metropolia ROZWYDRZENIE KULTURALNE
MAM TAK SAMO JAK TY, MIASTO MOJE, A W NIM…
A TY? WIESZ, KTO WYBUDOWAŁ TWOJE MIASTO? Tak z grubsza przedstawiał się koncept Ebenezera Howarda. Modyfikowano go i mniej lub bardziej udatnie powielano w wielu zakątkach Europy. W Polsce na przykład w Warszawie – gdzie w zgodzie z założeniami miasta ogrodu zorganizowano dzielnice Muranów, Sadybę czy Włochy – i wokół Warszawy. Miastami ogrodami są między innymi Podkowa Leśna, Milanówek i Komorów. Śląsk także miał się czym pochwalić. Dziś, po socjalistycznych przeróbkach nie widać tego już tak dobrze, ale spójrzcie na przedwojenne zdjęcia katowickiego Giszowca. Niska, regularna W tym roku mija sto lat, odkąd architekt Karl Schabik został po raz pierwszy wybrany miejskim zabudowa, inteligentne rozmieszczenie budynków użyteczności publicznej i mnóstwo zieleni. Istne radcą budowlanym Gliwic. Pełnił on tę funkcję miasto ogród! nieprzerwanie w latach 1919-1945. Gliwice to całkiem inny przypadek. Szybko Koncepcja rozpisanego na planie koła miasta rosnący ośrodek przemysłowy o średniowiecznym ogrodu narodziła się na przełomie wieku XIX i rodowodzie, ze względu na swoją rozległość i XX w Anglii. Jej autorem był Ebenezer Howard. tempo rozbudowy z pozoru słabo nadawał się Howard był urbanistycznym wizjonerem. do realizacji koncepcji „ogrodniczych”. Karl Dostrzegał problemy, jakie szły w ślad za Schabik najwyraźniej jednak widział Gliwice rosnącym uprzemysłowieniem miast. Panowało inaczej. Zwartej zabudowie starówki wokół w nich przeludnienie. Robotnicy przemysłowi żyli w złych warunkach. Ściśnięci na niewielkich, rynku dał spokój. Ale im dalej od niego, tym więcej wolnej przestrzeni. Można na niej pozbawionych ożywczej zieleni obszarach, postawić budynek? Można, o ile utrzyma on przemieszczali się od mieszkania do fabryki określony, modernistyczny styl, a jego projekt i z powrotem. Urzędy, dobre szkoły, miejsca zyska podpieczętowany akcept architekta Karla krzewienia kultury – wszystko to było dla Schabika! Tam zaś, gdzie dobry pomysł się nie nich trudno dostępne. Robotnika nie stać było pojawi, tam gdzie poprowadzimy szlaki pieszej na obszerny dom w dobrej dzielnicy. Bogaci komunikacji, tam gdzie mieszkańcy oddawać się z kolei, którzy do niedawna zamieszkiwali mają rekreacji, posadzimy drzewa. reprezentacyjne gmachy w centrach, zaczynali … ślady ludzi, którzy byli tu przede mną. Duchowe powidoki tych, co żyli skromnie, cichutko, nie pozostawiając trwałego odcisku na ciele miasta. Materialne pomniki możnych, bogatych i śmiałych. Do tych ostatnich – śmiałków w myśli i koncepcie – należy pewien radca budowlany, którego marzenie o mieście ogrodzie w sercu tętniącego przemysłem śląskiego regionu w dużej mierze się ziściło. I trwa, każdej wiosny wypuszczając młode liście w parkach, ogrodach i na skwerach.
uciekać przed hałasem i tłokiem na obrzeża. Przestrzenna struktura miast zaczynała się załamywać… Justyna Wydra, gliwiczanka - od zawsze kocha się w słowach. Szczególnie tych pisanych, śpiewanych i wypowiadanych na kinowym ekranie. Pracuje z nimi jako copywriter i autorka artykułów dla prasy drukowanej oraz internetowej. Po godzinach czyta i pisuje książki, prowadzi bloga, słucha muzyki i stara się nadrobić filmowe zaległości. Autorka powieści Esesman i Żydówka oraz Ponieważ wróciłam. Z zawodu jest biologiem/ zoologiem/entomologiem.
12
A gdyby tak założyć całkiem nowe miasto? Pełne zieleni, posadzone na tanich terenach rolniczych miasto na planie koła, w którego centrum znajdzie się przestronny park kryjący wśród drzew gmachy użyteczności publicznej? Gdzie strefy mieszkaniowe, rekreacyjne i usługowe zostaną bogato obsadzone skwerami i ogrodami, tak by na każdego mieszkańca przypadało co najmniej 35 metrów kwadratowych zieloności? Zakłady przemysłowe wybuduje się na wąskim pasku terenu okalającego dzielnice mieszkaniowe. Ludzie będą mieli blisko do pracy, zieleń będzie filtrować powietrze, śródmieście się nie wyludni. Gdy zaś w pobliżu powstanie kolejne miasto ogród, oba połączone zostaną szybką komunikacją publiczną.
MAGAZYN METROPOLII
Nad rzeką – drzewa.
Przy dworcu – drzewa. W dzielnicach mieszkaniowych – drzewa. Ogródki. Zieleńce. Trawniki. Gliwice, moje piękne, szumiące od liści Gliwice wiele zawdzięczają miejskiemu radcy budowlanemu Karlowi Schabikowi. Szkoda, że wciąż mu się nawet symbolicznie nie odwdzięczyły, upamiętniając ulicą jego imienia. Albo choć tablicą pamiątkową. Cóż, gdzie władza nie może, tam wkraczają miejscy aktywiści!
Justyna Wydra Wieści o imprezach towarzyszących obchodom Roku Schabika szukajcie na: https://www.facebook.com/gliwicedlaschabika/