PR8WERK
N! A R ’ D
Professionals Achterhoek aan het Werk
Pr8werk, voor zzp'ers en opdrachtgevers in de Achterhoek Over de flexibele schil van een regio
auteur: Lilian Boonstra
Inhoudsopgave
PR8WERK
N! D’RA
Professionals Achterhoek aan het Werk
pag. 5
Voorwoord
7
Inleiding
8
Het project Pr8werk
12
Het eerste jaar: De overheid
14
Het tweede jaar: De zorg
18
Het derde jaar: Duurzaam ondernemen
20
Het vierde jaar: De borging
21
La Grande Finale!
22
De Successen van vier jaar Pr8werk
24
Hoe verder?
25
Conclusies en aanbevelingen
26
In de pers Bijlagen:
28
bijlage 1
29
bijlage 2
30
bijlage 3
31
bijlage 4
32
bijlage 5
35
Colofon
3
Met dank aan onze opdrachtgevers: POA Achterhoek: Liesbeth Laman Trip KvK Achterhoek Marleen van Boheemen Gemeente Oude IJsselstreek: Margareth van Diermen ONZ-Achterhoek: Rob Weeber en Rikie te Beest
4
Voorwoord Beste lezer, Na vier jaar sluiten we het project Pr8werk officieel af. Aanleiding van dit project was de vraag: Hoe creëren we meer kansen voor de 12.000 ZP’ers in de Achterhoek? Hoe kunnen we de flexibele schil van de regio Achterhoek in beeld krijgen en beter benutten? Met dit vraagstuk gingen we samen met de opdrachtgevers van Achterhoek 2020 uit de Overheid, Ondernemersland en Organisatie (onderwijs en zorg) aan de slag. Ons doel was een beweging te starten door bewustworden, ontmoeten en samenwerken. De ZP’ers en de opdrachtgevers stonden hierbij in de spotlights. De opzet van het project was ieder jaar voor een andere branche twee bijeenkomsten te organiseren, waarbij vraag gestuurd werven en ontmoeting door middel van zwermsessies centraal stonden.
Het waren intensieve jaren met mooie resultaten. We hebben een grote opkomst gehad en veel aandacht in de lokale, regionale en zelfs landelijke pers. Er is nieuwe kennis gemaakt en er zijn veel nieuwe contacten gelegd. En het heeft opdrachten opgeleverd. Veel mensen en organisaties hebben vrijwillig geholpen om van Pr8werk een succes te maken. We willen hen hiervoor heel erg bedanken. Met dit boekje blikken we terug op een “pr8tig” project. We willen op deze manier de opgedane kennis, inzichten en ook het netwerk met u delen, ter informatie en inspiratie . We wensen u veel leesplezier!
Het Pr8werkteam
Eric Putman
José Derksen
Mirjam Dijkman-bouwer
Lilian Boonstra
Henk Dijk
Danny Rysavy
Carmen Uceda
Pr8werk 2012 - 2015
5
6
Inleiding door Leo Witvliet De afgelopen jaren heb ik mogen ervaren dat er mensen zijn die goede ideeën hebben en daar vervolgens gewoon voor gaan. Denkers, maar bovenal doeners. In dit Pr8werkboekje zien wij de weergave van hun activiteiten en hun ervaringen die betekenis hebben. Mij viel het vraag gestuurde denken dat ten grondslag ligt aan het project op. Wat wil de opdrachtgever, waar heeft hij moeite mee, wat verwacht hij en kan ik daar aan voldoen? Op de laatste vraag komt het aan bij de opdrachtnemer: kent hij zichzelf goed genoeg om ja of nee te kunnen zeggen? Daarnaast vind ik het mooi dat Pr8werk een duidelijk regionaal accent heeft. Dit sluit aan bij een vraagstuk van nieuwe ordening van onze samenleving. Ik wil hier graag iets dieper op ingaan. In dit tijdsgewricht moet wij meer eigen initiatief nemen om bijvoorbeeld onze werkzekerheid op lange termijn te organiseren. Dit betekent een individuele verantwoordelijkheid, soms gedeeld met een kleine groep van intimi, het eerste ordeningsniveau van onze tijd. Een tweede niveau kunnen communities en samenwerkingsverbanden van gelijkgestemden zijn. Vervolgens komt er een ruimere omgeving als volgend ordeningsniveau. Het regio-niveau dat hier gekozen is, is zo’n niveau, waar het mogelijk is om vraag en aanbod bij elkaar te brengen: waar vraag en aanbod een gezicht hebben. Voor mij is dat van belang, en dat laat dit project ook zien, dat 80% van de herhalingsinkoop dezelfde mensen betreffen. In andere termen duid ik dat als strategisch samenwerken en denken, in plaats van alleen maar gericht te zijn op de transactie.
Onderzoek laat zien dat steeds meer bedrijven het tijdelijk inkopen van expertise benaderen als een strategisch vraagstuk en ook bereid zijn te investeren in deze relatie, met een win-win situatie voor beide partijen. In de vorige eeuw ging het voornamelijk om een ‘reserve -arbeidsvoorraad’ , nu gaat het met om een strategische werkers voorraad. Een goede inzet van vast en flexibel wordt hier gerealiseerd door echt vorm te geven aan ‘Strategic Workforce Planning’. Waarom is dit project van belang? Eigenlijk is het geen project in termen van deze tijd. Een project is kortstondig en moet dan overgedragen worden aan anderen of stoppen. Hier hebben wij het over vier jaar leren en aanpassen, heuvels en dalen en de veerkracht om door te gaan. Het gaat dus om een diepgaande ervaring waaraan betekenis gehecht kan worden. Betekenis hecht je aan zaken die zich voorgedaan hebben, dus niet aan goede voornemens. Dat is ook het belang van dit project: ervaring waaraan betekenis gehecht kan worden. Ik bedoel hiermee bijvoorbeeld de regionale/plaatselijke kennis om zicht te krijgen op de vraag, communities waarin zzp’ers samenwerken om te acquireren, elkaar support geven, samen leren en soms ook enkele zaken regelen die alleen maar gerealiseerd kunnen worden als je durft uit te stijgen boven het individuele belang. Maar ook de ervaring dat het niet vanzelf gaat. Nee, er zijn altijd mensen nodig die extra energie geven, die willen organiseren en de leiding nemen en een beetje structureren op een manier dat het als ondersteuning gevoeld wordt en niet als hiërarchie. Het adagium van ‘je werkt nooit alleen’ is ook hier van toepassing, ook al ben je zelfstandig. Betekenissen die ervaren zijn en derhalve een goede basis vormen om op door te werken in de eigen omgeving. Kopiëren kan niet, regionale diversiteit is daarvoor te groot, maar de inzichten, ervaringen en ontwikkelingslijnen kunnen er voor zorgen sneller op een succesvolle lijn neer te zetten.
Prof.dr.mr. Leo Witvliet, Business Universiteit Nijenrode
7
Het project Pr8werk Waarom Pr8werk? In 2012 is het project “Flexibilisering van de Arbeidsmarkt” in de Achterhoek van start gegaan. Het doel van het project is om meer werk te ontsluiten voor de 12.000 ZZP’ers/ Zelfstandig Professionals (ZP’ers) in de Achterhoek. Want waarom zou je als opdrachtgever mensen van elders inschakelen voor opdrachten, terwijl om de hoek voldoende kwaliteit voorhanden is? Opdrachtgevers en ZP’ers in de Achterhoek vinden elkaar niet vanzelf. Het project heeft de projectnaam Pr8werk gekregen, omdat deze het gewenste resultaat van dit project in zich draagt: Professionals in de Achterhoek aan het Werk.
De opdracht De opdracht die Pr8werk mee heeft gekregen, was twee keer per jaar een bijeenkomst te organiseren. Deze bijeenkomsten moesten een beweging in gang zetten, waardoor ZP’ers in de Achterhoek structureel meer kans krijgen op opdrachten. Uit onderzoek is gebleken dat bij het inschakelen van externen 80 procent “herhalingsaankoop” is en 15 procent via-via. De opdrachtgever maakt een keuze voor een externe meestal op basis van klik en vertrouwen. De uitdaging voor Pr8werk is om opdrachtgevers en ZP’ers die elkaar nog niet kennen met elkaar in contact te brengen. De opdrachtgevers worden zich hierdoor bewust van de kwaliteiten van deze professionals. En de ZP’ers worden zich bewust van de vragen van de opdrachtgevers. Een klik en vertrouwen kan dan de start kan zijn voor samenwerking. Bij deze ontmoetingen is de inhoud leidend: ze delen passie voor hun vak.
Het project heeft als doelen geformuleerd: • • •
bewust worden ontmoeten en samenwerken.
De doelgroepen zijn zowel alle ZP’ers in de Achterhoek (behalve de 6000 agrarische ZP’ers) als de opdrachtgevers in de branches Ondernemers, Overheid en Overig (Zorg en Onderwijs). Dit zijn dezelfde doelgroepen die Achterhoek 2020 in haar visie hanteert, de drie O’s. Het project wordt gefinancierd door de Provincie Gelderland. De strategische partners Kamer van Koophandel, Platform Onderwijs Arbeidsmarkt (POA), Gemeente Oude IJsselstreek en Achterhoek 2020 hebben het project als opdracht neergelegd bij ONZ-Achterhoek , één van de ZP-netwerkorganisaties in de Achterhoek. ONZAchterhoek is de penvoerder van Pr8werk en heeft de intentie om in dit project met zoveel mogelijk andere ZP-netwerken en initiatieven samen te werken. In het eerste jaar van het project hebben we een verkennende bijeenkomst gehad met alle ZP-netwerken en hubs (verbindende personen). We hebben wensen en verwachtingen uitgewisseld. Bij alle bijeenkomsten zijn deze ZP-netwerken en netwerkers uitgenodigd en geïnformeerd over de opbrengsten en het vervolg.
“Sterke ZP communities kunnen intermediairs overbodig maken” 8
Elk jaar een andere branche, ieder jaar dezelfde aanpak Pr8werk heeft ervoor gekozen om ieder jaar een andere branche als thema te nemen: de drie O´s van Overheid, Ondernemers en Organisaties (zorg-onderwijs). Voor elk thema werden twee bijeenkomsten georganiseerd, in samenwerking met de opdrachtgevers van de desbetreffende branche. Elke bijeenkomst staat in het teken van bewustworden en ontmoeten. In de tweede bijeenkomst richten we ons op samenwerking en borging van de ingezette beweging. Elke bijeenkomst bestaat uit twee delen. Het eerste deel is informatief. Hierin wordt de vraagkant (de opdrachtgever) belicht. Het tweede deel is interactief . Tijdens zwermsessies gaan de ZP’ers op basis van thema’s en cases in gesprek met potentiële opdrachtgevers.
Vraaggestuurd werven De aanpak van de bijeenkomsten is innovatief, want vraaggestuurd. De vraag van de opdrachtgevers is leidend: welke ontwikkelingen spelen er in de branche, welke vraag naar flexibele professionals brengt dat met zich mee en hoe vinden de opdrachtgevers en ZP’ers elkaar? Deze gesprekken hebben we ieder jaar gevoerd met respectievelijk de inkopers van alle gemeenten in de Achterhoek, alle zorgaanbieders in de Achterhoek en met VNO-NCW Achterhoek. Het doel is niet om ZP’ers te slijten met pitches. De insteek is ZP’ers bewust te laten worden van de vragen waarmee de opdrachtgevers rondlopen. Opdrachtgevers kiezen voor een professional op basis van klik en vertrouwen. Dat vraagt om een ontmoeting. Daarom zijn alle bijeenkomsten in samenwerking met opdrachtgevers uit de desbetreffende branche georganiseerd.
Blog Over vraaggestuurd samenwerke
n met ZP’ers
als accountmanager Mijn eerste echte baan in 1995 was financieel logistiek een ocht verk Ik uis. areh bij een softw e uitgevers. Niet atiev educ aan 0 pakket op een IBM AS40 had van finantand vers veel dat ik als Neerlandica zozeer rs. Ik ben gekozen pute com van of ratie inist adm ciële met de beslissers een omdat ik zo goed kon luisteren en ene wat hen de hele datg over en voer zinvol gesprek kon en. dag bezighield: leren en boek Luisteren naar de vraag in professionaliseringsAls consultant werd mij bevestigd g belangrijk is voor vraa de trainingen dat luisteren naar g. In opdracht van het ssin oplo e goed een van ren leve het ectleider voor een Ministerie van Onderwijs was ik proj erzocht werd hoe de Ond tie. icula gart driejarig project Vraa stand komt. Het eervraag naar externe professionals tot vervolgens op manaers, uurd best op s focu de lag jaar ste nals: wat willen zij gers en het laatste jaar op professio en? (CPS 2008-2011). hebb g nodi ze wat ze leren en krijgen gebleken: in hun keuze Uit dit onderzoek is het volgende de opdrachtgevers van ent proc 80 kiest rnen exte voor via-via. Vaak wegen ent proc 15 en koop saan voor herhaling de eigenlijke bedan mee r arde zwa organisatiebelangen t ingekocht en word r rvoo waa hoefte van de werknemers antwoord op het progeen g ssin oplo e verd gele de t bied bleem.
Aanpak Het doel van Pr8werk is een beweging op gang te brengen waardoor vraag naar en aanbod van flexibele arbeid in de Achterhoek elkaar beter weten te vinden. Onze strategie daarbij is Bewustworden, Ontmoeten en Samenwerken.
Ieder jaar doorlopen we per thema de volgende stappen: 1.
Voorafgaand aan de eerste bijeenkomst zoeken wij contact met opdrachtgevers van de desbetreffende branche. 2. We vragen hen welke ontwikkelingen er in de markt zijn, hoe ze tegen ZP´ers aankijken, wat de verwachte vraag naar ZP´ers is voor de komende tijd en op welke manier het contact tussen beide partijen bij voorkeur tot stand komt. 3. We vragen opdrachtgevers aanwezig te zijn bij de bijeenkomsten en hier te vertellen over de ontwikkelingen in hun branche en de daaruit volgende vraag naar flexibele arbeid.
richt ZP-cursussen en netwerken aanbodge zelfstandig professioDe meeste ZP’ers worden vrijwillig uit noodzaak (10%) niet ), (80% vak hun voor e nal uit liefd er te zijn (10 %) (bron: of vanuit een drive om ondernem erken en trainingen netw van KIZO, 2014). In het aanbod n echter ondernemerstaa nals essio prof ig tand zelfs voor od centraal. De vraag is schap en het ontwikkelen van aanb er door ZP’ers op dt Wor is. dit tief hoe passend en effec geld en tijd verspild deze manier niet ongelooflijk veel en en te werken? denk leren te richt odge aanb door n met ZP’ers Naar vraaggestuurd samenwerke te opdrachten bij hun De meeste ZP’ers verkrijgen hun eers advies aan hen is: oud-werkgever en zijn netwerk. Mijn achtgever en de opopdr je bij lt spee en leeft er weet wat erk en zorg er samen drachtgevers van mensen in je netw en! krijg gen ssin voor dat zij de beste oplo
16 oktober 2014
9
Zwermsessie Tijdens de bijeenkomsten maakten we gebruik van zwermsessies. Zwermsessies werken als volgt: • • •
•
• • •
•
Op ronde statafels liggen actuele cases, die opdrachtgevers geformuleerd hebben. Bij elke tafel staat een opdrachtgever om de case toe te lichten. Bij elke tafel staat een procesbegeleider, die de vragen van de deelnemers inventariseert, clustert en het gesprek aan tafel voedt. De aanwezige ZP´ers gaan in gesprek met elkaar en met de opdrachtgevers over de cases en de mogelijke oplossingen. De deelnemers zetten hun oplossing bij de case op een groot vel met hun visitekaartje erbij. Deelnemers zijn vrij te bepalen bij welke tafel ze staan en hoe lang. Na afloop is er een inzameling van de oplossingen en een plenaire terugkoppeling van de opdrachtgever of procesbegeleider, die ook bij de tafel stond. De opbrengsten zijn netjes verwerkt op papier en gedeeld met de opdrachtgevers en op de Pr8werksite en in persberichten verstuurd aan de media.
Het principe van de zwermsessie is ontleend aan de natuur, waar bijvoorbeeld bijen elkaar naar voedzame plaatsen helpen. Meer informatie hierover kunt u vinden op de website www.zwermsessies.nl en in het boek Easycratie van Martijn Aslander: organiseren zonder regels en procedures en op basis van intrinsieke motivatie.
Opbrengst De bijeenkomsten hebben veel opgebracht. Een greep uit de opbrengsten: •
• • •
•
Er was veel aandacht in de pers voorafgaand en na de bijeenkomsten. Deze aandacht was ook onderdeel van onze bewustwordingsstrategie. De bijeenkomst “Gezocht Zorg-zzp´ers in de Achterhoek” is met 400 deelnemers zeer goed bezocht. De Gemeente Oude IJsselstreek werft externen nu standaard via zwermsessies. Gemeente Bronckhorst wil een percentage van haar budget reserveren voor zorg-zp-coöperaties, om vernieuwing en maatwerk te kunnen entameren. De dag van de duurzame ZP´er levert een boek op. Dit boek ontsluit onder andere de opgedane kennis en inzichten uit de bijeenkomst “De dag van de duurzame ZP-er”.
Overdracht en borging De opbrengsten van alle Pr8werkbijeenkomsten bestaan uit ideeën, contactgegevens van de deelnemers, afspraken en ingezette activiteiten. Deze opbrengsten zijn overgedragen aan een staande organisatie in de branche, die de ingezette beweging voortzet. De kosten van dit project bedragen 80.000 euro voor vier jaar, waarbij de helft in geld en de andere helft in uren wordt bekostigd. Ieder jaar is er een terugkoppeling naar opdrachtgevers in de vorm van een jaarverslag over de uitgaven, opbrengsten, voortgang en planning.
Pr8werk heeft elk jaar een andere branche als thema gekozen. De volgende branches zijn aan de orde geweest: • De overheid • De zorg • De duurzame ondernemers We lopen de verschillende jaren met u door en geven u een beeld van de bijeenkomsten die we organiseerden, resultaten die het opleverde en het vervolg dat eraan is gegeven.
10
Blog KIZO-Onderzoek naar ZP’ers Wat is de stand van zaken en wat zijn de ambities voor onderzoek naar ZP’ers? Op 17 december 2013 was er in Nieuwspoort een bijeenkomst van het Kennis Instituut voor Zelfstandig Ondernemerschap (KIZO), een initiatief van PZO. Een kort verslag met verkregen inzichten. Wie is de ZP’er? ZP’ers komen voor in alle branches en in alle functies. Dé ZP’er bestaat niet; zijn verschijning heeft verschillende persona’s. Maar er zijn in het bedrijfsleven en bij beleidsmakers wel onterechte beelden en blinde vlekken. Dat is de aanleiding geweest om te willen onderzoeken wie ZP’ers zijn, wat zij doen en wat er nodig is om deze (blijvende) groep flexibele werknemers een passende plek te geven in onze samenleving. En de vruchten daarvan te plukken voor innovatie! Verschillende ZP’ers Volgens Prof. dr. Leo Witvliet van Nijenrode is een groot onderscheid te maken tussen HEAD en HAND ZP’ers. De heads (1//3) zijn vrijwillig ZP’er, ondernemend, hoog opgeleid, werken alleen en zijn 100 % ZP’er. De hands (2/3) zijn dit gedwongen, zijn vakspecialist, werken samen en in hybride werkverband: deels in dienst en deel voor zichzelf. Intrinsieke motivatie om te ondernemen is een voorwaarde voor succes. Zijn ZP’ers ondernemers? Daarover lopen de meningen uiteen. Vaker past: een zelfstandig gevestigde werknemer, die ondernemende skills nodig heeft om inkomen te genereren.
Witvliet: Linda Gratton (The Shift), Paul Verhaeghe (Identiteit) en Klaas van Egmond (Wereldbeelden). Volgens Victor van Kommer (universiteit Utrecht/ IBFD) past een ZP’er niet goed in het huidige fiscale systeem, dat uitgaat van vaste werknemers. Flexibele werknemers en hybride werknemers passen niet in dit stramien. Vennootschapsbelasting stamt uit de 19e eeuw. Zo langzamerhand is het stelsel aan herziening/ vernieuwing toe. Tegenwoordig sprokkelen mensen hun inkomen bij elkaar en kan de verdeling flex/ vast per jaar verschillen. We zijn gebaat bij een nieuw beleid dat voor de komende 20 jaar vaststaat. Dit zou rust geven voor ondernemers; nu wijzigt het beleid jaarlijks, wat veel rompslomp en onzekerheid met zich meebrengt. Nieuwe gildes Het advies van Van Kommer is je te specialiseren in je vak en gildes te vormen, voor je ontwikkeling en vindbaarheid. Veel ZP’ers specialiseren zich in de breedte. Laat ook iemand anders doen waar hij complementair goed in is. Wees vooral goed in je vak! Dan ben je in het buitenland ook beter inzetbaar. Tenslotte, sluit je aan bij een belangenbehartiger, want samen staan we sterker in Den Haag! Onderzoeksvragen Wat het KIZO gaat onder andere onderzoeken: de toegang tot de markt, tot opleidingen, samenwerkingen, technologie, werk-prive balans. Alle onderzoeken zijn te bekijken op www.echtzzp.nl.
Andere tijden De tijd dat producten, winstmaximalisatie en management het belangrijkst werden gevonden in het bedrijfsleven lijkt voorbij. Er vindt een waardenshift plaats. Boekentips van
18 december 2013
11
Het eerste jaar: de overheid Het jaar 2012 stond in het teken van de Overheid. Hoe heeft de overheid haar aanbestedingsbeleid ingericht en hoe kijken ze aan tegen de inzet van ZP’ers? Wij brachten overheid en ZP’ers bij elkaar in ontbijtsessies en spraken met ZP-netwerkorganisaties in de Achterhoek.
Zowel organisator Pr8werk als de deelnemers en aanwezigen hebben de bijeenkomsten als energiek en verhelderend ervaren. Voor zowel ZP’ers als inkoopadviseurs van gemeenten was het een zeer geslaagde ontmoeting.
De bijeenkomsten Ontbijtsessies in Wehl en Lievelde Met meer dan 110 belangstellenden op de twee ontbijtbijeenkomsten in Wehl en Lievelde kende het project Pr8werk op 31 mei en 1 juni een vliegende start. In de eerste twee bijeenkomsten stond de overheid centraal. Verschillende sprekers gaven inzicht in het inkoop- en aanbestedingsbeleid van de gemeenten, de mogelijkheden voor ZP’ers om daarin mee te doen en de markt voor ZP’ers bij de overheid in het algemeen. Een greep uit de uitspraken:
Verkenning van ZP-netwerken bij Ideeënboerderij in Neede Als vervolg op de ontbijtsessies van Pr8werk staken verschillende ZP-netwerken uit de Achterhoek de koppen bij elkaar in de Ideeënboerderij in Neede. Al deze ZP-organisaties organiseren met regelmaat activiteiten voor specifieke ZP-doelgroepen. Leidende vragen waren: • •
Pim Kroes, inkoopadviseur van de gemeente Doetinchem: . "Ook in tijden van bezuinigingen zijn nog volop opdrachten te vervullen." Mark van der Horst, inkoopadviseur gemeente Berkelland: “Gemeenten huren nog weinig ZP’ers in, hooguit in de buitendienst en voor interne cursussen en coaching. Maar dat is wel aan het veranderen. Berkelland is een van de gemeenten die gebruik maakt van de “marktplaats” werkeningelderland.nl gelderland.nl. Hier worden opdrachten geplaatst waar ZP’ers zich voor kunnen inschrijven”. Marleen van Boheemen van de Kamer van Koophandel: "Ik verwacht dat het traditionele beeld dat bij ZP’ers leeft over overheid en vice versa kan worden doorbroken met dit project. Wel moeten we daar nog een slag in slaan." Henk Dijk, oud-voorzitter van ONZ-Achterhoek en Pr8werker: “Ik hoop dat met dit soort bijeenkomsten afgescheiden trajecten worden doorbroken. Verbinden en samenwerken zijn de belangrijkste doelen die organisaties van ZP’ers zouden moeten nastreven. Collectief staan we sterker om aandacht te vragen voor de groep zelfstandigen." Het tweede deel van de bijeenkomst bestond uit een zwermsessie, waarbij deelnemers bij thematafels concrete ideeën, plannen en suggesties kwijt konden. Dat leidde op veel plaatsen tot energieke en vruchtbare gesprekken.
12
Hoe kunnen we sterker worden door en met elkaar? Hoe ontsluiten we met elkaar meer werk voor ZP’ers in de Achterhoek?
Dat er een gemeenschappelijk belang van ZP’ers in de Achterhoek is, dat wordt gedeeld. De behoefte om intensiever samen te werken is er niet direct: de diversiteit en eigen identiteit van de clubs vinden de meesten belangrijker. Advies aan Pr8werk is om aan te sluiten bij initiatieven die er al zijn. Iedereen gaat in zijn eigen kracht verder. Wel lijkt het goed om elkaar te blijven ontmoeten in vergelijkbare setting en om elkaar meer te informeren, zodat de lijnen open blijven. Voor de ZP’ers is het van belang dat er een overzicht is van de netwerken, hun activiteiten en dat deze in de planning op elkaar zijn afgestemd: dit voorkomt dat er in één week drie bijeenkomsten zijn van verschillende netwerkorganisaties.
Het vervolg De Gemeente Oude IJsselstreek liet zich door Pr8werk inspireren en heeft de zwermsessies nu geïntegreerd in hun netwerkorganisatie. Zij willen met de zwermsessies komen tot een flexibele schil, waarbij structureel met ZP’ers wordt samengewerkt. In het hoofdstuk ”De successen van drie jaar Pr8werk” wordt hier meer over verteld. Op de conferentie Ambtenaar 2.0 in 2014 presenteerde de gemeente Oude IJsselstreek samen met Pr8werk haar nieuwe manier van werken als netwerkorganisatie. Het werken met zwermsessies voor de flexibele schil kwam ook aan de orde. De aanpak van Oude IJsselstreek staat landelijk in de belangstelling, vanwege haar onconventionele aanpak, die de burger centraal stelt en stuurt op maatschappelijk effect. Zij wil projectmatig en vraaggestuurd werken met burgers en heeft externe professionals nodig omdat zij expertise hebben, die Oude IJsselstreek zelf niet in huis heeft. De gemeente Hoorn en de Koninklijke Landmacht hebben in 2015 met inzet van Pr8werkexpertise ook met succes zwermsessies geïntroduceerd in hun organisaties als wervingsinstrument voor externe professionals.
Blog Over Zwermsessies als wervingsinstrument In NRC Handelsblad van 2 april 2015 schrijft Sjoerd Korsuize over een onstuitbare opmars van een brallende klasse. Hij maakt zich er zorgen over dat assertiviteit van ZP’ers bij de poortwachters van bedrijven (recruiters) doorslaggevend zijn. En dat dit ten koste gaat van het merendeel van zelfstandigen die niet zo assertief zijn, maar dit voor het uitoefenen van hun vak ook niet nodig hebben. Er is een alternatief voor de poortwachters, waarbij de beste ZP’er wel op de beste plek komt: door zwermsessies te organiseren. De gemeente Oude IJsselstreek heeft inmiddels zo’n 20 zwermsessies gehouden om ZP’ers te werven. Hieruit blijkt: de beste pitch is niet de beste match. Een zwermsessie is een combinatie van een blind date, een speeddate en een presentatieronde. Via offline en online kanalen worden potentiële kandidaten geattendeerd op de vacature. Alle betrokkenen van de opdrachtgever en de kandidaten weten van tevoren niet wie er aan tafel zitten. Na een halve dag weet iedereen welke kandidaten mogen offreren en waarom.
Hoe werkt een zwermsessie?
Inzichten van Pr8werk worden meegenomen in de opleiding tot zorgondernemer van het Graafschapcollege. Ondernemen in de zorg is samen ondernemen. En start-ups in de zorg hebben het eerste jaar meer begeleiding en ondersteuning nodig. Directeur Zorg van Graafschapcollege Theo Blom gaat hiermee aan de slag.
De keuze van de opdrachtgever vindt plaats op basis van klik en vertrouwen: het blijkt dat cv’s er eigenlijk niet toe doen. De gesprekken gaan over inhoud en over oplossingen. Brallers vallen in dit proces door de mand. Meer weten? http://www.zwermsessies.nl
13
Het tweede jaar: de Zorg 2013 was het jaar van de invoering van de nieuwe wet WMO. Voor Pr8werk was dit een uitgelezen kans om antwoord te vinden op de vraag : welke rol kunnen Achterhoekse zorg-ZP’ers hierbij vervullen en wat zijn hun kansen? Als voorbereiding hebben we gesprekken gevoerd met tien directeuren van zorgaanbieders en zorgcoöperaties/bemiddelaars in de Achterhoek. Met deze organisaties hebben we een brainstormmiddag georganiseerd, om de gezamenlijke vraagstukken en cases te verwoorden. We organiseerden drie Pr8werkbijeenkomsten. Zorgaanbieders, gemeenten en ZZP Nederland gingen met elkaar in dialoog over de rol en kansen van Zorg-ZP’ers in de Achterhoek. Als vervolg hierop spraken we met zorg-ZP’ers over de mogelijkheden van onderlinge samenwerking en organiseerden we samen met de Kamer van Koophandel en ZZP Nederland een bijeenkomst voor startende ZP-ers in de zorg.
De bijeenkomsten Zwermsessie “Gezocht, zorg-ZZP’er s in de Achterhoek” Onze bijeenkomst met het thema: “Gezocht, zorgZZP’ers in de zorg” bleek aan te slaan. De theaterzaal van het Gerrit Komrijcollege was afgeladen met 250 personen. Verschillende partijen kwamen aan het woord en dat leverde nuttige informatie en inzichten op. Hieronder een korte weergave van de meningen en uitspraken. Kamer van Koophandel: “In tegenstelling tot andere regio’s in Nederland zijn er in de Achterhoek nog weinig zorg-ZP’ers.” Zorgaanbieders: “We hebben behoefte aan een flexibele schil met ZP’ers om beter op de vraag van klanten te kunnen inspelen. De klant wil regie en maatwerk. Dit is met het reguliere pakket niet altijd in te vullen”. Gemeente: “De cliënt heeft baat bij keuzevrijheid. ZP’ers kunnen door de gemeente ingeschakeld worden, op voorwaarde dat ze gaan samenwerken. We doen geen zaken met individuele ZP’ers. Dat kost teveel administratie en geeft onvoldoende borging van continuïteit en kwaliteit. Als ZP’ers samenwerkingsverbanden met elkaar aangaan, dan staan we ervoor open voor om ook ZP’ers in te schakelen bij zorgvragen. “
14
Blog ZP’er uit liefde voor je vak, ontmoe ting Leo Bormans (World Book of Love) Op 25 september 2013 was ik in De Rode Hoed, voor de nabespreking van het World Congres of Love in Brussel. Heeft u van het boek en de schrijver gehoord? Leo Bormans is ook de auteur van het boek World Book of Hope (2015) en het World Book of Happine ss, dat Guy Verhoffstadt een paar jaar geleden als nieu wjaarscadeau aan alle wereldleiders heeft gegeven. In de Rode Hoed heb ik Leo Bormans de hand geschud. Ik heb hem bedankt voor het monnike nwerk dat hij heeft verricht. Hij heeft aan 100 wetensch appers over de hele wereld die de Liefde wetenschappe lijk vraagd om in 1000 woorden hun bela bestuderen gengrijkste inzichten te delen. Hij had me uitgenodigd, omdat ik hem had gemaild of we zo’n congres ook niet in Nederland zouden kunnen organiseren. Alleen een nabe schouwing was te realiseren. Dit moment was een mijlpaal na een jaar. Toen ik na mijn verhuizing naar periode van dik vijf het oosten des lands een sabbatical had genomen, liep ik door het bos te bedenken wat ik het liefste zou gaan doen. Waar zou ik mijn leven voor willen inzetten? Ik had in een training van Piet Weisfelt geleerd dat gezonde orga nisaties liefdessystemen zijn, waar aandacht en ruimte is sen. Ik besluit dat ik me wil inzetten voor groei van menvoor liefde in organisaties en dat ik vanuit huis zou willen werken. Afijn, hoe doe je dat? Ik werd uitgenod tevragen sessie door Linda Comman igd voor een #durfdeur. Dat leek me een goede plek om mijn vraag te delen. In de groep heb ik gedeeld dat ik over tien jaar met liefd esorganisaties bezig ben. Er rezen veel vraagtekens wat ik daar dan wel niet mee bedoelde. Ik kreeg namen van pers boeken en ook de tip: hou het op “we onen, titels van rken met een kloppend hart”. Wat je aandacht geeft, groeit. Afge lopen juni lag in de Beste Boekhandel van Nederland in Winterswijk nog 1 exemplaar op de plank: het World Book of Love. Dat lag er voor mij! Een bron van wijsheid om het over Liefde te verruimen en bespreek referentiekader baar te maken. Over liefde in organisaties schrijft Borm ans niet. Desgevraagd zei hij dat daar voldoende literatuu r over is. Ik ga verder zoeken. Als een Eskimo die 60 woo rden heeft voor wit, zo hebben we een wereld aan liefde te winnen! Wordt vervolgd…
13 november 2013
r ke rek enn w eW n met ee
hart k lo p p e n dh a r t
Zorg-ZP’ers: “Werken als ZP’er is een wenkend perspectief voor zorgprofessionals die mogelijk binnenkort op straat komen te staan. We zien alleen wel op tegen het werven van klanten en het administratieve gedoe. We doen het liefst gewoon ons werk. En we zitten ook met de vraag: ‘Hoe vinden wij cliënten en hoe vinden zij ons?’” Op basis van deze informatie concludeerde Pr8werk dat er twee belangrijke vraagstukken spelen bij (potentiële) zorg-ZP’ers: • •
Hoe kun je als zorg-ZP’ers samenwerken? Wat komt er allemaal bij kijken als je als zorg-ZP ‘er aan de slag wil?
We besloten onze vervolgsessies aan deze boeiende vraagstukken te wijden.
Bijeenkomst over samenwerking tussen zorg-ZP-ers In oktober organiseerden we in de Vijverberg een bijeenkomst voor zorg-ZP’ers over samenwerking . Tijdens deze bijeenkomst kwamen verschillende instanties aan het woord. Zij vertelden hun visie over wat de ZP’er kan betekenen in de zorg. Een greep uit de uitspraken: Landelijke patiëntenvereniging die veel met ZP’ers werkt:” Patiënten willen maatwerk en eigen regie. Ze willen zelf bepalen wie er over de vloer komt en wanneer. Ze willen niet voor iedere handeling een andere medewerker van een zorgaanbieder, maar één of twee personen die samen alles doen. Dit werkt erg plezierig voor de patiënt en de familie”.
ZZP Nederland: “ZP’ers zijn 30 procent goedkoper. Voor de vindbaarheid, borging van kwaliteit en professionalisering is een samenwerkingsverband gewenst. In Den Bosch is een pilot gestart waarbij 20 procent van het budget wordt besteed aan dienstverlening door ZP’ers. Eén van de doelen hiervan is om de keuzevrijheid voor patiënten te vergroten”. We hebben voor deze bijeenkomst ook alle WMO-raden en Patiëntenverenigingen in de Achterhoek uitgenodigd. Een aantal van hen zijn naar de bijeenkomst gekomen. Opvallend was dat veel van deze groepen nog nooit over het inzetten van ZP’ers nagedacht hadden. Ze vinden het wel een interessante ontwikkeling. Ook gaven ze aan dat er veel meer voorlichting mag komen voor patiënten over de kansen en mogelijkheden van ZP’ers. Aansluitend aan het informatieve gedeelte van deze bijeenkomst was er een zwermsessie. Deze ging over de thema’s GGZ, Ouderenzorg en Coöperaties. Uitkomsten hiervan waren onder andere: • • •
•
Veel deelnemers vroegen zich af wie de coördinatie straks heeft over complexe zorgvragen. Hoe gaan patiënten en zorg-ZP’ers elkaar vinden en hoe vinden zorg-ZP’ers elkaar? Is samenwerken met bijvoorbeeld klusjesmannen en tuiniers als totaalpakket voor oudere zorgbehoevende een mogelijkheid? Het voordeel van een ZP’er is dat hij/zij nog even een kopje koffie meedrinkt als het verband gezwachteld is en niet gelijk de deur weer uitholt. Voor de patiënt is dit veel plezieriger.
15
Bijeenkomst “Ik Start Smart in de zorg”
Het vervolg
In november 2013 organiseerden we in samenwerking Susanne Haarsma van de Kamer van Koophandel en Leo Vollebregt van ZZP Nederland een “Ik Start Smart in de Zorg”-bijeenkomst. De 80 deelnemende startende zorgZP’ers kregen inzicht in:
Gemeente Bronckhorst is door onze bijeenkomsten geïnspireerd geraakt en wil in 2017 een deel van haar budget beschikbaar stellen om ook ZP’ers mee te laten dingen naar opdrachten in de zorg. Het doel daarvan is het stimuleren van innovatie en maatwerk in de zorg. Wethouder Jan Engels van Bronckhorst deelde dit mee tijdens de jubileumbijeenkomst van ONZ-Achterhoek. Hij gaf ook aan dat de gemeente geen zicht heeft op initiatieven van zorg-ZP´ers in de regio, terwijl hier wel behoefte aan is. Pr8werk heeft de bezoekers van haar bijeenkomsten voor zorg-ZP´ers geattendeerd op de toekomstige vraag van de gemeente Bronckhorst en de wens om met hen in contact te komen. Dit resulteerde in een bezoek van een zevental partijen bij deze gemeente. Hoewel in 2016 nog via de reguliere weg wordt ingekocht, worden de ZP´ers in 2016 uitgenodigd om zich in te schrijven voor 2017.
• • •
Hoe ziet het werkveld van de zorg er uit? Welke behoefte aan flexibele zorg er is en welke behoefte gaat er nog komen? Wat kan het “Ik Start Smart”- programma van de Kamer van Koophandel voor startende ondernemers betekenen?
In een interactieve sessie is vervolgens ingegaan op het netwerken en het ontdekken van je talenten. Daarnaast was er een sessie waarin de vragen van de ZP’ers centraal stonden en waar de groep met elkaar antwoorden op kon geven: de startstraat. Door deze bijeenkomst kregen we een goed beeld van wat startende zorg- ZP’ers nodig hebben en wat hen(nog) tegenhoudt om als ZP’er te beginnen. De volgende vraagstukken bestaan bij hen: •
• •
•
Startende zorg- ZP’ers hebben behoefte aan een kader en een stappenplan waarin staat wat ze moeten doen om zorg-ZP’er te worden Aan een ZP’er in de zorg worden andere eisen gesteld dan in andere branches. Er is behoefte aan specifieke kennis over hoe de geldpotjes zijn verdeeld en hoe zorg-ZP’ers hieraan kunnen komen. Continuïteit leveren in je eentje is onmogelijk. Samenwerking met collega’s is essentieel, maar hoe vind je die collega’s?
Concluderend kan worden gezegd dat er een soort springplank nodig is die coördinatie, kennis en faciliteiten biedt om de zorgprofessionals die overwegen om zelfstandig te gaan werken een goede start en een basis te geven.
16
Duurzaamheid nog weinig verankerd in doelen MKB Vrouwen meer oog voor duurzaamheid dan mannen Amsterdam, 9 oktober 2014 – Slechts één op de twintig MKB ondernemers (5%) ziet duurzaamheid als één van de belangrijkste doelen van de onderneming voor het komende jaar. Het belang dat de ondernemer aan duurzaamheid hecht neemt toe naarmate de onderneming groter is. Ook zetten vrouwelijke ondernemers meer in op duurzaamheid dan mannelijke. Dat blijkt uit een enquête onder 1.248 MKB-ondernemers. Winst en persoonlijke voldoening boven duurzaamheid Het verhogen van de omzet of winst is voor meer dan de helft van de ondernemers (55%) het belangrijkste doel voor de komende 12 maanden. Dat is niet vreemd, omdat winst bedrijfseconomisch de bestaansreden van elke commerciële onderneming is. Door het gure economische klimaat van de afgelopen jaren staat winst ook hoog op de agenda en lijkt er weinig ruimte voor doelen met een langere termijn. Het is van belang dat MKB-ers ook duurzaamheid nastreven met hun onderneming; belangrijke grondstoffen worden schaarser, afval produceren wordt duurder en hergebruik van middelen kan veel kosten besparen. Toch ziet slechts één op de twintig MKB ondernemers duurzaamheid als één van de belangrijkste doelen voor de onderneming voor het komende jaar.
Grotere MKB-bedrijven verankeren duurzaamheid vaker in de bedrijfsdoelen Grotere bedrijven geven duurzaamheid meer aandacht in hun bedrijfsdoelstellingen. Zo verankert 1 op de 10 MKB-ers met meer dan 20 werknemers duurzaamheid in de bedrijfsdoelstellingen, terwijl slechts 1 op de 33 ondernemers met minder dan vijf medewerkers in dienst dat doet. Dit is in overeenstemming met andere onderzoeken die aantonen dat grotere bedrijven meer oog hebben voor duurzaamheid. Zij hebben over het algemeen meer mogelijkheden om zich met duurzaamheid bezig te houden. Opvallend is dat deze relatie opgaat tot zo’n 50 werknemers. Naarmate de onderneming nog groter wordt, neemt het belang van duurzaamheid in de bedrijfsdoelstellingen in deze steekproef niet verder toe.
Vrouwen hebben meer aandacht voor duurzaamheid dan mannen Het aandeel van vrouwelijke MKB-ondernemers dat duurzaamheid als één van de belangrijkste bedrijfsdoelstellingen voor het komende jaar beschouwt, is met 7% bijna twee keer zo hoog als het aandeel mannen (4%). Vrouwen lijken op basis van deze gegevens een hogere urgentie toe te kennen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen dan mannen. Bron: ING Economisch Bureau o.b.v. TNS-NIPO enquête onder 1.248 MKB bedrijven. Uit onze enquête blijkt verder dat internationaal opererende MKB-bedrijven niet meer aandacht besteden aan duurzaamheid dan bedrijven die alleen op de binnenlandse markt actief zijn. De leeftijd en ervaring van de ondernemer alsmede het feit of de onderneming een familiebedrijf is of niet, hebben ook geen invloed op het belang dat MKB-ers hechten aan duurzaamheid.
17
Het derde jaar: Duurzaam ondernemen Duurzaamheid komt steeds hoger op de politieke en economische agenda . Voor veel ZP’ers biedt duurzaam ondernemen en producten en diensten ontwikkelen en aanbieden op het gebied van duurzaamheid kansen. Pr8werk besloot daarom om het derde jaar aan dit thema te wijden.
De bijeenkomsten Aanwezigheid Pr8werk bij regiobijeenkomsten van VNO-NCW Achterhoek Pr8werk zocht contact en sprak uitgebreid met VNONCW Achterhoek. Deze organisaties gaven collectief aan de duurzaamste regio te willen worden. We zijn twee keer uitgenodigd bij een regiobijeenkomst (250 man). In het voorjaar mochten we ons daar presenteren als Pr8werk. De tweede keer, in het najaar, bood Pr8werk samen met Synprofect een gratis duurzaamheidsscan aan. Met deze scan kunnen ondernemers ontdekken hoe ze scoren op diverse gebieden van duurzaamheid en welke gebieden het meest aandacht behoeven. Duurzaamheid heeft een harde kant, van milieu, energie, afval. Dit is vaak het eerste waar men aan denkt bij duurzaam ondernemen. Echter de zachte componenten zijn randvoorwaardelijk voor succes: visie, leiderschap, verdienmodellen, omgaan met personeel en samenwerking. De ondernemers van VNO-NCW Achterhoek hebben met elkaar als doel gesteld om de duurzaamste regio te worden. Een aantal Achterhoekse ondernemers heeft het roer al drastisch omgegooid en is nu marktleider (NEDAP, NL Greenlabel, Ubbink, O4). Voor velen is het nog afwachten. De kost gaat voor de baat uit en de afgelopen jaren nodigen niet uit om grote investeringen in innovatie te doen. De klant vraagt er nog niet om. De verwachting is wel dat hierin binnen niet al te lange termijn een kentering gaat komen. Duurzame expertise hebben de bedrijven zelf vaak niet in huis. Uit onderzoek blijkt dat vooral het MKB graag strategisch samenwerkt voor een langere periode met externe experts die deze kennis wel hebben.
18
Dag van de Duurzame ZP´er Op 6 oktober organiseerden we in de DRU in Ulft voor ZP´ers de Dag van de Duurzame ZP´er. We verwachten dat bedrijven op lange termijn alleen kunnen overleven als zij duurzaam werken en duurzame producten maken. Om dit te bereiken is specialistische kennis en begeleiding nodig die bedrijven vaak zelf niet in huis hebben. Volop kansen voor ZP’ers dus. Als voorbereiding op de Dag van de Duurzame ZP’er hadden we een ontmoeting met 11 experts in De Groeskamp. We maakten kennis met elkaar, deelden visies en namen het programma door. Ook spraken we met het IVN over het continueren van De dag van de duurzame ZP´er. Zij zouden dit mogelijk kunnen integreren in de duurzame dinsdag, die zij jaarlijks organiseren. Op de Dag van de Duurzame ZP’er kwamen zo’n 80 ZP’ers af. De bijeenkomst begon met een presentatie van Synprofect. Zij legden uit wat duurzaamheid is en welke ontwikkelingen er zijn in de markt. Aansluitend was er een interactieve zwermsessies met 11 experts die op verschillende gebieden als ZP´er duurzame vraagstukken bij klanten invullen en realiseren.
Het vervolg De opbrengst van de Dag van de Duurzame ZP’er is gedeeld via de media. Er is veel aandacht voor geweest. Om de verzamelde kennis te borgen zijn Otto Willemsen en Lilian Boonstra nu bezig met het schrijven van een boek: “De duurzame ZP´er, over duurzaam samenwerken in de flexibele schil”, dat de eerste helft van 2016 zal verschijnen. We zijn met MVO Nederland in gesprek om ‘De dag van de duurzame ZP’er’ een landelijk vervolg te geven.
De 11 experts waren Otto Willemsen (duurzaam4life) – Missie/ visie Henk la Roi (Synprofect) – duurzaam Leiderschap Tanja Abbas (Modern Naoberschap) – duurzaam Samenwerken Olaf Molenaar (OER Marketing) – duurzame Marketing Jack van der Kruis (werkmakenvan) – Omgeving
Danny Rysavy – duurzame HRM Tineke Weide (@Milieubuddy) – Milieu Wilfried Varwijk (Fontys Hogeschool) – duurzame Verdienmodellen Dirk Lechner – Lean Processen Koen Nieuwenhuis (LN Agro) - Energie Wouter van Pernis (Kinran) - Afval is Voedsel
Blog Hoe duurzaam ben jij als ZP’er? Hoe duurzaam ben jij als ZP´er? Hoe kun jij je klanten helpen om duurzamer te worden? Dit waren de vragen die centraal stonden in de Dag van de Duurzame ZP´er, die in november 2014 is georganiseer d door het Achterhoekse ZP-project Pr8werk. Opgedane inzichten: •
• •
•
•
•
Duurzaamheid is meer dan energie en milieu, ook omgaan met mensen, middelen en tijd zijn van belang. Op alle vakgebieden, van techneut , ict-er, hrm- er of marketeer is een bijdrage te leveren aan duurzaamheid. Om duurzaam te managen zijn al veel dienmodellen bedacht, maar het man alternatieve vermaximalisatie viert helaas nog stee tra van winstds hoogtij. Er zijn prachtige voorbeelden, ook in de Achterhoek, van bedrijven die bewust met duurzaa m organiseren bezig zijn (Nedap en O4). De meeste ondernemers zeggen wel een duurzaam bedrijf te willen worden, maar de focu s op korte termijn opbrengsten wegen vaak zwaarde r dan investeringen in duurzame producten en het verg roten van marktaandeel op langere termijn. Steeds meer opdrachtgevers, te begi nnen bij de overheid, stellen duurzaam organiseren voor externen als voorwaarde om duurzaamheidsopd rachten te verkrijgen.
Hoe word ik een duurzamer ZP´er? Ik heb mijzelf de volgende vragen gest verbruik ik? Hoeveel belast ik het milie eld: hoeveel energie u met mijn bedrijf? Hoe bewust ga ik om met mijn tijd en verspil ik het meeste mee: tijd, ener mijn relaties? Waar gie, spullen? Wat geef ik terug aan de maatschappij van wat ik kan ik anders en beter doen? Een licht ontvang (mvo). Wat mij is de milieuexpert, Tineke Weid end voorbeeld voor e van @milieubuddy, die een bijdrage heeft geleverd aan de voorbereiding van de Dag van de duurzame ZP-er. Zij heef t vanaf het begin van de oprichting van haar bedrijf een paperless office gehad en alle processen paperless ingericht . drachten aan in haar eigen regio. Ze Zij neemt alleen opreist met de trein. Ze heeft zonnecollectoren op het dak. En dienstverlening een bijdrage aan het ze levert met haar verduurzamen van bedrijven en organisaties. Zover ben ik nog niet. Ik heb geconstateerd dat ik veel tijd vermors met email en social media. Ik heb veel nieuwsbrieven gestopt en ten op de dag waarop ik mijn socia ik heb twee momenl media voed en check. Ik rijd al een hybride auto en stop nog vaker de stekker erin. Ik werk vanuit huis, waarin alle ramen goed geïsoleerd zijn en de centrale verwarming werkt op een open haard, met hout uit eigen bos. Ik rijd wel veel kilom eter ten dichterbij huis. Ik werk vier dage s, wat pleit voor klann in de week, waarvan ik 1 dag als vrijwilliger mij wil inze tten. Voor mijn dorp en voor het IVN, dat projectvoorstelle n binnen krijgt voor duurzame projecten. Een helder verwoord e visie ontbreekt vaak, maar is wel randvoorwaardelijk om subsidie te krijgen. Daar kan ik wat in betekenen.
Hoe word jij een duurzame ZP’er? Doe jij de dingen die bij je passen? Waa kwijt kan en waar je energie van krijg r je je talenten in t? Hoe ga jij om met energie? Hoe groot is jouw footprin t? Hoe duurzaam zijn jouw diensten? Waar verspil jij het meeste tijd, geld of energie? Welke maatschappelijke vera ntw bereid op je te nemen? Wil jij wete oordelijkheid ben jij n hoe duurzaam je bent en welke kansen er liggen bij opdr acht heidsexpert Otto Willemsen van Duu gevers? Duurzaamrzaam4life en ik hebben besloten om van de kennis en inzic dag van de duurzame zp´er zijn verg hten die tijdens de aard, een boekje van te maken. Verschijnt begin 2016.
19
Het vierde jaar: De borging Het vierde en laatste jaar van Pr8werk is het jaar van de borging: het continueren van het promoten van zwermsessies en ervoor zorgen dat het gedachtegoed van Pr8werk verder wordt benut. De bijeenkomsten Lustrumbijeenkomst ONZ-Achterhoek: overdracht van gedachtengoed van Pr8werk aan ZP’ers Op 6 maart 2015 leverde Pr8werk de inhoudelijke bijdrage aan het 5-jarig lustrum van het ZP- netwerk ONZAchterhoek. Het doel was een warme overdracht aan de ONZ-ZP´ers van alle kennis en inzichten die in de afgelopen drie jaar met Pr8werk zijn opgedaan. Ook hier gebruikten we onze beproefde opzet van halen en brengen, geven en nemen. Lilian Boonstra gaf met een prezi-presentatie een overzicht van wat ieder jaar per branche de opbrengsten en de verkregen inzichten zijn geweest. En ook welke wensen er bestaan voor het vervolg en welke organisaties en netwerken daarmee bezig zijn.
Tips die Pr8werk aan alle ZP-netwerken gaf waren: Werk vraaggestuurd • Organiseer thematische bijeenkomsten samen met opdrachtgevers over de cases die er bij hen leven. • Ontsluit de vraag van je opdrachtgevers voor je collega-ZP´ers. • Zorg samen met andere netwerken voor de persoon met de beste oplossing voor de opdrachtgever. • Samenwerken volgt pas na ontmoeten, bewustworden, klik en vertrouwen. Het tweede deel was interactief: er waren zwermtafels, met als thema: overheid/gemeenten, duurzaam ondernemen en zorg. Bij elke tafel stond iemand die een sleutelfunctie heeft in één van deze branches. Deze mensen hebben ook geholpen bij de organisatie en realisatie van de eerdere Pr8werk-bijeenkomsten. Deze personen waren: • • •
20
Gemeenten: Marcel Derksen, HRM-adviseur Gemeente Oude IJsselstreek Zorg: Dietske van Maanen, initiatiefnemer Palliaterm, zorgcoöperatie voor zorg-ZP´ers. Duurzaam Ondernemen: Otto Willemsen van Duurzaam4life.com
Issues die uit de zwermsessies kwamen waren: Gemeenten Gemeenten zijn voor veel ZP´ers vrij ondoorzichtig en ontoegankelijk: hoe kom je aan een opdracht? Bij de inkopers zijn ze niet welkom en de budgethouders, die vaak tot een bepaald bedrag zelf mogen bepalen welke externen ze inhuren, zijn onbekend en lastig te vinden. Het advies is: schrijf je in bij www.werkeningelderland.nl. De inkopers zijn verplicht hier vacatures te plaatsen. Dat is de formele route. Wat betreft de informele route en het warme contact: kijk in de lokale krant wat er speelt en wanneer de avonden zijn dat bepaalde thema´s worden besproken. Dan zijn alle stakeholders bij elkaar en kun je kennismaken met aanwezige budgethouders. Dit zijn ambtenaren die het thema in de portefeuille hebben en tot een bepaald bedrag zelf hun externe adviseurs mogen inschakelen.
Zorg Met de vergrijzing in de Achterhoek zal de vraag naar zorg alleen maar toenemen. Zorgcliënten blijven langer thuis wonen en hebben meer behoefte aan eigen regie en maatwerk. ZP´ers zijn bij uitstek geschikt om op deze manier diensten te verlenen. Inhoudelijk liggen er daarom genoeg kansen voor zorg-ZP´ers, ook om in combinatie met andere services (tuiniers, kappers en thuisbezorgers) een totaalpakket te leveren. Per 1 januari 2017 zullen gemeenten ook “zorgkavels” openstellen voor nieuwe partners, zoals zorg-coöperaties. Ze hebben echter geen behoefte aan contracten met individuele ZP´ers: dat levert ze te veel administratief werk op. Advies aan de zorg-ZP’ers is: ga de samenwerking met elkaar aan, zodat je er medio 2016 klaar voor bent om leverancier te worden voor gemeenten.
Duurzaam Ondernemen De meeste vragen van de ZP´ers gingen over windmolens en zonnepanelen. Echter, duurzaamheid gaat ook over duurzaam omgaan met mensen, het tegengaan van verspilling in mens en materiaal, over leiderschap en visie. Die mindset is er nog te weinig. De sense of urgency bij ZP´ers en opdrachtgevers ook. Maar wellicht dat dankzij de acties van Urgenda en bewustzijn van klanten de druk op ondernemingen toeneemt of dat zij vanuit zichzelf de kansen zien om marktaandeel te winnen door duurzaamheid. Uit onderzoek blijkt dat de duurzame innovatie plaatsvindt in het MKB. Het MKB schakelt vaak externe duurzaamheidsexperts in, omdat zij deze kennis niet zelf in huis heeft. Ook blijkt dat zij best bereid is hiervoor te betalen en langduriger relaties met deze duurzame ZP’ers aangaat. Hier liggen dus veel kansen voor ZP’ers!
De Grande Finale
Tijdens De Grande Finale op 30 november 2015 wordt het project Pr8werk teruggegeven aan de Provincie Gelderland, aan Gedeputeerde Michiel Scheffer, van Economische Zaken, Innovatie, Onderwijs en Arbeidsmarkt. Alle mensen die de afgelopen jaren betrokken zijn geweest bij dit project zijn hiervoor uitgenodigd. In aanwezigheid van de leden van POA Gelderland willen we onze opgedane kennis en ervaring delen. Lezingen worden gegeven door: •
Dr. Michiel Scheffer, over de economische ontwikkelingen van de Provincie Gelderland en de rol van ZP’ers
•
Denis Maessen, voorzitter van de grootste ZZP-belangenbehartiger PZO en vice-voorzitter van IFIP, de Europese ZZP-belangenbehartiger, over de stand van zaken en kansen voor ZP’ers in Nederland en Europa
•
Prof.dr. Leo Witvliet van Business Universiteit Nijenrode, gespecialiseerd in zelfstandig ondernemerschap, over de betekenis van ZP’ers in onze maatschappij, nu en in de toekomst .
In een zwermsessie willen we vervolgens boven tafel krijgen welk vervolg gewenst is voor de branches Overheid, Zorg en Ondernemers, in de Achterhoek, Gelderland, Nederland en over de grens.t
21
De successen van 4 jaar Pr8werk Het project Pr8werk leverde veel inzichten, nieuwe contacten en samenwerkingsvormen op. Elk resultaat apart beschrijven is natuurlijk ondoenlijk. Om u toch een beeld te geven, lichten we er een paar mooie voorbeelden uit. Zwermsessies worden ingezet bij de gemeente Oude IJsselstreek en inmiddels ook bij de gemeente Hoorn De zwermsessies die we bij elke Pr8werk-bijeenkomst inzetten, hebben de gemeente Oude IJsselstreek geïnspireerd. Sinds deze gemeente meer “op maat” werkt, maakt zij structureel gebruik van flexibele krachten, waaronder ZP’ers. Ze werven die krachten nu ook met inzet van zwermsessies. Al twintig ZP’ers uit de regio hebben op deze manier een opdracht gekregen.
Op deze manier zijn zonder voorbereidingstijd binnen een halve dag geschikte professionals gevonden. Dat is goedkoop voor de opdrachtgever en gemakkelijk. Voor de andere ZP’ers geldt dat ze niet alleen weten waarom ze het zelf niet geworden zijn, maar ze hebben ook nieuwe contacten en inzichten op kunnen doen. Ook weten zij wat de gemeente sterk vond aan hun verhaal. En of in de nabije toekomst nog andere vacatures komen, waarvoor ze kunnen worden uitgenodigd. Naast de gemeente Oude IJsselstreek werft de gemeente Hoorn nu ook met behulp van zwermsessies. Daarnaast zijn er inmiddels al drie workshops gegeven bij Ambtenaar 2.0 en de Koninklijke Landmacht over netwerkorganisaties en zwermsessies.
Zwermsessies werken als volgt: Er is geen sprake van een uitgebreide sollicitatieprocedure en de opdrachtgever heeft de cv’s van de kandidaten niet gezien. Kandidaten worden geworven via een oproep op de gemeentelijke website, via social media of via het netwerk van de gemeente en de ZP’ers die al voor de gemeente werken. Ze selecteren zo zichzelf ,op basis van intrinsieke motivatie. De kandidaten worden vervolgens uitgenodigd voor een zwermsessie bij de gemeente. Tijdens deze sessie zitten beslissers en betrokken medewerkers van de gemeente met alle kandidaten aan tafel. Ze hebben een blinddate, een speeddate en een korte presentatie. De medewerkers van de gemeente maken in een half uur een keuze voor twee of drie kandidaten, die mogen offreren.
Over netwerken Uit onderzoek van KIZO (2014)blijkt dat ZP’ers gemiddeld tenminste in drie netwerken zitten. Dit kunnen formele of informele netwerken zijn, met betalende leden of gratis deelname. Ze zijn vaak lid van een: 1. lokaal netwerk voor sociale contacten en betekenisgeving (vrijwillig) 2. regionaal netwerk voor het verkrijgen van opdrachten 3. een landelijk netwerk voor scholing en professionalisering Wil de provincie iets doen voor ZP’ers, dan is de regionale insteek, met de vraag van de opdrachtgevers als leidraad, het meest effectief.
22
Verdieping Cursus Zorg-zzp, bij Graafschapcollege Het project Pr8werk heeft in 2013 drie bijeenkomsten georganiseerd voor zorg-ZP’ers. Dit bracht 500 mensen op de been. Wat we hiervan hebben geleerd, is dat de zorgprofessionals die overwegen ZP´er te worden opzien tegen het netwerken en administratieve gedoe. En ook dat ze collega´s zullen missen. Op dit moment zijn er landelijk veel zorgprofessionals die ZP´er worden en geworden zijn. Op zich een positieve ontwikkeling en weinig zorgwekkend. De vraag naar zorg zal in onze vergrijzende maatschappij toenemen en ook innovatie in de zorg is gewenst. De Achterhoek heeft relatief nog weinig zorg-ZP’ers. Patiënten willen langer thuis blijven en moeten eerder naar huis na een ingreep. Ze willen eigen regie: zelf bepalen welke professional wanneer over de vloer komt. Kleine bedrijven kunnen in deze behoefte voorzien; ze zijn wendbaarder en kunnen beter maatwerk leveren. Hier liggen kansen voor zorg-ZP´ers, omdat de huidige zorgaanbieders dit niet kunnen leveren. Er worden programma´s voor zorgondernemerschap aangeboden bij zorgopleidingen, die beogen van zorgprofessionals ondernemers te maken. Zorgprofessionals hebben als drijfveer alles te willen geven voor de patiënt en ze zijn echte ´groepsdieren´. Het traditionele ondernemerschap wordt gedreven door tegenovergestelde waarden: voor jezelf werken en winst behalen (nemen). Alleen al het woord ondernemerschap schrikt af. Ondernemer zijn is wat anders dan ondernemend vakprofessional te zijn. Driekwart van de zorgprofessionals die we bij Pr8werk hebben gesproken die overwegen zelfstandige te worden, ziet er tegenop en begint er niet aan. Wat je ziet gebeuren is dat deze mensen in een kramp schieten door de angst iets niet te kunnen. Op waardenniveau matcht het ondernemer zijn, zoals dat in de huidige programma´s wordt aangeboden, niet met de identiteit van de zorgprofessional. Een traditionele cursus ondernemerschap zet zorgprofessionals niet in hun kracht, maar haalt ze eruit. Dat ze ondernemende kennis en vaardigheden als boekhouden en netwerken nodig zullen hebben, dat staat buiten kijf. Ons pleidooi is dat ze leren om als zelfstandige het werk te kunnen doen en dat ze ook leren hoe ze samen kunnen ondernemen, want zorg leveren 24/7 kun je niet alleen. Er zijn genoeg initiatieven in coöperatievorm waarbij je niet hoeft te doen waar je niet goed in bent.
Het Graafschapcollege biedt cursussen voor zorg-ZP’ers, voor studenten en zorgaanbieders. We zijn in gesprek met het Graafschapcollege, met Theo Blom en Marcel Kuppen, over een verdieping van de invulling van zorgZP-cursussen en het begeleiden van start-ups, op basis van de inzichten die in het Pr8werk-jaar over zorg-ZP’ers zijn verkregen. Het Graafschapcollege werkt al samen met de gemeente Bronckhorst bij het vormen van een zorg coöperatie in deze gemeente. Het is wenselijk dat ook andere gemeenten, net als Bronckhorst, per 1 januari 2017 hun ‘zorgkavels’ openstellen voor zorg coöperaties, zodat ze de kans krijgen mee te dingen naar opdrachten bij gemeenten.
Boek “Duurzame ZZP’er/ Duurzame Opdrachtgever, over duurzaam samenwerken in de flexibele schil” in de maak Tijdens de Pr8werkbijeenkomst “De dag van de duurzame ZP’er” is veel kennis verzameld en zijn inzichten opgedaan. We wilden deze kennis en inzichten graag met een groter publiek delen, omdat hier volgens ons veel kansen liggen. Hierdoor is het idee ontstaan om een boek te schrijven over de duurzame ZP’er, met als titel “Duurzaam samenwerken in de flexibele schil”. Het wordt geschreven door Otto Willemsen van Duurzaam4life en Lilian Boonstra van Pr8werk. Het boek brengt in beeld wat organisaties bezighoudt en laat zien wat er allemaal al gebeurt op het gebied van duurzaamheid, bij opdrachtgevers en bij ZP’ers. Vervolgens wordt aandacht besteed aan de ZP’er. Welke opdrachten krijgen zij, op welke vakgebieden, wat zijn hun inspiratiebronnen en adviezen voor collega’s in het veld. We hopen met dit boek een bewustwordingsproces op gang te brengen bij bedrijven en ZP’ers. Wat doen (veelal MKB-)bedrijven die al succesvol zijn in duurzaam ondernemen en op welke manier schakelen ze ZP’ers in om hun doelen te bereiken? Wat kun je als ZP’er doen om je in je vakgebied in duurzaamheid te specialiseren en hoe doen collega-ZP’ers dat, die deze slag al hebben gemaakt. De verwachting is dat het boek zal verschijnen rond het einde van 2015. Naast deze opbrengsten kunnen we ook melden dat MVO-Nederland interesse heeft getoond om de Dag van de Duurzame ZP’er een landelijk vervolg te geven.
23
Hoe verder? De ervaring en aanpak van Pr8werk is in dit boekje gebundeld en wordt in de Grande Finale bijeenkomst op 30 november gedeeld met andere POA´s van de Provincie Gelderland. Als het gaat om kansen creëren voor ZP´ers in de Achterhoek en ook voor onszelf, willen we ons graag richten op de vraag naar professionals in de Achterhoek, Gelderland en in onze Euregio. Aan welke expertise is de komende tijd behoefte? In de Achterhoek vermoeden wij kansen in de maakindustrie, de smartindustrie, voor bio-energie, in duurzaamheid, bij gemeenten, in de zorg en de recreatie. Of in een combinatie daarvan. Vooral in het MKB verwachten wij een toename van vraag naar duurzame experts op allerlei gebieden. Het blijkt dat MKB-ers hiervoor vaak externen inschakelen, omdat ze deze mensen zelf niet in huis hebben. En ze zijn bereid om daar goed voor te betalen en een langdurige relatie met de externe aan te gaan. Werken over de grens, daarin zijn nu nog veel hordes te nemen. Ten eerste is er de horde van de taal en cultuurbarrière. De directeur van de Euregio Elisabeth Schwenzow ziet daarom wel kansen voor marketeers en communicatie-professionals, om de markten over de grens verder te ontginnen. De tweede horde is de huiver van opdrachtgevers in Duitsland, voor hoge boetes voor schijnconstructies. In 2013 is de wetgeving in Duitsland aangescherpt. Liever werken Duitse bedrijven met tijdelijke contracten. In de kinderopvang en zorg zijn professionals nodig in Duitsland. Aan weerszijden van de grens is de vraag naar techneuten, bijvoorbeeld puntlassers, groot.
24
Conclusies en aanbevelingen Conclusies
Aanbevelingen
Het doel van Pr8werk was om in de regio Achterhoek een beweging op gang te brengen, waardoor ZP’ers en opdrachtgevers zich meer bewustworden van elkaars vragen, elkaar vaker ontmoeten en meer gaan samenwerken.
Voor ZP’ers in de Achterhoek
Bewustwording Wij vinden dat het doel van bewustwording zeker is behaald: er is veel belangstelling geweest in de pers en de social media voorafgaand en na afloop van de bijeenkomsten. Zo zijn niet alleen de deelnemers van de bijeenkomsten bewuster geworden, maar ook de lezers van regionale, lokale kranten en Facebookers en Twitteraars.
• •
•
Voor opdrachtgevers in de Achterhoek: • •
Ontmoeting Zowel bij de gemeenten, de zorgaanbieders en bij VNO/NCW Achterhoek zijn we met open armen ontvangen, om gezamenlijk de inhoud van de bijeenkomsten te bepalen en de vragen die er lagen te bespreken. De samenwerking met de inkopers van gemeenten, de directeuren van zorgaanbieders en VNO/NCW Achterhoek was voortreffelijk. Wij zijn deze mensen erg erkentelijk voor hun openheid en vrijwillige bijdragen die ze hebben geleverd. Wat betreft de ontmoetingen tijdens de bijeenkomsten: bij alle bijeenkomsten waren zowel opdrachtgevers als ZP’ers aanwezig. En de opkomst bij de bijeenkomsten was elke keer groter dan verwacht. In totaal zijn er bij de Pr8werkbijeenkomsten zo’n duizend deelnemers geweest, waaronder een aantal terugkerende bezoekers.
Samenwerking Het jaar over Gemeenten heeft zichtbaar meer werk opgeleverd, in de vorm van 20 opdrachten voor ZP’ers, verkregen in zwermsessies. In het jaar van de Zorg zijn erg veel ontmoetingen geweest. We hebben er helaas geen zicht op of dit ook tot samenwerking heeft geleid. Wel hebben drie zorg-coöperaties in oprichting Pr8werk gevraagd gebruik te mogen maken van het verzamelde adressenbestand. We hebben hun mailings aan onze deelnemers doorgezet. Alle gemaakte afspraken, ideeën en contactgegevens hebben we overgedragen aan staande organisaties in de desbetreffende branche: • Gemeenten: Marcel Derksen, Oude IJsselstreek • Zorg: Dietske van Maanen, ZZP-Oost/ Palliaterm • Duurzaam Ondernemen: Otto Willemsen, Duurzaam4life Concluderend kunnen we zeggen dat Pr8werk haar doelen heeft bereikt. Maar het werk is nog niet klaar. Er is een begin gemaakt met een beweging, die nog veel groter kan worden. Met het teruggeven van het project aan de Provincie Gelderland, willen we daarom de volgende aanbevelingen doen.
De beste ZP´er zit niet op de bank of in een database; De beste pitch is niet de beste match, de opdrachtgever zoekt naar de beste oplossing. Daarvoor is inhoudelijke expertise en luisterbereidheid van de ZP’er onderscheidend. Sterke ZP-communities kunnen intermediairs overbodig maken: ontsluit de vraag van de opdrachtgevers voor je collega-ZP’ers.
•
Gemeenten, besteedt per 1 januari 2017 een deel van de zorg uit aan zorg-ZP-coöperaties; Patiënten, cliënten en mantelzorgers zijn de echte opdrachtgevers in de zorg. Zij zijn zich hier nog te weinig bewust van. En weten ook nog niet altijd waar ze uit kunnen kiezen en waar ze deze informatie kunnen vinden. Wie is eigenaar van dit probleem? Uit een onderzoek van de ING (2014) blijkt dat nog maar 4 procent van de ondernemers in Nederland bereid is te investeren in duurzaamheid. In de Achterhoek zijn een paar prachtige voorbeelden van MKB-bedrijven die deze slag al succesvol hebben gemaakt (Ubbink, Markubouw, NL Greenlabel, NEDAP, O4). Wie volgt?
Voor onze opdrachtgever, de Provincie Gelderland Wat Pr8werk heeft georganiseerd, zijn bijeenkomsten waar zowel opdrachtgevers als ZP’ers aanwezig zijn en de vraag van de opdrachtgever centraal staat. Regionaal zijn er verder weinig vergelijkbare ontmoetingsplaatsen voor opdrachtgevers en ZP’ers, met een inhoudelijke en vraaggestuurde insteek. Uit onderzoek van KIZO (2014)blijkt dat ZP’ers gemiddeld tenminste in drie netwerken zitten. Dit kunnen formele of informele netwerken zijn, met betalende leden of gratis deelname. Ze zijn vaak lid van een: 1. lokaal netwerk voor sociale contacten en betekenisgeving (vrijwillig) 2. regionaal netwerk voor het verkrijgen van opdrachten 3. een landelijk netwerk voor scholing en professionalisering Vraag en aanbod van externe expertise in de regio vinden elkaar nog steeds niet vanzelf. Wil de Provincie iets doen voor ZP’ers, zodat zij meer werk krijgen in de regio, dan is de regionale insteek, met de vraag van de opdrachtgevers in de verschillende branches als leidraad, het meest kansrijk. De centrale vraag vormt dan de speerpunten voor de regio: hoe realiseren we samen deze doelen? Faciliteer toegankelijkheid voor ZP’ers, om hieraan een bijdrage te kunnen leveren.
25
26
In de pers De activiteiten van Pr8werk zijn in de provincie en in den lande niet onopgemerkt gebleven. Bij de FNV ZZP staan wij te boek als innovatief project, dat vaak als inspirerend voorbeeld wordt aangedragen. Zo heeft Pr8werk het afgelopen jaar in de Volkskrant aandacht gekregen en ook zijn er twee uitgebreide artikelen over Pr8werk en zorgZP’ers in De Gelderlander verschenen. De artikelen zijn te lezen op www.pr8werk.nl. Ook in de lokale kranten is met regelmaat verslag gedaan.
Artikelen die verschenen waren:
Youtube 16 mei 2012,Gesprek Olaf Molenaar met José Derksen van ONZ Achterhoek over '"Aanbesteden bij de Overheid" Pr8werk, coverstory. Pr8werk wil werk voor ZP’ers in de Achterhoek ontsluiten. Het Ondernemersbelang Achterhoek-Liemers. Door Frieda Tax, 14 september 2012 LB coveritem Pr8werk Henk Dijk op FocuzTV: Gelderland Vandaag! - 3 oktober 2012 Henk Dijk bij Optimaal FM, oktober 2012, over de Ontbijtsessies van ONZ-AchterhoekMeer doen in de zorg met minder, Winterswijkse Weekkrant, oktober 2013 Meer ZZP’ers nodig in Achterhoekse zorg. De Gelderlander, interview door Maarten Reith 10 juni 2013 ZZP´ers gebaat bij meer onderwijs in ondernemen. De Volkskrant, interview door Jarl van der Ploeg, 18 september 2013 Veel animo voor zoektocht Zorg-zzp’ers, Het Ondernemersbelang Achterhoek-Liemers 2013- 3 ZZP’ers hebben behoefte aan proef met zorg coöperatie, De Gelderlander, 9/12/2013 Gemeente Oude IJsselstreek en zwermsessies in Special over werkgeverschap in VNG Magazine, november 2014. Kleinere organisatie, meer flexibiliteit Radio-interview met Lilian Boonstra bij ZZP-café Business News Radio, over de rol die provincies kunnen spelen voor ZP’ers (14 maart 2015 11.20 u) Radio-interview met Lilian Boonstra bij ZZP-café Business News Radio, over duurzame ZP’ers en hun kansen bij MKBbedrijven (26 september 2015 11.20 u).
27
Bijlagen Bijlage 1 Overzicht Pr8werkers Pr8werkers Lilian Boonstra Henk Dijk Mirjam Dijkman-Bouwer Carmen Uceda Danny Rysavy José Derksen Eric Putman
Lilian Boonstra Realisatieadvies DLT Management Ontwikkelinginbedrijf Uceda Managementsupport Rysavy Projecten Intervenia Social Media Partners Exnoveren
www.lilianboonstra.nl www.dltmanagement.nl info@ontwikkelinginbedrijf.nl www.ucedamanagementsupport.nl www.rysavyprojecten.nl www.intervenia.nl www.exnoveren.nl
ONZ Achterhoek Verbinder Gewoon Commandeur www.gewooncommandeur.nl PlatformLach Platform ZOOST www.platformzoost.nl Bites & Business Achterhoek Achterhoek Connect Open Coffee Ulft Organisato Prikkelaar ZO Achterhoek Open Coffee Zutphen Broodfonds Zutphen Open Coffee Doetinchem
www.onz-achterhoek.nl www.tanja-abbas.nl
ZP-netwerkers Achterhoek René Spekschoor Tanja Abbas Linda Commandeur Werkplaats BS22 Kitty Tenten Inge Klein Gunnewiek Winterswijkse Uitdaging Eveline Blondelle Jolanda Luimes Ineke Dane/ Olaf Molenaar Olga Heinen Joachim Geerdink Rolf Winter Hiske Huiting
Broodfonds Achterhoek CVJO Doetinchem CVJO Zutphen Doetinchemse Uitdaging
28
www.bs22.nl www.platformlach.nl www.winterswijkseuitdaging.nl achterhoek@bitesenbusiness.nl www.achterhoekconnect.nl www.opencoffeeulft.nl www.organisato.nl www.joachimgeerdink.nl www.zoachterhoek.nl www.opencoffeezutphen.nl www.zzpzutphen.nl www.facebook.com/ OpenCoffeeDoetinchem broodfondsachterhoek.nl www.cvjo.nl www.cvjo.nl www.doetinchemseuitdaging.nl
Bijlage 2 Overzicht samenwerkingspartners per thema Contactpersoon Marcel Derksen Pim Kroes Mark van der Horst Marleen van Boheemen
Gemeentes Oude IJsselstreek Doetinchem Berkelland Kamer van Koophandel
Expertise HRM-adviseur Inkoop-adviseur Inkoop-adviseur Innovatie
Inkoopoverleg gemeenten Achterhoek Zorg Maarten van Rixtel Bert Meijer AndrĂŠ Endeman Patrick Stroeve Galina Visser Truus Nilissen Josien van Breda Tera Stuut Wilma Elferink Martin Bourgonje Bert Meijer Leo Vollebregt Hans van der Knijff Dietske van Maanen Rini Kwak Manon van Noort Monique Winters Erika de Ruiter Susanne Haarsma
Sensire, Varsseveld Azora, Gendringen Markenheem, Doetinchem De Lichtenvoorde, Lichtenvoorde Omzorg Aanpakken JFNV ZZP Thuiszorg Groot-Gelre Estinea ZZP Oost Zorgzuster Achterhoek ZZP Nederland Per Saldo Nederland Palliaterm SKIK! Manonvannoort.nl Moniquewinters.nl De Klik Kamer van Koophandel
Directeur Directeur Bestuurder Adviseur P&O Manager Eigenaar, initiatiefnemer uridisch Adviseur Directeur Regiomanager Eigenaar Manager Partner Voorlichter Eigenaar, initiatiefnemer Eigen Kracht CoĂśrdinator HRM-expert Zelfstandig Zorgprofessional Zelfstandig Ouderenbegeleider Verbinder
Duurzaam4life VNO/NCW Achterhoek Synprofect.nl OER Marketing Adjust.nl Milieubuddy.nl VMC Tanja-abbas.nl Rysavyprojecten.nl Kinran Clmadvies.nl
Duurzaamheidsexpert Voorzitter Leiderschap Duurzame marketing Organiseren Milieu Duurzame businessmodellen Verbinder/ samenwerken Duurzame HRM Omgeving Processen/ Lean Six Sigma
Nijenrode Businessuniversiteit Provincie Gelderland PZO/ IFIP KIZO Euregio E*BCL Nederland ONZ-Achterhoek
Zelfstandig Ondernemerschap Gedeputeerde Directeur/ vice-voorzitter Directeur Directeur Directeur Vice-voorzitter
Duurzaam Ondernemen Otto Willemsen J.P. Kiefmann Henk la Roi Olaf Molenaar Jack van der Kruijs Tineke Weide Wilfried Varwijk Tanja Abbas Danny Rysavy Wouter van Pernis Dirk Lechner
Grande Finale Prof. dr. Leo Witvliet Dr. Michiel Scheffer Denis Maessen Robbert Brantz Elisabeth Schwenzow Bert Wissink Rob Weeber
29
Bijlage 3 Literatuur
30
•
The Shift, the future of work is already here (2014), Lynda Gratton
•
De ZZP-Maatschappij, te groot om te negeren (2014), Leo Witvliet en Robbert Brantz (KIZO)
•
Een vorm van beschaving (2013), Klaas van Egmond
•
World book of love (2013), Leo Bormans
•
De economie van Goed en Kwaad, zoektocht naar economische zingeving (2013) Tomas Sedlacek
•
Thuis in Energie (2013), Otto Willemsen
•
Identiteit (2012), Paul Verhaeghe
•
Connected (2012), Menno Lanting
•
Luisteren Loont (2010), Mark Goulston
•
Easycratie (2010), Martijn Aslander en Erwin Witteveen
•
De geheimen van de groep (2005), Piet Weisfelt en Agniet van Andel
Bijlage 4 Flyer Pr8werk
31
Bijlage 5
De vakspecialisten
Achtergrondinformatie
De opdrachtgevers
De vakspecialisten werkten eerder vaak in loondienst en waren daarin niet gelukkig. Ze blijven doen wat ze deden, omdat ze houden van hun vak. Ze scholen zich bij om hun kennis op niveau te houden. Ze volgen opleidingen, zijn lid van hun branchevereniging. Dit maakt dat ze actuele kennis hebben en kunnen en willen inspelen op ontwikkelingen in de markt om zich te kunnen onderscheiden van collega´s. Voorop blijven lopen is een must.
De opdrachtgevers komen vaak terug bij de zzp´ers die goed bevallen zijn. Er is een vertrouwensband ontstaan, de zzp´er kent de organisatie en mensen goed. Dit scheelt inwerktijd en doorlooptijd. Oude werkgevers en opdrachtgevers zijn de grootste bron van inkomsten voor generalistische zzp´ers. De vakspecialisten hebben vaak veel meer kortlopende klanten en moeten het hebben van mond-tot- mond reclame of gezamenlijke lokale kortingsacties.
Niet iedereen slaagt erin om een netwerk te bouwen, te onderhouden of om zichzelf goed in de markt te zetten. Voor de 11 procent gedwongen zzp´ers is het een grote kluif om de frustratie van het ontslag te ontworstelen en om te zetten in een positieve drive het vak zelfstandig verder uit te voeren. Wat nodig is om te overleven als zzp´er is de wil om ervoor te gaan, de drive om te investeren in kennis en relaties en tenslotte een eigen visie hebben en focus om zichzelf te positioneren.
Voor sommige vraagstukken heeft de opdrachtgever geen idee wie in te schakelen. Dan maken zzp´ers die in naamsbekendheid hebben geïnvesteerd een goede kans. De generalisten hebben zich zorgvuldig gepositioneerd in artikelen in vakbladen en de pers, optredens, als schrijver van boeken of als spreker bij conferenties. Ook via LinkedIn of Twitter kan de klant hen traceren. Vakspecialisten komen in de lokale, regionale pers met acties of bijzondere gelegenheden. Ook doen zij mee aan wedstrijden hun vakmanschap te tonen en te testen.
Om grote opdrachten te kunnen uitvoeren, is een hovenier een samenwerking aangegaan met andere hoveniers. Er is veel concurrentie en de hovenier baalt ervan dat collega´s het werk voor een schijntje verrichten. Hij wil kwaliteit leveren en zich onderscheiden. Hoe hij dat doet is door te investeren met zijn collega´s in duurzaam tuinieren. Zij volgen opleidingen en ontwikkelen nieuwe producten, zodat ze voorop lopen. Hiervoor hebben zij een ecologisch kwaliteitskeurmerk gekregen.
Bron: KIZO, p. 12, De ZZP-maatschappij, te groot om te negeren (2014)
Wat is de toegevoegde waarde van zzp´ers voor hun opdrachtgevers?
Of naamsbekendheid altijd een garantie is voor kwaliteit en resultaat? In het land der blinden is eenoog koning. Een grote groep zzp´ers spint hier terecht en soms ook onterecht garen bij. Als het verhaal van de nieuwe kleren van de keizer. Maar als je je verhaal niet waarmaakt, ben je als zzp´er snel van het toneel verdwenen.
Een ambitieuze bokser, die boeken schrijft en cursussen verzorgt in de Aziatische markt. Hij heeft ook nog een boksschool, waar het mee begonnen is, maar dat staat nu te koop. Het gaat erg goed met zijn bedrijf. Hij heeft een enorm netwerk en is een spin in het web. Dat maakt dat hij projecten en cursussen kan aanbieden, die verzorgd worden door toptrainers en leraren. Hij heeft een enorme drive om te blijven groeien en voorop te blijven in de markt. Artiesten zijn van oudsher al zzp´ers. Fotografen, kunstschilders en muzikanten werken vaak alleen. Hun werk bestaat een combinatie van lesgeven en uitvoeren: op het podium staan of exposeren, dat is waar het echt om draait. Samenwerken doen ze bij gelegenheid. Een artiest heeft een specialisme dat niet iedereen kan, een combinatie van tangomuziek en joodse muziek. Hij wordt gevraagd omdat hij een reputatie heeft. Hoe hij dit doet is: blijven spelen.
32
De generalisten Ook de generalisten waren eerder in loondienst en daarin niet gelukkig. Ze hadden te weinig ruimte om hun talenten te ontplooien en hun ideeën over innovatie te realiseren bij de klant liepen vast in interne stroperigheid en politieke spelletjes. Deze consultants, interimmers, adviseurs, begeleiders en coaches doen veel onderzoek, volgen cursussen, gaan naar dure conferenties en congressen, schrijven publicaties. Om bij te blijven in nieuwe ontwikkelingen en om zichtbaar te zijn bij potentiele klanten. Zij sluiten zich aan bij netwerken. Ze hebben kwantitatieve netwerken met vakgenoten en kwalitatieve netwerken met ander pluimage, om nieuwe ideeën op te doen of voor de gezelligheid. Wat is de toegevoegde waarde van de netwerken van de zzp´er voor de opdrachtgevers? Een klant schakelt een zzp´er in en heeft niet zoveel notie en direct belang bij het netwerk van de zzp´er. Er wordt door klanten op geen manier als voorwaarde gesteld dat een zzp´er een netwerk heeft. Het is handig als er een grote opdracht is, dat er meer goede mensen kunnen worden opgetrommeld via de zzp´ers. Of als de zzp´er zelf niet beschikbaar is, dat er een collega van vergelijkbaar kaliber wordt voorgesteld.
Resume Een goede naam te hebben en te houden, dat is naast vakinhoudelijke kennis bijhouden, ontwikkelingen in de markt volgen, nieuwe producten bedenken en in de markt zetten en netwerken met collega´s en bekende onbekenden. Dat is waar de zzp´ers 24/7 druk mee zijn om de opdrachtgever de kwaliteit en nieuwe inzichten te kunnen leveren waar hij verder mee komt.
33
34
Colofon
Colofon Voorwoord Prof.dr.mr. Leo Witvliet
PR8WERK
N! A R ’ D
Redactie: Lilian Boonstra, Carmen Uceda, Mirjam Dijkman-Bouwer en Henk Dijk Penvoerder: ONZ Achterhoek Opdrachtgever: Provincie Gelderland Auteur: Lilian Boonstra www.lilianboonstra.nl Eindredactie: Tine Paulus www.tineschrijft.nl
Professionals Achterhoek aan het Werk
Info@pr8werk.nl www.pr8werk.nl
Grafische vormgeving: Sandra Kingma Grafische Vormgeving www.sandrakingma.nl Foto's: Otto Willemsen, Bert Scheuter en Carlo Stevering
35