O wybranych aspektach badań (auto)biograficznych narracji… Ozzy to już nie John Michael Osbourne, Bono to nie Paul David Hewson, Marilyn Manson to nie Brian Hugh Warner, podobnie jak Alice Cooper nie funkcjonuje już w świadomości odbiorców jako Vincent Damon Furnier, etc. W dyskursie antropologicznym, jak zauważa Åsa Boholm – maski nie pojmuje się wąsko, jako przedmiotu zasłaniającego twarz, lecz szerzej, jako „ogólniejszą kategorię ekspresji, obejmującą przebranie, a w szerszym znaczeniu – wszelką transformację czyjegoś wyglądu”, np. ozdoby, kapelusze, ekrany i inne „urządzenia o ważnym znaczeniu rytualnym”17. Boholm wskazuje również na rozumienie maski, odnoszące się do jej wymiaru komunikacyjnego, tj. maski, która powoduje „symboliczne oderwanie człowieka od niego samego”, nadającej tej jednostce jakąś inną tożsamość18. W życiu przybieranie masek objawia się na wielu płaszczyznach, to nie tylko zasłanianie swojego oblicza, czy udawanie kogoś innego, ale również praktyki, takie jak tatuowanie i malowanie ciała, noszenie nietypowych fryzur, strojów czy ozdobników19. Dlatego też, jak zauważa badaczka „rytualne zastosowanie masek oznacza ożywienie artefaktów przez użycie ich w widowisku”, pod pojęciem maski proponuje rozumieć natomiast „całość wykorzystywanych środków, czyli zasłonę twarzy, kostium i samego «aktora»” – dopiero te wszystkie elementy tworzą „kompletną «maskę w działaniu»”20. Muzycy metalowi wykorzystują w procesie autokreacji własnego wizerunku rozmaite formy maskowania, pseudonim jest tylko jedną z nich, oczywiście, sięgają także po materialne artefakty, takie jak kapelusze, płaszcze, krzyże i inne elementy o charakterze rytualnym.
Å. Boholm, Weneckie widowiska karnawałowe w maskach [w:] Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. A. Chałupnik, wstęp i red. L. Kolankiewicz, Warszawa 2005, s. 658. 18 Tamże. 19 Tamże, s. 659. 20 Tamże. 17
- 231 -