۆرشی رێنسانسی (‪ )1789‬فەرەنسا كەمتر‬ ‫نییە كە شۆرشێك بوو دژبە تۆتالێتارێتی ستەم‬ ‫و زۆری ئەوكاتە‪ .‬ئێمە ئەمە زۆر بە كارێكی‬ ‫ئیجابی دەزانین لە روی واقعی و كۆمەاڵیەتیەوە‬ ‫و بۆ ژیانی سیاسی كۆمەڵگاكانیش بەشتێكی‬ ‫زەروری دەبینین و بەئەرك و رۆڵی كاراكتەرە‬ ‫كاریگەرەكانی كۆمەڵگەی دەبینین لەهەرسەردەم‬ ‫و زەمانێكدا هەلسن بەشۆرش و نوێكردنەوەی‬ ‫ئەو مۆدێلە سیاسیانەی كەوا دواج��ار مودێلی‬ ‫سیاسی ك��ردەی ئینسانەكانە كەهەر نیوە‬ ‫سەدەیەك لە واقعێكەوە بۆ واقعێكی تر كە‬ ‫پێویستە گۆرانكاریەكی بە سەردابێت و بەتایبەت‬

‫ئەم سیستەمەی كە لە دوای روخانی خیالفەتی‬ ‫ئیسالمیەوە بەسەر جیهانی ئیسالمیدا هاتوە و‬ ‫ئەو ناوچە عەرەبنشینەكان و كوردنشینەكان و‬ ‫حەتا ئێرانیش(رۆژهەاڵتی ناوین)‪ .‬دەتوانین بلێین‬ ‫بەشێوازێكی ناتەندروست سیستەمی هەڵچنرا‬ ‫بوو سەرەتا بەشێوازی مەلەكیەت و دوایش‬ ‫بەشێوازیكی عەلمانیەت كە حاكم بووە لەناو‬ ‫چەكەدا و دەتوانم بلیم زولم و ستەم و داگیركاری‬ ‫بەرهەمهیناوە یان شۆرشی (نەتەوایەتی) لە‬ ‫ناوچەكەدا زیاد لەحەدی خۆی سنوری بەزاندبوو‪.‬‬ ‫نمونە (عەرەبەكان) كە هەموو عەرەبایەتیەكەیان‬ ‫خستە پێش هەموو شتیكەوە و تەنانەت لەو‬ ‫پێناوەدا هەموو شتێكیان قوربان دەكرد هەتا‬ ‫ئ��ەوەی كە عروبیەتی خۆیان بەسەرخەڵكیدا‬ ‫بچەسپێنن‪ .‬توركەكان‪ ،‬ئەوانیش بەهەمان شێوە‬ ‫شۆرشەكەیان بۆ بە تورككردن بوو كە تەنانەت‬ ‫بەرەنگێك توركچێتییان خستبوە پێش بەها‬ ‫ئەخالقی و ئینسانی و تەنانەت دینەكەشیان‪.‬‬ ‫هەمووی ئەمانە زیادەرۆی بوو كردیان هەرچەندە‬ ‫ئێمە باوەرمان بەشۆرشی نەتەوایەتی هەیە‬ ‫و هەرنەتەوەیەك سەربەخۆیی و ئازادی خۆی‬ ‫هەبیت‪ ،‬بەاڵم نەك لەسەر حسابی ئاسایشی‬ ‫گەالنی تر و بەتااڵنبردنی سەروماڵی خەڵكی‪.‬‬ ‫ه��ەروەك چۆن كاتی خۆی ئەڵمانیای نازی و‬ ‫ئیتاڵیەكان واڵتی بەڵقا و ئەمەریكای التین و‬ ‫ئاسیایان بەمشێوەیە و خێروبێری ئەم واڵتانانەیان‬ ‫برد بەناوی شۆرشی نەتەوایەتی لێرەدا ئێمە‬ ‫لەگەاڵ ئەوەدا نین‪ ،‬بۆیە ئەم شۆرشانە فۆرماتێك‬ ‫ی��ان ش��ێ��وەی��ەك لەشێوەكان گۆرانكاریەك‬ ‫بەسەر سیستەمی ئەو واڵت��ان��ەدا دێنێت ئەو‬ ‫دیموكراسیەتەی كە شێوەیەكی شكڵی بوو كە‬ ‫بە جۆرێك گاڵتەكردن بوو بەئەقڵیەت و بەبەها‬ ‫پیرۆزیەكان‪ ،‬ئێستا ئەو شۆرشانە گۆرانكاریەكیان‬ ‫بەسەرداهاتووە و هەندیك لەو واڵتانە خەریكە‬ ‫بەرەو باشی دەچن و هەموو شۆرشەكانی ئەم‬ ‫ناوچەیە بەرز دەنرخێنین و بەكارێكی رەوای‬ ‫دەزانین و بەتایبەتیش لەناو كوردا‪.‬‬ ‫پرسیار‪ /‬ئایا ئێوە شۆڕشی گەلەكەمان‬ ‫ل��ە رۆژئ��اوای ك��وردس��ت��ان چ��ۆن‬ ‫هەڵدەسەنێگێنن؟ ل��ەرووی ئایینیەوە‪،‬‬ ‫ه��اوك��اری��ك��ردن و پشتگیریكردنی ئەم‬ ‫شۆڕشە چەندە پێویستە؟ بەتایبەت‬ ‫لەروانگەی ئایینی پیرۆزی ئیسالمەوە؟‬ ‫وەاڵم‪ /‬وەكو باسمان لێكرد شۆرشی گەلی‬ ‫ئێمە وەك چەوساوەترین گەل و رەنگە ئێمە‬