De uitbreiding van de Ommerschans in 1740 tot een veelpuntige stervorm maakte de schans goed verdedigbaar.
voerd. De schans werd daarna nog bijna acht jaar bezet tot aan het begin van de Franse tijd. Na het vertrek van de Fransen werd het terrein in 1819 in bruikleen gegeven aan de Maatschappij van Weldadigheid, die er de bedelaarskolonie Ommerschans vestigde.
Versterkingen tegen Pruisen Na de Bataafse revolutie in 1795 kwam het oostelijke Vechtdal opnieuw als linie in beeld. Door het bondgenootschap met
huys en het vlotye, daar im boven van gesegt heb, na ‘t leven af. Wanneer wij daar waren liep er een gerucht, dat de schans weder soude werden opgemaakt. En dewijl daar bijna noch lover, nog gras, noch geboompte en is, gaf het een deftig ruym gesigt over de hey. De toegangen daar omheen sijn seer ongemackelijk als sijnde niet allenig een hobbelde bobbelde heye, maar ook op vele plaatzen seer moerassig.’9 Het gezelschap was aangedaan door de verlaten schans en de desolate omgeving,
Cultuurhistorische Atlas van de Vecht
zo lijkt uit het gedicht van Abraham de Haan. ‘Daer boom nog lover groeit, nog oogverkwikkend gras, Daer op de woeste hei geen vee of menschen woonen, Daer dikwils ‘t zwarte veen in brand geraekt en as, Een schets van Plutoos hof aen de Ackerontschen plas En ‘t aek’lig schimmenhol natuurlijk kan vertoonen’ 10
176
In 1740 onderging de schans een grondige vernieuwing en werd vergroot volgens het Nieuw-Nederlands Vestingstelsel, met vier bastions, vier ravelijnen, een dubbele gracht en een bedekte weg. Het werd een van de grote munitieopslagplaatsen van Nederland: ‘s Lands Magazijnen.11 De wapenvoorraad werd in 1787 een doelwit voor Patriottische burgermilities uit Zwolle, Kampen en Vollenhove. Na enig verzet capituleerde het garnizoen en werden 24 stuks geschut, kogels, bommen, geweren en buskruit ingenomen en naar Zwolle ver-
Frankrijk kwam Nederland in conflict met de Engelsen en Pruisen. Uit inspecties bleek dat de barrièrewerking van het moeras nog minder was dan al gedacht. Bovendien zou de oude schans bij Venebrugge een inval uit Duitsland niet meer kunnen weerstaan. In 1799 werd daarom besloten de toegangswegen uit Duitsland beter te controleren. Bij Loozen kwam een nieuwe linie; de oude schans bij Venebrugge werd vervangen door een landinwaarts gelegen linie en bij de Haandrik werd een batterij opgeworpen.
De begraafplaats bij de Ommerschans herinnert aan de tijd na 1819 toen de schans in gebruik was als bedelaarskolonie.