De Roede van Tielt Jaargang 1971

ren en het vuer en het zweerd gden bloed meer doen storten, ah ! dan worden de gazetten in de oogen van velen zonder be­ lang, en gelyk gewoonelyk word gezeyd verdienen hun geld niet meer. Eenen iveraer van volksgeluk heeft schoon daer in de schreeuwenste ongeregtigheden aen den dag te leggen, de heylzaemste verbeteringen voor te stellen, hy predikt als in ’t wilde. «Er is geen nieuws meer», zoo spreken zy die gewoon zyn onnadenkend voort te leven en slechts aen eene lautere nieuwsgierigheyd weten te voldoen.».

Het nummer van 14 maart 1833 bevat C.V.D.B.’s artikel «DIENT DE TEGENWOORDIGE WYZE VAN VOLKS­ VERTEGENWOORDIGING NIET VERBETERD TE WORDEN ?».

Het antwoord was ogenschijnlijk «neen», begon steller, want «het is eene opmerking die ik meermaels heb gemaekt, dat het volk onverschilliger is aen al het geen men gouverne­ ment noemt, dan men gewoonlyk denkt».

«De oorzaek van dit alles is zeker beweenlyk»: Vanden Berghe zag een dubbele oorzaak. Vooreerst staat de «werkende volksklas» onverschillig tegenover de «staetsregering» omdat juist de werklieden van de staat géén hulp hebben te verwach­ ten, geen levenswaarborgen: alleen leger, politie, rechtbank en administratie kunnen aanspraak maken op bestaanswaarborgen zoals pensioen; een werkman echter, «wiens lichaemskragten door den zwaren arbeyd zyn afgemat, gaet gebukt onder den last van de hooge jaeren; hy bevindt zich verlaten in het mid­ den van die maetschappy voor dewelke hy, gedurende eene lange reeks van jaeren, rykdommen heeft helpen verzaemelen».

De tweede oorzaak van die onverschilligheid: het feit dat de werkende klas geen inspraak heeft in de wetgevende ver­ kiezingen. Als voorbeeld dient hier Meulebeke, dat minstens 9.000 inwoners telt, maar waar slechts 60 kiezers zijn, meestal op basis van grondbelasting, «zoo dat ongeveer een zestigtal EYGENAERS voor tolk dienen van een gemeente van 9.000 zielen, waer van het grootste aental GEENE EYGENAERS zyn».

Bij deze tweede vaststelling haakte steller in, om in een lang betoog het algemeen kiesrecht te eisen.

9