5 Bijlage
Overijssels ontwikkelmodel Duurzame ontwikkeling inzichtelijk met een inspirerende aanpak Na Brundlandt rapport, de Club van Rome, klimaatverandering en de kredietcrisis zijn we ons steeds meer bewust van de urgentie om veranderingen op verschillende terreinen te bereiken.
Het Overijssels ontwikkelmodel omschrijft in duidelijke stappen hoe we een duurzame ontwikkeling kunnen stimuleren. Het is een hulpmiddel bij plannen en projecten. De genoemde ambitievelden komen uit de Omgevingsvisie van de provincie Overijssel.
Stap 1. Nut en noodzaak
Waarom of met welk doel willen we de voorgenomen ontwikkeling realiseren? Van elk plan of project zal nut en noodzaak helder moeten zijn of worden. Voorbeeld: Er is regelmatig een verkeersopstopping bij een provinciaal kruispunt. De weg moet omgelegd worden. Is dit echt noodzakelijk of zijn er ook andere mogelijkheden om de verkeersopstopping te lijf te gaan?
2. Doelen en ambities
Bij provinciale plannen en projecten zijn de provinciale ambities uit de omgevingsvisie van belang. Deze ambities zijn ingedeeld volgens de 3 P’s People (Welzijn), Profit (Welvaart) en Planet (Natuurlijke hulpbronnen). De doelen en ambities worden ingedeeld volgens de negen beleidsambities uit de Omgevingsvisie. Voorbeeld: Voor een woonwijk gelden bijzondere eisen ten aanzien van de warmte isolatie en de wijk wordt voorzien van een bio-energiecentrale.
3. Win/Win; Win/Lose
Maak de samenhang tussen de ambities inzichtelijk. Sommige doelen of ambities kunnen strijdig zijn met elkaar; in een andere situatie kunnen de ambities uit de verschillende thema’s elkaar versterken. Door alle thema’s te betrekken ontstaan vaak meer kansen en wordt integraliteit bevorderd. Voorbeeld win/win: Het realiseren van een natuurdoelstelling kan positieve gevolgen hebben voor de toeristische economie. Voorbeeld win/lose: Een zeer goede bereikbaarheid van de woonwijk met de auto kan negatieve gevolgen hebben voor een gezonde en veilige woonomgeving.
4. Innovatieve mogelijkheden
Om een duurzame ontwikkeling te bereiken zijn transities (veranderingen) nodig. Voorbeeld: Op energie gebied willen we van af van de inzet van fossiele brandstoffen. We zullen dan de ontwikkeling in een andere richting moeten buigen. Binnen elk beleidsthema spelen dergelijke transities. De vraag is dan, of er binnen het plan of project een transitie op een of meer beleidsambities kan worden bereikt?
5. Integraal ontwerp (samenhang tussen beleidsambities)
Nu we alle ambities en doelen kennen, kunnen de plancomponenten worden samengesmeed tot een integraal planconcept. Hierbij dienen de verschillende partijen en belanghebbenden betrokken te worden. Voorbeeld: Bij het aanleggen van een weg worden bijvoorbeeld de ambities veiligheid, leefbaarheid, natuur en landschap in samenhang bekeken.
6. Balans people/ planet/profit
Wanneer er een planconcept ligt kan het evenwicht tussen welvaart, welzijn en de natuurlijke hulpbronnen verstoord zijn. Voorbeeld: Er is in concept een optimale invulling gegeven aan een gezonde en veilige leefomgeving in een nieuwe groene en waterrijke woonomgeving, maar de kosten zijn veel te hoog. Dan is een dergelijk plan niet realistisch en dient er een ontwerp te komen dat meer rekening houdt met de kosten zonder de andere belangen te schaden.
22