Wolny Rynek - grudzień 2019 by Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach

M A G A Z Y N R E G I O N A L N E J I Z B Y G O S P O D A R C Z E J W K AT O W I C A C H No. 62 GRUDZIEŃ 2019

SMART-SAFE-SOLUTIONS 9. edycja Europejskiego Kongresu MŚP

Wy da ni e bez pł atn e I S S N :142 5-61 0X

POD SU M OWA N IE

Szanowni Państwo, Z nieukrywaną przyjemnością przedstawiamy najnowsze wydanie „Wolnego Rynku”, które jest podsumowaniem 9. Europejskiego Kongresu Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Trzy dni debat, 12 ścieżek tematycznych, ponad 100 paneli dyskusyjnych i warsztatów z udziałem 500 ekspertów i blisko 8000 słuchaczy, 100 wystawców Targów Biznes Expo, 46 delegacji zagranicznych – tak imponująco w liczbach prezentuje się edycja 2019. Uczestnicy Kongresu otrzymali spory zastrzyk najświeższej wiedzy. Zgodnie z hasłem przewodnim wydarzenia SMART - SAFE - S OLUTIONS, które nawiązywało do obecnie panującego trendu poszukiwania innowacji, inteligentnych i zarazem bezpiecznym rozwiązań, pozwalających sektorowi MŚP na stały, zrównoważony rozwój na rynku oraz pomagające odgrywać znaczącą rolę w gospodarce europejskiej i światowej. Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach jako organizator wydarzenia udowodniła, że EKMŚP pozostaje skuteczną platformą dialogu, wymiany wiedzy i poglądów oraz doświadczeń między przedstawicielami świata biznesu, nauki i samorządu. W 31 lat od transformacji polskiej gospodarki i rozwoju przedsiębiorczości w naszym kraju, Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach będzie obchodziła 30 lat istnienia. Te trzy dekady działalności to okazja na podsumowanie i stawianie pytań. Jak polscy przedsiębiorcy wykorzystali swoją szansę? W jakim kierunku powinna się rozwijać przedsiębiorczość? Jak samorząd gospodarczy i terytorialny może wspierać rodzime firmy? Już teraz zachęcamy do zarezerwowania sobie w kalendarzu daty 10., jubileuszowej edycji Kongresu – 14-16 października 2020 r. Bez wątpienia będzie to wydarzenie wyjątkowe! Zespół redakcyjny magazynu „Wolny Rynek”

BIURO IZBY

PODSUMOWANIE KONGRESU

SPIS TREŚCI

PARTNERZY I PATRONI MEDIALNI KONGRESU

8-9

TARGI BIZNES EXPO – MÓWIĄ O NAS!

15-17

SAMORZĄD WSPIERA MŚP

18-19

INAUGURACJA

20-22

GOSPODARKA DZIŚ I JUTRO

23-25

AKADEMIA MARKETINGU I SPRZEDAŻY

26-33

WYWIAD - JEDYNĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ JEST ZŁE...

34-35

RYNEK PRACY I EDUKACJA

36-44

FINANSOWANIE W MŚP

46-47

CYFROWE PRZEDSIĘBIORSTWO

48-49

KANADA – RYNEK PERSPEKTYW DLA KAŻDEJ FIRMY

ARP S.A. ROZWIJA ŚLĄSKIE FIRMY

WYWIAD – ZMIENIAMY SIĘ ZGODNIE Z POTRZEBAMI RYNKU

MAŁE I ŚREDNIE PRZEDSIĘBIORSTWA FILAREM POLSKIEJ GOSPODARKI

54-55

HR W PRZEDSIĘBIORSTWIE

57-59

KONKURS „ŚLĄSKA RZECZ”

60-61

PASJA I BIZNES

62-63

PAŃSTWO I PRAWO

64-78

MIASTO I SAMORZĄD THINK ECO!

79 82-84

ELEKTRYCZNA REWOLUCJA W BRANŻY SAMOCHODOWEJ

86-87

ŚLĄSKIE STAWIA NA ZAWODOWCÓW

88-89

KAZDĘBIE INWESTYCJE „PLUG&PLAY” DLA MŚP

DZIAŁANIA URZĘDÓW PRACY

93 12 2019 | Wolny Rynek

BIURO IZBY Bogusława Bartoszek Z - ca Dyrektora Generalnego tel. 32 351 11 83, e-mail: bbartoszek@rig.katowice.pl

Mateusz Wachowski – Specjalista ds. Współpracy M iędzynarodowej tel. 32 351 11 95, e-mail: mwachowski@rig.katowice.pl

GABINET PREZESA Karolina Stanek-Oznerek – Kierownik Gabinetu Prezesa tel. 32 781 49 93, e-mail: kozerek@rig.katowice.pl Ida Połońska - Specjalista w Gabinecie Prezesa tel. 32 781 48 75, e-mail: ipolonska@rig.katowice.pl

EDUKACJA, DORADZTWO I PROJEKTY Kamil Wójcik - Kierownik ds. Edukacji, Doradztwa i projektów e-mail: kwojcik@rig.katowice.pl tel. 32 781 48 66 Aleksandra Rolling – Specjalista ds. Edukacji, Doradztwa i Projektów tel. 32 32 351 11 86, e-mail: arolling@rig.katowice.pl

PR I MARKETING Ewa Kowacz – Kierownik ds. PR i marketingu tel. 32 781 48 59, e-mail: ekowacz@rig.katowice.pl Martin Paterak – Specjalista ds. PR i marketingu tel. 32 781 48 62, e-mail: mpaterak@rig.katowice.pl Jaga Kolawa – Specjalista ds. PR i marketingu tel. 32 781 48 64, e-mail: jkolawa@rig.katowice.pl WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA Marlena Miąsko – Dyrektor ds. Współpracy Międzynarodowej, tel. 32 781 49 84, e-mail: mmiasko@rig.katowice.pl Katarzyna Piosek – Specjalista ds. Współpracy Międzynarodowej tel. 32 781 49 83, e-mail kpiosek@rig.katowice.pl

REGIONALNA IZBA GOSPODARCZA W KATOWICACH ul. Opolska 15 | 40-084 Katowice tel. (32) 35 111 80 e-mail: gabinet@rig.katowice.pl, www.rig.katowice.pl Przewodniczący Rady: Janusz Steinhoff Wiceprzewodniczący Rady: Franciszek Buszka Zdzisława Dacko-Pikiewicz Radosław Gumułka Tadeusz Koczkowski Jacek Kwiatkowski Marek Myśliwiec Aleksander Stuglik Beata Twardowska Henryk Warkocz Krzysztof Wilgus Prezes: Tomasz Zjawiony Honorowy Prezes: Tadeusz Donocik

REALIZACJA KLUCZOWYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ Monika Jochymek – Kierownik ds. Realizacji Kluczowych Przedsięwzięć, tel. 32 781 48 52, e-mail: mjochymek@rig.katowice.pl Mirosław Rus – Główny Specjalista ds. Realizacji Kluczowych Przedsięwzięć, tel. 32 351 11 97, e-mail: mrus@rig.katowice.pl Beata Kempny – Specjalista ds. Realizacji Kluczowych Przedsięwzięć, tel. 32 7814982, e-mail:bkempny@rig.katowice.pl Karolina Luksa – Specjalista ds. Realizacji Kluczowych Przedsięwzięć, tel. 32 781 49 85,

p.o. Dyrektora Generalnego RIG Tomasz Zjawiony Wiceprezesi: Janusz Dramski – I Wiceprezes Izby Michał Dąbrowski Przemysław Grzywa Marek Kobiec Piotr Rybicki Izabella Żyglicka Prezesi delegatur: Franciszek Buszka – Prezes Delegatury w Świętochłowicach Leszek Dziub – Prezes Delegatury w Bytomiu Krzysztof Haładus p.o Prezesa Delegatury w Sosnowcu dr Marcin Lis p.o- Prezesa Delegatury w Dąbrowie Górniczej Paweł Pawelec – Prezes Delegatury w Chorzowie Eugeniusz Piechoczek – Prezes Delegatury w Pawłowicach Wiesław Pochopień – Prezes Delegatury w Czechowicach-Dziedzicach

e-mail: kluksa@rig.katowice.pl ZESPÓŁ DS. SAMORZĄDOWYCH Katarzyna Baranowska – Kierownik ds. Samorządowych tel. 32 351 11 91, e-mail: kbaranowska@rig.katowice.pl Małgorzata Nowińska – Asystent ds. Samorządowych tel. 32 351 11 94, e-mail mnowinska@rig.katowice.pl KSIĘGOWOŚĆ Aleksandra Psurek – Główna Księgowa tel. 32 351 11 92, e-mail: ksiegowosc@rig.katowice.pl Paulina Niedbała - Asystent tel. 32 781 49 92 e-mail: pniedbala@rig.katowice.pl ADMINISTRACJA Ewa Kimel – Kierownik ds. Administracji tel. 32 351 11 80, e-mail: ekimel@rig.katowice.pl SĄD ARBITRAŻOWY Sandra Gajda – Sekretarz Sądu Arbitrażowego spolubowny@rig.katowice.pl

Komisja Rewizyjna: Grażyna Micińska – Przewodnicząca Piotr Koniecki – Wiceprzewodniczący Grażyna Nelip – Sekretarz Piotr Piekarski Marcin Sprawka Paweł Zemła Sąd Koleżeński: Jędrzej Klatka – Przewodniczący Marcin Korfanty – Wiceprzewodniczący Jacek Rozmus – Wiceprzewodniczący Maciej Miąsko – Sekretarz Czesław Sadkowski Roman Trzaskalik Sąd Arbitrażowy: prof. dr hab. Tomasz Pietrzykowski- Prezes Rzecznik Praw Przedsiębiorców: Izabella Żyglicka

PODSUMOWANIE 9. EDYCJI 9. Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw jedno z najważniejszych wydarzeń dla małych i średnich przedsiębiorców nie tylko z Polski, ale i Europy oraz świata, właśnie przeszło do historii, skupiając uwagę przedsiębiorców z całej Polski oraz licznych delegacji z zagranicy. Blisko 100 debat, pełnych emocji dyskusji panelowych, dodających skrzydeł mów motywacyjnych i wartościowych warsztatów – taki był 9. Europejski Kongres MŚP, organizowany od 2011 roku przez Regionalną Izbę Gospodarczą w Katowicach trwało od 16 do 18 października 2019 r. Hasło 9. edycji Kongresu: „SMART – SAFE – SOLUTIONS” niosło spory zasób wiedzy niezbędnej w zakresie inteligentnych, bezpiecznych i skutecznych rozwiązań dla biznesu dla sektora MŚP. -Spotykamy się tutaj, by dyskutować i wymieniać się doświadczeniami, by szukać rozwiązań – najlepszych i bezpiecznych - oraz nawiązywać relacje. W tych relacjach dbać musimy o wiarygodność i komunikacyjną sprawność. Jesteśmy tu i teraz. Ta wspólnota tworzy platformę do współdziałania, a to z kolei pozwala na budowanie silnych relacji, owocnej współpracy i w efekcie – rozwijającej się gospodarki. W takim środowisku nasze firmy będą rosły w siłę – tymi słowami Tomasz Zjawiony, prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach powitał zgromadzonych podczas Inauguracji wydarzenia.

RIG Team tuż po zakończonym kongresie - gotowy na kolejne wyzwania i 10. edycję EKMŚP!

banków, od których często zależy być lub nie być firmy. Nie zabrakło też spotkań z samorządowcami. Kongres odwiedzili, a także brali udział w dyskusjach panelowych, przedstawiciele m.in.: Katowic, Sektor MŚP fundamentem europejskiej gospodarki! Zabrza, Chorzowa, Sosnowca, Dąbrowy Górniczej, Jaworzna, GórnośląskoUczestnicy Europejskiego Kongresu MŚP mieli okazję realnie wpłynąć na -Zagłębiowskiej Metropolii, a także goście z Województwa Dolnośląskiego przyszłość swoich firm biorąc udział w debatach, zadając i Małopolski. pytania, zwracając uwagę na istotne z punktu widzenia Uwagę zwracała liczna grupa zagranicznych gości z Unii Spotykamy się t utaj, praktyków problemy i zagrożenia, a także zapoznając Europejskiej, a także spoza granic naszego kontynentu. by d yskutować się z przykładami dobrze zaplanowanych i zrealizowaZmiany na polskim rynku finansowym były przedstai wymieniać się nych przedsięwzięć. – Sektor MŚP jest fundamentem wiane w świetle globalnych trendów. doświadczeniami, naszej europejskiej gospodarki. Małe i średnie przedby szukać r ozwiązań siębiorstwa reprezentują wszystko, co w niej najlepsze Nowych partnerów biznesowych można było poznać – najlepszych – tworzą miejsca pracy, są innowacyjne, kreatywne, podczas rozmów B2B, odbywających się na Targach i bezpiecznych - oraz szybko reagują na zmiany, szkolą zawodowo naszą Biznes Expo, które są nieodłączna częścią Kongresu. nawiązywać relacje. młodzież – mówił obecny na kongresie prof. dr hab. Międzynarodowy wymiar wydarzenia podkreśla podW tych relacjach dbać pisanie przez RIG w Katowicach dwóch porozumień, inż. Jerzy Buzek. musimy o wiarygodWydarzenie organizowane w Międzynarodowym Cendotyczących współpracy międzynarodowej z Białorusią trum Kongresowym w Katowicach od dziewięciu lat i Ukrainą. ność i komunikacyjną pozostaje skuteczną platformą dialogu, wymiany wiedzy Obecność wielu zagranicznych gości, ich udział w sesjach sprawność. Jesteśmy i poglądów oraz doświadczeń między przedstawicielami wskazuje na szeroki horyzont działań prowadzonych tu i teraz. W tym świata biznesu, nauki i samorządu. Środowisku nasze firmy przez Regionalną Izbę Gospodarczą w Katowicach. Hasło przewodnie Kongresu SMART - SAFE - SOLUPodczas Kongresu podpisano dwie umowy dotyczące będą rosły w siłę! TIONS, nawiązywało do obecnie panującego trendu współpracy międzynarodowej z przedstawicielami Biaposzukiwania innowacji, inteligentnych i zarazem łorusi oraz Ukrainy. bezpiecznym rozwiązań, pozwalających sektorowi MŚP na stały, zrów- Współpracy międzynarodowej poświęcona była odrębna ścieżka temanoważony rozwój na rynku oraz pomagające odgrywać znaczącą rolę tyczna: Global SME Meeting. W jej ramach odbyło się seminarium informaw gospodarce europejskiej i światowej. cyjne z brytyjskimi ekspertami ds. brexitu pod egidą Ambasady Brytyjskiej Uczestnicy Kongresu otrzymali spory zastrzyk najświeższej wiedzy. Proble- w Warszawie. Przedstawiciele Ministerstwa Spraw Zagranicznych popromatyka zawarta w 12 ścieżkach tematycznych obejmowała zagadnienia, wadzili warsztat dotyczący możliwości, jakie daje polskim przedsiębiorcom z którymi każdy świadomy, nowoczesny przedsiębiorca powinien być zaCETA, umowa gospodarczo-handlowa pomiędzy UE a Kanadą. Ekspansja znajomiony. Od kwestii prawnych, przez prawa pracownicze, finansowanie, zagraniczna zawsze wiąże się z pewnym ryzykiem – powiedział Zack rozwój, marketing, po właściwe zarządzanie czasem wolnym. Formuła sesji Labeniec, Kierownik ZBH w Toronto – dlatego należy dokładnie zbadać panelowych dopuszczała możliwość zadawania pytań, wiele osób z tej nowy rynek przed wydaniem pieniędzy. możliwości korzystało. Goście wydarzenia poznali nowe przepisy i obostrzenia prawne, również Warto już dziś zapisać w kalendarzu datę 14-16 października, kiedy dotyczące rynku pracy, mogli skorzystać z podpowiedzi dotyczących poszu- to odbędzie się wyjątkowa, bo jubileuszowa 10. edycja Europejskiego kiwania środków finansowych na rozwój swojego przedsiębiorstwa. Mieli Kongresu Małych i Średnich Przedsiębiorstw połączona z obchodami szansę porozmawiać z przedstawicielami instytucji – kancelarii prawnych, 30-lecia działalności Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach.

10. EDYCJA 14-16.10.2020 DO ZOBACZENIA!

9. EDYCJA EKMŚP W LICZBACH

8000

ZAREJESTROWANYCH UCZESTNIKÓW

BLISKO

100

PANELI DYSKUSYJNYCH I WARSZTATÓW

500

EKSPERTÓW I PANELISTÓW

Wolny Rynek | 12 2019

DELEGACJI ZAGRANICZNYCH

5300M

POWIERZCHNI WYSTAWIENNICZEJ

BLISKO

100

WYSTAWCÃ&#x201C;W NA TARGACH BIZNESS EXPO

1000 FIRM ORAZ INSTYTUCJI

150

AKREDYTOWANYCH DZIENNIKARZY 12 2019 | Wolny Rynek

WSPÓŁGOSPODARZE | CO-HOSTS

PATRON HONOROWY | HONORARY PATRON

POD PATRONATEM PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO UNDER THE PATRONAGE OF THE EUROPEAN PARLIAMENT

WSPÓŁORGANIZATORZY | CO-ORGANIZERS

Wolny Rynek | 12 2019

GŁÓWNY PARTNER MERYTORYCZNY MAIN SUBSTANTIAL PARTNER

BIZNESOWI PARTNERZY STRATEGICZNI BUSINESS STRATEGIC PARTNERS

BIZNESOWI PARTNERZY SPECJALNI | SPECIAL BUSINESS PARTNERS

BIZNESOWI PARTNERZY WSPIERAJĄCY | SUPPORTING BUSINESS PARTNERS

BIZNESOWY PARTNER WYŁĄCZNY SESJI | SESSION EXCLUSIVE BUSINESS PARTNER

12 2019 | Wolny Rynek

BIZNESOWI PARTNERZY MERYTORYCZNI SESJI BUSINESS SUBSTANTIVE PARTNER OF THE SESSION

BIZNESOWI PARTNERZY SESJI | BUSINESS PARTNER OF THE SESSION

PARTNER MOTORYZACYJNY | AUTOMOTIVE PARTNER

Wolny Rynek | 12 2019

PARTNERZY TECHNOLOGICZNI | TECHNOLOGY PARTNERS

PARTNERZY | PARTNERS

GŁÓWNI PARTNERZY INSTYTUCJONALNI | MAIN INSTITUTIONAL PARTNERS

12 2019 | Wolny Rynek

PARTNERZY INSTYTUCJONALNI | INSTITUTIONAL PARTNERS

SAMORZĄDOWY PARTNER GŁÓWNY | MAIN SELF-GOVERNMENT PARTNER

SAMORZĄDOWI PARTNERZY | SELF-GOVERNMENT PARTNERS

SAMORZĄDOWI PARTNERZY WSPIERAJĄCY | SUPPORTING SELF-GOVERNMENT PARTNERS

Wolny Rynek | 12 2019

GŁÓWNI PATRONI MEDIALNI | MAIN MEDIA PATRON

GŁÓWNY PATRON MEDIALNY PRASOWY MAIN PRESS MEDIA PATRON

GŁÓWNY PATRON MEDIALNY RADIOWY MAIN RADIO MEDIA PATRON

PATRONI MEDIALNI | MEDIA PATRON

12 2019 | Wolny Rynek

BRANŻOWI PATRONI MEDIALNI | BRANCH MEDIA PATRON

CZŁONKOWSKIE FIRMY WSPIERAJĄCE | MEMBER SUPPORTING COMPANIES

Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw od 2011 roku jest ważnym i cennym miejscem do wymiany doświadczeń, poglądów oraz dyskusji dla środowisk biznesu, nauki i samorządu. To wszystko nie udałoby się, gdyby nie grono wspierających nas przyjaciół, partnerów i patronów. Serdecznie dziękujemy za działanie – razem dla gospodarki i sektora MŚP! W 2020 roku spotykamy się już po raz dziesiąty! Już dziś zarezerwujecie Państwo w kalendarzu termin 14-16 października 2020 r. Do zobaczenia w Katowicach!

14 14

WolnyRynek Rynek||12 122019 2019 Wolny

„ TARGI BIZNES EXPO

Mówią o nas!

Fundacja Śląskie Anioły po raz pierwszy wzięła udział w targach. Jesteśmy mega-zadowolone. Po pierwsze, mogłyśmy opowiedzieć o swojej działalności. Zachęcałyśmy na naszym stoisku do odebrania certyfikatu uczestnictwa w imprezie i przekazania symbolicznej cegiełki na rzecz naszych podopiecznych. Jako wolontariuszki Fundacji bardzo się cieszymy z odzewu, z każdej zebranej złotówki. Koniecznie będziemy tutaj w przyszłym roku. Z RIG zawsze razem! Beata Twardowska, Prezes Fundacji Śląskie Anioły

„

Chcielibyśmy być na targach Biznes Expo corocznie. Uważam, że jest to korzystne, zarówno dla nas, jak i dla naszych partnerów. Na pewno obecność na Kongresie i targach, które odwiedza tyle osób jest jak najbardziej pomocna. Będę rekomendował wydarzenie i zachęcał innych do uczestnictwa w kolejnych edycjach. Sławomir Panek, Ekspert BIG InfoMonitor

„ „

Targi Biznes Expo dają możliwość pokazania się dla firm, których w codziennej pracy nie spotkamy. Tutaj możemy spotkać się, wymienić doświadczenia i nawiązać współpracę. Specjalnie na to wydarzenie przygotowaliśmy nową ekspozycję. Na pewno będziemy obecni na kolejnych edycjach. Wiesław Dobrowolski, doradca podatkowy Krajowej Izby Doradców Podatkowych

Dotychczas wystawialiśmy się na targach branżowych. Dla nas to ciekawe doświadczenie, wystawianie się obok banków, firm motoryzacyjnych itp. Wyróżniamy się jako przedstawiciel branży artykułów dziecięcych. Z punktu widzenia małego przedsiębiorstwa uważam, że tutaj warto się pokazywać. Było wielu odwiedzających z zagranicy. Pamiętajmy, że nigdy nie wiemy, który kontakt przerodzi się w dalszy sukces biznesowy. Marcin Kunert, właściciel firmy Kunert z Częstochowy

„

Jesteśmy trzeci rok z rzędu. Dużym wzięciem w strefie targowej cieszą się spotkania networkingowe, a to nas najbardziej interesuje – łapanie kontaktów na takim nieformalnym poziomie. Myślę, że za rok też zawitamy. Dobrze się tutaj pokazać. Pochodzimy z Rybnika, gdzie jesteśmy dobrze znani. Targi to doskonała okazja do promocji firmy działającej od niedawna. Jakub Hans, Firma Lazar z Rybnika

„

Jest to bardzo potrzebne wydarzenie z punktu widzenia naszego regionu, bo sektor MŚP napędza gospodarkę. Na targach prezentowaliśmy ofertę naszego laboratorium. Wydział badania wody GPW to jedno z najnowocześniejszych laboratoriów w Polsce. Chcieliśmy dotrzeć z ofertą do przedsiębiorców, instytucji, firm prywatnych i to się udało. Przez trzy dni targów do naszego stoiska były kolejki. Odpowiadaliśmy na pytania dotyczące wody, co zrobić by do nas docierała - smaczna i zdrowa - w sposób jak najbardziej bezpieczny. Jesteśmy bardzo zadowoleni i myślę, że nie nas zabraknie w kolejnych latach. Marek Jaromin, Pełnomocnik Zarządu ds. Kontaktów z Mediami Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów

„

Nasza instytucja jest obecna od wielu lat na targach Biznes Expo i Kongresie MŚP. Promujemy finansowanie na inwestycje związanie z ochroną środowiska, efektywnością energetyczną, a zwłaszcza z poprawieniem jakości powietrza. Co jest bardzo na czasie! Lubimy się pokazywać, promować, by mówić o możliwościach dofinansowania dla firm. Jako wojewódzki fundusz jesteśmy najbogatsi w kraju, mamy największe wpływy z opłat za korzystanie ze środowiska. Stąd stać nas na przeznaczanie środków na dodatkowe zadania. Zależy nam na tym, by środki nie „leżały”, a były odpowiednio wykorzystywane.

Mariusz Wasik, doradca energetyczny Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Katowicach

Spotykamy się tutaj z naszymi beneficjentami, tzn. przedsiębiorstwami, do których trafiają wykształceni przez nas ludzie. Politechnika Śląska jest wiodącą uczelnią, jeśli chodzi o budowanie przyszłej kadry inżynierskiej. Ci, którzy zostają na Politechnice i robią karierę naukową też ściśle współpracują z przemysłem, to nie jest już nauka dla samej nauki. Istnieje wiele branżowych targów, ale na Biznes Expo widać, że ludzie spotykają się w konkretnym celu. Środowisko biznesowe potrzebuje naszych ekspertów, by prowadzić nowatorskie projekty i aplikować o środki na innowacje. Marta Snopkowska, Biuro Badań Naukowych Politechniki Śląskiej

„

Formuła targowo-konferencyjna jest dla nas bardzo dobra, bo firmy przychodzą w różnych celach. A my mamy możliwość pokazania kompleksowej oferty. Prezentujemy na stoisku ofertę inwestycyjno-szkoleniową, czyli Centrum Obsługi Inwestora i Eksportera. Także wszyscy przedsiębiorcy, którzy mają jakieś zainteresowania w związku z planami inwestycyjnymi, te informacje znajdą u nas. Targi Biznes Expo dają ogromny dostęp do przedsiębiorców. Ze swoje strony zapraszamy również do współpracy inne instytucje, które również wdrażają fundusze europejskie. Adriana Witkowska-Konieczny, kierownik Informacji i promocji Śląskie Centrum Przedsiębiorczości

„

Wypożyczyliście nam przestrzeń, w której mogliśmy zaprezentować naukę. Tutaj, na targach łączy się nauka z biznesem i przedsiębiorczością. Jesteśmy kolejny raz i dalej będziemy nieść kaganek wiedzy, przekładać ją na wdrożenia, bo przecież o to nam chodzi, by wykorzystać naukę na rzecz innowacji dla społeczeństwa. I żeby przedsiębiorca mógł pozyskać rzetelną wiedzę i wykorzystać w swoich zakładach, by produkować to, co ma najlepszego i najnowocześniejszego na swojej linii technologicznej. Innowacja – nauka – przedsiębiorczość – biznes to wszystko znajdziemy na EKMŚP i targach Biznes Expo. Iwona Jelonek, Instytut Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski

Tu trzeba być nie tylko jako gość, ale trzeba wręcz „zamieszkać” przez trzy dni po to, żeby rozmawiać ze wszystkimi swoimi potencjalnymi partnerami. Targi to doskonała przestrzeń nie tylko dla przedsiębiorców, jak i dla samorządów, przedstawicieli nauki i dizajnu. Razem możemy zrobić więcej, dlatego warto być aktywnym uczestnikiem w czasie Biznes Expo. Ewa Gołębiowska, dyrektor Zamku Cieszyn

„

Na targach otrzymujemy możliwość bezpośredniego kontaktu z przedsiębiorcami, właścicielami firm, z których pozyskaniem - my jako handlowcy i właściciele projektów - mamy trudności. Tutaj ta bariera jest przełamywana, samym faktem, że spotkaliśmy się, by robić wspólnie interesy. Polecam Biznes Expo jako sposób na ocieplenie kontaktów, zbudowanie relacji i rozwijanie swojego biznesu. Aleksandra Fabisz-Zblewska, dyrektor projektu Najlepsza Firma w Mieście

„SAMORZĄD WSPIERA MŚP” JUŻ PO RAZ DZIEWIĄTY! Ogólnopolski program „Samorząd wspiera MŚP” jest przedsięwzięciem towarzyszącym Europejskiemu Kongresowi Małych i Średnich Przedsiębiorstw. W pierwszy dniu wydarzenia odbyła się uroczysta Gala, podczas której ogłoszono wyniki 9. edycji Programu „Samorząd wspiera MŚP”. Program jest skierowany do jednostek samorządu terytorialnego szczebla wojewódzkiego, powiatowego i lokalnego. Celem programu jest wyłonienie i promocja samorządów, które stwarzają przedsiębiorstwom sektora MŚP dogodne warunki do prowadzenia działalności gospodarczej oraz w szczególny sposób wspierają rozwój tego sektora. Znalezienie się w gronie Laureatów Programu to nie tylko wzmocnienie wizerunku Urzędu w otoczeniu, ale także potwierdzenie szczególnej dbałości o rozwój sektora MŚP. Otrzymanie tak prestiżowego tytułu z rąk środowisk biznesowych jest wyraźnym sygnałem na to, iż podejmowane działania w zakresie wspierania MŚP są skuteczne i mają charakter trwały. Pierwsza edycja Programu odbyła się w 2011 roku i towarzyszyła 1. Europejskiemu Kongresowi MŚP. Kapituła 9. edycji Programu „Samorząd wspiera MŚP”, na podstawie analizy wniosków i ankiet nadesłanych przez uczestników Programu przyznała 5 certyfikatów „Samorząd wspiera MŚP” w dwóch różnych kategoriach, w tym: 4 certyfikaty w kategorii „Miasto” oraz 1 certyfikat w kategorii „Gmina wiejska”. Laureatami zostali: Miasto Sosnowiec, Miasto Katowice, Miasto Mysłowice oraz Miasto Koszalin.

Wolny Rynek | 12 2019

Kapituła 9. edycji Programu „Samorząd wspiera MŚP” obradowała w następującym składzie: Tadeusz Donocik Honorowy Prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach, Przewodniczący Kapituły

Tomasz Zjawiony Prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach, Zastępca Przewodniczącego Kapituły

Janusz Dramski Wiceprezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach, Członek Kapituły

Marek Myśliwiec Wiceprzewodniczący Rady Izby, Członek Kapituły

Piotr Rybicki Wiceprezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach, Członek Kapituły

Katarzyna Baranowska Kierownik ds. Samorządowych Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach, Członek Kapituły - Sekretarz Kapituły

W kategorii „Gmina wiejska” certyfikat „Samorząd wspiera MŚP” otrzymała Gmina Jasienica. Kapituła Programu podjęła również decyzję o przyznaniu 2 wyróżnień honorowych dla tych samorządów, które stwarzają przedsiębiorstwom sektora MŚP dogodne warunki do prowadzenia działalności gospodarczej oraz w szczególny sposób wspierają rozwój tego sektora. Wszystkie te samorządy otrzymały wyróżnienia honorowe 9. edycji Programu, a stojący na ich czele prezydenci – statuetki Liderów wspierających MŚP. Wyróżnienia honorowe 9. edycji Programu „Samorząd wspiera MŚP” otrzymały Miasto Zabrze oraz Miasto Dąbrowa Górnicza.

Wyróżnienia wręczyli: Kazimierz Kuberski, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Tadeusz Donocik, Honorowy Prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach oraz Tomasz Zjawiony, Prezes RIG w Katowicach. Gościem specjalnym uroczystości był Minister Finansów, Inwestycji i Rozwoju, Jerzy Kwieciński. Gali towarzyszył koncert Żeńskiej Orkiestry Salonowej PGG pod dyrekcją Grzegorza Mierzwińskiego. Katarzyna Baranowska

12 2019 | Wolny Rynek

INAUGURACJA 16 października 2019 r. został zainaugurowany 9. Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw.

Natłok informacji, wszechobecny chaos i ciągły postęp we współczesnym świecie – tymi zagadnieniami Krzysztof Sarnecki, Prezes Zarządu QUEST Change Managers zainaugurował 9. Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw, w swym nowatorskim wystąpieniu. Czy można to wszystko uporządkować, jak odnaleźć się w zmieniającej się rzeczywistości?

„

Musimy mieć odwagę, by skonfronDzisiaj możemy swobodnie rozmawiać o gospodarce nowoczesnej, intować to, czego nie wiemy i pójść do nowacyjnej, konkurencyjnej, o silnej przodu (…) Cieszy mnie to, że Polska jest krajem, w którym przedsiębiorcy tę od- polskiej gospodarce, budowanej przez konsekwentnych, świadomych i wytrwawagę mają – podkreślał Krzysztof Sarnecki. To właśnie przedsiębiorcy i środowiska współpracujące z biznesem łych przedsiębiorców, których charaktebyły inspiracją dla stworzenia kolejnej, już 9. edycji Kongresu. ryzuje odwaga i chęć zdobywania wiedzy, Inicjatywa Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach z roku doświadczeń, chęć uczenia się od najlepna rok, cieszy się coraz większym zainteresowaniem, gromadząc, szych (…) Właśnie dlatego dzisiaj, tutaj podczas wspólnych spotkań i dyskusji, znakomitych gości i eksspotykamy się wszyscy razem, w miejscu, pertów z całego świata. w którym przedsiębiorcy, politycy i naKiedy rozmawiam z osobami z ma- ukowcy z całego świata gromadzą się, żeby łych i średnich firm, wiem, że mam dyskutować, wymieniać poglądy i przekaprzed sobą ludzi z krwi i kości, oni szukają zywać dobre doświadczenia – tymi słowami przykonkretnych odpowiedzi (…) – mówił Krzysztof witał uczestników Kongresu, jego organizator – Tomasz Zjawiony,

„

Sarnecki. Europejski Kongres MŚP ma na celu wypracowanie tych odpowiedzi. W ramach trzydniowych debat, poszukiwane były dogodne rozwiązania dla współczesnej gospodarki, w tym dla MŚP, by móc mądrze, a zarazem bezpiecznie rozwijać swój biznes, zgodnie z kongresowym hasłem przewodnim: SMART – SAFE – SOLUTIONS.

Wolny Rynek | 12 2019

„

Prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach.

Tylko wspólne działanie pomoże nam budować silną Polskę, silną gospodarkę i relacje biznesowe, bo na tym nam najbardziej zależy, jako

„ „

przedsiębiorcom (…). Walczmy wspólnie Myślę, że pobyt w Katowicach przyo to, aby nasze firmy i miasta, nasze reniesie Państwu wiele cennych wrażeń, giony i nasze ojczyzny rosły w siłę przedtych kongresowych, ale i tych posiębiorcami, a przedsiębiorcy byli dumni znawczych – podkreślał Prezydent Miasta, Marcin Krupa. z tego, że funkcjonują w danej rzeczywistoSerdeczność i gościnność to mocne ści, czego Państwu i sobie, z całego serca, cechy województwa śląskiego, zaraz życzę – podkreślał Tomasz Zjawiony. obok przedsiębiorczości – konkludował prowadzący Inaugurację, Redaktor Marek Durmała, zapowiadając wypowiedzi Gości Specjalnych Kongresu.

„

List Prezydenta RP Andrzeja Dudy, skierowany do uczestników Kongresu odczytał Doradca Prezydenta, Prof. Cezary Kochalski. Prezydent RP w słowach do przedsiębiorców, podkreślał, że:

Moc współdziałania podkreślali również Współgospodarze i Współorganizatorzy wydarzenia w wyemitowanym, podczas Inauguracji, filmie powitalnym. Marszałek Województwa Śląskiego Jakub Chełstowski przekonywał, że przyszłość województwa śląskiego, to przyszłość małych i średnich przedsiębiorstw. Marszałek Województwa Opolskiego Andrzej Buła życzył uczestnikom Kongresu, aby wynieśli z niego dużo praktycznej wiedzy, upewnili się w dobrych kierunkach prowadzenia biznesu oraz by zawarli nowe kontrakty, natomiast Wojewoda Śląski Jarosław Wieczorek, w swych powitaniach i życzeniach dla przybyłych gości, wyraził przekonanie, że kongresowe rozmowy o przyszłości regionu, Polski, Europy i świata, przyniosą wiele ciekawych rozwiązań. O tym jak ważnym partnerem dla rozwoju społeczno-gospodarczego jest sektor MŚP, mówił również Przewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Kazimierz Karolczak. Do skorzystania z uroków miasta, w ramach kongresowej wizyty, zachęcał jego Gospodarz.

sektor mikrofirm oraz małych i średnich przedsiębiorstw ma fundamentalne znaczenie dla polskiej gospodarki, odgrywa on także wielką rolę w systemie ekonomicznym Unii Europejskiej. Katowickie debaty poświęcone kondycji, problemom i potrzebom MŚP, dotyczą wielu najżywotniejszych kwestii gospodarczych, w bardzo istotnym stopniu rozstrzygających o naszej konkurencyjności i możliwościach rozwoju (...) Pragnę wyrazić uznanie pomysłodawcom i organizatorom tego forum, które okazało się tak wartościową inicjatywą – pisał Prezydent. Ważne jest, aby innowacyjne rozwiązania promieniowały także z sektora MŚP, który jest w dużej mierze motorem naszego wzrostu ekonomicznego, żeby jednak udało się to osiągnąć, trzeba wspierać polskich przedsiębiorców w ich aktywności gospodarczej i jeszcze intensywniej)

12 2019 | Wolny Rynek

tworzyć klimat przyjazny dla biznesu (…) Potrzebujemy jak najwięcej sprawnych, sięgających po nowe technologie i metody organizacji, odpowiednio dofinansowanych firm sektora małych i średnich przedsiębiorstw – przekonywał Andrzej Duda.

„

O tym, jak ważną rolę odgrywa MŚP w gospodarce zarówno Słowenii, jak i Polski mówił również Zdravko Počivalšek, Minister Rozwoju Gospodarczego i Technologii Republiki Słowenii.

MŚP są kluczem do zapewnienia wzrostu ekonomicznego, innowacji, miejsc pracy i integracji społecznej w Unii Europejskiej – podkreślał słoweński Minister. O konieczności wyrównania szans, które jest możliwe tylko dzięki pracy tysięcy Polek i Polaków, a zatrudnienie, spośród polskich firm organizują nam w 99% małe i średnie przedsiębiorstwa, mówił Prof. Jerzy Buzek, Premier RP w latach 1998-2001, Poseł Parlamentu Europejskiego oraz Przewodniczący Komitetu Honorowego 9. EKMŚP. Za Ursulą von der Leyen, szefową Komisji Europejskiej, podkreślał, że musimy wzmocnić małe i średnie przedsiębiorstwa jako fundament gospodarki, gdyż reprezentują wszystko to, co w niej dobre: tworzą miejsca pracy, są innowacyjne, kreatywne, szybko reagują na zmiany, szkolą zawodowo naszą młodzież (…) Przypominając, że musimy działać wspólnie i systemowo, Premier Jerzy Buzek przywołał słynny trójkąt wiedzy: biznes – nauka – samorząd, który stał się, z jego inspiracji, hasłem głównym wszystkich edycji Europejskiego Kongresu MŚP: BIZNES – NAUKA – SAMORZĄD. RAZEM DLA GOSPODARKI. Karolina Stanek-Oznerek

Wolny Rynek | 12 2019

GOSPODARKA DZIŚ I JUTRO. Odpowiedzi na dylematy polskich przedsiębiorców W inauguracyjnej dyskusji panelowej wzięli udział: Adam Abramowicz, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców RP, Adam Gawęda, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii RP, Adam Mokrysz, Prezes Grupy Mokate, Magdalena Zmitrowicz, Wiceprezes Zarządu Banku Pekao, nadzorująca działalność Pionu Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Marek Zuber, Ekonomista, analityk gospodarczy. Rozmowę moderował: Tomasz Zjawiony, przedsiębiorca, Prezes RIG w Katowicach, Organizator Europejskiego Kongresu MŚP.

Tematyka panelu została opracowana w oparciu o pytania zadawane przedsiębiorcom, podczas rejestracji na Kongres, z jednoczesnym ujęciem najważniejszych odpowiedzi. Najważniejsze działania podjęto ostatnio, celem poprawy sytuacji przedsiębiorców, nakreślił Adam Abramowicz, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców RP, wśród nich wymieniając, m.in. obniżkę podatku CIT, podniesienie kwoty jednorazowej amortyzacji, która sprzyja inwestowaniu, jak również zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne w ciągu pierwszego półrocza działania nowej firmy. W odpowiedzi na pytanie: jakich planowanych i oczekiwanych przez przedsiębiorców działań dotychczas nie zrealizowano w wystarczającym stopniu? Wskazano, m.in. stałość przepisów, szczególnie podatkowych oraz uproszczenie procedur biurokratycznych. Spośród przyczyn tego, dlaczego przedsiębiorcy nie inwestują Marek Zuber, ekonomista i analityk gospodarczy, wyłonił destabilizację otoczenia ekonomicznego oraz brak ludzi do pracy.

Konieczne jest wyznaczenie kierunków pracy rządu, jeśli chodzi o działalność przedsiębiorców, celem ograniczania ciągłych zmian – podkreślał uczestnik dyskusji. Nowe działania, jakie, wg przedsiębiorców, powinny być pilnie zrealizowane, na ich rzecz, w najbliższym czasie to walka z zatorami płatniczymi, szczególnie z celowym wstrzymywaniem płatności przez duże firmy, wyrównywanie szans MŚP w sądach w sporach z dużymi korporacjami, zaostrzenie ustawy o nieuczciwej konkurencji w zakresie podkupywania pracowników przez wielkie firmy, wyrównanie kosztów wejścia i wyjścia z biznesu (dotacje/ odprawy), ułatwienie dostępu małych firm do rynku zamówień publicznych. Do powyższego, w swej wypowiedzi, odniósł się także Adam Gawęda, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii RP. Minister podkreślał równocześnie, jak istotna jest kwestia utrzymania racjonalnego poziomu cen energii. Unia Europejska dąży do tego, abyśmy przyspieszali w procesach transformacji sektora energetycznego.

12 2019 | Wolny Rynek

Jesteśmy najprężniej działającą regionalną izbą gospodarczą w Polsce i mamy już 30 lat doświadczenia!

Wolny Rynek | 12 2019

Tworzymy tę własną ścieżkę, tak by procesy również uwzględniały zamówień publicznych na zamówienia dla mniejszych firm, dla kwestie społeczne, aby mikro i małe przedsiębiorstwa mogły lepiej start-upów po to, aby nabywały one odpowiednich kompetencji. odnaleźć w tym swoje miejsce (…) – przekonywał A. Gawęda. Dyskusja została zakończona wypowiedzią Adama Mokrysza, PreZ punktu widzenia sektora energii będziemy tworzyć dobry klimat zesa Grupy Mokate. dla Śląska, dla zagospodarowania zdegradowanych, poprzemysło- Firma, którą zarządza jest przykładem pomyślnej sukcesji. Buwych obiektów. To zadanie, a zarazem ogromna szansa dla MŚP dując latami swój, również międzynarodowy, sukces, Mokate – zapewniał Minister. konsekwentnie i zdecydowanie dostosowuje swą ofertę do Spośród regulacji i decyzji, podjętych w ostatnim czasie, które zmieniających się potrzeb rynkowych. Prezes Grupy podkreślał, budziły niepokój właścicieli firm, wymieniano, że w prowadzeniu biznesu, należy budować m.in. narzucanie wysokiej płacy minimalnej, etapami, zespołowo, rozpoznając swoje mocne Małe i średnie firmy co doprowadzi do ogólnego wzrostu płac bez i słabe strony. Czerpiąc z własnego doświadpowinny inwestować czenia mówił, jak ważna jest odpowiednia znacznego wzrostu marży, wysokie kary, przy w IT. Potrzebne są niejasności przepisów podatkowych, edukacja młodego pokolenia i właściwy dobór w tym konieczność częstszej konsulta- badania i dane, dzięki kadr, jak również nastawienie na ciągły rozcji z prawnikami, a w konsekwencji wyższe którym będzie można wój, szukanie możliwości, przy jednoczesnym koszty działalności, zniesienie limitu 30-krotmądrze i efektywnie poszanowaniu tradycji. Zachowanie czujnoności ZUS, co skutkuje wysokimi kosztami zaści oraz uwagi, obserwując branżę, także ma realizować cele firmy! kluczowe znaczenie dla przyszłości firmy, tak trudniania specjalistów, jak również wysokimi samo jaka ciągła troska o klienta. Małe i średkosztami emerytur w przyszłości oraz przyszły nie firmy powinny inwestować w IT. Potrzebne są badania i dane, spodziewany wzrost cen energii. W toku dyskusji, interesujący głos zabrała również Magdalena dzięki którym będzie można mądrze i efektywnie realizować cele Zmitrowicz, Wiceprezes Zarządu Banku Pekao SA, nadzorująca firmy – podkreślał prezes Grupy Mokate. działalność Pionu Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Analiza zagadnień nurtujących przedsiębiorców, zapoczątkowana Prezes podkreślała, że uruchomiony dwa lata temu, dedykowany przez Gości Inauguracji Kongresu, oddała ekspertom i uczestniMŚP, departament Banku, stanowi strategiczny i priorytetowy kom wydarzenia pole do dalszych debat, stanowiących bazę dla człon instytucji, szyjąc oferty na miarę i wspierając przedsiębior- wypracowania rekomendacji pokongresowych. ców wieloma korzystnymi rozwiązaniami. W swej wypowiedzi Karolina Stanek-Oznerek Prezes M. Zmitrowicz poruszyła m.in. problematykę zamówień publicznych, zwracając uwagę na konieczność rozważenia dzielenia

12 2019 | Wolny Rynek

Nowoczesny marketing - content i emocje

Prelegenci panelu przygotowanego przez Cityboard Media w ramach ścieżki tematycznej - Akademia Marketingu i Sprzedaży - pokazali, jak łączyć dobry content z przekazem emocjonalnym, aby stworzyć efektywną komunikację marketingową. Eksperci wyjaśnili, między innymi, jak łączyć reklamę zewnętrzną z reklamą na Facebooku, a także jak wykorzystać potencjał pozycjonowania stron www. Gościem specjalnym panelu był jeden z najwybitniejszych polskich sportowców, organizator Tour de Pologne, Czesław Lang. Wiktor Balcer (PR Partner w Cityboard Media, wykładowca na Uniwersytecie SWPS w Warszawie) w wystąpieniu pod tytułem „Marketing i emocje - dlaczego warto łączyć te płaszczyzny” opowiedział o roli emocji w reklamie i przykładach ich zastosowania. – Emocje w marketingu odgrywają niebagatelną rolę. Jeśli przekaz skierowany do klienta nasycimy odpowiednimi emocjami, to będzie on łatwiej zapamiętany. W natłoku marek, produktów i komunikatów jest bardzo trudno się wyróżnić, a to właśnie emocje pozwalają zwrócić na siebie uwagę. Handlowcy czasem mawiają, że kupujemy emocjami, a rozumem usprawiedliwiamy zakup – wyjaśniał Wiktor Balcer. – Nie zawsze jednak chodzi o emocje pozytywne. Negatywne powodują, że głębiej przetwarzamy informacje, a przez to lepiej zapamiętujemy dany komunikat czy reklamę. Ważne oczywiście, aby same emocje, które ta reklama budzi, wiązały się z produktem – dodawał prelegent. „Od prologu do mety, czyli jak tworzyć nowoczesne kampanie reklamowe” to tytuł wystąpienia Marcina Wojdy (Dyrektor Sprzedaży w Cityboard Media, wykładowca na Uniwersytecie SWPS w Warszawie), który wyjaśniał, co wpływa na efektywność reklamy i marketingu. – Jak dowodzą najnowsze badania przeprowadzone na zlecenie Facebooka, media społecznościowe i reklama zewnętrzna to podstawowe źródło informacji dla Generacji Z i Millenialsów. Ponad dwukrotnie częściej, w porównaniu ze średnią populacji twierdzą, że platformy społecznościowe pomagają im odkrywać nowe

Wolny Rynek | 12 2019

produkty. Reklamy na Facebooku i na outdoorze mają znacznie większe prawdopodobieństwo dotarcia do tych młodych odbiorców w porównaniu z reklamami telewizyjnymi i reklamami drukowanymi – mówił Marcin Wojda. Spotkanie zakończyło wystąpienie Czesława Langa, jednego z najwybitniejszych polskich sportowców, organizatora Tour de Pologne, największego w Polsce wyścigu kolarskiego, należącego do UCI Pro Tour. W wystąpieniu pod tytułem „Pasja, rywalizacja, profesjonalizm - marketing sportowy w praktyce”, Czesław Lang przedstawił swoje doświadczenia związane z przygotowaniem i promowaniem jednej z największych imprez sportowych w naszym kraju. Cityboard Media dostarcza innowacyjnych rozwiązań w zakresie reklamy digitalowej i outdoorowej. Firma tworzy strategie marketingowe, kreuje marki, buduje nowoczesne strony www, obsługuje media społecznościowe i realizuje kampanie reklamowe w internecie. Sieć outdoorowa Cityboard Media, to kilka tysięcy nośników w 62 miastach w całym kraju. Realizuje kampanie reklamowe, informacyjne, wizerunkowe dla wielkich firm, małych i średnich przedsiębiorców, a także osób prywatnych. Na tablicach reklamowych firmy rocznie pojawia się kilka tysięcy kampanii. Wiktor Balcer PR Partner w Cityboard Media

Jak sprzedawać produkty i usługi przez Social Media? W ramach Akademii Marketingu i Sprzedaży dyskutowano o wielu skutecznych sposobach na działania reklamowe. Przedstawiciel Coconut Agency na przykładzie case study przedstawił sposób na kampanie marketingowe w mediach społecznościowych. Problemem mediów tradycyjnych takich jak telewizja, radio czy prasa jest brak interakcji z klientem i utrudniona możliwość zbudowania z nim angażującej relacji. Przyglądając się im bliżej, dojdziemy do wniosku, że są to jednostronne komunikaty, których efekty nie są w pełni mierzalne. Nie wiemy kto dokładnie zobaczył reklamę, jak na nią zareagował, nie możemy zbudować obustronnej komunikacji z potencjalnym klientem oraz dostarczyć odpowiednio obranych materiałów w zależności od tego, jak odbiorca zareagował na poprzednie treści. Pojawienie się mediów społecznościowych takich jak Facebook, Instagram, LinkedIn, YouTube, Twitter, Snapchat i wiele innych, wprowadziło marketing na diametralnie wyższy poziom. To jedna z najlepszych rzeczy jaka przytrafiła się przedsiębiorcom w dzisiejszym świecie. Social media marketing umożliwia bezpośredni dostęp do pożądanej grupy docelowej, a dodatkowo obniża koszty działań marketingowych.

materiały wideo, daje się lajki czy serduszka. W rzeczywistości jest to miejsce, w którym każdego dnia obecni są nasi potencjalni klienci.

Co z tego wynika dla firm?

Jakiego błędu nie można popełnić?

Dzięki dostępnym narzędziom portali społecznościowych możemy zaprojektować bardzo precyzyjny i powtarzalny model pozyskiwania klientów, który będzie dla nas pracował 24/7 przez 365 dni w roku. Proszę wyobrazić sobie handlowca, a nawet sieć handlowców, którzy pracują dla nas całą dobę w dowolnym miejscu na świecie i nigdy się nie męczą. W mediach społecznościowych kryje się ogromna potęga. Facebook posiada już ponad 2,41 miliarda użytkowników na całym świecie. Pozornie jest to portal, na którym publikuje się zdjęcia,

Mając świadomość, że dzięki mediom społecznościowym można sprzedawać produkty oraz usługi, wiele firm ulega pokusie i publikuje treści sprzedażowe już od pierwszego kontaktu z użytkownikiem. Jednocześnie nie wolno zapomnieć, że po drugiej stronie ekranu jest człowiek, a nie maszyna! Dokładnie na takiej samej zasadzie jak w świecie realnym możemy zbudować zaufanie z klientem komunikując się z nim online. Dajmy się najpierw poznać, później polubić, a dzięki regularnym i merytorycznym treściom, które od samego początku dają wartość - użytkownik zaczyna nam ufać. Dopiero po nawiązaniu interakcji i angażującej relacji pokażmy produkt lub usługę, która jest rozwiązaniem problemu bądź zaspokojeniem potrzeby klienta. Dodatkowo koszt dotarcia do wyselekcjonowanej grupy odbiorców w wielu branżach może być dużo niższy niż przy użyciu mediów tradycyjnych. Nie bez przyczyny w 2019 roku miał miejsce historyczny moment, w którym ilość wydawanych pieniędzy na reklamę w Internecie przekroczyła ilość wydatkowanych środków na reklamę w telewizji. Firmom po prostu się to opłaca. Dawid Czechowicz CEO Coconut Agency

12 2019 | Wolny Rynek

Kryzys wizerunkowy w firmie - co radzą eksperci?

Podczas październikowego Kongresu Małych i Średnich Przedsiębiorstw odbyła się debata „Błąd, skandal, utrata reputacji – czyli kryzys medialny w firmie”, do której zaproszono szereg ekspertów z branży PR i nie tylko. Wśród nich byli: aktorka i prawniczka, Joanna Jabłczyńska, były rzecznik Komendanta Głównego Policji Mariusz Sokołowski, Adam Maliszewski z agencji Loudy, Agata Kalafarska-Winkler z agencji 5PR, dr Dariusz Kryszk - były główny specjalista Departamentu Prasowo-Informacyjnego MON oraz dyrektor zarządzająca agencji Adventure Media – Aleksandra Dik. Panel poprowadziła Marta Cała-Sturzbecher z agencji MOMA. Jak powiedziała rozpoczynająca dyskusję Agata Kalafarska-Winkler, przyczyny kryzysu w firmie czy instytucji mogą mieć różne źródło, np. finansowe, w nieuczciwej konkurencji, wynikające z plotki czy złej obsługi klienta. – Kryzysy w mediach społecznościowych to często screeny wymiany informacji między niezadowolonym klientem, a obsługą klienta w firmie, która czasami nie wytrzymuje ciśnienia i pozwala sobie na personalne wycieczki w kierunku klienta czy inne nieprofesjonalne zachowania – podkreśliła Agata Kalafarska-Winkler z agencji 5PR, była rzecznik prasowa Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. W swojej wypowiedzi zaznaczyła również, że wszystkie nieprzychylne informacje, które nie zostaną zdementowane przez kadrę zarządzającą, mogą stać się źródłem kryzysu. O symptomach kryzysu, które powinny wzbudzić zainteresowanie osób decyzyjnych, opowiedział Mariusz Sokołowski z agencji R4S, były rzecznik KGP. - Są takie, które dzieją się najczęściej w piątek po 17.00, w sposób niezapowiedziany. Wtedy nie można się do nikogo dodzwonić i czeka się do poniedziałku, a wówczas pozbieranie tego jest niemożliwe lub bardzo trudne. Są tez kryzysy, na które nikt nie ma wpływu, np. związane z wypadkami w firmie. Są jednak takie, w których symptomów jest sporo – powiedział Mariusz Sokołowski, wymieniając m.in. bagatelizowanie pojawiających się informacji, a także rozmowy na forach pracowniczych i mediach społecznościowych. - Takim symptomem kryzysu mogą być m.in. opinie pracownicze. Brak komunikacji wewnętrznej i dbałości

Wolny Rynek | 12 2019

o relacje pracownicze może skutkować tym, że pracownik jest niezadowolony. To powoduje mnóstwo kryzysów w firmach – wyjaśnił były rzecznik KGP.

Czy małe firmy również dotykają kryzysy i czy w każdej firmie powinien być PR-owiec? - Większość małych i średnich firm nie potrzebuje PR-owców, bo ich kryzysy i problemy nie dotyczą – rozpoczęła prowokacyjnie Aleksandra Dik, dyrektor zarządzająca agencji Adventure Media. - Takie jest podejście wielu firm, niestety błędne. Rola PR-owca to praca w strategicznym obszarze zarządzania przedsiębiorstwem. Osoby, które to dostrzegają, myślą przyszłościowo i mają szansę prześcignąć konkurencję. Wielu przedsiębiorców, którzy są obecnie u szczytu swoich możliwości w prowadzeniu biznesu to osoby, które rozpoczęły działalność po 1989 roku. Dla nich kryzys jest wtedy, kiedy nie mają klienta, nie mają pieniędzy, mają problem z realizacją projektów. Ale te trzy czynniki są efektem braku działań, związanych z budowaniem wizerunku. Jeśli nie mam klienta, to nie stworzyłem odpowiednich relacji biznesowych, aby go pozyskać. Jeśli nie mogę zrealizować projektu, to zwykle dlatego, że nie mam kim tego robić, czyli nie mam wizerunku dobrego pracodawcy – podkreśliła Aleksandra Dik.

Kiedy w kryzys powinniśmy włączyć możliwości prawne? – Jeżeli mówimy o kryzysie w mediach, to gdzie PR-owiec nie może, tam powinien posłać prawnika. W mojej praktyce wygląda to tak, że jeśli powodem kryzysu jest to, że faktycznie zrobiliśmy coś źle, niezwykle ciężko będzie nam wygrać jakąkolwiek sprawę. Jeśli rzeczywiście popełniliśmy błąd i mamy tego świadomość, powinniśmy działać bardziej w sferze public relations. Wiadomo, że z mediami lepiej żyć dobrze. Idziemy z nimi na wojnę dopiero wtedy, kiedy nie da się inaczej – wyjaśniła Joanna Jabłczyńska. Wśród narzędzi prawnych do powstrzymania kryzysu wymieniła m.in. przepisy dot. dóbr osobistych zastosowane do firm. Jest również możliwość żądania przeprosin w danym medium, ale warto zawsze rozważyć rozwiązanie ugodowe, bo postępowania sądowe mogą trwać latami, a kryzys należy ugasić bardzo szybko. Działalność wizerunkową do retoryki wojennej porównał natomiast płk rez. dr Dariusz Kryszk. – Spotykam się często ze znajomymi szefami firm i dyskutujemy o różnych aspektach. Często pojawiają się różne pojęcia i określenia dotyczące konkurencji, jak np. wrogie przejęcie, konkurencję należy niszczyć, atak konkurencji, walka o rynek... Myślę, że warto byłoby się zastanowić o co chodzi z tą teorią walki i kim jest człowiek, którego postrzegamy jako wroga. Czy państwo mają wrogów, oponentów, adwersarzy? Teoria walki prof. Kotarbińskiego mówi wyraźnie: mamy trzy typy relacji między ludzkich. To współpraca – jeżeli nasze interesy są zbieżne, powstaje pozytywna kooperacja i współpracujemy, a jedna i druga strona odnosi korzyści. Teoria ekonomii opiera się na współpracy. Co dzieje się, kiedy mamy niezbieżne interesy i ktoś komuś przeszkadza? To powoduje, że między nimi powstaje relacja walki. Jedną z form walki jest walka niezbrojna, a nią może być walka informacyjna. Cel? Narzucenie naszej woli oponentowi. Kiedy patrzę na to, co się dzieje w naszej gospodarce z naszymi firmami i na co dzień z nami w życiu osobistym i zawodowym, mam wrażenie, że ktoś próbuje nam przeszkadzać i wprowadzać elementy walki informacyjnej. Szefowie firm i ludzie od PR muszą mieć tego świadomość i rozumieć mechanizmy tej walki. Muszą

mieć świadomość, że czasami ktoś postanowił nam przeszkadzać i wywołuje w naszej firmie kryzys. Muszę tutaj podkreślić, że PR nie jest narzędziem walki, a narzędziem rzetelnej i uczciwej komunikacji – mówił Dariusz Kryszk.

Jak zatem najlepiej podejść do sytuacji kryzysowej w firmie? - Nie czekajcie bezczynnie w nadziei, że sprawa nie wypłynie. Bądźcie gotowi na kryzys medialny. Przygotujcie oświadczenie - dacie sobie w ten sposób chwilę oddechu, żeby pomyśleć co dalej. Dopóki kryzys nami miota, jesteśmy przegrani. Trzeba przejąć kontrolę – apelował Mariusz Sokołowski. - Najpierw trzeba przewidzieć potencjalne sytuacje kryzysowe i przygotować scenariusze działań. Już samo to pozwala przeciwdziałać kryzysom, bo uświadamia nam miejsca, w których może dojść do problemów – podsumowała Aleksandra Dik. Szymon Kamczyk, Redaktor Prowadzący „Biznesu w mieście”. Artykuł ukazał się w listopadowym wydaniu magazynu. Wydawca Adventure Media

12 2019 | Wolny Rynek

Wolny Rynek | 12 2019

O roli content marketingu i pozycjonowania w Google w budowaniu silnej marki 9. edycja Europejskiego Kongresu MŚP, w której wzięliśmy udział jako Partner wydarzenia była niewątpliwym sukcesem organizacyjnym Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach. Cieszymy się, że nasza firma mogła współtworzyć to wielkie forum wymiany przedsiębiorczej myśli i przekazać swoją wiedzę w ramach Akademii Marketingu i Sprzedaży.

Przygotowując dwie prelekcje, mieliśmy jeden cel: przybliżyć uczestnikom narzędzia marketingowe, które zapewnią wzrost ich biznesów. Jako że na co dzień wspieramy digitalowo firmy w transformacji ich biznesu na wyższy poziom, doskonale wiemy, że nie zaczyna się bez planu. Dlatego jako pierwsza wystąpiła Prezes Zarządu Veneo, a zarazem Dyrektor Strategiczno-Kreatywny, Beata Mordarska, która przybliżyła tajniki tworzenia strategii marki. W swoim wystąpieniu zaprezentowała wyróżniki silnych marek, relacje między strategią marki a kreacją i strategią komunikacji oraz zdradziła jak kreować silną markę, która realnie i długofalowo będzie wpływać na sprzedaż. Kontynuacją prezentacji na temat budowania silnej marki było wystąpienia naszego Specjalisty SEO, Macieja Wojtasika, który wyszedł od mocnej tezy: „Nie ma Cię w Google – nie istniejesz”. Maciej wyjaśnił dlaczego warto zadbać o widoczność marki w Google, przybliżył podstawy analityki internetowej, SEO oraz wyjaśnił potrzebę pozycjonowania marek w modelu SXO. Okazuje się bowiem, że widoczność w wyszukiwarce to nie wszystko – najważniejsze są pozytywne doświadczenia użytkownika (User Experience). O pozytywnych doświadczeniach w kontakcie z marką wspominała również Dominika Posełek, która w Veneo zajmuje się koordynacją projektów content marketingowych. W swoim wystąpieniu

Content Marketing określiła jako „tworzenie spójnych opowieści na temat marek”. Aby udowodnić, jak ważne w komunikacji marketingowej jest bazowanie na strategii marki – odwołała się do case study marki galanterii skórzanej ADAM BARON. Dominika podkreśliła, że każdy komunikat marki – od treści na stronie internetowej, postów w mediach społecznościowych, na blogu po ulotki i wszelkie materiały offline – powinien wynikać ze strategii marki. Ta z kolei jest niezbędna, by zapewnić rozwój biznesu. Prelekcje przygotowane przez nasz zespół zamykały wydarzenie i stanowiły doskonałe uzupełnienie poruszanych wcześniej tematów związanych z zarządzaniem, prawem czy finansowaniem. Rozmowy w kuluarach przekonały nas, że zaproponowana tematyka świetnie wpisała się w potrzeby uczestników i ich biznesów oraz zainspirowała do rozwoju kompetencji digitalowych we własnych organizacjach. Jesteśmy wdzięczni organizatorom za możliwość podzielenia się wiedzą i dobrymi praktykami. Nie pozostaje nam nic innego jak trzymać kciuki za rozwój małych i średnich przedsiębiorstw! Krzysztof Kobylarz Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Veneo

12 2019 | Wolny Rynek

Naszą walutą są relacje Strefa networkingu, wyznaczona na targach Biznes Expo, w ramach 9. Europejskiego Kongresu MŚP cieszyła się dużym zainteresowaniem. Co zrobić, by networking stał się najskuteczniejszym narzędziem sprzedaży, trampoliną do błyskotliwej kariery i metodą na zwielokrotnienie zysku firmy? Dlaczego warto postawić na najważniejszą obecnie walutę - jaką są relacje? Podpowiada ekspertka Concordia Business Club, prelegentka Akademii Marketingu i Sprzedaży w trakcie Kongresu.

Idealna strategia łączy w sobie trzy rodzaje networkingu: event networking, live i social networking. Dopiero spójne zastosowanie tych elementów sprawi, że networking nie będzie jednorazową (lub incydentalną) akcją nie przynoszącą ci zupełnie żadnej korzyści. Jak we wszystkim ważna jest równowaga i znalezienie swojego osobistego „złotego środka”, dzięki któremu będziesz mógł osiągnąć dosłownie wszystko. I jestem o tym przekonana. Jeśli kiedyś poznamy się osobiście, opowiem Ci chętnie sporo wręcz niewiarygodnych historii będących dowodem na to, że networking pomaga dotrzeć ludziom do kogokolwiek zechcą: od nowego pracodawcy czy pracownika, przez inwestorów, gwiazdy biznesu z pierwszych stron Forbesa, na prezydencie kończąc. Wszystko jest możliwe.

Event networking służy do: •

•

POZNAWANIA NOWYCH OSÓB. Jeśli już wiesz kto dokładnie jest twoim klientem, jakie firmy i branże mogą w pierwszej kolejności skorzystać z twoich usług oraz dzięki jakim osobom nawiążesz takie kontakty, najwyższy czas poznać nowych ludzi. Znajdź w Twojej okolicy spotkania networkingowe, izby handlowe, organizacje dla przedsiębiorców, targi branżowe, konferencje, otwarte szkolenia i kongresy podczas których odbywa się animowany networking. To doskonałe miejsca na poznanie niezwykle wartościowych osób. Na takie wydarzenia chodzą bowiem osoby otwarte, zainteresowane danym tematem/ branżą i chętne do nawiązania współpracy. Ty, więc też tam musisz być. SPRAWDZENIA CZY TWÓJ ROZMÓWCA JEST NA ETAPIE SKORZYSTANIA Z TWOICH USŁUG LUB TY Z JEGO. Opracowałam autorski i niezwykle skuteczny model rozmowy z nowopoznanymi osobami, dzięki któremu w prosty sposób możesz delikatnie sprawdzić czy twój rozmówca akurat teraz potrzebuje twoich usług i może zostać twoim klientem. Dzięki tej rozmowie sprawdzisz także czy rozmówca ma takie kontakty biznesowe, które mogą się przydać i czy Ty możesz mu jakkolwiek pomóc w rozwoju jego biznesu.

Wolny Rynek | 12 2019

Rozmowa jest krótka, konkretna i zupełnie „nieinwazyjna”, czyli rozmówca czuje, że chcesz z nim współpracować, a nie sprzedać mu coś. Rozmowa trwa 2-3 minuty, dzięki czemu, gdy ją już opanujesz będziesz mógł poznać 20-30 osób podczas każdej przerwy networkingowej, co może genialnie przełożyć się na twoją sprzedaż i wzrost zysków. •

SKRÓCENIA CZASU POTRZEBNEGO DO ZNALEZIENIA ODPOWIEDNICH LUDZI. Odpowiednich, czyli takich którzy są ci potrzebni na obecnym etapie prowadzenia firmy. Aby ich znaleźć, wprowadź swój indywidualny sposób opisu osób, które poznajesz, np. A - osoby z którymi chce się spotkać, mogą być moim klientem lub potrzebuje tego, co oferują, B - ludzie, którzy mogą mnie połączyć z interesującymi mnie osobami lub ja mogę połączyć ich. Jeśli poznajesz osoby „B”, zapisz koniecznie z kim dokładnie osoba ma Cię poznać (lub Ty ją), aby tego nie zapomnieć. Osoby C - to mogą być ludzie, z którymi nie masz pomysłu na wspólne działania.

Niestety, część osób kończy swoją przygodę z networkingiem na intensywnym uczestnictwie w eventach. Przychodzą bez jakiegokolwiek przygotowania, rozdają wizytówki, prowadząc monologi, podczas których narzekają na wszystko co się da, wychodzą ze spotkania i… czekają. A później… nie dzieje się nic. No może poza tym, że tacy delikwenci stwierdzają, że networking nie działa. Osoby, które chcą się z nimi umówić po spotkaniu, zbywają lub nie odbierają telefonu albo wprost przeciwnie, umawiają się z każdym, kto do nich zadzwoni i prosi o spotkanie, marnując przy okazji mnóstwo czasu na zbyteczne rozmowy. Wszystko przez to, że podczas eventów nie wiedzieli kogo chcą znaleźć, nie oznaczyli osób na otrzymanych wizytówkach i nie poczuli jeszcze, że największą siłą napędową każdego biznesu są ludzie. To Twoi klienci, pracownicy, partnerzy biznesowi i rodzina wspierająca w tym przedsięwzięciu. Dlatego niezwykle ważnym rodzajem networkingu jest „life networking”.

Life networking służy do: •

FOLLOW-UPU Z NOWOPOZNANYMI OSOBAMI. Gdy już wpiszesz do swojego systemu CRM, czy po prostu tabelki w Excelu, dane osób które poznałeś na danym wydarzeniu, skontaktuj się w ciągu 48 godzin z tymi ludźmi, którym kontakt obiecałeś i z tymi z którymi widzisz, że jest szansa na wspólne działania.

•

POZYSKANIA NOWYCH KLIENTÓW, PARTNERÓW BIZNESOWYCH LUB PRACOWNIKÓW CZY PRACODAWCÓW. Nic nie zastąpi rozmowy indywidualnej, podczas której najlepiej trzymać się wyznaczonych przez siebie ram i konkretnego czasu spotkania. Możesz ustalić oczywiście swój szkielet rozmowy. Ja zazwyczaj na początku podaję plan spotkania mówiąc - po co się spotykamy i co czym będziemy mówić. Następnie opowiadamy krótko o swoich biznesach, o tym jakie problemy naszych klientów jesteśmy w stanie rozwiązać, co możemy zrobić razem. Kolejnym etapem rozmowy jest networking. Pytam zawsze rozmówcę do kogo chce dotrzeć, jakie ma usługi i produkty i kto najczęściej z nich korzysta, a kto może stworzyć z nim tzw. „grupę branżową” (czyli nie jest konkurencją, a ma tego samego klienta). Polecając rozmówcę (chociaż nie zawsze to musi mieć miejsce) korzystam z mojej listy rekomendacyjnej. To lista osób reprezentujących różne branże. Te osoby są przeze mnie sprawdzone i polecam je za każdym razem, gdy dostrzegam taką potrzebę. Na mojej liście rekomendacyjnej jest 67 osób, między innymi takich jak: księgowy, prawnik, architekt, doradca kredytowy, broker samochodowy, firma zatrudniająca pracowników z zagranicy, organizator eventów, lekarz, informatyk i wiele, wiele innych. Niezwykle ważnym elementem każdego spotkania jest umawianie spotkań handlowych z polecenia. Wówczas, jeśli mamy do siebie zaufanie, dzielimy się swoimi kontaktami do potencjalnych klientów umawiając sobie wzajemnie spotkania. Czyli nie sprzedaje Twojego biznesu, nikogo do niczego nie namawiam, tylko „otwieram ci drzwi” w firmach, w których możesz zrobić biznes. Gdy jesteś osobą z polecenia, ja rekomenduję Ciebie do swoich znajomych, a Ty mnie. Sfinalizowanie takiej transakcji jest o wiele, wiele szybsze, a współpraca trwalsza.

•

ROZPOCZĘCIA ETAPU BUDOWANIA WIARYGODNOŚCI W OCZACH ROZMÓWCY. Nie oczekuj, że ktoś od razu udostępni Ci swoje wszystkie kontakty biznesowe do ludzi, z którymi relacje buduje przez wiele lat. Nie zrobi tego, jeśli nie czuje, że jesteś godny zaufania i wiarygodny. Aby to sprawdzić ludzie stosują setki mini-testów, o których nawet nie miałeś pojęcia. Co może być takim testem na wiarygodność? Zaczynając od banalnie fundamentalnych rzeczy, czyli: odbieranie telefonu, oddzwanianie, odpisywanie na maila, wywiązywanie się z ustalonych terminów, poprzez wnikliwie obserwowanie sposobu wysławiania się i ubioru, kończąc na przefiltrowaniu twych mediów społecznościowych i sprawdzenie lub potwierdzenie pozytywnego wizerunku.

Czy ci się to podoba czy nie, dzisiejsze czasy wymuszają na nas permanentne bycie w sieci. Prowadzenie więc networkingu przy użyciu social networkingu jest absolutnie niezbędne.

SOCIAL networking służy do: •

ZBUDOWANIA LUB PODTRZYMANIA POZYTYWNEGO WIZERUNKU z osobami, które poznałeś na żywo. Usuń zdjęcia z alkoholowych imprez, w bikini, obraźliwe dla kogoś posty itp. Zarządzaj swym wizerunkiem publikując rozsądne treści pokazujące nie tyle twój biznes, co wartości które są dla ciebie ważne w życiu typu: rodzina (np. zdjęcia z wycieczek z dziećmi, randki z drugą połówką czy celebrowanie ważnych rocznic), przyjaciele, współpraca biznesowa (np. zdjęcia i posty z ciekawych miejsc, konferencji czy z mówcami których cenisz itp.)

•

PODTRZYMANIA KONTAKTÓW Z OSOBAMI NA KTÓRYCH CI ZALEŻY. Jest to banalne. Polecam odezwać się raz na jakiś czas do osób, z którymi chcesz być w kontakcie i zapytaj nad czym ciekawym pracują. Pogratuluj sukcesów, którymi się chwalą na swojej tablicy, podziwiaj nowy dom czy samochód.

•

ZBUDOWANIA WIZERUNKU EKSPERTA W SWOJEJ DZIEDZINIE oraz osoby praktykującej social networking. Polecaj, twórz mini-grupy dla osób, które chcesz ze sobą poznać w sieci, oznaczaj znajomych na wartościowych postach i zdjęciach z godnych uwagi wydarzeń. Gdy widzisz, że ktoś np. potrzebuje prawnika, nie tylko oznacz w komentarzu zajmującą się tym osobę, ale także napisz bezpośrednio oferując możliwość osobistego poznania z Twoim znajomym. Dlaczego to działa? Ponieważ cokolwiek robisz dobrego, zawsze do ciebie wraca. Zapewne słyszałeś o tej zasadzie. W networkingu możesz dostarczyć sobie setki przykładów na słuszność tej tezy. Pomagając innym rozwijać ich biznes, informując ich jednocześnie jakie osoby są potrzebne Tobie, wdrażasz do swojej networkingowej strategii zasadę wzajemności.

Te wszystkie rzeczy będą genialnie działać, gdy Ty będziesz działać. Nie wystarczy bowiem poczytać trochę o networkingu. Najważniejszy jego element to praktyka. Jeśli więc nigdy wcześniej tego nie stosowałeś lub nie wiesz jak przygotować swoją osobistą strategię na zwiększenie zysków z networkingu - korzystaj z porad ekspertów. Dorota Mastalska Prezes Zarządu Kancelaria Biznesowa Concordia Business Club 12 2019 | Wolny Rynek

Jedyną niesprawnością jest złe nastawienie do życia

Z podróżnikiem, działaczem społecznym i od niedawna… trenerem motywacyjnym, pierwszym niepełnosprawnym, który zdobył Biegun Północny i Południowy w ciągu jednego roku rozmawiamy o tym, jak odnaleźć motywację i determinację w dążeniu do celu. Jaś Mela, prezes zarządu Fundacji „Poza Horyzonty” wystąpił na Kongresie MŚP z prelekcją - „Niemożliwe” to tylko wymówka – jak przekraczać własne granice w życiu i w biznesie? Motywacja to obecnie takie słowo wytrych. Wszyscy słuchamy mistrzów coachingu, czytamy poradniki, chcemy się rozwijać. Jakie znaczenie niesie to słowa dla Pana? To tak coachingowo powiem, że dzielimy motywacją na wewnętrzną i zewnętrzną. Jeżeli mamy prawdziwą motywację, czyli nam zależy, żeby coś osiągnąć, coś sobie udowodnić albo wesprzeć innych - to jest to bardziej skuteczne. Wydaje mi się, że ja motywacji uczyłem się w sposób naturalny. Pamiętam, że jako dziecko czytałem powieść science-fiction „Diuna” Franka Herberta, gdzie pojawiła się fajna mantra przeciwko strachowi: „Strach zabija duszę. Strach to mała śmierć, wielkie unicestwienie – nie wolno się bać”. W dzieciństwie to sobie powtarzałem, nikt wtedy nie nazywał tego hasłem motywacyjnym, a było to coś naturalnego dla mnie. Dzisiaj motywacja to coś, co dostaje free od otaczających mnie ludzi, z którymi warto jest działać. W czasie panelu, powiedział Pan, że jedyną niesprawnością jest złe nastawienie do życia. Czy te słowa można potraktować, jako życiowe motto? Przypomnijmy, że po bardzo poważnym wypadku, amputacji przedramienia i podudzia, jako 15-latek ruszył Pan z Markiem Kamińskim na Biegun Północny i Południowy, zdobywał Kilimandżaro, biegał w maratonach. Jak narodziła się taka potrzeba ekstremalnych, sportowych aktywności? Właściwie to wszystko pojawiło się w moim życiu naturalnie. Niepełnosprawność, paradoksalnie odegrała tutaj dużą rolę. Przez pewien czas byłem przygnieciony swoim myśleniem, że niepełnosprawność musi oznaczać koniec jakiejkolwiek aktywności życiowej, a jednocześnie spotkałem na swojej drodze ludzi, którzy mimo poważniejszych problemów żyją na 100 proc. Skłoniło mnie to do myślenia, co ze mną jest nie tak? I to mi pokazało, że chciałbym

Wolny Rynek | 12 2019

inaczej funkcjonować. Na początku pobudki były egoistyczne typu, że dam radę przekroczyć własne możliwości. Potem zobaczyłem, ile takich prostych wzorców jest potrzebnych innym. A skąd pomysł na szkolenia motywacyjne dla firm, którymi obecnie Pan się zajmuje? Zwykły chłopak, po przejściach chce doradzać biznesowi… Z jakim odzewem te działania spotkały się w środowisku? Nigdy nie był to pomysł. To moja historia spotkań, w których biorę udział od 15. roku życia. Na początku były to eventy podróżnicze, związane z opowieściami na temat tego, jak wyglądały zmagania w czasie wyprawy na Biegun Północny i Południowy. Potem miałem poczucie, że w różnych miejscach, na których bywałem (na festiwalach podróżniczych, w szkołach) rosło we mnie poczucie, że tak naprawdę wszystkie te ekstremalne wyzwania są pretekstem do powiedzenia o czymś więcej. Ludzie oczekują odpowiedzi na pytania: jak się nie załamywać – mimo trudności, jak mi się udało dać radę na przekór niepełnosprawności? Potem nagle pojawiły się propozycje z różnych firm, no i od kilku lat prowadzę szkolenia motywacyjne, które stały się istotną częścią mojego życia. Jestem tym zszokowany, że jako osoba, która nie ma żadnego wykształcenia coachingowego, bo celowo nie chcę tego robić, nie zgadzam się z wieloma popularnymi tezami motywacyjnymi, całkowitego stawiania tylko na siebie – jest trenerem. Widać, że ludziom coś to daje i cieszę się, że często dostaję takie propozycje: „Dzień dobry, nie szukamy coachingu, szukamy świadectwa, chcemy posłuchać o Pana doświadczeniach”. Sam jestem zaskoczony odzewem, marketing szeptany, polecenia działają. Nigdy nie miałem planu na siebie, by być trenerem, ale wzbudza to we mnie wiele fajnych emocji.

W 2009 roku powstała Fundacja „Poza Horyzonty”. To już dziesięć lat, chyba możemy się pokusić o małe podsumowanie? Założyliśmy Fundację, by pomagać osobom po amputacji kończyn, przede wszystkim w pozyskiwaniu dofinansowania do zakupu protez. Z biegiem czasu zdaliśmy sobie sprawę, że tak naprawdę, to bywa tak, że łatwiej wypełnić komuś rękaw lub nogawkę dobrej jakości protezą niż głowę chęcią do życia, pozytywnym nastawieniem. Dlatego oprócz rehabilitacji, okazało się, że wsparcie psychologiczne i motywacyjne, ale nie w teorii, ale w praktyce przez wspólne projekty, wyprawy, wyjazdy integracyjne, angażowanie naszych podopiecznych w wolontariat – dawało o wiele więcej. Najlepszą formą pomocy komuś może być tzw. pomoc włączająca, robienie czegoś na rzecz innych. Do takich działań dojrzewaliśmy przez 10 lat. Gościł Pan na 9. Europejskim Kongresie Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Czy środowisko przedsiębiorców, biznesu jest Panu bliskie, czy udaje się znaleźć wspólny język? Jak Pana zdaniem kształtuje się współpraca na linii organizacje pozarządowe - biznes? Zdecydowanie odnajduję się na takiej platformie. Zarówno prowadzę fundację, jak i szkolenia pod szyldem własnej działalności od dwóch lat. Czyli jestem mikroprzedsiębiorcą! Różne bolączki, wyzwania i trudności, o których tutaj mówią uczestnicy Kongresu czy inni przedsiębiorcy - dotykają każdego z nas. Bardzo wiele działań synergetycznych z dużym biznesem mieliśmy w czasie dekady działania Fundacji na polu CSR. Z naszego doświadczenia wynika, że jest to jedna z najlepszych, najsensowniejszych dróg. Bardzo często różnego rodzaju granty, dofinansowania bywają niepewne, często trzeba część środków zainwestować wcześniej. Współpraca NGO – biznes jest oparta na ważnym fundamencie - zaufaniu. Myślę, że pod wieloma względami, nie tylko wizerunkowymi, ale też konkretnymi i wymiernymi efektami – świetne projekty mogą być realizowane. Kiedy takie zaufanie się buduje, to szansa na kontynuację współpracy jest dużo większa niż przy działaniach grantowych. Co zrobić, by polskie firmy, nawet te małe, doceniły to, że mogą współpracować systemowo z organizacjami pozarządowymi, nie tylko z okazji Dnia Dziecka czy innych świąt? Sporo firm już to rozumie i złapało bakcyla pomagania długoterminowo. To najsensowniejsze i zarazem najtrudniejsze, bo bardzo często robiąc taką akcję typu „pospolite ruszenie”, nie zdajemy sobie sprawy, jaki ogrom pracy jest do tego potrzebny. Czasem projekty wieloletnie, ich sama formuła ulega wypaleniu. Ja spotykam na swojej drodze przedsiębiorców reprezentujących ogromne, międzynarodowe korporacje, u których działania CSR są prowadzone prężnie. Można raz pojechać do hospicjum czy szpitala i pomalować ściany, ale można też z daną placówką utrzymywać stały kontakt i budować prawdziwe relacje między pracownikami a podopiecznymi, beneficjentami danego projektu. Myślę, że jesteśmy na dobrej drodze i uczymy się tego, że społeczna odpowiedzialność biznesu nie musi być hasłem, które jest wymagane od nas – „ bo trzeba pomagać, bo to dobrze wygląda”. Rozmawiała Jaga Kolawa

12 2019 | Wolny Rynek

Edukacja zawodowa a zmiana pokoleniowa na rynku pracy Jak przygotować się do zmiany pokoleniowej na rynku pracy, kiedy rozpocząć edukację zawodową i jaka jest rola samorządów w kształtowaniu modelu edukacji zawodowej – te i inne zagadnienia poruszono w trakcie panelu dyskusyjnego „Edukacja zawodowa a zmiana pokoleniowa na rynku pracy”. Partnerem sesji był Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach. Wśród zaproszonych ekspertów znaleźli się: Jarosław WesołowBez szkolnictwa zawodowego ani rusz! ski, dyrektor Wydziału Europejskiego Funduszu Społecznego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Grzegorz - Jeszcze parę lat temu funkcjonowało przeświadczenie, że Sikorski, dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach, kształcenie zawodowe jest czymś gorszym. Teraz na szczęście Piotr Grzybowski, naczelnik Wydziału Funduszy to się zmienia, także dzięki dziesiątkom milioEuropejskich i Rozwoju Urzędu Miasta CzęstoJeszcze parę lat nów euro, jakie zostały przeznaczone na dopochowy, prof. Bernd- Joachim Ertelt z Hochschule temu funkcjonowało sażenie pracowni w szkołach – stwierdził Piotr der Bundesagentur für Arbeit oraz Patrick MeinGrzybowski i zaznaczył, że po 1989 roku nie przeświadczenie, że hardt, sekretarz generalny Fundacji BVMW. wypracowano schematów współpracy pomiękształcenie zawodzy pracodawcami a szkołami. Przywołał w tym dowe jest czymś Sukces na rynku pracy to kontekście przykłady z Niemiec, gdzie firmy udogorszym. Teraz na stępniają placówkom edukacyjnym swoje linie wypadkowa kompetencji, szczęście to się produkcyjne. zmienia, także dzięki motywacji i… szczęścia To model dualnego kształcenia stanowi poddziesiątkom miliostawę szkolnictwa zawodowego w Niemczech. Uczestnicy dyskusji skupili się na wielu aspeknów euro, jakie zoAkcentował to mocno prof. Bernd- Joachim Ertach funkcjonowania szkolnictwa zawodostały przeznaczone telt. - Problemem wielu krajów jest to, że dyplom wego w otoczeniu rynku pracy. Grzegorz na doposażenie pra- wyższej uczelni nie gwarantuje już pracy. Trzeba Sikorski podkreślił, że współpraca pracodawcowni w szkołach. zachować właściwe relacje pomiędzy kształceców ze szkołami branżowymi wygląda różnie. niem, a tym czego wymaga rynek pracy. Dlatego - Głównie ze względu na konieczność krótpredyspozycje trzeba zacząć diagnozować jak kiego planowania i bycie elastycznym, wiele firm nie może najwcześniej – powiedział profesor. sobie pozwolić na wiązanie się z daną szkołą branżową na dłuższy okres – zauważył dyrektor WUP w Katowicach.

Wolny Rynek | 12 2019

Jak dotrzeć do młodych?

Wtórował mu Patrick Meinhardt, który stwierdził, że stanowczo za dużo jest osób studiujących. Jego zdaniem należy zwiększać atrakcyjność szkolnictwa zawodowego. - W proces ten powinno się włączyć nauczycieli i przede wszystkim rodziców. Tylko wtedy będzie można skutecznie zmieniać nastawienie uczniów względem szkolnictwa zawodowego.

Sporo miejsca poświęcono również roli samorządów w kształtowaniu warunków do rozwoju szkolnictwa zawodowego. - Od wielu lat naszym priorytetem było dawanie narzędzi samorządom, które prowadzą szkoły. Chodziło o to, żeby dostosować kształcenie do potrzeb rynku i sprostać wyzwaniom jakie niesie przyszłość – stwierdził Jarosław Wesołowski i dodał: - Na obszary związane z edukacją zawodową przeznaczyliśmy już blisko 190 milionów złotych. Piotr Grzybowski zauważył także, że bardzo istotne jest samo dotarcie do młodych ludzi. - W Częstochowie organizujemy targi „Zawodowiec”. Pozwoliliśmy jednak, aby o swoich szkołach opowiadali sami uczniowie. I od początku przynosi to efekty, bo 16-latek rozmawia z 14-latkiem. Oni mówią tym samym językiem i nie zachodzi bariera komunikacyjna – powiedział. Uczestnicy dyskusji zgodnie przyznali, że aby odnieść sukces na rynku pracy trzeba mieć przede wszystkim motywacje, kompetencje, gotowość do nauki i… odrobinę szczęścia. Panel adresowany był przede wszystkim do przedstawicieli instytucji oświatowych i służb zatrudnienia, firm szkoleniowym, przedsiębiorców (w tym działających w obszarze HR), a także samorządowców. Arkadiusz Kaczor, Rzecznik Prasowy, Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach

12 2019 | Wolny Rynek

Jak skutecznie monitorować politykę edukacyjną?

W ramach ścieżki tematycznej Rynek pracy i edukacja dyskutanci szukali odpowiedzi na postawione w tytule panelu pytanie „Jak skutecznie monitorować politykę edukacyjną?”.

Edukacja jako wartość Moderująca panel, prof. dr hab. Eugenia Rostańska zauważyła, że edukacja jest spostrzegana jako wartość we wszystkich deklaracjach społecznych i jednostkowych. Jej znaczenia nie sposób przecenić. Odnosi się ją do inspiracji zmian, do stymulacji rozwoju, ale i do stabilizacji człowieka. Jest spostrzegana również jako sprawca aktywności i jak przedmiot aktywności człowieka (...) Stąd niezaprzeczalne, w każdej sytuacji społecznej, widzenie siły i wartości edukacji.

Monitorowanie polityki e dukacyjnej Antycypując powyższe wprowadzenie do dyskusji panelowej jej uczestnicy wskazali na liczne uwarunkowania o charakterze strukturalnym i strategicznym, kształtujące skuteczne monitorowanie polityki edukacyjne. W szczególności zauważyli, że nie może ulegać wątpliwości, że edukacja odpowiadająca na współczesne wyzwania jest gwarantem promowania wiedzy i profilowania mobilnych i adaptacyjnych kadr kwalifikowanych, charakteryzujących się posiadaniem określonego poziomu wiedzy, jakościowo unikatowymi umiejętnościami i wysoko rozwiniętymi kwalifikacjami. Dobre, wykwalifikowane kadry w otaczającej je rzeczywistości gospodarczej mogą minimalizować rozwarstwienia strukturalne na rynku prac, eliminować niedopasowaniu kwalifikacji zawodowych do potrzeb w zatrudnieniu, ograniczać wzrost bezrobociu i w końcowym rezultacie decydować o wzroście gospodarczym i powodzeniu misji przedsiębiorstwa. 38

Wolny Rynek | 12 2019

Rola stworzenia systemu na każdym poziomie kształcenia Kluczowa konkluzja, będąca zarazem podsumowaniem panelu, skupiła się na następujących utylitarnych rekomendacjach. Głównie należy dążyć przez monitorowanie polityki edukacyjne do tworzenia nowoczesnego, innowacyjnego i odpowiadającego na współczesne i przyszłe wyzwania systemu edukacji na każdym poziomie kształcenia. Systemu, który wpisując się w krótkoi średniookresowe cele gospodarcze oraz megatrendy – II przejście demograficzne i globalizacja – determinuje pomyślny rozwój dwóch najważniejszych we współczesnym świecie kapitałów ludzkiego i społecznego – i wynikające z nich ludzkie postawy, uniwersalność idei, umiejętność ich tworzenia i gromadzenia wokół nich najbardziej twórczych jednostek, normy zachowania, a przede wszystkim tworzenie klimatu do spełniania się i osiągania sukcesów przez jednostkę we współczesnym i zmieniającym z nieznaną dotychczas dynamiką świecie.

dr Ryszard Marszowski Główny Specjalista Badawczo-Techniczny, Główny Instytut Górnictwa. Członek Komisji ds. Kształcenia Zawodowego RIG w Katowicach

Młodzi na rynku pracy W ramach ścieżki tematycznej Rynek pracy i edukacji poruszono na EKMŚP wiele aktualnych problemów i trendów w polskim, a także zagranicznym systemie zatrudnienia. Wśród nich nie mogło zabraknąć tematu odnajdywania się młodych ludzi na rynku pracy.

W panelu „Młodzi na rynku pracy” udział wzięli profesorowie Antonio Arcienaga Morales i Miguel Angel Salom z National University of Salta w Argentynie, dr hab. inż., prof. Politechniki Śląskiej Małgorzata Dobrowolska, Dyrektor Międzynarodowego Centrum Badań Interdyscyplinarnych Politechniki Śląskiej, prof. dr hab. Ryszard Koziołek, Prorektor ds. kształcenia i studentów Uniwersytetu Śląskiego, dr Marcin Lis, Prorektor ds. studenckich i współpracy z otoczeniem Akademii WSB oraz Dyrektor Generalny Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, dr Paweł Poszytek. Moderatorem dyskusji była Anna Grąbczewska, Prezes Fundacji Uniwersytet Dzieci.

Technologia a człowiek Goście z Argentyny wraz z prof. Dobrowolską wskazywali na światowe trendy na rynku pracy. Podkreślali, że z żyjemy w czasach globalizacji i niepewności. Rozwój technologii ma takie tempo, że nie wiemy czego uczyć i jakie zawody potrzebne będą w przyszłości. Obserwowane trendy na rynku pracy, takie jak work space 4.0 albo przemysł 4.0, zdają się odpowiadać na te wyzwania. Korzystając z optymalnych danych, pracownicy efektywnie sterują wszystkimi procesami produkcyjnymi, korzystają z technologii posługując się zintegrowanymi narzędziami, niezależnie od swojego miejsca pobytu. W pogoni za wykorzystaniem technologii ważne jest jednak, by nie zgubić człowieka. Profesor Morales pytała retorycznie - potrzebujemy młodych ludzi do pracy czy pracy dla młodych ludzi?

Potrzeby pracodawcy a system kształcenia Sytuację młodych ludzi na polskim rynku pracy poznajemy z kompendium badań zebranych przez System Rad ds. Kompetencji PARP. Raport wydany w kwietniu 2019 roku uwzględnia m.in. dane GUS, Eurostatu, oraz raportu Deloitte dla firmy Coca-Cola. Czytamy tam, że 51% pracodawców deklaruje, że młodzi (1826 lat) nie mają odpowiednich kompetencji do pracy. Z drugiej strony - 50% młodych nie ma pomysłu na siebie. Tylko 25% z nich jest zadowolonych z doradztwa zawodowego, reszta dokonuje przypadkowych wyborów, a z powodu szukania późno wchodzi na rynek pracy. Młodzi chcą pracować, wiedzą, że muszą być elastyczni i uczyć się przez całe życie. Problemem jest przepaść między potrzebami pracodawcy a systemem kształcenia. W rezultacie

bezrobocie wśród ludzi młodych jest dwukrotnie wyższe niż w całej populacji (11,2% młodych vs. 5,2% w lutym 2019). Rektorzy wskazywali na rozwiązania uczelni mające temu zaradzić. Przekonywali, że robią wszystko, by stworzyć studentom przestrzeń do szukania i poznawania różnych dziedzin w trakcie kształcenia. Próbują też tworzyć zespoły, w których studenci poznają specyfiki różnych dyscyplin, co buduje elastyczność i umiejętność pracy w różnorodnym interdyscyplinarnym środowisku. Rektor Lis omówił model kształcenia dualnego, gdzie studenci łączą zdobywanie wiedzy teoretycznej z praktykami czy pracą. Prof. Ryszard Koziołek zaznaczył jednak, że wprowadzenie poważnej zmiany w systemie nauczania uczelni trwa 10 lat, co wydaje się czasem zupełnie nieadekwatnym do potrzeb młodych ludzi i rynku pracy. Dyrektor Poszytek zauważył, że programy FRSE dostępne dla tysięcy uczących się i studiujących młodych ludzi wnoszą bardzo dużo w ich przygotowanie do pracy, głównie w dziedzinie kompetencji. Mobilność związana z wyjazdem buduje wśród niemal wszystkich wyjeżdżających (97%) umiejętność pracy w zespole oraz komunikowania się w międzynarodowym miejscu pracy, buduje znajomość specyfiki miejsc pracy i nowoczesnych technologii, a także wzmacnia umiejętności interpersonalne. Na uwagę zasługuje większe docenienie praktyk niż studiów oraz wpływ wyjazdu na podwyższoną samoocenę.

Waga programu uczenia się przez całe życie Dyskutanci zauważyli, że przygotowanie na rynek pracy zaczyna się na samym początku drogi kształcenia. Programowe edukowanie kompetencji społecznych oraz umiejętności krytycznego myślenia, kompleksowego rozwiązywania problemów i uczenia się przez całe życie - winny być praktykowane od najwcześniejszych etapów edukacji dzieci. Pomagają w tym organizacje pozarządowe, takie jak Uniwersytet Dzieci, który współpracując z nauczycielami szkół podstawowych w całej Polsce oferuje uczniom bezpłatne lekcje poświęcone emocjom oraz kształtuje ich krytyczne myślenie i kompetencje społeczne. Anna Grąbczewska Prezes Fundacji Uniwersytet Dzieci www.uniwersytetdzieci.pl

12 2019 | Wolny Rynek

Powiatowe Urzędy Pracy jako koordynatorzy działań na lokalnym rynku pracy Jeden z paneli ścieżki tematycznej Rynek pracy i edukacja był poświęcony sytuacji na lokalnych rynkach pracy oraz roli, jaką odgrywają obecnie Powiatowe Urzędy Pracy.

W sesji udział wzięli: Stanisław Szwed, sekretarz stanu w Ministerstwie RPiPS, Beata Białowąs, Członek Zarządu Województwa 6. kadencji, Tadeusz Donocik, Honorowy Prezes RIG w Katowicach, Alina Nowak, Przewodnicząca Konwentu Dyrektorów PUP woj. śląskiego, Iwona Przepióra oraz Zuzanna Mrozowska - przedstawicielki Poczty Polskiej S.A., dr Ryszard Marszowski, reprezentujący Główny Instytut Górnictwa oraz Komisję ds. Kształcenia Zawodowego działającą przy RIG w Katowicach oraz Volker Kruger, General Direktor KomBA – ABI z Niemiec. Sesję poprowadziła dr hab. inż. Anna Skórska, prof. UE w Katowicach.

Uwarunkowania gospodarcze i demograficzne

Kapitał ludzki do lepszego wykorzystania

Mając świadomość, że sytuacja na rynku pracy determinowana jest przez wiele różnorodnych czynników, uwaga panelistów skupiona była przede wszystkim na uwarunkowaniach gospodarczych, demograficznych i edukacyjnych. A. Skórska podkreśliła, że analizowanie zmian zachodzących na rynku pracy w oderwaniu od procesów zachodzących w gospodarce regionu czy kraju, bez uwzględnienia trendów gospodarki światowej - nie jest możliwe. Rynek pracy jest bowiem ściśle powiązany z innymi elementami gospodarki, stanowiąc integralną część systemu społeczno-gospodarczego.

Dyskusja rozpoczęła się od oceny kondycji rynku pracy w Polsce oraz jej regionalnego i lokalnego zróżnicowania, której dokonali S. Szwed oraz B. Białowąs. Zwrócono uwagę, iż często odnosimy się do stopy bezrobocia jako wskaźnika informującego o kondycji rynku pracy, którego wysokość w ostatnich latach kształtuje się na niskim poziomie. Jednak powszechnie wiadomo, że sytuacja na regionalnych i lokalnych rynkach pracy jest zróżnicowana, co oznacza, że podawana stopa bezrobocia dla kraju może być nawet kilkakrotnie wyższa w niektórych powiatach. Ponadto, Polskę charakteryzuje dużo niższa aktywność zawodowa w porównaniu do innych europejskich krajów o niskim bezrobociu. Pokazuje to, iż wciąż możemy lepiej wykorzystywać dostępny kapitał ludzki.

Uwarunkowania demograficzne, jak zauważył R. Marszowski, będą w dużym stopniu determinowały sytuację na rynku pracy w najbliższych dekadach. Doświadczamy i w przyszłości doświadczać będziemy: przyspieszenia starzenia demograficznego, z perspektywą stania się krajem o najstarszej populacji w Europie. Zgodnie z prognozą demograficzną liczba ludności Polski do roku 2050 zmniejszy się o prawie 4,2 mln osób. Jednocześnie współczynnik obciążenia demograficznego ludnością w wieku poprodukcyjnym w Polsce w 2050 r. przekroczy 75%, co oznacza prawie dwukrotny wzrost w stosunku do roku 2020. Ewentualne zachwianie równowagi na rynku pracy oraz wzrost niedoboru podaży pracy będzie w pewnym stopniu efektem zmian rozmiarów potencjalnych zasobów pracy oraz starzenia się tych zasobów, jak również

Wolny Rynek | 12 2019

procesów migracyjnych, co jak zaznaczyła A. Nowak, będzie stanowiło dodatkowe wyzwanie dla powiatowych urzędów pracy.

problemy i wyzwania stojące przed pracodawcami w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi, w tym w procesie rekrutacji, adaptacji i szkoleń.

Edukacja vs koniunktura na rynku

Ważnym elementem prowadzonej dyskusji były kwestie dotyczące rozwoju społeczno -gospodarczego woj. śląskiego, atrakcyjności Wśród problemów i wyzwań lokalnych rynków pracy, na uwagę inwestycyjnej regionu oraz rozwoju przedsiębiorczości. T. Donocik zasługuje kwestia niedopasowania strukturalnego, związanego zwrócił uwagę, iż zachodzące w gospoz rozbieżnościami pomiędzy oferowanymi darce i na rynku pracy zmiany, powodują, kierunkami kształcenia a rzeczywistymi poZachodzące w gospodarce że przedsiębiorcy reprezentujący sektor trzebami rynku pracy. Po okresie zapaści edui na rynku pracy zmiany, małych i średnich przedsiębiorstw, którzy kacji zawodowej i jej deprecjacji względem powodują, że przedsiębiorcy stanowią ponad 90 proc. ogółu pracodawkształcenia ogólnokształcącego w ostatnich reprezentujący sektor maców, napotykają na wiele problemów. latach dostrzeżono lukę w gospodarce, jaka łych i średnich przedsięPodsumowanie sesji stanowiła dyskusja powstała na skutek zaniedbania kształcenia biorstw, którzy stanowią o przyszłości rynku pracy oraz zmieniam.in. rzemieślników, robotników czy techniponad 90 proc. ogółu prającej się roli PUP w kontekście zmian ków. Odwołując się do wieloletnich doświaddemograficznych, w tym procesów micodawców, napotykają na czeń w funkcjonowaniu systemu kształcenia gracyjnych, wchodzenia na rynek pracy wiele problemów. dualnego w Niemczech, V. Kruger przedstawił pokolenia Z, robotyzacji i automatyzacji. jego zalety, wskazując jednocześnie zagrożenia wynikające m.in. z tego, że w tym rozwiązaniu edukacja podlega koniunkturze rynkowej. Biorąc pod uwagę, że współczesna gospodarka wymaga od pracowników nie tylko wiedzy ogólnej i specjalistycznej, ale także elastyczności, przedsiębiorczości i kreatywności, umiejętności komunikacyjnych i odporności na stres oraz wielu innych, przedstawicielki Poczty Polskiej S.A. – I. Przepióra i Z. Mrozowska wskazały

prof. dr hab. inż. Anna Skórska Katedra Analiz i Prognozowania Rynku Pracy, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

12 2019 | Wolny Rynek

Wolny Rynek | 12 2019

Konsekwencje ekonomiczne i społeczne zatrudniania cudzoziemców. Prognozy na przyszłość Wychodząc naprzeciw potrzebie edukowania pracodawców w zakresie legalnego zatrudniania obcokrajowców oraz przezwyciężania barier kulturowych, Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach wspólnie ze Stowarzyszeniem Alumni oraz Strażą Graniczną przygotowała panel, w którym udział wzięli przedstawiciele instytucji pracujących na rzecz integracji imigrantów w społeczeństwie oraz zajmujących się legalizacją ich zatrudnienia lub kontrolujących ten proces na Śląsku, w Małopolsce i na terenie Województwa Opolskiego. nadużyć związanych m.in. z działalnością nieuczciwych pośredników, działających na terytorium innych państw i Polski, oraz omówiono proponowane mechanizmy umożliwiające skuteczniejszą walkę z oszustwami w odniesieniu do zatrudniania cudzoziemców.

Optymalny model usług doradztwa prawnego i obywatelskiego

Prawo imigracyjne i nie tylko Szacuje się, iż w Polsce przybywa do 2 milionów cudzoziemców. Z tej liczby ponad 70 tysięcy mieszka i pracuje na Górnym Śląsku, w Województwie Małopolskim i Opolskim. Nie tylko różnice językowe i kulturowe, ale także skomplikowane procedury administracyjne są problemem dla osób chcących legalnie podjąć zatrudnienie w naszym kraju. Rodzi to zagrożenie zatrudniania takich osób przez rodzimych pracodawców bez dopełnienia wszystkich wymaganych procedur. Podczas panelu przedstawiono kluczowe informacje związane z prawem imigracyjnym, zasadami zatrudniania i pracy cudzoziemców w Polsce oraz konsekwencjami nielegalnego pobytu. Przedstawiono także porady dotyczące minimalizacji występujących

Oprócz waloru informacyjnego, dyskusja z uczestnikami miała także na celu wypracowanie optymalnego modelu świadczenia usług doradztwa prawnego i obywatelskiego skierowanego do Polaków oraz konkretnych grup migrantów w Polsce. Panel zakończyła 20-minutowa sesja pytań uczestników do ekspertów biorących udział w dyskusji. Pytania dotyczyły m.in. możliwości stworzenia programów ułatwiających obcokrajowcom poszukiwania odpowiednich miejsc do zamieszkania, długiego czasu oczekiwania na zezwolenia pobytowe, kontroli przypadków dyskryminacji cudzoziemców czy zasadności asymilacji z lokalną społecznością. W spotkaniu uczestniczyli: kpt. SG Przemysław Starczewski - Zastępca Komendanta Placówki Straży Granicznej w Katowicach – Pyrzowicach, Irena Lebiedzińska - Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Opolu, Dariusz Nadkaniec - nadinspektor Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach, Adam Spyra - Dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, Krzysztof Zębala - Naczelnik Wydziału Ruchu Osobowego Departamentu Konsularnego MSZ w Katowicach oraz prof. dr hab. Jolanta Tambor, Profesor Instytutu Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego, Pełnomocnik Rektora UŚ ds. Studentów Zagranicznych. Mirosław Rus

12 2019 | Wolny Rynek

Modele edukacji– wymiar krajowy i międzynarodowy Czy edukacja w Polsce odpowiada na potrzeby dynamicznego rynku pracy, jak kształcić pracownika przyszłości, jakie istnieją szanse i bariery dla kształcenia dualnego w Polsce? Na te i inne pytania odpowiadali eksperci panelu o modelach edukacji, który odbył się w ramach ścieżki tematycznej – Rynek pracy i edukacja. Wśród zaproszonych gości uczestnicy mogli wysłuchać profesorów z National University of Salta, Argentyna - Antonio Arcienaga Moralesa i Miguela Angela Saloma oraz profesora Michaela Bourlakisa z Cranfield University z Wielkiej Brytanii - dyrektora Cranfield School of Management. W związku z tym, że panel dedykowany był głównie przedstawicielom instytucji oświatowych, w tym uczelni wyższych, przedsiębiorcom, w szczególności działającym w obszarze HR; przedstawicielom publicznych służb zatrudnienia oraz samorządowcom, wśród osób zaproszonych do panelu znaleźli się także: dr hab. inż., prof. PŚ Anna Timofiejczuk, Dziekan Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki Śląskiej, dr inż. Karol Jędrasiak z Akademii WSB oraz prof. dr hab. inż. Zbigniew Walczyk, Rektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Elblągu. Przedsiębiorców sektora MŚP reprezentował Piotr Szostok, Prezes Zarządu Alta Sp. z o.o., Członek Komisji ds. Kształcenia Zawodowego RIG w Katowicach. Dyskusja zorientowana była wokół problematyki kształcenia pracownika przyszłości, na ile edukacja w Polsce i za granicą odpowiada na potrzeby dynamicznego rynku pracy. Pracodawcy stają dziś w obliczu zmian związanych z IV rewolucją przemysłową, postępem technologicznym i społecznym, który wpływa na każdą ze sfer – również edukację wyższą. Wymusza szybsze reakcje

Wolny Rynek | 12 2019

zarówno w kształceniu formalnym, jak i ustawicznym, na zmieniające się potrzeby rynku pracy i pracodawców, pojawianie się nowych zawodów i potrzebę coraz to bardziej wyspecjalizowanych fachowców. W czasie panelu podjęto próbę odpowiedzi na kontrowersyjne pytanie, jak powinny się przygotować uczelnie wyższe w perspektywie długofalowej – w kontekście kształcenia za 20-30 lat? Dyskutowano, czy i w jakim zakresie długoletnie formy kształcenia – dla przykładu 5-letnie studia – zostaną zastąpione krótszymi formami typu studia podyplomowe. Pytano, jak zarządzać uczelnią wyższą dziś, przewidując przyszłość dalekosiężnie. Ale oprócz futurystycznych wizji dużą część panelu poświęcono obecnie realizowanemu w kraju i na świecie kształceniu dualnemu – szansom i barierom w rozwoju tej formy bardzo atrakcyjnej dla pracodawców i studentów. Szczególnie ciekawa była część o inspiracjach z zagranicy związanych z edukacją dualną, a także kwestie praktyk zawodowych, jako alternatywą dla kształcenia dualnego w szkołach wyższych. Nie mogło obyć się również bez burzliwej dyskusji na temat roli i znaczenia przedsiębiorcy-pracodawcy w kształtowaniu edukacji, szczególnie tych należących do sektora małych i średnich przedsiębiorstw. prof. PŚ, dr hab. Małgorzata Dobrowolska Dyrektor Międzynarodowego Centrum Badań Interdyscyplinarnych Politechniki Śląskiej

W BIZNESIE TRZEBA CIĄGLE PYTAĆ O FINANSE, w innym razie można stracić WSZYSTKO! Nawet, gdy gospodarka ma się dobrze, a PKB pozytywnie zaskakuje, przedsiębiorcy powinni być czujni. Dlaczego? Bo o ile np. sezonowość w gospodarce jest czymś naturalnym, o tyle w skłonności do nieterminowego regulowania faktur nie da się zauważyć żadnych prawidłowości. Nie można też zaobserwować korelacji między kondycją gospodarki, a dążeniem przedsiębiorców do płacenia swoim kontrahentom w terminie. Jakimi przesłankami należy się zatem kierować? Przede wszyst- wydatki na twardą windykację, podczas gdy koszty korzystania kim sprawdzać zarówno wieloletnich, jak i nowych klientów pod z Rejestru Dłużników BIG są nieporównanie niższe niż innych względem wypłacalności i wiarygodności finansowej. I choć przed- działań windykacyjnych. siębiorcy w rozmaity i często pokrętny sposób tłumaczą się ze Do rejestru dłużników można zostać wpisanym już po 30 swojej nieterminowości, nie warto słuchać żadnych wymówek, dniach od upływu terminu płatności. Dotyczy to zarówno firm, jak i osób prywatnych. Minimalna kwota długu wobec jednego należy działać od razu. Gdy przyjrzymy się wynikom badań zrealizowanym przez Keralla wierzyciela w przypadku dłużnika będącego konsumentem Research na zlecenie BIG InfoMonitor, to nie powinniśmy mieć wynosi 200 zł; dla przedsiębiorstw limit to 500 zł. Warto jedzłudzeń, że w biznesie trzeba być ostrożnym. Jak się okazuje nak pamiętać, że w przypadku całkowitej spłaty zobowiązania większość małych i średnich firm czeka na zapłacenie faktury wierzyciel ma obowiązek usunąć negatywny wpis z rejestru ponad miesiąc, w III kwartale tego roku było to aż 59,6 proc. dłużników i ostatecznie po długu nie pozostaje żaden ślad. Z kolei prawie połowa przedsiębiorców (49,6 proc.) czeka na swoje pieniądze ponad dwa miesiące. I tak SPRAWDZAJ, Z KIM ROBISZ INTERESY W REJESTRZE jest od wielu kwartałów – odsetek DŁUŻNIKÓW BIG przedsiębiorców, którzy czekają tak InfoMonitor Najlepiej jednak długo na płatności oscyluje wokół 50 Dlaczego niektóre firmy nie regulują działać prewencyjnie i nie proc. Jak się przed tym ustrzec? Jest terminowo swoich zobowiązań? dopuszczać do tego, żeby nasz na to kila sposobów. Same mają problemy z płynnością 58,3% (im też nie płacą) klient stał się dłużnikiem. Jak Mają politykę kredytowania się kosztem to zrobić? Dobrym sposobem DZIAŁAJ W PROSTY, ALE SKU39,7% innych firm jest sprawdzenie, jak klient do TECZNY SPOSÓB Są źle zarządzane 16,2% tej pory regulował swoje zoboCoraz więcej wierzycieli ma dość zaZ powodu sezonowości 15,3% wiązania. Służą do tego bazy torów płatniczych i zaczyna działać. (nie mają regularnych przychodów) dłużników i biura informacji Na początek prostymi metodami pró4,0% Nie wiem, trudno powiedzieć gospodarczej. bują odzyskać należności. WspółpraZ powodu braku odpowiednich regulacji 2,7% prawnych, dłużnicy czują się bezkarnie Lider wśród biur informacji gocują z BIG-iem – Biurem Informacji Gospodarczej, które prowadzi rejestr spodarczej, BIG InfoMonitor, Inne 0,9% dłużników. Zawarte w nim informacje od początku swego istnienia do można uznać za bardzo wiarygodne, października 2019 roku udobowiem działalność BIG-ów jest restępnił już ponad 160,5 mln gulowana ustawowo. Na dłużników działa mobilizująco to, że BIG raportów na temat zadłużenia przedsiębiorców i konsumentów. w imieniu wierzyciela wysyła wezwanie do zapłaty z ostrzeżeniem, Średnio, co dwie sekundy pobierane są informacje o zadłużeniu że nieuregulowanie zobowiązania po 30 dniach skutkować będzie osób lub firm, a liczba udostępnianych raportów z roku na rok wpisem do rejestru dłużników. rośnie. Gdy płatność nie nastąpi, to przedsiębiorca ostatecznie decyduje O 1 milion firm, czyli o co trzecie działające przedsiębiorstwo czy wpisać swojego dłużnika na listę, czy nie. Sam wpis może się oraz o 6,2 mln osób, czyli co piątego dorosłego Polaka, zapytali okazać brzemienny w skutkach, bowiem rejestr ten sprawdzają przedsiębiorcy w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor przez banki, telekomy, ubezpieczyciele, leasingi i inni przedsiębiorcy. trzy kwartały tego roku. Rynek coraz większą wagę przykłada do Dłużnik ma mniejsze szanse na kredyt lub leasing, a w dodatku sprawdzania rzetelności klienta. Firmy chcą wiedzieć, czy fakinni przedsiębiorcy mogą zerwać z nim współpracę. tycznie nie narażają się na brak płatności od innej firmy czy konW efekcie, nawet najbardziej oporni dłużnicy decydują się na sumenta. W porównaniu z zeszłym rokiem liczba sprawdzonych spłatę. Niezwykle ważne jest jednak, aby wpisywać dłużników przedsiębiorstw wzrosła o jedną trzecią, a konsumentów o ponad szybko, bo im krótszy okres przeterminowania należności, tym 8 proc. To pokazuje, jak ważna stała się weryfikacja klientów pod większe szanse na odzyskanie pieniędzy. Cierpliwość się nie kątem ich wypłacalności oraz wiarygodności płatniczej. opłaca, bo oznacza przeważnie nieodzyskane pieniądze i spore

12 2019 | Wolny Rynek

Fundusze norweskie dla firm Norweskie mechanizmy finansowe dla firm - podczas warsztatów w trakcie 9. Europejskiego Kongresu MŚP - przedstawił ekspert Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Krzysztof Polkowski.

Fundusze Norweskie przekazywane są przez królestwo Norwegii państwom o niższym rozwoju gospodarczym. Celem takiego wsparcia jest zmniejszenie różnic gospodarczych i społecznych. Fundusze Norweskie dla Polski są realizowane przez różne programy. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości uruchomi w przyszłym roku program Rozwój przedsiębiorczości i Innowacje dedykowany przedsiębiorcom. Jego założeniem jest zrównoważony rozwój przedsiębiorstwa w oparciu o innowacje oraz nawiązywanie relacji biznesowych z przedsiębiorstwami z Norwegii. Procedura ubiegania się o wsparcie ma charakter konkursowy. Dofinansowanie można uzyskać na działania innowacyjne, co rozumiane jest jako stworzenie nowego lub znacząco ulepszonego produktu lub usługi, z punktu widzenia przedsiębiorstwa. Przedsiębiorca nie będzie musiał udowadniać innowacyjności na poziomie krajowym.

FIRMY, KTÓRE CHCĄ UBIEGAĆ SIĘ O DOFINANSOWANIA BĘDĄ MUSIAŁY WPISAĆ SIĘ W OKREŚLONY SCHEMAT DZIAŁANIA, A MIANOWICIE: 1. Technologie przyjazne środowisku (dofinansowanie 200 tys. do 1 mln euro), 2. Innowacje w obszarze wód śródlądowych i morskich (dofinansowanie 200 tys. do 2 mln euro), 3. Technologie poprawiające jakość życia. W każdym działaniu preferowane będą projekty partnerskie we

współpracy z przedsiębiorcami z Norwegii. Przykłady kosztów, które mogą podlegać dofinansowaniu: • prace badawczo-rozwojowe, • doradztwo technologiczne,

Wolny Rynek | 12 2019

• certyfikowanie wprowadzonych produktów na rynek, • zakup sprzętu, • dofinansowanie do wyjazdów zagranicznych, • dodatkowe koszty inwestycji na ochronę środowiska (po raz pierwszy wprowadzone przez PARP), służy przedsiębiorcom do przekroczenia „na plus” w dostosowaniu do norm ochrony środowiska. Na szczególne wyróżnienie zasługują Małe granty dla przedsiębiorczych kobiet. To projekt dla kobiet będących właścicielkami lub członkiniami zarządu i akcjonariuszkami. Co prawda, w ramach tego projektu przewidywany jest niższy poziom dofinansowania, ale z drugiej strony wnioskodawczynie nie będą musiały spełniać wielu obostrzeń przewidzianych w programach wyżej opisanych. Ponadto, charakter działania podlegający wsparciu musi wpisywać się przedmiotowo w jeden z ww. schematów. Nabór wniosków PARP planuje w okresie styczeń-marzec 2020 r. Bogusława Bartoszek

Jak wprowadzić innowację i sfinansować przy pomocy funduszy europejskich? Kolejny warsztat w ramach ścieżki tematycznej Finansowanie w MŚP w czasie 9. Europejskiego Kongresu MŚP dotyczył możliwości finansowania innowacji w firmach. Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju stworzyło w ramach PO Inteligentny Rozwój specjalny instrument dedykowany Mikro, Małym i Średnim Firmom, w szczególności „nowym firmom”, czyli takim, które do tej pory jeszcze nie korzystały ze wsparcia z Unii Europejskiej.

Innovation Coach należy rozumieć jako pierwsze wsparcie dla firm, które wcześniej nie miały doświadczeń z programami unijnymi i nie myślały nigdy o dofinansowywaniu swojej działalności innowacyjnej. Jest to pierwszy krok w myśleniu o wsparciu. Firmy mają możliwość bezpłatnego korzystania z usług Coacha, który, mając doświadczenie branżowe, pomoże wykreować innowację oraz zaproponować właściwą ścieżkę dodarcia do dofinansowania.

STEP to już kolejny etap na drodze do uzyskania dofinansowania do innowacji. Skierowany jest tylko do MŚP, które już zamierzają wdrożyć innowację we współpracy z JBR. Ofertę projektową przedstawiły Patrycja Zeszutek – Zastępca Dyrektora Departamentu Programów Wsparcia Innowacji i Rozwoju w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju i Martyna Gatkowska, koordynator Projektu Innovation Coach, Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE. Prowadzące warsztat odpowiadały na liczne zapytania ze strony uczestniczących w warsztatach przedsiębiorców oraz zapraszały do dalszego kontaktu na stoisku Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych na Targach Biznes EXPO. Bogusława Bartoszek

12 2019 | Wolny Rynek

Świadomość podstawą cyberbezpieczeństwa W ramach ścieżki tematycznej Cyfrowe przedsiębiorstwo dyskutowano o cyberbezpieczeństwie. Panel, w którym uczestniczyli: profesor Aleksander Nawrat, Agnieszka Łapińska (StillSec Technology), Anna Katarzyna Nietyksza i Aleksandra Wojtynek (Cloud Community Europe Polska), Maciej Kemona (Outsec), Maciej Jędrzejewski (Bezpieczeństwo Informacji) - poprowadził Krzysztof Sierański z Fundacji Bezpieczeństwa Informacji Polska.

Anna Katarzyna Nietyksza zwróciła uwagę na wsparcie, jakie może być udzielone przez Cloud Community Europe Polska dla swoich członków, w zakresie dostępu do profesjonalnej wiedzy i pomocy w przypadku incydentu cyberbezpieczeństwa. Natomiast profesor Aleksander Nawrat podkreślał zaangażowanie Politechniki Śląskiej w rozwój kompetencji i prace badawcze nad nowymi rozwiązaniami w dyskutowanym zakresie. Prowadzący dyskusję Krzysztof Sierański podsumował, że bezpieczeństwo jest grą zespołową i żaden przedsiębiorca nie powinien grać w nią sam, tylko korzystać z pomocy stowarzyszeń branżowych i ekspertów.

Dyskusja koncentrowała się na zagrożeniach dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw pochodzących z cyberprzestrzeni oraz na możliwościach radzenia sobie z nimi. Agnieszka Łapińska z firmy StillSec Technology położyła nacisk na zmieniające się otoczenie prawne, w którym coraz więcej regulacji narzuca na przedsiębiorcę wymagania w zakresie zabezpieczania danych. Podkreślała też znaczenie profesjonalnego doradztwa w obszarze bezpieczeństwa. Przedsiębiorca, a szczególnie podmioty małe i średnie, nie posiadają wystarczających zasobów i kompetencji do skutecznego zarządzania bezpieczeństwem informacji oraz ciągłego monitorowania bezpieczeństwa wykorzystywanych systemów informacyjnych.

Wolny Rynek | 12 2019

Warto podkreślić, że do panelu dołączył niezaplanowany gość – profesor Jerzy Buzek – który włączył się do dyskusji podkreślając, że cyberbezpieczeństwo jest obecnie priorytetem dla całej Unii Europejskiej. Poprosił, aby Krajowa Izba Gospodarcza wspierała przedsiębiorców w budowaniu ich odporności na zagrożenia pochodzące z cyberprzestrzeni, a przede wszystkim w kształtowaniu świadomości w tym zakresie. Prowadzący dyskusję Krzysztof Sierański zapewnił, że Fundacja Bezpieczeństwa Informacji Polska wspiera - i będzie wspierać - programy budowania świadomości realizowane dla MŚP. Organizację panelu wspomogło Krajowe Stowarzyszenie Ochrony Informacji Niejawnych. Krzysztof Sierański Współzałożyciel Fundacji Bezpieczeństwa Informacji Polska

Kierunki rozwoju rynku pracy w erze robotyzacji i automatyzacji W ramach ścieżki tematycznej Cyfrowe Przedsiębiorstwo odbył się panel „Kierunki rozwoju rynku pracy w erze robotyzacji i automatyzacji”. W dyskusji udział wzięli: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Kazimierz Kuberski, przedstawiciel kancelarii Izabella Żyglicka i Wspólnicy, Beata Bieniek-Wiera, Dyrektor AKE Robotics Sp. z o.o., Maciej Kaszyca oraz Prezes Zarządu Flytronic S.A., Jarosław Zając. Panel moderował Główny Ekonomista Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, dr Paweł Wojciechowski.

Aktualna sytuacja na rynku pracy Zaproszeni goście zastanawiali się nad tym, co wynika z postępu technologicznego i automatyzacji dla rynku pracy, gospodarki oraz samych przedsiębiorców. Jaka powinna być polityka państwa i odpowiedź przedsiębiorców w formie dostosowania modelów biznesowych do trendów technologicznych. Podstawą dyskusji był opis aktualnej sytuacji na rynku pracy, która w Polsce jest w tej chwili rekordowo dobra. Nasz kraj jest w trójce krajów o najniższym poziomie bezrobocia w UE. Niskie bezrobocie powoduje, że aktualnie żaden sektor gospodarki nie jest wolny od problemów z poszukiwaniem pracowników. Wiele podmiotów jest zmuszonych do sięgania po osoby najbardziej oddalone od rynku pracy, czyli osoby młode bez żadnych kwalifikacji lub takie, które nigdy nie pracowały z różnych względów. Luka w zatrudnieniu może częściowo być zapełniona poprzez szersze zatrudnianie niepełnosprawnych oraz więźniów, powroty zza granicy lub migrantów z krajów byłego Związku Radzieckiego. Kolejne rezerwy są wśród osób starszych - liczba emerytów pracujących wynosi obecnie ok. 30%, co jest niezwykle pozytywnym zjawiskiem.

Robotyzacja – ryzyko czy wyzwanie? W dalszym ciągu dyskusji podjęto zagadnienie substytucji pracy dzięki robotom ze sztuczną inteligencją. Dyrektor AKE Robotics zadał pytanie - czy robotyzacja determinuje to, co się dzieje na rynku pracy albo raczej rynek pracy i państwo determinuje to, co się dzieje w obszarze robotyzacji. Roboty odtworzeniowe i współpracujące pozwalają przedsiębiorstwom produkować stabilnie i realizować swoje zobowiązania handlowe. W Polsce potencjał rozwoju automatyzacji i robotyzacji jest bardzo duży. Na 10 000 pracowników teraz mamy 32 roboty, podczas gdy w Niemczech na tą samą liczbę pracowników przypada 309 robotów. Prezes Flytronic został zapytany o ryzyka związane z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w coraz większej liczbie obszarów życia. Na przykładzie produkowanych przez firmę dronów Jarosław Zając stwierdził, iż jego zdaniem w dalszym ciągu największe zagrożenie istnieje ze strony ludzi. Urządzenia autonomiczne mają cały

szereg systemów zabezpieczających, a realnym zagrożeniem są głównie błędy w obsłudze i oprogramowaniu. Podjął też kwestię odpowiedzialności za szkody spowodowane przez autonomiczne urządzenia, ponieważ w tej chwili technologia wyprzedza znacznie prawo, które dopiero zaczyna regulować te kwestie.

Nowy model edukacji w erze cyfryzacji Kolejnym poruszanym podczas dyskusji problemem była kondycja systemu ubezpieczeń społecznych w przypadku znacznej automatyzacji i robotyzacji procesów wytwórczych. W Unii Europejskiej i Parlamencie Europejskim powstał pomysł, żeby opodatkować same roboty lub firmy, które takie roboty będą produkować lub wprowadzać. Jednak pomysł ten rodzi obawę o utratę konkurencyjności przez europejskie przedsiębiorstwa lub przyczynienie się do pogłębiania turystyki legislacyjnej. W toku dalszej dyskusji ustalono pogląd, iż roboty nie zabiorą ludziom pracy tylko ją zmienią na bardziej efektywną. Spowodują też konieczność kompletnego przemodelowania systemy edukacji - na nastawiony na edukację przez całe życie z udziałem pracodawców. W przyszłości będziemy się musieli pogodzić z porzuceniem poglądu, iż pracujemy na jednym etacie przez całe życie zawodowe. Konieczna będzie większa elastyczności i różne nowe formy zatrudnienia, które się dopiero pojawiają. W pewnością ujawni się kwestia osób wykluczonych cyfrowo, które nigdy nie wejdą na taki rynek pracy. Wysokie uposażenie będzie dotyczyło głównie ludzi o wysokich kwalifikacjach cyfrowych, którzy będą potrafili uczyć i wydawać polecenia robotom. Liderami gospodarczymi będą kraje zaawansowane technologicznie, a nie surowcowo. Aby polska gospodarka mogła w większym stopniu inwestować w robotyzację i automatyzację, konieczne jest wsparcie ze strony rynków finansowych.

Mirosław Rus

12 2019 | Wolny Rynek

Kanada – rynek perspektyw dla każdej firmy

Jest wiele odległych rynków, które nie są jeszcze nasycone polskimi produktami czy technologiami. Można by sądzić, że jest to zła wiadomość, bo inne państwa europejskie już tam są, a Polska jest być może mniej konkurencyjna. Nie jest to jednak myśl, która powinna gościć w umysłach polskich przedsiębiorców. Dlaczego?

Marek Całka,

Dyrektor Departamentu Współpracy Ekonomicznej MSZ Departament Współpracy Ekonomicznej MSZ analizuje główne tendencje i kierunki rozwoju gospodarki światowej, międzynarodowego otoczenia instytucjonalnego oraz zewnętrznych zagrożeń globalnych, w tym w obszarze: handlu i inwestycji, rynków finansowych, bezpieczeństwa żywnościowego, infrastruktury, środowiska i zrównoważonego rozwoju i energii, pod kątem ich wpływu na funkcjonowanie polskiej gospodarki i bezpieczeństwa ekonomicznego Polski. Departament odpowiada m.in. za współpracę MSZ i placówek zagranicznych z polskimi przedsiębiorstwami o charakterze strategicznym w ramach udzielania wsparcia dyplomatycznego oraz w porozumieniu z innymi resortami. Analizuje możliwości rozwoju i zastosowania instrumentów wspomagających rozwój dwustronnych stosunków gospodarczych, w tym wobec kluczowych partnerów gospodarczych RP oraz na obszarze tzw. rynków wschodzących. Wspiera realizację działań promujących wizerunek Polski jako wiarygodnego partnera gospodarczego. Kontakt: +48 (22) 523 9203 dwe.sekretariat@msz.gov.pl.

Wolny Rynek | 12 2019

Weźmy za przykład Kanadę. To prawie 38-milionowy rynek, który z biznesowego punktu widzenia nie kończy się na granicach państwa, a daje wchodzącym na niego przedsiębiorcom możliwość rozszerzenia działalności na cały kontynent amerykański. Mimo odległości i różnic w otoczeniu biznesowym, Kanada posiada duży potencjał dla polskich firm. Jest łatwym rynkiem z przejrzystymi przepisami prawa, zarówno podatkowego, jak i imigracyjnego, prostym do nauczenia się, adaptacji i prowadzenia biznesu. Część polskich firm korzysta już z możliwości oferowanych przez rynek kanadyjski. Szereg z nich sprzedaje do Kanady nie tylko nasze tradycyjne towary eksportowe, jak zdrową żywność, czekoladę, alkohol, sprzęt AGD, okna, drzwi i meble, lecz także zaawansowane podzespoły dla czołowych światowych producentów samolotów, turbiny gazowe, łodzie, jachty i promy napędzane LNG. Wzajemna wymiana handlowa Polski z Kanadą stale wzrasta. Polski eksport do Kanady wyniósł w 2018 r. 1,4 mld USD (wzrost o 8,7 proc. w relacji do 2017 r.), a import prawie 0,5 mld USD (spadek o 26,6 proc. w relacji do 2017 r.), co wskazuje na nasze znaczne saldo dodatnie w wymianie handlowej z tym krajem. Wzajemne inwestycje również są istotnym elementem podkreślającym dobre relacje gospodarcze między naszymi krajami. O ile kanadyjskie firmy chętniej inwestują w Polsce (ok. 30 firm),

o tyle nasze rodzime potrzebują na tę decyzję trochę więcej czasu (5 firm). Wśród kanadyjskich inwestorów znajdują się takie korporacje jak Pratt&Whitney, Bombardier, Heli-One, McCain, czy BlackBerry, natomiast polskie firmy obecne na kanadyjskim rynku to Comarch, KGHM Intl., Techland, Orlen, Kulczyk Investment. Jeśli to nie jest jeszcze wystarczającą zachętą do poważnego rozważenia ekspansji na kanadyjski rynek, to zapewne będzie nią umowa gospodarcza zawarta między UE a Kanadą (CETA). Daje ona bowiem duże możliwości obu stronom porozumienia, takie jak: udział w przetargach, a także ułatwioną mobilność pracowników. Ponadto, CETA znosi wiele barier w handlu, w tym większość ceł, promuje i chroni wzajemne inwestycje. Może ona zatem sprzyjać kolejnym sukcesom polskich firm w Kanadzie. Wydziały ekonomiczne w Ambasadach RP i Konsulatach Generalnych oraz Zagraniczne Biura Handlowe PAIH służą wsparciem dla polskich przedsiębiorców na rynkach całego świata. Konieczna jest jednak aktywność samych firm, które wytwarzają wysokiej jakości towary i usługi, a jedyne czego w tej kombinacji brakuje, to decyzja, że teraz jest najlepszy czas na ekspansję.

ARP S.A. ROZWIJA POLSKIE FIRMY Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. finansuje przedsiębiorstwa z różnorodnych branż. W ostatnim okresie angażuje się coraz silniej w budowanie potencjału firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw.

To dla MŚP Agencja uruchamia sukcesywnie Centra Obsługi Przedsiębiorców w miastach na terenie całej Polski. W Centrach można zapoznać się z ofertą pożyczkową dla MŚP, ofertą leasingową oraz usługami faktoringu. ARP S.A. proponuje pożyczki inwestycyjne, obrotowe, na sfinansowanie kontraktów oraz pożyczki, które umożliwią przedsiębiorcom zapewnienie płynności w związku z dobrowolnym poddaniem się procedurze split payment (podzielonej płatności). Możliwe też jest skorzystanie z pożyczek restrukturyzacyjnych. Poza pożyczkami oferta ARP została w ostatnim czasie rozszerzona o nowe elementy. W czerwcu swoją działalności rozpoczęła Spółka ARP Leasing. Spółka zapewnia finansowanie dla specjalistycznego wyposażenia, maszyn i urządzeń, które instytucje bankowe rzadko kiedy są w stanie leasingować.

NAJ NIE BIERZE SIĘ ZNIKĄD

Ponadto ARP S.A., we współpracy z KUKE Finance, wprowadziła niedawno do oferty nowy produkt – faktoring dla firm z sektora MŚP. Faktoring jest kierowany do firm dostarczających produkty lub usługi swoim kontrahentom z odroczonym terminem płatności. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu i unikalnym na polskim rynku kompetencjom, ARP wypracowała indywidualne podejście do oceny projektów, pozwalające dostrzec szanse biznesowe w obszarach, które inni postrzegają jako mało atrakcyjne lub zbyt ryzykowne. Agencja Rozwoju Przemysłu była Biznesowym Partnerem Wspierającym 9. edycję Kongresu MŚP, który odbył się 16-18 października br. w Katowicach. www.arp.pl

NAJ Z KAŻDEJ STRONY

NAJ musi być doskonałe z każdej strony. Paliwa LOTOS Tworzą je zaangażowani w swoją pracę eksperci oraz ludzie z pasją.

www.naj.lotos.pl

www.niebieskiszlak.pl

Droga do NAJ jest długa. Dlatego jako pierwsi połączyliśmy Gdańsk z Warszawą NIEBIESKIM SZLAKIEM elektromobilności, tworząc sieć stacji ładowania samochodów elektrycznych. 12 2019 | Wolny Rynek

Wolny Rynek | 12 2019

Zmieniamy się zgodnie z potrzebami rynku Wywiad ze Sławomirem Brzezińskim, Wiceprezesem Zarządu Węglokoks S.A. ds. Handlowych.

W ostatnich latach widzimy tendencję „odwracania” się od węgla. Jak Węglokoks odnajduje się w tym trendzie? Rzeczywiście to, co dziś obserwujemy, czyli pewien trend dekarbonizacyjny, to sytuacja, w której Węglokoks musiał zastanawiać się nad swoją przyszłością – stąd już kilka lat temu powstał pomysł na budowę silnej grupy kapitałowej. Grupa skupia przedsiębiorstwa z czterech branż – górniczej, hutniczej, energetycznej i logistycznej. Zacieśnianie współpracy pomiędzy spółkami pozwala na zwiększanie efektywności oraz maksymalne wykorzystywanie efektów synergii. W Grupie Kapitałowej Węglokoks obecnie pracuje około 5,5 tysiąca osób, a poziom skonsolidowanych obrotów to około 3,8 miliarda złotych. Zgodnie z przyjętą strategią podejmujemy szereg działań, których celem jest z jednej strony rozwój poszczególnych segmentów Grupy, a z drugiej zacieśnianie współpracy między nimi.

A jeśli chodzi o Węglokoks S.A.?

związaną z pośrednictwem w międzynarodowym handlu tym surowcem. Nasze składowisko węgla w Ostrowie Wielkopolskim pozwala na przygotowywanie mieszanek odpowiadających konkretnym potrzebom klientów. W rządowym „Programie dla sektora górnictwa węgla kamiennego w Polsce” zostaliśmy wskazani jako interwencyjny importer tego surowca. Na bieżąco reagujemy na potrzeby polskich odbiorców, mamy pełnie możliwości i kompetencje, by je zaspokajać. Import węgla jest faktem i jesteśmy przekonani, że Węglokoks jako Spółka Skarbu Państwa powinna w nim uczestniczyć. Z jednej strony dla działalności biznesowej, a z drugiej – ważniejszej – dla pewnego uregulowania tego rynku i ograniczenia importu spekulacyjnego.

Na bieżąco reagujemy na potrzeby polskich odbiorców, mamy pełnię możliwości i kompetencje, by je zaspokajać.

Nasza firma przez prawie siedem dekad obecności na światowych rynkach zbudowała silną, rozpoznawalną markę oraz kompetencje. W swojej historii firma wyeksportowała ponad półtora miliarda ton węgla. Obrazowo mówiąc – gdyby ten wolumen chcieć przewieźć jednorazowo – pociąg miałby długość ponad 290 tysięcy kilometrów. W związku z niezwykle dynamicznie zmieniającym się rynkiem, Węglokoks to już zupełnie inna firma niż jeszcze kilkanaście lat temu. W dalszym ciągu nasza działalność opiera się na eksporcie węgla, ale intensywnie rozwijamy również działalność

Czy w Europie jest jeszcze przestrzeń na eksportową działalność Węglokoksu?

Jest w tym pewien paradoks. Z jednej strony Unia Europejska domaga się dekarbonizacji, czyli likwidacji przemysłu węglowego, który w Polsce daje kilkaset tysięcy miejsc pracy. Z drugiej Unia importuje ponad 200 milionów ton węgla rocznie. Największym importerem i konsumentem węgla są Niemcy, które jednocześnie promują się jako kraj, którego energetyka opiera się o źródła odnawialne. Faktem jest, że ten rynek się zmniejsza, zmieniają się destynacje, ale wciąż chcemy integrować działania eksportowe polskiego surowca. Przede wszystkim, musimy korzystać z renty geograficznej, dlatego nasze główne rynki eksportowe to południowa Europa i nasi najbliżsi sąsiedzi - Czechy, Niemcy, Austria, Węgry, a także kraje bałkańskie.

12 2019 | Wolny Rynek

MAŁE I ŚREDNIE PRZEDSIĘBIORSTWAFILAREM POLSKIEJ GOSPODARKI BANK PEKAO S.A. NA EUROPEJSKIM KONGRESIE MŚP W KATOWICACH

Przedstawiciele Banku Pekao S.A. po raz kolejny uczestniczyli w EKMŚP, co jest realizacją strategicznych założeń dotyczących usług banku dla tego sektora gospodarki. W Polsce operuje już ponad 2 miliony mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, w których pracuje łącznie ponad 10 milionów osób. Jednocześnie generują one ponad połowę polskiego PKB i dają dwie trzecie wszystkich miejsc pracy, więc ich wartość jest nie do przecenienia. Sam Kongres odbywał się już po raz dziewiąty. W połowie października br. w Katowicach zagościła rekordowa liczba gości, zarówno z kraju, jak i zagranicy, co podkreśla międzynarodową renomę wydarzenia. W EKMŚP uczestniczyli przede wszystkim przedstawiciele małych i średnich przedsiębiorstw, samorządu terytorialnego, instytucji otoczenia biznesu, uczelni wyższych oraz instytucji naukowo-badawczych, parlamentarzyści, a także reprezentanci rządu.

Osiągnięcia i wyzwania przed MŚP Przygotowywany corocznie przez Bank Pekao raport na temat sektora MŚP pokazuje jasno, że mikro, małe i średnie firmy są w bardzo dobrej kondycji, zaś rok 2018 sami przedsiębiorcy określili mianem najlepszego od wielu lat. Z punktu widzenia instytucji finansowej ocena wypada trochę inaczej: sektor MŚP jest wyjątkowo słabo nasycony kredytami. Mikro, mali i średni przedsiębiorcy niechętnie korzystają z zewnętrznego finansowania, co może być barierą w ich rozwoju czy ekspansji (np. zagranicznej). Dane Banku Pekao, pokazujące, że relacja wartości istniejącego portfela kredytowego do PKB wynosi raptem 17 proc., przy średniej europejskiej rzędu 32 proc., z jednej strony mogą niepokoić, z drugiej jednak ukazują potencjał dla dobrze przygotowanej akcji kredytowej. Zaledwie

Wolny Rynek | 12 2019

24 proc. badanych mikroprzedsiębiorstw korzysta z kredytów, w przedziale małych firm jest to 47 proc., zaś wśród średnich to już 74 proc. respondentów. Co do aktualnej sytuacji polskich MŚP, to praktycznie jednogłośnie sygnalizują one, że rośnie presja płacowa, a czas niskich kosztów pracy nieuchronnie odchodzi do przeszłości. Do tego dochodzi kwestia zmiany pokoleniowej. Małe i średnie firmy wyróżniają się natomiast takimi cechami, jak zdolność do szybkiej adaptacji w zmieniających się warunkach czy wysoki stopień innowacyjności (samych fintechów jest w Polsce ponad 3 tysiące).

Rozwiązania szyte na miarę Bank Pekao, dysponując wyspecjalizowanym Pionem Małych i Średnich Przedsiębiorstw, jest w stanie zaproponować rozwiązania szyte na miarę – nawet dla podmiotów działających w stosunkowo niewielkiej skali. Szczególną uwagą objęte są tzw. startupy, gdzie ich twórcy posługują się specyficznym językiem, zazwyczaj są bardzo młodzi i brak im historii współpracy z bankami. Najczęściej mają za to duży potencjał rozwojowy, często przekraczający granice Polski, co jest dla banków interesujące. Tutaj dopuszcza się również mieszane formy finansowania, gdzie startup będzie miał pomysł, biznesplan i inwestorów na część wartości, zaś bank w takiej sytuacji dołoży resztę.

Bank Pekao, jako oferujący najbardziej kompleksowe usługi bankowe, oprócz taniego finansowania może swoim klientom zaproponować także wsparcie w dziedzinie środków unijnych czy produkty kompleksowe, oferowane we współpracy z takimi instytucjami jak BGK czy EFI. Silesia z kolei to produkt kredytowy (inwestycyjny bądź obrotowy), gdzie 50 proc. kapitału jest za darmo, a druga połowa po cenach rynkowych, co w sposób znaczący wyróżnia Bank Pekao na rynku.

Zielona energia i eksport Istotnym współczesnym wyzwaniem, dotykającym także sektor MŚP jest kwestia efektywności energetycznej i zmiany źródeł zaopatrzenia w energię z tradycyjnych na źródła odnawialne (OZE). Wpisując się w ten trend, w kwietniu Pekao ogłosiło specjalny program dla firm z województwa kujawsko-pomorskiego, którym oferuje (wspólnie z EBI) linię kredytową o łącznej wartości 150 mln zł na podnoszenie efektywności energetycznej poszczególnych

firm. Innym przykładem jest uruchomiona pod koniec sierpnia 2019r. akcja kredytowa umożliwiająca sfinansowanie instalacji fotowoltaicznych dla przedsiębiorstw celem produkcji energii elektrycznej na własny użytek. Jest to o tyle istotne, że Unia Europejska wymaga od Polski 15 proc. udziału OZE w miksie energetycznym na koniec roku 2020. Zależność między rozwojem gospodarki, jako całości, a sektora MŚP jest oczywista. Z kolei sami przedsiębiorcy, oprócz tworzonych innowacji, winni zintensyfikować rozwój swoich biznesów, do czego niezbędne jest korzystanie z nowoczesnych form finansowania. Coraz większa liczba polskich podmiotów zerka na rynki zagraniczne, co jest tendencją naturalną w wypadku stabilizacji rynku lokalnego i ustaleniu na nim udziałów poszczególnych graczy. Bank Pekao jawi się na tym tle jako najlepsza możliwa opcja ze specjalnym pakietem produktów dotyczących ekspansji zagranicznej oraz aktywnością tam, dokąd udają się jego klienci.

12 2019 | Wolny Rynek

D S S TO R E KATO W I C E

N OWO O T WA R T Y S A L O N D S S T O R E K AT OW I C E A L E JA RO Ź D Z I E Ń S K I EG O 1 7 0, K AT OW I C E W W W. AU T O O G A Z DA . P L 56

Wolny Rynek | 12 2019

WELLBEING W BIURZE - sześć rekomendacji ekspertów W ramach ścieżki tematycznej HR w przedsiębiorstwie odbył się panel „Wellbeing w biurze”, który cieszył się dużym zainteresowaniem gości Kongresu. Do udziału w dyskusji zaproszenie przyjęli: Łukasz Chruściel – radca prawny, partner kierujący biurem kancelarii Raczkowski Paruch w Katowicach, Przemysław Jaczewski – ekspert wellbeing, Sales & Marketing Director/ CEO, HealthDesk, Joanna i Wojciech Małeccy – architekci, MAŁECCY biuro projektowe,Ewa Stelmasiak – dyrektor zarządzający, ekspert ds. wellbeingu organizacyjnego, The Wellness Institute. Spotkanie poprowadził Dawid Zaraziński, współtwórca Instytutu Kontekstów Pracy.

1. FIRMY POWINNY PATRZEĆ NA WSZYSTKIE POTRZEBY SWOICH PRACOWNIKÓW

Drugim elementem, o którym trzeba pamiętać, są relacje międzyludzkie, zwłaszcza szacunek. Co z tego, że firma wprowadzi świetne benefity pozapłacowe, jeśli nie reaguje na zgłoszenia przypadków mobbingu – mówił Łukasz Chruściel.

Kluczowe znaczenie ma całościowe podejście do potrzeb pracownika. - Wellbeing obejmuje obszary fizyczne (takie jak sen, odżywianie, ergonomia pracy itd.), psychologiczne, czyli na przykład poczucie sensu, radzenie sobie ze stresem oraz relacyjne – to m.in. poziom wsparcia, relacja ze współpracownikami, przełożonymi – mówiła Ewa Stelmasiak.

4. WELLBEING POTRZEBUJE BIZNESOWEGO, STRATEGICZNEGO PODEJŚCIA

2. ORGANIZACJE MUSZĄ PRZEDEFINIOWAĆ SWOJE PODEJŚCIE DO DOBRA PRACOWNIKÓW Przed założeniem firmy przez 11 lat pracowałem w polskich oddziałach międzynarodowych korporacji. I mogę powiedzieć, że podejście do dobra pracownika bardzo się zmieniło. O tematach takich, jak masaż, joga w pracy czy zajęcia zdrowy kręgosłup, nikt wtedy nawet nie myślał – mówił Przemysław Jaczewski. Na szczęście teraz jest zupełnie inaczej: wellbeing nie budzi zdziwienia, jest wręcz odmieniany przez wszystkie przypadki. Nie bez powodu. Mieści się bowiem w zakresie działań rozwojowych, a ich brak – obok niezadowalającego wynagrodzenia – był drugim najważniejszym powodem odchodzenia z firm.

3. DZIAŁANIA WELLBEINGOWE NIE MOGĄ ZASTĘPOWAĆ WSZYSTKICH WYZWAŃ FIRMY Mimo tego ogromnego zainteresowania eksperci podkreślali, że firmom zdarza się ulec pokusie „oszołomienia” pracownika różnymi benefitami pozapłacowymi. Najważniejsze są jednak działania u podstaw, czyli kształtowanie dobrego, zorientowanego na człowieka środowiska pracy. – Warto na przykład pamiętać, aby przed podjęciem działań wellbeingowych zapewnić pracownikom właściwe wynagrodzenie!

Wellbeing może być doskonałym sprzymierzeńcem w czasach tzw. rynku pracownika. Odpowiada na trzy wyzwania pracodawców: utrzymanie pracowników, budowanie ich zaangażowania oraz zapewnienie mądrej efektywności, w której nie chodzi o ciągłą pracę pod presją, ale takie zarządzanie sobą, aby utrzymać efektywność na wysokim poziomie.

5. NAJWAŻNIEJSZE JEST BADANIE POTRZEB PRACOWNIKÓW Kluczowe znaczenie dla sukcesu wdrożenia działań wellbeingowych ma badanie potrzeb pracowników w specyficznej sytuacji danej firmy. Dobre ich zrozumienie przekłada się wprost na skuteczność wdrożeń. Najczęściej jednak firmy ich nie badają.

6. WELLBEING PASUJE IDEALNIE DO MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW Jak najbardziej! Eksperci zwracali uwagę między innymi na to, że w mniejszych firmach jest zdecydowanie łatwiej budować środowisko, w którym ludzie czują się docenieni i brani po partnersku pod uwagę, Pełne podsumowanie spotkania znaleźć można na: www.kontekstypracy.pl/wellbeingwbiurze

Dawid Zaraziński współtwórca Instytutu Kontekstów Pracy

12 2019 | Wolny Rynek

Inwestycja w rozwój pracownika – inwestycją w firmę? Dyskusja, która miała miejsce podczas panelu odbywającego się w ramach ścieżki tematycznej HR w przedsiębiorstwie poruszyła kwestie skutecznego i wielowymiarowego inwestowania w rozwój pracownika, a tym samym w rozwój firmy, przy jednoczesnym zachowaniu obopólnych korzyści. Zaproszeni eksperci i uczestnicy debaty rozmawiali o dobrych praktykach i czerpaniu z rozwiązań, które będą przekładały się na konkretne, pomyślne rezultaty biznesowe. Partnerem sesji był Brainstorm Group, a dyskusję poprowadził Ireneusz Wolski, Członek Zarządu firmy, a zarazem trener i konsultant. Problematyka zagadnień, skupiających się wokół tematu inwestycji Dodał także, że taką pozycję mogą wypracować sobie sami HR w rozwój pracownika, pokazała jak jest on ważny, zarówno dla menedżerowie, poprzez używanie języka wskaźników, czyli plapracodawców, jak i zatrudnionych, wskazując jednocześnie, że nując konkretne działania rozwojowe, muszą wiedzieć, do jakich odpowiedź na postawione w tytule panelu pytanie, nie zawsze efektów biznesowych mają te działania doprowadzić. W toku dyskusji Barbara Franzlablau-Koch, HR Manager w Mojest oczywista. W szczególny sposób poruszyła uczestników stostal Kraków SA (Grupa Budimex) podzieliła panelu kwestia jednoznacznego wyliczania się swoim doświadczeniem z prowadzonego, od HR menedżeroefektywności środków ponoszonych na rozwój pewnego czasu projektu szkoleniowo-doradwie powinni być pracowników, czy też szerzej inwestycji w HR. czego, przy wsparciu trenerów i konsultantów pełnoprawnymi Opinia, że sporym wyzwaniem jest szczegółowe Brainstorm Group. Okazało się, że połączenie partnerami w prowyliczenie, jakie konkretne działania rozwojowe działań mających usprawnić procesy zarządzania cesie zarządzania przekładają się na równie wymierne wyniki bizprodukcją ze szkoleniami kadry menedżerskiej, przedsiębiorstwem, nesowe, spotkała się ze zdecydowanym zdaniem wzmacniającymi kompetencji zarządcze, dało tak aby rozwój bardzo wymierne korzyści finansowe. Dzięki biorącego udział w panelu Prezesa El-Sigmy, Daposzczególnych miana Hegenbartha. Przekonywał on, że w swojej temu już teraz można jednoznacznie stwierdzić, pracowników wieloletniej praktyce zarządzania patrzy na kweże inwestycja w pracowników okazała się bardzo przekładał się tak stie inwestycji w rozwój pracowników poprzez dobrą inwestycją w firmę. wskaźniki biznesowe i dlatego wie dokładnie, naprawdę na rozwój Ciekawe spojrzenie na omawiane kwestie wniósł jak funkcja HR przekłada się na osiąganie załodo rozmowy Roy Roznek, Członek Prezydium Feprzedsiębiorstwa. żonych celów biznesowych. Podkreślał też, jak deracji Izraelskich Izb Handlowych. Bazując na duże znaczenie ma uzyskanie siły przekonywania swoich doświadczeniach biznesowych podkreślał osób odpowiedzialnych za HR, wobec zarządów. W jego opi- on, jak duże znaczenie mają trafnie dobrane benefity pozapłacowe. nii HR menedżerowie powinni być pełnoprawnymi partnerami Szczególnie zaznaczył, że w obecnych czasach dużą wartość dla w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, tak aby rozwój po- pracowników mają, np. vouchery na ciekawy wyjazd weekendowy szczególnych pracowników przekładał się tak naprawdę na rozwój albo np. elastyczny czas pracy. przedsiębiorstwa.

Wolny Rynek | 12 2019

Ważny głosem w panelu była wypowiedź przedstawiciela Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Michała Waszczuka, kierownika w Departamencie Rozwoju Kadr w Przedsiębiorstwach. Dzieląc się własnymi doświadczeniami z rozliczania wielu projektów, związanych z rozwojem kadr, wskazał na konkretne przykłady, gdzie efektywność takich właśnie projektów była każdorazowo bardzo dokładnie wyliczana. Nadzorowane projekty wykazały bezpośrednie przełożenie ponoszonych nakładów na wzrost efektywności biznesowej podmiotów, które takie działania podjęły. Uczestnicy panelu, włączając się w dyskusję, podkreślali również, że zanim pracodawca zdecyduje się na zainwestowanie w rozwój swoich pracowników, powinien zidentyfikować ich predyspozycje i oczekiwania, które pozwolą, w sposób przemyślany i pożądany, wdrożyć taką inwestycję, by skutecznie przełożyła się na zwiększenie efektywności i wymierne korzyści dla całej firmy. Ireneusz Wolski Członek Zarządu Brainstorm Group

12 2019 | Wolny Rynek

DOBRY DESIGN DLA BIZNESU – KONKURS „ŚLĄSKA RZECZ” Znamy laureatów 14. edycji konkursu „Śląska Rzecz”. Ogłoszenie wyników, połączone z otwarciem pokonkursowej wystawy, odbyło się 17 października 2019 podczas 9. Europejskiego Kongresu MŚP w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Zamek Cieszyn to miejsce, gdzie wierzy się, że produkty, projekty graficzne i usługi mogą być nowatorskie, funkcjonalne, dostępne, dobrze przemyślane i stworzone z myślą o użytkownikach. Jednym słowem – powinny poprawiać jakość codziennego życia każdego z nas. Organizowany przez instytucję konkurs „Śląska Rzecz” ma za zadanie docenienie wysokiej jakości wzorniczej oraz funkcjonalnych i innowacyjnych rozwiązań projektowych, wdrożonych w życie w województwie śląskim lub opolskim w minionym roku. Najlepsze przykłady śląskiego designu przedstawione przez firmy, projektantów, organizacje pozarządowe i instytucje publiczne od 3 lat prezentowane są na EKMŚP w ramach targów Biznes Expo. Na stoisku Zamku Cieszyn można było obejrzeć zgłoszone prace w konkursowych kategoriach: produkt, grafika użytkowa, usługa oraz wystawiennictwo.

Wolny Rynek | 12 2019

Regionalna Izba Gospodarcza jest patronem honorowym Śląskiej Rzeczy. - Regionalna Izba Gospodarcza jest dla nas partnerem strategicznym od samego początku, czujemy kibicowanie designowi na Śląsku. Dobre wzornictwo jest biznesowi niezbędne, zarówno dużym, jak i małym przedsiębiorcom, start-up’om. Ponieważ nie tylko pomaga wyróżnić się na rynku, projektant pomaga lepiej odczytać i spełnić potrzeby ludzi, czyli klientów, użytkowników podkreśla Ewa Gołębiowska, dyrektor Zamku Cieszyn. Jak zauważa organizatorka „Śląskiej Rzeczy”, wdrożenia prezentowane we wszystkich kategoriach mogą być przydatne i istotne dla przedsiębiorcy.

I tego ciągle brakuje, także w aspekcie usług publicznych. Publiczny jest przecież też transport, służba zdrowie, usługi, które są dla nas wszystkich, choć często w rękach przedsiębiorców, dlatego o tą usługę będziemy ciągle walczyć. No i wprowadzona od tego roku kategoria - wystawiennictwo, które przestaje być tylko i wyłącznie elementem prestiżowym, estetycznym. W przypadku laureata dotyczy procesów społecznych i nie kończy się z momentem finisażu wystawy, ale dopiero zaczyna swoje istnienie. To dotyczy także tak banalnej sytuacji, jak pokazanie się na targach. Każda firma musi pomyśleć o stoisku reklamowym, tutaj konkurencja nie śpi. Wszystkie cztery prezentowane przez nas kategorie są ważne dla współczesnego biznesu, a nawet niezbędne. Po to jest „Śląska Rzecz”, żeby pokazać, że mamy tutaj , że mamy tutaj mistrzów we wzornictwie – podkreśla Ewa Gołębiowska.

- W kategorii produkt zaprezentowano symbolicznie najprostsze urządzenia budowlane, od takich jak paca po skomplikowane technologicznie narzędzia dla chirurga. Wzornictwo często jest utożsamiane z wyposażeniem wnętrz, samochodami, a my pokazujemy, że jest to również środowisko pracy i przestrzeń publiczna. Dalej kategoria – grafika. To jest oczywiście identyfikacja wizualna firmy, to są często opakowania produktów, filmy reklamowe, sposób komunikowania z klientem. Nie ma firmy, która nie powinna się tutaj rozwijać i mieć świadomość skuteczności swoich działań. Można sobie naprodukować tysiące ulotek, które nie przyniosą oczekiwanych efektów reklamowych, nie zawsze wiemy dlaczego, coś się udaje, a skuteczność jest istotna. Projektant ma w tym przypadku głos. Kolejna kategoria to – usługa. Przedsiębiorcy rzadko zdają sobie sprawę, że o sukcesie ich biznesu świadczy jej dobre zaprojektowanie i to nie tylko w sklepie internetowym, to jest także komunikacja z klientami.

Laureaci 14. edycji konkursu „Śląska Rzecz”

PRODUKT Kolekcja Shark&Orka (producent: Marbet Style, Bielsko-Biała; projekt: Tomasz Augustyniak)

WYSTAWIENNICTWO Promenada na południe. Historia ulicy Kościuszki(wdrożenie: Katowice Miasto Ogrodów, projekt: zespół kuratorski/grupa robocza Kościuszki: Urszula Augustyniak, Martyna Bielak, Anna Bil, Magdalena Chmiel, Monika Ciosmak, Jadwiga Kijak, Magdalena Szklarczyk-Kominko; Anna Kopaczews NAGRODA ZAMKU CIESZYN, KATEGORIA: GRAFIKA UŻYTKOWA Fachmani z Bytomia (wdrożenie: Grupa nieformalna LANDSZAFT; projekt: Ewa Surowiec, Agata Korzeńska, Agnieszka Czichy, Ewa Zielińska)

GRAFIKA UŻYTKOWA Wymiennik. Edukacja artystyczna w obiegu otwartym (wydawca: Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, Katowice; projekt: Jan Piechota)

USŁUGA nagrody nie przyznano.

NAGRODA STOWARZYSZENIE TWÓRCÓW GRAFIKI UŻYTKOWEJ (STGU), KATEGORIA: GRAFIKA UŻYTKOWA System identyfikacji wizualnej miasta Rybnika (wdrożenie: Rybnik.eu - Miasto Rybnik; projekt: Marcin Wolny, Mirosław Kliś /Studio Otwarte; Kamil Styga)

12 2019 | Wolny Rynek

CZY CZAS WOLNY TO MODA?

Jak to jest z tym czasem wolnym? Mamy go czy nie? Czy potrafimy korzystać z atrakcji jakie serwuje nam nasz region? Na te, i inne, zagadnienia podczas EKMŚP w Katowicach dyskutowali przedstawiciele nietuzinkowych atrakcji Śląska.

Śląskie Apres Work W panelu „Śląskie Apres Work, czyli jakie rozrywki czekają na przedsiębiorców i pracowników w czasie wolnym” (w ramach ścieżki tematycznej – Pasja i biznes) udział wzięli eksperci z dziedziny rozrywki i lifestyle’u w województwie śląskim. Wśród nich znaleźli się Dyrektor Legendii Śląskiego Wesołego Miasteczka, Paweł Cebula, Prezes Zarządu Arena Operator Arena Gliwice, Marcin Herra, Rzecznik Prasowy Muzeum Śląskiego Paweł Doś, Koordynator ds. Eventów Flyspot, Magdalena Wojciechowska, organizatorzy Śląskiej edycji Silesia Smakuje Restaurant Week - Katarzyna Gubała oraz psycholog biznesu prof. nadz. dr hab. Magdalena Kraczla, która próbowała przybliżyć nam problematykę związaną z brakiem wolnego czasu i nieumiejętnym jego wykorzystaniem.

Czas wolny- jak go nie marnować? Każdy z nas, niezależnie od tego w jakiej branży pracuje, posiada czas wolny, jedni mniej, inni znacznie więcej. Jednak wszyscy próbujemy ten czas wykorzystać. Więc bardzo ważne jest to jak go spożytkujemy. Możemy spędzić ten czas z rodziną, z przyjaciółmi albo samotnie. To od nas samych zależy - czy czas wolny będzie produktywny albo leniwy.W dzisiejszych czasach dostajemy mnóstwo różnych ofert, które mogą umilić nam odpoczynek od pracy. Dlatego właśnie organizatorzy EKMŚP, wraz z zaproszonymi ekspertami, podjęli jakże ciekawy temat, który cieszył się dużym zainteresowaniem.

Czas - mamy go czy nie? W trakcie bardzo ożywionej rozmowy padły również stwierdzenia, że nie potrafimy korzystać z czasu wolnego oraz, że tak naprawdę

Wolny Rynek | 12 2019

wcale go nie mamy. Dlaczego? Dlatego, że nie potrafimy uwolnić myśli od pracy i nie pomaga nam w tym telefon komórkowy, przez który jesteśmy w ciągłym kontakcie online. Te zjawisko próbowała wytłumaczyć zaproszona psycholog biznesu, tłumacząc, że jesteśmy tak zaabsorbowani pracą, że brakuje czasu na własne przyjemności? Ale czy tak naprawdę jest? Czy wychodząc z pracy, dalej w niej jesteśmy, nawet kiedy trzymamy telefon w ręce? Czy bycie dostępnym online okrada nas z prywatności? Coś w tym niestety jest, jednak to w dużej mierze zależy od nas jak ten czas zagospodarujemy. Jeśli chcemy odciąć się od social mediów i zresetować, najlepszą opcją jest skorzystanie z rozrywki, która uniemożliwia nam dostęp do telefonu. Taką aktywnością może być np. skok w tunelu aerodynamicznym. Jest to jedyne takie miejsce na Śląsku, w którym osoby szukające emocji i adrenaliny mogą dostać ją w 100 %. Tam też odcinamy się od pracy, obowiązków i, co najważniejsze, telefonu. Jest tylko czas dla siebie.

Aktywny wypoczynek – to wypoczynek? Czy czas wolny wykorzystany aktywnie można zaliczyć do odpoczynku? Zdecydowanie tak. Atrakcje takie jak wizyta w wesołym miasteczku, muzeum, udział w koncercie albo wyjście ze znajomymi na dobrą kolację to najczęstsze formy spędzania wolnego czasu. Takie wyjścia integrują zespół, znajomych czy umacniają inne relacje. Jest to czas, w którym można zapomnieć o obowiązkach, a co najważniejsze odetchnąć od rutyny. W trakcie rozmowy zaproszeni eksperci z tych dziedzin zgodnie potwierdzili, że taka forma odpoczynku przekłada się również na produktywność w pracy. Jak sami wspomnieli, widać to doskonale po ilości sprzedanych biletów. Wydarzenia takie jak: koncert, wystawa czy kolacje w restauracjach to najchętniej wybierane rozrywki w czasie wolnym.

Śląsk przyciąga! Czy Śląsk przyciąga turystów, pracowników, pracodawców oraz osoby prywatne do spędzania wolnego czasu? Co takiego jest w naszym regionie, że jest atrakcyjny? W trakcie panelu można było również dowiedzieć się, że województwo śląskie jest samo w sobie równie atrakcyjne jak Tatry, Morze Bałtyckie czy zabytkowy Kraków. Dlaczego? Ponieważ ten teren jest zupełnie inny. Oferuje oryginalne atrakcje, których nie ma gdzie indziej. Najlepszym tego przykładem są koncerty znanych zespołów, wydarzenia sportowe albo telewizyjne show organizowane np. w gliwickiej Arenie. To samo dotyczy też muzealnych wystaw dostępnych tylko w Katowicach. Podsumowując temat rozmowy, śmiało można stwierdzić, że nasz region ma wiele do zaoferowania, przyciąga swoją infrastrukturą i nietuzinkowością. Wyróżnia się na mapie atrakcji i co najważniejsze przyciąga nie tylko mieszkańców województwa śląskiego, ale także turystów z całej Polski. Więc jeśli zastanawiacie się, w jaki sposób spędzić wolne popołudnie czy weekend zachęcamy do zapoznania się z atrakcjami, które możecie znaleźć w naszym województwie. Gwarantujemy - będziecie zadowoleni.

Monika Taranczewska Dziennikarka lifestyle'owa, www.slaskibiznes.pl

ZABRZE – NA ŚCIEŻCE ROZWOJU

2,1 1,1 600 400

mld zł - wartość inwestycji zrealizowanych w Zabrzu przy wsparciu z budżetu Unii Europejskiej mld zł - bezzwrotne środki pozyskane z Unii Europejskiej mln zł - środki wygospodarowane z budżetu miasta mln zł - preferencyjne kredyty

W Zabrzu podejmuje się wiele inicjatyw zmierzających do tworzenia miasta przyjaznego mieszkańcom, gdzie nowoczesnej gospodarce, medycynie, nauce i innowacyjnym technologiom towarzyszy turystyka postidustrialna, kultura i sport. Dlatego realizowane są kolejne inwestycje w infrastrukturę, mieszkania, drogi, medycynę, turystykę, szkolnictwo wyższe i oświatę publiczną. W centrum zainteresowanie samorządu pozostają mieszkańcy, a zaspokajanie ich potrzeb stanowi dla władz miasta najważniejsze zadanie. Obecna perspektywa finansowa Unii Europejskiej jest ostatnią z tak mocnym akcentem na programy inwestycyjne. Wśród licznych projektów zrealizowana zostanie m.in. przebudowa ul. Piłsudskiego, budowa drogi łączącej strefę ekonomiczną z autostradą A1, uzbrojenie terenów osiedla mieszkaniowego Słoneczna Dolina. Ruszy też program rewitalizacji osiedla Zandka oraz projekty proekologiczne pozwalające na ochronę powietrza. Możliwe będzie przeprowadzenie działań na rzecz osób niepełnosprawnych oraz dalsza rozbudowa insfrastruktury miejskiej.

MAŁGORZATA MAŃKA-SZULIK, PREZYDENT ZABRZA Jednym z warunków zrównoważonego rozwoju Zabrza jest właściwe gospodarowanie środkami budżetowymi oraz pozyskiwanie funduszy zewnętrznych. Perpektywa na lata 2014-2020 dała możliwość pozyskiwania pieniędzy z Unii Europejskiej, ktore wzbogacone środkami z Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz budżetu Zabrza pozwalają realizować długo oczekiwane projekty poprawiające jakość życia w tym mieście.

12 2019 | Wolny Rynek

Aktualna polityka fiskalna państwa a oczekiwania przedsiębiorców Polityka naszego państwa ostatnich lat wśród wielu osób budzi mieszane uczucia. Z jednej strony działania na rzecz przedsiębiorców, powszechne programy socjalne i uszczelnianie systemu podatkowego, a z drugiej drastyczne zaostrzenie kar i nowe narzędzia w rękach służb skarbowych. Czy przedsiębiorcy mogą czuć się bezpiecznie, w jakim kierunku powinny pójść zmiany w polityce fiskalnej państwa i czy już podjęte działania okazały się skuteczne? Na to i podobne pytania postanowili odpowiedzieć eksperci panelu w ramach ścieżki tematycznej Państwo i prawo. Zaproszonymi gośćmi byli: Adam Abramowicz - Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, dr hab. Leszek Bielecki - Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Lublinie, dr Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel - w latach 2008-2014 Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a obecnie partner w kancelarii Hansberry Tomkiel, dr Elżbieta Lis - partner w Kancelarii Andersen Tax & Legal oraz Kamil Goral - ekspert Rady Gospodarczej Strefy Wolnego Słowa. Panel moderował prof. dr hab. Adam Mariański, Przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych oraz Partner Zarządzający w kancelarii Mariański Group.

Aktualny system prawny a interpretacja przepisów Na wstępie prof. Mariański przyznał, iż w roku 2018 uchwalono największą ilość aktów prawnych w historii Polski. Część ustawodawstwa podatkowego była wprowadzana bez szerszych konsultacji, a z wielu zapisów trzeba się było wycofywać lub je zmieniać niedługo po uchwaleniu albo „de facto” korygować poprzez rozporządzenia. Jak w tej sytuacji mają się odnaleźć przedsiębiorcy z sektora MŚP został zapytany Rzecznik MŚP, Adam Abramowicz. Odpowiedział on, iż w kwestiach wątpliwych przedsiębiorcy mogą zwracać się do Rzecznika, aby zawnioskował o wydanie objaśnień

Wolny Rynek | 12 2019

do konkretnych przepisów. Jego drugim ważnym uprawnieniem jest możliwość wstępowania do postępowań podatkowych administracyjnych, które prowadzą urzędy wobec przedsiębiorców, jeśli przedsiębiorca uzna, że jest w tym postępowaniu łamane prawo. Rzecznik MŚP ma też kompetencje występowania o ukaranie dyscyplinarne urzędnika, który podjął niezgodną z prawem decyzję. Aktualny system prawny skomentowała także doradca podatkowy dr Elżbieta Lis. Podkreśliła ona, iż różnorodna interpretacja przepisów jest problemem nie tylko dla przedsiębiorców. Przepisy prawa powinny być na tyle przejrzyste, aby do kilkustronicowej ustawy nie trzeba było pisać kilkudziesięciu stron objaśnień. Tym bardziej, iż czasami objaśnienia takie są sprzeczne z potocznym rozumieniem samych przepisów. Jednak doradcy podatkowi w obecnym stanie prawnym koncentrują się na działaniach pomagających wykazać, że przedsiębiorcy dochowali należytej staranności w zachowaniu wszystkich wymogów podatkowych. Nie chroni ona przed zapłatą należnego podatku, ale może zabezpieczyć przed konsekwencjami karnymi. Jednak konieczność dostosowywania się do mnogiej liczby wymogów w zakresie prawa podatkowego powoduje wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Szczególnie, iż spełnianie wymogów raportowania w wielu przypadkach nie jest zależna od wielkości podmiotu. Kamil Goral podkreślił, iż dla sektora MŚP przewidywalność prawa jest znacznie ważniejsza niż dla dużych firm.

Mechanizm uszczelniania systemu podatkowego a wzrost dochodów budżetu państwa Uszczelnianie systemów podatkowych jest ogólnym trendem w wielu państwach UE, ponieważ rozbudowana polityka socjalna wymaga coraz większych wpływów do budżetów. Prof. Mariański podkreślił, iż w programach gospodarczych na najbliższe lata jest mowa o dalszym uszczelnianiu podatków, a w miarę proste i powszechne mechanizmy uszczelniania już nie pozwolą na znaczący wzrost dochodów budżetu. Z negatywnych spostrzeżeń dotyczącym działalności organów podatkowych w ostatnim okresie wymienił on m.in. przypadki stawiania w stan oskarżenia doradców podatkowych za współudział w procederze uszczuplania dochodów państwa. Mówił także o względnie słabej kondycji merytorycznej sądów administracyjnych – rozstrzygających często bardzo zawiłe i skomplikowane przypadki. Leszek Bielecki – jako przedstawiciel sektora administracji skarbowej – podkreślił zmniejszającą się liczbę kontroli i ich większą celowość. Zwrócił uwagę na fakt, że zmiany ustaw nie zawsze i nie natychmiast przekładają się na zmianę wieloletnich przyzwyczajeń poszczególnych urzędników administracji skarbowej. Proces zmiany świadomości będzie trwał latami. Dodatkowo dochodzi też chęć zabezpieczenia się przez urzędników przed konsekwencjami podjętych decyzji. Co prawda, w projekcie nowej ordynacji podatkowej przewidziano takie mechanizmy rozstrzygania sporów jak mediacje czy arbitraż. Czy takie metody będą realnie funkcjonować - została zapytana Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel. Zdaniem ekspertki, podobne mechanizmy już działają na gruncie spraw prowadzonych przez UOKiK: ugoda z przedsiębiorcą jest następnie potwierdzana w formie decyzji urzędu. Dodatkowo sytuację przedsiębiorców powinna poprawić nowa ustawa o przeciwdziałaniu zatorom płatniczym.

W dalszej części dyskutowano nad proponowanymi zapisami przygotowywanej nowej ordynacji podatkowej. Odniesiono się też do propozycji stworzenia Rzecznika Praw Podatnika, który ma działać w strukturze Ministerstwa Finansów. Na zakończenie postulowano szeroką dyskusję nad całością systemu podatkowego w Polsce.

Mirosław Rus

12 2019 | Wolny Rynek

Czy firma rodzinna ma szanse przetrwać pokolenia? Panel został przygotowany przez kancelarię Mariański Group. Oprócz przedstawicieli samej kancelarii - w osobach prof. dr hab. Adama Mariańskiego, Partnera Zarządzającego, Marty Napieralskiej, Dyrektor Departamentu Restrukturyzacji i Krzysztofa Wiśniewskiego, Dyrektora Departamentu Doradztwa Podatkowego – w spotkaniu udział wziął również Tomasz Tarczyński, Prezes Zarządu OPOKA TFI.

Podczas dyskusji zwrócono uwagę, iż marzeniem każdego właściciela przedsiębiorstwa rodzinnego jest zabezpieczanie jego istnienia dla przyszłych pokoleń. Jednak brak planowania lub źle zaplanowany proces budowy i zarządzania przedsiębiorstwem rodzinnym przez kolejne pokolenia może być przyczyną wielu problemów w rodzinie. Badania pokazują, że tylko niecałe 7% studentów - których rodzice prowadzą rodzinny biznes - planuje rozpoczęcie przejmowania kontroli w firmie zaraz po studiach. Częściowo wynika to z chęci pozyskania odpowiedniego doświadczenia, ale również z zupełnie innych zainteresowań. Dlatego aż 57% przedsiębiorców wolałoby sprzedać przedsiębiorstwo i nie rozpoczynać procesu sukcesji wewnątrz własnej rodziny. Zaplanowaną strategię sukcesji ma zaledwie co trzecia firma rodzinna w Polsce, a udokumentowaną w jakiejkolwiek formie tylko 10%.

nie jest dobrym rozwiązaniem, ponieważ różnego rodzaju wypadki losowe mogą postawić przyszłych sukcesorów przed koniecznością podjęcia nagłych i strategicznych decyzji. Jeżeli edukacja biznesowa w rodzinie nie została podjęta odpowiednio wcześniej, maleją szanse na udaną transformację wielopokoleniową. Następcy mogą być np. zainteresowani rozwojem firmy, ale nie jej bieżącym zarządzaniem. Wtedy konieczne może być wprowadzenie zewnętrznych menadżerów. W sytuacji kiedy nawet sprawowanie funkcji właścicielskich przekracza możliwości bądź zainteresowania następców, konieczne może być sprzedanie rodzinnego biznesu. Przekazanie zarządzania firmą następcom nie będzie także skuteczne, jeśli nastąpi zbyt wcześnie i nestor będzie aktywnie działał w firmie po sukcesji. Dlatego dobrym rozwiązaniem jest zabezpieczenie środków finansowych na angażujące zajęcia pozabiznesowe.

Sukcesji nie można odkładać na później

Sukcesja bez błędów

Budowa firmy wielopokoleniowej powinna być zainicjowana przez nestora, jednak świadomość możliwych wynikających z procesu sukcesji problemów rodzinnych i organizacyjnych oraz czasu trwania tego procesu powoduje, iż najczęściej właśnie nestor jest głównym „hamulcowym”. Albo udaje przed samym sobą, że proces sukcesji już został przeprowadzony – pomimo że nie ma on realnego kształtu. Jednak odkładanie na później realnej sukcesji

Jednym z częściej popełnianych błędów podczas sukcesji jest zatrudnianie świetnie wykształconych dzieci, często nawet po zagranicznych studiach menadżerskich, od razu na wysokich stanowiskach w firmie rodzinnej. Bez przejścia odpowiedniej ścieżki kariery we własnej czy zewnętrznej organizacji. Drugim poważnym błędem jest traktowanie przyszłych sukcesorów na innych zasadach niż wszystkich pozostałych pracowników.

Wolny Rynek | 12 2019

Bardzo ważnym czynnikiem przy planowaniu sukcesji jest także przeprowadzenie restrukturyzacji firmy – tak, aby zapewnić przyjęcie optymalnej formy organizacji dla funkcjonowania w przyszłych pokoleniach. Pewnym znakiem czasów jest skomplikowana sytuacja osobista w wielu rodzinach – dlatego ważne jest określenie kręgu następców pochodzących z przeszłych, aktualnych i przyszłych związków oraz uregulowanie ich wejścia w miejsce założycieli biznesu.

Rodzinna konstytucja Dobrym rozwiązaniem jest spisanie tzw. konstytucji rodzinnej – która powinna określać nie tylko zasady, którymi będą kierować się w przyszłości członkowie rodziny, ale także cele, do jakich będą wspólnie dążyć. Dokument taki powinien być jednak przedyskutowany i zaakceptowany przez wszystkich członków rodziny, a nie narzucony przez nestora rodu – ponieważ wtedy bardzo często przestaje on być honorowany.

Mirosław Rus

Elastyczne formy zatrudnienia w świetle prawa pracy W ramach ścieżki tematycznej Państwo i prawo kancelaria Raczkowski Paruch z Krakowa przygotowała spotkanie warsztatowe „Elastyczne formy zatrudnienia w świetle prawa pracy”. W sesji udział wzięli: radca prawny Łukasz Chruściel, partner kierujący biurem kancelarii w Katowicach, radca prawny, Sandra Szybak-Bizacka oraz aplikantka radcowska, Kinga Polewka. Podczas warsztatu przedstawiono definicję elastycznych form zatrudnienia oraz korzyści dla pracowników i pracodawców, jakie wynikają ze stosowania tych form świadczenia pracy. W dalszej części panelu omówiono wady i zalety poszczególnych elastycznych form zatrudnienia, takich jak: umowy terminowe (na czas określony, na zastępstwo), telepraca, praca na wezwanie, umowy cywilnoprawne, leasing pracowniczy czy samozatrudnienie. Zwrócono uwagę także na coraz bardziej popularne formy pracy - job sparing i job rotation. W przypadku każdej z wymienionych form omówiono realne sytuacje, w których dany rodzaj zatrudnienia znajduje swoje szczególne uzasadnienie. Podniesiono także

temat odpowiedzialności pracowników względem pracodawcy oraz samego pracownika za szkody wyrządzone podmiotom trzecim. Na zakończenie panelu omówiono także możliwość uelastycznienia zatrudnienia w ramach tradycyjnych stosunków pracy. W tym obszarze podkreślona została możliwość zmiennej długości dnia pracy, zagwarantowanie pracownikom miejsca do regeneracji i powierzanie im różnorodnych zadań dostosowanych do możliwości i aktualnych potrzeb zatrudnionych. Mirosław Rus

12 2019 | Wolny Rynek

Jak szybko i sprawnie wdrożyć PPK w firmie? Przyszłość systemu emerytalnego w Polsce oraz wdrażanie Pracowniczych Planów Kapitałowych było tematem przewodnim panelu „Jak szybko i sprawnie wdrożyć PPK w firmie” w ramach ścieżki tematycznej Państwo i Prawo. Partnerem panelu było PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., a swoją wiedzą z uczestnikami kongresu podzielili się Łukasz Kwiecień - Wiceprezes Zarządu PKO TFI S.A. oraz Wilhelm Mikołajczyk - Dyrektor Zarządzający PKO TFI S.A. Zmiany w systemie emerytalnym są konieczne, ponieważ za ok. 30 lat w Polsce oraz całej Unii Europejskiej będzie więcej emerytów, niż osób pracujących. Dane z roku 2018 pokazują, iż przeciętny polski emeryt może liczyć na 39 proc. ostatniej pensji w przypadku mężczyzn i 34 proc. w przypadku kobiet – co jest jednym z najniższych wskaźników wśród państw zrzeszonych w ramach OECD (gdzie średnia wynosi ponad 60%). Pomimo iż ponad 40% badanych twierdzi, że nie dożyje emerytury - więc nie ma powodów do oszczędzania, to wg danych GUS dziś na emeryturze średnio żyjemy 11 lat, a okres ten będzie rosnąć. Polska znajduje się w grupie krajów, których obywatele nie tylko nic nie odkładają, ale dodatkowo żyją na kredyt - od 2011 r. do 2016 r. stopa oszczędności w naszym kraju była ujemna. Zgodnie z szacunkami dopiero w 2017 roku zaczęliśmy odkładać oszczędności na przyszłość. Dla porównania: Czesi co roku odkładają 6-8 proc. dochodu pozostającego do dyspozycji.

System emerytalny w Polsce W tej chwili system emerytalny w naszym kraju opiera się na 3 filarach: ZUS, OFE i ubezpieczenia dobrowolne o charakterze kapitałowym, w tym PPK. Programy zbliżone do PPK funkcjonują także w innych krajach UE i świata. W Polsce wejście w życie ustawy o PPK nastąpiło z dniem 1 stycznia 2019 r. Wprowadzenie programu następuje etapami – średni przedsiębiorcy zatrudniający od 50 do 249 pracowników muszą do niego przystąpić od 1 stycznia 2020 r., mali od 1 lipca 2020, a przedsiębiorcy zatrudniający od 1 do 19 pracowników oraz jednostki sektora finansów publicznych od 1 stycznia 2021 r. Składki podstawowe do PPK

Wolny Rynek | 12 2019

będą obligatoryjnie opłacane przez pracodawcę i pracowników, natomiast każda ze stron może płacić także składkę dodatkową. System przewiduje też zachęty ze strony państwa, w formie wpłaty powitalnej i dopłaty rocznej z tytułu aktywnego oszczędzania. Z pewnymi wyjątkami (zakup mieszkania, budowa domu, poważna choroba) wypłata środków zgromadzonych na PPK będzie mogła być realizowana, gdy uczestnik planu osiągnie 60. rok życia. Zgromadzone środki podlegają dziedziczeniu przez spadkobierców lub na podstawie zapisów w umowie o prowadzenie PPK.

Propozycje PKO TFI dla firm W kolejnej części panelu przedstawiciele PKO TFI zaprezentowali ofertę tej instytucji na zarządzanie środkami zgromadzonymi w PPK. W szczególności podkreślono wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu Pracowniczych Programów Emerytalnych oraz ponad 20 lat doświadczenia na światowych i polskim rynku inwestycyjnym. PKO TFI posiada dedykowaną aplikację on-line iPPK, a także oferuje wsparcie na etapie przygotowania i wprowadzenia PPK w firmie. Nie bez znaczenie jest także sieć prawie 1200 oddziałów Banku PKO BP S.A. w całej Polsce. Panel zakończyło przedstawienie możliwości kompleksowego wsparcia ze strony banku dla pracodawców i pracowników podmiotów wdrażających Pracownicze Plany Kapitałowe. Mirosław Rus

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce – krok po kroku W ostatnich latach odpowiedzią na niedobory na rynku pracy jest zatrudnianie osób zza granicy, w szczególności z krajów byłego Związku Radzieckiego oraz Azji. Stosunkowo duża grupa pracodawców jest zainteresowana zasadami zatrudniania takich pracowników. Dlatego podczas 9. Europejskiego Kongresu MŚP nie mogło zabraknąć panelu poruszającego ten temat. Został on przygotowany przez Okręgową Izbę Radców Prawnych w Katowicach, a jako ekspert wystąpił radca prawny Michał Witulski. Panel w ramach ścieżki tematycznej Państwo i Prawo był prowadzony w formie warsztatu.

Skomplikowana sytuacja prawna Na wstępie zwrócono uwagę, iż tematyka ta jest dosyć skomplikowana pod względem prawnym, ponieważ jest regulowana zapisami w wielu aktach normatywnych różnego rzędu. Dodatkowo sytuację przedsiębiorców komplikuje długi czas oczekiwania na wydanie zezwolenia na pracę oraz zezwolenia na pobyt. W dalszej części warsztatu omówiono definicję cudzoziemca oraz wykazano różnicę pomiędzy zatrudnieniem a wykonywaniem pracy przez taką osobę. Wskazano także rodzaje zezwoleń na pracę oraz sytuacje, w których możliwe jest zwolnienie z obowiązku posiadania takiego zezwolenia lub wykonywanie pracy bez zezwolenia.

Obowiązki pracodawców Kolejnym ważnym punktem warsztatu były obowiązki pracodawców związane z zatrudnianiem cudzoziemców oraz konsekwencje ich niedopełnienia - w szczególności powierzenie cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy. Przedmiotem dyskusji były także

sytuacje patologiczne, w tym np. wykorzystanie zależności służbowej do doprowadzenia cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy lub żądanie od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za podjęcie działań zmierzających do uzyskania dokumentu uprawniającego do wykonywania pracy. Należy także pamiętać, że wysokość wynagrodzenia cudzoziemca nie może być niższa aniżeli wynagrodzenie pracowników wykonujących analogiczną pracę. Ważnym aspektem zatrudniania cudzoziemców jest także konieczność przechowywania i żądania od cudzoziemców przedstawienia ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Kolejnym blokiem tematycznym były relacje z cudzoziemcami na linii pracodawca-pracownik, w szczególności w sytuacji kontynuacji zatrudnienia, konieczności pokrycia kosztów opuszczenia przez cudzoziemca terytorium RP oraz jego ewentualnych roszczeń. Warsztat zakończyło przedstawienie przesłanek prowadzących do wydania obligatoryjnego zakazu wjazdu na terytorium Polski. Mirosław Rus

12 2019 | Wolny Rynek

Mediacja w biznesie – alternatywa dla sporów sądowych O zaletach i korzyściach z mediacji, zwłaszcza w sporach z udziałem małych i średnich przedsiębiorstw. Problematyce kosztów i przewlekłości postępowań sądowych i roli ekonomii w prawie dyskutowano trzeciego dnia 9. Europejskiego Kongresu MŚP w ramach panelu, który przygotowało Śląskie Centrum Arbitrażu i Mediacji. W spotkaniu udział wzięli: dr hab. prof. UŚ Andrzej Torbus - kierownik Śląskiego Centrum Arbitrażu i Mediacji, działającego przy Fundacji Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, Joanna Sauter-Kunach - Dyrektor Departamentu Prawnego w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii, Aleksandra RusinBatko - Zastępca Dyrektora Departamentu Strategii i Funduszy Europejskich Ministerstwa Sprawiedliwości, prof. dr hab. Katarzyna Pokryszka - mediator, specjalistka prawa gospodarczego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, Sławomir Pośpiech - Wiceprezydent Świętochłowic oraz Tomasz May - prezes Home Construction&Design Sp. z o.o.

Zmiany w aktach prawnych a mediacje Na wstępie Dyrektor Joanna Sauter-Kunach przedstawiła wprowadzone w ostatnich czasach i proponowane zmiany do aktów prawnych, które mają służyć rozszerzeniu możliwości stosowania mediacji w sporach pomiędzy jednostkami administracyjnymi a przedsiębiorcami. Szczególnie ważna była zmiana w ustawie o dyscyplinie finansów publicznych stanowiąca, iż zawarcie ugody nie jest naruszeniem tej ustawy. Wprowadzenie procedury mediacyjnej przewiduje także nowa ustawa Prawo zamówień publicznych. Prof. Andrzej Torbus zwrócił uwagę, iż promowanie mediacji w przepisach wynika z przeświadczenia ustawodawcy, iż w krótkim czasie nie uda się znacząco udrożnić działania systemu sądowego w Polsce – dlatego trzeba zaproponować przedsiębiorcom alternatywną drogę rozwiązywania sporów, odciążającą sądy. Ostatnie zmiany w przepisach skomentowała także prof. Katarzyna Pokryszka. Przedstawiła ona także skrótowo najważniejsze zalety mediacji w porównaniu w tradycyjnym rozwiązywaniem sporów.

Rola mediacji samorządów w sporach Wiceprezydent Świętochłowic, Sławomir Pośpiech przedstawił swoją ocenę możliwości wykorzystania mediacji w sporach, gdzie stroną jest samorząd. Rozstrzyganie sporów przez sądy jest częstym przykładem pozbywania się odpowiedzialności przez urzędników i lokalnych polityków. Jednak w przypadku mniej

Wolny Rynek | 12 2019

majętnych miast, mediacje są narzędziem wartym wykorzystania. Do niedawna przepisy nie były dostosowane do użycia przez samorządy, w tej chwili sytuacja ulega zmianie. Oszczędność czasu jako główną zaletę mediacji podniósł prezes Tomasz May. Uważa on także, iż mediacje pozwalają na rozwiązywanie sporów przez samych przedsiębiorców w trakcie rozmów, a nie oddanie rozwiązania w ręce trzeciej strony – czyli sądu. W przypadku sporu sądowego strony konfliktu praktycznie przestają z sobą rozmawiać – co niejednokrotnie ma przełożenie na ich późniejsze relacje biznesowe. Szczególnie ważne jest to w sytuacjach, kiedy ze względów biznesowych strony są „skazane” na ścisłą kooperację biznesową w przyszłości. Prof. Katarzyna Pokryszka również zwróciła uwagę na ten „relacyjny” aspekt mediacji. Czasami mediacje prowadzone przed rozpoczęciem sprawy sądowej powodują tak duże zbliżenia stanowisk przez strony, iż możliwe jest zawarcie ugody przed tradycyjnym sądem. Podczas panelu wspomniano też, iż pomoc w organizacji mediacji jest jednym z zadań powołanego Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Promocja mediacji wśród przedsiębiorców Prof. Andrzej Torbus przedstawił dotychczasowe osiągnięcia Śląskiego Centrum Arbitrażu i Mediacji, wymieniając także dwa prowadzone projekty: Firma Przyjazna Mediacji i Miasto Przyjazne Mediacji. Zwrócił także uwagę na duża różnicę kosztów miedzy sprawą sądową a prowadzeniem mediacji. Kolejnym ważnym aspektem mediacji jest poufność – w przeciwieństwie do spraw sądowych, podczas mediacji nie są obecne podmioty trzecie. W drugiej części panelu eksperci dyskutowali z obecnymi uczestnikami o aktualnym stanie wykorzystania tego narzędzia oraz o możliwych sposobach promocji mediacji wśród przedsiębiorców. Odpowiadali też na pytania uczestników wydarzenia. Podczas dyskusji podkreślono, iż wynik mediacji jest efektem porozumienia obu stron, dlatego łatwiej im jest zaakceptować rozstrzygnięcie – także na płaszczyźnie emocjonalnej. Mirosław Rus

Powrót postępowań gospodarczych – szansa i zagrożenia Mocą ustawy z dnia 4 lipca 2019 ustawodawca przywrócił odrębne postępowania w sprawach gospodarczych. Owo przywrócenie nie było jednak prostym powieleniem regulacji prawnych obowiązujących przed dniem 3 maja 2012 r. – jedne instytucje przywrócono, inne zmodyfikowano, wprowadzono też szereg nowych rozwiązań. Jak będzie wyglądało nowe postępowanie gospodarcze zostało omówione podczas panelu przygotowanego przez Naczelną Radę Adwokacką. Panel prowadził Mec. Paweł Matyja - z Okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach, udział w nim wzięli także: prof. dr hab. Adam Mariański - Przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych, prof. dr hab. Maciej Gutowski - dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Poznaniu, prof. dr hab. Piotr Kardas - kierownik Zakładu Prawa Karnego Porównawczego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, notariusz dr Piotr Marquardt oraz Michał Broniewicz – reprezentujący Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. Na początku panelu zastanawiano się nad tezą: czy powrót odrębnych postępowań gospodarczych, co do zasady, jest potrzebny. Prof. Maciej Gutowski podniósł argument, iż postępowania gospodarcze są tak skonstruowane, żeby czas ich trwania był szybszy niż postępowań tradycyjnych. Jednak odbywa się to kosztem ograniczenia możliwości dowodowych, co może wpływać na sposobność przedstawiania swoich racji przez strony, a w rezultacie na sprawiedliwość ostatecznego rozstrzygnięcia sądowego. Ograniczenia te dotyczą w szczególności dowodu z zeznania świadka oraz braku możliwości zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron. Prof. Adam Mariański zwrócił uwagę, iż znacznie szerszym problemem wymiaru sprawiedliwości w Polsce jest długość postępowań oraz jakość pracy biegłych sądowych. Należałoby zatem skrócić i usprawnić pracę sądów, a nie „wyciągać” z systemu jednego rodzaju postępowania i starać się uczynić je szybszymi, kosztem ograniczenia praw stron postępowania. Dr Piotr Marquardt dodał, iż do koniecznych zmian w systemie sprawiedliwości należałoby także dodać lepszą organizację techniczną oraz wzrost liczebności kadry orzeczniczej. Michał Broniewicz z Biura Rzecznika MŚP poinformował, iż jedną z bardziej licznych kategorii spraw, które do niego trafiają są wnioski o złożenie skargi nadzwyczajnej z powodu procesu przeprowadzonego w sposób rażąco wadliwy. Dlatego winno się pilnować, aby kosztem wzrostu szybkości procesu nie było obniżenie jakości sądownictwa. W dalszej części dyskusji, prof. Piotr Kardas postulował

zmniejszenie formalizmu w postępowaniach gospodarczych, a prof. Maciej Gutowski większą dowolność w powoływaniu biegłych przez strony postępowania. Podkreślił także, iż część spraw trwa długo, ponieważ sędziowie chcą zachować i zastosować wszystkie dostępne możliwości pozyskiwania informacji podczas rozprawy, aby wyrok nie był w przyszłości kwestionowany i nie popsuł statystyki danemu sędziemu. Z kolei, prof. Adam Mariański podniósł kwestię przypadków braku dostatecznego doświadczenia sędziów w sprawach gospodarczych, co skutkuje koniecznością posługiwania się opiniami biegłych, które jednak często są różnej jakości. Zwrócił uwagę także na rolę pozasądowych narzędzi rozstrzygania sporów, w tym mediacji. Są one często bardziej korzystną formą dla przedsiębiorcy, z uwagi na większą przewidywalność rezultatu. Dr Piotr Marquardt zauważył, iż zwiększenie liczby sędziów może wpłynąć na przyspieszenie czasu rozpatrywania spraw, jednak jest też możliwe „rozchwianie” orzecznictwa i jego regionalizacja. Należy jednak także zauważyć, iż bardzo szybkie rozstrzyganie sporów np. przez arbitrów nie zawsze jest pozytywnie odbierane przez przedsiębiorców. Czasami sprawa sądowa daje większy oddech finansowy niż rozstrzygnięcie sporu w 30 dni. Kolejnym problemem jest rozbieżność pomiędzy deklaracjami władz i ogólnymi aktami prawnymi (np. tzw. konstytucja biznesu) a przepisami szczegółowymi, które szczególnie w zakresie karnoskarbowym są bardzo represyjne i nie różnicują podmiotów, pod np. kątem wielkości prowadzonego biznesu. Przykłady krańcowo represyjnych przepisów względem przedsiębiorców podawał także prof. Piotr Kardas – zwracając szczególną uwagę na kryminalizację zachowań związanych z uszczupleniem danin państwowych, a także na ustawę o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Dyskusję panelową podsumował prof. Maciej Gutowski, mówiąc o potrzebie odchudzenia, ujednolicenia i uporządkowania całego systemu prawnego w Polsce. Mirosław Rus

12 2019 | Wolny Rynek

Jak technologia może wesprzeć organizację we wdrożeniu i zarządzaniu PPK? Jednym z wyzwań jakie stoją przed polskimi przedsiębiorstwami – niezależnie od wielkości, jest dostosowanie się do dynamicznie zmieniających się przepisów prawa. Nowym obowiązkiem, narzuconym przez ustawodawcę, jest wdrożenie Pracowniczych Planów Kapitałowych – dobrowolnego dla pracownika, a obowiązkowego dla pracodawcy systemu długotrwałego oszczędzania. Podczas tegorocznej edycji Kongresu MŚP eksperci firmy Soneta - producenta oprogramowania enova365 - przeprowadzili warsztat, dzięki któremu uczestnicy mogli dowiedzieć się w jaki sposób wdrożyć i efektywnie prowadzić PPK w swojej organizacji.

PPK dla kogo i od kiedy? Od 1 lipca 2019 wszystkie firmy zatrudniające powyżej 250 pracowników były zobowiązane do wdrożenia Pracowniczych Planów Kapitałowych. 1 stycznia 2020 r. będą do tego zobligowane przedsiębiorstwa zatrudniające pracowników w przedziale 50-249, od 1 lipca 2020 20-49, a od 1 stycznia 2021 pozostałe oraz jednostki sektora finansów publicznych. Niezależnie od wielkości firmy proces wdrożenia Pracowniczych Planów Kapitałowych będzie składał się z takich kroków jak: • Spełnienie obowiązku informacyjnego wobec zatrudnionych – do programu automatycznie zapisani zostaną zatrudnieni w przedziale 18-55 lat, dobrowolny udział w PPK przewidziany jest dla osób wieku 55-70, a osoby powyżej 70 roku nie mogą w nim uczestniczyć. Niezależnie w której grupie znajduje się zatrudniony, należy go poinformować o wszystkich kwestiach organizacyjnych związanych z wdrożeniem PPK w firmie. • Wdrożenie PPK wymaga podpisania umów o zarządzanie oraz prowadzenie z wybraną przez pracodawcę Instytucją Finansową. 20 Instytucji po spełnieniu wymagań formalnych mogą prowadzić działalność związaną z gromadzeniem i zarządzaniem środkami w ramach PPK. • Uruchomienie programu PPK związane jest z nowymi obowiązkami, które najczęściej będzie wykonywał dział kadr/płac. To tutaj naliczane są wypłaty dla pracowników. Z chwilą wejścia w życie PPK, dział kadr/płac będzie naliczał odpowiednie składki na rzecz PPK, również w oparciu o wpłaty dodatkowe, jeżeli pracownik i pracodawca na takie się zdecydują. • Bieżąca ewidencja zatrudnionych uczestniczących w programie – należy pamiętać, że program PPK jest dla pracowników dobrowolny. Oznacza to, że w każdym momencie istnieje możliwość wypisania się, jak i ponownego przystąpienia. Należy na bieżąco monitorować deklaracje składane przez zatrudnionych i nowe osoby w firmie.

Wolny Rynek | 12 2019

Systemowe rozwiązania Wdrożenie i zarządzanie Pracowniczymi Planami Kapitałowymi może być łatwiejsze i szybsze, dzięki zastosowaniu nowych technologii. Podczas warsztatu przedstawione zostały możliwości systemu enova365 – polskiego systemu klasy ERP, z którego korzysta ponad 13 000 przedsiębiorstw. System został przygotowany do kompleksowej obsługi PPK w organizacjach, niezależnie od ich wielkości. Oprogramowanie umożliwia m.in.: • obsługę grupowego zgłoszenia pracowników i zleceniobiorców do PPK, • obsługę przekazywania rezygnacji pracowników z przystąpienia do PPK, • obsługę procesu naliczeń składek pracowników, • proces naliczeń składek obowiązkowych oraz dodatkowych na PPK od wyliczonej w wynagrodzeniu pracownika podstawy emerytalno-rentowej, • obsługę dopłat składek oraz korektę składek powstałych m.in. w wyniku doniesienia potwierdzenia nieobecności w pracy, • ewidencję pracowników włączonych do PPK, • powiadomienia o konieczności ponownego zapisu do PPK, • integrację z systemami Instytucji Finansowych. Konrad Spryńca, Product Manager enova365

Prawo karne w biznesie Wskazaniem przedsiębiorcom zagrożeń związanych z nieuczciwymi lub przestępczymi działaniami innych osób i podmiotów oraz sposobów uchronienia się przed takimi działaniami był poświęcony panel dyskusyjny - „Prawo karne w biznesie” w ramach ścieżki tematycznej Państwo i prawo.

Panelistami byli: mecenas Jacek Cieplak - Zastępca Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, insp. Mariusz Krzystyniak - Zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji w Katowicach, mecenas Beata Bieniek-Wiera - adwokat, biegły ds. przestępstw gospodarczych, wspólnik w kancelarii Izabella Żyglicka i Wspólnicy, Łukasz Zarzycki - biegły sądowy z zakresu przestępstw gospodarczych oraz dr Sławomir Suchoń - specjalista ds. cyberbezpieczeństwa. Panel przygotowała i moderowała mecenas i adwokat Izabella Żyglicka, Wiceprezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach, założycielka kancelarii Żyglicka i Wspólnicy.

Przestępczość gospodarcza w województwie śląskim Na wstępie panelu insp. Mariusz Krzystyniak podał dane, iż w województwie śląskim ok. 600 funkcjonariuszy zajmuje się zwalczaniem szeroko rozumianej przestępczości gospodarczej. Do tej kategorii kwalifikuje się duża liczba czynów definiowana przez ponad 200 aktów prawnych, w tym przestępstwa internetowe.

12 2019 | Wolny Rynek

Wykrywalność przestępstw gospodarczych w ostatnich latach jest na poziomie ok. 87-89%. Jednak w prawie 40% przypadków okazuje się, iż czyn nie miał znamion przestępstwa. W ostatnim czasie wiele uwagi jest skupione na uszczelnieniu systemu podatkowego oraz na przestępstwach na szkodę UE. 60% wszystkich postępowań dotyczy oszustw, czyli doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji w Katowicach przedstawił przykłady najczęściej popełnianych przestępstw i zwrócił uwagę na najbardziej dostępne sposoby ochrony przed nimi. Szczególną kategorią są przestępstwa wyłudzania informacji z baz danych oraz podszywania się pod inne podmioty. Temat cyberprzestępczości kontynuował dr Sławomir Suchoń. Odnosząc się do przestawionych danych zwrócił uwagę, iż cyberprzestępczość ma w ogromnej mierze wymiar globalny, dlatego jest stosunkowo trudna do wykrycia. Kosztami cyberprzestępstw są nie tylko realne straty danych, ale także koszty odbudowania zaufania kontrahentów do zaatakowanego podmiotu. W ostatnich latach obserwujemy znaczną profesjonalizację cyberataków, a także coraz lepsze przygotowanie socjologiczne autorów tych działań.

Waga rozliczania przestępstw gospodarczych Mecenas Beata Bieniek-Wiera podkreśliła, iż realnie zaledwie ok. 50% przestępstw gospodarczych jest zgłaszanych policji, ponieważ w dużej części są one popełniane przez pracowników, dotyczą względnie małych kwot i grożą utratą reputacji przez dotknięty przestępstwem podmiot. Uczestniczka panelu podkreśliła konieczność sprawdzania kontrahentów oraz zatrudnianych pracowników. Stosunkowo często się zdarza bowiem, iż pracownicy zwolnieni za niezgłoszone przestępstwo popełniają je w kolejnym podmiocie. W dalszej części spotkania Łukasz Zarzycki przedstawił księgową stronę rozliczania przestępstw gospodarczych. Zwrócił on uwagę na fakt, że duża część przedsiębiorców nie uwzględnia przestępstw gospodarczych w księgach rachunkowych – tym samym także popełniając przestępstwo. Dodał także, iż znaczną część

Wolny Rynek | 12 2019

spraw w jego praktyce stanowią te, dotyczące nie złożenia w odpowiednim terminie wniosków o upadłość. Reprezentujący Rzecznika MŚP, mecenas Jacek Cieplak mówił o częstych sytuacjach wpływających do biura. Jako przykład podał m.in. przedsiębiorców, w stosunku do których stawiane są zarzuty tylko w celu przerwania okresu przedawnienia i umożliwiania dalszego prowadzenia postępowania podatkowego. Drugim bardzo ważnym i bulwersującym problemem jest zbyt szerokie stosowanie aresztów wydobywczych w stosunku do przedsiębiorców oskarżonych o przestępstwa z dokumentów - czyli praktycznie bez możliwości matactwa. W ostatnim czasie pojawiły się też przypadki aresztowania doradców podatkowych w sprawach dotyczących optymalizacji podatków. Mecenas Izabella Żyglicka przedstawiła ogólny zarys przygotowywanej ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Zwróciła uwagę na proponowaną w niej możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności podmiotu, bez wcześniejszego udowodnienia winy konkretnej osobie. Ustawę tą mocno skrytykował też mecenas Jacek Cieplak i wyraził nadzieję, iż spod działania tej ustawy będą wyłączone mikro i małe firmy, a może także i średnie. Dobre praktyki w zakresie cyberbezpieczeństwa przedstawił dr Sławomir Suchoń – koncentrując się na szkoleniach pracowników w zakresie zagrożeń i ostrzegając przed szerokim wykorzystywaniem darmowego oprogramowania. Część uczestników panelu podniosła też kwestię - ich zdaniem - różnego traktowania przez organy państwa przestępstw gospodarczych przeciwko Skarbowi Państwa oraz przeciwko podmiotom prywatnym. Tezie tej zaprzeczył insp. Mariusz Krzystyniak. Końcowa część dyskusji zawierała możliwość zadawania pytań ze strony uczestników. Dotyczyły one w szczególności głównych powodów niewykrywania wszystkich przestępstw gospodarczych oraz kierunków rozwoju wydziałów ds. przestępstw gospodarczych w Policji. Mirosław Rus

Prawo spółek – sposoby minimalizacji ryzyka prowadzenia biznesu Od lat podczas kongresów MŚP są poruszane zagadnienia związane z prawem spółek. W tym roku, jednym z warsztatów z tego obszaru była sesja pt. „Prawo spółek – sposoby minimalizacji ryzyka prowadzenia biznesu”. Prowadzili ją przedstawiciele grupy prawnej Vinci & Vinci, radca prawny Marek Zychla, Prezes Zarządu Śląskiego Związku Pracodawców Lewiatan i członek Rady Dialogu Społecznego oraz radca prawny, Monika Małota.

Identyfikacja ryzyka W pierwszej części wystąpienia prowadzący zwrócili uwagę na konieczność właściwej identyfikacji czynników ryzyka działalności gospodarczej, umiejętność oceny ich skali oraz konieczność uwzględnienia w planach finansowych. Czynników ryzyka związanych z prowadzeniem biznesu jest bardzo wiele, począwszy od aspektów związanych w płynnością finansową, poprzez zmiany makroekonomiczne, takie jak wzrost stawek podatkowych czy ubezpieczeniowych i ogólny wzrost poziomu płac, aż po ryzyka związane bezpośrednio z samą działalnością: uzależnienie od strategicznych kontrahentów, odejście kluczowych pracowników, konieczność zapewnienia odpowiednich warunków pracy, bezpieczeństwa, a także wszelkie nieprzewidywalne sytuacje osobiste i rodzinne.

Wybór odpowiedniej formy prawnej firmy Wymienione ryzyka można minimalizować m.in. poprzez prowadzenie działalności gospodarczej w odpowiedniej formie prawnej. Własna działalność gospodarcza, spółka cywilna, spółki kapitałowe, fundacje i stowarzyszenia – każda z tych form powinna zostać przeanalizowana pod kątem przewidywanego profilu i skali działalności, liczby zatrudnionych osób, wielkości posiadanego

kapitału, planowanych inwestycji i regulacji związanych z przyszłą sukcesją. Bardzo ważnym czynnikiem jest także wysokość obciążeń podatkowych i sposób ich rozliczania. W dalszej części warsztatu skoncentrowano się na najskuteczniejszych sposobach zabezpieczania wykonania umów i płatności, ochronie kapitału intelektualnego firmy oraz minimalizacji ryzyka związanego z błędami popełnianymi przez zatrudnione osoby. W trakcie panelu zwrócono również uwagę na odpowiedzialność doradców i konsultantów za rezultaty swoich prac. Warsztat zakończyła sesja pytań uczestników do prowadzących. Mirosław Rus

12 2019 | Wolny Rynek

Urzędnicy powinni działać w duchu Konstytucji biznesu Rada Przedsiębiorców przy Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców jest organem opiniodawczym i doradczym, który zapewnia mu stały i bezpośredni kontakt ze środowiskiem biznesowym. VI posiedzenie Rady odbyło się 17.10.19 r. w Katowicach, podczas 9. Europejskiego kongresu MŚP. Przewodnim tematem posiedzenia było: „Stosowanie zasad Prawa przedsiębiorców przez organy Krajowej Administracji Skarbowej”. Z racji poruszanego tematu w Radzie brali udział przedstawiciele kierownictw większości Izb Administracji Skarbowej w Polsce. Rzecznik MŚP, Adam Abramowicz podkreślił znaczenie tych służb i ich pracy dla sytuacji budżetowej państwa i możliwości prowadzenia przez nie aktywnej polityki w wielu obszarach, ale równocześnie zwrócił uwagę, iż zachowanie tych służb względem przedsiębiorców ma decydujący wpływ na sposób odbioru państwa przez biznes. Dr Marek Woch z biura Rzecznika w swoim wystąpieniu przedstawił rozumienie ducha Konstytucji biznesu, wychodzące poza literalną analizę tego aktu. Mówił m.in. o domniemaniu uczciwości przedsiębiorców, rozstrzygania sporów na ich korzyść, przyjaznej interpretacji przepisów, zasadzie proporcjonalności, bezstronności, równego traktowania, pewności prawa, informowania, szybkości działania i współdziałania organów. Komentując to wystąpienie Rzecznik MŚP zwrócił uwagę, iż nazbyt często zdarza się prowadzić działania urzędnicze zgodnie z literą prawa, ale w całkowitej sprzeczności z jego duchem. Na potwierdzenie tej tezy przedstawiono trzy realne przykłady takich urzędniczych zachowań. Pierwszy zilustrowano filmem dotyczącym sytuacji przedsiębiorcy Wojciecha Wilka – doprowadzonego przez Policję do Urzędu Skarbowego, by postawić zarzuty skarbowe w celu wstrzymania

Wolny Rynek | 12 2019

okresu przedawnienia. Dr Anna Zaręba-Faracik przedstawiła podobny przypadek nadużycia władzy przez urzędników względem przedsiębiorcy. Najpierw wydano mu decyzję o możliwości stosowania obniżonej stawki VAT, dokonano bezdecyzyjnie zwrotu nadpłaconego podatku, a w wyniku kolejnej kontroli nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości. Jednak po zmianie interpretacji przepisów przez Ministerstwo Finansów, przy kolejnej kontroli skarbowej wszczęto względem przedsiębiorcy postępowanie karno-skarbowe i nakazano dopłatę podatku VAT. Ostatni, trzeci przykład, zaprezentował sam Rzecznik MŚP. Dotyczył on zakładu samochodowego w Bartoszycach – oskarżonego o niewydanie paragonu fiskalnego. Uszczuplenie dochodu Skarbu Państwa wynosiło 2,30 zł i zostało uznane przez sąd za działanie o niskiej szkodliwości. Jednak Naczelnik US odwoływała się trzy razy do kolejnych instancji. Zdaniem Rzecznika, w tym przypadku może i działano zgodnie z literą prawa, ale złamano ducha Konstytucji biznesu, w szczególności zapisanej w niej zasady proporcjonalności. W dalszej części obrad, Andrzej Ladziński z Krajowej Izby Doradców Podatkowych przedstawił statystyki wszczynania

statystyczne uzyskane z Ministerstwa Finansów skonfrontowano z podstawowymi zapisami Konstytucji biznesu. Ogólną konkluzją było stwierdzenie, iż od chwili wejścia w życie Konstytucji biznesu nie zaobserwowano znaczącej zmiany w dotychczasowych statystykach działania organów administracji skarbowej.

postępowań karno-skarbowych w trakcie postępowań kontrolnych i podatkowych. Instrumentalność takiego postępowania polega na tym, że w okolicznościach mogących wskazywać na popełnienie przestępstwa, postępowanie karne skarbowe nie jest wszczynane w celu ustalenia okoliczności popełnienia czynu oraz jego sprawcy, ale po to, by zawiesić bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Statystyki pokazują, że postępowania karno-skarbowe są wszczynane w ok. 5-6% spraw podatkowych, jednak aż ok. 95% wszczynanych spraw dotyczy postępowań kontrolnych, których przedmiotem były zobowiązania przedawniające się z końcem danego roku. Kolejnym wystąpieniem było przedstawienie przez dra Radosława Bulejaka wyników analizy stosowania zasad Prawa przedsiębiorców przez organy Krajowej Administracji Skarbowej. Dane

W związku z koniecznością zmiany przyzwyczajeń urzędników, Jerzy Martini przedstawił propozycje kierunków zmiany funkcjonowania Krajowej Administracji Skarbowej. W obecnej chwili głównym czynnikiem warunkującym zachowanie funkcjonariuszy KAS jest nacisk na działania fiskalne oraz obawa przed oskarżeniem o korupcję. Jednak oprócz kryterium fiskalnego powinny funkcjonować także kryteria jakościowe – szybkość postępowania, odsetek spraw uchylanych przez sądy oraz liczba podatników zmuszonych do zaprzestania działalności (oprócz przypadków ewidentnych przestępstw). W kolejnej części do tez przedstawionych w dyskusji odniósł się przedstawiciel Ministerstwa Finansów, Filip Majdowski, Zastępca Dyrektora Departamentu Systemu Podatkowego. Zadeklarował on wolę współpracy z biurem Rzecznika w sprawie ulepszania pracy służb skarbowych i większego wprowadzania w życie ducha Konstytucji biznesu. Na zakończenie spotkania obecni dyrektorzy Izb Skarbowych otrzymali Konstytucję biznesu – w nawiązaniu do słów Premiera Mateusza Morawieckiego, który chciałby, aby wisiała ona nad biurkiem każdego urzędnika. Mirosław Rus

12 2019 | Wolny Rynek

Spory korporacyjne – firma w kryzysie

Od lat podczas kongresów MŚP są poruszane zagadnienia związane z prawem spółek. W tym roku, jednym z warsztatów z tego obszaru była sesja pt. „Prawo spółek – sposoby minimalizacji ryzyka prowadzenia biznesu”. Prowadzili ją przedstawiciele grupy prawnej Vinci & Vinci, radca prawny Marek Zychla, Prezes Zarządu Śląskiego Związku Pracodawców Lewiatan i członek Rady Dialogu Społecznego oraz radca prawny, Monika Małota. W dyskusji uczestniczyli: Marzena Zalewska - Dyrektor Biuro Zarządzania i Restrukturyzacji Majątku Skarbu Państwa Agencji Rozwoju Przemysłu S.A., Tomasz Pasierb - Dyrektor Południowego Makroregionu Korporacyjnego PKO Bank Polski S.A., Jarosław Dominiak - Prezes Zarządu Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych oraz trzej przedstawiciele kancelarii Żyglicka i Wspólnicy - Wspólnik Zarządzający Janusz Zieliński, Radca Prawny Leszek Paterek oraz założycielka kancelarii i Rzecznik Praw Przedsiębiorców przy Regionalnej Izbie Gospodarczej w Katowicach w jednej osobie, Mecenas Izabella Żyglicka. Próbę określenia definicji sporów korporacyjnych podjął na starcie panelu Leszek Paterek. Przedstawił on też ogólne powody wielu sporów, dzieląc je na finansowe oraz osobisto-ambicjonalne. Mecenas Janusz Zieliński dodał, iż specyfiką wielu z nich jest długi okres trwania, ostry przebieg i duża dawka osobistych emocji. Emocje te często uniemożliwiają poszukiwanie racjonalnego rozwiązania problemu. Tomasz Pasierb z PKO Bank Polski S.A. omówił procedury reakcji banków na spory korporacyjne wśród klientów. Jego zdaniem część powstaje wśród doświadczonych przedsiębiorców, szczególnie na linii: wyjście z biznesu/dalszy rozwój. Jarosław Dominiak zwrócił uwagę na konflikty w dużych spółkach kapitałowych pomiędzy udziałowcami większościowymi a mniejszościowymi. W takich sytuacjach warto starać się zmobilizować rozproszony, a liczny, akcjonariat mniejszościowy do nagłośnienia problemów w przestrzeni publicznej. Mecenas Marzena Zalewska z ARP do listy przyczyn sporów dodała także bierną postawę właścicieli w przypadku konfliktów wśród kadry zarządzającej. Mówiła także o udzielaniu lub nie absolutorium

Wolny Rynek | 12 2019

członkom zarządów, używanym jako metodę prowadzenia sporów i wywierania presji. Leszek Paterek zwrócił uwagę na fakt, iż często przy zakładaniu spółki wspólnicy dzielą się udziałami w równych częściach, co w późniejszym okresie czyni wiele sporów nierozwiązywalnymi na gruncie umowy spółki. Pewnym rozwiązaniem są niejawne publicznie porozumienia pomiędzy wspólnikami dotyczące sposobów rozwiązywania ewentualnych przyszłych sporów. Można także w umowie spółki zawrzeć uprawnienia osobiste poszczególnych osób. Uczestnicy przyznali, że warto zwrócić uwagę na pozasądowe sposoby rozwiązywania sporów, takie jak negocjacje, mediacje czy arbitraż. W dalszej części dyskusji uczestnicy rozmawiali o najbardziej skutecznych sposobach prowadzenia negocjacji – począwszy od ustalania szczegółowych zapisów umowy spółki. Na tym etapie nie można nie doceniać porad doświadczonych prawników – krótkie i ogólne umowy spółek dostępne w przestrzeni publicznej lub Internecie zwykle nie sprawdzają się z konfliktowych sytuacjach. W drugiej części dyskusji uczestnicy przedstawili wiele ciekawych przykładów sporów korporacyjnych i sposobów ich rozwiązania. Oczywiście przykłady były anonimowe, jednak przedstawiono bardzo interesujące przypadki, których analiza zapewne była niezwykle ciekawa dla uczestników panelu. Na zakończenie zgromadzona publiczność miała możliwość zadania pytań ekspertom uczestniczącym w sesji. Mirosław Rus

Dobry klimat dla biznesu. Co to znaczy? Elastyczność – to pojęcie odmieniane było przez wszystkie przypadki podczas panelu dyskusyjnego „Miasto. Dobry klimat dla biznesu” podczas Europejskiego Kongresu Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Panel odbył się w ramach ścieżki tematycznej – Miasto i Samorząd. Udział w spotkaniu wzięli udział przedstawiciele samorządu gospodarczego, miast metropolii, stołecznego miasta Warszawy oraz izraelskiego miasta Har Adar. W dyskusji moderowanej przez redaktora naczelnego Śląskiego Biznesu – Tomasza Raudnera, paneliści zastanawiali się nad najważniejszymi czynnikami wpływającymi na decyzje inwestorów. Oto niektóre z refleksji i wniosków wypowiedzianych podczas dyskusji:

Paweł Silbert – prezydent Jaworzna: - Jesteśmy mało elastyczni w porównaniu do sąsiadów – krajów bałtyckich, Czech czy Słowacji. Gdyby zmienić kilkanaście rzeczy w systemie prawnym, bylibyśmy bardziej konkurencyjni. Chodzi np. o władztwo skarbem państwa, które jest nieefektywne i mało elastyczne – samorządy tymi terenami zarządzałyby znacznie lepiej. W wielu sytuacjach nie mamy tytułu prawnego, by spełniać oczekiwania przedsiębiorców.

Tomasz Zjawiony – prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach: - Mamy na Śląsku dosyć dobrą sytuację. Samorządy generalnie rozumieją potrzeby przedsiębiorców i wykazują się sporą otwartością. Uważam, że na rynku wygrywają te samorządy, które stać na odwagę i ryzyko. Przykład: Katowice. Kiedy prezydent Katowic – Piotr Uszok forsował pomysł budowy MCK-u i NOSPR-u, za tym projektem opowiadało się 2% mieszkańców Katowic. Zaryzykował i dziś obie inwestycje są motorem napędowym lokalnej gospodarki.

Chen Filipowicz - Burmistrz Rady Miasta Har Adar: - W Izraelu rozmawiając z inwestorami kładziemy duży nacisk na to, by planowana inwestycja wpisywała się nie tylko w interesy samego inwestora i administracji, ale również mieszkańców. Miasta powinny pamiętać o tym, że biznes to relacje między ludźmi, dlatego tak ważna jest otwartość na drugiego człowieka. W Izraelu również powstają inkubatory przedsiębiorczości, staramy się stwarzać warunki rozwoju start-up'om.

Bogumił Sobula – wiceprezydent Katowic: - Z jednej strony szczególnie powinniśmy cenić tych przedsiębiorców, którzy są z miastem na dobre i na złe. Z drugiej strony potrzebne jest stymulowanie rozwoju nowych biznesów. Dlatego w grudniu będziemy otwierać nowy inkubator biznes nad Rawą. Grzegorz Wolff – zastępca dyrektora Biura Rozwoju Gospodarczego Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy: - Dla nowych inwestorów znaczenie mają te same czynniki co dla mieszkańców. Czyli w jakich warunkach będą pracować, gdzie będą odpoczywać, jakim powietrzem będą oddychać, jaka jest oferta naukowa, kulturalna, wypoczynkowa miasta, jak kształtuje się lokalny rynek pracy. Marcin Bazylak – prezydent Dąbrowy Górniczej: - Barier w pozyskiwaniu inwestorów jest całe mnóstwo, na wiele z nich nie mamy jednak wpływu. Gdyby na różnych szczeblach administracji publicznej był dialog i otwartość, sytuacja byłaby znacznie lepsza. Dąbrowa Górnicza jest miastem wielkiego przemysłu. Obecnie wyzwaniem dla nas jest rozwijanie małej i mikroprzedsiębiorczości mieszkańców.

Kazimierz Karolczak – przewodniczący zarządu GórnośląskoZagłębiowskiej Metropolii: - Podstawą budowania relacji z inwestorami jest zaufanie. O rozwoju gospodarczym powinniśmy myśleć w perspektywie trójkąta współpracy: biznes – samorząd – nauka. Rolą naszej metropolii jest koordynowanie działań na rzecz pozyskiwania inwestorów. Stąd m.in. powstało wspólne Biuro Obsługi Inwestora, które reprezentuje miasta i gminy metropolii na zagranicznych targach. Docierają do nas sygnały od inwestorów, którzy zdecydowali się na inwestycje poza Polską, że poważną barierą dla nich był brak poczucia stabilności systemu prawnego. Mateusz Rykała – wiceprezes Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej: - Są cztery fundamenty sukcesu w pozyskiwaniu inwestorów: elastyczność, gotowość, partnerstwo i odbiurokratyzowanie gospodarki. Samorządom wchodzącym w skład Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej należą się słowa uznania za świadomość tych czynników i znakomite przygotowanie na przyjęcie inwestorów. Wacław Wrana Redaktor Śląskiego Biznesu Artykuł ukazał się na portalu www.slaskibiznes.pl

12 2019 | Wolny Rynek

MATERI AŁ PA RTN ERSKI

Wolny Rynek | 12 2019

M ATER IAŁ PA RT N E R S K I

12 2019 | Wolny Rynek

Efektywność energetyczna w przedsiębiorstwach OZE – chwilowy trend czy zmiana świadomości? Efektywne wykorzystanie energii to wymierne oszczędności finansowe, ale, co bardzo istotne, także zmniejszenie światowej emisji gazów cieplarnianych. O opłacalności inwestycji w Odnawialne Źródła Energii (OZE), dyskutowano w czasie panelu przeprowadzonego w ramach ścieżki tematycznej Think Eco! Planowane podwyżki cen energii wywołały medialną burzę. Szybka analiza rachunków za energię elektryczną w przedsiębiorstwach skłania do szukania oszczędności i alternatywnych rozwiązań jej pozyskania. Szereg działań związanych z poprawą efektywności energetycznej wpływających na oszczędność energii (np. wymiana oświetlenia) zostało zrealizowanych. W związku z powyższym, ponownie rozpoczęto analizę opłacalności wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii (OZE) i kalkulację czy bez systemu dotacyjnego warto inwestować w OZE. Ostatnie zmiany w podejściu do aplikowania o środki, bez udziału dotacji, skłoniły do zastanowienia - się czy OZE to chwilowy trend, związany z obawą o nagły wzrost cen energii, czy zmiana świadomości, która na stałe wyznaczy kierunek w podejściu do planowanych inwestycji? Do odpowiedzi na tak postawione pytanie zaprosił gospodarz panelu – Tomasz Bednarek, Prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, następujących panelistów: Piotra Woźnego – Prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Mirosława Czarnika – Prezesa Zarządu GPP Business Park S.A., Tomasza Szczerbę – Burmistrza Wojkowic, Pawła Poneta – Dyrektora Wykonawczego ds. Badań i Innowacji w TAURON Polska Energia

Wolny Rynek | 12 2019

S.A. oraz Łukasza Gruszewskiego – Dyrektora Wydziału Rozwoju Biznesu w Funduszu Górnośląskim S.A. Zaproszeni paneliści podzielili się swoim doświadczeniem. Prezes Mirosław Czarnik omówił funkcjonowanie nowoczesnych biurowców, w których zastosowano trigenerację i pompy ciepła w celu osiągnięcia efektu dodatnio energetycznego i cieplnego, panele fotowoltaiczne w celu zwiększenia zdolności produkcji energii elektrycznej ze słońca, a przegrody zbudowano z dobrych izolatorów, materiałów o małym współczynniku przewodzenia ciepła. Najnowsze technologie nie są wykorzystywane już tylko przez hobbystów, ale mają zastosowanie na rynku komercyjnym, który zgłasza coraz większe zapotrzebowanie na powierzchnie biurowe o lepszym komforcie użytkowania. Burmistrz Wojkowic, Tomasz Szczerba zaprezentował ciekawy projekt, w ramach którego została wybudowana farma fotowoltaiczna o mocy 199,80 kW, składająca się z 740 sztuk paneli, wykonanych w technologii polikrystalicznych modułów fotowoltaicznych, o mocy 270 W każdy. Energia wyprodukowana przez farmę fotowoltaiczną zasila pobliską oczyszczalnię ścieków

pozwalając w ten sposób obniżyć koszty zużywanej energii. Ma to szczególne znaczenie przy planowanych podwyżkach cen energii elektrycznej, ponieważ mieszkańcy nie zapłacą wyższych opłat za oczyszczanie ścieków. Prezes Piotr Woźny podsumował dotychczasowe wdrażanie Programu „Mój Prąd”, który skierowany jest do osób fizycznych zamieszkujących domy jednorodzinne. Sukces tkwi w prostocie wniosku, małej liczbie załączników, co wiąże się z krótkim okresem rozpatrywania i szybką wypłatą dotacji. Prezes zaznaczył również, że coraz częściej stosowane są magazyny energii m.in. w Zespole Rehabilitacyjno-Wypoczynkowym w Kamieniu Śląskim została uruchomiona farma fotowoltaiczna o łącznej mocy 500 kW, wraz z magazynem energii w technologii litowo-jonowej o pojemności 670 kWh. Stanowisko to poparł Paweł Poneta, który przedstawił wykorzystanie magazynów energii przez TAURON do stabilizacji pracy sieci przesyłowych. TAURON również wchodzi na rynek OZE i rozpoczął realizację projektu, w ramach którego zostanie wybudowanych 10 farm fotowoltaicznych. Wniosek aplikacyjny na dofinansowanie budowy pierwszej farmy w Jaworznie został złożony do WFOŚiGW w Katowicach. Jednocześnie wspólnie z Funduszem Górnośląskim przygotowuje się do projektu „100 MW na 100-lecie Powstań Śląskich” wykorzystując dostępne budynki i grunty pod zabudowę instalacji fotowoltaicznych. Podsumowując wypowiedzi panelistów, można upewnić się, że OZE nie stanowi chwilowego trendu tylko jest istotnym elementem stanowiącym wsparcie rozwoju gospodarczego w Polsce. Wioletta Jończyk

Mówienie, że Polska węglem stoi jest nieodpowiedzialne Usprawnienie programu Czyste Powietrze, podział kompetencji między rządem a samorządami, zmiana polskiego miksu energetycznego, konieczność zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego - to najważniejsze wnioski płynące z debaty „Niska emisja – wielki problem”, która odbyła się na Europejskim Kongresie MŚP w Katowicach.

12 2019 | Wolny Rynek

- Z powodów historycznych polski mix energetyczny jest dla nas bardzo niekorzystny. Dlatego deklaracje padające w kampanii wyborczej, że „Polska węglem stoi” i ten surowiec będzie kołem Zdaniem Ryszarda Pazdana - prezesa zarządu Atmoterm SA, pod- zamachowym polskiej gospodarki, uważam za wypowiedzi niestawową przyczyną słabej jakości powietrza w Polsce jest bałagan odpowiedzialne. Nasz kraj musi szybko i zdecydowanie redukokompetencyjny między administracją rządową a samorządową. wać udział paliw stałych w miksie energetycznym - przekonywał Janusz Steinhoff. - Zgodnie z prawem, programy naprawcze są domeną samorzą- Prof. Iwona Jelonek z Katedry Geochemii, Mineralogii i Petrografii dów, szczególnie wojewódzkich. A zadaniem rządu jest ustalenie Uniwersytetu Śląskiego przestrzegała przed całkowitym wyklureguł gry, prognoza i ocena skutków działań naprawczych. Zamiast czeniem paliw stałych z gospodarki. tego rząd, tworzy własne programy, m.in. - Nie jesteśmy w stanie wyprodukować noprogram Czyste Powietrze. Efekt jest wych technologii, w tym całej infrastruktury W Polsce jest taki, że samorządy cierpią na chroniczny dla odnawialnych źródeł energii bez paliw stabrak pieniędzy, a rząd – prawdopodobnie 5,5 mln domów łych, w tym kopalnych. Nie da się wyproduko- na ich poważny nadmiar - powiedział wać nawet najbardziej ekologicznej instalacji, jednorodzinnych, Ryszard Pazdan. słonecznych czy wiatrowych, bez węgla jako które w 80% nadal są składnika stali - zauważyła profesor Jelonek. Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogoogrzewane piecami, wego wyraził zdanie, że najważniejszym tzw. kopciuchami. Pro- Janusz Parkitny – prezes spółki Semper Power powodem złej jakości powietrza w Polsce mówił o rosnącym zainteresowaniu inwestoszę znaleźć polityka, jest niechęć polityków do podejmowania rów farmami fotowoltaicznymi, czyli instalaktóry wyjdzie trudnych reform. cjami powyżej 500 KWp. - W Polsce jest 5,5 mln domów jednoro- Niestety, miejscowe plany zagospodarowania i powie, że trzeba to dzinnych, które w 80% nadal są ogrzeprzestrzennego samorządów powstawały lata zmienić. wane piecami, tzw. kopciuchami. Proszę temu, kiedy o fotowoltaice nikt jeszcze nie znaleźć polityka, który wyjdzie i powie, słyszał. W efekcie, te plany nie dopuszczają że trzeba to zmienić - zauważył Andrzej Guła. budowy tak dużych instalacji - tłumaczył prezes Semper Power.

Politycy i samorządowcy powinni myśleć eko!

Myśl globalnie – działaj lokalnie! Uczestnicy debaty byli zgodni, że przyjęta w województwie śląskim uchwała antysmogowa, wkrótce przyniesie pozytywne skutki. - W Katowicach już teraz obserwujemy poprawę jakości powietrza. Jako samorząd aktywnie działamy na rzecz walki ze smogiem, aktywni są też sami mieszkańcy. W tym roku założyliśmy, że z dotacji skorzysta 1500 gospodarstw domowych i wszystko wskazuje na to, że tak będzie – wyliczał wiceprezydent Katowic, Mariusz Skiba. Były wicepremier i minister gospodarki Janusz Steinhoff poproszony został o nakreślenie globalnych wyzwań przed jakimi stoi polski rząd. 84

Wolny Rynek | 12 2019

Łukasz Frydel z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach przedstawił aktualne statystyki dotyczące Programu Czyste Powietrze. Przyznał, że rezultaty są niesatysfakcjonujące, ale na przestrzeni ostatnich miesięcy kilka razy usprawniano działanie programu, by skrócić czas od złożenia wniosku do wypłaty pieniędzy. Wacław Wrana Redaktor Naczelny grupy medialnej tuPolska prowadzący panel

Program CZYSTE POWIETRZE

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Działanie 1.7 Kompleksowa likwidacja niskiej emisji na terenie województwa śląskiego Poddziałania: 1.7.1, 1.7.2 i 1.7.3

Ochrona wód i Gospodarka wodna Budowa i modernizacja oczyszczalni ścieków, systemów odprowadzania ścieków, zbiorników retencyjnych, zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, usuwanie skutków powodzi, zapewnienie dobrej jakości wody pitnej dla mieszkańców

Edukacja ekologiczna i Profilaktyka zdrowotna Realizacja warsztatów, konkursów ekologicznych, doposażenie w sprzęt i pomoce dydaktyczne, organizowanie seminariów, sympozjów i konferencji, oznakowanie ścieżek dydaktycznych, profilaktyka zdrowotna dzieci

Zapobieganie poważnym awariom Doposażenie w sprzęt i wyposażenie jednostek Państwowej Straży Pożarnej oraz OSP z terenu województwa śląskiego

Zmniejszenie lub uniknięcie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery przez domy jednorodzinne: wymiana kotłów grzewczych, termomodernizacja domów DLA OSÓB FIZYCZNYCH

Ochrona atmosfery Budowa, lub zmiana systemów ogrzewania na bardziej efektywne, wdrażanie PONE, termoizolacja budynków, instalacje do produkcji paliw niskoemisyjnych lub biopaliw, zastosowanie odnawialnych lub alternatywnych źródeł energii

Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi Ograniczanie powstawania odpadów, unieszkodliwianie odpadów, budowa, rozbudowa i modernizacja składowisk, usuwanie i unieszkodliwianie azbestu, rewitalizacja terenów poprzemysłowych i zdegradowanych, wapnowanie gleb

Różnorodność biologiczna Ukształtowanie regionalnego systemu obszarów chronionych, ochrona roślin i zwierząt, ochrona lasów i terenów zielonych

Znajdź więcej informacji na: w w w.w fo s i g w.k atow i c e.p l 12 2019 | Wolny Rynek

Nadchodzi elektryczna rewolucja w branży samochodowej

- ELEKTROMOBILNOŚĆ

Bardzo szybki rozwój produkcji pojazdów elektrycznych wymusza nowe podejście do spraw związanych z tworzeniem specjalnej infrastruktury koniecznej dla prawidłowego funkcjonowania szeroko rozumianej elektromobilności. Niebagatelną rolę odgrywa tutaj kwestia ochrony środowiska, a szczególnie walka ze smogiem. Nie ma odwrotu od wprowadzania na rynek środków transportu publicznego i pojazdów o statusie „zero emission”. Stąd rozwój pojazdów alternatywnych do silników spalinowych, szczególnie na wodorowe ogniwa paliwowe i tych zasilanych z baterii. Spodziewany rozwój elektromobilności w Polsce, który jest już wdrażany w życie praktycznie na całym świecie, stanowi wyzwanie, zarówno organizacyjne, jak i techniczne. Masowo powstające stacje ładowania wymagać będą infrastruktury energetycznej. Konieczne będzie opracowanie właściwej polityki celem zaspokojenia potrzeb energetycznych dla elektromobilności. Niniejszą tematykę reguluje specjalna Ustawa o „elektromobilności i paliwach alternatywnych”.

ŁADOWARKI EP – 22 kW Zakład Pomiarowo-Badawczy Energetyki „ENERGOPOMIAR-ELEKTRYKA” Sp. z o. o. w Gliwicach jako polska firma produkująca specjalistyczną aparaturę kontrolno-pomiarową postanowił opracować i wdrożyć do produkcji stacje ładowania pojazdów elektrycznych pod nazwą EPCHARGER typ EP 22 kW. Stacje wyróżniają się na tle konkurencji nowatorskim rozwiązaniem konstrukcyjnym i oryginalnym designem. Istnieje też możliwość dopasowania końcowego produktu pod wymagania zamawiającego. Takie podejście umożliwia stworzenie stacji ładowania, które wkomponowują się w istniejący krajobraz, zarówno w przestrzeń nowoczesnych biurowców, jak i stylowych zabytkowych obiektów. Tworząc projekt wykonawca uwzględnia aktualną przestrzeń, unowocześniając jej dotychczasowy charakter poprzez podniesienie walorów środowiskowych, a szczególnie mając na uwadze ograniczenie emisji spalin dzięki promowaniu niskoemisyjnych środków transportu. Oprócz wspomnianych, nowatorskich 86

Wolny Rynek | 12 2019

rozwiązaniach technicznych, nowoczesnego designu, stacje ładowania cechuje wysoka trwałość, a większość użytych do produkcji materiałów nadaje się do recyklingu. Ograniczamy w ten sposób do minimum ilość odpadów podlegających długotrwałej utylizacji.

EPCHARGER Twój partner w drodze! Stacje ładowania pojazdów elektrycznych typ EP-22 kW są stacjami ładowania prądu przemiennego zasilane z sieci 400V, 50 Hz, umożliwiając ich stosowanie w bardzo szerokiej przestrzeni publicznej. Mamy na myśli parkingi miejskie, galerie i centra handlowe, garaże, hotele, ośrodki sportowo-rekreacyjne, osiedla mieszkaniowe, zabytkową przestrzeń miejską i wiele innych. Również jako tzw. ładowarki flotowe: parkingi firmowe i carsharing. Rozwiązanie oferuje wymienność frontów w różnych kolorach i teksturach, co daje możliwość dyskretnego wkomponowania w otoczenie. W szczególnych przypadkach stacje ładowania mogą spełniać dodatkową funkcję, tzw. infokiosku.

PARAMETRY TECHNICZNE DANE PODSTAWOWE Napięcie zasilania: 400 VAC, 50 Hz. Moc i prąd wyjściowy: 2x22 kW, 32/63 A. Typ gniazda: IEC62196 Mode-3 Typ-2. Standard ładowania: Gniazdo 2x Typ-2 lub kabel z wtyczką Typ-2 lub kabel z wtyczką Typ-2 i gniazdo Typ-2. Jednoczesne ładowanie dwóch pojazdów. Zamykana komora umożliwiająca przyłączenie stacji do sieci energetycznej oraz jej zainstalowanie. Temperatura pracy: -30° do + 50°C. WYŚWIETLACZ Typ wyświetlacza: LCD TFT 7”. Kontrast: 600:1. Jasność wyświetlacza: 1000cd/m2. Typ panelu dotykowego: pojemnościowy. STEROWANIE I KOMUNIKACJA Sterownik: procesor 4-rdzeniowy 4GB RAM; SSD 32 GB. Komunikacja: Fast Ethernet, moduł GSM/GPRS oraz licznik energii klasy MID w każdym torze napięciowym, moduł czytnika RFID. Obsługa protokołów: TCP/IP; UDP; NTP; OCPP. BEZPIECZEŃSTWO Zabezpieczenie obwodów ładowania: nadmiarowoprądowe (32A); różnicowoprądowe. Podłączenie przewodu zasilającego pojazd: beznapięciowe. Oświetlenie umożliwiające korzystanie w godzinach nocnych i podświetlenie informujące o stanie pracy. Ochrona przed porażeniem: II klasa ochronności.

Firma „ENERGOPOMIAR-ELEKTRYKA” ma aspiracje, aby stać się liderem w Polsce w rozlokowaniu polskich stacji ładowania, których jest producentem. Firma była wystawcą Targów Biznes Expo, które odbyły się czasie 9. EKMŚP w Katowicach – 16-18 października br. Zygmunt Pilny, Dyrektor ds. produkcji „ENERGOPOMIAR-ELEKTRYKA” Sp. z o. o. www.elektryka.com.pl

12 2019 | Wolny Rynek

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego we współpracy z Regionalną Izbą Gospodarczą w Katowicach, Katowicką Specjalną Strefą Ekonomiczną oraz Izbą Rzemieślniczą Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach od września realizuje projekt „Śląskie. Zawodowcy”.

PRZEDSIĘBIORCO!

SZUKASZ STAŻYSTY, PRACOWNIKA? ŚLĄSKIE STAWIA NA

ZAWODOWCÓW!

Wolny Rynek | 12 2019

Celem projektu jest podniesienie kompetencji zawodowych uczniów, ich dostosowanie do wymogów rynku pracy przez realizację wysokiej jakości staży i praktyk w przedsiębiorstwach oraz szkoleń, kursów i doradztwa zawodowego. Przewidziano również możliwość zdobycia dodatkowych kwalifikacji przez nauczycieli w ramach szkoleń, kursów i studiów. Grupę docelową stanowi 1998 uczniów z woj. śląskiego (z min. 37 szkół z 13 powiatów) oraz 370 nauczycieli kształcenia zawodowego i przedstawicieli kadry pedagogicznej ze szkół prowadzących kształcenie zawodowe. W ramach przedsięwzięcia powstaną także sieci współpracy i partnerstwa lokalne zrzeszające podmioty oświatowe i biznesowe oraz kampania społeczna propagująca pozytywny wizerunek szkolnictwa zawodowego. Wsparcie realizowane będzie na podstawie programów opracowanych przez szkoły i przedsiębiorców we współpracy z uczestnikami, dostosowanych do indywidualnych predyspozycji uczniów. Realizacja projektu przyczyni się do zwiększenia zaangażowania pracodawców w proces kształcenia praktycznego, w sposób zgodny z zapotrzebowaniem rynku pracy oraz oczekiwaniami przedsiębiorstw, szkół i samych uczniów. Główne kierunki, które będą wspierane przez staże i praktyki to inteligentne specjalizacje woj. śląskiego, czyli energetyka, medycyna, technologie informacyjne i komunikacyjne, przemysły wschodzące oraz zielona gospodarka. Projekt będzie realizowany w ramach działania 11.2. Dostosowanie oferty kształcenia zawodowego do potrzeb lokalnego rynku pracy – kształcenie zawodowe uczniów dla poddziałania: 11.2.3. Wsparcie szkolnictwa zawodowego w okresie od września 2019 roku do końca grudnia 2022 roku. Przedsiębiorców zainteresowanych szczegółami projektu oraz zorganizowaniem stażu zapraszamy do kontaktu: Kamil Wójcik, Kierownik ds. Edukacji, Doradztwa i Projektów Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach kwojcik@rig.katowice.pl, tel.: 32 781 48 66

PROJE KT R E A LIZOWAN Y P R Z E Z R I G W K ATOWI CACH

Projekt „Śląskie. Zawodowcy” w toku! Za nami konferencja inaugurująca projekt oraz wizyta studyjna u przedsiębiorców, działających w ramach Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, w Bielsku-Białej oraz uczniów Zespołu Szkół Zawodowych w Węgierskiej Górce. Podpisanie listu intencyjnego dotyczącego współpracy partnerów projektu (Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach i Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach) z wybranymi powiatami – było głównym punktem programu konferencji „Kształcenie zawodowe dla rynku pracy”.

fot. Tomasz Żak UMWS

Projekt jest odpowiedzią na zapotrzebowanie przedsiębiorców, zgłaszane poprzez m.in. KSSE, katowicką Izbę Rzemieślniczą czy Regionalną Izbę Gospodarczą. Celem inicjatywy jest przygotowanie młodych ludzi do ich przyszłego zawodu. – Wierzę, że wspólna praca samorządu oraz instytucji otoczenia biznesu przyczyni się do wzmocnienia pozycji szkolnictwa zawodowego w regionie, umożliwi lepszą współpracę szkół zawodowych z przedsiębiorcami i jednocześnie stanie się solidnym fundamentem dla przyszłego śląskiego rynku pracy – podsumował Tomasz Zjawiony, prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach.

W wydarzeniu, które odbyło się 29 października br. w Katowicach udział wzięli m.in. członek Zarządu Województwa Śląskiego - Beata Białowąs, prezes KSSE - Janusz Michałek, prezes RIG - Tomasz Zjawiony, prezes Dzięki projektowi IR - Jan Klimek, Śląski Kurator Oświaty Jak w praktyce wygląda kształcenie profeUrszula Bauer, a także Prezydenci Miast, „Śląskie. ZawoStarostowie Powiatów oraz przedstawiciele sjonalistów i jakich pracowników poszukują dowcy” młodzi ludzie samorządu terytorialnego i województwa pracodawcy mogli się dowiedzieć uczestbędą m ogli skorzyśląskiego. Do udziału w konferencji zapronicy wyjazdu studyjnego na Podbeskidziu, stać z wartościowych szeni zostali również przedstawiciele kadry który odbył się 7-8 listopada br. staży, praktyk i szkoleń pedagogicznej i dyrekcji szkół zawodowych Spotkanie z uczniami Zespołu Szkół Zaregionu śląskiego. wodowych im. prof. Jerzego Buzka w Węzawodowych. – Przedsięwzięcia mające na celu promocję gierskiej Górce, kształcącymi się w takich szkolnictwa zawodowego są bardzo ważne. zawodach jak: elektronik, mechatronik, inIstotne by połączyć teorię z praktyką, tak aby dostosować się do formatyk czy automatyk, było okazją do rozmów o organizowaniu rynku pracy, w tym zakresie bezcenna jest współpraca biznesu staży i szkoleń oraz tworzeniu regionalnej sieci współpracy. Wizyty z edukacją – mówiła Beata Białowąs, członek Zarządu Woje- w Stowarzyszeniu Lokalnej Grupy Działania „Żywiecki Raj” w Łodygowicach i u dwóch przedsiębiorców w Bielsku-Białej służyły wództwa Śląskiego. wymianie doświadczeń w zakresie realizacji projektów z obszaru W programie konferencji znalazło się także przedstawienie założeń szkolnictwa zawodowego. projektu i wystąpienia ekspertów kształcenia zawodowego. – Dzięki projektowi „Śląskie. Zawodowcy” młodzi ludzie będą mogli W wyjeździe studyjnym, zorganizowanym przez Urząd Marszałskorzystać z wartościowych staży, praktyk i szkoleń zawodowych. kowski Województwa Śląskiego, uczestniczyli przedstawiciele Naszym celem jest lepsze dostosowanie oferty edukacyjnej szkół RIG w Katowicach, KSSE oraz Izby Rzemieślniczej Małej i Średniej o profilu zawodowym do kluczowych potrzeb gospodarki. Dą- Przedsiębiorczości w Katowicach. żymy do tego, aby wchodząc na rynek pracy, przyszli pracownicy byli przygotowani praktycznie i posiadali potrzebne kompetencje oraz kwalifikacje – podkreśliła prof. Akademii WSB, dr hab. Barbara Piontek, zastępca prezesa Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. 12 2019 | Wolny Rynek

Wolny Rynek | 12 2019

KAZDĘBIE, czyli inwestycyjne „PLUG&PLAY” dla MŚP

Dąbrowa Górnicza jest ważnym ośrodkiem Górnośląsko -Zagłębiowskiej Metropolii, skupiającej 41 miast w centralnej części województwa śląskiego. Powierzchnię 2553 km² Metropolii zamieszkuje blisko 2,3 miliony ludności. To potencjał, którego inwestorzy nie mogą pominąć planując nowe przedsięwzięcia. Wschodnia brama do Metropolii prowadzi przez Dąbrowę Górniczą, największe obszarowo miasto w regionie, dziewiąte pod względem wielkości w Polsce. Intrygująca i barwna historia, ciekawe zabytki i unikatowa przyroda, imprezy sportowe oraz wydarzenia kulturalne, ośrodek akademicki, a także nowoczesne, prężnie rozwijające się firmy – to właśnie Dąbrowa Górnicza. Zielona, młoda i dynamiczna. Dąbrowa Górnicza to jednak przede wszystkim dobre miejsce na lokowanie gospodarczych przedsięwzięć. Atuty miasta oraz dogodne warunki stwarzane rozwojowi biznesu powodują, że przedsiębiorcy inwestują w nowe zakłady pracy oraz rozwijają już istniejące. W ciągu ostatnich 20 lat w gospodarce silnie zaznaczyła się obecność przedsiębiorstw branży hutniczej, budowlanej, producentów szkła, przetwórstwa tworzyw sztucznych oraz elektronicznej. Wyróżniającą się specjalizacją gospodarczą jest motoryzacja, ale nie można pominąć też prężnie rozwijającego się sektora usług. Począwszy od logistyki, po centra usług wspólnych i BPO. Co więcej, przed inwestorami otwiera się szansa na współtworzenie nowego centrum miasta. 9000 m² powierzchni usługowej, 14 000 m² powierzchni biurowej oraz 10 000 m² pod nowe mieszkania to liczby, które muszą przyciągnąć nowe projekty. W północnej części miasta znajduje się jeden z największych

terenów inwestycyjnych w Polsce „Tucznawa”, gdzie swoje inwestycje zdecydowali się przeprowadzić tacy giganci branży motoryzacyjnej jak japoński NGK Ceramics oraz koreański koncern SK Innovation – to jego pierwsza inwestycja w naszym kraju. 6 km na południe od Tucznawy znajduje się nowy, przygotowywany kompleksowo przez miasto obszar inwestycyjny – Kazdębie. Przeznaczony jest dla małych i średnich przedsiębiorstw. Już w 2020 r. gotowych pod inwestycje będzie 12 działek od 0,5 do 1,2 ha. Wszystkie działki przygotowane będą „Plug&Play” – zostaną w pełni wyrównane i uzbrojone. Cały teren, podobnie jak Tucznawa, objęty jest granicami specjalnej strefy ekonomicznej. Zachęcamy wszystkie zainteresowane małe i średnie przedsiębiorstwa do kontaktu z Wydziałem Rozwoju, Przedsiębiorczości i Obsługi Inwestorów. Paweł Zygmunt Kierownik Referatu Rozwoju i Obsługi Inwestorów pzygmunt@dabrowa-gornicza.pl tel.: 32 295 69 90

12 2019 | Wolny Rynek

PIERWSZE

KOMPLEKSOWE Doradztwo Biznesowe w Polsce

www.assiduus.pl

Beata Styś

ako doradca inwestycji strategicznych każdego dnia analizuję sytuację klientów z sektora małych, średnich i dużych przedsiębiorstw i widzę jak znacząco w ostatnich miesiącach zmienia się ich sytuacja, jak zmienia się rynek zarówno krajowy jak i ten światowy. Jak bardzo zmieniają się oczekiwania wobec i pracowników i kontrahenów. Pracodawcy coraz bardziej mają świadomość zachądzących zmian i konieczności dostosowania się do nich.

Na prośbę klientów zapoznając się z dokumentacją planów inwestycyjnych a potem w realu wizytując poszczególne zakłady produkcyjne wraz z audytorem energetycznym skłaniam się ku tezie, że większość zakładów boryka się z trzema obszarami:

PRACOWNICY Ograniczony dostęp do wykwaliﬁkowanej i doświadczonej kadry eksperckiej/technicznej na stanowiskach dyrektora zakładu produkcyjnego, szefa utrzymania ruchu, automatyki, energetyki aż po typowe stanowiska pracowników wykonujących pracę przy taśmie produkcyjnej. Rynek pracy wymusza na polskich przedsiębiorstwach korzystanie z zasobów ludzkich krajów Europy Wschodniej, Azji itp. Na polskiego pracodawcę spada obowiązek zintegrowania nowych pracowników oraz zapewnienia im warunków do pracy i życia. Bariera językowa jest czasem najmniejszym utrudnieniem we współpracy.

ENERGETYKA Niestabilna sytuacja związana ze stawkami cen energii na TGE, wiele niewiadomych odnośnie stawek które będą obowiązywały w 2020 r., zmiany w przepisach i ustawach, obowiązek dostosowania zakładów do obowiązujących dyrektyw unijnych, zatkany system Białych Certyﬁkatów oraz ograniczony dostęp do źródeł ﬁnansowania inwestycji energooszczędnych dla wielu klientów jest powodem do niepokoju.

NOWE TECHNOLOGIE

MOJE STANOWISKO jest odpowiedzią na potrzeby klientów oraz rynku. Ideą mojej pracy jest znalezienie tzw. złotego środka. Dogłębna analiza stanu faktycznego w zakładzie, wizytacja oraz rozmowa z kluczowymi dla zakładu pracownikami daje mi obraz mocnych i słabych stron. Moim zadaniem jest opracować nowy plan inwestycyjny uwzgledniajacy obszary do poprawy lub rozwoju. Wskazuję nowe technologie oraz optymalne źródła ich finansowania bazując na dostepnych grantach (krajowe, unijne, norweskie, H2020 itp.) nie zaburzając rytmu pracy zakładu oraz realizacji zamówień. Na potrzebę realizacji projektu klienta tworzymy zespół projektowy, który prowadzi klienta od momentu powstawania koncepcji rozwoju, poprzez wybór jednostki technicznej, nowej technologii, źródła finansowania po tworzenie dokumentacji wniosku o dofinansowanie, wsparcie na etapie realizacji projektu (rozliczenie, sprawozdawczość, realizacja wskaźników) aż po jego zamknięcie i rozliczenie. Dla klienta jesteśmy PARTNEREM. Podsumowując: tylko rozwój i wybór rzetelnego partnera biznesowego dbającego o interes klienta zapewni przedsiębiorcom stabilny rozwój, efektywność energetyczną, satysfakcję pracowników i kontrahentów oraz ugruntowaną pozycję na rynku.

Aby przyciągnąć do siebie najlepszych pracowników oraz zapewnić zakładom rozwój i bezpieczeństwo pracy, przedsiębiorcy poszukują nowych technologii. Rozważają nowe technologie produktowe i procesowe, poszukują nowych produktów lub mozliwości ich ulepszenia, automatyzują zakłady z uwagi na brak ludzi do pracy oraz wzrost efektywności produkcji i optymalizację energetyczną. Dostęp do tych technologii nie jest jednak prosty, wybór właściwej jednostki technicznej oraz właściwego rozwiązania to złożony proces.

CONSULTING

DOTACJE

CERTYFIKAT Wiarygodne Przedsiębiorstwo 92

Wolny Rynek | 12 2019

ZAPRASZAM DO WSPÓŁPRACY, Beata Styś Dyrektor ds rozwoju ASSIDUUS CONSULTING

+48 883 188 166

ENERGIA

ELEKTROWNIE SŁONECZNE

b.stys@assiduus.pl

UBEZPIECZENIA I FINANSE

OPIEKA MEDYCZNA

NAGRODA WIKTORIA ZNAK JAKOŚCI PRZEDSIĘBIORCÓW XXII EDYCJI 2019 Status: Lider Doradztwa Biznesowego

Działania Urzędów Pracy wobec przemian zachodzących na rynku pracy W dzisiejszym świecie tempo przemian jest ogromne. Zmiany dotykają każdego aspektu życia społecznego, również rynku pracy i instytucji działających w jego obszarze. Dotyczy to także urzędów pracy, które muszą i chcą się do nich dostosowywać, aby jak najpełniej spełniać oczekiwania osób bezrobotnych oraz pracodawców. Wachlarz usług urzędów rozbudowuje się, sięgają coraz częściej do nowoczesnych i niestandardowych metod działania, które są silnie skorelowane z obecnie występującymi trendami społecznymi, rynkowymi i technologicznymi.

KORZYŚCI ZE WSPÓŁPRACY Z PUP Każdy z urzędów pracy realizuje w bieżącej pracy standardowe działania zapisane w „Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy”, do których zalicza się pośrednictwo pracy krajowe i zagraniczne, poradnictwo zawodowe, podnoszenie kwalifikacji w postaci szkoleń, i to nie tylko dla osób bezrobotnych, ale również pracowników powyżej 45. roku życia. Do tego dochodzą możliwości pozyskania przez pracodawców środków na zatrudnienie pracowników w ramach tak zwanego zatrudnienia subsydiowanego, jak prace interwencyjne i roboty publiczne, na doposażenie stanowiska pracy czy dofinansowane wynagrodzenia dla osób powyżej 50. roku życia. Ponadto, istnieje możliwość kierowania osób na staże, aby umożliwić im zdobycie doświadczenia zawodowego. Na stałe urzędy pracy prowadzą ścisłą współpracę z pracodawcami, przekazują informacje o korzyściach wynikających z bezpośredniej współpracy z PUP. Zwiększa się też zakres działań związanych ze wzrostem zapotrzebowania polskich pracodawców na zatrudnienie cudzoziemców, organizowane są spotkania z kandydatami i firmami, które w ten sposób uzupełniają swoje zasoby kadrowe w wyniku mniejszego popytu na pracę wśród naszych rodaków.

NOWE OBSZARY DZIAŁAŃ Urzędy pracy starają się wychodzić również ponad standardowy model funkcjonowania. Dziś, żaden urząd nie wyobraża sobie codziennej pracy bez pozyskiwania środków z zewnętrznych źródeł, jakimi są fundusze europejskie, dzięki którym można w ogromnym stopniu zaspokoić potrzeby osób bezrobotnych, jak i pracodawców, w zakresie stosowanych przez nas działań aktywizacyjnych. Postępujący czas i rozwój społeczno-ekonomiczny wymusza również na urzędach wchodzenie w nowe obszary działania, odnoszące się do podejmowania pracy na rzecz grup społecznych, którymi kiedyś zajmowano się w mniejszym stopniu. Rośnie ilość aktywności skierowanych do osób będących w wieku senioralnym,

którzy zgłaszają się do placówek szukając pomocy w znalezieniu dodatkowej pracy. Urzędy starają się do nich docierać na wszelkie sposoby, biorąc udział w zewnętrznych inicjatywach skierowanych do tej grupy odbiorców, sami organizując spotkania i wsparcie doradcze dla seniorów, tworząc nawet osobne punkty w swoich placówkach, w których pracownicy zajmują się osobami w wieku emerytalnym. Drugą istotną grupą odbiorców są młodzi ludzie, niepełnoletni uczniowie szkół, a często już nawet przedszkolaki, które mogą poznawać czym jest rynek pracy i jakimi kieruje się zasadami, poprzez udział w wielu zajęciach artystycznych, plastycznych, pogadankach, warsztatach czy konkursach organizowanych w ramach przeróżnych inicjatyw. By ich uświadamiać urzędy angażują się m.in. w Targi Edukacyjne, Ogólnopolski Tydzień Kariery, Tydzień Przedsiębiorczości, lokalne aktywności na rzecz rodziny, pikniki i imprezy okolicznościowe. Urzędy pragną być wszędzie tam, gdzie mogą spotkać naszych potencjalnych klientów, którzy często nie wiedzą, że mogą korzystać z ich usług. Należy uświadamiać społeczeństwo, jak ważne jest właściwe ukierunkowanie swoich priorytetów zawodowych, oczekiwań wobec rozwoju własnej kariery czy poruszanie się na coraz bardziej wymagającym rynku pracy. - Chcemy być, i jesteśmy, równoprawnym partnerem, w zakresie działań na rzecz uczestników rynku pracy, zarówno potencjalnych pracowników, jak i przedsiębiorców. Ściśle współpracujemy między innymi z agencjami zatrudnienia, instytucjami otoczenia biznesu, firmami szkoleniowymi i instytucjami edukacyjnymi, ośrodkami pomocy rodzinie, aby tworzyć najbardziej dogodne warunki do wszechstronnego i świadomego rozwoju naszych klientów w obszarze pozyskania umiejętności do skutecznego poszukiwania pracy, zgodnej z ich aspiracjami i potencjałem zawodowym, do zdobywania kompetencji oczekiwanych przez pracodawców wobec pracowników – podkreśla Alina Nowak, Dyrektor PUP w Zabrzu.

12 2019 | Wolny Rynek

powstania.slaskie.pl 12 2019 | Wolny Rynek