restauratie architectuur
16
monumenten
kunstwerk. Een decor voor de spirituele beleving van kunst, literatuur en filosofie. Een verbond tussen verbeelding en werkelijkheid”. Licht en schaduw
Aan de hand van foto’s van vlak na de oplevering laat Fritz zien wat Bremmer precies bedoelde met ‘eenheid van voordracht’. Dat het materiaalgebruik op elkaar is afgestemd en dat door de samenstelling en vorm van de complexe bouwmassa er afwisselende lichten schaduwpartijen ontstaan. Maar ook dat de lichtreflectie van het metselwerk en de leien op het dak nagenoeg gelijk is en de kleur van de bruine, teakhouten rolluiken in de
raam‑partijen perfect aansluit bij het donkere metselwerk. Over het gebruikte materiaal valt overigens nog veel meer te vertellen. De vlakken met metselwerk zijn samengesteld uit baksteen van verschillende hardheid waardoor er allerlei kleurnuances optreden. De rode, oranje, bruine en bijna zwarte bakstenen, waaruit de gekleurde vlakken bestaan, verschillen eveneens in hardheid en kleur. Alle metselvlakken krijgen daardoor een zekere gelaagdheid, een textuur. Van veraf ziet het metselwerk eruit als een helder vlak, maar van dichtbij ontstaat er juist een subtiel gedifferentieerd beeld met allerlei kleurnuances.
Die behandeling van het materiaal zit ook in het interieur. In de tegels, de houten panelen en deuren, de graniver vloeren, en zelfs in het lakwerk, zit een van te voren bedachte textuur. Zo is het glazuur van de tegels af en toe ‘mislukt’ en in de graniver vloeren zitten tegels die sterk verschillen van kleur. Graniver bestaat uit geperst glas. Het heeft bijzonder mooie, oud aandoende kleuren en is bovendien ondoorzichtig, waardoor het de indruk van steen geeft. Het sauswerk laat een zelfde nuance zien, het is niet helemaal dekkend en daardoor juist bont en gelaagd. Door al die bewust aange brachte onvolkomenheden oogt het materiaal levendig en karaktervol.
Schade herstellen
“Het is belangrijk om dit allemaal te weten”, zegt Fritz, “omdat we er door dit onderzoek achter zijn gekomen dat een restauratie straks uit twee aspecten zal moeten bestaan. Aan de ene kant het herstellen van schade aan het materiaal en aan de andere kant het herstellen van de schade aan de architectuur als geheel zodat het oorspronkelijk bedoelde beeld van dit Gesamtkunstwerk weer volledig tot zijn recht komt. Daarom is het voor mij ook zo belangrijk om te achterhalen wat de opdrachtgever nu precies wilde met dit gebouw”. Om maar eens een voorbeeld te geven. Als door onderzoek niet