De Roede van Tielt Jaargang 1973

historische waarheid zal wel geen geweld aangedaan zijn als we aalmoezenier Paul de Beir (53) als de mateloze promotor van het oorlogsblaadje beschouwen. In november 1914 was De Beir in Wulpen verzeild. Vandaar kwam hij naar Alveringem op bezoek.

Bij het nieuws van zijn onderscheiding, november 1915, schreef Verschaeve een prachtige dagboeknotitie (54). Geleidelijk aan zou in het Tieltse blaadje de invloed van de frontbeweging, zij het in versluierde bewoordingen, waarneembaar zijn. En van eind 1916 af, om precies te zijn in het decembernummer, komt Lannoo aan het woord; op zijn voorstel en onder zijn leiding wordt een rubriek opengesteld met maandelijkse overzichten van Tieltse gebeurtenissen, een soort van Tieltse kroniek (55). Hij zelf zou nog meermalen in het blaadje schrijven (56).

De kenspreuk van het Tieltse blaadje luidde : Voor God en Vaderland. Dat klonk vertrouwd, vanuit de katholieke ver­ enigingen, voornamelijk het Davidsfonds. In november 1916 stond onder de titel gedrukt : A.V.V.-V.V.K., voor het eerst denken we (57). De maand daarop reeds is het heldenhuldezerkje (ontwerp Joe English, cfr. Heldenhulde 15 augustus 1916) op de eerste bladzijde te zien. Het bleef erop tot mei 1917. We zullen zien hoe het Tieltse blaadje vanaf het tweede jaar een duidelijker Vlaamsgezindheid demonstreert, ondanks de repressieve maat­ regelen van de legeroverheid, na 11 februari 1917.

(53) ° T ielt 25 november 1884, [retorica Tielt 1902], priester gewijd 19 december 1908 en leraar aan het St.-Stanislascollege Poperinge, econoom normaalschool Torhout op 10 januari 1912, legeraalmoeze­ nier op 4 augustus 1914, pastoor te Oostduinkerke 7 januari 1937, Lichtervelde 29 augustus 1939, eervol ontslag 14 augustus 1959, overleden te Tielt op 9 januari 1963. Jaarboek van het bisdom Brugge, 1963 blz. 298. Over de aalmoezeniers : J. LECONTE, Aumôniers militaires beiges de la guerre 1914-1918, Brussel, 1969.

(54) CV, V III, blz. 234-240, dagboeknotitie van 21 november 1915.

(55) “ Zend alles en seffens al ’t Thieltsch nieuws ! Onze vriend, adj. Jooris Lannoo, B 227 IV -i, stelt voor een algemeen overzicht van Thieltsch nieuws in ’t Gazetje te laten verschijnen. Dus maatjes en vrienden zend hem alles wat ge over Thielt weet, ’t is voor elk een kleintje en voor allen zal 't een aangename Thieltsche kronijke zijn." (cursivering van ons).

(56) in nr 12, december 1916 : Een voorstel, Moeder ter eere ! ; nr 14, februari 1917: Herinnering aan den Boerenkrijg; zie tekst in Bijlage I ; nr 16, april 1917 : Paschen ! Zege ! ; nr 19, ju li 1917 : In memoriam Luc Van Hecke; nr 23, november 1917 : Wie doet er mee ? nr 25, januari 1918 : Om zuiver Vlaamsch te leeren; nr 31, ju li 1918 : 11 juli 1918.

(57) L. DOSFEL, Verzameld Werk, Lannoo, Tielt, IV , z.j. blz. 189 noteert dat Renaat de Rudder voor het eerst de spreuk gebruikte in zijn brief op 30 maart 1916.

22