Białko c-erbB-2/HER2/neu w raku piersi – aktualny stan wiedzy
komórkowej, ani w cytoplazmie (21, 22). Występowanie reakcji barwnej w cytoplazmie może być spowodowane reakcją krzyżową niektórych przeciwciał anty-c-erbB-2 z białkiem mitochondrialnym lub obecnością w cytoplazmie krótszych łańcuchów białkowych c-erbB2. Autorzy badający występowanie nadekspresji białka c-erbB-2 w rakach piersi, stosowali bardzo zróżnicowane kryteria rozpoznania nadekspresji tego białka. Wielu autorów zwracało uwagę na konieczność łącznej oceny intensywności wybarwienia błon komórkowych i odsetka komórek wykazujących obecność reakcji barwnej (23, 24). Jednakże, odsetek komórek wykazujących reakcję barwną, koniecznych do uznania przypadku za wykazujący nadekspresję białka c-erbB-2, był również bardzo zróżnicowany. Nie było zgody co do tego, jaki powinnien być tzw. próg odcięcia (odsetek komórek rozgraniczający przypadki bez nadekspresji od przypadków z nadekspresją) (20). Niektórzy autorzy rozpoznawali nadekspresję jeżeli reakcję barwną wykazywały jakiekolwiek komórki danego raka. Inni uważali, że rak piersi wykazuje nadekspresję białka c-erbB-2, gdy jego obecność stwierdzono w co najmniej 1% komórek, 5%, 10%, 20%, 25%, 35%, 50%, 60% i w co najmniej 80% komórek. Stosowano również podział umowny, rozpoznając nadekspresję białka c-erbB-2, gdy silna reakcja barwna występowała w sposób uogólniony wśród komórek raka piersi. Na wyniki oceny immunohistochemicznej ekspresji białka c-erbB-2 ma wpływ również wiele innych czynników, w tym stosowanie różnych przeciwciał przeciw-c-erbB-2 cechujących się różną czułością i swoistością, oraz częściowa utrata antygenowości białka c-erbB-2 w związku z procesem utrwalania i przechowywania tkanek (11, 19). Potwierdziły to badania porównawcze tkanek mrożonych i tkanek utrwalonych w parafinie. Tak duże rozbieżności metodologiczne, typowe dla badania immunohistochemicznego, mogą być przyczyną dużej rozbieżności uzyskiwanych wyników. Mimo to, metoda immunohistochemiczna ma szereg zalet: jest prosta, tania, a badanie może być wykonane w większości laboratoriów (25). Dlatego też, to na niej przede wszystkim opiera się kwalifikacja chorych do leczenia trastuzumabem. Zalecenia Polskiej Grupy Badawczej ds. HER2 wskazują, że podstawową metodą oceny stanu receptora HER2 u chorych na raka piersi powinna być metoda immunohistoche-
823
for many years there was no consensus on percentage of stained cancer cells necessary to diagnose the overexpression of c-erbB-2 protein (20). Some authors diagnosed the presence of overexpression if any cancer cells were stained. Others diagnosed the overexpression of protein if at least 1%, 5%, 10%, 25%, 35%, 50%, 60% or 80% of cells were stained. Some authors diagnosed the presence of overexpression of c-erbB-2 protein if strong staining of cells was present ‘diffusely’. Results of immunohistochemical assessment of c-erbB-2 overexpression are influenced by numerous factors. Different antibodies used for staining have different specificities and sensitivities. Fixation of tissue and its longterm storage cause partial loss of antigenicity of c-erbB-2 (11, 19). This became apparent when expression of c-erbB-2 in frozen tissue was compared with expression of this protein in paraffin-embedded tissue. Substantial methodological differences typical for immunohistochemistry may cause significant differences in results of assessment of protein expression. Nevertheless, immunohistochemistry has many merits. The method is simple, inexpensive, and can be used in a majority of laboratories (25). It is also a reason why the Polish HER2 Study Group recommended the use immunohistochemistry for assessment of c-erbB2/HER2 status (26). In Poland, the use of the standardized HercepTest™ (DakoCytomation) kit is recommended. If overexpression of c-erbB-2 is classified as medium (grade 2+, according to HercepTest™), the number of c-erbB-2 gene copies should be assessed with the FISH method. Patients with strong overexpression (grade 3+, according to HercepTest™) of c-erbB-2 are candidates for treatment with trastuzumab. Moreover, treatment can be also given to patients with medium overexpression of c-erbB-2 protein (2+) and amplification of the c-erbB-2 gene. These patients are qualified as ‘clinically c-erbB-2/HER2-positive’. The remaining cases, including patients with 2+ overexpression of protein but without amplification of the c-erbB-2 gene, are classified as ‘clinically c-erbB-2/HER2-negative’ (26, 27). Recommendations concerning assessment of c-erbB-2 status in candidates for trastuzumab treatment are based on the observation that the presence of amplification, diagnosed with the use of FISH method, is strongly statistically associated with the presence of overe-