Visioen en verzet - Dorothee Solle

Ze werd dan ook een van de meest gelezen theologische publicisten van de twintigste eeuw. Bijna vijftig van haar publicaties zijn in het Nederlands vertaald.

Nu, bijna acht jaar na haar overlijden, wordt het mogelijk terug te kijken op het leven en werk van deze bijzondere en omstreden theologe en de balans op te maken van haar grote en originele oeuvre.

In Duitsland zijn recent enkele biografieën van Sölle verschenen en wordt haar werk in lezingen en boeken besproken en gewogen. In Nederland wordt er nog maar weinig aandacht aan Sölles betekenis en invloed besteed. Het initiatief om hiermee te beginnen is voortgekomen uit het project ‘Lucepedia’ van LUCE-CRC, het Instituut voor Theologische Vorming van de Faculteit Katholieke Theologie van de Universiteit van Tilburg. In deze online encyclopedie zal onder meer uitgebreid aandacht worden besteed aan religieuze sleutelfiguren, zoals belangrijke theologen, rabbijnen en mystici van de twintigste eeuw. In dit kader staat ook de belichting van Dorothee Sölle. Over haar schreef ik een hoofdstuk in de bundel Toptheologen die LUCE in 2006 naar aanleiding van een reeks lezingen over toptheologen samenstelde. Voor deze uitgave over Dorothee Sölle is de tekst verder uitgewerkt, met hulp van Karin Leeuwenhoek.

Het doel van deze uitgave is te laten zien waarom we Sölle de ‘mystica en rebel van de twintigste eeuw’ kunnen noemen. Haar theologisch werk, dat zo nauw verbonden is met haar openbare optreden, wordt hier geschetst aan de hand van haar levensgeschiedenis en de belangrijkste thema’s van haar werk. We zullen in dit boekje stap voor stap laten zien hoe Sölle zich aanvankelijk richtte op politieke, feministische en bevrijdingstheologie, en hoe haar speurtochten in de christelijke mystiek het theologisch werk en haar openbare optreden steeds vernieuwden. De verbinding tussen mystiek en engagement is de rode draad in haar leven en werk geworden. Daar ligt, naar mijn mening, ook de grote originaliteit en de blijvende betekenis van Sölles theologisch werk. Voorafgaand aan hoofdstukken over haar leven en werk, worden eerst de uiteenlopende meningen geschetst, die over Sölle bestaan binnen de kerken en in theologische kringen. Hier komen ook de gemengde gevoelens, die veel mensen over Dorothee Sölle koesteren, aan de orde.

6