Rozdział 3
Rzecznictwo a promocja kultury
03
Rzecznictwo a promocja kultury
Rozdział prezentuje miejsce rzecznictwa w promocji czytelnictwa i kultury. W Polsce zasady prowadzenia kampanii rzeczniczych są dość słabo znane, a metodologia rzadko wykorzystywana. Tymczasem, jak wskazują doświadczenia bibliotek w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i niektórych krajach Europy Zachodniej, rzecznictwo jest narzędziem pozwalającym wziąć sprawy we własne ręce. W tym rozdziale poznasz:
»
definicję rzecznictwa,
»
rolę rzecznictwa w promocji czytelnictwa i kultury,
»
zasady planowania działań rzeczniczych.
Istotną przeszkodą w podejmowaniu działań ukierunkowanych na zmianę niekorzystnej sytuacji jest przerzucanie odpowiedzialności w myśl zasady: niech zacznie ktoś inny. Tymczasem realizacja celów wymaga odwagi, zaangażowania i podjęcia pierwszego kroku. Dla osób, które chcą się włączyć w promowanie czytelnictwa i kultury, nowe możliwości działania oferuje wciąż niedoceniane w Polsce rzecznictwo. Rzecznictwo – zaplanowany, celowy wysiłek ukierunkowany na zwiększanie świadomości istnienia pewnego problemu. Jest przemawianiem do osób mających wpływ na sytuację w taki sposób, by pozyskać ich zaangażowanie we wspólne wprowadzanie pożądanych zmian. W przypadku czytelnictwa i kultury rzecznictwo
Warto wiedzieć
będzie ukierunkowane na zwiększanie świadomości w zakresie:
Bibliotekarze powinni mieć świadomość, że ich
»
poziomu czytelnictwa i aktywności kulturalnej
głos zabrany w debacie publicznej może mieć
oraz ich konsekwencji,
ogromne znaczenie i siłę. Od kilku lat Stowa-
możliwości zaspokajania potrzeb kulturalnych
rzyszenie Bibliotekarzy Polskich (SBP) opiniuje
przez społeczność lokalną,
kolejne projekty nowelizacji prawa autorskiego,
sytuacji bibliotek (m.in. niedofinansowania, ogra-
a w 2008 r. przedstawiciele SBP i Konferencji
niczeń w realizacji zadań, jakie zostały przed
Dyrektorów Bibliotek Szkół Wyższych zostali
nimi postawione, niewykorzystywania poten-
zaproszeni na posiedzenia sejmowe dotyczące
cjału, którym dysponują).
następnych nowelizacji.
» »
W tym wypadku rzecznictwo będzie polegać na rozmowach z osobami mającymi wpływ na sytuację bibliotek i/lub rozwój czytelnictwa oraz kultury w taki sposób, by ostatecznie wspólnymi siłami doprowadzić do wdrożenia pożądanych rozwiązań. To, do kogo konkretnie należy się zwracać i jakie zmiany promować, powinno wynikać z analizy obecnej sytuacji. Kolejne kroki planowania działań rzeczniczych zostały przedstawione poniżej30. KROK 1. Cel »
Jaki jest stan pożądany? Jak będzie wyglądała sytuacja, gdy działania rzecznicze odniosą sukces? Definiując cel, warto skorzystać z metody SMART31.
30 Opracowano na podstawie Library Advocacy Now! A Training Program Ffor Public Library Staff and Trustees, Canadian Association of Public Libraries (CAPL), 2001, http://www.cla.ca/divisions/capl/advocacy/lanworkbook.pdf. 31 Technika SMART została opisana w podręczniku poświęconym planowaniu rozwoju biblioteki.
Strona 18