Dat dit zich uit in fysiek geweld heeft ook te maken met vaardigheden, hoger opgeleiden hebben andere middelen om zich machtig te kunnen voelen. Extreem gesteld is dit het verschil tussen overvallen en beroven, en witte boorden criminaliteit. Het eerste lijkt erger op korte termijn, van het tweede zijn alleen op lange termijn de gevolgen te zien voor ons samenleven. Naast het begrip 'machteloze woede' kunnen we dus spreken van 'machteloos geweld'. We hebben dus nu zinloos geweld, althans theoretisch, een zin gegeven: het is geweld dat voorkomt uit een, waarschijnlijk chronische, ervaring van machteloosheid, resulterend in een laag gevoel van eigenwaarde, zelfrespect en zelfliefde. Uiteraard ontslaat deze zin geen enkele dader van zijn of haar persoonlijke verantwoordelijkheid. Maar hoe zit het met onze verantwoordelijkheid, hoe dragen wij met z'n allen bij aan een sociaal klimaat waarin openlijk en fysiek geweld een steeds vaker voorkomende gebeurtenis is? Wij allen samen zijn verantwoordelijk voor het geestelijke en emotionele milieu waarin we leven, nog sterker, samen zijn we dat milieu. Wij vormen allemaal samen een samenleving die tekortschiet in de aandacht voor het belang van zingeving en het structureel steunen van zijn leden om zelf zin te kunnen geven aan hun aanwezigheid en activiteiten. Zo lang we de gronden voor eigenwaarde, respect en liefde zo nauw economisch blijven formuleren zullen we het velen van onze medemensen, en onszelf, moeilijk maken waardigheid te kunnen ervaren en zin te kunnen geven aan ons leven. Wat kunnen we nu doen? Een belangrijk aspect is volgens mij de realisatie dat we allemaal, van rijk tot arm, van vrouw tot man, van wit tot zwart, van lief tot agressief, van dader tot slachtoffer, van autochtoon tot allochtoon, van dun tot dik, van knap tot lelijk, van intelligent tot dom, van gezond tot ziek, van hetero tot homo, van groot tot klein, van oud tot jong – kortom allemaal een verhaal hebben. En dat we allemaal elkaar nodig hebben om dat aan te vertellen, om te verhalen over onszelf tegen iemand die echt luistert, die interesse heeft in wie we zijn. Als we blijven volhouden dat we wel iets beters te doen hebben en elkaar niet meer 'zien en horen' dan zal onze onderlinge afstand toenemen, ons medeleven verdwijnen en zal machteloos en ander geweld steeds meer zin krijgen. Dit is een deel van mijn verhaal en als ik niet meende dat er een kans op publicatie was en u dit zou lezen, dan had ik het ook niet geschreven. Dank u voor uw aanwezigheid en aandacht. Ramo de Boer Senior Coach, psychotherapeut en trainer www.gestaltconsult.nl www.trainenvandegeest.nl
3