Programmakrant Ringbiënnale 2016

Nazomerfestival op toplocatie De programmakrant met alle festivalinfo Blokkenschema, programma, plattegrond en achtergrondinfo!

5-8

Halen we het wereldrecord?

Help mee het grootste koekjesmozaĂŻek ter wereld te maken

8

Openluchtconcert op het Kunstfort

Meer dan 25 Haarlemmermeerse artiesten in concert

9

Dik Trom

Terug van weggeweest

Dat zien we hier.

Dik Trom. Eens het stralende middelpunt van Haarlemmermeer.

Precies. Die jongen die achterop een ezel zat. Ook die jongen die graag de grenzen opzocht. Erover heen ging. Dik was namelijk iemand met pit. Dik was niet alleen stout en ondeugend dus.

Vaker gedroeg hij zich dapper en behulpzaam.

Om deze aangename kant van zijn karakter te vieren, heeft de gemeente Haarlemmermeer De Dik Trom Award in het leven geroepen. Een jaarlijkse onderscheiding voor kinderen en jongeren tussen de 6 - 23 jaar en wonend in Haarlemmermeer.

Wie er kans maken? Jouw neefje, een vriend of eigen dochter die zich inzet voor mens of samenleving. Zoals Dik dat deed.

Geregeld de hulpbehoevende buurvrouw een handje toesteken?

Of met prikker & vuilniszak de buurt door? Draag iemand voor en ontdek of jouw kandidaat een echte Dik Trom is.

12

3

5

7

9

0

haarlemmermeer.nl/diktrom

Held van Hoofddorp

4

6

8

Kijk voor meer informatie op

Dik Trom, ‘t Is een bijzonder kind, dat is-ie

Loop de speurtocht ‘Het mysterie van Dik Trom’ met je vriendjes en vind de verdwenen pot met geld!

Download de izi.travel app en scan deze QR-code

haarlemmermeer.nl

3

Welkom in Haarlemmermeer!

Dennis Meyer, artistiek leider: ‘Toen mij werd gevraagd om het programma voor de Ringbiënnale 2016 samen te stellen, kende ik Haarlemmermeer nauwelijks. Onderweg op de A4 of in de trein zoefde ik er regelmatig voorbij, maar nu kreeg ik de kans om gedurende langere tijd stil te staan bij dit voor mij onbekende stukje Nederland.

Stil te staan bij de bewoners, de inrichting, bij de geschiedenis. Het werd een bijzondere tijd. Ik ben gaan houden van de alom aanwezige horizon, de bloeiende velden, die 26 grote en kleine kernen aan de Ringvaart en de unieke monumenten die grote projecten uit de Nederlandse waterstaatgeschiedenis markeren. Over de moderne architectuur van Hoofddorp valt te twisten, maar ik werd er regelmatig aangenaam door verrast.

De geschiedenis van Haarlemmermeer vind ik fascinerend! Van water naar land, van vis naar graan. Nergens zie je zo duidelijk weerspiegeld waar inventiviteit, pioniersgeest en ondernemerschap toe kunnen leiden. De lokale historie leest als een spannend boek over zeeslagen, stomende gemalen en over de eerste boeren die met blote handen in de vruchtbare klei een bestaan opbouwden.

De aanwezigheid van Schiphol, met alle positieve én negatieve gevolgen, leidt tot een toekomstgerichte dynamiek met opnieuw veel inventiviteit, ondernemerschap en mogelijkheden om de hele wereld uit te nodigen voor samenwerking. Al die elementen mag je als Haarlemmermeerder koesteren; daar mag je trots op zijn!

maak uw keuze en kom proeven!

De Ringbiënnale 2016 is door dit landschap en zijn dynamiek geïnspireerd.

Die inspiratie hoor, ruik, voel, zie én proef je in het programma dat ik samen met instellingen, bewoners en kunstenaars mocht samenstellen.

Het festival wordt georganiseerd door Museum De Cruquius, Historisch Museum, Podium voor Architectuur en Kunstfort bij Vijfhuizen. We vieren wat goed en bijzonder is aan ‘onze’ gemeente. Kunstenaars uit Haarlemmermeer en van buiten, aanstormende talenten én bewoners, bedrijven en instellingen maken samen de Ringbiënnale, voor alle leeftijden.

Ik hoop Haarlemmermeerders (jong en oud) in groten getale te ontmoeten op 17 en 18 september!’

"Unieke waarden voor een breed publiek" Burgemeester Theo Weterings:

‘De tweede editie van de Ringbiënnale, het tweejaarlijkse festival van Museum De Cruquius, Historisch Museum, Podium voor Architectuur en Kunstfort Vijfhuizen, gaat van start! Ik ben erg blij dat het gelukt is dit unieke evenement wederom te organiseren. Vrijdag 16 september wordt de Biënnale feestelijk geopend door wethouder Cultuur Derk Reneman.

-- De organisatie heeft voor u een programma samengesteld en wereldwijde handel. Ook in Haarlemmermeer moeten boeren voor álle leeftijden met professionele kunstenaars, (aanstormende) opnieuw op zoek naar alternatieve middelen van bestaan om zo talenten uit Haarlemmermeer én persoonlijke bijdragen van hun bedrijf overeind te houden. De ontwikkeling van PARK 21, inwoners, instellingen en bedrijven. Zowel het heden als verleden gelegen tussen Hoofddorp en Nieuw-Vennep biedt daarvoor van onze gemeente komt ruim aan bod met theater, beeldende mogelijkheden. Hier wordt ruim 1000 hectare agrarisch kunst en erfgoed. Unieke waarden als onze polderdyamiek en polderland omgezet in kleinschaligere en innovatieve landbouw. ondernemerszin worden voelbaar gemaakt en uitgedragen voor Zo blijft ook in dit toekomstig recreatief gebied de landbouw, onze een breed publiek. De verschillende identiteiten- oud versus historie, zichtbaar behouden. Daarnaast zorgt de aanwezigheid van nieuw, agrarisch versus stedelijk- komen samen.

Schiphol voor ruime aandacht en mogelijkheden voor vernieuwing.

Onder het motto ‘Proef de Polder’ speelt voedsel tijdens de Het maakt Haarlemmermeer een proeftuin voor innovaties op Ringbiënnale 2016 een centrale rol: van leuk, lekker en gezellig het gebied van voedsel, gekoppeld aan innovaties om meer in een tot informatief, kritisch en verhelderend, van ‘hoe het vroeger circulaire, cradle-to-cradle economie te denken. ging’ tot nu, van kunstzinnig tot lekker meedoen, voor jong en voor oud. Van origine is Haarlemmermeer een boerenland. Het Het uitgebreide programma kunt u lezen in deze Ringbiënnale romantische beeld van de boer die dichtbij de natuur bewoners krant. Mijn aanbeveling is: lees het programma, maak uw keuze en van eten voorziet, is inmiddels verruild voor het beeld van een kom proeven!’ bedrijfstak die zwaar onder druk staat door Europese regelgeving

4

Het Cultuurgebouw Het Cultuurgebouw is het culturele hart van Haarlemmermeer.

Geniet hier van kunst en cultuur met theatershows, concerten, workshops, cursussen, exposities, evenementen of maak gebruik van de lees- en studieplekken met gratis wifi.

In Het Cultuurgebouw vind je onder andere Schouwburg De Meerse, de Bibliotheek Haarlemmermeer, Poppodium Duycker, Pier K - vertrekpunt voor kunst en cultuur, Podium voor Architectuur, Artquake en Duyckercafé.

HAARLEMMERMEER FONTGEBRUIK: FF Scalasans DotMatrix KLEURGEBRUIK:

RAL 1020

Full Colour

Pantone 5835 C

HET CULTUURGEBOUW, RAADHUISPLEIN, HOOFDDORP WWW.HETCULTUURGEBOUW.NL

4

WWW.FACEBOOK.COM/CULTUURGEBOUW

5 Openingstijden Ringbiënnale Zaterdag 17 september: 11.00 uur tot 23.00 uur Zondag 18 september: 11.00 uur tot 18.00 uur Locatie: Kunstfort bij Vijfhuizen Fortwachter 1, 2141 Vijfhuizen Bereikbaarheid: Openbaar Vervoer: Het Fort bij Vijfhuizen is eenvoudig te bereiken via de openbaar vervoerverbinding de ‘Zuidtangent’ (bus 300, halte Vijfhuizen).

Die bus rijdt elke 8 tot 15 minuten van stations Haarlem Centraal, Hoofddorp of Schiphol. Vanaf de bushalte is het ruim 5 minuten lopen naar het fort.

Fiets: Bij het Kunstfort zijn voldoende fietsenrekken aanwezig.

Auto: Per auto is het Fort te bereiken vanuit alle richtingen. Navigeer naar EXPO Haarlemmermeer, Stelling 1, Vijfhuizen. Kijk op www.ringbiennale.nl voor een uitgebreide routebeschrijving.

Parkeren Bezoekers aan Ringbiënnale 2016 kunnen de auto parkeren bij de EXPO.

Kaartverkoop De Ringbiënnale is gratis te bezoeken, maar voor een aantal programmaonderdelen geldt een toegangsprijs. Je kunt tickets kopen via www.ringbiennale.nl en op het festival zelf bij de kassa.

Tickets Retourtje Cruquius: €7,50 CJP-houders + Kinderen €5,00 Openluchtconcert: €12,50 CJP-houders €10,00 Combiticket barbecue + openluchtconcert: €27,50 CJP-houders €25,00 GRRRRROENTEN: €1,00 (alleen te koop bij de festivalkassa) ZOMAARGASTEN: €2,50 (alleen te koop bij de festivalkassa) (Huis)kamerconcerten €2,50 (alleen te koop bij de festivalkassa)

Je kunt pinnen op het festival, maar neem ook genoeg cash mee.

Volg ons! @ringbiennale

Blokkenschema

Festivalterrein open 17 sept: 11:00 - 23:00 uur 18 sept: 11:00 - 18:00 uur

Koekjesmozaïek

Koekjesmozaïek ZOMAARGASTEN Grrrrroenten

Restaurant ‘t Fort 17 + 18 sept 11:00 - 18:00 uur

ZOMAAR GASTEN Grrrroenten

onthulling

ZOMAAR GASTEN Grrrroenten

ZOMAAR GASTEN Grrrroenten

Koekjesmozaïek

ZOMAAR GASTEN Grrrroenten

(Huis)kamerconcerten De aardappeleters Retourtje Cruquius

Retourtje Cruquius

BBQ

Retourtje Cruquius

Openluchtconcert

Historische landbouwwerktuigen - Tentoonstelling: Ode aan de landbouw Tentoonstelling: Food/Body - Grond - Boerenmarkt - Fooddocu’s - Bijenmuseum - Kinderplein - Vlaggenproject - Helden van Haarlemmermeer Mobiel souvenirhuisje - Ginstokerij

Aansnijden koekje

Koekjesmozaïek

Koekjesmozaïek Grrrrroenten

Retourtje Cruquius

BBQ

Openluchtconcert

Zaterdag en zondag doorlopend programma activiteiten over de hele dag.

Retourtje Cruquius

Grrrroenten

Grrrroenten

Grrrroenten

Grrrroenten

(Huis)kamerconcerten De aardappeleters Retourtje Cruquius

Retourtje Cruquius

Retourtje Cruquius

Retourtje Cruquius

Retourtje Cruquius

PROgramma Ringbiennale 2016 Datum: zaterdag 17 en zondag 18 september Tijd: zaterdag 12.00, 13.30, 15.30, 17.00 uur (duur ± 1 uur) Tijd: zondag 12.00, 13.30, 15.00, 16.30 uur (duur ± 1 uur) Prijs: €7,50 / CJP + kinderen €5,-

Retourtje Cruquius

Boek een historische theaterreis. Beleef het erfgoed van Haarlemmermeer zoals nooit eerder mogelijk was. Stap in een bus uit vervlogen tijden en laat je verrassen door drie spannende verhalen: ‘Van water naar land’, ‘Het stoomgemaal’ en ‘De vruchten van het gewonnen land’. Onderweg word je getrakteerd op theater, dans, geschiedenis en lekkere lokale hapjes. Theatermakers Ingrid van Leeuwen en Patricia Kuiper maakten een sferisch luisterspel en Erik Kaiel ontwikkelde met zijn gezelschap Arch8 een dansvoorstelling met een hoofdrol voor de grootste stoommachine ter wereld. Deze voorstelling kwam tot stand i.s.m. Holland Route en Veteraan Autobussen Aalsmeer.

Per bustocht is er plek voor 40 mensen (vanaf 10 jaar), dus reserveren is aanbevolen! Het vertrek en eindpunt is de parkeerplaats bij de Genieloods.

Openluchtconcert

Bekende Haarlemmermeerse artiesten treden samen op in een drie uur durend openluchtconcert. Het Openluchtconcert start na zonsondergang en gaat door tot in de donkere uurtjes. Van blues tot boogiewoogie en van urban dance tot akoestische punkrock: het belooft een spectaculaire afsluiting van de festivalzaterdag te worden.

Met onder andere: Tim Vantol, Oscar Harris, Dave Warmerdam, Mylene de Haan, Xander van den Corput, Tim Boerlijst, André Accord, John Klaver, Michelle Nijenhuis, Youp van der Steeg, Paul Beugels, Ineke de Vries, DJ Donor & Nico Noot, Dennis Kivit, Danique Kivit, Suzanna Mangar, Anouk Slik en Jurre van de Linden.

Muzikanten Dave Breidenbach en Martijn Klaver (bekend van de Clever Sessions in Podium Duycker) scheppen eenheid in diversiteit door het drie uur durende concert te regisseren. Hoe ze dat gelukt is, lees je op pagina 9 van deze krant.

Food/Body

Datum: Zaterdag 17 september Tijd: 11.30, 13.00, 14.30 en 15.15 uur (duur +/- 25 minuten) Prijs: €2,50

Datum: zaterdag 17 en zondag 18 september Tijd: op zaterdag van 11.00 – 17.30 en op zondag van 11.00 – 18.00 uur Prijs: gratis

Datum: 17 september en 18 september Tijd: doorlopend, met een grande finale op zaterdag (15:45) en het aansnijden van het koekje op zondag (15:00) Prijs: gratis

Datum: zaterdag 17 september Tijd: Van 18:00 tot 19:30 uur Prijs: €27,50 (combiticket barbecue en Openluchtconcert)

ZOMAARGASTEN

Heb je altijd al te gast willen zijn in een echte talkshow? Of ben je geïnteresseerd in iemands levensverhaal? Schuif dan aan bij ZOMAARGASTEN. Gastheren Oscar Kocken en Patrick Nederkoorn onderwerpen een willekeurige bezoeker aan een diepgaand interview, waarbij zij met beeld- en muziekfragmenten de mooiste verhalen boven tafel proberen te krijgen. Eén ding is zeker: na afloop zal geen gast meer zomaar iemand zijn. ZOMAARGASTEN wordt gepresenteerd door cabaretier, theatermaker en columnist Patrick Nederkoorn (verbonden aan Spijkers met Koppen) en Oscar Kocken, die werkt als presentator, columnist en theatermaker.

GROND

GROND is een tentoonstelling van Neeltje ten Westenend en Stephan Keppel die bestaat uit filmische en fotografische installaties over de landbouw in Haarlemmermeer. Tijdens de Ringbiënnale 2014 choreografeerden Neeltje en Stephan de Tractordans: een in GPS uitgezet parcours in een open veld, gereden door de boeren van de Rijnlan­derweg ten zuiden van Hoofddorp en Schiphol op hun trekkers en landbouwmachines. Hiervan werd een film gemaakt, tijdens de Ringbiënnale te zien in GROND. In de tentoonstelling maken Neeltje en Stefan het landschap en de agricultuur in Haarlemmermeer zichtbaar met foto’s en video.

Het grootste koekjesmozaïek ter wereld!

Een kunstwerk om je vingers bij af te likken. Op zaterdag 17 september doen we een aanval op de Guinness World Records door een reusachtig mozaïek te leggen van koekjes. Het mozaïek van 200 m2 bestaat uit 20.000 koekjes en verbeeldt de 26 kernen van Haarlemmermeer (plus de vijf die er nieuw bijkomen). Onder leiding van Lucas De Man van Stichting Nieuwe Helden en ambachtelijk bakker John van Leeuwen worden, voorafgaand aan de Ringbiënnale, de benodigde koekjes gebakken. Op zaterdag 17 september wordt het mozaïek gelegd. Om 15.45 uur weten we het zeker: hebben we het huidige record verbroken? Op zondag is het koekjesmozaïek te bewonderen én te proeven!

Datum: zaterdag 17 september Tijd: 20.00 uur tot 23:00 uur Prijs: €12,50 (CJP-houders €10).

Combiticket met BBQ €27,50

De relatie tussen voedsel en het menselijk lichaam staat centraal en wordt op een kritische manier onder de loep genomen in de tentoonstelling Food/Body met werk van drie kunstenaars. Paul McCarthy’s werk Bossy Burger uit 1991 is een hilarische en groteske aanklacht tegen het consumentisme, waarbij een absurdistische kookles vol iconische verwijzingen naar de Amerikaanse populaire cultuur ontaardt in een abjecte choreografie van grensoverschrijding en agressie. In het werk van L.A. Raeven wordt de compulsieve relatie tussen de kunstenaars, een eeneiige tweeling, gekoppeld aan hun beider anorexiaverleden, in performances en videowerken die op een fysieke manier commentaar leveren op onze schoonheidsidealen. In Kelly uit 2006 volgden ze een meisje met een eetstoornis, die alleen nog maar food samples eet, en haar leven laat beheersen door haar dagelijkse zoektocht naar dit gratis voedsel. Op een meer poëtische manier dient voedsel tot esthetisch materiaal voor Evelyn Taocheng Wang, die in Reflection Paper #1 een autobiografisch verhaal verbeeldt aan de hand van onder meer een inktvis en gouden eieren.

Restaurant ’t Fort

Zeg je Restaurant ’t Fort, dan zeg je Radboud en Ubavka Bos. De twee eigenaren verzorgen in hun restaurant heerlijke lunches, diners en feestelijke bijeenkomsten. Niet voor niets is Restaurant ’t Fort een bekende pleisterplaats langs de verschillende fietsroutes die Haarlemmermeer rijk is. Speciaal voor de Ringbiënnale selecteren Radboud en Ubavka een aantal heerlijke proeverijen op basis van lokale producten.

Datum: zaterdag 17 en zondag 18 september Tijd: doorlopend op zaterdag van 11.00 – 17.30 uur en op zondag van 11.00 – 18.00 uur Prijs: gratis

Datum: zaterdag 17 en zondag 18 september Tijd: 11.00 – 18.00 uur Prijs: divers

GRRRRROENTEN (4+)

Een groepje groenten volledig laten ontsporen? Voor de allerjongste festivalbezoekers krijgt de muziekgroep Raket het voor elkaar. Met een heleboel kleur en fantasie en minstens zoveel geweldige muziek vliegen de groene vrienden uit de bocht. Een funky voorstelling vol sambaballen, synthesizers, dansende preien en meer verrassingen. GRRRRROENTEN smaakt naar meer! De voorstelling is speciaal gemaakt voor jonge kinderen. Hun ouders mogen (knagend) buiten het theater wachten op hun kleine spruiten.

De Aardappeleters

Binnen staat een tafel met een grote pan warme aardappels, een lamp erboven en vijf stoelen er omheen. Verhalenverzamelaar Anne van Delft praat met verschillende Haarlemmermeerders over hoe voedsel hun leven beïnvloedt: een aardappelboer, een huisvrouw/man of medewerker van de voedselbank. Is er wellicht een rode draad te ontdekken in hun ervaringen? Wil jij zelf je verhaal over eten delen met Anne en het publiek? Dat kan: tijdens en na de gesprekken kan iedereen zijn of haar gedachten over voedsel kwijt in de ruimte van De Aardappeleters.

Datum: zaterdag 17 en zondag 18 september Tijd: 11.30, 12.30, 14.00 & 15.00 uur (speelduur: 25 minuten) Prijs: €1,-

Datum: zaterdag 17 en zondag 18 september Tijd: 12.00, 13.30 en 14.50 uur Prijs: gratis

Familiebarbecue op zaterdagavond

Wie zaterdag naar het Openluchtconcert gaat, kan er een extra feestelijke avond van maken. Schuif aan voor een uitgebreide en gezellige familiebarbecue. Vlees, vis en vega: bij Restaurant ’t Fort wordt het vuur opgestookt, gaat de grill op vol vermogen en wordt het dubbel genieten. Boek op tijd je combiticket, want er is maar een beperkt aantal plaatsen.

Vlaggen project We hangen graag de vlag uit: om te vieren, te herdenken of om iets aan te duiden. Bij het binnenvaren van havens en op het water geven schepen boodschappen af door seinvlaggen hoog in de mast te voeren. Hierdoor geïnspireerd ontwierp kunstenaar Holger Nickisch speciaal voor de Ringbiënnale 2016 grote banieren die tijdens het festival bovenop het fort

Datum: zaterdag 17 september en zondag 18 september Tijd: doorlopend op zaterdag van 11.00 – 17.30 uur en op zondag van 11.00 – 18.00 uur Prijs: gratis

wapperen. Met de tekens en kleuren van het seinvlaggen alfabet wordt in verschillende talen “welkom” weergegeven.

Tweehonderdvijftig leerlingen van verschillende basisscholen uit Haarlemmermeer hebben voorafgaand aan de Ringbiënnale hun eigen seinvlaggen gemaakt en gehesen. Op hun vlaggen staan ‘geheime boodschappen’ over voedsel.

Ode aan de landbouw Datum: zaterdag 17 september en zondag 18 september Tijd: doorlopend op zaterdag van 11.00 – 17.30 uur en op zondag van 11.00 – 18.00 uur Prijs: gratis

Datum: zaterdag 17 en zondag 18 september Tijd: doorlopend op zaterdag van 11.00 – 17.30 uur en op zondag van 11.00 – 18.00 uur Prijs: gratis

Datum: zaterdag 17 september en zondag 18 september Tijd: doorlopend op zaterdag van 11.00 – 17.30 uur en op zondag van 11.00 – 18.00 uur Prijs: gratis

Haarlemmermeer heeft een rijkdom aan landschappen. Hoe zijn die te onderscheiden en te fotograferen? Waar houdt een landschap op en waar begint het? De buitenexpositie ‘Ode aan de Landbouw’ bestaat uit 25 foto’s waarin het landschap van Haarlemmermeer en de mensen die er wonen en werken centraal staan.

Datum: zaterdag 17 september en zondag 18 september Tijd: doorlopend Prijs: gratis

Datum: zaterdag 17 september en zondag 18 september Tijd: op zaterdag en zondag om 12:00, 13:00 en 14:00 uur Prijs: € 2,50

Datum: zaterdag 17 september en zondag 18 september Tijd: doorlopend Prijs: gratis

Tijdens de Ringbiënnale kun je ook per fiets proeven van het landschap van Haarlemmermeer. Je komt langs werklandschappen met boerderijen, kantoren en bedrijventerreinen: infrastructurele gebieden die de landbouwgronden doorsnijden. Ook krijg je zicht op de schaalgroottes in woonmilieus en de typische archetypes: schuren. Podium voor Architectuur heeft twee routes samengesteld die te vinden zijn op onze website.

Deze foto’s zijn ingezonden door (amateur)fotografen voor een wedstrijd van het Podium voor Architectuur en PARK21. Na de Ringbiënnale blijft de tentoonstelling nog drie weken te zien bij het Kunstfort en het vrijetijdslandschap PARK21.

Route 1: Vanaf kunstfort Vijfhuizen ontdek je langs bijzondere (geluids)landschappen de gelaagdheid van de omgeving.

Route 2: Vanaf kunstfort Vijfhuizen ontdek je de grote landschappelijke contrasten in de Haarlemmermeer, van Eendenkooi tot Polderbaan.

Helden van Haarlemmermeer

Kinderplein

Haarlemmermeer heeft personen voortgebracht die ook buiten Haarlemmermeer in Nederland of internationaal hun sporen hebben verdiend. Het zijn mensen waar we trots op mogen zijn en die velen tot voorbeeld dienen. De Ringbiënnale laat enkele van deze helden aan het woord. Verwacht sporthelden, muziekhelden maar ook bijzondere politici en wereldverbeteraars.

Historische landbouwwerktuigen

Haarlemmermeer kent een rijke geschiedenis van boerenbedrijven.

Historische landbouwwerktuigen vertellen het verhaal vanaf de boerenknecht die schept in de klei tot aan de bedrijfsmatige agrariër in de huidige tijd. In samenwerking met Meer-Historie worden verschillende landbouwwerktuigen, zoals een graanmolen en een oude tractor tentoongesteld en gedemonstreerd. Een gids vertelt je alles over de werktuigen en het boerenleven in de polder.

Mobiel Souvenirhuisje Werelderfgoed Nederland Datum: zaterdag 17 september en zondag 18 september Tijd: doorlopend op zaterdag van 11.00 – 17.30 uur en op zondag van 11.00 – 18.00 uur Prijs: gratis

Fietsroute door het landschap van Haarlemmermeer

Het Kunstfort bij Vijfhuizen behoort samen met Fort Hoofddorp en Fort Aalsmeerderbrug, als onderdeel van de Stelling van Amsterdam, tot het Unesco Werelderfgoed. De forten zijn verbonden door de Geniedijk, die door het typische agrarische landschap van Haarlemmermeer loopt. De Stelling van Amsterdam viert haar 20-jarige status als Unesco Werelderfgoed.

Tijdens de Ringbiënnale kan men kennismaken met alle Nederlandse Werelderfgoederen. Gastcurator Erik Kessels heeft een mobiele tentoonstelling gemaakt. Er worden moderne souvenirs tentoongesteld, elk gekoppeld aan een Werelderfgoed in Nederland.

Kinderworkshop

Bamboe bruggen en torens bouwen

Een uitdaging voor de kleintjes: hoe bouw je bruggen en torens van bamboe? Tijdens de Ringbiënnale kun je de prachtigste bouwwerken maken van dit oersterke materiaal.

In groepjes ga je aan de slag. Hoe groot en hoog denk jij dat je kunt bouwen? De workshops duren een uurtje en vinden plaats op zaterdag en zondag om 12.00 uur en 14.00 uur.

Datum: zaterdag 17 september en zondag 18 september Tijd: 12.00 en 14.00 (duur 1 uur) Prijs: gratis

Kinderworkshop

KunstKoken

De Vrijstaat, een kinderkunstencentrum uit Utrecht, is present met haar mobiele atelier. Hier steek je de handen uit de koksmouwen en neem je een kijkje in de KunstKeuken.

Daar is eten niet alleen om te eten, maar ook een bron van inspiratie. Maak de mooiste kleigerechten en bewaar dit creatieve voedsel in weckpotten. Ook staat er buiten een grote ketel boven een knisperend vuurtje waarin groentes omgetoverd worden tot een heerlijk gerecht. Wie ga jij blij maken met deze lekkere soep? Doorlopend kunnen er 8 deelnemers (vanaf 6 jaar) per activiteit mee doen.

Datum: zaterdag 17 september en zondag 18 september Tijd: doorlopend Prijs: gratis

Documentaires

Voedsel staat bij documentairemakers vol in de aandacht. De doorlopende recepten van 24kitchen en andere films over koken en het effect van voedsel op ons leven, vinden hun weg naar festivals en televisieschermen. Wij kiezen voor Dreams of Sushi (over de beste sushichef), Vis (over het proces van de vis die gevangen wordt tot dat deze in de supermarkt ligt), Het Nieuwe Eten (over de visie van de Haarlemmermeerse chefkok Jonathan Karpathios), Supersize Me (over de schadelijke effecten van fastfood), Our Daily Bread (over de industriële voedselverwerking) en Fucking Perfect (over de Zeeuwse topkok Sergio Herman).

(Huis)kamerconcerten

In Haarlemmermeer woont veel muziektalent! In huiskamers en andere speciale ruimtes rond en in het Kunstfort zijn verschillende korte concerten geprogrammeerd, samengesteld door bewoners in samenwerking met de Ringbiënnale. Talentvolle singer-songwriters van allerlei muziekstijlen brengen hun nieuwste werk akoestisch ten gehore. Als bezoeker zit je op de eerste rij, leer je de bewoners én de musici kennen en kom je op plekken waar je normaal niet zou komen. Laat je trakteren op taart, knusse huiskamers, spannende locaties én prachtige klanken van Haarlemmermeers talent. Dit muzikale programma komt tot stand in samenwerking met Podium Duycker.

Kom aardappelstempelen!

Aardappelen zijn de oudste producten uit de bodem van de Haarlemmermeerpolder.

Behalve aardappelen eten kun je er ook heel goed mee stempelen. Tijdens een speciale workshop op het Kinderplein gaan kinderen aan de slag met aardappelen, stempels, verf en papier. Ze vullen een bordje van papier met gestempeld eten bij elkaar, dat na afloop mee naar huis kan.

Het snijden van de aardappelen gebeurt onder begeleiding van de ouders.

Bekijk het actuele programma en tijden op www.ringbiennale.nl

Datum: zzaterdag 17 september en zondag 18 septemberTijd: doorlopend op zaterdag en zondag tussen 13:00-17:00 uur Prijs: gratis

8

Infocentrum / Kassa

Terras en restaurant

Mobiel Souvenirhuisje

Food/Body

Grrrrroenten

Terras podium

GROND

De Aardappeleters

Ginstokerij

Verzamelplek Retourtje Cruquius

Uitkijkpunt Koekjesmozaïek

Boerenmarkt

Verzamelplek (Huis)kamerconcerten

Landbouwwerktuigen

Koekjesmozaïek

Bijenmuseum

Ode aan de landbouw

Kinderplein / Buitenpodium / Buitenbar

ZOMAARGASTEN

Koekjesmozaïek

Samen het grootste koekjesmozaïek ter wereld maken Eeuwige roem voor Haarlemmermeer?

We gaan op zaterdag 17 september een aanval doen op een Guiness Record door het grootste koekjesmozaïek ter wereld te leggen. Het mozaïek van 200 m2, bestaande uit zo’n 20.000 koekjes, verbeeldt de 31 kernen van Haarlemmermeer en zijn graan- en landbouwhistorie. Onder leiding van Stichting Nieuwe Helden en John van Leeuwen, eigenaar van de Ambachtelijke Bakkerij van Leeuwen, worden de koekjes gebakken.

Samen met jou, andere bakkers, bewoners, studenten en organisaties uit Haarlemmermeer glazuren en transporteren we de koekjes en bouwen we het mozaïek op. Tijdens de Ringbiënnale op zaterdag 17 september wordt

8

het mozaïek gelegd en op zondag 18 september uitgedeeld.

Donderdag 15 september 10:00-14:00 en 15:00-19:00 uur

We zoeken nog helpende handen voor het glaceren en leggen van de koekjes op donderdag 15, vrijdag 16, zaterdag 17 en zondag 18 september. Wil je onderdeel uitmaken van het team dat deze bijzondere uitdaging aan gaat, mail ons dan en geef je op via info@ ringbiennale.nl. Als je daar je naam, leeftijd en beschikbaarheid naar toe mailt, zullen wij je terugmailen met alle info en kunnen we je in overleg indelen voor een bepaald onderdeel.

We zoeken iedere dag, de hele dag mensen, die we in verschillende shifts zullen indelen, dus alle beschikbaarheid is welkom! We zijn op zoek naar vrijwilligers in de volgende shifts:

koekjes glaceren en verpakken in koekjesfabriek in Cultuurgebouw Hoofddorp Vrijdag 16 september

Zondag 18 september

10:00-14:00 en 15:00-19:00 uur

15:00-18:00 uur Mozaïek aanbreken

koekjes glaceren en verpakken in

en koekjes verdelen op Kunstfort

koekjesfabriek in Cultuurgebouw

bij Vijfhuizen

Hoofddorp Zaterdag 17 september 08:00-16:00 uur koekjes leggen in mozaïek + huldiging op Kunstfort in Vijfhuizen (ieder uur je aanmelden en een uurtje helpen dragen)

Naast deze activiteiten zoeken we op zaterdag 17 en zondag 18 september tussen 10:00 en 20:00 uur publieksbegeleiders voor de overige festival onderdelen.

9

Het Openluchtconcert Een mix van stijlen voor alle

daarbuiten spelen met bekende

zwoele soulballads

artiesten als Hans Liberg en Ruth

en John Klaver,

Jacott. In Haarlemmermeer zetten zij

een van de beste

zich in om musici te ondersteunen,

bluesgitaristen van

bijvoorbeeld met de Clever-

Nederland. Dj Donor

Haarlemmermeer is een muzikale

sessions waar iedereen mee kan

en Nico Noot (bekend

langzaam zakt achter de horizon.

gemeente. Onno Blom, muziek-

‘jammen’. En nu kunnen ze met het

van de band Gotcha!) komen met

Tijdens het intermezzo kan het

programmeur van de Ringbiënnale

Openluchtconcert nog een stapje

Nederlandstalige hiphop en Youp van

publiek rondlopen over het terrein

én medewerker van Podium Duycker,

verder gaan om te laten zien hoe

der Steeg van Navarra met house.

en op verschillende plekken kleine,

heeft daarom, samen met Dave

geweldig muzikaal Haarlemmermeer

De intro komt van gabberlegende Dj

intieme concerten bijwonen.

Breidenbach en Martijn Klaver,

is.’

Dano onder dancebegeleiding van

De Leadbeaters (rock ‘n roll), die

Xander van Corput (So You Think

Lowlands op zijn kop zette en tijdens

leeftijden en muzikale interesses.

De veelzijdigheid van de Haarlemmermeerse muziekscene.

---

een keur aan Haarlemmermeerse

Tim Vantol zaterdag 17 september

artiesten gevraagd mee te werken

Tijdens het drie uur durende

You Can Dance!). Het wordt een

de Polderparade een voorproefje

aan het Openluchtconcert van

concert komen er wel vijfentwintig

mix van stijlen voor alle leeftijden

gaven van de Ringbiënnale, nemen

Ringbiënnale 2016. Vol enthousiasme

musici langs. ‘Ik ben er hartstikke

en muzikale interesses die de

je mee over het hele terrein. Voor de

vertelt hij over het concert: ‘Het wordt

trots op dat het gelukt is dat

veelzijdigheid van Haarlemmermeer

snelle reserveerders begint de avond

een soort Prinsengrachtconcert

punkrocktroubadour Tim Vantol,

heel gaaf weergeeft.’

al vroeg met een heerlijke barbecue

met eigen muziek van de artiesten

die in Duitsland met zijn band volle

en bekende covers. Ik heb Dave en

zalen trekt, meespeelt. Verwacht ook

Het concert vindt plaats op het

Martijn gevraagd het concert te

nog een verrassing, want hij zal meer

Kunstfort. Een sfeervolle locatie die

Tickets Openluchtconcert €12,50 (CJP

arrangeren. Het zijn twee geweldige

doen dan één enkel nummer. Ook

garant staat voor een bijzondere

€10,-) | Combiticket Openluchtconcert

musici die door het hele land en

Oscar Harris is van de partij met zijn

ervaring, zeker wanneer de zon

+ BBQ €27,50 (CJP €25,-)

van het Restaurant ‘t Fort.

Kunstfort bij Vijfhuizen, Historisch Museum Haarlemmermeer, Museum De Cruquius en Podium voor Architectuur Haarlemmermeer en Schiphol Vier Haarlemmermeerse instellingen - organiseren samen sinds 2014 de Ringbiënnale.

Kunstfort bij Vijfhuizen In de Gemeente Haarlemmermeer ligt het Fort bij Vijfhuizen als een schiereiland in een groen landschap aan de rand van Vijfhuizen en binnen de driehoek Haarlem, Schiphol en Amsterdam. Het Fort bij Vijfhuizen is onderdeel van het UNESCO Werelderfgoedmonument de Stelling van Amsterdam; een 135 kilometer lange militaire verdedigingslinie bestaande uit kanalen, dijken met dammen en sluizen, diverse batterijen en een kringstelling van maar liefst 46 forten. De Stelling van Amsterdam werd gebouwd tussen 1881-1914.

Een bezoek aan het fort combineert beeldende kunst met uniek historisch erfgoed en bijzondere recreatie in een prachtig landschap. Fort bij Vijfhuizen is in 1897 ontworpen als een van de eerste betonnen gebouwen in Nederland. Zijn taak was om de Ringvaart en dijk van de Haarlemmermeerpolder te verdedigen.

Sinds 2005 heeft het fort een bestemming als locatie voor beeldende kunst en tentoonstellingen. Buiten staat werk van o.a. Jurgen Bey, Tom Claassen en Hans van Houwelingen. In het fort is werk gepresenteerd van (inter)nationale kunstenaars als Melanie Bonajo, Fransje Killaars, Maartje Korstanje, Metahaven, Navid Nuur, Fernando Sánchez Castillo en vele anderen.

Podium voor Architectuur Het Podium is het architectuurcentrum voor de regio Haarlemmermeer en Schiphol. Het Podium signaleert, agendeert en communiceert de ontwikkelingen op het gebied van architectuur, landschap, stedenbouw en ruimtelijke ordening. Het Podium is onderdeel van Stichting Pier K. Het Podium voor Architectuur ontwikkelt activiteiten en producten voor een breed publiek, voor vakpubliek, voor onderwijs: van publicaties tot exposities, van expertmeetings tot onderwijsprogramma’s. Als kennisplatform met een groot netwerk werkt Podium samen met diverse partners op weg naar nieuwe verbindingen. Dat past bij deze tijd met vele ruimtelijke ontwikkelingen in een dynamisch gebied met pioniers. www.podiumarchitectuur.nl

Haarlemmermeermuseum De Cruquius Haarlemmermeermuseum De Cruquius toont de Haarlemmermeerse (en Nederlandse) geschiedenis van land, water en lucht over een periode van 2000 jaar. Dit museum vertelt het verhaal van de droogmaking van het Haarlemmermeer en het ontstaan van de gelijknamige polder.

Cruquius Museum behoort tot de top 100 van de Rijksmonumenten. Het neogotische gebouw is de behuizing van de Cornish Engine, de grootste stoommachine ter wereld.

Dit markeringspunt van de start van de industriële revolutie in Nederland is een prachtig decor voor een dansvoorstelling tijdens Ringbiënnale 2016.

Historisch Museum Haarlemmermeer toont in een overdekte openluchtpresentatie de geschiedenis vanaf de droogmaking in 1852 tot en met nu. Meer-Historie zet zich in voor het behoud en beheer van historische objecten, monumenten en het unieke polderlandschap. Met trots presenteert Meer-Historie tijdens Ringbiënnale 2016 landbouwmachines die tot het erfgoed van Haarlemmermeer behoren in een parade en op de boerenmarkt.

Meer informatie over de tentoonstellingen, evenementen, concerten en educatieve projecten voor alle leeftijden is te vinden op www.haarlemmermeermuseum.nl.

www.kunstfort.nl

9

10

10

11

Stuurgroep Ringbiënnale: Zippora Elders/Xander Karskens (Kunstfort bij Vijfhuizen), Yvonne Lub (Podium voor Architectuur), Elise van Melis (Haarlemmermeermuseum De Cruquius). Artistiek leider: Dennis Meyer. Zakelijk leider: Frits Ferres.

Programmering: Dennis Meyer, Onno Blom (muziek). Productie: Lise van den Hout en Ellen van Bunnik (’n More Productions). Communicatie en pr: Floor van den Elsen en Malou te Wierik (Buro Dertig). Grafische vormgeving: Joost Kroon (Kroon Ontwerpen) Aankleding terrein: Kim van der Zijde.

De Ringbiënnale bedankt: Gerda Warmerdam • Hanneke Hulshof • Gerard van Soelen • Joost Visser • Annie Schrijvers • Jan Blom • Poppodium Duycker • Cultuurgebouw • Citymarketing Haarlemmermeer • MeerBusiness Haarlemmermeer • Meer-Historie • Pier K • Restaurant ‘t Fort • Holland Route • Staf en vrijwilligers Historisch Museum Haarlemmermeer en Museum De Cruquius • Bestuur, staf en vrijwilligers Kunstfort bij Vijfhuizen • Staf Podium voor Architectuur • Expo Haarlemmermeer • Berrit Blok en Neville Arents (Suepar) • Jesse Kraal • Martine Goulmy • Bram de Leeuw • HC Nieuws • Stichting Veteraan Autobussen• Lucas de Man, Kim Eldering en Pascal Leboucq (Stichting Nieuwe Helden) • Holger Nickisch • Bewoners Fortwachter • John van Leeuwen (Bakkerij van Leeuwen) • Alle vrijwilligers en deelnemende scholen • Alle medewerkers aan Retourtje Cruquius • Het technische & productionele team • Alle deelnemende artiesten aan Ringbiënnale 2016.

De Ringbiënnale wordt mede mogelijk gemaakt door: Gemeente Haarlemmermeer, Prins Bernhard Cultuurfonds, J.C. Ruigrok Stichting, Rabo Coöperatiefonds Schiphol e.o., Expo Haarlemmermeer.

De Ringbiënnale is een gezamenlijke productie van: Kunstfort bij Vijfhuizen, Museum De Cruquius, Podium voor Architectuur Haarlemmermeer en Schiphol en Historisch Museum Haarlemmermeer.

11

12

12