ΠΟΡΕΙΑ - ΤΕΥΧΟΣ 45

Page 1



poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 1

Αντί Προλόγου

Συγχαρητήριοι λόγοι, που παράγουν αγωνία Πόσα συγχαρητήρια, μέσα σε τριάντα μέρες! Πόσοι ύμνοι για την Ελλάδα που βγαίνει από την κρίση, μέσα σ’ έναν μήνα! Πόσοι έπαινοι για τον πρωθυπουργό της χώρας μας, μετρώντας μόνο τον Οκτώβριο! πρώτος και ύψιστος έπαινος ήρθε από πρώτο και ύψιστο μακελάρη των λαών, τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Αφού θύμισε ότι η Ελλάδα είναι το «…λίκνο της Δημοκρατίας, της Φιλοσοφίας και τόσων άλλων πραγμάτων» παρατήρησε για τον Έλληνα σημερινό ηγέτη της: «Με μεγάλη μου τιμή καλωσόρισα τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Είναι ένας ιδιαίτερος άνθρωπος που κατόρθωσε κάτι ιδιαίτερο». Πράγματι η επιτυχία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να εξωραΐζει, να συγκαλύπτει, να υπηρετεί τις αντιλαϊκές πολιτικές είναι κάτι ιδιαίτερο. Καθώς η συζήτηση ήρθε λίγο αργότερα σε αυτό που οι Αμερικανοί αποκαλούν business, ο Τραμπ δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει την Ελλάδα «για την φιλοξενία στην βάση της Σούδας» (!) προσθέτοντας ότι «η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες του ΝΑΤΟ που δίνουν 2% του ΑΕΠ τους για αμυντικές δαπάνες». Α, όλα κι όλα, μπαταχτσήδες δεν είμαστε, που λέει κι ο Τσίπρας. Τουλάχιστον όχι προς του ΝΑΤΟϊκούς και λοιπούς ιμπεριαλιστές συμμάχους μας. Η κυβέρνηση είναι πιθανό να κόψει και να ξανακόψει, μέχρι να μηδενίσει μια αναπηρική σύνταξη, αλλά τα χρέη της προς τους δολοφόνους των λαών τα εξοφλεί στο ακέραιο. Σημειωτέον, πριν φύγει από τις ΗΠΑ, ο Τσίπρας έλαβε (υποχρεωτικό) «δωράκι» την αναβάθμιση των F-16 μαχητικών αεροσκαφών μας, στη χριστουγεννιάτικη τιμή έκπληξη των 2,4 δις (ευρώ ή δολάρια, κανείς δεν ξέρει, και σίγουρα όχι κάποιος από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ). Κρίμα που, από τον οικονομικό στραγγαλισμό, δεν θα υπάρχει ελληνικός λαός να αξιοποιήσει τα αναβαθμισμένα F-16. Εξάλλου και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πενς, συνεχάρη τον Αλέξη Τσίπρα «για την επιστροφή της Ελλάδας στην οικονομική ανάπτυξη και στις χρηματοπιστωτικές αγορές», ενώ ταυτόχρονα, ενθάρρυνε για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις που θα ωθήσουν τις επενδύσεις. Πράγματι, όταν τα επίπεδα των μισθών στη χώρα θα συναγωνίζονται εκείνα της Ινδίας ή της Κίνας, θα προσελκύσουμε περισσότερους «επενδυτές». Η κατάργηση της Κυριακάτικης αδείας, η κατάργηση του δικαιώματος στην απεργία, η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, είναι ενδεικτικά κάποιες από τις «μεταρρυθμίσεις» που θα φέρουν «επενδυτές». Παρεμπιπτόντως, πρόκειται για συνέχιση της ίδιας πολιτικής μεταρρυθμίσεων που κατακρήμνισε και το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων στα τελευταία μνημονιακά χρόνια. Σε αντίστοιχα επαινετικούς τόνους για τον πρωθυπουργό ήταν και ο λόγος της Γαλλίδας Κριστίν Λαγκάρντ, της επικεφαλής του ΔΝΤ. Η δήλωση δόθηκε στην έδρα του Ταμείου: «Ήμουν πολύ ευτυχής να καλωσορίσω σήμερα τον Πρωθυπουργό Τσίπρα στο ΔΝΤ. Έδωσα συγχαρητήρια σε εκείνον και τον ελληνικό λαό για την αξιοσημείωτη πρόοδο που έχει σημειώσει η Ελλάδα στην εφαρμογή δύσκολων πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων μεταρρυθμίσεων στον τομέα των συντάξεων και του φόρου εισοδήματος». Η αλήθεια, να λέγεται. Οι «μεταρρυθμίσεις» στις συντάξεις και στη φορολογία ήταν το κομμάτι εκείνο στο οποίο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ο ίδιος ο πρωθυπουργός διέπρεψαν, με μεγαλύτερη επιτυχία τους το γεγονός ότι συνέβαλαν αποφασιστικά στον περιορισμό των κοινωνικών εκρήξεων. Αποπροσανατόλισαν, είπαν ασύστολα ψεύδη, διαστρέβλωσαν, υποκρίθηκαν, έκαναν και κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους, όλα για να αποτρέψουν την κοινωνία να βγει στους δρόμους. Μα, μέχρι και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που οδεύει για Πρόεδρος της Γερμανικής Βουλής, πλέον έχει να πει καλά λόγια για την -μέχρι πρότινος- ψωροκώσταινα: «Η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο. Η χώρα έχει σοβαρές πιθανότητες να μπορεί να χρηματοδοτηθεί μόνη της στις αγορές». Αν ο Σόιμπλε κοιτάει μπροστά, τότε υπάρχει περιθώριο αισιοδοξίας! Για τον Γερμανό πολιτικό, ο Τσίπρας είναι αξιέπαινος διότι πρόδωσε και ξεπούλησε κάθε ελπίδα του ελληνικού λαού, γιατί επιχείρησε και εξακολουθεί να επιχειρεί- να βυθίσει κάθε προσπάθεια να αρθρωθεί μια φωνή αντίστασης στην μνημονιακή (με γερμανική μηχανή) αντιλαϊκή λαίλαπα. Δυστυχώς για τον ελληνικό λαό, όταν οι έπαινοι της εφαρμοζόμενης στη χώρα πολιτικής έρχονται από τους εκπροσώπους των μεγαλύτερων ιμπεριαλιστικών κρατών, κάτι δεν πάει καλά. Όταν οι διεθνείς σφαγείς των λαών σου δίνουν συγχαρητήρια, κάποιο ανησυχαστικό παράλληλο μήνυμα λανθάνει στην επιβράβευσή τους. Όταν οι στραγγαλιστές της ελληνικής κοινωνίας ετοιμάζονται να σου κρεμάσουν παράσημο, για όλους όσοι διατηρούν την ειλικρίνεια των οφθαλμών τους και της αντίληψής τους, είναι κατανοητό ότι καραδοκεί ο (ακόμη μεγαλύτερος) κίνδυνος και η (ακόμη πιο εκτεταμένη) κοινωνική δυστυχία. Όσο όμορφα κι αν ακούγονται τα λόγια και οι έπαινοι, όσο ενορχηστρωμένα και συντονισμένα κι αν είναι τα συγχαρητήρια, αν τα γεράκια του ιμπεριαλισμού εκφράζουν την ικανοποίησή τους, οι λαοί δεν έχουν κανέναν λόγο να αισθάνονται ασφαλείς. Ας εργαστούμε για να παύσουν οι διεθνείς ιμπεριαλιστές και οι εγχώριοι μεταφραστές και τοποτηρητές τους να προγραμματίζουν με τον τρόπο που αυτοί κρίνουν την κοινωνική ευτυχία μας!

Ο


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 2

περιοδικό

Πίσω από τα αφηγήματα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ κρύβεται η συνέχιση και το βάθεμα της αντιλαϊκής πολιτικής

Μ

ε τα γνωστά αφηγήματά περί «δίκαιης ανάπτυξης», περί ξεπεράσματος του «Grexit» που έγινε «Grenvest» (Ελλάδα των επενδύσεων) και για το τέλος των μνημονίων που έρχεται, προσπαθεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να εξωραΐσει την αντιλαϊκή της πολιτική. Πίσω όμως από την αχαλίνωτη δημαγωγία βοά η αντιλαϊκή πραγματικότητα των μνημονίων της φτώχειας, της ανεργίας, της εξαθλίωσης και της εξάρτησης. Άλλωστε, η τρίτη αξιολόγηση που έρχεται λίγο μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης και προστίθεται σε μια ατελείωτη σειρά τέτοιων εξουθενωτικών για το λαό αξιολογήσεων, προβλέπει μεταξύ άλλων νέο πετσόκομμα των συντάξεων, ιδιωτικοποιήσεις, αλλαγές στο συνδικαλιστικό νόμο, ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, «εξορθολογισμό» των δαπανών για την υγεία και πολλά άλλα. Αν απ’ τη μια μεριά η κυβερνητική προπαγάνδα προσπαθεί να μαζέψει τα ασυμμάζευτα της πολιτικής κυβέρνησης - ΕΕ - ΔΝΤ, από την άλλη οι δεσμεύσεις απέναντι στα ιμπεριαλιστικά αφεντικά και τα μέτρα που νομοθετεί και εφαρμόζει η κυβέρνηση κατατείνουν σε μια πραγματικότητα συνεχούς μνημονιακού εφιάλτη με απροσδιόριστο χρονικό ορίζοντα. Άλλωστε, ο ίδιος ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Πιέρ Μοσκοβισί διευκρίνισε ότι η Ελλάδα, βάσει των ευρωπαϊκών κανονισμών, θα παραμείνει «υπό εποπτεία μετά το πρόγραμμα εφόσον δεν έχει εξοφληθεί τουλάχιστον το 75% της χρηματοδοτικής συνδρομής που έχει ληφθεί από ένα ή περισσότερα άλλα κράτη μέλη, τον ΕΜΧΣ, τον ΕΜΣ ή το ΕΤΧΣ». Ταυτόχρονα, με ανακοίνωση του το Eurogroup το καλοκαίρι που πέρασε καλωσορίζει την δέσμευση της Ελλάδας για πλεονάσματα 3,5% μέχρι το 2022 και μετά από αυτό μια πολιτική που θα διασφαλίζει πλεόνασμα κοντά στο 2% από το 2023 μέχρι το 2060!! Οι τοποθετήσεις αυτές των ιθυνόντων του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού κομματιάζουν τη δημαγωγία της κυβέρνησης Τσίπρα για το τέλος των μνημονίων. Ο λαός μας πλέον γνωρίζει πολύ καλά, ότι για να επιτευχθούν τα συγκεκριμένα πλεονάσματα απαιτούνται περικοπές, φορολογική αφαίμαξη, ασφαλιστικές επιβαρύνσεις, ακρίβεια που σαρώνει το ήδη τσακισμένο λαϊκό εισόδημα, ανεργία, εργοδοτική αυθαιρεσία και σφαγή σε συντάξεις και μισθούς. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση Τσίπρα κάτω από τις κούφιες διακηρύξεις περί «δίκαιης ανάπτυξης» και του «Grenvest» προσπαθεί να παρουσιάσει το μαύρο άσπρο. Η «δίκαιη ανάπτυξη» και οι επενδύσεις όμως που η κυβέρνηση ξεφουρνίζει ξανά και ξανά και για τα οποία σηκώνει πολύ σκόνη δεν είναι τίποτα άλλο από το ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου και των υποδομών στα ξένα πολυεθνικά μονοπώλια που για να «επενδύσουν» απαιτούν συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα με ελάχιστα έως ανύπαρκτα εργασιακά δικαιώματα, με ταυτόχρονο περιορισμό της όποιας συνδικαλιστικής δραστηριότητας. Σημειώνουμε ότι ο νέος συνδικαλιστικός νόμος που είναι ένα από τα ζητήματα που θα συζητηθούν μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών ενόψει τρίτης αξιολόγησης καθιστά εξαιρετικά δύσκολη έως ανέφικτη τη διεξαγωγή απεργίας χτυπώντας ευθέως αυτό το κατακτημένο δικαίωμα του εργατικού 2

κινήματος. Κι αν απ’ τη μια μεριά στο εσωτερικό η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έρχεται να κατεδαφίσει σύμφωνα με τις επιταγές κεφαλαίου - ΕΕ - ΔΝΤ ό,τι έχει απομείνει όρθιο από τα τελευταία λαϊκά και εργατικά δικαιώματα, η εξωτερική της πολιτική χαρακτηρίζεται από ρεσιτάλ δουλοφροσύνης και υποταγής στα ιμπεριαλιστικά αφεντικά, όπως απέδειξε και το τελευταίο ταξίδι του Τσίπρα στις ΗΠΑ και η συνάντηση του με τον ν.1 εκπρόσωπο του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, Τραμπ. Κατ’ αρχάς, αποτελεί πρόκληση για τα δημοκρατικά και αντιαμερικανικά - αντιιμπεριαλιστικά αισθήματα του λαού μας ο απροκάλυπτος εξωραϊσμός του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού που απογειώθηκε επί Ομπάμα και συνεχίζεται και επί Τραμπ. Δηλώσεις όπως «η μεγάλη δημοκρατική χώρα», τα κοινά «οράματα» και «αξίες» που «έχουν σφυρηλατηθεί στη διάρκεια της ιστορίας» αποτελούν εμετικό μνημείο προσβολής στην ιστορική μνήμη του λαού μας που έχει γνωρίσει και ο ίδιος όπως και πολλοί άλλοι λαοί τις «αξίες» του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. «Αξίες και οράματα» όπως οι βόμβες ναπάλμ που ρίξανε οι Αμερικάνοι στο Γράμμο το 1949. «Αξίες και οράματα» όπως το παλατιανό πραξικόπημα που έγινε κάτω από την καθοδήγηση των Αμερικάνων και οδήγησε στα Ιουλιανά του 1965. «Αξίες και οράματα» όπως η αμερικανοκίνητη χούντα των συνταγματαρχών. Αυτή είναι «η μεγάλη δημοκρατική χώρα» στην οποία αναφέρεται ο Τσίπρας. Μια χώρα που εξαπολύει πολέμους βυθίζοντας ολόκληρα έθνη και λαούς στο αίμα, το θάνατο και τη δυστυχία. Κι αν οι δηλώσεις Τσίπρα αποτελούν από μόνες τους πρόκληση για το λαό μας και τους λαούς της περιοχής, οι συμφωνίες που έκανε η κυβέρνηση της «πρώτης φοράς αριστεράς» με τις ΗΠΑ έρχονται να επιβεβαιώσουν την εξευτελιστική υποτέλεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στους Αμερικάνους. Προσδοκώντας τη στήριξη του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού στο ζήτημα των ελληνοτουρκικών η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τα έδωσε όλα. Προχώρησε σε συμφωνία αναβάθμισης των F-16 ύψους 2,4 δις € την ώρα που καρατομεί μισθούς και συντάξεις, υποσχέθηκε τη λεηλασία του ενεργειακού πλούτου της Ελλάδας από τις Αμερικανικές πολυεθνικές και προχωρά στην αναβάθμιση της βάσης της Σούδας η οποία, σύμφωνα με τους ίδιους τους επιτελείς του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, αποτελεί πολεμικό ορμητήριο για την προώθηση των γεωστρατηγικών του επιδιώξεων στην ευρύτερη περιοχή. Αυτή είναι η πολιτική που εφαρμόζει, και μάλιστα στο όνομα της αριστεράς, η κυβέρνηση Τσίπρα. Μια πολιτική που επαναβεβαιώνει και σφίγγει ακόμη περισσότερο τη θηλειά της εξάρτησης στο λαιμό του ελληνικού λαού. Ο λαός μας δεν έχει τίποτε άλλο να περιμένει από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Οφείλει να ξαναπιάσει το νήμα των αγώνων που δόθηκαν το προηγούμενο διάστημα με κατεύθυνση την παλλαϊκή συσπείρωση και αντίσταση στην πολιτική της φτώχειας, της ανεργίας, της εξαθλίωσης και της εξάρτησης. Αυτός είναι και ο μόνος δρόμος που μπορεί πραγματικά να βάλει φραγμό στην αντιλαϊκή καταιγίδα. Παναγιώτης Α.


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 3

περιοδικό

Χτυπάνε το δικαίωμα στην απεργία! Να μην τους αφήσουμε!

Σ

το πλαίσιο της ολοκλήρωσης της 3ης αξιολόγησης, η νάει αντιλαϊκά και αντεργατικά μέτρα χωρίς μεγάλες αντιδράκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ετοιμάζεται για άλλη μία φορά σεις δεν αρκούν, οι ξένοι δυνάστες θέλουν να ξεμπερδεύουν να συμμορφωθεί και να υποκλιθεί με δουλοπρέπεια στις απαι- ακόμα και με την ύπαρξη της δυνατότητας που έχουν σήμερα τήσεις της Τρόικα, για περιστολή του δικαιώματος στην απερ- οι εργαζόμενοι να αντισταθούν συλλογικά. Ήδη από τον Μάη νομοθετήθηκαν διαδικασίες που γία, υπηρετώντας ταυτόχρονα και τις απαιτήσεις του ΣΕΒ. Συγκεκριμένα, αυτό που φαίνεται μέχρι στιγμής του- δίνουν το δικαίωμα στους εργοδότες να επικαλούνται το λάχιστον να έχει συμφωνηθεί είναι η νομοθέτηση της αύξη- άρθρο 656 του Αστικού Κώδικα και να προχωρούν στην επισης της απαιτούμενης απαρτίας για τη λήψη απόφασης απερ- βολή «λοκ άουτ» σε περίπτωση κήρυξης απεργίας, όπως επίγίας από πρωτοβάθμια επιχειρησιακά σωματεία. Σύμφωνα με σης διευρύνθηκαν οι λόγοι που μια επιχείρηση μπορεί να τον ισχύοντα νόμο 1264/1982, για να αποφασιστεί απεργιακή απολύει συνδικαλιστές. Παρόλα αυτά το ΔΝΤ, οι Ευρωπαίοι κινητοποίηση από ένα πρωτοβάθμιο σωματείο-εφόσον το “εταίροι”, αλλά και ο ΣΕΒ επιμένουν σε περαιτέρω περιστολή καταστατικό του επιχειρησιακού σωματείου δεν προβλέπει των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, έχοντας σταθερά ως κάτι διαφορετικό- απαιτείται στη συνέλευση η παρουσία του- στόχο το χτύπημα της απεργίας. λάχιστον του ενός τρίτου των οικονομικά τακτοποιημένων Η επίμονη απαίτηση δανειστών και μεγαλοεργοδομελών. Αυτό όμως αφορά τη σύγκληση της πρώτης γενικής τών για την ουσιαστική κατάργηση του δικαιώματος στην συνέλευσης, καθώς η απαρτία στην τρίτη Γενική Συνέλευση απεργία, αφενός προμηνύει τη συνέχιση της αντεργατικής μπορεί να επιτευχθεί και με το 1/5 των οικονομικά τακτοποιη- επέλασης και της επιβολής βάρβαρων μνημονίων, αφετέρου μένων μελών. Αυτό που σήμερα ζητά η Τρόικα, θέλοντας να υποδηλώνει τον φόβο της άρχουσας τάξης μπροστά στο μαζιβάλει χέρι στην εσωτερική λειτουργία των σωματείων, είναι κό συνδικαλιστικό και απεργιακό αγώνα και αυτό δεν μπορεί να υπάρχει απαρτία του ενός δεύτερου δηλαδή του 50% των παρά να γεννά αισιοδοξία και πίστη για την πραγματική δύναοικονομικά τακτοποιημένων μελών. Όσο και αν προσπαθούν μη που κρύβει ένας τέτοιος αγώνας. Οι κυρίαρχοι του τόπου οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι να το παρουσιάσουν σαν μια γνωρίζουν πολύ καλά ότι, ακόμα και αν σήμερα επικρατεί μικρή μεταβολή του ποσοστού της απαρτίας στη πραγματικό- κλίμα αδράνειας και αποστράτευσης, τα βάρβαρα μέτρα που τητα η αλλαγή αυτή καθιστά σχεδόν αδύνατη τη προκήρυξη επιβάλλουν στον ελληνικό λαό μπορούν ανά πάσα στιγμή να απεργίας από πρωτοβάθμια σωματεία και ιδιαίτερα από αυτά προκαλέσουν το ξέσπασμα μεγάλων μαζικών απεργιακών που έχουν πανελλαδικό χαρακτήρα. αγώνων, και γι’ αυτό προσπαθούν να λάβουν τα μέτρα τους Το δικαίωμα στην απεργία, που με τόση ευκολία και να ξεμπερδεύουν με το απεργιακό δικαίωμα. Να μην τους παζαρεύουν οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι με τα ξένα επιτελεία, αφήσουμε! δεν χαρίστηκε από κανέναν, κατακτήθηκε με τις θυσίες και Η υπεράσπιση των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και τους πολύχρονους αγώνες εκατομμυρίων εργαζομένων του ελευθεριών, η υπεράσπιση του δικαιώματος στην απεργία παγκόσμιου αλλά και εγχώριου εργατικού κινήματος. Ο τρό- αποτελεί χρέος για κάθε εργαζόμενο. Να μην επιτρέψουμε πος με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις για απεργιακές στις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες να μας οδηγήκινητοποιήσεις αφορά τους εργαζόμενους και μόνο αυτοί σουν για άλλη μία φορά στην εθιμοτυπική διαδήλωση διαμαρείναι αρμόδιοι να αποφασίσουν μέσα από τα καταστατικά των τυρίας-απεργία την ημέρα ψήφισης των μέτρων, να δώσουμε σωματείων τους ποιος θα είναι ο αριθμός που θα αποτελεί την μάχη μέσα στους εργασιακούς χώρους για την προετοιμασία απαρτία μίας γενικής συνέλευσης. μαζικών, παρατεταμένων αγώνων με στόχο να μην περάσει Το δικαίωμα στην απεργία είναι ιερό, και αν σήμερα κανένα νομοθέτημα περιστολής συνδικαλιστικών δικαιωμάτων. υπονομεύεται και κουρελιάζεται από τους ίδιους τους εκπροσώπους του συνδικαλιστικού κινήματος, δεν παύει να αποτεΝίκη Π. λεί το πιο ισχυρό διεκδικητικό όπλο στα χέρια των εργαζομένων απέναντι στην αυθαιρεσία και την τρομοκρατία των εργοδοτών, απέναντι στις αντιλαϊκές και αντεργατικές πολιτικές. Βρισκόμαστε σε μία περίοδο ύφεσης και αποσυγκρότησης του συνδικαλιστικού κινήματος, με την πλειοψηφία των εργαζομένων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα να απέχουν από τις συλλογικές διαδικασίες. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της χρόνιας κυριαρχίας του γραφειοκρατικού συμβιβασμένου συνδικαλισμού αλλά και της διακυβέρνησης ΣYΡIZA που έσπειρε οδυνηρές, για τον κόσμο της αριστεράς και των αγώνων, αυταπάτες. Όμως, η κυριαρχία συνδικαλιστικών δυνάμεων που σε τελική ανάλυση υπηρετούν τη μνημονιακή πολιτική και μία κυβέρνηση που μέχρι τώρα έχει αποδείξει ότι μπορεί να περ3


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 4

περιοδικό

ΦΟΙΤΗΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Ανταπόκριση από τη Φιλοσοφική Αθήνας

Η

δη με το ξεκίνημα της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς στη Φιλοσοφική, σχόλη που μετά από χρόνια είναι πρώτη δύναμη το Μ.Α.Σ., παρατηρούμε μια «κοσμοϊστορική.. πάλη» του σχήματος αυτού για την …ανασύσταση του φοιτητικού κινήματος: • Με την πρώτη συνέλευση του συλλόγου μας να παίρνει διαστάσεις μιας μίνι κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης διαφόρων πολιτικών παρατάξεων, όπου το Μ.Α.Σ. δεν θα μπορούσε πάρα να πρωταγωνιστεί σ’ αυτήν με τουλάχιστον επτά (!) εκπροσώπους του, από διάφορα Δ.Σ. άλλων σχολών, που μονοπωλούσαν... το ενδιαφέρον των πρωτοετών φοιτητών, που πρώτη φορά έρχονται στην Γενική τους Συνέλευση και που κάπου στον τέταρτο εκπρόσωπο είχαν ήδη βαρεθεί ώστε να φύγουν! • Με τη μείωση της απαρτίας, του απαραίτητου δηλαδή αριθμού των φοιτητών που χρειάζεται για να πραγματοποιηθεί μια Γενική Συνέλευση, από 212 σε 110 φοιτητές! Αξιοποιώντας σαφώς το καταστατικό της ΕΦΕΕ, που προβλέπει ως ελάχιστο όριο απαρτίας το 10% των ψηφισάντων στις προηγούμενες εκλογές, μόνο και όποτε ο σύλλογος είναι στον έλεγχο της δύναμής τους για να γίνει σύλλογος-κομματικό παράρτημα! • Με μέλη του Μ.Α.Σ. να αυτοαποκαλούνται «πρόεδροι» της Φιλοσοφικής και των τμημάτων της χωρίς να έχει προηγηθεί η απαιτούμενη ψηφοφορία από το προεδρείο του Δ.Σ. Πρακτική που άλλοτε καταδίκαζαν όταν εφαρμοζόταν από τις δυνάμεις της ΔΑΠ. • Διαχείριση του Δ.Σ. με όρους τσιφλικιού, αρνούμενοι τη διεξαγωγή νέας γενικής συνέλευσης για έναν ολόκληρο μήνα (!), καθώς είχαν ήδη κατοχυρώσει το πλαίσιο τους στην πρώτη, όπου και καλούσαν στο συλλαλητήριό τους στις 7/11. Ποιος ο λόγος να γίνει άραγε άλλη συνέλευση ή κινητοποίηση ως τότε; Και απέναντι στον τελευταίο τυχοδιωκτισμό του

4

Μ.Α.Σ. είδαν και αποείδαν οι ΕΑΑΚ-ΑΡΕΝ και αποφάσισαν να απαντήσουν στην αδράνεια και στην απομαζικοποίηση του συλλόγου -στην πραγματικότητα δηλαδή επιζητούσαν να γίνει γενική συνέλευση απλώς για να έχει πάση θυσία τη σφραγίδα του Συλλόγου μας το δικό τους συλλαλητήριο στις 24/10. Έτσι, μπήκαν στη διαδικασία συλλογής υπογραφών που θα τις επικύρωνε το Δ.Σ. και θα συγκαλούνταν γενική συνέλευση. Όταν όμως ως Φοιτητική Πορεία τους καταγγείλαμε για την μη ενημέρωση και των υπολοίπων πολιτικών δυνάμεων, ώστε να μην αποτελεί η κίνηση αυτή πρωτοβουλία συγκεκριμένων μόνο παρατάξεων, οριοθετημένη στο πεδίο απεύθυνσης των δυνάμεων αυτών, μας κάλεσαν με ειρωνεία να μπούμε στην ούρα των υπογραφόφυλλών τους! Γιατί ξεκάθαρα βρίσκονται στον παραλογισμό του μικροαστικού εξεγερτισμού όπου η «πρωτοπορία» που θεωρούν πως είναι συνώνυμή τους αποφασίζει για τη διεξαγωγή γενικών συνελεύσεων και όχι ο ίδιος ο σύλλογος και οι φοιτητές. Τέτοιες πρακτικές δε δρουν παρά διαλυτικά στον σύλλογο και βρίσκονται μακριά και πέρα από τους φοιτητές. Τυχοδιωκτισμοί όμως και «πρωτοβουλίες» από όποιες πολιτικές δυνάμεις και αν προέρχονται δε δείχνουν τίποτα άλλο πέρα από την έλλειψη εμπιστοσύνης στο μαζικό φοιτητικό κίνημα και στην οργανωμένη πάλη που απαιτεί ζύμωση μέσα στις συλλογικές διαδικασίες, οπού η πραγματική αριστερά πρέπει να δίνει τις μάχες της. Μάχες για να φύγουν οι γενικές συνελεύσεις από το πεδίο των δημοσκοπήσεων της παραταξιακής επιρροής της μιας ή της άλλης πολιτικής δύναμης και από τον εκφυλιστικό αριθμό απαρτίας της Γ.Σ. στους 110 για μια σχολή 12 τμημάτων! Μάχες μικρές και μεγάλες που δεν μπορούν να δοθούν παρά μόνο μέσα από ένα ενιαίο μαζικό και οργανωμένο φοιτητικό κίνημα. Αγαθούλα Σ.


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 5

περιοδικό

Ε

Δύο περιστατικά από το Φυσικό Αθήνας

ξεταστική Σεπτεμβρίου 2017, Πέμπτη, 20 του μήνα. Ώρα δέκα το πρωί. Στο e-class ανάρτηση «Τα αποτελέσματα της Κβαντομηχανικής». Ανοίγει η ανακοίνωση. «53 άτομα έδωσαν το μάθημα. Προσβάσιμο βαθμό είχαν τα 11 γραπτά.» Παγωμάρα στους φοιτητές. Λιγότεροι από ένας στους τρεις το ποσοστό επιτυχίας στο συγκεκριμένο μάθημα. Δεν είναι ιδιοτροπία ενός μόνο καθηγητή το να κόβει τους περισσότερους φοιτητές που δίνουν το μάθημα. Πρόκειται για πρακτική που εφαρμόζεται από αρκετούς καθηγητές στο Φυσικό Αθήνας. Η συγκεκριμένη σχολή θεωρείται μια από τις δυσκολότερες στην Ελλάδα και όχι τυχαία, καθώς εκτός από δύσκολο αντικείμενο, έχει με τελείως «γιάπικο» τρόπο καθιερώσει προσπάθειες να διατηρήσει το επίπεδο δυσκολίας. Έχουμε ακούσει καθηγητές να δηλώνουν με ύφος μπλαζέ ότι «δουλειά και Φυσικό δεν πάνε μαζί», αδιαφορώντας για την αντικειμενική συνθήκη που επιβάλλει σε πολλούς φοιτητές να δουλεύουν προκειμένου να τα βγάλουν πέρα. Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος του τμήματος ασχολείται μόνο με τη διασφάλιση της «ομαλής λειτουργίας» της σχολής, η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, περιλαμβάνει τη σταθερή έλλει-

Ε

ψη χαρτιού υγείας στην τουαλέτα λόγω υποχρηματοδότησης. Στέλνει, λοιπόν, προσωπικά μηνύματα στους φοιτητές, δηλώνοντας ότι δεν αναγνωρίζει το φοιτητικό σύλλογο και τις αποφάσεις του, με αφορμή την απόφαση της γενικής συνέλευσης των φοιτητών να μείνει η σχολή υπό κατάληψη την Παρασκευή 19 Οκτωβρίου στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων κατά του νόμου Γαβρόγλου. Ο εν λόγω πρόεδρος το έχει συνήθειο να στέλνει προσωπικά μηνύματα στους φοιτητές του τμήματος. Συχνά, επίσης, γίνεται «αναμετάδοση» των εξαγγελιών του από διάφορους λογαριασμών φοιτητών(;) στο facebook. Τα μηνύματα αφορούν τα κατά τον ίδιο προβλήματα της σχολής, δηλαδή την ύπαρξη του φοιτητικού συνδικαλισμού στην ουσία. Μαζεύοντας μια ομάδα φοιτητών και καθηγητών, επιχειρήθηκε το σπάσιμο της κατάληψης, που όμως δεν πέτυχε. Η Φοιτητική Πορεία Φυσικού καταδικάζει τέτοια περιστατικά καθηγητικής αυθαιρεσίας και καλεί όλους τους φοιτητές να προασπιστούν το όπλα τους, τις γενικές τους συνελεύσεις και τις αποφάσεις τους. Χρυσάνθη Κ.

Οι φοιτητές του Μαθηματικού έχουν μαλώσει με …τις πολλές ανέσεις

ίναι οχτώμιση το πρωί. Καθημερινή. Όλη η πανεπιστημιού- έχουν κοπεί. Φοιτητές κυκλοφορούν στους διαδρόμους με πολη σε μια απέραντη σιγή. Όμως ένα τμήμα βρίσκεται σε καφάσια στους ώμους, με αυτοσχέδιες καρέκλες από σπαανησυχητική κινητικότητα. Αυτή την ώρα, στους διαδρόμους σμένα κομμάτια από έδρανα και οτιδήποτε άλλο μπορεί να του Μαθηματικού συναντάς νυσταγμένα πρόσωπα φοιτητών χρησιμεύσει σαν κάθισμα ή επιφάνεια για γράψιμο. Τελικά να ψάχνουν με αγωνία για μια θέση στο αμφιθέατρο (εάν στά- φαίνεται πως στο Μαθηματικό η «εξοικονόμηση πόρων» και ο θηκαν τυχεροί), ή έστω κάποια γωνίτσα στις σκάλες για να «εξευρωπαϊσμός» της παιδείας έχουν κυριολεκτικά ...«πιάσει καθίσουν όπως-όπως, ακούγοντας μια διάλεξη ενός μαθήμα- τόπο». Ελευθερία Σ. τος που ίσως να έχουν ακούσει πολλές φορές και άλλες τόσες

Εικόνα από έναν πρωτοετή από το ΠΑΜΑΚ

Ό

ντας πρωτοετής φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, μέσα σε λίγες εβδομάδες έχω εντοπίσει κάποια βασικά προβλήματα, τα οποία αντικειμενικά δυσχεραίνουν όχι μόνο τις δικές μου σπουδές αλλά και των περισσότερων φοιτητών του Πανεπιστημίου. Αρχικά, ένα γεγονός που έχει δημιουργήσει αρκετές εντάσεις και έχει διασκορπίσει το αίσθημα της αδικίας, είναι οι περιορισμένες κάρτες σίτισης που δίνονται στους φοιτητές. Ο αριθμός των σπουδαστών του Πανεπιστημίου ανέρχεται περίπου στους 10.000, εκ των οποίων μόνο οι 1.850 λαμβάνουν δωρεάν σίτιση. Επομένως το μεγαλύτερο ποσοστό των φοιτητών αναγκάζεται να πληρώνει το απαράδεκτο ποσό των 3.50 ευρώ ή ακόμη και να τρώει εκτός σχολής. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι σε μια περίοδο όπου η χώρα μας βρίσκεται σε οικονομική κρίση, τα πανεπιστήμια θα πρέπει να βοηθήσουν και να στηρίξουν οικονομικά τις οικογένειες. Όμως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο και αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε αφού το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας διαθέτει μόλις 250 δωμάτια για όλους τους φοιτητές. Επομένως, πολλές οικογένειες αδυνατούν να σπουδάσουν τα παιδιά τους. Επιπλέον, σημαντικό γεγονός αποτελεί η κακή στάση

ορισμένων καθηγητών απέναντι στους φοιτητές. Ένα συχνό φαινόμενο στο συγκεκριμένο Πανεπιστήμιο είναι η υποτίμηση των ικανοτήτων των σπουδαστών και η διαρκής απαξίωση της επαγγελματικότητας που διαθέτουν, με αποτέλεσμα οι φοιτητές να μην πιστεύουν στις δυνατότητές τους και να έχουν έλλειψη αυτοπεποίθησης. Τελευταίο, αλλά αξίζει να επισημανθεί, είναι η στάση των μελών ΔΕΠ για την κατάσταση που προέκυψε με τα πανεπιστημιακά συγγράμματα. Τα μέλη ανακοίνωσαν πως δε θα πάρουν θέση σχετικά με την ανακοίνωση και πως οι ίδιοι οι φοιτητές είναι υπεύθυνοι και πρέπει να φροντίσουν για την απόκτησή τους. Κλείνοντας, είναι νομίζω απαραίτητο να γίνει αντιληπτό ότι οι περισσότεροι φοιτητές, με την είσοδό τους στο πανεπιστήμιο Μακεδονίας, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με την οργάνωση και τη διοίκηση της σχολής. Προβλήματα, από τα οποία φεύγοντας από την Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και περνώντας στην Τριτοβάθμια ευελπιστούν ότι θα απαλλαγούν. Είναι καθήκον όλων μας να παλέψουμε για τα δικαιώματά μας και να μην επιτρέψουμε σε κανέναν να μας φυλακίσει στο τούνελ της αγραμματοσύνης και της τυφλής χειραγώγησης. Γκλόρια Κ. 5


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 6

περιοδικό

Η διεκδίκηση του δωρεάν συγγράμματος στο Πάντειο

Ο

πως έχει τονίσει η Φοιτητική Πορεία στην ανακοίνωσή της για την αναστολή διανομής συγγραμμάτων από τον Σύλλογο Εκδοτών Επιστημονικού Βιβλίου, η κόντρα κυβέρνησης-επιχειρηματιών που κλονίζει το δικαίωμα της νεολαίας στις δημόσιες δωρεάν σπουδές με όλα τα απαραίτητα εργαλεία, δεν είναι απλώς μια παροδική κατάσταση αλλά ένα αντιλαϊκό μέτρο που δρομολογείται από καιρό. Δρομολογείται όταν στο πρόγραμμα της φοιτητικής παράταξης της ΝΔ, της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ «Παιδεία 2020» όπως και στον «Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μπαίνει το ζήτημα αντικατάστασης των συγγραμμάτων με ηλεκτρονικά εγχειρίδια, όταν σε ένα σωρό τμήματα και με δικαιολογίες όπως οι συγχωνεύσεις μαθημάτων, τα χρέη του κράτους και τα ελλείμματα των πανεπιστημίων, καταργούνται τα δωρεάν βιβλία-συγγράμματα. Όταν ανακοινώθηκε δημόσια η αναστολή των συγγραμμάτων απ’ την πλευρά των εκδοτών, το ΜΑΣ (Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών, παράταξη της ΚΝΕ στις σχολές) οργάνωσε παράσταση διαμαρτυρίας στην Πρυτανεία του Παντείου, αν και η Πρυτανεία δεν έχει κάποια αρμοδιότητα σχετικά με την έκδοση των συγγραμμάτων και την πληρωμή των εκδοτών. Χωρίς καμιά προσπάθεια να ανοιχτεί το συγκεκριμένο θέμα στο σύλλογο των φοιτητών, χωρίς καμιά πρωτοβουλία για Τμηματική ή Γενική Συνέλευση, το ΜΑΣ έδρασε απομονωμένο και στο όνομα του συλλόγου, αφήνοντας τους φοιτητές στην άκρη. Η ίδια λογική επαναλήφθηκε λίγες μέρες αργότερα όταν κάλεσαν σε διαμαρτυρία έξω από το Υπουργείο Παιδείας μαζί με άλλους φοιτητικούς συλλόγους, με μια μικρή διαφορά∙ οι άλλοι σύλλογοι είχαν λάβει την απόφαση (έστω μέσα από Διοικητικά Συμβούλια) να διαμαρτυρηθούν για το πρωτοφανές χτύπημα στο δωρεάν σύγγραμμα, ενώ στο Πάντειο όλα κυλούσαν σα να μην τρέχει τίποτα. Στη σχετική συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Φ.Σ. Παντείου κατατέθηκαν τρία διαφορετικά ψηφίσματα ενάντια στην αναστολή διανομής των συγγραμμάτων, ένα απ’ τη ΔΑΠ, ένα από ΕΑΑΚ, ΑΡΕΝ, ΑΡΔΙΝ, και ένα ψήφισμα απ’ την ΠΚΣ (ΜΑΣ). Στη συζήτηση που άνοιξε, η Ενωτική Πρωτοβουλία (ΕΑΑΚ κλπ.) προσπαθούσε με κάποια αφέλεια να βρει κοινό τόπο με τη ΔΑΠ, ενώ απ’ την Φοιτητική Πορεία που δεν κατέχει έδρα στο Δ.Σ. αναφέρθηκε πως η ΔΑΠ με την τοποθέτησή της για το σύγγραμμα θέλει να ανοίξει το δρόμο για την ιδιωτική χρηματοδότηση των πανεπιστημίων. Όταν η ΔΑΠ αποδέχθηκε εν τέλει το ψήφισμα της Ενωτικής Πρωτοβουλίας με την προσθήκη της Πορείας «απαιτούμε την εξασφάλιση της διανομής συγγραμμάτων απ’ το υπουργείο, διατηρώντας το δημόσιο δωρεάν χαρακτήρα της» η ΠΚΣ αποχώρησε απ’ τη συνεδρίαση, χωρίς να ψηφίσει, αφήνοντας σε εκκρεμότητα ένα σωρό άλλα θέματα που θα συζητούσε το Δ.Σ. Η αιτιολογία για την αποχώρησή τους ήταν πως «είμαστε δυο ώρες εδώ μέσα, έχουμε κι άλλες δουλειές να κάνουμε». Απ’ ό,τι φαίνεται η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ που δεν έχει πατήσει ποτέ το πόδι της σε συνέλευση του συλλόγου, δείχνει περισσότερο σεβασμό στις 6

συνεδριάσεις των εκλεγμένων αντιπροσώπων των φοιτητών απ’ ότιι οι «αγωνιστές» του ΜΑΣ. Στην πραγματικότητα, το ΜΑΣ δεν ήθελε να υπογράψει ένα ψήφισμα που δε θέτει τα προβλήματα απ’ τη δική του οπτική, θεωρεί κάτι τέτοιο ήττα και προτιμά να μην υπάρχει καμιά απόφαση του συλλόγου παρά μια απόφαση που δε συνάδει πλήρως με τις ιδέες του Περισσού, αυτό αποδεικνύει η διαλυτική στάση του όπως και η εμμονή του με τα ξεχωριστά πλαίσια που καταθέτει στις Γενικές Συνελεύσεις σε σύμπνοια με την υπόλοιπη «αριστερά», εκφυλίζοντας το χαρακτήρα τους, προκαλώντας την αποστροφή της νεολαίας απέναντι στις παρατάξεις και τις συνελεύσεις, μετατρέποντας το ανώτερο δημοκρατικό όργανο των φοιτητών σε μια απλή δημοσκόπηση για την πιο αρεστή παράταξη. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε πως η ΔΑΠ κατέχει την πλειοψηφία των εδρών στο Δ.Σ.. Επομένως για να πάρει μια απόφαση ο σύλλογος είναι σημαντικό να βρίσκει σύμφωνη τη ΔΑΠ. Ένα δεύτερο ζήτημα είναι πως η ΔΑΠ χρησιμοποίησε την αποχώρηση των εκπροσώπων της ΠΚΣ για να μην επικυρώσει το ψήφισμα αλληλεγγύης στην Ηριάννα και τον Περικλή ή το ψήφισμα ενάντια στην υποδοχή πυρηνικών όπλων που δρομολογείται στη νατοϊκή βάση του Αράξου. Για τα συγγράμματα βέβαια δεν είχε κανένα πρόβλημα να υπογράψει με ΠΚΣ ή χωρίς, αποδεικνύοντας πως εκπροσωπεί την αντιπολίτευση της Νέας Δημοκρατίας που θέλει με κάθε τρόπο να υπονομεύσει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για να προωθήσει τα δικά της συμφέροντα. Την Τρίτη 17/10 που κατατέθηκε σε νέα συνεδρίαση του Δ.Σ. ψήφισμα για Γενική Συνέλευση, όλοι πέρα απ’ τη ΔΑΠ το υπερψήφισαν. Την Τετάρτη ξεκίνησε η συνηθισμένη κουβέντα για το κοινό κάλεσμα της συνέλευσης εν απουσία καλέσματος του συλλόγου. Το ΜΑΣ προφασίστηκε πως καλεί αλλά πως το κοινό κάλεσμα δεν ευνοεί τη συνέλευση. Οι υπόλοιπες αριστερές δυνάμεις μας είπαν πως το BLOCO (ΣΥΡΙΖΑ) και η ΠΑΣΠ (ΠΑΣΟΚ) δεν κάνουν για την συνέλευση, αναπαράγοντας την αντίληψη πως οι Γενικές Συνελεύσεις είναι κτήμα της αριστεράς κι όποιος διαφωνεί με αυτήν πρέπει να μένει απ’ έξω. Επομένως μείναμε δέκα άνθρωποι να κάνουμε μοιράσματα, άντε και καμιά αφισοκόλληση. Ανακοινώσεις σε τμήματα δεν έγιναν, το ΜΑΣ δεν ενημέρωσε ούτε έναν άνθρωπο, απεναντίας, κανόνισε τη μέρα και ώρα της συνέλευσης να κάνει συνεδρίαση Επιτροπής Αγώνα στο τμήμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αυτό καταδεικνύει όλη τη λογική της ΚΝΕ στα πανεπιστήμια, που μπορεί ο κόσμος να καίγεται, η αποστράτευση να είναι πρωτοφανής, αλλά και πάλι αυτοί θα διασπάσουν το σύλλογο, δε θα καλέσουν σε συνέλευση κι αν καλέσουν θα ’ναι άλλη μέρα κι άλλη ώρα. Αυτό που απασχολεί την ΚΝΕ είναι η στρατολόγηση μελών και φίλων, η αύξηση της επιρροής της, τι κι αν αυτή η επιρροή αδυνατεί να προβάλλει οποιαδήποτε αντίσταση στις αντεκπαιδευτικές πολιτικές, κίνημα έξω απ’ την ΚΝΕ, δεν υπάρχει. Αυτή η στάση είναι αναμενόμενη από δυνάμεις που


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 7

περιοδικό

έχουν από καιρό και ανοιχτά φανερώσει τον αντιδραστικό χαρακτήρα τους, όταν όμως τέτοιες πρακτικές εφαρμόζονται από δυνάμεις που αναφέρονται στην αριστερά, στους αγώνες και το λαό, τότε έχουμε έναν παραπάνω λόγο να τις εκθέσουμε και μόνο έτσι, μέσα απ’ την αντιπαράθεση με αυτές τις λογικές και πρακτικές μπορεί να ανασυγκροτηθεί το φοιτητικό κίνημα σε μια υγιή βάση και να παλέψει για τα συμφέροντα του λαού και των φοιτητών. Την Τρίτη 24/10 μαζευτήκαμε στην αίθουσα της συνέλευσης για να ανακαλύψουμε πως ένα τμήμα πρωτοετών έχει μάθημα, καθώς η Ενωτική Πρωτοβουλία που έθεσε τη μέρα και ώρα δεν κανόνισε να είναι ελεύθερη η αίθουσα. Οι φοιτητές που παρευρίσκονταν στο μάθημα ήταν περισσότεροι από όσους μάζεψε η απόπειρα συνέλευσης. Αποχωρήσαμε απ’ την αίθουσα κι ένας ανένταχτος κόσμος έφυγε απογοη-

τευμένος. Σαν Φοιτητική Πορεία όμως δεν πτοηθήκαμε, βγήκαμε εκείνη τη στιγμή στο προαύλιο της σχολής και ενημερώσαμε πλήθος φοιτητών πως πραγματοποιούνταν αυτή τη στιγμή η Γενική Συνέλευση σε άλλη αίθουσα. Μαζεύτηκε ένα δυναμικό 40-50 ανθρώπων και ακολούθησε μια ουσιαστική συζήτηση για την επίθεση ενάντια στα δικαιώματα των φοιτητών και τους λόγους που στο Πάντειο επικρατεί ατμόσφαιρα αδράνειας και παραίτησης. Στο τέλος αποφασίσαμε να καλέσουμε σε νέα συνέλευση, δίνοντας όλες τις δυνάμεις μας για την εξασφάλιση της απαρτίας, όντας σίγουροι πως αν σήμερα το κίνημα κι οι φοιτητές βρίσκονται σε υποχώρηση, αύριο θα ξημερώσει μια διαφορετική κατάσταση. Φοίβος Α.

Για το νέο «Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής»

Η

ίδρυση του νέου Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής είναι γεγονός και θέμα χρόνου να υλοποιηθεί. Στο νέο πανεπιστήμιο θα μεταφερθούν τα τμήματα του ΤΕΙ Αθήνας και του ΤΕΙ Πειραιά. Προβλέπεται ο τελικός αριθμός τμημάτων να αγγίξει τα 21, μετά από συγχωνεύσεις 37 συνολικά τμημάτων των δύο εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Έτσι, αρκετά από τα τμήματα που θα συγχωνευθούν έχουν εντελώς διαφορετικό γνωστικό αντικείμενο (πχ. τμήμα εργοθεραπείας και φυσικοθεραπείας), επιφέροντας περαιτέρω υποβάθμιση της ποιότητας των σπουδών μας. Το γεγονός αυτό θα έρθει να δημιουργήσει υπερσυσσώρευση φοιτητών στα εργαστήρια και τις θεωρίες και κατ’ επέκταση αναμένεται να υπάρξει μεγάλη μείωση των εισακτέων σε βάθος χρόνου. Μια ακόμη σημαντική αλλαγή είναι ότι δεν θα υπάρχουν έκτακτοι καθηγητές, αλλά μόνο πανεπιστημιακοί υπότροφοι (ουσιαστικά προπτυχιακοί ή μεταπτυχιακοί φοιτητές που θα δουλεύουν στο ίδρυμα χωρίς να πληρώνονται). Θα έχουμε δηλαδή έμμεση μείωση του διδακτικού προσωπικού, χωρίς απολύσεις, αλλά με μη ανανέωση συμβάσεων. Εδώ, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι στο Πανεπιστή-

μιο Δυτικής Αττικής θα δημιουργηθούν τα πρώτα Προγράμματα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, διετούς φοίτησης. Θα οδηγούν σε πτυχίο επιπέδου 4 του Εθνικού και Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων (ένα επίπεδο πιο κάτω από τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ) και σε αυτά θα εισάγονται οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ. Το τελικό αποτέλεσμα: - 6 τμήματα κλείνουν. - 13 τμήματα χάνουν την αυτονομία τους και μετατρέπονται σε κατευθύνσεις, ενώ αρκετά μετονομάζονται. Συνολικά κλείνουν-συγχωνεύονται 19 τμήματα από τα 42 (μαζί με τις κατευθύνσεις) των δύο ΤΕΙ. - Μείωση των εισακτέων για τις υπόλοιπες χρονιές. - Αλλαγές στα προγράμματα σπουδών και περαιτέρω εξειδίκευση με βάση τις ανάγκες των ιδιωτικών μεγάλων επιχειρήσεων. - Ούτε λόγος για στοιχειώδη εξασφάλιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των νέων «πολυδύναμων» τμημάτων και σχολών. Ιάσονας Π., ΤΕΙ Αθήνας

7


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 8

περιοδικό

5 χρόνια φιλολογίας

T

α γεγονότα μιλούν από μόνα τους. Στη φιλολογία και στο και το συμπτυγμένο. Μάθημα ή τρεχαντήρι; Τέλος, πλήθος τα οικονομικό Πατρών εφαρμόζεται εδώ και χρόνια η εξής κατ’ επιλογήν υποχρεωτικά μαθήματα. Δηλαδή τόσες πολλές «πρωτοπόρα» ιδέα. Σχολή σε λυόμενα. Ανεξάρτητα μικρά κτή- οι αναπληρώσεις μελών ΔΕΠ, μην τυχόν προσλάβουμε καθηρια για όλες τις ανάγκες. Αίθουσες σε αποστάσεις 350 μέτρων. γητές ώστε να προσφέρονται τα πρώην κατ’ ουσίαν μαθήματα Λεωφορείο από τη σχολή για άλλες σχολές στην αλλαγή επιλογής. Ένα μάθημα αρκεί. Μετά μας λένε για ποικιλίες, για μαθήματος και παρακλήσεις σε άλλα τμήματα να δανείσουν πορτφόλια, για εξατομικευμένη εκπαίδευση. Σε όλα αυτά απάντηση ήταν το εξής πολυετές σε αίθουσες. Πρόκειται για τσαντίρια πολυτελείας, στα οποία τον χειμώνα για να αποχωρήσει κανείς πρέπει να περπατήσει μετά διάρκεια πρόταγμα: «δεν γίνεται τίποτα», (μετά το 2015) τις 9 το βράδυ 300 μέτρα με παντελή έλλειψη ηλεκτρικού «φταίει η κυβέρνηση» (ΔΑΠ). Και ακόμα «όλα θα λυθούν με φωτισμού σε χωματόδρομο. Στην γενική συνέλευση πάντως η εμάς μπροστά και όταν θα αλλάξουν τα πράγματα» (ΠΚΣ). Δε νομίζω. Για πόσο να τα ανεχτούμε πια; διοικούσα ΔΑΠ μας ενημερώνει ότι κονδύλια δεν υπάρχουν. Από πλευράς προσωπικού να φέρουμε σαν παράA. Κ., δειγμα τη συγχώνευση 8 μαθημάτων σε 4. Ε, τι λογοτεχνία Φιλολογία Πάτρας 18ου, τι 19ου αιώνα, ένα μάθημα αρκεί. Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω και το ένα από τα αυθεντικά δύο μαθήματα

Ανωτατοποίηση ή υποβάθμιση;

Σ

τα ήδη υποβαθμισμένα, από οικονομική άποψη, ΤΕΙ έρχεται και η λεγόμενη «ανωτατοποίηση» των τεχνολογικών ιδρυμάτων ανά την χώρα με στόχο να φέρει την αναβάθμιση μέσω της ...υποβάθμισης. Τα χρήματα λιγοστεύουν, τη στιγμή που ειδικότερα τα ΤΕΙ έχουν αυξημένες οικονομικές ανάγκες λόγω του κυρίως πρακτικού τους αντικειμένου. Το Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης είναι ένα από τα μεγαλύτερα της χώρας. Είμαι πρωτοετής στο τμήμα των τεχνολόγων γεωπόνων το οποίο διαθέτει αγρόκτημα όπως κάθε γεωπονική σχολή. Παρότι το χρονικό διάστημα που φοιτώ σε αυτό είναι σύντομο (3 εβδομάδες) οι συμφοιτητές και εγώ αντιμετωπίζουμε ήδη τις επιπτώσεις της υποχηρηματοδότησης.

Αρχικά το αγρόκτημα δεν διαθέτει αρκετό προσωπικό ώστε να φέρει σε πέρας συγκεκριμένες εργασίες (π.χ. συντήρηση), με αποτέλεσμα αυτές οι εργασίες να πραγματοποιούνται από τους ίδιους τους φοιτητές, αλλά και τους καθηγητές. Όσον αφορά τους εκπαιδευτικούς, όπως στις περισσότερες βαθμίδες της εκπαίδευσης έτσι και εδώ δεν επαρκούν ώστε να καλύψουν όλες τις διδακτικές ώρες. Η λύση είναι η πρόληψη ωρομίσθιων εκπαιδευτικών ή η ελαστικοποίηση των ωραρίων των μόνιμων καθηγητών. Γίνεται κατανοητό ότι το τελευταίο εξαρτάται άμεσα από το αν ο καθηγητής δεχτεί να δουλεύει περισσότερες ώρες χωρίς να πληρώνεται για αυτές. Νίκος Χ., ΤΕΙ Θεσσαλονίκης

Προβληματισμοί φοιτητή

Ό

ντας 4ο έτος κλήθηκα από τη συνείδησή μου να γράψω αυτό το κείμενο με σκοπό οι «μικρότεροι» και επόμενοι που θα βρεθούν στη θέση μου να μην αντιμετωπίσουν ανάλογες καταστάσεις. Είμαι φοιτητής του ΤΕΙ Ηπείρου, και συγκεκριμένα στη ΣΕΥΠ (Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας) Ιωαννίνων. Ως φοιτητές, περαν του γνωστού προβλήματος της παραλαβής των συγγραμμάτων, αντιμετωπίζουμε και άλλες προβληματικές καταστάσεις. Μπορεί η υποχρηματοδότηση των Πανεπιστημίων να υφίσταται, αλλά των ΤΕΙ είναι αισθητή μέχρι το κόκκαλο. Αυτό γίνεται εμφανές από τις ελλείψεις σε καθηγητές και εργαστηριακό προσωπικό - δημιουργώντας άπειρα προβλήματα στην διεξαγωγή των μαθημάτων- μέχρι και την έλλειψη σε αίθουσες. Συνεπώς εμφανίζονται τα εξής προβλήματα: 1. Συνωστισμός πολλών φοιτητών σε μόνο 3 αίθουσες (όσον αφορά το τμήμα λογοθεραπείας), οι οποίες δεν είναι όλες κατάλληλες για τη διεξαγωγή διαλέξεων. 2. Διεξαγωγή εργαστηρίων μια φορά το μήνα ή το εξάμηνο και όχι εβδομαδιαία, λόγω της έλλειψης προσωπικού σε εργαστήρια που δεν είναι πλήρως εξοπλισμένα, με εξαίρεση εργαστή8

ρια που γίνονται σε γραφεία καθηγητών. 3. Καθυστέρηση διεξαγωγής πλαισίων (επισκέψεις σε σχολεία/ιδρύματα για κλινική άσκηση). Πέρυσι, η κλινική άσκηση για το τμήμα λογοθεραπείας ξεκίνησε την τρίτη εβδομάδα απ’ όταν άρχισε το εξάμηνο, ενώ φέτος και ενώ είχε περάσει πάνω από ένας μήνας που ξεκίνησε το εξάμηνο, δεν είχε βγει ούτε καν πρόγραμμα! Ανάλογες καταστάσεις στο παρελθόν εμφανίστηκαν και στο τμήμα νοσηλευτικής και στο τμήμα βρεφονηπιοκομίας. 4. Έλλειψη παροχής σίτισης σε όλους τους φοιτητές του ΤΕΙ. Είναι αδιανόητο εν έτει 2017 να μην υπάρχει δωρεάν σίτιση για όλους και αντ’ αυτού να υπάρχει λίστα με τα άτομα που μπορούν να φάνε στη λέσχη. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι άτομα που διαμένουν στις Εστίες Δόμπολης και ειναι φοιτητές στο ΤΕΙ δεν μπορούν να φάνε στη λέσχη, διότι σύμφωνα με τον διαγωνισμό φτώχειας (κατάθεση δικαιολογητικών για δωρεάν διαμονή!!) τρώνε εκεί. Τώρα αν έχεις μάθημα μεσημέρι στο ΤΕΙ.. ε μείνε νηστικός... Χρήστος, ΤΕΙ Ηπείρου


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 9

περιοδικό

Νέα επίθεση κατά του Ασύλου στο ΑΠΘ «Η Σύγκλητος και το Πρυτανικό Συμβούλιο του ΑΠΘ συζήτησαν στις 31/8/2017 το θέμα των περιστατικών διακίνησης ναρκωτικών ουσιών σε υπαίθριους χώρους της πανεπιστημιούπολης ΑΠΘ, σε συνδυασμό με τις προβλέψεις του νέου νόμου 4485/2017. Τα δύο σώματα επιβεβαίωσαν προηγούμενες αποφάσεις τους ότι το θέμα μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο από τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας και αποφάσισαν ομόφωνα να απευθύνουν έγγραφη πρόσκληση προς τον Προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πλημμελειοδικών Θεσσαλονίκης και τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης, σε εφαρμογή του άρθρου 3 παρ. 2 του Ν. 4485/2017, για συνεχή παρέμβαση και διενέργεια ελέγχων των αρμόδιων οργάνων της αστυνομίας εντός της πανεπιστημιούπολης, αποκλειστικά και μόνο προς αντιμετώπιση του προβλήματος διακίνησης και χρήσης ναρκωτικών ουσιών.»

Μ

ε έναν απλό αλλά ξεκάθαρο τρόπο η πρυτανεία του ΑΠΘ έρχεται να κάνει πράξη αυτό που κυβερνήσεις και κυβερνήσεις, νομοσχέδια και νομοσχέδια δεν κατάφεραν να πετύχουν. Η ανακοίνωσή της αυτή δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια εν τοις πράγμασι κατάργηση του ασύλου, η οποία σίγουρα ενεργεί προωθητικά και στην τυπική γενικευμένη κατάργησή του, όπου χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα το υπαρκτό πρόβλημα των ναρκωτικών στην πανεπιστημιούπολη και επικαλούμενη τρύπες που της έχει αφήσει ο νόμος, έρχεται να κάνει τη μόνιμη και συνεχή -όπως λέει- παρουσία της αστυνομίας μέσα στο πανεπιστήμιο μια ρουτίνα, μια καθημερινότητα. Μια τέτοια εξέλιξη οφείλει να θορυβήσει κάθε δημοκρατικό άνθρωπο και νέο. Το άσυλο δεν αφορά μόνο την αριστερά, δεν αφορά μόνο τους συνδικαλιστές, αφορά όλους τους φοιτητές. Η σπουδάζουσα νεολαία δεν έχει πουθενά αλλού να στραφεί για να αντιμετωπίσει την υποβάθμιση των όρων σπουδών και της ζωής της παρά στους συλλόγους της και το μαζικό λαϊκό κίνημα. Και ο ρόλος του ασύλου ακριβώς εκεί έγκειται. Στο να συμβάλλει στην ύπαρξη ενός μη αστυνομοκρατούμενου περιβάλλοντος, για να διενεργούνται στον χώρο δράσης των φοιτητών οι δημοκρατικές διαδικασίες τους χωρίς φόβο και τρομοκράτηση.

Γιατί τώρα και τι κρύβεται από πίσω Αυτόν τον Αύγουστο πέρασε νέο νομοσχέδιο στην ανώτατη εκπαίδευση με βάρβαρες διατάξεις για τους φοιτητές (μεταξύ άλλων την γενίκευση των διδάκτρων σε όλα τα μεταπτυχιακά, την εκ νέου συγχώνευση τμημάτων με τις λεγόμενες «ανωτατοποιήσεις» των Τ.Ε.Ι. κτλ.). Η σημασία της επίθεσης στο άσυλο αυτή τη στιγμή βρίσκεται ακριβώς, ενόψει της συνεχούς υποβάθμισης της παιδείας και του νόμου Γαβρόγλου, στην προσπάθεια περιχαράκωσης των φωνών που αντιστέκονται σε αυτό. Μπορεί σήμερα σε συνθήκες κινηματικής νηνεμίας κάτι τέτοιο να μην διαφαίνεται ξεκάθαρα, ωστόσο μια μικρή ματιά στις μεγαλειώδεις φοιτητικές κινητοποιήσεις του 2006-2007 και του 2011 με τον νόμο Διαμαντοπούλου αρκεί για να αντιληφθεί κανείς που στοχεύουν αυτές οι κινήσεις, τι φοβούνται και τι προσπαθούν να προλάβουν.

Τι να κάνουμε Αναμφίβολα ο αγώνας της νεολαίας για την υπεράσπιση των όρων σπουδών και των όρων ζωής της προϋποθέτει την αντίσταση στην προωθούμενη από παντού «ναρκωκουλτούρα», η οποία οδηγεί το πιο ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας στην αδράνεια και το παγιδεύει σε αδιέξοδα. Από την άλλη, η πραγματική της ελπίδα δεν μπορεί παρά να βρίσκεται στους συλλόγους, στους μαζικούς της χώρους και στη συλλογική δράση. Το άσυλο είναι ακριβώς καρπός και κεκτημένο της μαχόμενης νεολαίας που παλεύει για τη ζωή της και αγωνίζεται μαζί με όλο τον λαό. Καθήκον μας είναι βέβαια η υπεράσπισή του και η πάλη εναντίον κάθε πολιτικής που επιτίθεται στις δημοκρατικές ελευθερίες. Νταϊάννα Μ., Νομική ΑΠΘ

Το πρόσχημα Η όλη συζήτηση για το άσυλο στο ΑΠΘ έχει πατήσει πάνω στο υπαρκτό πρόβλημα των ναρκωτικών μέσα στην πανεπιστημιούπολη. Είναι τουλάχιστον προκλητικό όμως να παρουσιάζεται το άσυλο ως λόγος διακίνησης των ναρκωτικών μέσα στο πανεπιστήμιο όταν το ίδιο συμβαίνει και ακριβώς έξω από αυτό και σε όλη την υπόλοιπη κοινωνία ...όπου φυσικά δεν υπάρχει κανένα άσυλο! Η αλήθεια είναι ότι καμία πραγματική βούληση για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών δεν υπάρχει από το αστικό σύστημα ...που πριν λίγα χρόνια άφησε να κλείσει η επιτροπή απεξάρτησης από τα ναρκωτικά του πανεπιστημίου. Από το σύστημα που αθωώνει μεγαλέμπορους ναρκωτικών και που νομιμοποιεί τα ναρκωτικά. Από το ίδιο το σύστημα που τα γεννάει και που επωφελείται από αυτά. 9


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 10

περιοδικό

Ανταπόκριση από τη Νομική ΑΠΘ

Η

χρονιά άνοιξε με την φήφιση του νόμου Γαβρόγλου, ωστόσο όπως και σε όλες τις σχολές έτσι και στη Νομική ΑΠΘ υπήρξε ένα κλίμα παθητικής αποδοχής του νέου νόμου. Το ζήτημα των συγγραμμάτων όμως προβλημάτισε τους φοιτητές και ξεσήκωσε μια μερίδα τους. Οι διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι αυτά θα δοθούν μπορεί να λειτούργησε πυροσβεστικά στην αντίδραση των φοιτητών και να μην εκφράστηκε αυτή μαζικά στο δρόμο σε ένα μεγάλο φοιτητικό κίνημα, η νέα αναβολή όμως παρατείνει το πρόβλημα. Στη Νομική ΑΠΘ εκτός αυτών έχουμε νέο πρόγραμμα σπουδών με το οποίο έχουν μπει προαπαιτούμενα στις Συνθέσεις (προπομπός αλυσίδων). Έχουν κοπεί οι επαναληπτικές εξεταστικές. Πληρώνουμε για τους Κώδικες και τα πρακτικά. Υπάρχει έλλειψη καθηγητών, ενώ αναγκαζόμαστε να καθόμαστε στο πάτωμα σε ορισμένα μαθήματα. Ταυτόχρονα, υπάρχει και η καθηγητική αυθαιρεσία που εκφράζεται με τα παρουσιολόγια (άμεσα ή έμμεσα με τις προόδους και τα τεστ), το «σε πετάω έξω από το μάθημα» ορισμένων καθηγητών, μια τάση σχολειοποίησης δηλαδή, την καθυστέρηση στη διόρθωση (με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον προγραμματισμό μας όσον αφορά το επόμενο εξάμηνο ή ακόμα και την ορκωμοσία) και τα μαζικά κοψίματα, όπως ξανάγινε στην εξεταστική του Σεπτέμβρη, με μαθήματα όπου κόπηκε το 75%. Απέναντι σε όλα αυτά, και κυρίως την περίοδο με αιχμή το ζήτημα των συγγραμμάτων, έγινε μια απόπειρα για Γενική Συνέλευση, στην οποία παρευρέθηκαν δεκάδες φοιτητές. Οι παρευρισκόμενοι δε συγκέντρωναν την απαρτία για να πραγματοποιηθεί η Γενική Συνέλευση και τελικά πραγματοποιήθηκε συζήτηση που ανέδειξε τα ζητήματα και τις διαφωνίες ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις. Να σημειώσουμε ότι την κύρια ευθύνη για αυτήν την κατάσταση στο Σύλλογο μας έχει

η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ και η ΑΦΠ («ανεξάρτητη» μετάλλαξη της ΠΑΣΠ) οι οποίες επί της αρχής τάσσονται υπέρ αυτής της πολιτικής και αυτό φαίνεται και στη στάση τους προς τον Σύλλογο και τις διαδικασίες του. Ενδεικτικό είναι ότι στην Συνέλευση ήρθαν, είδαν ότι δε συγκεντρώνεται η απαρτία και αποχώρησαν. Δυνάμεις βέβαια που εκλογικά συγκεντρώνουν πάνω από το 60% και με τη ΔΑΠ να ’χει στο ψηφοδέλτιό της 250-300 άτομα. Είναι ολοφάνερο ότι δεν ήθελαν να στηρίξουν ούτε αυτή τη Γενική Συνέλευση. Από την άλλη, οι δυνάμεις της ΕΑΑΚ προσπάθησαν και στην σχολή μας να επιτείνουν τον εκφυλισμό των διαδικασιών. Ισχυρίστηκαν ότι η απαρτία είναι τυπική κι ότι μπορούμε οι παρευρισκόμενοι να πάρουμε απόφαση! Στη συνέχεια αυτό δε συνέβη βέβαια. Αυτή είναι μια γνωστή λογική που έχει οδηγήσει άλλους Συλλόγους να «παίρνουν αποφάσεις» με 10, 15, 20 άτομα! Όσο κι αν παρουσιάζεται αυτή η άποψη ως αντιγραφειοκρατική, είναι ακριβώς η πιο γραφειοκρατική άποψη και πρακτική που επιτρέπει σε όσους μαζεύονται έξω από απαρτίες να παίρνουν τη σφραγίδα των Συλλόγων και έξω από κάθε πραγματική μαζικότητα και ουσιαστική ανασυγκρότηση των Συλλόγων. Η Φοιτητική Πορεία από την αρχή της χρονιάς με τις ανακοινώσεις και τις παρεμβάσεις της προσπάθησε να αναδείξει τα παραπάνω ζητήματα με αιχμή αυτήν την περίοδο την πάλη για την ανατροπή του νόμου Γαβρόγλου και για να δοθούν δωρεάν και άμεσα τα συγγράμματα. Οι δεκάδες φοιτητών που ήρθαν στην απόπειρα συνέλευσης και ένα γενικότερο κλίμα προβληματισμού νομίζουμε πως είναι δύο στοιχεία που δείχνουν ότι μπορεί ο Σύλλογος Φοιτητών Νομικής και στα ευρύτερα ζητήματα και στα της σχολής να μπει σε τροχιά αγώνα την επόμενη περίοδο. Γιώργος Ρ.

Εμπρός για το ξαναζωντάνεμα του Διοικητικού Συμβουλίου και των Γενικών Συνελεύσεων

Δ

εύτερο έτος Iστορικού φέτος και πάλι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα αποδιοργανωμένο Δ.Σ., καθώς η ΔΑΠ ως πρώτη δύναμη (από φέτος για πρώτη φορά) μαζί με την ΠΚΣ, συμβάλλει σε αυτό, είτε με τη μη αναγνώριση του καταστατικού του φοιτητικού συλλόγου και αποκλείοντας μια ολόκληρη παράταξη απ’ τή συμμετοχή της στο Δ.Σ., είτε και από τις αψιμαχίες για το ποιος θα έχει τη σφραγίδα του συλλόγου. Από την άλλη έχουμε και την πλήρη απαξίωση των Γ.Σ., αφού ΠΚΣ και ΔΑΠ, αν και βάζουν την υπογραφή τους για τη διεξαγωγή Γ.Σ., δεν την «τρέχουν» καθόλου, αν και παρατάξεις με μεγάλο «μηχανισμό», εκφυλίζουν τις Γ.Σ. με το να τις τοποθετούν 2 μέρες μετά από την απόφαση του Δ.Σ. και επιπλέον με το να μην πατάει η ΔΑΠ σε αυτές. Ας μην έχουμε αυταπάτες! Και οι δύο από τη δική τους σκοπιά το κάνουν αυτό, η ΔΑΠ απο τη μία γιατί επιδιώκει τη διάλυση των συλλογικών οργάνων των φοιτητών για να μπορεί ανενόχλητη να υλοποιεί την πολιτική της υποταγής, δηλαδή αυτή της ΕΕ και του ΔΝΤ 10

που κάνει το πανεπιστήμιο πιο ταξικό και από την άλλη η ΠΚΣ γιατί δεν έχει πίστη στις μάζες και επιδιώκει έναν σύλλογο τσιφλίκι της. Όλα αυτά βέβαια δεν είναι καινούρια, διότι όλα αυτά τα χρόνια ΠΑΣΠ, ΔΑΠ, ΠΚΣ και ΕΑΑΚ πρωταγωνιστούσαν στο φοιτητικό κίνημα και αυτό οδήγησε στον μαρασμό του κινήματος και σε αυτά τα εκφυλιστικά φαινόμενα. Τέλος, ως φοιτητές έχουμε ανοιχτά μέτωπα να αντιμετωπίσουμε, όπως είναι η υποχρηματοδότηση των πανεπιστημίων, η αναστολή της διανομής των δωρεάν συγγραμμάτων αλλά και ο νόμος Γαβρόγλου που κάνουν το μέλλον μας ζοφερό. Γι’ αυτούς τους λόγους χρειαζόμαστε μαζικούς και αγωνιστικούς συλλόγους, για να σταματήσουμε την αντιεκπαιδευτική λαίλαπα που είναι προ των πυλών. Γιώργος Χ., Ιστορικό-Αρχαιολογικό Ιωαννίνων


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 11

περιοδικό

Οικονομικό Ιωαννίνων: Mια σχολή-φάντασμα

Τ

ο πρώτο πρόβλημα που έχει κάποιος να λύσει στο Οικονομικό Ιωαννίνων δεν είναι μια πολύπλοκη οικονομική εξίσωση, αλλά το να βρει το κτήριο της σχολής, καθώς δεν υπάρχει σε κάποια ταμπέλα ή οπουδήποτε αλλού, καθώς επί της ουσίας δεν έχει δικό του κτήριο ως τμήμα, αλλά «φυτοζωεί» μέσα στο κτήριο της βιβλιοθήκης. Τα μαθήματα του Οικονομικού γίνονται στις αίθουσες και το αμφιθέατρο της βιβλιοθήκης. Κάπως έτσι απ’ την ίδρυση κιόλας της σχολής το πρόβλημα θάβεται κάτω απ το χαλί. Ήρθε όμως στην επιφάνεια πρόσφατα, όταν καθηγητές του τμήματος ήρθαν σε έντονο λεκτικό διαπληκτισμό με τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου στην εκδήλωση υποδοχής των πρωτοετών φοιτητών. Κάπως έτσι οι πρωτοετείς φοιτητές υποδέχτηκαν τα προβλήματα από τις πρώτες κιόλας μέρες όσο κι αν στην εκδήλωση υποδοχής τους κλήθηκαν να ξεχάσουν τέτοιες στιγμές. Κι ότι δηλαδή αν ξεχάσουν το πρόβλημα θα πάψει να υπάρχει; Παρ’ όλα αυτά οι αντεγκλήσεις των καθηγητών με τον Πρύτανη κινούνταν στο πλαίσιο της διαχείρισης του προβλήματος κι όχι στην καθαρή λύση του που είναι μία κι απαράλλακτη: Καινούριο κτήριο για το τμήμα Οικονομικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Βεβαία δεν θα μπορούσε να ’ναι κι αλλιώς από τη στιγμή που μια τέτοια λύση σημαίνει σύγκρουση μέσα από τους αγώνες που καλείται και πρέπει να δώσει το φοιτητικό κίνημα. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι είναι ελάχιστοι οι καθηγητές που θα μπορούσαν να συγκρουστούν με την κυρίαρχη πολική την ίδια στιγμή που σημαντική μερίδα αυτών έχει στηρίξει την μνημονιακή πολιτική που έχει σμπαραλιάσει τα πάντα και έχει περικόψει τεράστια ποσά από την παιδεία. Απ’ τη μία ο Πρύτανης υποστήριζε ότι το αμφιθέατρο

της Βιβλιοθήκης είναι για εκδηλώσεις κι όχι για μαθήματα (που για την ακρίβεια έτσι είναι) κι ότι η σχολή το έχει καταλάβει για όλες τις ώρες. Οι καθηγητές απ’ την άλλη τον εγκαλούσαν ότι οι φοιτητές είναι πολλοί και δεν χωράνε με τίποτα στις αίθουσες και κάποιες φορές ακόμη και στο αμφιθέατρο κάθονται κάτω. Ότι το Οικονομικό φτιάχτηκε για να δέχεται 80 φοιτητές και δέχεται 250! Ο πρύτανης έλεγε να πάμε να βρούμε κάπου αλλού (πού;) στο Πανεπιστήμιο κάποιο αμφιθέατρο να κάνουμε μάθημα (μήπως να στήσουμε κάνα προκάτ να μην ψαχνόμαστε κιόλας;). Με μια δεύτερη ανάγνωση των αντεγκλήσεων μεταξύ καθηγητών και Πρύτανη μπορεί κάποιος να καταλάβει ότι μια απλή «λύση» του προβλήματος σημαίνει, όπως είχαν πει πέρσι αρκετοί Πρυτάνεις, να μειωθούν οι εισακτέοι κατά 50% ώστε να γίνονται πιο αποτελεσματικά τα μαθήματα. Πεδίο δόξης λαμπρό το Οικονομικό Ιωαννίνων οπότε καθηγητές και Πρύτανης δε θα χουν πρόβλημα, έχοντας βέβαια αποκλίσει από το αγαθό της εκπαίδευσης 100+ ανθρώπους… Εν τέλει για να βλέπουμε την ουσία των ζητημάτων και για να συνδέουμε το ειδικό με το γενικό: Το Οικονομικό δεν είναι το μόνο τμήμα στα Γιάννενα που δεν έχει δικό του κτήριο και παρασιτεί. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζει το τμήμα Καλών Τεχνών αλλά και η Αρχιτεκτονική. Πολύ εύκολα λοιπόν μπορεί να χρεωθεί μια κυβέρνηση την ίδρυση μιας σχολής όταν την στριμώχνει κάπου σε ένα κτήριο και νάσου οι φιέστες και οι πανηγυρισμοί για ανάπτυξη στα κανάλια. Κι αν αυτές οι σχολές δεν έχουν δικό τους κτήριο, υπάρχουν κι άλλες όπως το Ιστορικό που το κτήριο, λόγω της παλαιότητάς του, τον χειμώνα με τις βροχές μπάζει νερά αλλά και οι φοιτητές ξεπαγιάζουν από το κρύο. Γιάννης Τ. Οικονομικό Ιωαννίνων.

11


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 12

περιοδικό

Επιλεκτικές …ευαισθησίες

Η

ΔΑΠ-ΝΔΦΚ κατηγορεί την -κατά τ’ άλλα σίγουρα υπαίτιασυγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και απαιτεί τη διευθέτηση από πλευράς της των οικονομικών υποχρεώσεων, ώστε ο ΣΕΕΒΙ να άρει την απόφασή του για την αναστολή διανομής των δωρεάν συγγραμμάτων. «Με λύπη» το πληροφορήθηκαν, «εκφράζουν τη λύπη» τους και «την οργή» τους, «ελπίζουν». Παρότι μας συγκίνησαν με τις δακρύβρεχτες ανακοινώσεις τους και με την αγωνία που εκδηλώνουν για τους φοιτητές που θα μείνουν χωρίς βιβλία, ευτυχώς δεν έχουμε ξεχάσει τη μπροσούρα τους για το «όραμα της ΔΑΠ για την τριτοβάθμια εκπαίδευση», τη λεγόμενη «Παιδεία 2020». Σε αυτήν

προτείνουν να αντικατασταθούν τα συγγράμματα με e-books, δηλαδή με βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή, ώστε να αποφευχθεί το κόστος εκτυπώσής τους. Και είναι τόσο γενναιόδωροι που προτείνουν τη μη χορήγηση των βιβλίων δωρεάν(!). Και το ότι δεν το έχουμε ξεχάσει δεν οφείλεται μόνο στη δική μας καλή μνήμη, αλλά μπορούμε να βρούμε τις αντιφατικές μεταξύ τους ανακοινώσεις παράλληλα! Δήμητρα Κ., Φιλοσοφική Αθήνας

Για τη στάση «αριστερών» δυνάμεων στον αγώνα ενάντια στον ν. Γαβρόγλου και για τα συγγράμματα

Ο

ι σχολές άνοιξαν αυτό τον Οκτώβρη με την ψήφιση του νόμου Γαβρόγλου που ψηφίστηκε τον Αύγουστο. Αν και ο νόμος αυτός φέρνει άλλο ένα χτύπημα στη δημόσια δωρεάν παιδεία, με δίδακτρα στα μεταπτυχιακά, οικονομική εγκατάλειψη και περαιτέρω διάσπαση των πτυχίων δε συνάντησε ούτε τον Σεπτέμβρη, ούτε στις αρχές του Οκτώβρη κάποια μεγάλη αντίδραση από την πλευρά του φοιτητικού κινήματος. Η γνωστή ιστορία των συγγραμμάτων στη συνέχεια οδήγησε δεκάδες συλλόγους να κάνουν απόπειρες συνελεύσεων, με αρκετούς να τις πραγματοποιούν και να προχωρούν σε δράσεις. Ωστόσο, το φοιτητικό κίνημα δεν κατόρθωσε να μαζικοποιήσει συλλόγους κι αμφιθέατρα, να βγει στο δρόμο μαζικά για να ανατρέψει τον νέο νόμο και να υπερασπιστεί το δικαίωμα στο δωρεάν σύγγραμμα. Κι αν οι δυνάμεις της ΔΑΠ-ΠΑΣΠ (ή των «ανεξάρτητων» αποχρώσεών της) φέρουν την κύρια ευθύνη για αυτή την κατάσταση στους φοιτητικούς συλλόγους, είτε όντας ανοιχτά φερέφωνα αυτής της πολιτικής στις σχολές είτε μπλοκάροντας τις Γενικές Συνελεύσεις, οι δυνάμεις της ΠΚΣ και της ΕΑΑΚ που αναφέρονται στην αριστερά και στο κίνημα έχουν μεγάλες ευθύνες με τη στάση τους και τη γραμμή τους στη μη συμβολή τους στην ανάπτυξη ενός μαζικού φοιτητικού κινήματος. Μια στάση και γραμμή που είτε στέκεται απέναντι στον αγώνα είτε παρακολουθεί αμήχανα και με ηττοπάθεια τις εξελίξεις.

ΠΚΣ/ΚΝΕ: Τα πολλά λόγια είναι...συμβιβασμός Όπως όλοι γνωρίζουμε ο Οκτώβρης είναι ο πρώτος μήνας που οι φοιτητές βρίσκονται μαζικά στις σχολές, καθώς οι εξεταστικές έχουν τελειώσει και τα μαθήματα έχουν ξεκινήσει. Δεδομένου ότι δεν αναπτύχθηκε κάποιο κίνημα τον ΑύγουστοΣεπτέμβρη οι συνελεύσεις του Οκτώβρη θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα εφαλτήριο για το φοιτητικό κίνημα. Όμως, η ΠΚΣ ήδη από αυτές τις πρώτες συνελεύσεις απέσυρε το αίτημα «Ανατροπή του νόμου Γαβρόγλου»! Είναι ολοφάνερη για μια ακόμα φορά η προσήλωση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στο αστικό κοινοβούλιο: αφού εκεί ψηφίστηκε ο νόμος και πέρασε, είναι δεδομένος και δεν έχει νόημα να μιλάμε για την ανατροπή του. Μια βαθιά ηττοπαθής γραμμή, στην πραγματικότητα έλλειψη εμπιστοσύνης στον εξωκοινοβουλευτικό μαζικό αγώνα, στο πεδίο 12

δηλαδή που μπορούν οι φοιτητές (κι όλος ο λαός) με τους Συλλόγους τους να έχουν λόγο, να αναπτύξουν την αντίστασή τους και να ανατρέψουν ακόμα και ψηφισμένους νόμους (όπως έχει γίνει στο παρελθόν). Χωρίς να θεωρούμε μάλιστα ως φοιτητές δεδομένο το κόψιμο των δικαιωμάτων μας επειδή αυτό μπορεί να ψηφίστηκε μες στη Βουλή, αλλά κόντρα στη λογική του κοινοβουλευτικού κρετινισμού. Από την άλλη, από την αρχή της χρονιάς, οι δυνάμεις της ΠΚΣ/ΚΝΕ στα υλικά τους, στα πανό τους, στην προπαγάνδα τους καλούν τους φοιτητές να παλέψουν «για μια άλλη κοινωνία, για τη λαϊκή εξουσία, για τον σοσιαλισμό-κομμουνισμό» και σαλπίζουν «αντεπιθέσεις». Ταυτόχρονα, στα υλικά τους και στα πλαίσιά τους παρουσιάζουν μια ακατάσχετη αιτηματολογία που φτάνει μέχρι το: «πτυχίο και πρόγραμμα σπουδών που να υπηρετεί τις ανάγκες του λαού και όχι των μονοπωλίων». Ας μας επιτραπεί εδώ ένα σχόλιο: η ΚΝΕ θεωρεί ότι ενώ την εξουσία την έχουν οι ιμπεριαλιστές, η ντόπια μεγαλοαστική τάξη και τα μονοπώλια, μπορεί η γνώση, η παιδεία (αντίστοιχα η υγεία κλπ.) να υπηρετεί τις ανάγκες του λαού (κι όχι ακριβώς των μονοπωλίων που βρίσκονται στην εξουσία). Φαντάζεται στην πραγματικότητα έναν «καλύτερο» καπιταλισμό που θα υπηρετεί τις ανάγκες του λαού κι όχι της τάξης που βρίσκεται στην εξουσία. Θα λέγαμε λοιπόν ότι η ΚΝΕ/ΠΚΣ μπορεί να μιλάει και να οργανώνει τον κόσμο της για τα πάντα: τον σοσιαλισμό-κομμουνισμό, τη λαϊκή εξουσία, τον καπιταλισμό που θα υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες, αλλά ταυτόχρονα αποσύρει εκείνο το αίτημα που αυτή τη στιγμή μπορεί να συσπειρώσει τους φοιτητές, να τους βγάλει μαζικά στο δρόμο, να αναζωογονήσει τους Φοιτητικούς Συλλόγους και να δημιουργήσει όρους μαζικής αντίστασης. Ακριβώς επειδή συνολικά πάσχει από έλλειψη πίστης στη δύναμη των μαζών, θεωρώντας ότι κανένα κίνημα δεν μπορεί να ανατρέψει έναν νόμο που ψηφίστηκε στο αστικό κοινοβούλιο. Όλες οι υπόλοιπες υπερεπαναστατικές και κομμουνιστικές κορώνες δεν αποτελούν παρά πυροτεχνήματα για να υπεκφύγει η ΠΚΣ/ΚΝΕ από τα άμεσα καθήκοντα και να καλύψει την ηττοπαθή γραμμή της. Η στάση της ΠΚΣ/ΚΝΕ απέναντι στους Συλλόγους και τις κινητοποιήσεις τους δεν θα μπορούσε να μην ήταν ανάλογη


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 13

περιοδικό

της ηττοπαθούς γραμμής της. Με ταμπέλα το ΜΑΣ (καπέλο της ΚΝΕ στις σχολές), η ΠΚΣ ακολούθησε τη γνωστή διασπαστική γραμμή της να ορίσει έξω από τους Συλλόγους, δηλαδή μόνο με τα μέλη της και τις επιρροές της, μία κινητοποίηση στην Αθήνα και μία στη Θεσσαλονίκη (για τα συγγράμματα). Στη συνέχεια απλά πήρε τις υπογραφές από όσα Διοικητικά Συμβούλια μπόρεσε, καθώς δεν περίμενε να θέσει αυτές τις δύο κινητοποιήσεις της στις Γενικές Συνελεύσεις των Συλλόγων. Η ΠΚΣ/ΚΝΕ έδρασε για άλλη μια φορά σαν «πεφωτισμένη πρωτοπορία» έξω από τις μαζικές συλλογικές διαδικασίες και διασπαστικά σε αυτές και έριξε μια ντουφεκιά στον αέρα, αντί να βάλει πλάτες για την οικοδόμηση ενός μαζικού κινήματος.

ΕΑΑΚ: η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος

μπορεί να μιλάει για τα πάντα: για το χρέος, την εθνικοποίηση των τραπεζών, την ανατροπή της κυβέρνησης (αιτήματα του μεταβατικού προγράμματος), τον φοιτητικό έλεγχο στα πανεπιστήμια(!), για έναν καλύτερο καπιταλισμό στον οποίο η παιδεία δε θα είναι ταξική(!) και θα λειτουργεί προς όφελος του λαού και όχι της τάξης που βρίσκεται στην εξουσία, εκτός από το να θέτει καθαρά και ξάστερα τα συγκεκριμένα αιτήματα της «ανατροπής του νόμου Γαβρόγλου» και το «να δοθούν κανονικά και δωρεάν τα συγγράμματα». Άλλωστε λειτουργεί και διασπαστικά στον αγώνα πάνω σε αυτά τα αιτήματα να θέτεις σαν προϋπόθεση για να αγωνιστείς όλο το πολιτικό σου πρόγραμμα, όπως ακριβώς κάνει η ΕΑΑΚ. Όσον αφορά τη στάση της ΕΑΑΚ προς τους Συλλόγους, αυτή διαπνέεται από μια σεχταριστική λογική. Σαν να είναι οι Σύλλογοι τσιφλίκι του ενός ή του άλλου η ΕΑΑΚ δύο μέρες μετά την ΚΝΕ καλεί σε κινητοποίηση στο Υπουργείο Παιδείας, αυτή τη φορά με άλλους Συλλόγους (sic!). Δηλαδή εκείνους των οποίων η ΕΑΑΚ κατάφερε να υφαρπάξει τη σφραγίδα είτε μέσω των ΔΣ είτε μέσω των ΓΣ, σε πολλές περιπτώσεις χωρίς απαρτία και ικανοποιητικό αριθμό φοιτητών. Όπως και η ΚΝΕ, έτσι και η ΕΑΑΚ, κινείται στην ίδια λογική της «πεφωτισμένης πρωτοπορίας»: η ΕΑΑΚ θα βάζει τις κινητοποίησείς της στη βάση του δικού της σχεδιασμού, που οι Σύλλογοι ακολουθούν, το ίδιο κι όποιος άλλος θέλει. Μακριά όμως από πραγματικά μαζικές συλλογικές διαδικασίες και διαδικασίες πραγματικού συντονισμού του αγώνα.

Αν διαβάσει κανείς τα υλικά από έναν ικανοποιητικό αριθμό σχημάτων της ΕΑΑΚ, θα δει μια αμηχανία και ταλάντευση ανάμεσα στο αίτημα «ανατροπή» ή «καμιά εφαρμογή του νόμου Γαβρόγλου». Υπάρχουν ανακοινώσεις που μιλούν για την ανατροπή του, υπάρχουν άλλες (οι περισσότερες) που καλούν σε μη εφαρμογή ή ακόμα κι άλλες που τα θέτουν και τα δύο ταυτόχρονα! Ωστόσο το δελτίο τύπου που βγήκε μετά την κινητοποίηση Συλλόγων, επί της ουσίας της ΕΑΑΚ στις 13/10 ξεκαθαρίζει τα πράγματα: η ΕΑΑΚ ζήτησε καμιά εφαρμογή του νόμου. Αυτό δεν είναι ένα παιχνίδι με τις λέξεις. Το κάλεσμα σε «καμιά εφαρμογή του νόμου» θεωρεί κατ’ αρχήν δεδομένο τον νόμο, αφού πέρασε στη βουλή. Ακόμα, εφόσον ο νόμος θεωρείται δεδομένος, έτσι σπέρνεται η απογοήτευση, καθώς δεν έχει πια Τι να κάνουμε κανένα νόημα οι φοιτητές να συμμετάσχουν στη συνέλευση ή Η Φοιτητική Πορεία θεωρεί ότι η αναγκαία αντίσταση να βγούν στους δρόμους. Γιατί; Για μια τελειωμένη μάχη; Αν η ΠΚΣ/ΚΝΕ ανοιχτά απέσυρε το αίτημα της ανατροπής του νόμου και ο αγώνας θα αναπτυχθεί στη βάση δύο αιτημάτων: «Κάτω ο ήδη από τον Οκτώβρη, θεωρώντας την μάχη για την ανατροπή νόμος Γαβρόγλου» και «Να δοθούν άμεσα και δωρεάν τα συγτου χαμένη, η ΕΑΑΚ έκανε ουσιαστικά το ίδιο, μόνο που κάλυψε γράμματα». Αυτά είναι που σήμερα εκφράζουν τον αγώνα των την προσαρμογή της στην υπάρχουσα κατάσταση του περασμέ- φοιτητών απέναντι σε αυτή την πολιτική, που μπορούν να τον νου νόμου με το αίτημα «καμιά εφαρμογή του νόμου συσπειρώσουν πάνω στο πρόβλημα και να τον βγάλουν στον δρόμο. Τα θέτουμε καθαρά και ξάστερα, χωρίς προαπαιτούμενο Γαβρόγλου». Μας δώσετε ή δε μας δώσετε τα συγγράμματα -λέει η τη συμφωνία με όλη την άποψή μας ή τους στρατηγικούς στόΕΑΑΚ- θα τα τυπώσουμε εμείς και μας καλούν να πάμε στα χους μας, ακριβώς για να ευνοήσουμε την ενότητα σε αυτά τα τυπογραφεία να τυπώσουμε τα συγγράμματα. Πέραν του ότι άμεσα ζητήματα. Ταυτόχρονα, θέτουμε το αίτημα της ανατροπής πρακτικά δεν μπορούν οι Φοιτητικοί Σύλλογοι ή απλά η ΕΑΑΚ του νόμου Γαβρόγλου ακόμα κι αν πέρασε στη Βουλή. Ο μαζικός έτσι να λύσουν το πρόβλημα για τους χιλιάδες χιλιάδων φοιτη- αγώνας που μπορεί να βάλει φραγμό, δίνεται πάντα έξω από την τών, εδώ υπάρχει και ένα πολιτικό πρόβλημα. Προσαρμοζόμα- Βουλή, στο δρόμο με τους Συλλόγους και τα σωματεία και αυτό στε και δεχόμαστε ότι δε θα έχουμε συγγράμματα, οπότε να πρέπει να ξαναγίνει τώρα, για να αναγκαστεί το Υπουργείο να δούμε πώς θα τα βολέψουμε (κάτι που ανοίγει τον δρόμο και για τον πάρει συνολικά πίσω! Αυτός που θα τα κάνει αυτά είναι οι φοιτητές συσπειατομικές «λύσεις») ή παλεύουμε για να μας δοθούν τα συγγράμματα από αυτόν που φέρει την ευθύνη να μας τα δώσει, ρωμένοι στους Συλλόγους τους. Με πραγματικές Γενικές δηλαδή το κράτος; Νομίζουμε το δεύτερο, και αυτό είναι που Συνελεύσεις ενάντια στη λογική των «πρωτοπόρων» που μπορεί να κινητοποιήσει σε αγωνιστική κατεύθυνση τους «κάνουν αγώνες» με τα μέλη και τις επιρροές τους. Όσο αναΣυλλόγους κι όχι να τους οδηγήσει ουσιαστικά σε μια διαχείριση γκαία είναι αυτή η συσπείρωση στο σύλλογο και η ενότητα στο πρόβλημα, άλλο τόσο αναγκαία είναι η πάλη για την οικοδόμηση της κατάστασης με δεδομένα τα κομμένα δικαιώματα. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στα υλικά και τα πλαίσια μιας πραγματικής αριστεράς στις σχολές που θα σηκώσει αυτή της ΕΑΑΚ, τα αιτήματα της για τον νόμο Γαβρόγλου και τα συγ- την κατεύθυνση, κόντρα στην ΚΝΕ, την ΕΑΑΚ και τις υπόλοιπες γράμματα βρίσκονται μέσα σε ένα κατεβατό αιτημάτων, βασικά δυνάμεις του ρεφορμισμού και της υποταγής. Η Φοιτητική το μεταβατικό πρόγραμμα ΛΑΕ/ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Ακόμα η νεολαία Πορεία σε αυτήν την διπλή στόχευση κινείται και το δυνάμωμά Κομμουνιστική Απελευθέρωση (η βασική και μεγαλύτερη συνι- της εξασφαλίζει ότι αυτή η μάχη θα δοθεί με καλύτερους στώσα της ΕΑΑΚ) μας μιλάει (στην ανακοίνωση της για τον νόμο όρους! Γαβρόγλου) για αγώνα για «...εκπαίδευση χωρίς ταξικούς φραγμούς, για γνώση και έρευνα για τις ανάγκες του λαού και όχι σε Γιώργος Ρ., εναρμόνιση με τις ανάγκες της αγοράς...». Και η ΕΑΑΚ λοιπόν Νομική ΑΠΘ 13


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 14

περιοδικό

Οι διατάξεις του νόμου Γαβρόγλου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αντίκρουση, θέσεις και συμπεράσματα

Σ

τις αρχές Αυγούστου ψηφίστηκε στη Βουλή ο νόμος 4485/17 με τίτλο «Οργάνωση και λειτουργία της ανώτατης εκπαίδευσης, ρυθμίσεις για την έρευνα και άλλες διατάξεις». Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που αφορά και στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης και προωθεί μια σειρά αλλαγών -στο πνεύμα όλων των προηγούμενων αντιεκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων- με βασικό στόχο την πλήρη στοίχιση όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης με την πολιτική που υπαγορεύουν τα μνημόνια των ιμπεριαλιστών και της ντόπιας ολιγαρχίας του πλούτου. Και η πολιτική αυτή επιτάσσει ένα φθηνότερο, «παραγωγικότερο», ευέλικτο πανεπιστήμιο για λίγους και εκλεκτούς, αφού σύμφωνα και με το νεοφιλελεύθερο δόγμα που ανεξάρτητα από τις διακηρύξεις της, υπηρετεί κατά γράμμα και η νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας- η γνώση και η μόρφωση δεν είναι για όλους.

Η κατάσταση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση Και είναι ακριβώς αυτή η πολιτική που έχει οδηγήσει σήμερα τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ της χώρας στην κρατική εγκατάλειψη και τη μείωση της χρηματοδότησης σε ποσοστό πάνω από 70%, που έχει κλείσει 155 τμήματα με το σχέδιο «Αθηνά», που έχει μειώσει κατά χιλιάδες τους εισακτέους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, που -εξαιτίας των μηδενικών προσλήψεων- έχει αφήσει ολόκληρες σχολές να υπολειτουργούν λόγω της έλλειψης διδακτικού, επιστημονικού και διοικητικού προσωπικού. Είναι η ίδια πολιτική που χορηγεί στους φοιτητές πτυχία-«διαβατήρια ανεργίας ή μετανάστευσης», που οδηγεί τη νεολαία στο κυνήγι ατομικών προσόντων και στον ανταγωνισμό, για την εξασφάλιση «μιας θέσης στον ήλιο», δηλαδή στην πραγματικότητα για την εξασφάλιση ενός μισθού πείνας, μιας θέσης ελαστικής και ανασφάλιστης εργασίας.

Ο νόμος Γαβρόγλου

Δίδακτρα στα μεταπτυχιακά 1. Σε ό, τι αφορά τα ΠΜΣ, ο νόμος Γαβρόγλου προβλέπει τη θεσμοθέτηση διδάκτρων σε όλα τα μεταπτυχιακά. Μέχρι σήμερα, μια σειρά σχολές και τμήματα είχαν βάλει δίδακτρα σε αρκετά μεταπτυχιακά προγράμματα (αφού το ύψος των διδάκτρων και η αυτοχρηματοδότηση των μεταπτυχιακών αποτελεί και ένα από τα κριτήρια για το ύψος της κρατικής χρηματοδότησης ενός ιδρύματος). Ωστόσο, κάτω και από την πίεση των αγώνων του φοιτητικού και του ευρύτερου εκπαιδευτικού κινήματος, είχε αποτραπεί η γενίκευση και η πλήρης απελευθέρωση των διδάκτρων στα μεταπτυχιακά. Κι αν η Κυβέρνηση σε μια πρώτη φάση είχε υποσχεθεί την ύπαρξη πλαφόν μέχρι 1.600€ το πολύ στο ύψος των διδάκτρων, φαίνεται ότι κατά την κατάθεση του νομοσχεδίου λησμόνησε γρήγορα την υπόσχεσή της. Αυτό βέβαια που δε λησμόνησε, ήταν η δημιουργία πλαφόν στους δικαιούχους δωρεάν μεταπτυχιακών (μέχρι 30% επί του συνόλου!). Τα κριτήρια για να μπορέσει κανείς να δικαιούται δωρεάν είσοδο σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών είναι φυσικά οικονομικά και το ύψος του ετήσιου οικογενειακού εισοδήματος ορίζεται περίπου στα 5.250€, δηλαδή γύρω στα 437€ τον μήνα! Αν πάλι οι φοιτητές που πληρούν το παραπάνω κριτήριο ξεπερνούν το 30% του συνολικού ποσοστού των μεταπτυχιακών φοιτητών, τότε οι θέσεις για τα δωρεάν μεταπτυχιακά θα δίνονται στους φοιτητές με το χαμηλότερο προς το υψηλότερο εισόδημα. Υπενθυμίζουμε ότι για τα ΠΜΣ δεν προβλέπεται η διανομή δωρεάν συγγραμμάτων, καθώς και ότι οποιοδήποτε κόστος που αφορά αναλώσιμα, βιβλία κλπ. επιβαρύνει τους ίδιους τους φοιτητές. Πρόκειται για ένα βαθύτατα ταξικό μέτρο, που καταρχήν κλείνει την πόρτα προς τα μεταπτυχιακά σε χιλιάδες φοιτητές. Ακόμα, και λόγω των απαιτήσεων της αγοράς εργασίας, αναγκάζει όσους θέλουν να παρακολουθήσουν κάποιο μεταπτυχιακό να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Στην ίδια τσέπη που ματώνει καθημερινά από τη φορομπηχτική πολιτική, τις μειώσεις των μισθών, τις απολύσεις και την ανεργία. Τέλος, η θεσμοθέτηση διδάκτρων στα μεταπτυχιακά ανοίγει και τον ασκό του Αιόλου σε ό, τι αφορά τη μελλοντική εισαγωγή διδάκτρων και στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Άλλωστε, τα δίδακτρα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης αποτελούν βασική κατεύθυνση και επιταγή των αντιεκπαιδευτικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο πνεύμα λοιπόν της μνημονιακής πολιτικής, αλλά και των προηγούμενων αντιεκπαιδευτικών νομοσχεδίων (Νόμος Διαμαντοπούλου 2011, νόμος Αρβανιτόπουλου 2012, σχέδιο «Αθηνά» 2013), ο νόμος Γαβρόγλου επιχειρεί να προωθήσει μια σειρά αλλαγές που βασικά αφορούν έξι σημεία: 1.Τα ΠΜΣ (Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών). 2.Την ενίσχυση της «έρευνας» μέσω της οικονομικής και διοικητικής «αυτοτέλειας» των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων. 3.Τη θεσμοθέτηση χορήγησης πτυχίων διετούς κύκλου σπουδών. «Έρευνα» στην υπηρεσία της αγοράς 4.Την αλλαγή της ισχύουσας νομοθεσίας για τα ΤΕΙ. 2. Στο νόμο Γαβρόγλου, ένα ιδιαίτερα μεγάλο μέρος είναι 5.Την εκ νέου συγχώνευση και κατάργηση τμημάτων και αφιερωμένο στη λεγόμενη «έρευνα». Διανθισμένος με εύησχολών. χες λέξεις και φράσεις όπως «καινοτομία», «ανάπτυξη», 6.Την επαναφορά (με ορισμένες αλλαγές) του προηγού«προαγωγή της γνώσης», ο νόμος δίνει την εντύπωση ότι η νέα μενου μοντέλου διοίκησης των Πανεπιστημίων και των ηγεσία του υπουργείου Παιδείας ενδιαφέρεται πραγματικά για ΤΕΙ. την έρευνα των δημόσιων τριτοβάθμιων ιδρυμάτων. Αν Αλλά ας δούμε πιο συγκεκριμένα τι προβλέπει για καθένα βέβαια διαβάσει κανείς λίγο πιο προσεχτικά τις διατάξεις από αυτά τα σημεία ο νέος νόμος και πού ακριβώς συνίσταται που αφορούν την έρευνα, γρήγορα θα καταλάβει ότι πίσω η δική μας κριτική:

Ανακοίνωση Πορείας


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 15

περιοδικό

από τις ωραίες λέξεις κρύβεται η πλήρης κρατική εγκατά- χειώδη ενίσχυση των τεχνολογικών ιδρυμάτων. Αποτελεί το λειψη των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων. Και αυτό διότι η «έρευ- λιγότερο κοροϊδία και χυδαία υποκρισία να μιλούν για να» που ευαγγελίζεται το υπουργείο Παιδείας, όπως άλλωστε «αναβάθμιση» των ΤΕΙ, την ίδια στιγμή που είναι αμφίβολο αν ήδη συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια σε μια σειρά σχολές και ολόκληρα τμήματα και ιδρύματα θα μπορέσουν να λειτουργήτμήματα συνδέεται με την οικονομική «αυτοτέλεια» των ιδρυ- σουν εξαιτίας της πενιχρής χρηματοδότησης, την ίδια στιγμή μάτων, με τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης και φυσι- που δεκάδες τμήματα ΤΕΙ συγχωνεύτηκαν και καταργήθηκαν κά με την εναρμόνιση των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ με τις (κάτι που προβλέπει ρητά για το προσεχές μέλλον και ο νόμος ανάγκες της καπιταλιστικής αγοράς. Η στροφή προς την ιδιω- Γαβρόγλου), την ίδια στιγμή που οι σπουδαστές στοιβάζονται τική πρωτοβουλία, προς το ντόπιο και ξένο μεγάλο κεφάλαιο, στα τμήματα και τα εργαστήρια λόγω των τεράστιων ελλείψετο κυνήγι χρηματοδότησης από ιδιώτες (που έχουν λόγο όχι ων σε καθηγητές, επιστημονικό προσωπικό, υλικοτεχνικές μόνο στα ερευνητικά προγράμματα, αλλά και στην ίδια τη δια- υποδομές και εργαστηριακό εξοπλισμό. Με το ένα χέρι υπομόρφωση του προγράμματος σπουδών των ιδρυμάτων!) και η γράφουν τη δήθεν «αναβάθμιση» των ΤΕΙ και με το άλλο τα θυσία της δημόσιας και δωρεάν τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οδηγούν στην πλήρη υποβάθμιση. Η υποκριτική αναβάθμιση στο βωμό του κέρδους των μεγάλων επιχειρήσεων δεν απο- των ΤΕΙ φάνηκε ξεκάθαρα πριν την ψήφιση του νόμου, όπου τελεί βέβαια κάποια καινοτομία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- η κυβέρνηση, διά στόματος του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ΑΝΕΛ. Κάθε αντιδραστική αντιεκπαιδευτική αλλαγή που έφερ- εξήγγειλε τη μετονομασία (δηλαδή στην πραγματικότητα τη νε κάθε κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια, συνοδευόταν με τις συγχώνευση) του ΤΕΙ Αθήνας και του ΤΕΙ Πειραιά σε ίδιες λίγο-πολύ διατάξεις για την «έρευνα». Όταν λοιπόν ανα- «Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής». Ας δούμε λοιπόν και ας βγάφερόμαστε στην έρευνα, οφείλουμε να βάζουμε το ίδιο ερώ- λουμε τα συμπεράσματά μας για το πόσες συγχωνεύσεις και τημα που για χρόνια έβαζε και συνεχίζει να βάζει το εκπαιδευ- καταργήσεις τμημάτων θα ακολουθήσουν την εκ νέου «ανωτικό κίνημα και για τη λεγόμενη «αξιολόγηση»: Από ποιον και τατοποίηση» των ΤΕΙ, πόσους χιλιάδες σπουδαστές λιγότεγια ποιον; ρους θα χωρούν τα νέα «αναβαθμισμένα» τεχνολογικά ιδρύματα. Χαρακτηριστική είναι η πρόταση της νέας πρύτανη του Πτυχία πολλών ταχυτήτων ΤΕΙ Αθήνας για τη συγχώνευση τμημάτων πριν καν προχωρή3. Το τρίτο σημείο αφορά τη θεσμοθέτηση διετών προ- σει η συγχώνευση των δύο μεγαλύτερων ΤΕΙ της χώρας. γραμμάτων σπουδών, καθώς και τη μετατροπή των πενταΝέες συγχωνεύσεις και καταργήσεις ετών προγραμμάτων σπουδών σε master. Με τον τρόπο τμημάτων και σχολών αυτόν δημιουργούνται πτυχία, άρα και φοιτητές πολλών ταχυτήτων. Πρόκειται για ένα ακόμη μέτρο στην κατεύθυνση 5. 4 χρόνια μετά το κακόφημο «Σχέδιο Αθηνά», με το οποίο της δημιουργίας ενός ταξικού Πανεπιστημίου, στο οποίο δε θα συγχωνεύτηκαν πάνω από το 30% των τότε υφιστάμενων τμηέχουν θέση τα παιδιά των φτωχών λαϊκών οικογενειών. Η μάτων, ο νόμος Γαβρόγλου έρχεται τώρα να προαναγγείλει υποβάθμιση των πτυχίων, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με την νέες συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων και σχολών. αύξηση του κόστους σπουδών και τη μετακύλισή του στις πλά- Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο άρθρο 5 του νόμου σύμτες των φοιτητών, συνδέεται άρρηκτα με την πολιτική των φωνα με το οποίο είναι δυνατό «...με προεδρικό διάταγμα που μνημονίων. Στο βαθμό που το πτυχίο δεν αποτελεί τη μοναδι- εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Παιδείας, Έρευνας και κή προϋπόθεση για δουλειά, πόσο μάλλον όταν αυτό διαιρεί- Θρησκευμάτων, Οικονομικών και Διοικητικής Ανασυγκρότηται σε πολλαπλές ταχύτητες, κυριαρχεί η ανθρωποφαγία και σης, ιδρύονται, συγχωνεύονται, κατατέμνονται, μετονομάζοτο κυνήγι ατομικών προσόντων μέσα από την παρακολούθηση νται και καταργούνται Α.Ε.Ι. και μεταβάλλεται η έδρα τους, των λεγόμενων Κέντρων Δια Βίου Μάθησης, των διαφόρων όταν: (...), β) επιβάλλεται από τον δυσανάλογα μεγάλο ή μικρό Μεταλυκειακών Ιδρυμάτων, όπως τα ΙΕΚ, κυριαρχεί η συλλο- ετήσιο αριθμό φοιτητών ή αποφοίτων ανά μέλος Δ.Ε.Π. σε ένα γή διαφόρων πιστοποιητικών και η παρακολούθηση σεμινα- Α.Ε.Ι. ή γ) η λειτουργία μεμονωμένων Α.Ε.Ι. όχι μόνο δεν ρίων (εννοείται επί πληρωμή και εξαιρετικά αμφίβολης ποιό- δικαιολογείται επιστημονικά αλλά, αντιθέτως, δυσχεραίνει την τητας). Όπως λοιπόν στην κοινωνία υπάρχουν εργαζόμενοι έρευνα και τη διδασκαλία στα αντίστοιχα γνωστικά πεδία ή δ) και μισθοί πολλών ταχυτήτων, δε θα μπορούσε αυτό να μη συνάδει με τις οικονομικές και κοινωνικές αναπτυξιακές ανάβρίσκει την έκφρασή του και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. γκες και τις δυνατότητες της χώρας ή μιας συγκεκριμένης περιφέρειας.» Ακριβώς στα ίδια επιχειρήματα στηρίχτηκε όλη Υποβάθμιση των ΤΕΙ η αντιδραστική προπαγάνδα, κατά το προηγούμενο κύμα συγ4. Σε ό, τι αφορά τις διατάξεις του νόμου Γαβρόγλου για τα ΤΕΙ, χωνεύσεων και καταργήσεων τμημάτων, το οποίο οδήγησε απλώς επανεπιβεβαιώνεται η τρίτη από το 2001 «ανωτατοποί- χιλιάδες φοιτητές έξω από την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η νέα ησή» τους, ενώ μετονομάζονται τα όργανα διοίκησης και οι ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, πέρα από τους δεκάδες καθηγητές, δηλαδή οι πρόεδροι και οι αντιπρόεδροι των ΤΕΙ έμμεσους εξεταστικούς, οικονομικούς και ταξικούς φραγμούς μετονομάζονται αντίστοιχα σε Πρυτάνεις και Αντιπρυτάνεις, που υψώνει στους νέους φοιτητές, κάνει ένα βήμα παραπέρα, καθώς και οι καθηγητές σε μέλη ΔΕΠ. Πρόκειται φυσικά μόνο δείχνοντας την κυριολεκτική άμεση έξοδο από το πανεπιστήγια ονομαστική «αναβάθμιση» των ΤΕΙ και των διοικητικών μιο σε όσους φοιτητές δεν έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν τους οργάνων, αφού κατά τ’ άλλα και η σημερινή ηγεσία του πόλη (κάτι που γίνεται κατά κόρον κατά τη συγχώνευση τμηυπουργείου Παιδείας δεν έχει κάνει το παραμικρό για τη στοι- μάτων και σχολών), μειώνοντας ταυτόχρονα και κατά πολύ τον

Ανακοίνωση Πορείας


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:11 πμ Page 16

περιοδικό

αριθμό των εισακτέων στα τριτοβάθμια ιδρύματα.

Αλλαγές στα όργανα διοίκησης, αυταπάτες και πραγματικότητα 6. Κάνοντας λόγο για «επαναφορά της δημοκρατίας» στα Πανεπιστήμια, η κυβέρνηση μέσω του νόμου Γαβρόγλου κατήργησε τα εξωπανεπιστημιακά Συμβούλια Διοίκησης που ορίζονταν από την εκάστοτε ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, επαναφέροντας λίγο-πολύ το προηγούμενο μοντέλο διοίκησης των Πανεπιστημίων. Εδώ λοιπόν χρειάζεται να κάνουμε ορισμένες επισημάνσεις: Επισήμανση πρώτη: Τα Συμβούλια Διοίκησης (που θεσμοθετήθηκαν από το 2011 με το νόμο Διαμαντοπούλου) επί της ουσίας δε λειτούργησαν ποτέ ως όργανα διοίκησης, διατηρώντας βασικά έναν πλήρως διακοσμητικό ρόλο. Επισήμανση δεύτερη: Το λεγόμενο «αυτοδιοίκητο» των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων αποτελεί στάχτη στα μάτια του εκπαιδευτικού κόσμου, αφού στην πραγματικότητα η εφαρμοζόμενη εκπαιδευτική πολιτική παραμένει ίδια, όποιο και αν είναι το μοντέλο διοίκησης. Όσο λοιπόν και αν τα Συμβούλια Διοίκησης αποτελούσαν όργανα αντιδραστικά που δεν είχαν καμία σχέση με την ακαδημαϊκή κοινότητα, θα τρέφαμε σοβαρές αυταπάτες αν θεωρούσαμε ότι η Σύγκλητος ή το Πρυτανικό Συμβούλιο αποτελούν όργανα προοδευτικά, πόσο δε μάλιστα όταν στην πράξη έχει αποδειχτεί ουκ ολίγες φορές ότι τα όργανα αυτά εξαντλούν τον ρόλο τους στην «αυτοδιοίκηση» των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων βασικά μέσα από τη διαχείριση της τραγικής οικονομικής τους κατάστασης. Επισήμανση τρίτη: Η κυβέρνηση κομπορρημονεί για την επαναφορά της αύξησης του αριθμού των φοιτητών στα διοικητικά όργανα των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων, μιλώντας για τη σημασία της συνδιοίκησης. Οφείλουμε να κάνουμε καθαρό ότι η συνδιοίκηση δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο παρά ένα μέσο για τη συμμετοχή των φοιτητών στο έργο της διάλυσης της δημόσιας-δωρεάν τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μέσα από την ψευδαίσθηση της «συμμετοχής», γίνεται προσπάθεια να καλλιεργηθεί η αντίληψη στους φοιτητές ότι είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι για την κατάσταση που επικρατεί στις σχολές μας.

Η κάλπικη αντιπαράθεση κυβέρνησης-αντιπολίτευσης Αυτές είναι ορισμένες από τις βασικές πλευρές σε ό, τι αφορά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση του νέου νόμου για την παιδεία. Ο νόμος Γαβρόγλου αποτελεί στην πραγματικότητα ένα ακόμη κομμάτι στο παζλ της επιχείρησης διάλυσης της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης, έναν ακόμη νόμο που φέρνει το Πανεπιστήμιο στα μέτρα των μνημονίων και της υποτέλειας, στα μέτρα που επιβάλλουν οι επιταγές των αντιεκπαιδευτικών κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΟΣΑ. Γι’ αυτό κιόλας η αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση και τα υπόλοιπα αστικά και πρώην κυβερνητικά κόμματα, ιδιαίτερα τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ δεν έγινε στη βάση των πραγματικών προβλημάτων του εκπαιδευτικού κόσμου ή στη βάση των σημείων εκείνων του νόμου που απασχολούν την πλειοψηφία των φοιτητών όπως είναι τα δίδακτρα ή η υποχρηματοδότηση ή η διάλυση των πτυχίων, αλλά στη βάση άλλων ζητη-

Ανακοίνωση Πορείας

μάτων με στόχο τον αποπροσανατολισμό του κόσμου από τα φλέγοντα σημεία του νόμου. Από την αντιπαράθεση που διεξήχθη στη Βουλή και σε ό, τι αφορά το θέμα της επαναφοράς του ασύλου, δε θα μπορούσε μία αριστερή τοποθέτηση να μη θεωρήσει ότι αποτελεί μια αντικειμενικά θετική εξέλιξη στην οποία έπαιξαν ρόλο τόσο οι αγώνες του φοιτητικού και ευρύτερα του εκπαιδευτικού κινήματος για την υπεράσπιση των δημοκρατικών και συνδικαλιστικών ελευθεριών, όσο και η βαθιά και μεγάλη αγωνιστική και δημοκρατική παράδοση των φοιτητικών συλλόγων και συνολικά η ιστορία του ελληνικού φοιτητικού κινήματος. Από την άλλη, δεν μπορούμε να μη σημειώσουμε την τεράστια υποκρισία μιας κυβέρνησης που απ’ τη μία κομπορρημονεί για την «επαναφορά της δημοκρατίας» στα πανεπιστήμια, την ίδια στιγμή που στήνει μαθητοδικεία, που χτυπά με ΜΑΤ και δακρυγόνα εργατικές και λαϊκές διαδηλώσεις, που σέρνει με αβάσιμες και ανύπαρκτες κατηγορίες φοιτητές στα δικαστήρια και τις φυλακές, όπως πρόσφατα έγινε με την περίπτωση της Ηριάννας Β.Λ.

Τι να κάνουμε Κλείνοντας, αν από τη μία βασικός όρος για την ανατροπή του νόμου Γαβρόγλου αποτελεί η ενημέρωση, η συγκρότηση επιχειρηματολογίας και συγκεκριμένων θέσεων πάνω στα κομβικά σημεία του νόμου, όπως και συνολικά η διαμόρφωση συγκεκριμένης άποψης και τοποθέτησης για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, από την άλλη η διαδικασία αυτή θα μείνει στα μισά του δρόμου αν δε συνδεθεί με την ανάγκη αφύπνισης των ίδιων των φοιτητών. Για να μπορέσει το φοιτητικό κίνημα να ορθώσει το ανάστημά του και να παλέψει αποτελεσματικά απέναντι στο νέο νόμο-έκτρωμα, αυτό θα το κάνει μόνο μέσα από τη συσπείρωση των φοιτητών στους συλλόγους τους, την πραγματοποίηση μαζικών Γενικών Συνελεύσεων και την ενότητα πάνω στον κεντρικό στόχο πάλης για την ανατροπή του νόμου. Αναμφίβολα, ο νόμος Γαβρόγλου δεν αποτελεί την τελευταία σκηνή στο έργο της επιχείρησης διάλυσης της δημόσιας και δωρεάν τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Όσο όμως ο εκπαιδευτικός κόσμος δεν ορθώνει αντιστάσεις ακόμη και σε επιμέρους πλευρές της αντιεκπαιδευτικής και αντιλαϊκής πολιτικής, η τελευταία κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος. Και αντίστοιχα από την άλλη, κάθε μικρός και μεγάλος αγώνας (ανεξάρτητα απ’ το άμεσο αποτέλεσμά του) είναι αγώνας που δίνει πνοή, κουράγιο και ελπίδα όχι μόνο στον κόσμο της εκπαίδευσης, αλλά συνολικά στον λαό μας.


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 17

περιοδικό

Αντιεκπαιδευτικών σχεδιασμών συνέχεια!

Σ

υνεχίζοντας τις πρακτικές των προηγούμενων κυβερνήσεων, και η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ επέλεξε μήνα Αύγουστο για να κάνει νόμους του κράτους τους αντιεκπαιδευτικούς σχεδιασμούς της. Είχε προηγηθεί τόσος «διάλογος», όσο έχουμε γνωρίσει σε όλες τις προηγούμενες περιόδους εκπαιδευτικών «μεταρρυθμίσεων», στην πράξη … κυβερνητικών μονολόγων. Συνεχίζοντας τα επικοινωνιακά τρικ των προκατόχων του, ο νέος υπουργός Παιδείας, Κ. Γαβρόγλου, επιλέγει να κρύβει την περαιτέρω υποβάθμιση και απαξίωση των ΤΕΙ πίσω από εύηχες φράσεις για «ανωτατοποίησή» τους. Μάλιστα η νέας κοπής θεσμοθέτηση χορήγησης από τα ΤΕΙ τίτλων σπουδών 2ετούς φοίτησης, δίπλα στα πτυχία που απαιτούν σπουδές 4 ετών, δημιουργεί μέσα στο ίδιο εκπαιδευτικό ίδρυμα αποφοίτους δύο ταχυτήτων. Συνεχίζοντας και εμπλουτίζοντας τους τρόπους με τους οποίους μπαίνουν λουκέτα (και) στα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα, η νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας δίνει άλλη αίγλη στις …καταργήσεις τμημάτων και στις συγχωνεύσεις σχολών, βλέποντας σε αυτές δήθεν διαμόρφωση «πολυδύναμων» εκπαιδευτικών κέντρων, με δυνατότητα επιβίωσης σε εποχές σκληρού ανταγωνισμού. Συνεχίζουν να καταργούν σχολές, και ενισχύουν την «οικονομική αυτοτέλεια» όσων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων απομείνουν, δηλαδή οι ίδιοι απομακρύνονται από τις ευθύνες τους την ίδια ώρα που εγκαταλείπουν ΑΕΙ και ΤΕΙ στις τύχες τους.

Σε αυτήν εξάλλου την οικονομική γραμμή, το υπουργείο εξαγγέλλει τη γενίκευση επιβολής διδάκτρων στα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Επιδιώκει έτσι ένα ταξικό «ξεσκαρτάρισμα» με οικονομικά κριτήρια, ενώ υποδεικνύει την πηγή των εσόδων (δηλαδή, τους φοιτητές που θέλουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους) στα πανεπιστήμια. Και εδώ, μ’ έναν σμπάρο, δυο τρυγόνια! Την τραγωδία της αντιεκπαιδευτικής, αντικοινωνικής πολιτικής της κυβέρνησης συμπληρώνουν οι διακηρύξεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία, σύμφωνα με τον Κυρ. Μητσοτάκη, θα ιδρύσει ιδιωτικά πανεπιστήμια όταν γίνει κυβέρνηση, ενώ ταυτόχρονα θα επιβάλει «νόμο και τάξη» σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, τα οποία περιγράφονται από τον αρχηγό της ΝΔ περίπου σαν εστίες ανομίας και κέντρα τρομοκρατίας. Καταγγέλλοντας τις πολιτικές που καλλιεργούν την αμάθεια όσο και την απάθεια, η φοιτητική Πορεία καλεί τους φοιτητές να ορθώσουν το ανάστημά τους και να παλέψουν οργανωμένα και ενωτικά απέναντι στον νέο νόμο-έκτρωμα. Οι μικροί και μεγαλύτεροι φοιτητικοί αγώνες περνούν από τα κανάλια της συσπείρωσης των φοιτητών στους Συλλόγους τους, από τις διεξαγωγές μαζικών Γενικών Συνελεύσεων, από την ενότητα του φοιτητικού κινήματος. Να συγκεντρώσουμε δυνάμεις πάνω στον κεντρικό στόχο πάλης για την ανατροπή του νόμου.

Κάτω ο νέος αντιεκπαιδευτικός νόμος!

Ανακοίνωση Πορείας


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 18

περιοδικό

ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ

Περί ριζοσπαστικοποίησης την εποχή του ΣΥ.ΡΙΖ.Α... «Ριζοσπαστικός»: αυτός που επιδιώκει ριζική και άμεση μεταβολή των καθιερωμένων και παγιωμένων κοινωνικών θεσμών. «Ριζοσπαστικοποίηση»: η διαδικασία και το αποτέλεσμα της μεταβολής κάποιου πράγματος ή κάποιου ανθρώπου σε ριζοσπαστικό.

Π

αραδείγματα από την ιστορία: Ριζοσπαστικές θεωρούνται οι ιδέες στην Ευρώπη τον 18ο και 19ο αιώνα, οι οποίες έβαλαν τέλος στη φεουδαρχία και στην «ελέω Θεού απόλυτη μοναρχία». Ριζοσπαστικοί είναι οι αγώνες που οδήγησαν στην πάλη του προλεταριάτου κατά του τσαρικού καθεστώτος το 1917. Στα καθ’ ημάς, ριζοσπαστικός έχει αυτό-ονομαστεί ο «αέρας ανανέωσης» που έφερε η ΕΡΕ (Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις) του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που ιδρύθηκε το 1956 και κέρδισε στη σειρά τρεις εκλογικές αναμετρήσεις. Τι σημαίνει όμως σήμερα ριζοσπαστικός και τι ριζοσπαστικοποίηση; Πριν από λίγο καιρό, το Υπουργείο Εσωτερικών έστειλε έγγραφο προς τις κατά τόπους Διοικήσεις, τους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας με θέμα «Δράσεις κατά τις ριζοσπαστικοποίησης και του εξτρεμισμού», ένα πρόγραμμα συγχρηματοδοτούμενο από την ΕΕ και τους εθνικούς πόρους. Ζητείται, δηλαδή, να δρομολογηθούν δράσεις και προγράμματα «σωτηρίας» της κοινωνίας από τους ριζοσπάστες. Στην παραπάνω πρόταση παρατηρούμε ότι η «ριζοσπαστικοποίηση» ταυτίζεται με τον εξτρεμισμό και, παράλληλα, συνειδητοποιούμε όλες τις ιστορικές μεταλλάξεις που έχει υποστεί ο όρος: ξεκινώντας ως μια πνευματική, πολιτική και

18

κοινωνική στάση κριτικής και δράσης προοδευτικού χαρακτήρα, ως ένας αγώνας προοδευτικός, δημοκρατικός και επαναστατικός, που βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την καθυστέρηση, τη συντήρηση και την καθεστηκυία τάξη (status quo), να καταλήγει σήμερα να ταυτίζεται για την ΕΕ με την τρομοκρατία. Ο όρος «ριζοσπαστικός» για το αστικό λεξιλόγιο, με σταθερά βήμα, χωρίς περιστροφές και αδιακρίτως, αναφέρεται σε φονταμενταλιστές, ακροδεξιούς, αναρχικούς κι αριστερούς, καλλιεργώντας σε επίσημο τόνο τη θεωρία των δυο άκρων, σύμφωνα με την οποία φασισμός και κομμουνισμός αποτελούν δυο όψεις του ίδιου εξτρεμισμού. Και τα μέτρα αυτά αντανακλούν καταφανώς τον σημερινό φόβο των Ευρωπαϊκών Δημοκρατιών σε κάθε είδους αλλαγή, μεταβολή, αμφισβήτηση στην πράξη των καθιερωμένων πολιτικών τους. Τι γίνεται όταν αυτά τα μέτρα υιοθετούνται κατά γράμμα από τη «ριζοσπαστική κυβέρνηση» του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.; Πώς μπορεί μια χώρα που κυβερνιέται από μια «ριζοσπαστική παράταξη» να κυνηγάει τους ριζοσπάστες; Ποιος είναι τελικά «ριζοσπαστικός» σ’ αυτήν την περίπτωση; Αυτός που αντιτίθεται, που καταγγέλει, που απεργεί; Ή αυτός που καταπνίγει αυτές τις ενέργειες; Πρόκειται για τον απόλυτο παραλογισμό και τη μέγιστη υποκρισία, που καταφέρνει να διαστρεβλώνει έννοιες, να δαιμονοποιεί συμπεριφορές, να ποινικοποιεί καταστάσεις, να παραποιεί την ιστορία. Η συνέχεια επί της οθόνης. Και για όσο ακόμα o όρος «ριζοσπαστικός» σημαίνει επαναστατικός και προοδευτικός και όχι κάτι άλλο... Ιωάννα Ζ.


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 19

περιοδικό

Προτάσεις του ΣΕΒ: Ανάπτυξη με… πλήρη ελαστικοποίηση της εργασίας

Κ

οινός τόπος αποτελεί το γεγονός ότι ο μνημονιακός ορυμαγδός επιτάχυνε την επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα. Μία επίθεση που είχε ξεκινήσει πολύ πριν την οικονομική κρίση στο πλαίσιο της μεγαλύτερης ανταγωνιστικότητας της ΕΕ απέναντι στις άλλες ιμπεριαλιστικές χώρες. Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται και από τις επίσημες στατιστικές που δείχνουν ότι τα τελευταία χρόνια οι ελαστικές μορφές εργασίας ολοένα κερδίζουν έδαφος απέναντι στις σταθερές μορφές απασχόλησης. Η κυρίαρχη προπαγάνδα προσπαθεί να εξαπατήσει τον ελληνικό λαό με την ελπίδα ότι σύντομα θα βγούμε από τα Μνημόνια, η χώρα θα γυρίσει στην οικονομική ανάπτυξη και ότι όλα θα επιστρέψουν σε μία υποτιθέμενη ομαλή κατάσταση. Ενδεικτικό όμως για το αντίθετο, για το γεγονός δηλαδή ότι οι αντιλαϊκές ρυθμίσεις ήρθαν «για να μείνουν», είναι τα σχέδια που κατεργάζεται η μεγαλοαστική τάξη και οι ενώσεις που την εκπροσωπούν. Στις 24/10 ο ΣΕΒ οργάνωσε μία ημερίδα με τίτλο «Το μέλλον της εργασίας μετά το Μνημόνιο». Η ημερίδα αυτή εντάσσεται στην προπαγανδιστική εκστρατεία του ΣΕΒ, για να προχωρήσει περαιτέρω η επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων. Ενδιαφέρον έχουν λοιπόν οι διαπιστώσεις που εμπεριέχονται στο special report που αποτέλεσε και το βασικό κείμενο συζήτησης της ημερίδας. Μέσα από τις γραμμές αφηρημένων θεωρητικά διαπιστώσεων ξεπροβάλλει η πραγματικότητα της διαρκής εργασιακής ανασφάλειας και περιπλάνησης. «Σε αντίθεση με τις βιομηχανικές κοινωνίες, οι εργασιακές σχέσεις στις “μεταβιομηχανικές” κοινωνίες δεν χαρακτηρίζονται πλέον στον ίδιο βαθμό με το παρελθόν από την προσδοκία μίας μακροχρόνιας καριέρας σε ένα επάγγελμα και μία επιχείρηση, αλλά από τις επεκτεινόμενες αρχές της ευελιξίας και της μεταβλητότητας. Ο εργαζόμενος καλείται, όπως και η επιχείρηση, να είναι ευέλικτος και να προσαρμόζεται στις προϋποθέσεις της αγοράς, στη ζήτηση της κάθε επιχείρησης ή και ακόμα στις απαιτήσεις του κάθε πελάτη, μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εργασίας στο οποίο η απασχολησιμότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την διαρκή αυτό-ανάπτυξη του ατόμου». Ο όρος απασχολησιμότητα αντικαθιστά λοιπόν τον όρο εργασία και, όπως αναφέρεται παρακάτω, ο όρος δεξιότητες (οι οποίες θα έχουν ημερομηνία λήξης τα 5 χρόνια) τον όρο γνώσεις. Η καπιταλιστική βαρβαρότητα εκφράζεται και στο επίπεδο της γλώσσας. Παρακάτω ο ΣΕΒ περιγράφει τις ελαστικές μορφές εργασίας οι οποίες θα αποτελέσουν το κλειδί της ανάπτυξης και ζητά μάλιστα αλλαγές στο πολιτικό, στο εκπαιδευτικό και στο νομοθετικό πλαίσιο για να εναρμονιστεί η χώρα μας με την εργασιακή πραγματικότητα της ΕΕ: «Στις νέες μορφές απασχόλησης περιλαμβάνονται οι συμβάσεις εργασίας με πληθοπορισμό (crowdwork), οι συμβάσεις απασχόλησης «μηδενικών ωρών» (zero hours contracts), οι συμβάσεις σύντομης διάρκειας (short term contracts), προσωρινής εργασίας ή εργασίας κατά παραγγελία (on demand work), οι «μικροσυμβάσεις» (mini jobs), η εργασία ανά χαρτοφυλάκια (portfolio work), η εργασία βάσει δελτίου/κουπονιών (voucher-based work), διάφορες μορφές τηλεργασίας και κινητής

εργασίας με χρήση εφαρμογών και νέων τεχνολογιών, οι ανανεωμένου ενδιαφέροντος συμβάσεις αστικού δικαίου (σύμβαση έργου, σύμβαση ανεξαρτήτων υπηρεσιών) και οι συμβάσεις επιμερισμού θέσεων εργασίας (job sharing)». «Στις νέες μορφές απασχόλησης οι προσφερόμενες νέες θέσεις εργασίας δεν είναι απλώς προσωρινές και σύντομης διάρκειας, αλλά ενίοτε είναι και κοινής χρήσης, κατανέμονται μεταξύ περισσότερων ανεξάρτητων εργαζομένων (freelancers) μέσω της ανάπτυξης της οικονομίας κατά παραγγελία (on-demand economy, gig economy)», τονίζει ο Σύνδεσμος. Οι παραπάνω προτάσεις μάλιστα γίνονται στο όνομα της καταπολέμησης της ανεργίας και της μετανάστευσης των νέων στο εξωτερικό! Η πλήρης ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων θα έχει αντίκτυπο σε όλη την κοινωνία. Από την περαιτέρω καταβαράθρωση του βιοτικού επιπέδου μέχρι και την οργάνωση, την δομή και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης στη χώρα μας. Επιπλέον ενδεικτικό των προθέσεων για την διάλυση ακόμη και των πιο στοιχειωδών μορφών οργάνωσης των εργαζομένων είναι οι προτάσεις για αλλαγές στις συνδικαλιστική αντιπροσώπευση, καθώς «η αύξηση των ανέργων, των εργαζόμενων με μη σταθερή και μη κανονική απασχόληση και όσων ανήκουν στο τομέα της άτυπης οικονομίας» καθιστούν ένα συνδικάτο μη αντιπροσωπευτικό. Και αν όλα τα παραπάνω εντάσσονται στην προπαγανδιστική εκστρατεία του ΣΕΒ, η οποία ενδύεται ξετσίπωτα τον όρο «διάλογο» με την κοινωνία και τους κοινωνικούς φορείς, άξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι στην ημερίδα έλαβε μέρος και ο Γιάννης Παναγόπουλος ως εκπρόσωπος της ΓΣΕΕ. «Ο Βίος και η Πολιτεία» της εργατικής αριστοκρατίας στον τόπος μας δεν είναι άγνωστος, ούτε το γεγονός ότι η συνδικαλιστική γραφειοκρατία προσπαθεί να διαχειριστεί τον θυμό των εργαζομένων για τα συμφέροντα της μεγαλοαστικής τάξης με αποτέλεσμα να απαξιώνει τα συνδικάτα. Το ζήτημα που προβάλλει μπροστά μας δεν είναι άλλο από το ζήτημα που προβάλλει πάντα στην ταξική πάλη ανάμεσα σε καταπιεστές και καταπιεσμένους. Μοναδικό εμπόδιο μπορούν να σταθούν οι μαζικοί λαϊκοί και εργατικοί αγώνες. Ή εμείς ή αυτοί… δεν έχουμε τίποτα άλλο να χάσουμε εκτός από τις αλυσίδες μας! Κώστας Π.

19


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 20

περιοδικό

Ξεπουλήματα!

Η

συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ διατυμπανίζει σε όλους τους τόνους ότι επιτυγχάνεται τόσο το «βελτιωμένο επενδυτικό κλίμα», όσο και η «δίκαιη ανάπτυξη». Στην πραγματικότητα όμως αυτές οι «επιτυχίες» βασίζονται πάνω στους συνθλιμμένους μισθούς, στο τσάκισμα των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, στο ξεθεμελίωμα της Κοινωνικής Ασφάλισης, στη φοροληστεία, στον εργασιακό μεσαίωνα. Κι όλ’ αυτά, ενώ προωθείται το περίφημο «πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων», δηλαδή το ξεπούλημα της χώρας σε πολυεθνικές εταιρείες. Η πρακτική του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας έναντι πινακίου φακής, είναι βέβαιο πως δε θα φέρει στη χώρα και το λαό μας καμία πραγματική αλλαγή. Ενώ το δέλεαρ της ψευδεπίγραφης ανάπτυξης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι άλλο από τη δήθεν γεωστρατηγική αναβάθμιση της χώρας και τη «μετατροπή της σε ένα τεράστιο ενεργειακό και διαμετακομιστικό κόμβο», στην πραγματικότητα για τον λαό μας το μόνο που προσφέρει είναι το βάθεμα της εξάρτησης και της υποτέλειας. Οι επιπτώσεις από το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και των υποδομών της χώρας (αεροδρόμια, λιμάνια, νερά, ενέργεια, κλπ.), με το «πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων», είναι καταφανείς. Κερδοφόρες επιχειρήσεις, τομείς ζωτικής κοινωνικής σημασίας, φιλέτα γης, χαρίζονται κυριολεκτικά σε ξένα μονοπώλια για ένα κομμάτι ψωμί, προκειμένου αυτά να κερδοσκοπήσουν μαζί με τη ντόπια ολιγαρχία, σε βάρος όλης της υπόλοιπης της κοινωνίας. Να θυμίσουμε: α) Την πρόσφατη πώληση και μεταβίβαση του 100% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην ιταλική εταιρεία «Ferrovie dello Stato Italiane SpA», στο εξευτελιστικό ποσό των 45 εκατ. €. Το ξεπούλημα αφορά 1.160 βαγόνια και αμαξοστοιχίες, με δυνατότητα φορτίου 1.100.000 τόνων, ένα επιβατικό κοινό 15.600.000 επιβατών/χρόνο, μία ημερήσια κίνηση 350 συρμών και ένα προσωπικό 677 ατόμων. Παράλληλα, τα χρέη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ύψους 692,1 εκατ. € που προέρχονταν από κρατικές επιχορηγήσεις και τα οποία είχε αποδεχθεί η ιταλική εταιρεία κατά την αρχική συμφωνία, διαγράφτηκαν πρόσφατα, σε εφαρμογή απόφασης της Κομισιόν από τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Υποδομών. Το ιταλικό μονοπώλιο, «δεσμεύεται» να κρατήσει στις θέσεις τους 677 εργαζόμενους, μέσα στη διαμορφούμενη εργασιακή ζούγκλα, του κατώτατου μισθού των 586 € μικτά, της ακύρωσης των συλλογικών Συμβάσεων, της επικείμενης απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων, της εργασιακής «ευελιξίας», της κατάργησης της κυριακάτικης αργίας, της «διευθέτησης» του χρόνου εργασίας, της ενδεχόμενης κατάργησης του δικαιώματος της απεργίας (τρίτη «αξιολόγησης») και γενικά του εργασιακού Μεσαίωνα. β) Την Eldorado, σχετικά με την οποία όλα τα πολιτικά κόμματα έχουν τονίσει ότι με κάθε κόστος πρέπει να παραμείνει στην Ελλάδα και να της παραχωρηθούν όλες οι άδεις λειτουργίας, παρόλο που τους είναι απολύτως γνωστό ότι ο τρόπος εξόρυξης είναι υπέρμετρα βλαβερός. Όσο για τα «επενδυτικά οφέλη» που θα έβλεπε ο κρατικός κορβανάς, σημειώνουμε ότι από το 2007 η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός δεν έχει καταβάλει ούτε ένα ευρώ σε φόρους στο ελληνικό Δημόσιο. Οι 20

νέες θέσεις εργασίας που τόσο θα βοηθούσαν, έγιναν με το πρόγραμμα «Κατάρτιση με επιχορήγηση (training voucher) ανέργων στον παραγωγικό τομέα Β΄ της οικονομίας με υποχρεωτική απασχόληση» του 2012, που υλοποιήθηκε στην Κεντρική Μακεδονία με ευθύνη του ΤΕΕ. Από τους 868 άνεργους που τελικά συμμετείχαν, οι 688 από αυτούς έκαναν την πρακτική τους άσκηση στα Μεταλλεία Κασσάνδρας. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε δύο φάσεις, με συνολικό κόστος 6.882.720 ευρώ και καλύφθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ η τελευταία πρακτική άσκηση των «επιδοτούμενων εργαζόμενων» έγινε τον Ιούνιο του 2015 χωρίς η εταιρεία να δαπανήσει ούτε ένα ευρώ. Το πρόγραμμα ανέλαβαν να υλοποιήσουν συνεργαζόμενα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ), εισπράττοντας 4.240 ευρώ ανά δικαιούχο με τα 2.000 ευρώ να παίρνει ο άνεργος, από τα οποία αφαιρέθηκαν οι φόροι και οι κρατήσεις ασφάλισης. γ) Τη νέα τροποποιημένη σύμβαση για το “Ελληνικό”, για το οποίο η συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ εμφανίζεται τάχα επιφυλακτική. Πρόκειται για κύρωση ενός εκ των «προαπαιτουμένων» της πρώτης «αξιολόγησης» και αφορά την παραχώρηση στο σχήμα «Lamda Development S.A.», «Hellinikon Global I S.A.» (που αποτελείται από την εταιρεία «Eagle Hills» των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, τον κινέζικο όμιλο «Fosun Group» και τον όμιλο Latsis Group). Η συμφωνία προβλέπει ότι οι επενδυτές έχουν την πλήρη κατοχή τού 30% της έκτασης και δικαίωμα χρήσης στο υπόλοιπο 70% για 99 χρόνια. Ο αδόμητος αυτός, τεράστιος χώρος, περιλαμβάνει: (1) το Αεροδρόμιο, συνολικής έκτασης προς εκμετάλλευση περίπου 5.250.000 τμ., (2) τα επιπρόσθετα ακίνητα της παραλιακής ζώνης που περιλαμβάνουν με τη σειρά τους, περιοχή συνολικής έκτασης περίπου 956.000 τμ. (τη Μαρίνα του Αγίου Κοσμά, 337 θέσεων σε πλήρη λειτουργία, και τις αθλητικές εγκαταστάσεις του Αγίου Κοσμά, που περιλαμβάνουν επιμέρους κτιριακές εγκαταστάσεις με κύρια χρήση την αναψυχή και τον αθλητισμό και ακτογραμμή περίπου 3,5 χιλιομέτρων). Μέσα στο χώρο, υπάρχουν περιοχές με αρχαιολογικά ευρήματα, όπως π.χ. ένα νεκροταφείο της Γεωμετρικής Περιόδου, μία μικρή ομάδα τάφων, ένας αρχαίος ναό (4ου-5ου αιώνα π.Χ), καθώς και πλήθος αρχαίων ερειπίων.


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 21

περιοδικό

Με την εκποίηση του «Ελληνικού», ολοκληρώνεται το μεγαλύτερο ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας στο ξένο και ντόπιο μεγάλο κεφάλαιο στην περίοδο των μνημονιακών χρόνων. Παρά τις προβαλλόμενες αντιρρήσεις της Δασικής Υπηρεσίας που χαρακτήρισε ως δάσος ένα κομμάτι του χώρου, παρά τις αιτιάσεις των αρχαιολόγων, που ζητούσαν την κήρυξη αρχαιολογικών ζωνών σε όλη την έκταση του Ελληνικού, το ξεπούλημα προχωρά. Οι δήθεν αντιπαραθέσεις μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, γύρω από την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς, αφορούν όχι την ουσία, αλλά τα τεράστια συμφέροντα που κρύβονται πίσω από αυτή τη γιγαντιαία συμφωνία. δ) Το ξεπούλημα του ΟΛΘ, κι αυτό του ΟΛΠ στην Cosco, τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια στην Κοινοπραξία Fraport AGΌμιλο Κοπελούζου. Κι όλ’ αυτά με τραγικές επιπτώσεις για το εργασιακό μέλλον χιλιάδων εργαζόμενων. Κι ακόμα, την ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, Κτιριακές Υποδομές ΑΕ -δηλ. τον ενιαίο κατασκευαστικό φορέα του ελληνικού κράτους, για όλες τις δημόσιες κτιριακές υποδομές-, ΕΛΒΟ,

Α

Αττικό Μετρό, ΑΔΜΗΕ και ΕΑΒ. Σημειώνουμε πως ήδη στο «υπερταμείο» έχουν μεταφερθεί ο ΟΑΣΑ, ο ΟΣΥ, η ΣΤΑΣΥ, ο ΟΣΕ, το ΟΑΚΑ και τα ΕΛΤΑ, ενώ υπολογίζεται ότι μέχρι τον Δεκέμβρη θα ενταχθούν και νέες επιχειρήσεις υπό κρατική διαχείριση. Στο μεταξύ, ξεκίνησε στις Βρυξέλλες, στα μέσα Οκτωβρίου, ο δεύτερος γύρος του παζαριού μεταξύ κυβέρνησης και Κομισιόν για την πώληση του 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, με στόχο να καταλήξουν σε συμφωνία μέσα στο Φθινόπωρο, ώστε να ξεκινήσει επίσημα η «έρευνα αγοράς» για την εκδήλωση επιχειρηματικού ενδιαφέροντος, ενώ παράλληλα ανακοινώθηκε επίσημα από τη ΔΕΗ η υπογραφή «μνημονίου συνεργασίας» με τον κινεζικό ενεργειακό όμιλο «Shenhua Group», Απέναντι σε αυτή την αρνητική εξέλιξη, ο λαός μας θα πρέπει να προτάξει σθεναρή αντίσταση σε όλους αυτούς που με τη μνημονιακή πολιτική τους υποθηκεύουν και ξεπουλούν το μέλλον του, βαθαίνοντας παράλληλα το καθεστώς εξάρτησης. Φανή Μ.

Περί ισότητας...!

ντιδημοκρατική έβγαλε ούτε λίγο ούτε πολύ ο Κυριάκος Μητσοτάκης, επίδοξος μνηστήρας του πρωθυπουργικού θώκου, τη διεκδίκηση της κοινωνικής ισότητας. Μάλιστα, δεν τρέφει αυταπάτες περί της δυνατότητα ύπαρξης αυτής, όπως μας ενημέρωσε στη ΔΕΘ. Η -Λέμε την αλήθεια- Νέα Δημοκρατία για άλλη μια φορά δε μας απογοήτευσε. Λέει την αλήθεια: διά στόματος του αρχηγού της, διαλύει απερίφραστα κάθε αυταπάτη για όποιον μπορεί να νόμιζε ότι πρόκειται για κάτι άλλο από αυτό που είναι. Δηλαδή μια παράταξη αστική, μια παράταξη που θέλει να διαιωνίσει, να εξασφαλίσει την κοινωνική και την ταξική ανισότητα. Μια παράταξη που δεν μπορεί, αλλά κυρίως δε θέλει, να διανοηθεί ότι μπορεί να υπάρξει κόσμος χωρίς προνομιούχους και καταπιεσμένους, χωρίς εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους. Η Νέα Δημοκρατία είναι μια παράταξη που θέλει να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των προνομιούχων και των εκμεταλλευτών. Και ποιoς καλύτερος τρόπος να το κάνει από το να λοιδορήσει τις δυνάμεις της προόδου; Και μάλιστα χτυπώντας στον πυρήνα των ιδεών τους, ότι μια άλλη κοινωνία, χωρίς ανισότητες και εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο μπορεί και πρέπει να υπάρξει. Στη δύσκολη χρονική συγκυρία για τους λαούς που διανύουμε δεν είναι μόνο το φάντασμα του κομμουνισμού αλλά κάθε ψήγμα προοδευτισμού που τρομάζει την κάθε Νέα Δημοκρατία και τα αφεντικά της. Η αντικομμουνιστική υστερία εξισώνει τον φασισμό με τον κομμουνισμό με στόχο να αποτρέψει τον πληττόμενο λαό από το να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Αυτό είναι μία μόνο όψη της διαστρέβλωσης της αλήθειας, την οποία βιώνουμε καθημερινά. Όταν δυνάμεις όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που πλέον η μόνη του σχέση με την αριστερά είναι διακηρυκτική, κατηγορείται

για κομμουνιστικές ιδεολογικές αγκυλώσεις και για «σταλινισμό», μπορεί κανείς να συμπεράνει με ασφάλεια ότι εδώ μιλάμε για διασυρμό της αριστεράς. Για μία συνειδητή προσπάθεια να συνδεθεί η συνέχεια της δεξιάς και αντιλαϊκής πολιτικής των μνημονίων με το σοσιαλισμό, ώστε αυτός να αμαυρωθεί στη συνείδηση του κόσμου. Ξεχάστε ό,τι ξέρατε, μας λέει ο Κυριάκος εν ολίγοις, αποδεχτείτε την πραγματικότητα όπως είναι τώρα και μην αποζητάτε κάτι καλύτερο γιατί δεν μπορεί να υπάρξει. Τι κρίμα, κύριε Μητσοτάκη, που η ιστορία είναι αμείλικτη. Πολλές φορές στον ρου της η εκάστοτε καθεστηκυία τάξη, οι εκάστοτε καταπιεστές, διατράνωναν την αιωνιότητα της κυριαρχίας τους, την αιωνιότητα της τάξης των πραγμάτων ως έχει. Κι όμως, αυτή έχει πολλές φορές αλλάξει. Κοσμοϊστορικές αλλαγές έχουν συντελεστεί. Ας μην ξεχνάμε ότι η ίδια η αστική τάξη (αυτή στην οποία ανήκει και την οποία εξυπηρετεί ο κάθε Κυριάκος Μητσοτάκης) ανέτρεψε τη φεουδαρχία για να πάρει ο καπιταλισμός τη θέση της (και να μας κατσικωθεί στο σβέρκο) με ιδεολογικό όπλο το διαφωτισμό. Ξέρετε, liberté, egalité, fraternité. Ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα. Ίσως μαζί με την ιστορία, μερικοί να χρειάζεται να ξεσκονίσουν και τα γαλλικά τους. Η ιστορία προχωρά παρά τα πισωγυρίσματα. Ακόμα κι αν θέλει κανείς να της πατήσει pause ή ακόμα και rewind, ο κόσμος θα τραβήξει μπροστά. Όσο υπάρχουν φωνές που μας θέλουν παραδομένους στην απαισιοδοξία και το συμβιβασμό θα υπάρχει πάντα η απάντηση. Η απάντηση ότι ναι, μπορεί να υπάρξει κοινωνική ισότητα, αλλά αυτό θέλει αγώνα. Και πρώτα πρώτα, αγώνα να αρθρώσεις τη φωνή σου και να απαντήσεις σε κάθε Μητσοτάκη. Χρυσάνθη Κ. 21


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 22

περιοδικό

Γ

Όταν το «συνταγματικό τόξο» κάμπτεται... επικίνδυνα. Απροκάλυπτοι οι έπαινοι της «Καθημερινής» για την χούντα.

ια όσους παρακολουθούν την Καθημερινή, το άρθρο «Μια παράδοξη κληρονομιά» (δια χειρός Σ. Καλύβα 18/6/2017) που αποτελεί έναν ύμνο στην περίοδο της επταετίας, δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένου του ιστορικού ρόλου αυτής της εφημερίδας, αλλά και των αλλεπάλληλων -υστερικά αντικομουνιστικών- άρθρων που φιλοξενούν, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, οι σελίδες της. Ήταν μάλιστα τέτοιου μεγέθους ο έπαινος των έργων του απριλιανού πραξικοπήματος, που η Καθημερινή αναγκάστηκε να επανέλθει «διορθωτικά» με νέο άρθρο δια χειρός Π. Μανδραβέλη αυτή τη φορά, για να υπενθυμίσει στο αναγνωστικό κοινό την «αξιωματική» της θέση υπέρ της δημοκρατίας(!). Δεν είναι σκοπός του άρθρου να ασχοληθεί με τον ειδικό ρόλο του αρθρογράφου, ο οποίος γίνεται φανερός από το ίδιο το βιογραφικό του. Ο αμερικανοθρεμένος καθηγητής του Γέιλ έχει αναλάβει (αυτόβουλα;;;.. όχι πάντως αυτοχρηματοδοτούμενα) να συμβάλει καθοριστικά στο ξαναγράψιμο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας χρησιμοποιώντας το μελάνι της πιο μαύρης αντίδρασης που γέννησε ο τόπος. Η πένα του Σ. Καλύβα έρχεται κατ’ αρχήν να αθωώσει και μετά να εξυμνήσει, κατά περίπτωση, τους συνεργάτες των Ναζί, τα τάγματα ασφαλείας, το μεταβαρκιζιανό καθεστώς των δολοφόνων και των τυράννων της Μακρονήσου, το μετεμφυλιακό κράτος των εκτελέσεων και των διωγμών και ως φυσική συνέχεια αυτών την χούντα. Γενικώς αποστολή του Καλύβα είναι να απενοχοποιήσει ό,τι γέννησε ο ραγιαδισμός και φασισμός στην Ελλάδα και να αμαυρώσει κάθε ιδέα και δράση της αριστεράς. Θα έλεγε κανείς, ότι ο τρόπος με τον οποίο επιχειρεί να παρουσιάσει την νεοελληνική ιστορία ο Σ. Καλύβας έχει στην ουσία, το περιεχόμενο μιας δήλωσης μετάνοιας του ’47. Και από αυτή την άποψη, εγείρει πολλά ζητήματα το γεγονός ότι μεταξύ άλλων (αντίστοιχης ή όχι τοποθέτησης) ο εν λόγω, ήταν ένας από τους ομιλητές στο ιστορικό συνέδριο που οργάνωσε (16-18/6/2017) το Πάντειο Πανεπιστήμιο για την επταετία ’67-’74. Σε κάθε περίπτωση όμως το θέμα αποκτά άλλη διάσταση όταν το άρθρο του Καλύβα, με την σφραγίδα της «επιστημονικής τεκμηρίωσης», το φιλοξενεί εφημερίδα που αποτελεί ναυαρχίδα της κυρίαρχης αστικής προπαγάνδας. Και παρά τον γνωστό ιστορικό ρόλο της Καθημερινής στην υπεράσπιση της ναζιστικής κατοχής αλλά και αυτόν που έπαιξε σε όλα τα γεγονότα από τότε μέχρι σήμερα, δεν μπορούμε να μην σταθούμε στο γεγονός ότι για πρώτη φορά αυτοί που δίνουν όρκους πίστης υποτίθεται στην κοινοβουλευτική δημοκρατία και το σύνταγμα της, με ιδιαίτερη ευκολία, προχωρούν σε απροκάλυπτους διθυράμβους για τη χούντα. Ακολουθούν εκτεταμένα αποσπάσματα του άρθρου. «...μολονότι προερχόμενοι από τους κόλπους της σκληροπυρηνικής Δεξιάς, οι πραξικοπηματίες συνέβαλαν τελικά στον πλήρη εκδημοκρατισμό της Δεξιάς και διαμέσου αυτής και της χώρας... αν και επιχείρησαν να κρατήσουν την κοινωνία στάσιμη, να την παγώσουν δηλαδή, συνέβαλαν τελικά με έμμεσο τρόπο στον ραγδαίο αξιακό και πολιτισμικό 22

εκσυγχρονισμό της. Ιδωμένη λοιπόν από την οπτική του παρόντος, η δικτατορία είτε δεν εμπόδισε τον πολιτικό και κοινωνικό εκσυγχρονισμό της χώρας είτε τον υποβοήθησε... ...Στη λογική αυτή, ο ομαλός εκδημοκρατισμός ήταν ανέφικτος την εποχή εκείνη για μια σειρά λόγων και, επομένως, το πραξικόπημα ήταν αναπόφευκτο, αλλά επίσης συνιστούσε εκ των πραγμάτων τον πιο πιθανό δρόμο προς τη δημοκρατία... Ένα από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα που σχετίζονται με την ερμηνεία και την αποτίμηση της δικτατορίας είναι το θέμα της λαϊκής αποδοχής της. Δεν υπάρχουν ασφαλείς δείκτες για να μετρηθεί, όμως αρκετοί αντικειμενικοί παρατηρητές της εποχής κάνουν λόγο για μια επιφανειακή μεν αλλά πλατιά αποδοχή. Πράγματι, η δικτατορία ταυτίστηκε με μια εποχή μεγάλης οικονομικής ανόδου και αισιοδοξίας, με την κορύφωση ουσιαστικά του μεταπολεμικού ελληνικού οικονομικού θαύματος. Η χώρα αστικοποιήθηκε, η οικοδομική δραστηριότητα γνώρισε δόξες, το οδικό δίκτυο επεκτάθηκε, ο εξηλεκτρισμός της χώρας ολοκληρώθηκε και πραγματοποιήθηκαν μεγάλης κλίμακας ξένες επενδύσεις. Παρά τις αυταρχικές πρακτικές του καθεστώτος, πολλές τέχνες άνθησαν και η νεολαία προσέγγισε μαζικά τα δυτικά πρότυπα διασκέδασης, κατανάλωσης και ζωής. Η διαδικασία κοινωνικού εκσυγχρονισμού είχε, βέβαια, ξεκινήσει πριν από τη δικτατορία, αλλά εκείνη την επιτάχυνε... Η δικτατορία ξεπεράστηκε εύκολα και γρήγορα. Ισως γιατί υπήρξε ένα μικρό διάλειμμα δίχως μεγάλη σημασία... Ισως πάλι, γιατί χωρίς αυτήν, ο πολιτικός και κοινωνικός εκσυγχρονισμός της χώρας να είχε απαιτήσει πολύ πιο μακρόχρονες και επίπονες διαδικασίες. Η δικτατορία είναι σαν ένα από αυτά τα μεγάλα παλιά έπιπλα που δεσπόζουν σε ένα δωμάτιο τόσο πολύ που δεν τα παρατηρούμε ποτέ. Στάθης Ν. Καλύβας καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale». Αν δεν ζούσαμε σε αυτές τις επικίνδυνες εποχές, τα όσα αναφέρει ο Καλύβας θα κρίνονταν ανάξια σχολιασμού και θα αφήνονταν απλά στην κριτική του γέλιου. Επειδή όμως, κάθε άλλο παρά άδολα, ο Καλύβας και η Καθημερινή παρουσιάζουν τη χούντα έτσι όπως δεκαετίες τώρα επιχειρεί να την παρουσιάσει η «σκληροπυρηνική δεξιά», οι απολογητές, οι απόγονοι και οι νοσταλγοί του φασισμού, οφείλουμε να παραθέσουμε απαντήσεις σε μια σειρά ζητήματα στα οποία η φιλοχουντική προπαγάνδα κερδίζει τα τελευταία χρόνια έδαφος. 1. Όλο το κείμενο του ανιστόρητου «πολιτικού επιστήμονα» Καλύβα το διαπερνά μια αυθαίρετη παραδοχή ότι η επικράτηση της δημοκρατίας, όπως και όλα τα καλά του πολιτισμού στην Ελλάδα είναι αποτέλεσμα του Απριλιανού πραξικοπήματος! Όπως χαρακτηριστικά και ύπουλα σημειώνει στην εισαγωγή του κειμένου του «...Είτε μας αρέσει είτε όχι, η σημερινή πραγματικότητα είναι σε κάποιο, μάλλον όχι ασήμαντο, βαθμό προϊόν και της δικτατορίας». Και αφού στην συνέχεια μας ενημερώνει ότι η χούντα επιτάχυνε τον εκδημοκρατισμό(!) με λογικά άλματα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο εκδημοκρατισμός και ο εκσυγχρονισμός της χώρας χωρίς την επταετία θα


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 23

περιοδικό

είχε απαιτήσει πιο «μακροχρόνιες και επίπονες διαδικασίες»! Το να αποσπάς όμως ένα ιστορικό γεγονός από τις γενικότερες εξελίξεις και το πεδίο της ταξικής πάλης, αντιμετωπίζοντας το σαν μην συνέβαινε τίποτε άλλο εκείνη τη στιγμή, καταλήγοντας σε αυθαίρετα συμπεράσματα, όχι απλά δεν συνιστά «πολιτική επιστήμη», αλλά ιστορικό κρετινισμό... επιπέδου Yale. Ώστε η δημοκρατία στην Ελλάδα δεν ήταν το αποτέλεσμα των πολύχρονων αιματηρών αγώνων ενός λαού, ενάντια στο μεταβαρκιζιανό καθεστώς, τον μετεμφυλιακό μοναρχοφασισμό και την χούντα, αλλά το πολιτικό παιδί των συνταγματαρχών! Με τον ίδιο τρόπο μπορεί αργότερα ο «πολιτικός επιστήμονας» να καταλήξει ότι η δημοκρατία στην Ελλάδα γεννήθηκε στη Μακρόνησο, όπως άλλωστε έχουν σπεύσει να δηλώσουν οι πολιτικοί του πρόγονοι από το 1947. 2. Το πρώτο παράδοξο από την επιβολή της χούντας, σύμφωνα με τον Καλύβα και την Καθημερινή ήταν ο «πλήρης» εκδημοκρατισμός της Δεξιάς! Για να μην μιλήσουμε για τις άλλες παρατάξεις της ελληνικής δεξιάς, οι διάφοροι Μπαλτάκοι, οι Βορίδιδες και οι Γεωργιάδηδες που φωλιάζουν μέσα στη ΝΔ αποτελούν πραγματικά την απόδειξη του «πλήρους» εκδημοκρατισμού της δεξιάς, ενδεικτικού του πώς αντιλαμβάνεται το περιεχόμενο της έννοιας ο καθηγητής. 3. Το δεύτερο παράδοξο σύμφωνα πάντα με τον καθηγητή και την Καθημερινή είναι ότι οι πραξικοπηματίες «συνέβαλαν τελικά με έμμεσο τρόπο στον ραγδαίο αξιακό και πολιτισμικό εκσυγχρονισμό»!! Εδώ πραγματικά η λογική σηκώνει τα χέρια ψηλά. Αν με τον αξιακό και πολιτισμικό εκσυγχρονισμό εννοεί τις αξίες των κρετίνων-εγκληματιών που βρέθηκαν 7 χρόνια στην εξουσία και τις περίφημες σε αισθητική και περιεχόμενο γιορτές και φιέστες που πρόσφερε η χούντα στον ελληνικό λαό, τότε κάθε σχόλιο περισσεύει. Αν πάλι με το «έμμεσο τρόπο» εννοεί τις αξίες και τον πολιτισμό που υιοθέτησαν και δημιούργησαν όσοι αντιστάθηκαν και πολέμησαν μέσω των έργων τους τη χούντα (και διώχθηκαν για αυτό), αλλά τα χρεώνει στην χούντα, τότε σύμφωνα με τον Καλύβα, για τα κατορθώματα του ανθρώπινου πολιτισμού, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να ευγνωμονούμε τους τυράννους όπου γης. 4. Αφού αναρωτιέται ο καθηγητής για την λαϊκή αποδοχή της χούντας, συμφωνεί ότι «αρκετοί αντικειμενικοί παρατηρητές της εποχής κάνουν λόγο για μια επιφανειακή μεν αλλά πλατιά αποδοχή». Τόσο απλά και τόσο τεκμηριωμένα! Αρκετοί αντικειμενικοί παρατηρητές! Φοβεροί οι επιστήμονες του Γέιλ! Και η Καθημερινή μαζί. Κατέληξε λοιπόν η επιστήμη ότι η χούντα είχε έρεισμα, ότι οι καθυστερήσεις στην έκφραση της λαϊκής αποδοκιμασίας και αντίστασης δεν ήταν αποτέλεσμα φόβου και τρομοκρατίας. Κάτι όμως που εύκολα αναγνωρίζει ο καθηγητής ως αιτία της απήχησης του ΕΑΜ στον ελληνικό λαό. Σε σχετικό έργο του για τον εμφύλιο θα σημειώσει ότι πολλοί Έλληνες προσχώρησαν στο ΕΑΜ «γιατί απλούστατα δεν είχαν άλλη επιλογή, καθώς το ΕΑΜ δεν δίσταζε να τιμωρήσει παραδειγματικά όσους παράκουαν τις εντολές του». Το ίδιο απλούστατα λοιπόν για το «ευαίσθητο ζήτημα» της αποδοχής της χούντας αποφάνθηκαν οι αντικειμενικοί παρατηρητές! Πρόκειται για γνωστή έγκυρη ιστορική πηγή του

Καλύβα. 5. Προς επιβεβαίωση των «αντικειμενικών παρατηρητών» ο Καλύβας δεν θα διστάσει να αναφερθεί στο περίφημο οικονομικό θαύμα της χούντας. Ο μεγάλος μύθος της ακροδεξιάς προπαγάνδας, αυτής που γκεμπελίστικα επαναλαμβάνει ότι η χούντα εκμηδένισε το χρέος, βρίσκει φιλοξενία στις σελίδες της Καθημερινής. Το «οικονομικό θαύμα» που εκτόξευσε το δημόσιο χρέος από τα 32 δισ δραχμές στα 114 δισ μέσα σε μόλις 7 χρόνια. Το ίδιο οικονομικό θαύμα που στο ίδιο διάστημα τετραπλασίασε το εμπορικό έλλειμμα, αύξησε τους φόρους για τα πλατιά λαϊκά στρώματα και τους μείωσε για τις μεγάλες επιχειρήσεις και τους εφοπλιστές. Το οικονομικά θαύμα των λακέδων των ΗΠΑ που παρέδωσαν μια χώρα και ένα λαό στα ξένα συμφέροντα, βαθαίνοντας την ολόπλευρη εξάρτηση της χώρας πρώτα και κύρια απο τις ΗΠΑ. Όσο για την αστικοποίηση, τους δρόμους και τον ηλεκτρισμό, ήταν τα αναγκαία βήματα για μια χώρα που βίωνε την καπιταλιστική οικοδόμηση. Και έγιναν με το χειρότερο δυνατό τρόπο για το λαό και τον τόπο και μόνο οι πολεοδομικές εικόνες της περιόδου είναι αρκετές για την απόδειξη αυτού. Οι απολογητές της χούντας περιγράφουν το φαινόμενο σαν να είναι μοναδικό, σαν να μην ξανάγιναν δρόμοι στην Ελλάδα. Το περίφημο «οικονομικό θαύμα» της χούντας βουτηγμένο στα σκάνδαλα, το ραγιαδσμό και προσαρμοσμένο πλήρως στην εξυπηρέτηση των ξένων συμφερόντων και της ντόπιας μεγαλοαστικής τάξης, σήμανε μόνο νέα δεινά στον ελληνικό λαό. 6. Προς ενημέρωση του καθηγητή και της Καθημερινής, η «δικτατορία ξεπεράστηκε εύκολα και γρήγορα» και φάνηκε «μικρό διάλειμμα δίχως μεγάλη σημασία» ίσως για τους κατοίκους της Αμερικής, τους χουντικούς και τους οπαδούς τους, όχι πάντως για τον ελληνικό λαό. Για τον λαό που έχοντας χύσει από το ’40 ποτάμια αίματος για την ανεξαρτησία, την δημοκρατία και την ελευθερία του, έβλεπε μια δράκα αμερικανοκίνητων ανδρείκελων να του στερούν τα ιδανικά για τα οποία έδωσε ηρωικές μάχες. Για ένα λαό που συνέχιζε να ζει σε καθεστώς τρόμου και βασανιστηρίων από τους χώρους δουλειάς μέχρι τα μπουντρούμια της ασφάλειας, για τον λαό που αντιστάθηκε στις «αξίες και τον πολιτισμό» της χούντας, με αποκορύφωμα την ηρωική εξέγερση του πολυτεχνείου που βάφτηκε στο αίμα, αυτά τα 7 χρόνια φάνηκαν ατελείωτα! 7. Από τις εμβριθείς αναλύσεις και τις ιστορικές ανασκαφές 23


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 24

περιοδικό Καθημερινή στην αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας, προσφέρουμε ένα ιστορικό ντοκουμέντο που ίσως βοηθήσει. Ο Αμερικάνος στρατηγός Βαν Φλητ θα δηλώσει, για την απριλιανή χούντα στο Βήμα στις 30/9/1967. «Η στρατιωτική κυβέρνηση της Ελλάδας έσωσε την Αμερική από ένα νέο Βιετνάμ» ... Με το φόβο ότι στο επόμενο σχετικό πόνημα του Καλύβα η αποσόβηση του πολέμου, μπορεί να παρουσιαστεί ως μια ακόμα ευεργεσία της αμερικανοκίνητης χούντας προς τον ελληνικό λαό... που πραγματοποιεί ο Καλύβας για να εξηγήσει-δικαιολογήσει την επιβολή της χούντας στην Ελλάδα, απουσιάζει (κατά την προσφιλή τακτική των φιλοχουντικών) η παραμικρή αναφορά στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και στο ρόλο του. Αφού αναφέρει κάτι ακατάληπτα για την «αδυναμία των πολιτικών ελίτ να λειτουργήσουν συναινετικά τη δεκαετία του 60» καταλήγει ότι το πραξικόπημα ήταν αναπόφευκτο. Σαν τη ζέστη τον Ιούνη δηλαδή. Δεν χρειάζεται να μπούμε στον κόπο να εξηγήσουμε και να παραθέσουμε επιχειρήματα για το ρόλο των ΗΠΑ στο πραξικόπημα. Δεν χρειάζεται να πούμε το παραμικρό για το πώς κατηύθυναν τις απριλιανές μαριονέτες τους. Ούτε να αναρωτηθούμε γιατί μια σύγχρονη μαριονέτα του Yale κάνει ότι αγνοεί τους λόγους και τους υπεύθυνους της επιβολής της απριλιανής χούντας. Θέλοντας όμως να συνδράμουμε τον καθηγητή και την

Η μάχη της ιστορικής μνήμης Η αναθεώρηση της ιστορίας με τους νέους όρους που επιθυμεί ο ιμπεριαλισμός η ξένη και ντόπια αντίδραση είναι παρούσα. Μπορεί να μην προχωράει τόσο «ραγδαία» όσο θα ήθελε ο Καλύβας και η Καθημερινή, και για αυτό δημοσιεύματα όπως αυτό να προκαλούν την οργή και το χλευασμό του δημοκρατικού κόσμου. Όμως είναι παρούσα. Και αυτό γιατί οι εχθροί των λαών γνωρίζουν ότι η ιστορική αλήθεια είναι ένα αναγκαίο και ισχυρό όπλο για τους αγώνες τους. Αν χαθεί η ιστορική αλήθεια για τα γεγονότα που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα στην Ελλάδα και τον κόσμο, τότε η παγκόσμια αντίδραση θα έχει σημειώσει ένα καίριο χτύπημα. Για αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να δώσουμε αυτή τη μάχη με γνώση, θάρρος και αυταπάρνηση. Την μάχη της μνήμης. Βασίλης Π.

Η ύπουλη και σαθρή προπαγάνδα των αστικών επιτελείων και της άρχουσας τάξης στα χρόνια των μνημονίων

Σ

ύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, τα οποία επικαιροποιήθηκαν στις 4/1/2017, οι Έλληνες παραμένουν και για τη χρονιά που πέρασε οι πιο σκληρά εργαζόμενοι της Ευρώπης. Η βάση στατιστικών δεδομένων του ΟΟΣΑ, δείχνει ότι οι Έλληνες εργάζονται κατά μέσο όρο 2.042 ώρες το χρόνο, οι Γερμανοί 1.371, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι 1.790 ώρες. Επιπλέον σε σύγκριση με όλες τις υπόλοιπες χώρες, για τις οποίες ο διεθνής οργανισμός παρέχει στοιχεία, η Ελλάδα βρίσκεται στην τέταρτη θέση μετά το Μεξικό με 2.246 ώρες, την Κόστα Ρίκα με 2.230 ώρες και τη Νότια Κορέα με 2.113 ώρες. Εβδομαδιαία αυτό μεταφράζεται σε 39 ώρες εργασίας/εβδομάδα για τους Έλληνες, ενώ αντίστοιχα για τους Γερμανούς είναι 26 ώρες και για τους Άγγλους 32. Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ (ενός διεθνούς οργανισμού που ελέγχεται απόλυτα από τους κυβερνώντες όλων των μεγάλων χωρών του κόσμου και όχι κάποιας ανεξάρτητης αρχής) διαψεύδουν για πολλοστή φορά τη προπαγάνδα περί τεμπέληδων και καλοπερασάκηδων Ελλήνων πάνω στην οποία στήθηκε και επιβλήθηκε η μνημονιακή πολιτική. Παρά το γεγονός ότι οι τα στοιχεία διεθνών οργανισμών όπως του ΟΟΣΑ αποδεικνύουν τη σαθρή και ψεύτικη επιχειρηματολογία των κυρίαρχων για μία σειρά ζητήματα όπως αυτό της εργατικότητας του ελληνικού λαού, ο καθημερινός βομβαρδισμός ψεύτικων στοιχείων και ειδήσεων καθώς και αντιδραστικών ιδεών που εξαπολύεται κυρίως μέσα από την τηλεόραση και τον αστικό τύπο, έχει τέτοια δύναμη που 24

καταφέρνει και διεισδύει στη συνείδηση του κόσμου και καθιστά πολύ δύσκολη την αποκάλυψη της αλήθειας. Πόσες φορές δεν συναντήσαμε στα χρόνια της κρίσης τις παρακάτω γνώμες και πώς σχετίζεται η συχνότητα με την οποία τις συναντάμε με την εκάστοτε προπαγάνδα των αστικών επιτελείων; «..Εντάξει, δε λέω ότι φταίμε εμείς για την οικονομική κρίση αλλά δεν μπορείς να πεις ότι δεν έχουμε έστω ένα μικρό μερίδιο ευθύνης». «Μπορεί να μη φάγαμε αυτά που έφαγε ο Πάγκαλος, όμως κάτι φάγαμε και ’μεις». «Η λαμογιά βρίσκεται στο DNA μας, γι’ αυτό αυτός ο τόπος δεν πρόκειται ποτέ να πάει μπροστά». «Μπορεί οι δημόσιοι υπάλληλοι να μην είναι 1.000.000 αλλά είναι πολλοί και πολλούς από αυτούς τους πληρώνουμε τζάμπα» κλπ.. Η κυρίαρχη προπαγάνδα δεν μπορεί παρά να επηρεάζει τη συντριπτική πλειοψηφία ενός λαού, διαφορετικά δεν θα την ονομάζαμε κυρίαρχη. Από το πρώτο μνημόνιο μέχρι και σήμερα, πολιτικοί, δημοσιογράφοι, τεχνοκράτες, οικονομικοί αναλυτές, ακόμα και ψυχολόγοι, επιστρατεύτηκαν σε μία προσπάθεια αποπροσανατολισμού του ελληνικού λαού με στόχο να περιορίσουν την οργή και τις αντιδράσεις του και να ενισχύσουν τον κοινωνικό αυτοματισμό και το αίσθημα της συλλογικής ευθύνης. Με όλους τους τρόπους και σε όλους τους τόνους


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 25

περιοδικό προσπάθησαν να μας πείσουν ότι φταίμε όλοι. Γενικεύοντας ευνοηθούν οι ιδιώτες και να πουληθούν σε εξευτελιστική τιμή. ακραία παραδείγματα έγινε μία προσπάθεια να χαρακτηρι- Και ο κατάλογος της λασπολογίας και της ψευδολογίας δεν στούν όλοι οι εργαζόμενοι, άνεργοι, νέοι, συνταξιούχοι μικρο- έχει τέλος. Την ίδια στιγμή που ξεδιάντροπα και προκλητικά επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες, δηλαδή ένας ολόκληρος λαός στο σύνολο του σαν ευνοημένοι τεμπέληδες παρουσίαζαν σαν «έγκλημα» την απόκρυψη ενός έξτρα εισοκαι κλέφτες που μέχρι τώρα δρούσαν ανενόχλητοι με αποτέλε- δήματος από την εφορία, την ίδια στιγμή που αποτελούσε και σμα να οδηγήσουν τη χώρα τους στην οικονομική κατάρρευση. αποτελεί «έγκλημα» να αμείβεται κάποιος με μισθό άνω των Και κάπως έτσι ξεκινάει απροκάλυπτα η επιτροπεία χιλίων ευρώ και να εργάζεται ως άνθρωπος, την ίδια στιγμή παρουσιάστηκε σαν απόλυτα νόμιμη και αναγκαία η ενίσχυση της χώρας. Το ένα μνημόνιο διαδέχεται το άλλο, ψηφίζονται των ιδιωτικών τραπεζών με πακέτα δισεκατομμυρίων που νομοσχέδια νύχτα που ανατρέπουν εργασιακές σχέσεις και χρεώθηκαν στο ελληνικό κράτος δηλαδή στις τσέπες του ελληνικού λαού. κοινωνικά και λαϊκά δικαιώματα χρόνων. Παρουσιάστηκαν απόλυτα νόμιμες και αναγκαίες οι Με αυτό το τρόπο προσπάθησαν να δικαιολογήσουν το πετσόκομμα μισθών και συντάξεων την επιβολή χαρατσιών φοροαπαλλαγές στους εφοπλιστές, η μείωση των εργοδοτικαι τεράστιων φόρων το κουρέλιασμα της προνοιακής πολιτι- κών εισφορών, η επιδότηση επιχειρήσεων που απασχολούν κής της υγείας και της παιδείας και το ξεπούλημα του δημόσι- ανέργους χωρίς βέβαια να τους πληρώνουν. Απόλυτα νόμιμη λογική και αναγκαία παρουσιάστηκε ου πλούτου. Πριν από κάθε νέο πακέτο μέτρων, πριν από κάθε και παρουσιάζεται η πώληση δημόσιων επιχειρήσεων και κραμνημόνιο, ξεκινάει πάντα μία λασπολογία για τον εκάστοτε τικής περιουσίας, δήθεν για την αποπληρωμή του χρέους που ενώ η αξία τους κοστολογείται σε δισεκατομμύρια ευρώ τελικλάδο ή κοινωνικό στρώμα που βρίσκεται στο στόχαστρο. Αρχικά αυτό συνέβη με μεγάλη ένταση με τους κά ξεπουλιούνται σε μερικές εκατοντάδες ή και δεκάδες δημόσιους υπαλλήλους. Κυβερνητικοί εκπρόσωποι εμφανίζο- χιλιάδες ευρώ. Την ίδια στιγμή μπαίνει στην άκρη το γεγονός ότι ενώ νταν από το πρωί μέχρι το βράδυ στα τηλεοπτικά πάνελ και χέρι, χέρι με τους μεγαλοδημοσιογράφους βροντοφωνάζαν όλα αυτά γίνονται δήθεν για το χρέος, αυτό αντί να μειώνεται, για τον υπερτροφικό δημόσιο τομέα που ρουφάει τα λεφτά της αυξάνεται -το 2009 το χρέος ανερχόταν σε 298 δισ. ευρώ και ελληνικής οικονομίας, για το πάνω από ένα εκατομμύριο μετά από 8 χρόνια βάρβαρων μνημονίων το χρέος φτάνει στα δημόσιους υπαλλήλους, για τους υψηλούς μισθούς και τα 326,5 δισ. ευρώ- και παρουσιάζεται ως απόλυτα λογική και ρετιρέ. Την ίδια ώρα τα επίσημα στοιχεία και η αλήθεια έλεγε αναγκαία η υποτέλεια και η δουλοπρέπεια μπροστά στους ότι ο δημόσιος τομέας, ο αριθμός των υπαλλήλων και οι ξένους δυνάστες. μισθοί τους βρίσκονται κάτω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Στη πραγματικότητα ο ελληνικός λαός αφού κατονοΈνωσης και μάλιστα σε μία χώρα νησιωτική με πολύ μεγαλύ- μάστηκε από τα στελέχη των ιμπεριαλιστικών μηχανισμών τερες ανάγκες σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης. Τα (ΔΝΤ, ΕΚΤ, Κομισιόν) και τα ντόπια παπαγαλάκια τους σαν προκλητικά ψέματα τους είχαν ως στόχο να κερδίσουν τη «κακός και τεμπέλης», στη συνέχεια άρχισε να στραγγαλίζεται συναίνεση της κοινωνίας μπροστά στις μειώσεις μισθών, τις οικονομικά προκειμένου να διασωθούν οι μεγάλες πολυεθνιαπολύσεις και την άρση της μονιμότητας που ετοιμάζονταν κές του πλανήτη από την κρίση, προκειμένου να διασωθούν το εφοπλιστικό, βιομηχανικό και τραπεζικό κεφάλαιο, ξένο και τότε να επιβάλλουν στον δημόσιο τομέα. Στη συνέχεια είχαμε τη λεγόμενη «πάταξη της φορο- ντόπιο, δηλαδή οι πραγματικοί υπαίτιοι της οικονομικής κρίσης. Αυτή η αλήθεια βέβαια που στον έναν ή τον άλλο διαφυγής» των ελεύθερων επαγγελματιών (υδραυλικών, ηλεκτρολόγων κλπ.), όρος που χρησιμοποιήθηκε δημαγωγικά, βαθμό γίνεται όλο και πιο αντιληπτή, δεν θα μπορούσε να για να συγκαλύψει τη βάρβαρη επιβολή φόρων σε εργαζόμε- ειπωθεί έτσι. Για να επιβληθεί η πιο άγρια, βάρβαρη και νους άνεργους και συνταξιούχους που το εισόδημα τους δεν ληστρική πολιτική που εφαρμόστηκε ποτέ στη χώρα μας όσο το δυνατόν πιο αναίμακτα χρειαζόταν ένας ισχυρός μηχανιαρκεί ούτε για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών. Έπειτα είχαμε τη λασπολογία για το δήθεν μη βιώσι- σμός προπαγάνδας με τον οποίο οι εργαζόμενοι και ο λαός μο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας. Την ίδια ώρα που έκαναν ήρθαν και έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι. λόγο για τις δήθεν παχυλές συντάξεις, την ίδια ώρα αποσιωΑκόμα και αν σήμερα μετά από 8 χρόνια μνημονιαπούσαν ότι τεράστια ποσά αποθεματικών χάθηκαν στο τζογά- κής πολιτικής είναι πιο εύκολο να αντικρούσει κάποιος τα ρισμα του χρηματιστηρίου και έκαναν πλάτες στη δεύτερη ψέματα της άρχουσας τάξης για την οικονομική κρίση, χρειάληστεία, αυτή του PSI, δηλαδή του κουρέματος ομολόγων που ζεται ακόμα πολύ σκληρός και επίμονος αγώνας για να γίνει λεηλάτησε τα ασφαλιστικά ταμεία. συνείδηση κάθε εργαζόμενου νέου, άνεργου, συνταξιούχου Έπειτα είχαμε τους αιώνιους φοιτητές οι οποίοι ότι ο ελληνικός λαός δεν χρωστάει τίποτα και σε κανέναν. Και δήθεν σπαταλάνε τα χρήματα του ελληνικού λαού, ενώ στη αν πραγματικά υπάρχει ένα χρέος, αυτό δεν είναι άλλο από το πραγματικότητα δεν κοστίζουν τίποτα παρά μόνο κάποιες κόλ- χρέος του συλλογικού μαζικού αγώνα για την υπεράσπιση και λες χαρτί. επανακατάκτηση των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων που Στη συνέχεια είχαμε τις Δημόσιες επιχειρήσεις όπως άρπαξαν και αρπάζουν από τον ελληνικό λαό όλα αυτά τα χρόη ΔΕΗ και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ που παρουσιάζονται ως ζημιογόνες, νια τα κοράκια των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, και οι ντόπιοι ενώ στη πραγματικότητα αποτελούν χρυσορυχεία και πλούτο κεφαλαιούχοι. του ελληνικού λαού αλλά απαξιώθηκαν προκειμένου να Νίκη Π. 25


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 26

περιοδικό

Για τη συνάντηση Τσίπρα-Τραμπ Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ενθάρρυνε τον Αλέξη Τσίπρα «Διαπίστωσα από τη συνάντηση που είχα με τον Πρόεδρο ότι η προσέγγισή του στα πράγματα και ο τρόπος να συνεχίσει τις «μεταρρυθμίσεις», δηλαδή τα μνημόνια που με τον οποίο αντιμετωπίζει την πολιτική, ορισμένες φορές βασανίζουν εδώ και επτάμιση χρόνια τον ελληνικό λαό, και μπορεί να μοιάζει διαβολικός, αλλά γίνεται για καλό…»! που ο σημερινός πρωθυπουργός θα καταργούσε εν μια νυκτί Με αυτά τα λόγια «καλόπιασε» ο πρωθυπουργός της χώρας (πριν γίνει πρωθυπουργός). Ο Τραμπ έταξε φυσικά τη γνωστή ανάγκη ελάφρυνΑλέξης Τσίπρας τον Ντόναλντ Τραμπ, όταν ρωτήθηκε για προηγούμενες αρνητικές δηλώσεις που είχε κάνει για εκείνον. σης του χρέους και επαίνεσε την Ελλάδα γιατί «είναι από τα Κι έτσι επισφραγίστηκε η πλήρης εδώ και καιρό μεταστροφή ελάχιστα μέλη του ΝΑΤΟ που ξοδεύουν τουλάχιστον το 2% του ΣΥΡΙΖΑ προς τα σχέδια βάθυνσης της εξάρτησης της του ΑΕΠ τους στην Άμυνα». χώρας μας από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Οι εξαγγελίες Προχωράει και η επένδυση του “Ελληνικού”, είπε ο της συνάντησης πολλές και φυσικά μεγάλης σημασίας κυρίως Αλέξης Τσίπρας, αφού σημείωσε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ για τον γεωπολιτικό/γεωστρατηγικό ρόλο της Ελλάδας στην ξέρει το θέμα, από τις δικές του επιχειρηματικές δραστηριότηανατολική Μεσόγειο. Ειδικά τώρα, που η «γειτονιά» μας βρί- τες. Το ίδιο “Ελληνικό”, για το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ και ο ίδιος ο πρωθυπουργός υποτίθεται πως πάλευε για τη διάσωσή του σκεται σε αναβρασμό. Στο καλό «οικόπεδο» της Ελλάδας, στο οποίο οι ΗΠΑ από τους επενδυτές. Όλα αυτά βέβαια πριν γίνει κυβέρνηση. θέλουν έχουν τον απόλυτο έλεγχο (οικονομικά και στρατιωτι- Μάλιστα, τόνισε: «θα δούμε αυτή την περιοχή να μεταμορφώκά), ειδικότερα τώρα με την όξυνση της ελληνοτουρκικής κρί- νεται σε ένα μεγάλο project real estate». Δεν θα μπορούσε να λείπει φυσικά από τις δηλώσεις σης, υπάρχει ήδη η βάση της Σούδας (ορμητήριο δολοφονικών επεμβάσεων των ΗΠΑ) για την οποία ο Τραμπ συνεχάρη Τσίπρα η σύναψη συμφωνιών για τα ενεργειακά, αφού αυτές τις κυβερνήσεις μας για την στήριξη που της παρέχουν. Ο είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις γεωστρατηγικές επιδιώπρωθυπουργός της Ελλάδας, ο κύριος Αλέξης Τσίπρας, μας ξεις των ΗΠΑ στην περιοχή και έτσι θα δοθεί καίριο πλήγμα ενημέρωσε πως η βάση της Σούδας έχει γεωστρατηγική στον ενεργειακό ζωτικό χώρο της Ρωσίας στα Βαλκάνια. σημασία και πως γίνεται προσπάθεια για να αναβαθμιστεί γιατί Συμπερασματικά λοιπόν, δεν μπορεί κανείς να αμφιγίνεται «καλή δουλειά» σε αυτήν. Μάθαμε, δε, από τον ίδιο βάλλει πως ο ΣΥΡΙΖΑ δένει με ισχυρότερα ιμπεριαλιστικά πως «οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ βρίσκονται στο καλύτερο επί- δεσμά την Ελλάδα με τις ΗΠΑ και παίζει το ρόλο ακόμη ενός πεδο μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο». Έτσι, ο κ. Τσίπρας «καλού συμμάχου» στα αιματηρά σχέδιά τους για τους λαούς, αναφέρθηκε στις προσδοκίες του για αμερικανικές επενδύ- βάζοντας στο στόχαστρο και τον ίδιο τον ελληνικό λαό, ο οποίσεις στην χώρα μας, σαν αυτή που ο ελληνικός λαός θα πλη- ος έχει νιώσει στο πετσί του τα αποτελέσματα αυτών των συμρώσει 2,5 δις για να αναβαθμίσουμε τα F16 που διαθέτει το φωνιών εξάρτησης πολλές φορές στην ιστορία του τόπου. ελληνικό κράτος και όπως είπε ο Τραμπ θα δημιουργήσει Ρενάτε Μ. θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ.

26


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 27

περιοδικό

Όταν η «αριστερά» αναπαράγει την ιμπεριαλιστική προπαγάνδα

Ο

πόλεμος στη Συρία (ή η πρώτη του φάση) φαίνεται πως φτάνει στο τέλος του. Οι χιλιάδες χιλιάδων νεκροί, οι εκατομμύρια πρόσφυγες, μια κατεστραμμένη χώρα και η υπάρχουσα ανάφλεξη στην περιοχή διατηρεί επίκαιρη τη συζήτηση για το ποιος ευθύνεται, συνολικότερα για το ποια πρέπει να είναι η στάση των κομμουνιστών και της Αριστεράς απέναντι στον ιμπεριαλισμό και τον πόλεμο. Θεωρούμε ότι και στην περίπτωση της Συρίας η ιστορία έβγαλε το πόρισμά της, ωστόσο δυνάμεις που αναφέρονται στην αριστερά επιμένουν να αναπαράγουν την αφήγηση των ιμπεριαλιστών για τα γεγονότα. Το 2011 σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής ξεσπά αυθόρμητα ή μισοαυθόρμητα το λεγόμενο κίνημα της «Αραβικής Άνοιξης». Άσχετα με την κατάληξή του γενικά, αρχικά εξέφραζε την οργή των λαών απέναντι σε αμερικανοστήριχτα αντιδραστικά καθεστώτα. Στη Λιβύη και τη Συρία όμως ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός κυρίως βρήκε την ευκαιρία να οργανώσει πραξικοπήματα και να δημιουργήσει εμφυλίους πολέμους χρηματοδοτώντας και στηρίζοντας ακόμα και ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις, όπως ο ISIS. Ο λόγος ήταν ότι τα εκεί καθεστώτα δεν ευθυγραμμίζονταν με τις απαιτήσεις των ΗΠΑ και γι’ αυτό έπρεπε να ανατραπούν. Η ιμπεριαλιστική προπαγάνδα και η κυρίαρχη ενημέρωση σε όλον τον κόσμο ξεκίνησε τότε αρχικά για τη Λιβύη και μετά για τη Συρία μια εκστρατεία για το πόσο «δικτατορικά» και «καταπιεστικά» είναι τα καθεστώτα του Καντάφι και του Άσαντ ή για τα «τεράστια εγκλήματά τους». Ταυτόχρονα πρόβαλλε και στήριζε την «επανάσταση» και τις «λαϊκές εξεγέρσεις» και στις δύο χώρες. Απ’ την ιστορία ξέρουμε ότι οι πραγματικές επαναστάσεις και οι λαϊκές εξεγέρσεις που έχουν πραγματικά στόχο να αποτινάξουν την κάθε είδους καταπίεση δεν χαίρουν εκτίμησης και στήριξης από τους ιμπεριαλιστές, από αυτούς δηλαδή που έχουν ματοκυλήσει πολλές φορές τον πλανήτη με την πολιτική τους και τις επεμβάσεις τους και σήμερα το ξανακάνουν. Μάλιστα, τι «λαϊκές εξεγέρσεις» είναι αυτές στις οποίες κόβονται κεφάλια και τι επαναστάτες είναι αυτοί που καλούσαν εξ’ αρχής τη «διεθνή κοινότητα» να έρθει να βομβαρδίσει τη χώρα τους! Είναι φανερό ότι όλη αυτή η εκστρατεία είχε στόχο να δικαιολογήσει στα μάτια του κόσμου τις επερχόμενες επεμβάσεις των ιμπεριαλιστών, ή μάλλον «της διεθνούς κοινότητας» (!) η οποία θα «έσωζε» τον λιβυκό και τον συριακό λαό από τους «καταπιεστές» τους. Όπως άλλωστε «έσωσε» τους λαούς της Γιουγκοσλαβίας, του Ιράκ, του Αφγανιστάν και πολλούς άλλους, όταν κι εκείνοι οι λαοί «καταπιέζονταν» από τον «σφαγέα Μιλόσεβιτς», τον «χασάπη» Σαντάμ κλπ. Από την άλλη, η Πορεία τότε κατήγγειλε τις επεμβάσεις αυτές, την υποτελή στάση της ελληνικής κυβέρνησης που τασσόταν υπέρ των επεμβάσεων και έδινε ξανά γη και ύδωρ στον ιμπεριαλισμό. Μάλιστα, καθαρά και ξάστερα δήλωσε πως τη στιγμή που ετοιμάζεται και πραγματοποιείται μια ιμπεριαλιστική εισβολή το καθήκον των λαών που τη δέχονται και βασικά των κομμουνιστών δεν είναι να συζητούν για το πόσο καταπιεστικό είναι το καθεστώς υπό το οποίο ζούνε (και όταν μιλάμε για αστικά καθεστώτα με την μεγαλοαστική τάξη στην εξουσία προφανώς και είναι εχθρικά προς την εργατική τάξη και το λαό) αλλά να

εμπνεύσουν μια πανεθνική-παλλαϊκή αντίσταση για την ήττα της εισβολής, μια κλασική θέση του κομμουνιστικού κινήματος ανέκαθεν. Κάθε άλλη θέση μεσοβέζικη ή ίσων αποστάσεων στην πραγματικότητα ρίχνει νερό στο μύλο των εισβολέων, στη συγκεκριμένη περίπτωση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Άλλωστε η νίκη των εισβολέων στη Λιβύη και η μετέπειτα διάλυση της χώρας απέδειξε για άλλη μια φορά το λαθεμένο της άποψης των ίσων αποστάσεων. Ας δούμε εν ολίγοις τι είπαν διάφοροι: το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς καλούσε και στις δύο χώρες τη «διεθνή κοινότητα» να επέμβει. Ο ΣΥΡΙΖΑ (που υποτίθεται πως τότε ήταν με το κίνημα, με τους αγώνες κλπ) στην Ελλάδα έκανε διαμαρτυρίες στη συριακή πρεσβεία ενάντια στην καταστολή των διαδηλώσεων της συριακής αντιπολίτευσης! Το ΚΚΕ στην περίπτωση της Λιβύης ανοιχτά ήταν με μια γραμμή ίσων αποστάσεων, στην περίπτωση της Συρίας μας είπε ότι δεν είναι με τις ίσες αποστάσεις αλλά ταυτόχρονα πως η «υπεράσπιση της πατρίδας στον καπιταλισμό είναι υπεράσπιση του κεφαλαίου». Οι αντικαπιταλιστές της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (όπως και διάφορες ομογάλακτες οργανώσεις και μέτωπα στην Ευρώπη) με προεξάρχουσα δύναμη το ΣΕΚ πανηγύριζαν για τη συριακή «εξέγερση» και υποστήριζαν τη συριακή αντιπολίτευση, θεωρώντας επίσης πως το κύριο πρόβλημα ήταν ο δικτάτορας Άσαντ κι ότι το ζήτημα είναι η ανατροπή του. Όπως προείπαμε η ιστορία μίλησε: καμιά εξέγερση λαϊκή δεν έγινε στη Συρία ενώ για καμιά «δημοκρατία» δεν πάλευε μια αντιπολίτευση που εξαρχής απαρτιζόταν από μετριοπαθείς ή ακραίες φονταμενταλιστικές οργανώσεις και τον ISIS. Οργανώσεις που στήθηκαν από τους ιμπεριαλιστές ακριβώς για να ανατρέψουν ένα καθεστώς που δεν ευθυγραμμιζόταν με την πολιτική των ΗΠΑ και να προετοιμάσουν μια ενδεχόμενη εισβολή. Ωστόσο, για άλλη μια φορά οι αντικαπιταλιστές της ΕΑΑΚ, σήμερα, με τοποθέτηση τους για το προσφυγικό ζήτημα, γράφουν: «...Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια προσπάθεια του αμερικανικού και του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού να καπηλευτεί την αγανάκτηση και τις εξεγέρσεις του συριακού λαού ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς Άσαντ...» (από το σχήμα Contra_Legem στην Νομική ΑΠΘ). Τελικά, ξαναμαθαίνουμε ότι όντως υπήρξε λαϊκή εξέγερση στη Συρία ενάντια στον «δικτάτορα» Άσαντ! Όλα αυτά σε μια ανακοίνωση που κλίνει την «αλληλεγγύη» και τους «πρόσφυγες» σε όλες τις πτώσεις. Είναι φανερό ότι καμιά αριστερή, προοδευτική τοποθέτηση και δράση (ιδιαίτερα όταν αυτή γίνεται και στο όνομα της κομμουνιστικής αριστεράς) δεν μπορεί να υπάρξει όσον αφορά τους πρόσφυγες, όταν η άποψη (εν προκειμένω των δυνάμεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ/ΛΑΕ) για τον πόλεμο που τους γέννησε είναι λίγο-πολύ παρμένη από την ιμπεριαλιστική προπαγάνδα που ήθελε και στην περίπτωση της Συρίας να δικαιολογήσει το στήσιμο του ISIS και την παρέμβαση των ιμπεριαλιστών στα εσωτερικά της Συρίας. Αλληλεγγύη στους πρόσφυγες με αθώωση του ιμπεριαλισμού που τους γέννησε και με αναπαραγωγή της αφήγησής του, δεν μπορεί να υπάρξει. Γιώργος Ρ. 27


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:12 πμ Page 28

Μεγάλος διαγωνισμός:

«ΜΜΕ»

Βρείτε τις ομοιότητες και κερδίστε! Μελετήστε τις εικόνες που ακολουθούν και αφορούν σε ΜΜΕ, απαντήστε σωστά στις ερωτήσεις και κερδίστε μεγάλα δώρα Α: πώς εξηγούνται οι τίτλοι που συνοδεύουν τα πλάνα με τις απευθείας συνδέσεις;

Α. Πιθανές απαντήσεις: 1. Οι δημοσιογράφοι είναι γιγαντόσωμοι. 2. Οι δημοσιογράφοι προβλέπουν τη στάθμη του χιονιού, με βάση την πρόγνωση του καιρού. 3. Οι δημοσιογράφοι ελαφρώς υπερβάλλουν. 4. Οι δημοσιογράφοι δεν γνωρίζουν τις στοιχειώδεις μονάδες μέτρησης.

[προσοχή, δέον να κριθούν σωστές έως τρεις απαντήσεις]

B: τι μας διδάσκουν, στατιστικώς, τα ιστορικά αυτά πρωτοσέλιδα για τον αστικό τύπο;


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 29

Β. Πιθανές απαντήσεις: 1. 2. 3. 4.

Ότι Ότι Ότι Ότι

1 2 3 4

στις στις στις στις

4 4 4 4

εφημερίδες εφημερίδες εφημερίδες εφημερίδες

δεν επιδεικνύει ανθεκτικότητα στον χρόνο. έχουν περισσότερες φωτογραφίες απ’ ό,τι κείμενο. αναγράφουν τον τίτλο τους με κεφαλαία γράμματα. αναπαράγουν τον κυβερνητικό λόγο.

[προσοχή, δέον να κριθούν σωστές έως τέσσερεις απαντήσεις]

Γ: τι υποθέτει κανείς διαβάζοντας τους υπομνηματισμούς;

Γ. Πιθανές απαντήσεις: 1. Ότι οι υπομνηματιστές κακοπληρώνονται. 2. Ότι οι υπομνηματιστές έχουν αίσθηση του χιούμορ. 3. Ότι ο «δαίμονας του τυπογραφείου» επισκέπτεται και τηλεοπτικά κανάλια. 4. Ότι οι υπομνηματιστές δεν θεωρούν ότι υφίσταται διαφορά ανάμεσα στον Αλέξη Τσίπρα και στον Αλέξη Κούγια.

[προσοχή, δέον να κριθούν σωστές έως δύο απαντήσεις]


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 30

γκρίζες 1) Η φοίτηση στα κέντρα ξένων γλωσσών Στρατηγάκη σου αλλάζει …τα φώτα. «Κατά την επίσκεψή του ο κ. Τσίπρας στις ΗΠΑ, απαντώντας σε μία από τις ερωτήσεις που του τέθηκαν στο Brookings Institution θέλησε να απαντήσει στην αγγλική γλώσσα χρησιμοποιώντας την εξής παροιμία: “There is an expression in Greece... 'we have already eaten the camel and now there is the queue*”. Με αυτόν τον τρόπο θέλησε να αποδώσει την ελληνική έκφραση «φάγαμε τον γάιδαρο και μας έμεινε η ουρά». Παρομοιάζοντας έτσι την κατάσταση του ελληνικού προγράμματος». Το ότι στο χωριό του αντί για γαϊδάρους έχει καμήλες το ξέραμε, το πώς κάποιος τρώει την ουρά αναμονής δεν καταλάβαμε… Three talk and two dance. *Η λέξη queue χρησιμοποιείται για δηλώσει την ουρά αναμονής ανθρώπων σε κάποια υπηρεσία (π.χ. ουρά αναμονής στα εκδοτήρια εισιτηρίων) 2) ΛΕ – ΛΕ – ΛΕΥΤΕΡΙΑ, ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΜΟΣΧΑΡΙΑ «Ομάδα με την ονομασία Μέτωπο Απελευθέρωσης Ζώων (ALF), Αντισπισιστικός Πυρήνας Σφυροφόρων Καταδρομέων ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση σε κρεοπωλείο στην οδό Καλλιδρομίου το Σάββατο και ταυτόχρονα απειλούν ιδιοκτήτες κρεοπωλείων, αλλά και pet shop». Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες H οργάνωση Κοινωνία της Επίπεδης Γης (Flat Earth Society) σε συνεργασία με την Επαναστατική Ομάδα κατά του Διακτινισμού (ΕΟΔ) και της φράξιας Υπεράσπιση του Φωτοχημικού Νέφους (φΥΦωΝ) σας καλεί σε ένα σουρεαλιστικό διήμερο εκδηλώσεων συζήτησης και δράσης. Εξοπλιστείτε με οικολογικές μπότες μη ζωικής προέλευσης και ελάτε μαζί, να βουτήξουμε από τα πέρατα αυτού του επίπεδου, ταξιδεύοντας σε άλλους πλανήτες μέσα από πολύχρωμα νέφη…. ΑΥΤΑ! 3) Smoke (and oil) on the Water «Τις παραλίες του Δήμου Παλαιού Φαλήρου, που όπως και μεγάλο μέρος του παραλιακού μετώπου του Σαρωνικού ρυπάνθηκε απ’ την πετρελαιοκηλίδα που προκάλεσε η βύθιση του δεξαμενοπλοίου “Αγία Ζώνη 2” παραδόθηκαν σήμερα ξανά στο κοινό, παρουσία του υπουργού Ναυτιλίας Παναγιώτη Κουρουμπλή». Έτρεξε από παραλία σε παραλία ο υπουργός για να μας πείσει ότι οι ακτές καθάρισαν από το μαζούτ. Εθεάθη να τρώει ακόμα και φρεσκοψαρεμένα οστρακοειδή στη Νέα Πέραμο απέναντι από τη Σαλαμίνα. Το βραδάκι καθώς γύριζαν για το σπίτι, μετά το μπλακ-αουτ της ΔΕΗ, έβαλαν τον Υπουργό και κάποιους τολμηρούς κολυμβητές από το επιτελείο του μπροστά να οδηγούν το κομβόι. Τι να κάνουμε αφού οι άνθρωποι φωσφόριζαν στο σκοτάδι! 4) Μπράβο του …πάντα άξιος (;) «Για την προσφορά του στην αντιμετώπιση της κρίσης και για τις ηγετικές του ικανότητες βραβεύτηκε ο Γιώργος Παπανδρέου από τον οργανισμό International Leadership Association». Ούτε εύκολο, ούτε απλό είναι να καταφέρεις να βραβευτείς σε μια τέτοια εποχή, οπού επικρατεί εκεί έξω μια ζούγκλα. Πόσο μάλλον αν είσαι ηγέτης και έχεις αναλάβει την διαχείριση της οικονομικής κρίσης μιας χώρας σαν την Ελλάδα. Όταν όλοι οι ανταγωνιστές, κοιτάνε να σου αρπάξουν τα εύσημα και να βγουν εκείνοι στο προσκήνιο. Αλλά όχι, το πλήρωμα του χρόνου έφτασε και ως γνωστό οι ηθικοί αυτουργοί πάντα βραβεύουν τους δήμιούς τους. 5) Φύλλο συκής «Στην τοποθέτησή του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε μεταξύ άλλων από το βήμα της Βουλής ότι ένας ειδικός ψυχικής υγείας τού ανέφερε πως ένας νέος ήθελε να κάνει αλλαγή φύλου επειδή του το είπε ένας εξωγήινος, υποστηρίζοντας μάλιστα πως πρόκειται για αληθινή ιστορία». Τις συντηρητικές χριστιανοδημοκρατικές απόψεις του, εξέθεσε στον πρόεδρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκο Μητσοτάκη, το γνωστό κοντό γκρι ανθρωπάκι που φωτίζουν τα ακροδάχτυλά του, ΕΤ. Στην κουβέντα τους ξεκαθάρισε πως, η πανσυμπαντική εξωγήινη διανόηση αποστρέφεται τις απόψεις του άλλου εξωγήινου, που ώθησε το νεαρό σε αλλαγή φύλου και καταδίκασε τις πρακτικές αυτές ως παραφύσιν και αριστερίζουσες. 6) Άλλαξε ο Μανωλιός και έγινε ΠαΣοΚ «Debate Δημοκρατικής Συμπαράταξης: Μέσα από ευρεία γκάμα ερωτήσεων οι 9 υποψήφιοι αρχηγοί της Κεντροαριστεράς προσπάθησαν να αναδείξουν το όραμα τους, την αξιοπιστία τους, τις διαφορές τους, την πορεία τους, ώστε να πείσουν για την ικανότητά τους να αναλάβουν την ηγεσία του νέου φορέα». Να επιστρέψουμε στις παλιές καλές ημέρες. Στις ένδοξες εποχές του παλιού καλού ΠαΣοΚ. Τότε που τρώγαμε με χρυσά κουτάλια και δέναμε τους σκύλους με λουκάνικα. Τότε που οι προμήθειες από τα εξοπλιστικά προ-


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 31

σελίδες γράμματα ήταν νόμιμες και ηθικές και ο τζόγος στο χρηματιστήριο ήταν κοινωνικό στάτους. Τότε που οι Ολυμπιακοί Αγώνες επέστρεφαν στον τόπο καταγωγής τους και τα τρώγαμε όλοι μαζί. Στις εποχές της εθνικής ανεξαρτησίας χάριν στους φίλους μας τους Αμερικάνους και στην είσοδό μας στο ευρώ. Τότε που όλοι ζούσαμε καλύτερα, στις εποχές της αφθονίας, τις εποχές ανέγερσης ροζ βιλών και εκμαυλισμού της δημόσιας ζωής. Τότε που όλα ήταν ΠαΣοΚ. Γιάννης Σ.

Η

Η λοταρία των αποδείξεων

κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μπορεί να φέρνει μνημόνια, πλήθος αντιλαϊκών, αντεργατικών, αντιεκπαιδευτικών κλπ. μέτρων, τουλάχιστον όμως έχει φαντασία και υψηλό επίπεδο εφευρετικότητας. Τι εννοώ; Βρήκε τον πλέον τζογαδόρικο και κυρίως «ευχάριστο» τρόπο να ξεζουμίσει κι άλλο τους εργαζόμενους. Ήρθε το τυχερό παιχνίδι που όλοι θα αγαπήσουμε: η λοταρία των αποδείξεων! Για κάθε συναλλαγή μέσω καρτών που θα πραγματοποιείται, ο υποψήφιος-φορολογούμενος θα μπαίνει στην κλήρωση και στο τέλος κάθε μήνα 1.000 τυχεροί θα κερδίζουν 1.000 ευρώ. Η μεγάλη κλήρωση θα γίνει τα Χριστούγεννα όπου 8.000 τυχεροί θα κερδίσουν 1.000 ευρώ. Η λοταρία θα λειτουργεί με λαχνούς και αφορά ακόμη και πολύ μικρές συναλλαγές μέσω πλαστικού χρήματος. Οι φορολογούμενοι θα ενημερώνονται μέσω της εφαρμογής του TAXISnet στο δικτυακό τόπο της Α.Α.Δ.Ε. (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) πριν την κλήρωση για τους λαχνούς που έχουν συγκεντρώσει και σε περίπτωση που κερδίσουν με προσωποποιημένο μήνυμα στον λογαριασμό τους στο TAXISnet. Από τη μία βρέθηκε λοιπόν μία ακόμη απάντηση στο πρόβλημα της φοροδιαφυγής (καθώς υποτίθεται στα μικροποσά παρατηρείται η μεγαλύτερη φοροδιαφυγή) και από την άλλη ο καλύτερος τρόπος να αυξηθούν οι αγορές με κίνητρο τη λοταρία. Όποιες ή όσες ευφάνταστες κληρώσεις κι αν νομοθετήσει η κυβέρνηση όμως, δεν φτάνουν να καλύψουν με κανέναν τρόπο το υποκριτικό πρόσωπό της, καθώς την ίδια ώρα ξεπουλάει την χώρα, αφήνει επενδυτές και επιχειρηματίες να αλωνίζουν και να κάνουν ό,τι θέλουν. Ούτε βέβαια μας εξηγεί πουθενά πώς ακριβώς θα αυξήσουμε τις αγορές από τη στιγμή που δεν έχουμε και τα στοιχειώδη, ή, ακόμα κι αν τα έχουμε, ποιο κενό που έχουν δημιουργήσει τα μνημόνια και οι πολιτικές της λιτότητας που συνεχίζονται θα ’ρθει να καλύψει το χιλιάρικο. Σε κάθε περίπτωση, μικρές πιθανότητες έχουμε στην κλήρωση αυτή. Ατυχήσαμε. Μέχρι την επόμενη ιδέα της κυβέρνησης τουλάχιστον. Αλεξία Κ

Ζ

Συνωμοσία Εναντίον Πραγματικότητας

ούμε σε μια εποχή όπου η καπιταλιστική κρίση ολοένα εξαπλώνεται βυθίζοντας τους λαούς στη φτώχεια και στην εξαθλίωση. Όπου οι εξαρτημένες πολιτικές από τα μεγάλα κέντρα αποφάσεων θεσπίζουν αντιλαϊκά μέτρα εναντίων των φτωχών λαϊκών μαζών. Όπου οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις οξύνονται απειλώντας με πυρηνικό όλεθρο ολόκληρο τον πλανήτη. Με πολέμους σε Μέση Ανατολή, Αφρική και όχι μόνο. Μέσα σε αυτή λοιπόν την πραγματικότητα οι θεωρίες συνωμοσίας, καταστροφολογίας και μεταφυσικών φαινομένων παραμένουν ακόμα δημοφιλείς και συνεχώς ενισχύονται. Ο σωσίας του Πούτιν που τον αντικαθιστά καθώς έχει ήδη πεθάνει, η καταστροφή του κόσμου όπως προέβλεψαν οι Μάγιας, οι εξωγήινοι και άλλου είδους οντότητες που ζουν ανάμεσά μας, οι Μασόνοι και οι ψεκασμοί των αεροπλάνων με ψυχοφάρμακα για να μπορούν να μας ελέγχουν, είναι κάποιες ενδεικτικές θεωρίες που σίγουρα έχουμε ακούσει. Λες και δεν γνωρίζουμε τα μεγάλα κέντρα αποφάσεων, τον κίνδυνο ολοκληρωτικής καταστροφής από την πυρηνική απειλή και το ότι διεξάγονται ήδη πόλεμοι με χιλιάδες θύματα. Το βέβαιο είναι ότι δεν χρειαζόμαστε θεωρίες συνωμοσίας και καταστροφολογίας για να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει. Όλες αυτές οι θεωρίες καθώς και οι εξωγήινοι και οι βρικόλακες μόνο σκοπό έχουν να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη από τα προβλήματα και τους κινδύνους που πραγματικά υπάρχουν και δεν συμφέρει τους δυνατούς του πλανήτη να γίνεται λόγος γι’ αυτά. Ο μόνος τρόπος για να απαλλαγούμε από το κουτόχορτο που μας ταΐζουν καθημερινά τα υποταγμένα ΜΜΕ είναι η ένταξή μας στο προοδευτικό κίνημα και η αντίστασή μας ενάντια σε όσους θέλουν να μας χειραγωγήσουν, να μας γονατίσουν και να μας καθυποτάξουν. Κωνσταντίνος-Νεκτάριος Κ.


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 32

περιοδικό

Για το καλοκαιρινό κάμπινγκ της Πορείας

Τ

ο Σάββατο 12 Αυγούστου ολοκληρώθηκε με επιτυχία το 5ο κάμπινγκ της Πορείας. Στις 8 ημέρες που διήρκησε, πολλές δεκάδες σύντροφοι, συναγωνιστές και φίλοι, όλων των ηλικιών και από πολλές περιοχές της Ελλάδας, πλαισίωσαν με τη συμμετοχή τους το κάμπινγκ. Σε όλη τη διάρκεια του κάμπινγκ πραγματοποιήθηκαν πολύμορφες δραστηριότητες και εκδηλώσεις πολιτικού, πολιτιστικού και αθλητικού περιεχομένου. Πραγματοποιήθηκαν δύο πολιτικές εκδηλώσεις - συζητήσεις με θέματα «Η κυρίαρχη προπαγάνδα στα χρόνια της κρίσης και οι απαντήσεις από την πλευρά της πραγματικής αριστεράς» και «Οι “νέες” εντάσεις στην περιοχή του Αιγαίου και της Κύπρου, στο κάδρο των διεθνών εξελίξεων- Οι θέσεις και τα συνθήματα που οφείλει να υψώσει η αριστερά και το λαϊκό κίνημα», ενώ επίσης οργανώθηκαν δύο πρωινά «εργαστήρια»: το πρώτο αφορούσε τους νέους φοιτητές και επεξεργάστηκε τα επίκαιρα προβλήματα που απασχολούν την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ στο δεύτερο οι νέοι εργαζόμενοι συζήτησαν διεξοδικά τα συμπεράσματα από τους αγώνες του εργατικού κινήματος με αφορμή την απεργία της ΠΟΕ-ΟΤΑ. Σημαντικό σταθμό στο κάμπινγκ αποτέλεσε η επίσκεψη που οργάνωσε και πραγματοποίησε η Πορεία στην πόλη της Αμαλιάδας για να τιμήσει τον κομμουνιστή ηγέτη Νίκο Μπελογιάννη. Σχεδόν όλοι οι σύντροφοι, συναγωνιστές και φίλοι έδωσαν το «παρών» στη γενέτειρα πόλη του Ν. Μπελογιάννη, και επισκέφθηκαν το σπίτι όπου έζησε και το οποίο σήμερα έχει μετατραπεί σε μουσείο. Με το τέλος της ξενάγησης στο «μουσείο Μπελογιάννη» πραγματοποιήθηκε

32

σύντομη πορεία η οποία κατέληξε στο μνημείο του Ν. Μπελογιάννη. Εκεί η οργάνωση νεολαίας Πορεία, κατέθεσε στεφάνι και εκφώνησε σύντομη ομιλία. Από το κάμπινγκ δεν έλειψαν και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις. Τιμώντας ταυτόχρονα τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στην οποία παρουσιάστηκαν σημαντικές πλευρές των πολιτιστικών επιτευγμάτων και κατακτήσεων την περίοδο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην Σοβιετική Ένωση. Στο ίδιο πλαίσιο έγινε προβολή της ταινίας «Οκτώβρης» του σοβιετικού σκηνοθέτη Σ. Αϊζενστάιν. Ακόμα η μουσική ομάδα της Πορείας, πραγματοποίησε μουσική βραδιά αφιερωμένη στον μεγάλο μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, ερμηνεύοντας τα έργα «Μαουτχάουσεν» και «Ρωμιοσύνη». Από την πρώτη μέρα μέχρι και το τέλος οργανώθηκαν και πραγματοποιήθηκαν πολύμορφες αθλητικές διοργανώσεις βόλεϊ, μπάσκετ, αλλά και επιτραπέζια πρωταθλήματα στα οποίες συμμετείχαν πολλοί φίλοι όλων των ηλικιών. Όλες τις ημέρες του κάμπινγκ πλαισιώθηκε και λειτούργησε κυλικείο το οποίο πρόσφερε καφέ και αναψυκτικά σε όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ταυτόχρονα από την πρώτη ημέρα όσοι βρέθηκαν στο κάμπινγκ είχαν την τύχη να δοκιμάσουν το φαγητό που προετοίμαζαν καθημερινά σύντροφοι και φίλοι. Το 5ο κάμπινγκ έκλεισε με ένα ζωηρό λαϊκό γλέντι με ζωντανή μουσική δίνοντας το μήνυμα για την ανανέωση του θερινού ραντεβού της νεολαίας για την επόμενη χρονιά, στο 6ο κάμπινγκ της Πορείας!


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 33

περιοδικό

Μια μέρα στη δουλειά

Ε

φτά παρά τέταρτο χτύπησε το ξυπνητήρι. Η Σοφία έβγαλε έναν βαθύ, βαρύ αναστεναγμό καθώς κοίταξε την ώρα και σκέφτηκε «νωρίς είναι, πέντε λεπτάκια ακόμα…» και γλυκά ξαναβυθίστηκε, κουρασμένη καθώς ήταν από τη χθεσινή μέρα. Χρειάστηκε να καθίσουν παραπάνω στη δουλειά κι ούτε λόγος βέβαια για υπερωρίες, μ’ αυτόν τον καρμίρη που ’χε για αφεντικό. Τους μούγγρισε όπως πάντα στο τέλος σκυθρωπά μια καληνύχτα, έχοντας στην όψη την ανικανοποίητη αψάδα του κέρδους. Δέκα λεπτά μετά, το μάτι ανοίγει τρομαγμένο, το κορμί πετάγεται σαν ελατήριο, οι κινήσεις δραστήριες, δυο ρουφηξιές καφέ, ένα ρούχο της προκοπής, λίγο τα μαλλιά κι έξω απ’ την πόρτα. Το λεωφορείο περνάει σε δεκατρία λεπτά. Μπαίνοντας στο ασανσέρ, η Ρουμάνα του τρίτου ορόφου. Της αράδιασε ένα κάρο παράπονα για τις πολυκατοικίες στη γειτονιά που πλένει, για τους διαχειριστές που της μιλάνε άσχημα κι υποτιμητικά, για την κούραση ώσπου να γυρίσει αργά το απόγευμα και που ευτυχώς ο άντρας της παίρνει τα παιδιά απ’ το σχολείο, αφού χρόνια είναι άνεργος οικοδόμος και κάθεται όλη μέρα… Τι να κάνεις κι εσύ, της είπε η Σοφία, μοιράστηκε μαζί της ένα βλέμμα κατανόησης κι έτρεξε να προλάβει το λεωφορείο. Ξεκινάνε με γκρίνια οι άνθρωποι τη μέρα τους όταν είναι μαύρη κι άραχνη η ζωή τους. Δεν είναι όμως από αχαριστία, όπως θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί μπροστά στις ουρές των ανέργων στην Ελλάδα του 2017. Οι συνθήκες εργασίας όντως μετράνε. Οι γνωστοί και οι φίλοι, που άλλος δεν έχει πληρωθεί μήνες, άλλος πότε δουλεύει, πότε άνεργος, άλλος ημιδουλεύει, άλλος σκοτώνεται, κι όλοι όλα για πολύ λίγα. Δεν είναι δυνατόν όλος αυτός ο χαλασμός να μην προκαλεί πρόβλημα αναπνοής στους ανθρώπους. Πρόβλημα θυμού καθημερινού. Άνοιξε το μαγαζί, η μέρα κύλησε με το μακρύ και το κοντό του καθενός, τη συνεχή επίβλεψη του αφεντικού που η μετάφραση όλων γι’ αυτόν περνάει απ’ την τσέπη του, τρέξιμο, κούραση, θελήματα. Οχτώ ώρες μετά, γίνανε οι υπολογισμοί, κλείσανε

φώτα και τετράδια, ο χώρος σφουγγαρίστηκε, καθαρός κι έτοιμος για την επόμενη μέρα. Και είναι ιερή εκείνη η ώρα που μπαίνει το κλειδί στην κλειδαριά του σπιτιού. Κάποιες φορές, παρόλα αυτά, μπορεί κάτι να ανατρέψει αυτή τη χαρά. Ένας φάκελος της ΔΕΗ για παράδειγμα, ο λογαριασμός τηλεφώνου, ή αν έχεις τύχη και τα δυο μαζί. Μπήκε σπίτι, τα βαλε κάτω και υπολόγιζε στο κομπιουτεράκι του κινητού, τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι, διακόσια πενήντα είχε φυλαγμένα, άμα τα ξεπλήρωνε όλα μαζί με τα κοινόχρηστα, θα της έμεναν τριανταεφτά ευρώ για να περάσει περίπου μια βδομάδα. Αυτό είναι; αναρωτήθηκε. Ζούμε και δουλεύουμε για να πληρώνουμε ποιους; Κι εμείς; Θα μετράμε τις πενταροδεκάρες για να βγάλουμε τις μέρες; Κι άρχισε μέσα της να βρίζει θεούς και δαίμονες, ξέροντας πολύ καλά τι την πνίγει. Αδικία. Ζούμε την αδικία. Ε, λοιπόν, όχι, δεν είναι μπορετό να ζήσουμε έτσι, δεν είναι λογικό, δεν υπάρχει κάποια ανώτερη παραδοχή ότι έτσι πρέπει να γίνει. Και «αϊ στο διάολο, κερατάδες», κατέληξε. Της ήρθε μια συμφόρηση, ξανάβαλε τα παπούτσια και βγήκε στο δρόμο να καπνίσει ένα τσιγάρο. Κάθισε ήσυχα στο παγκάκι στην πλατεία, έπαιρνε αναπνοές και σκεφτόταν. Κατέβαινε η Λένα, την είδε, μιλήσανε. Είχε γενική συνέλευση το σωματείο την άλλη μέρα για να ψηφιστεί η απεργία. Η απεργία. Μακάρι. Κι αυτό όμως χωρίς να στηριχτεί, τρύπα στο νερό θα είναι, όπως γίνεται πολλές φορές. Από την άλλη, πρέπει κάτι να γίνει. Ας γίνει μια αρχή. Αλλά για φαντάσου ο κόσμος να μαζεύεται, με σημαίες κι αιτήματα κι αστραπές και βροντές στο βλέμμα, να ανοίγει η εικόνα, να έρχονται κι άλλοι κι η αποχώρηση να μοιάζει αδύνατη... Ρεμβάζει κι ονειροπολεί, η ματιά της έλαμψε, είδε την εικόνα μεγαλύτερη και δάκρυα έβρεξαν τα μάγουλά της. Με ψηλά το κεφάλι, σταθερά βήματα και το «όλα είναι δυνατά» στην καρδιά της, γύρισε και κοιμήθηκε ήσυχη. Ζ. Κ.

Ο Colin Kaepernick περνάει στην ιστορία

Ο

Colin Kaepernick, ο Αμερικανός παίκτης του αμερικανικού ποδοσφαίρου έγραψε ιστορία με τον τρόπο που επέλεξε να εκφραστεί πολιτικά μέσα από τον αθλητισμό. Το 2016 κατά την ανάκρουση του αμερικανικού εθνικού ύμνου πριν από την έναρξη του αγώνα της ομάδας του, αρνήθηκε να σηκωθεί όρθιος και να βάλει το χέρι στην καρδιά, όπως έκαναν οι συμπαίχτες του, οι προπονητές, οι παράγοντες και το κοινό κατά το τυπικό. Αντίθετα παρέμεινε καθιστός, διαμαρτυρόμενος με τον τρόπο αυτό για την αστυνομική βία σε βάρος μειονοτήτων και ιδίως των Αφροαμερικανών. Σε άλλο αγώνα προτίμησε να γονατίσει την ώρα που από τα ηχεία αντηχούσε ο αμερικανικός ύμνος. Η αιτιολογία πίσω από την πράξη του αυτή ήταν η επιθυμία του να εκφράσει τη συμπάθεια και τη λύπη του για τους εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες που χάνουν καθημερινά τη ζωή τους στα διάφορα μέτωπα του πολέμου ανά τον κόσμο, ακριβώς όπως κάνουν οι συγγενείς των νεκρών όταν γονατίζουν πάνω από τους τάφους των αγαπημένων τους προσώπων. Οι μορφές πολιτικής διαμαρτυρίας που επέλεξε ο συγκεκριμένος παίκτης του NFL (National Football League), αν και σήμερα τυγχάνουν αποδοχής και μίμησης καθώς πολλοί

αθλητές και βετεράνοι επιλέγουν πλέον να γονατίσουν κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου, είχαν σαν αποτέλεσμα να στοχοποιηθεί από τους ιδιοκτήτες των ομάδων ποδοσφαίρου, οι οποίοι του επέβαλαν ένα ουσιαστικό μποϊκοτάζ. Ο Kaepernick μετατράπηκε σε έναν ελεύθερο, όπως αποκαλείται, παίκτη (a free-agent quarterback) απομένοντας χωρίς ομάδα ως συνεπακόλουθο της πολεμικής που δέχτηκε για τις πεποιθήσεις του. Ακόμα και ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ασχολήθηκε με το φαινόμενο Kaepernick και τη θύελλα που ξεσήκωσε, ζητώντας την απομόνωσή του και την παράλληλη κατάπνιξη του κινήματος του οποίου υπήρξε υποκινητής, του κινήματος των αθλητών που χρησιμοποιούν την προβολή που φέρνουν οι αγώνες για να εκφραστούν πολιτικά. Σήμερα ο Colin Kaepernick βρίσκεται στην blackballing list, τη μαύρη λίστα του αμερικανικού ποδοσφαίρου, και δε μπορεί να βρει ομάδα πρόθυμη να τον συμπεριλάβει στο ρόστερ της. Οι αθλητές είναι η δημόσια εικόνα της χώρας και δεν έχουν το δικαίωμα να παρεκκλίνουν της πορείας που έχει χαράξει η πολιτική ηγεσία; Δήμητρα Α. 33


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 34

περιοδικό

Τα «Κοινωνικά φροντιστήρια» μια πλευρά εθελοντικής εργασίας

H

απουσία αντισταθμιστικής εκπαίδευσης στον βασικό συνέντευξή του στο ΒΗΜΑ ( 11/10/2015) ανακοίνωσε τα εξής: κορμό του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος [θεσμός Εθελοντική Εργασία: Το πρώτο νομοσχέδιο που θα καταθέσει της ενισχυτικής διδασκαλίας (ΕΔ) στα Γυμνάσια, Πρόσθετη το υπουργείο Παιδείας είναι ένα νομοσχέδιο για την ενισχυτιΔιδακτική Στήριξη (ΠΔΣ) στα ΓΕΛ & ΕΠΑΛ, Προσφυγικές κή διδασκαλία που επανέρχεται από εφέτος στα σχολεία. δομές] που αναζητά κάθε λαϊκή οικογένεια δωρεάν για τα παι- Έχουμε εξασφαλίσει πιστώσεις. Θα λειτουργήσει δε αυτό διά της, ιδιαίτερα στην εποχή της ανελέητης φτώχειας, και ως στοιχείο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών καθώς συμπληρώνεται, ανά την ελληνική Επικράτεια πλέον, από τα προσβλέπουμε στην εθελοντική βοήθεια τους. Γιατί, λοιπόν, κοινωνικά φροντιστήρια, που στελεχώνουν αμισθί, άνεργοι ένας εκπαιδευτικός που προσφέρει δυο ώρες εθελοντικής - εθελοντές εκπαιδευτικοί. εργασίας για τη διδακτική στήριξη των μαθητών να μην προΑρχικά, τα «κοινωνικά φροντιστήρια» είχαν σχεδια- σμετρείται αυτό ως κριτήριο στην αξιολόγηση του; στεί επί της θητείας του Σ. Κεδίκογλου, ως υφυπουργού Είναι πρόδηλο ότι στους εκπαιδευτικούς των «πολΠαιδείας σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ και επρόκειτο να υλο- λών ταχυτήτων» ο Υπουργός ήθελε να προσθέσει άλλη μία, τη ποιηθούν κατά το σχολικό έτος 2014-2015, με χρηματοδότη- «νεκρή» ταχύτητα. Αυτή των απλήρωτων εκπαιδευτικών που ση ΕΣΠΑ και χωρίς καμία επιβάρυνση του κρατικού προϋπο- θα δουλεύουν και θα αμείβονται με υποσχέσεις και μόνο. Η δήθεν «αριστερή» συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, λογισμού. Η πρόσληψη των νέων επιστημόνων θα γινόταν στο πλαίσιο της «Προώθησης της απασχόλησης μέσω προγραμ- κατ̕ επειγόντως και κατ’ εντολή των Μνημονίων, ακυρώνει τις μάτων κοινωφελούς χαρακτήρα» (νέοι ηλικίας έως 30 δεσμεύσεις της (20.000 διορισμούς!) κατηγοριοποιεί τους ετών). Οι άνεργοι εκπαιδευτικοί θα παρείχαν φροντιστηριακά αναπληρωτές (πλήρους και μειωμένου ωραίου), στους οποίμαθήματα κατ’ αρχήν σε μαθητές των οποίων οι οικογένειες ους δεν αναγνωρίζει ίσα δικαιώματα (άδειας-λοχείας κλπ), δεν μπορούν να καλύψουν τη σχετική δαπάνη για φροντιστη- καταργεί τη σταθερή εργασία και παγιώνει την εργασιακή ριακά μαθήματα στον ιδιωτικό τομέα. περιπλάνηση (έως 5 σχολεία). Το επιχειρούμενο έργο έτυχε ευρείας υποστήριξης Θεσπίζει την «Αξιολόγηση» - Πειθάρχηση των μαθητών και των οικογενειών τους, καθώς και νέων πτυ- Κατηγοριοποίηση - Απόλυση, την οποία θα επιβάλει ο νυν χιούχων, καθηγητικών σχολών, των οποίων οι προοπτικές Υπουργός της Παιδείας κ. Γαβρόβλου και μέλος του Ιδρύματος απασχόλησης και η δυνατότητα απόκτησης διδακτικής εμπει- Λάτση, μετονομάζοντάς την σε «Αποτίμηση» (!) του εκπαιδευρίας ήταν σχεδόν αδύνατες. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΑΕΔ, τικού έργου», έτσι ώστε να διαβαθμίζονται μισθολογικά και να αυτή η ηλικιακή ομάδα (κάτω των 30 ετών) είναι αυτή, που κατηγοριοποιούνται εργασιακά οι εκπαιδευτικοί, και εν τέλει. πλήττεται περισσότερο από την ανεργία, καθώς συχνά οι πτυ- να απολύονται οι κρινόμενοι ως «προβληματικοί» (!) χιούχοι αυτοί δεν έχουν καν τη δυνατότητα, να αποκτήσουν Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, πιστή στις υποδείτην παραμικρή διδακτική εμπειρία. Για τον λόγο αυτόν, άλλω- ξεις του ΟΟΣΑ για «εξορθολογισμό» του κόστους στην εκπαίστε, κρίθηκε ότι η επιλογή των ωφελούμενων του προγράμ- δευση, επιτίθεται στις μορφωτικές ανάγκες των μαθητών και ματος έπρεπε να γίνει από αυτήν την ομάδα και όχι από στα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών, προχωρά σε τους πίνακες αναπληρωτών. Ο δε σχεδιασμός του έργου μαζικό κύμα υποβιβασμών μαθημάτων, συμπτύξεων - καταρείχε γίνει έγκαιρα, ώστε η υλοποίησή του να ξεκινήσει με την γήσεων σχολικών μονάδων, συνεχίζοντας την καταστροφική έναρξη του σχολικού έτους 2014-2015. πολιτική όλων των μνημονιακών κυβερνήσεων. Ωστόσο, παρά τα «προφανή οφέλη» (!) του έργου και Οι εκπρόσωποι του Υπ. Παιδείας, φορώντας τη την υποστήριξή του, από τις αρμόδιες υπηρεσίες του μάσκα του «φιλάνθρωπου», υποτίθεται ότι αντιστέκονται στις Υπουργείου Παιδείας και του ΟΑΕΔ, η υλοποίηση του έργου απαιτήσεις των δανειστών (ΕΕ, ΔΝΤ,) και καλούν με επιτήδειαυτού, δεν άρχισε ποτέ….! ους τρόπους (πελατειακές σχέσεις, συναλλαγές με φροντιστήΈκτοτε, Ομάδες εθελοντών - εκπαιδευτικών, οι ρια, σύμπραξη με φιλανθρωπικά ιδρύματα) τους νέους και Δήμοι και η Εκκλησία έχουν εμπλακεί ενεργά στην ίδρυση και παλιούς αδιόριστους εκπαιδευτικούς, να στελεχώσουν στην λειτουργία των κοινωνικών φροντιστηρίων. Πρόκειται για δωρεάν τις απαραίτητες σχολικές μονάδες στήριξης των μια «εθελοντική», αδόμητη παιδαγωγικά δράση, χωρίς εκπαι- χαμηλόμισθων στρωμάτων. Όμως, η πράξη δείχνει ότι έχουν δευτικά στάνταρ και κατευθύνσεις από το Υπουργείο Παιδείας. αποφασίσει να αποκεφαλίσουν τα όνειρα των παιδιών, που Οι διδάσκοντες σε αυτά, κυρίως αδιόριστοι εκπαιδευτικοί, παλεύουν σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, να χτίσουν τη γίνονται θύματα του εμπορίου ελπίδας, που ανερυθρίαστα ζωή τους στα στέρεα θεμέλια της γνώσης, να διαλύσουν σχοπωλούν οι δήθεν εθνοσωτήρες, υποσχόμενοι ότι οι παρεχό- λεία και τοπικές κοινωνίες και να εξουθενώσουν τους εκπαιμενες βεβαιώσεις εργασίας, από τα κοινωνικά φροντιστήρια, δευτικούς που σκύβουν, κάτω από δύσκολες έτσι κι αλλιώς θα εμπλουτίσουν το προσοντόλογιο των διδασκόντων και, συνθήκες, πάνω από τις ανάγκες των μαθητών τους. ίσως με ένα κατ ̓ επείγον προεδρικό Διάταγμα να υπολογιστεί Αναμφίβολα, οι διεκδικήσεις του εκπαιδευτικού η προσφορά τους, με μόρια σε νέους πίνακες αναπληρωτών!! κινήματος, για μόνιμους διορισμούς και αυξήσεις στις δαπά(όπως τα «ανθρωπομόρια», του αλήστου μνήμης, Υπουργού νες για δημόσιες δωρεάν εκπαιδευτικές υποστηρικτικές δομές, αποδυναμώνονται, όταν δίδεται το μήνυμα στην κοινωΠαιδείας κ. Λοβέρδου). Εξάλλου, ο τέως υπουργός Παιδείας Ν. Φίλης, σε νία ότι με τον «εθελοντισμό», θα αναστείλουμε την ισοπέδωση 34


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 35

περιοδικό

των μορφωτικών και εργασιακών μας δικαιωμάτων. Επισημαίνουμε, σε όσους καλοπροαίρετα επιδοκιμάζουν και ενισχύουν τον «εθελοντισμό» της υποταγής, ότι προσφέρουν κακές υπηρεσίες στους ίδιους και στις μελλοντικές γενιές. Ο εθελοντισμός στα κοινωνικά φροντιστήρια είναι μέρος και συνέχεια της ίδιας πολιτικής, που ανοίγει επικίνδυνους δρόμους για την ίδια τη λειτουργία του σχολείου. Ο ου-

σιαστικότερος εθελοντισμός, που είναι απαραίτητος στις μέρες μας, είναι ο αγωνιστικός προσανατολισμός και η συμμετοχή στο συνδικαλιστικό και πολιτικό κίνημα, ώστε η μάχιμη εκπαίδευση, να αποκαλύψει την πολιτική τους και να ακυρώσει την επίθεσή τους, στο καθολικό δικαίωμα στη μόρφωση και τη δουλειά. Στέλλα Σ.

Ο θεός μας αγαπάει όλους! (Μερικούς ίσως περισσότερο από άλλους) Με αφορμή μία επίσκεψη στο Βατικανό

Α

ν κανείς διαβάσει τις γραφές, τους βίους των αγίων και ιδιαίτερα του Χριστού, ή αν έστω προσπαθήσει να θυμηθεί γνωστές ρήσεις που μαθαίναμε ως μαθητές στο μάθημα των Θρησκευτικών, θα θεωρήσει μάλλον πως ο χριστιανισμός είναι μία από τις θρησκείες που ιεραρχούν την ισότητα των ανθρώπων (απέναντι στον Θεό) αρκετά ψηλά. Οι διδαχές του Χριστού για την αγάπη προς τον συνάνθρωπο, για την αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια είναι μερικά μόνο παραδείγματα σε ό,τι αφορά τη χριστιανική διδασκαλία για την ισότητα των ανθρώπων. Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αυταπάτη για τα βαθύτερα νοήματα και τις ιδέες που πρεσβεύει ο χριστιανισμός. Όσο και αν αποτελεί μια θρησκεία που κατά την εμφάνισή της

εξέφρασε προοδευτικές ή ακόμη και ριζοσπαστικές απόψεις, αναμφίβολα στη συνέχεια αποτέλεσε ένα μέσο για την χειραγώγηση των ανθρώπων, ένα εργαλείο για τον αποπροσανατολισμό τους από τα πραγματικά τους προβλήματα. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι στο όνομα της εν λόγω θρησκείας έγιναν οι σταυροφορίες, κάηκαν αρχαίοι ναοί, βιβλιοθήκες (και μαζί μ’ αυτές πλήθος πληροφοριών για τον αρχαίο κόσμο), και γενικότερα πραγματοποιήθηκαν εγκλήματα για τα οποία ακόμη και ο πιο φανατικός χριστιανός δεν μπορεί να είναι περήφανος. Σε ό,τι αφορά τη φιλοσοφική διάσταση του ζητήματος, ας περιοριστούμε σ’ αυτό το σημείωμα να πούμε ότι ο χριστιανισμός διδάσκει στους ανθρώπους την υποταγή σε κάτι ανώ35


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 36

περιοδικό

τερο απ’ αυτούς, σε κάτι που ακόμα και αν δεν μπορούν να αποδείξουν την ύπαρξή του, τού οφείλουν τυφλή υπακοή. Η μεταφυσική και ο αγνωστικισμός υπήρξαν ανέκαθεν συστατικά στοιχεία του χριστιανισμού. Σήμερα, είναι αρκετά διαδεδομένη η άποψη πως πρέπει να αποσυνδέσουμε τη χριστιανική θεωρία από την εκκλησία. Παρόλα αυτά, επίσημος εκφραστής του χριστιανισμού δεν μπορεί να είναι άλλος πέρα από αυτήν. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ακούν τα εκκλησιαστικά κηρύγματα και με βάση αυτά παίρνουν αποφάσεις για τις ζωές τους, αναζητούν τις αιτίες για τη φτώχεια, την πείνα και τη δυστυχία σε μεταφυσικά αίτια κ.ά. Θα κάναμε σοβαρό λάθος αν αποσυνδέαμε τη θρησκεία από τους σημερινούς εκφραστές της. Αυτοί είναι που μεταφέρουν τον «λόγο του θεού» στην ταπεινή ανθρωπότητα, αυτοί αποτελούν τους εκπροσώπους της θρησκείας αυτής και δεν πρέπει να υπάρχει η αυταπάτη πως ο δρόμος τους «ξεστρατίζει» από τη χριστιανική διδασκαλία. Το αντίθετο∙ συνέπεια της θεωρίας είναι η πράξη του χριστιανισμού. Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, αν κανείς επισκεφτεί το Βατικανό, την «καρδιά» δηλαδή της καθολικής εκκλησίας θα διαπιστώσει τα εξής: 1. Στην έδρα του παπισμού έχει στηθεί μια άνευ προηγουμένου καλοστημένη επιχείρηση πώλησης εικόνων, διακοσμητικών, αξεσουάρ κ.ο.κ., αποδεικνύοντας στην πράξη πως ο καλός χριστιανός είναι εκείνος που δεν υπολογίζει τα «φτηνά» υλικά αντικείμενα και τα χρήματα. Για να ανέβει κανείς στον τρούλο του ναού του Αγ. Πέτρου ή για να επισκεφτεί τους τάφους των παπών κάτω από τον ναό, πρέπει να πληρώσει ένα διόλου ευκαταφρόνητο αντίτιμο. Αναμφίβολα τα καθημε-

ρινά έσοδα εκατομμυρίων ευρώ και οι εμπορικές συναλλαγές στον «οίκο του θεού» δεν έρχονται σε αντίθεση, αλλά μάλλον συμπληρώνουν δημιουργικά την εκδίωξη των εμπόρων από τον ναό του Σολομώντα πριν από δύο χιλιετίες. 2. Για την επίσκεψη στο μουσείο του Βατικανού (το οποίο βρίσκεται δίπλα στον ναό), οι επισκέπτες πρέπει να βγουν έξω και να περιμένουν στην ουρά από μιάμιση μέχρι τρεις ώρες. Θα νόμιζε κανείς πως η τεράστια ουρά δημιουργείται από τον μεγάλο όγκο των επισκεπτών, αλλά με μεγάλη έκπληξη θα διαπίστωνε πως η ουρά αυτή δημιουργείται τεχνητά, καθώς στην είσοδο του μουσείου, οι υπεύθυνοι ασφαλείας αφήνουν να περνούν δέκα-δεκαπέντε άνθρωποι ανά δέκα λεπτά! Φυσικά όσοι έχουν τη δυνατότητα να δώσουν τα τριπλάσια (!) χρήματα μπορούν να αγοράσουν τα λεγόμενα «skip the linetickets», με τα οποία δεν χρειάζεται να περιμένουν καθόλου στην ουρά. Γιατί όπως προαναφέραμε, ο χριστιανισμός δίδαξε την ισότητα απέναντι στον θεό, όχι απέναντι στον πάπα… 3. Το τελευταίο που θα διαπιστώσει κανείς πηγαίνοντας στο Βατικανό είναι το γεγονός πως τεράστια έργα τέχνης έχουν κυριολεκτικά κλαπεί και ουδέποτε επιστραφεί στις χώρες από τις οποίες κλάπηκαν. Από την αρχαία Αίγυπτο μέχρι την Κίνα, από τους Ετρούσκους μέχρι τους Ρωμαίους, από την αρχαία Ελλάδα μέχρι την Οθωμανική αυτοκρατορία, χιλιάδες έργα έχουν παράνομα αφαιρεθεί από τον τόπο στον οποίο βρέθηκαν. Περιττό βέβαια να πούμε ότι πριν από τη δημιουργία του μουσείου του Βατικανού, τα έργα αυτά αποτελούσαν ιδιωτική συλλογή των παπών και κοσμούσαν τις οικίες τους. Αποκορύφωμα οι πόρτες του ναού του Αγ. Πέτρου, που έχουν φτιαχτεί από το λιωμένο χρυσάφι των πυλών του Πανθέου, ενός κλασικού ρωμαϊκού κτιρίου, γνωστό για τον περίτεχνο και ιδιαίτερα πολύπλοκο στην κατασκευή τρούλο του. Γιατί φυσικά ο χριστιανισμός σεβάστηκε τις προγενέστερες θρησκείες και τις ενσωμάτωσε δημιουργικά στην πράξη… Το συμπέρασμα Η εποχή που διανύουμε είναι μια εποχή μεγάλων δυσκολιών, φτώχειας, πείνας και απίστευτων στερήσεων για το μεγαλύτερο κομμάτι της ανθρωπότητας. Είναι λογικό στις συνθήκες αυτές οι άνθρωποι να αναζητούν «καταφύγιο» στις θρησκείες, αφήνοντας στην άκρη και ξεχνώντας τις πραγματικές αιτίες της δυστυχίας τους. Οφείλουμε να μην ξεχνάμε όχι μόνο το παραπάνω παράδειγμα του Βατικανού, αλλά και συνολικά τη στάση της εκκλησίας σε παγκόσμιο επίπεδο, τη διαπλοκή της με το κράτος, τα σκάνδαλα, τα αμύθητα πλούτη και την περιουσία της, ιδιαίτερα τη στιγμή που εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων ζουν σε καθεστώς απόλυτης εξαθλίωσης. Και πάνω απ’ όλα οφείλουμε, παρόλες τις δυσκολίες και παρά την ισχυρή επίδραση του χριστιανισμού και κάθε θρησκείας στα μυαλά και τις συνειδήσεις των ανθρώπων, να επικαιροποιήσουμε τη γνωστή ρήση του Μαρξ «η θρησκεία είναι το όπιο του λαού», να αγωνιστούμε ενάντια στη μεταφυσική, τον σκοταδισμό και τον αγνωστικισμό, να πείσουμε ότι πάνω απ’ όλα βρίσκονται οι άνθρωποι. Ιάσονας Α.

36


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 37

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

περιοδικό

«Θα ξαναγυρίσουμε κι η γη θα τρέμει»

Α

ύγουστος 2017: Το Δημοτικό Συμβούλιο του Σάρλοτσβιλ, στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ, αποφασίζει να απομακρύνει από πάρκο το άγαλμα του Ρόμπερτ Λι, στρατηγού των «νοτίων» στον αμερικάνικο εμφύλιο και υπερασπιστή της δουλείας. Μέλη ακροδεξιών, ρατσιστικών και νεο-ναζιστικών οργανώσεων, ανάμεσα τους και η Κου Κλουξ Κλαν (ΚΚΚ), συγκεντρώνονται για να υπερασπιστούν το άγαλμα. Τραγική κατάληξη η δολοφονία της 32χρονης αντιφασίστριας διαδηλώτριας Χέδερ Χέγερ κατά τη διαδήλωση φοιτητών ενάντια στη ρατσιστική συγκέντρωση. Οκτώβρης 2017: Το Δημοτικό Συμβούλιο της Λεμεσού στην Κύπρο εγκρίνει την ανέγερση αγάλματος του Γεωργίου Γρίβα, Χίτη που ηγήθηκε της ανατροπής του Αρχιεπισκόπου Μακάριου. Ένα χρόνο περίπου πριν, το Δεκέμβριο του 2016, εκλέγεται για πρώτη φορά στα Δημοτικά Συμβούλια της Κύπρου το ακροδεξιό κόμμα ΕΛΑΜ (Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο), αδελφό κόμμα της Χρυσής Αυγής. Από την Κύπρο και το σύνορο του λεγόμενου Δυτικού κόσμου με την αντιδημοκρατική Ανατολή των δακτυλοδεικτούμενων φονταμενταλιστών μέχρι τα βάθη του Δυτικού κόσμου στις ΗΠΑ, όπως και ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο σύνορα, στη Γηραιά Ήπειρο, το ακροδεξιό παραλλήρημα φουντώνει! Οι πολιτικοί απόγονοι αυτών που 70 περίπου χρόνια πριν έγραψαν τις πιο μελανές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας, έπαψαν να κρύβονται. Το σκοτάδι της οικονομικής κρίσης Γερμανία Γαλλία Αυστρία Αγγλία Ιταλία Βέλγιο Κροατία Δανία Ισπανία Εσθονία Βουλγαρία Λετονία Φινλανδία Ελλάδα Κύπρος Ουγγαρία Ιρλανδία Λετονία Λιθουανία Λουξεμβούργο Νορβηγία Μάλτα Ολλανδία Πολωνία Πορτογαλία Τσεχία Ρουμανία Μεγάλη Βρετανία Σλοβακία Σλοβενία Σουηδία Ελβετία

απλώθηκε τα τελευταία χρόνια και πάνω από την Ευρώπη και φασιστικά μορφώματα κάθε είδους άρπαξαν την ευκαιρία και πέταξαν σαν άλλες νυχτερίδες για να ρουφήξουν το αίμα των λαών που μαστίζονται από την κρίση αυτή. Πατώντας ακριβώς στην οικονομική κρίση και την πτώση του βιοτικού επιπέδου των λαών και κάνοντας σημαία τους το μεταναστευτικό, οι απολογητές του Ναζισμού ανά την Ευρώπη αυτοπροβάλλονται ως αντισυστημικοί και αποπροσανατολίζουν τους λαούς, υποδεικνύοντας τους μετανάστες σαν υπαίτιους για τα δεινά που οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις τους έχουν επιβάλει. Προβάλλονται ως αντισυστημικοί οι πιο πιστοί υπηρέτες του συστήματος, οι συνεργάτες των Ναζί, αυτοί που «έσωσαν» το σύστημα και ξελάσπωσαν τους καπιταλιστές μπροστά στα αδιέξοδα των κρίσεων του καπιταλισμού ιστορικά! Στην Ευρώπη που πότισε με αίμα από τις ιδέες του εθνικισμού, της ακροδεξιάς και του φασισμού, η ακροδεξιά, αυτή που και στη χώρα μας γέμισε τα ξερονήσια με εξόριστους τον προηγούμενο αιώνα, ξανακερδίζει επικίνδυνα έδαφος. Κι όμως 70 χρόνια και κυρίως τα τελευταία 10 της κρίσης ήταν αρκετά για να ξεχάσουν οι λαοί... Επισήμως, 27 εκατομμύρια ψήφοι σε ακροδεξιά κόμματα σε όλη την Ευρώπη έχουν καταμετρημετρηθεί στις εκλογικές διαδικασίες από το 2015 μέχρι σήμερα. Πιο συγκεκριμένα τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί στις χώρες της Ευρώπης τα εξής ακροδεξιά κόμματα:

NPD, AFD, REP. FN, MNR, LdS. OVP, FPÖ, BZÖ, Team Stronach UKIP LN, FT, FN, AN, FN, AS, MIS, Casapound, M5S. FN, VB, VU. HSB, HČSP, HDSSB. DF. AN, DN, FE, FE-JONS, MSR. TEE, EKRE, ERL. IMRO-BNM,, NFSB, Ataka, BBT, NFSB NA SVR, PS. Χρυσή Αυγή, ΛΑΟΣ, ΕΜ (Εθνικό Μέτωπο), Ένωση για την Πατριδα και το Λαό. ΕΛΑΜ (Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο) JOBBIK, MIÉP. CSP, DDI. NA, LV, LNKK. TT ADR. FrP. IE. PPV, Liste Pim Fortuyn, NR. KNP, RN, SP, Kukiz15, Samoobrona, LPR. PNR. UNK, NS. PRM. Ukip, BNP, NF. SNS, L’SNS. SNS. SD, SP, ND, NMR. SVP/UDC. 37


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 38

περιοδικό κι έχουν καταγραφεί τα εξής ποσοστά: Αυστρία Γαλλία Γερμανία Ελβετία Δανία Σουηδία Ουγγαρία Βέλγιο Πολωνία Σλοβακία Λετονία

OVP 31,4% (Οκτώβρης 2017 - ανάδειξη του ακροδεξιού Σεμπάστιαν Κουρτς σε Καγκελάριο της Αυστρίας) FN (Εθνικό Μέτωπο - με Πρόεδρο τη Λεπέν) 33,9% (Μάης 2017) AFD 12,6% (Οκτώβρης 2017 - 3ο κόμμα) SVP 29,4% (Οκτώβρης 2015 - 1ο κόμμα) DF 21,1% (Ιούνιος 2015 - 2ο κόμμα) SD 12,9% (Σεπτέμβριος 2014 - 3ο κόμμα) JOBBIK 20,5% (Απρίλιος 2014 - 3ο κόμμα) VB 3,7% (Μάιος 2014) Kukiz15 8,9% (Οκτώβριος 2015 - 3ο κόμμα) SNS 8,6% (Μάρτιος 2016 - 4ο κόμμα) NA16,6% (Οκτώβρης 2014 - 4ο κόμμα) Ολλανδία PVV 13,1% (Μάρτης 2017 - ανάδειξη του ακροδεξιού κόμματος του Wilders σε 2ο κόμμα, ακόμα δεν έχει προκύψει κυβέρνηση) Ιταλία Λίγκα του Βορρά 4,1% (Φλεβάρης 2013 - συμμετείχε στο δεξιό συνασπισμό με τον Μπερλουσκόνι) Ελλάδα Χρυσή Αυγή 7% (Σεπτέμβριος 2015 - 3ο κόμμα) Κύπρος ΕΛΑΜ 3,7% (Μάης 2016) Αγγλία UKIP (με πρόεδρο επί δημοψηφίσματος για το Brexit τον Φάρατζ) 1,8% (Ιούνης 2017) Λιθουανία TT 7,6% (Οκτώβριος 2016) Νορβηγία FrP συμμετοχή στη δεξιά κυβερνητική συμμαχία (Σεπτέμβριος 2017) Φινλανδία PS 17,8% (Απρίλιος 2015 - 2ο κόμμα ) Βουλγαρία Ηνωμένοι Πατριώτες (IMRO, NFSB, Ataka) 9,07% (Μάρτιος 2017 - ανάδειξη των εθνικιστών σε 3η δύναμη) Σε μια περίοδο που η παραχάραξη της ιστορίας και η προσπάθεια εξίσωσης του κομμουνισμού με το φασισμό και του Στάλιν με τον Χίτλερ γίνεται όλο και πιο έντονη, αξίζει να σημειωθεί η ανάδειξη της ακροδεξιάς σε πρώτο κόμμα στην Αυστρία και την Ελβετία (χώρα στην οποία δόθηκε για πρώτη φορά δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες το 1980!!), στην «καρδιά» της ...δημοκρατικής Ευρώπης... Μιας Ευρώπης που παραδοσιακά κλωσσάει το αυγό του φασιστικού φιδιού και το χρησιμοποιεί όταν βρει τα σκούρα. Που όσο κόπτεται για τα δικαιώματα των λαών στο φονταμενταλιστικό Αφγανιστάν, άλλο τόσο ποιεί την νήσσαν όταν καταστέλλονται άγρια οι Καταλανοί ψηφοφόροι μπροστά στις κάλπες ενός δημοψηφίσματος - διαδικασίας - κορωνίδας για τους αστούς δημοκράτες! Στην Ελλάδα, συγκεκριμένα, η ακροδεξιά κατάφερε να αναβιώσει, με δημοκρατικό προσωπείο, μετά το 2000 με την ίδρυση του ΛΑΟΣ, την «ως δια μαγείας» εμφάνισή του σε όλα τα ΜΜΕ (στα πλαίσια άλλωστε και της πολυφωνίας που επιβάλλει η δημοκρατία που και η ακροδεξιά φέρεται να υπηρετεί -sic!!) μέχρι και τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση του 2011 (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ) με επικεφαλής τον Λουκά Παπαδήμο. Με την αποδυνάμωση του ΛΑΟΣ, την σκυτάλη της ακροδεξιάς παρέλαβε η Χρυσή Αυγή που κατέληξε να γίνει 3η πολιτική δύναμη στη χώρα. Η τελευταία κατάφερε να κρατήσει τα ποσοστά που έλαβε το 2012, παρά το ισχυρό πλήγμα που δέχθηκε το 2014 με τη σύλληψη 69 μελών της, εκ των οποίων και βουλευτές, αλλά και του ηγέτη της Νίκου Μιχαλολιάκου, με την κατηγορία της σύστασης εγκληματικής οργάνωσης και γενικότερα την κατ’ εξακολούθηση ανάδυση στο φως της δημοσιότητας περιστατικών εγκληματικής δράσης από τα μέλη της. Βασικό τους χαρακτηριστικό προκειμένου να αποπροσανατολίσουν μια κοινωνία που φαίνεται να κλείνει 38

αυτιά και μάτια μπροστά στα πραγματικά αίτια της κρίσης, εκτός όλων των άλλων και ο λαϊκισμός: αυτοί που δολοφονούν αντιφασίστες και Πακιστανούς, βοηθάνε γιαγιάδες να περάσουν το δρόμο. Αυτοί που χτυπάνε απεργούς και συνδικαλιστές, δηλώνουν ότι είναι ενάντια στην πλουτοκρατία και στο πλευρό του λαού. Αυτοί που τάσσονται σταθερά υπέρ του εφοπλιστικού, και όχι μόνο, κεφαλαίου (έχουν ταχθεί υπερ τροπολογίας για απαλλαγή των εφοπλιστών από το πόθεν έσχες και άλλων φορολογικών ρυθμίσεων υπέρ αυτών, παρέχουν στους εφοπλιστές εγγυήσεις για καταστολή της συνδικαλιστικής δράσης των ναυτεργατών· επανειλημμένα έχουν κάνει επιθέσεις, φέρονται να χρηματοδοτούνται από εφοπλιστές κ.λ.π.), δεσμεύονταν ψευδώς στο παρελθόν για παραχώρηση των βουλευτικών αυτοκινήτων και των βουλευτικών αποζημιώσεων, δήθεν για το καλό του τόπου! Μπροστά στα αδιέξοδα του καπιταλιστικού συστήματος και την εξαθλίωση που αυτό επιβάλλει στους λαούς και ενώ μεγάλα κομμάτια της αριστεράς από τη μια αναλώνονται σε γηπεδικού τύπου αντιδιαδηλώσεις-απαντήσεις στις ρατσιστικές εξάρσεις της ακροδεξιάς και από την άλλη στέκονται αμήχανα και μουδιάζουν απέναντι σε έννοιες όπως η πατρίδα και η εθνική ανεξαρτησία, η ακροδεξιά έρχεται να καπηλευτεί τις έννοιες αυτές. Το βλέπουμε και στην Ελλάδα: οι υμνητές του Χίτλερ και της αμερικανοκίνητης Χούντας, οι πολιτικοί απόγονοι των ταγματασφαλιτών μιλάνε για πατρίδα και εθνική ανεξαρτησία! «Θα ξαναγυρίσουμε κι η γη θα τρέμει» ήταν τα τελευταία λόγια του Γκαίμπελς, του γερμανού υπουργού προπαγάνδας των Ναζί. Ο τελευταίος λόγος, ωστόσο, ανήκει πάντα στους λαούς... Σοφία Σ.


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 39

περιοδικό

Όχι στην ιμπεριαλιστική τυραννία Στηρίζουμε το δικαίωμα της Λ.Δ. Κορέας στην κυριαρχία την ανεξαρτησία και την ειρήνη

Ο

ι πολεμικές ιαχές του Τραμπ, μέσα από την γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, για “ολοκληρωτική καταστροφή της Β. Κορέας”, οι εμπρηστικές εκφράσεις του ίδιου και άλλων κυβερνητικών στελεχών των ΗΠΑ σηματοδοτούν σαφώς, την νέα-επικίνδυνη για τους λαούς- φάση επιθετικού παροξυσμού του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Πριν από οτιδήποτε άλλο, οφείλουμε να σταθούμε με την αναγκαία προσοχή απέναντι σε αυτό το πρωτόγνωρο γεγονός. Με δεδομένο ότι ο ΟΗΕ δεν είναι σε καμία περίπτωση ο οργανισμός του δικαίου και της ειρήνης, με δεδομένο ότι δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα όργανο εξυπηρέτησης συμφερόντων των ισχυρών της Γης, το γεγονός ότι για πρώτη φορά από τα έδρανα του, κηρύσσεται ο πόλεμος με αυτό το τρόπο, πρέπει να θορυβήσει κάθε δημοκράτη προοδευτικό άνθρωπο. Κόντρα στην προπαγανδιστική γελοιότητα των ΜΜΕ που ανακαλύπτουν απειλές σε ηγέτες και κράτη που δεν ενόχλησαν ποτέ κανέναν, την ίδια στιγμή που αναφέρονται με “αθώα καθησυχαστικά” χαμόγελα στις πολεμικές κραυγές του εκπροσώπου του πιο πολεμοκάπηλου και αιματοβαμμένου κράτους του πλανήτη, οφείλουμε να αναδείξουμε το πρωτόγνωρο και προκλητικά τρομοκρατικό μέγεθος των λόγων του Τραμπ. Λόγοι, οι οποίοι δεν στρέφονται εναντίον κάποιας στρατιωτικής βάσης ή οπλικών συστημάτων, δεν στρέφονται εναντίον ηγετών ή προσώπων όπως συνήθως συνέβαινε μέχρι τώρα με την προπαρασκευαστική πολεμική προπαγάνδα των ΗΠΑ, αλλά στρέφονται ευθέως και απειλούν για “ολοκληρωτική καταστροφή” μιας κυρίαρχης χώρας και του λαού της, με καθαρό στόχο την τρομοκράτηση του. Είναι βέβαιο ότι, αν διατυπώνονταν αυτές οι προκλήσεις σε άλλες εποχές ο πλανήτης θα σείονταν από αντιπολεμικές διαδηλώσεις. Αυτά τα “νέα ήθη”, ο απροκάλυπτος κυνισμός του εκπροσώπου του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, πατάει πάνω στο έδαφος που στρώνει η, συνήθης πια, χυδαία προπαγάνδα τους, η οποία μέσα από ακατάσχετα ψεύδη στοχοποιεί λαούς, κράτη και ηγέτες, προκειμένου να αποδυναμώσει και να ενοχοποιήσει στην κοινή γνώμη, την βούληση τους να σταθούν σε κάθε περίπτωση ανεξάρτητοι, κόντρα στους σχεδιασμούς και τα συμφέροντα των ισχυρών. Αυτή η προπαγάνδα που επιμελώς κρύβει ότι, η απροκάλυπτη πολύμορφη επέμβαση των ΗΠΑ εδώ και πάνω από 70 χρόνια είναι αυτή που ευθύνεται για την διχοτόμηση της κορεατικής χερσονήσου, που εξαπέλυσε τον καταστροφικό πόλεμο 1950-53, που συνιστά μια μόνιμη απειλή για την ειρήνη στην περιοχή, είναι αυτή που στέρησε και στερεί στον κορεατικό λαό το δικαίωμα να ζει ενωμένος, είναι αυτή που αρνήθηκε και αρνείται το δικαίωμα στην ανεξαρτησία, τη δημοκρατία και την ευημερία κατά περίπτωση στον πολύπαθο λαό της Βόρειας και της Νότιας Κορέας.

Ποιοι κινδυνεύουν από ποιους; Στο διάστημα των 72 μεταπολεμικών χρόνων που ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός γράφει την “εποποιία” του με το αίμα των λαών, η Λ. Δ. Κορέας όχι απλά δεν ενόχλησε- ούτε καν λεκτικά- ποτέ κανέναν άλλον λαό, ίσα ίσα μάχεται με άνισους όρους για τα αυτονόητα δικαιώματα της. Όποιος είτε σκόπιμα είτε όχι αγνοεί αυτή την ιστορική αλήθεια, όποιος κάνει ότι δεν γνωρίζει τίποτα για την ατελείωτη λίστα των εγκλημάτων των ΗΠΑ και επιχειρεί να τοποθετηθεί στο ζήτημα της Κορέας- αλλά και σε κάθε άλλο- σαν να εμφανίστηκαν οι ΗΠΑ “χτες” κρατώντας τη θέση των “ίσων αποστάσεων”, τότε απλά υποκύπτει στην πίεση της κυρίαρχης προπαγάνδας, στρέφεται ενάντια στα δίκαια των λαών και αντικειμενικά ενισχύει τις δυνάμεις του πολέμου. Μόνο αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να έχει μια θέση που εξισώνει τον θύτη με το θύμα, που δεν ξεχωρίζει στην Κορέα επιτιθέμενο και αμυνόμενο. Μόνο αυτό το αποτέλεσμα μπορεί να έχει μια θεώρηση (με όσα “αριστερά” φτιασίδια και αν ντύνεται) που αρνείται να αναγνωρίσει την κύρια αντίθεση στα γεγονότα της κορεατικής χερσονήσου. Την αντίθεση ανάμεσα στον ιμπεριαλισμό και το λαό της Κορέας. Σε αυτό οφείλει σήμερα ο καθένας να τοποθετηθεί και σε τίποτε άλλο. Για τη στάση της Λ.Δ. Κορέας. 1) Δεν μπορεί να υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία για το μέγεθος της διαστρέβλωσης της αλήθειας, για τα ασύστολα ψεύδη και τις ανυπόστατες κατηγορίες που επιχειρεί να προσάψει η κυρίαρχη προπαγάνδα στο καθεστώς και το λαό της ΛΔΚ. Δεκάδες παραδείγματα δημοσιευμάτων που έχουν αμφισβητηθεί και κριθεί ψευδή από τα ίδια τα δυτικά μέσα το αποδεικνύουν. Αλλά περισσότερο από κάθε τι άλλο, απόδειξη αποτελεί το ποιοι και για ποιους λόγους εκτοξεύουν αυτές τις κατηγορίες. Το ίδιο συμβαίνει και με το λαό της Ν. Κορέας που τον παρουσιάζουν ως τρομοκρατημένο από τον Κιμ Γιονγ Ουν. Οι μεγάλες αντιαμερικάνικες διαδηλώσεις -ενάντια στην εγκατάσταση νέων αμερικάνικων πυραύλων- θάφτηκαν από τη διεθνή ειδησεογραφία και αντ’ αυτών παρουσιάστηκαν (σκηνοθετημένες;) ολιγομελείς -με βάση τα πλάνα- συγκεντρώσεις ενάντια στη ΛΔΚ. Όπως και να έχει, το βασικό ερώτημα που ορθώνεται τώρα για τους λαούς του κόσμου δεν είναι να πάρουν θέση για το αν συμφωνούν με το καθεστώς της ΛΔΚ. Άλλωστε μ' αυτό το είδος της ειδησεογραφίας θα ήταν μάλλον αδύνατο να έχουν εικόνα. Και κυρίως να έχουν την πραγματική εικόνα ενός λαού αποκλεισμένου από τις πιο πολύχρονες, απάνθρωπες κυρώσεις, που αγωνίζεται κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες για να υπερασπιστεί τη λαϊκή και εδαφική κυριαρχία του. Το κρίσιμο ερώτημα στο οποίο καλείται να πάρει θέση ο καθένας είναι: Αν στην αντιπαράθεση της Λ.Δ Κορέας με τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και τους συμμάχους του, για την υπεράσπιση της εδαφικής κυριαρχίας και ανεξαρ39


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 40

περιοδικό

τησίας της, τάσσεται υπέρ της Λ.Δ.Κ. Γιατί αν κάτω απ' οποιοδήποτε πρόσχημα, αποφεύγουν -ιδιαίτερα οι πολιτικές δυνάμεις που αναφέρονται στην αριστερά- να πάρουν θέση, τότε αναπόφευκτα είναι καταδικασμένες να οδηγηθούν στην “αγκαλιά του ιμπεριαλισμού”. Όπως άλλωστε συνέβη με το ΚΚ Ιράκ, που αρνούμενο να πάρει σαφή θέση ενάντια στην ιμπεριαλιστική επέμβαση, βρέθηκε εταίρος στην κατοχική κυβέρνηση του Ιράκ που έστησαν οι Αμερικάνοι. 2) Η στάση της Λ.Δ. Κορέας στην πραγματικότητα δεν απορρέει από κάποιες επιλογές. Αποτελεί μονόδρομο. Έναν μονόδρομο που χαράζουν οι ΗΠΑ και οι διεθνείς οργανισμοί (φερέφωνά τους), όπως ο ΟΗΕ, με την πολιτική τους. Μια πολιτική που συνοψίζεται σε δεκαετίες αποκλεισμών, εμπάργκο και κυρώσεων με τρομακτικές συνέπειες για το λαό και την οικονομία της Κορέας. Γιατί όλες αυτές οι κυρώσεις, που ελαφρά τη καρδία ψηφίζουν οι εκπρόσωποι στον ΟΗΕ και που με χαμόγελα αναμεταδίδουν τα ΜΜΕ τους, στην πραγματικότητα συνιστούν ένα έγκλημα σε βάρος του λαού της. Αυτό το έγκλημα που οι θύτες με την προπαγάνδα τους υποκριτικά θέλουν να χρεώνουν στο καθεστώς της ΛΔΚ, όταν περιγράφουν με “λύπη και αποτροπιασμό” τη φτώχεια (υπαρκτή ή όχι) και τις συνθήκες διαβίωσης στη χώρα αυτή. Η ΛΔ της Κορέας βγήκε από τον πόλεμο του 1950-53 κατεστραμμένη ολοσχερώς. Από τότε παλεύει ν' αναστηθεί κόντρα σ' έναν λυσσαλέο οικονομικό πόλεμο. Έχοντας σε προηγούμενες φάσεις κάνει αλλεπάλληλες υποχωρήσεις και αναρίθμητα υπομνήματα και αιτήματα στον ΟΗΕ, για επανεξέταση των κατάφωρα άδικων αποφάσεών του σε βάρος της, οδηγήθηκε σωστά στη σημερινή ανένδοτη στάση απέναντι στις ιμπεριαλιστικές επιβουλές. Ειδικά από το 2001 και μετά, που ο Μπους τη συμπεριέλαβε στον «άξονα του κακού», η στάση της “διεθνούς κοινότητας” απένα-

ντι σ' ένα ανεξάρτητο κράτος είναι τουλάχιστον χυδαία. Μέχρι που το 2004 δεσμεύσανε τους λογαριασμούς σε συνάλλαγμα που διατηρούσε με διάφορα νομικά πρόσωπα η ΛΔ Κορέας στο εξωτερικό, για να μπορεί να εξασφαλίζει είδη πρώτης ανάγκης. Ληστέψανε δηλαδή ένα κράτος, οι κήρυκες της δικαιοσύνης. Μετά απ' αυτό, όπως ήταν λογικό, η ΛΔΚ αποχώρησε από τις συνομιλίες για το πυρηνικό της πρόγραμμα. 3) Για το πυρηνικό πρόγραμμα της Κορέας, που τόσο κουρνιαχτό σηκώνουν οι Αμερικάνοι και οι σύμμαχοί τους. Οι μόνοι που χρησιμοποίησαν πυρηνικά όπλα στο παρελθόν (Χιροσίμα, Ναγκασάκι), δολοφονώντας εκατοντάδες χιλιάδες αμάχους ενάντια σε κάθε ανθρώπινη ηθική, τολμούν να καταδείξουν τη ΛΔΚ ως κίνδυνο για την ανθρωπότητα. Πόσο θράσος; Η ΛΔΚ με το καθεστώς των αλλεπάλληλων αποκλεισμών και λόγω των ελλείψεων σε άλλες πηγές ενέργειας ανέπτυξε πυρηνικό πρόγραμμα για την ενεργειακή της αυτονομία. Και είχε και έχει κάθε δικαίωμα να το κάνει και δεν μπορούσε να κάνει τίποτε άλλο για να υπερασπιστεί τη λαϊκή κυριαρχία και ανεξαρτησία της. Όπως και υπομένοντας από το 1950 την τρομοκρατία της πυρηνικής απειλής, με εκατοντάδες πυρηνικές κεφαλές των ΗΠΑ να τη σημαδεύουν, έχει το δικαίωμα ν' αποφασίσει την ανάπτυξη πυρηνικού οπλοστασίου. Όπως εύστοχα σημειώνει ο υπουργός Εξωτερικών της ΛΔΚ στη ΓΣ του ΟΗΕ, “Αν η αληθινή διεθνής δικαιοσύνη δεν πραγματωθεί, η μόνη έγκυρη φιλοσοφική αρχή είναι ότι η δύναμη πρέπει να αντιμετωπιστεί με δύναμη, και τα πυρηνικά όπλα της τυραννίας πρέπει να αντιμετωπιστούν με το πυρηνικό σφυρί της δικαιοσύνης.” Δυστυχώς όποιος αρνείται το δικαίωμα της ΛΔΚ, σ’ αυτές τις συνθήκες και σ’ έναν κόσμο γεμάτο πυρηνικά, ν' αποκτήσει πυρηνικά, είναι σαν ν' αναγνωρίζει το δικαίωμα των ΗΠΑ ν' αποφασίζουν ποιος μπορεί και ποιος δεν μπορεί να έχει πυρηνικά. Είναι σαν να δέχεται ότι οι ΗΠΑ, η τρομοκρατική και εγκληματική υπερδύναμη του πλανήτη, είναι αυτές που μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια και την ειρήνη. Η ΛΔΚ, όπως αναφέρει ο υπ. Εξωτερικών, αναπτύσσει πυρηνική δύναμη, “με κάθε πρόθεση και σκοπό, αποτρεπτικό του πολέμου για την εξάλειψη της πυρηνικής απειλής των ΗΠΑ και για την πρόληψη της στρατιωτικής εισβολής της”. Αυτό δεν σημαίνει ότι τάσσεται κανείς με την εξάπλωση των πυρηνικών. Είναι άλλο πράγμα να μιλάς γι' απαγόρευση των πυρηνικών και άλλο γι' απαγόρευση των πυρηνικών των χωρών που δεν υποτάσσονται στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Γιατί τότε πολύ απλά γίνεσαι συνεργός του. Η μέχρι σήμερα πολιτική της ΛΔΚ, κάτω από αντίξοες συνθήκες και σ' ένα ιδιαίτερα επιθετικό περιβάλλον, σέβεται και υπηρετεί την ειρήνη και κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό. Όχι την “ειρήνη” της υποδούλωσης στην ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων, αλλά την πραγματική ειρήνη της ανεξαρτησίας. Η αντίσταση που προβάλλει εδώ και πάνω από επτά δεκαετίες στην παγκόσμια αντίδραση και τον ιμπεριαλισμό, αντικειμενικά συντάσσεται με τους αγώνες των λαών για ειρήνη, δημοκρατία, εθνική ανεξαρτησία. Και ως τέτοια πρέπει να στηριχτεί. Βασίλης Π. .


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 41

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Ο

περιοδικό

50 χρόνια από τη δολοφονία του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Ορισμένα συμπεράσματα από τη δράση του μεγάλου επαναστάτη (1928-1967)

Ερνέστο Γκεβάρα γεννήθηκε στην Αργεντινή στα 1928, δεις (αποκλειστικά) ως ένα είδος αγριανθρώπου, αλλά στα στο περιβάλλον μιας αστικής οικογένειας. Σε αντίθεση με συγκεκριμένα ιστορικά όρια. Ασπάστηκα τον κομμουνισμό τις υπόλοιπες εύπορες οικογένειες της εποχής, οι γονείς του εξαιτίας του πατερούλη Στάλιν και κανείς δεν πρέπει να ‘ρθει Γκεβάρα ήταν αρκετά φιλελεύθεροι και συναναστρέφονταν να μου πει ότι δεν πρέπει να διαβάζω Στάλιν. Τον διάβαζα όταν τακτικά με τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Στα πρώτα χρό- ήταν κάτι πολύ κακό να διαβάζεις γι’ αυτόν. Αυτό ήταν σε μια νια της ζωής του ο Ερνέστο έπασχε από βαριά μορφή άσθμα- άλλη εποχή. Και επειδή δεν είμαι πολύ ευφυής, αλλά (είμαι) τος γεγονός που τον οδήγησε σε μια σχετικά απομονωμένη και ξεροκέφαλος, συνεχίζω να τον διαβάζω. Ιδιαίτερα σε αυτή ζωή, βρίσκοντας συντροφιά στα βιβλία. Ο πατέρας του θα τη νέα περίοδο που είναι ακόμη χειρότερο να διαβάζεις (για δηλώσει σχετικά: «όταν έγινε δώδεκα χρονών κατείχε μία παι- τον Στάλιν). Τότε, όπως και τώρα, βρίσκω μια σειρά πραγμάδεία που αναλογούσε σε έναν νέο δεκαοκτώ ετών». των που είναι πολύ καλά». Τον Νοέμβρη του 1960 ο Ως φοιτητής της Ιατρικής Σχολής του Μπουένος Κομαντάντε Τσε Γκεβάρα επισκέπτεται τη Μόσχα ως εκπρόσωΆιρες θα συνδεθεί με το αναπτυσσόμενο φοιτητικό κίνημα της πος της κουβανικής κυβέρνησης. Παρά τις παραινέσεις της εποχής και θα γνωρίσει τις μαρξιστικές ιδέες. Ύστερα απ’ την ρεβιζιονιστικής χρουστσοφικής ηγεσίας του ΚΚΣΕ θα καταθέαποφοίτησή του ξεκινάει ένα μεγάλο ταξίδι στη Λατινική σει στεφάνι στον τάφο του Στάλιν, που βρισκόταν ακόμη στο Αμερική, στη διάρκεια του οποίου θα ζήσει από κοντά τις ταξι- Μαυσωλείο του Λένιν. κές ανισότητες που επιβάλλει η αστική τάξη κι ο αμερικάνικος Ο Τσε δεν ήταν τροτσκιστής, δεν ήταν σοσιαλδημοιμπεριαλισμός σε ολόκληρη την ήπειρο, ενώ θα έρθει σε κράτης ούτε «αντικαπιταλιστής», και σίγουρα δεν ήταν υποχείεπαφή με τις συνήθειες, τα δεινά και τις προσδοκίες της εργα- ριο του σοβιετικού αναθεωρητισμού. Παραθέτουμε ορισμένα τικής τάξης. Το 1952 θα σημειώσει «Εκεί (στο χωριό Μπα- σχετικά αποσπάσματα από λόγους και γράμματά του: «Έχουμε κεδάνο) γίναμε φίλοι με ένα ζευγάρι χιλιανών εργατών που ανακηρύξει τους εαυτούς μας (τη Δημοκρατία της Κούβας) ήταν κομμουνιστές. Στο φως ενός κεριού που ανάψαμε για να μέλη της ομάδας των Αδέσμευτων Χωρών αν και είμαστε φτιάξουμε ματέ και να φάμε λίγο ψωμοτύρι, τα συσπασμένα Μαρξιστές-Λενινιστές, επειδή οι Αδέσμευτες Χώρες, όπως χαρακτηριστικά του εργάτη αποκτούσαν κάτι το μυστηριώδες εμείς, πολεμάνε τον ιμπεριαλισμό». «Πιστεύω πως η βασική και το τραγικό, ενώ με το απλό και εκφραστικό του λεξιλόγιο ιδεολογία στην οποία ο Τρότσκι βασίστηκε ήταν λανθασμένη, μας διηγιόταν για τους τρεις μήνες που πέρασε στην φυλακή, τα κρυφά κίνητρα της δράσης του (ήταν) λανθασμένα και τα για τη γυναίκα του, που τον είχε ακολουθήσει πιστά, πεινασμέ- τελευταία του χρόνια υπήρξαν σκοτεινά», «Οι τροτσκιστές δεν νη, για τα παιδιά, που τα είχαν αφήσει σε έναν πονόψυχο γεί- έχουν προσφέρει τίποτα απολύτως στο επαναστατικό κίνημα», τονα, για την ανώφελη περιπλάνηση του σε αναζήτηση δου- «Ο Τρότσκι, μαζί με τον Χρουστσόφ, ανήκει στην κατηγορία των λειάς, για τους συντρόφους που εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς μεγάλων ρεβιζιονιστών». Οι προσωπικές εκτιμήσεις του Τσε δεν περιορίστηκαι που, καταπώς έλεγαν, τους είχαν ρίξει στη θάλασσα. Αυτό το ζευγάρι, που τουρτούριζε μέσα στη νύχτα της ερήμου, κολ- καν στο ιστορικό και ιδεολογικό πεδίο αλλά επεκτάθηκαν και λημένοι ο ένας στον άλλο, ήταν η ζωντανή εικόνα των προλε- στις οικονομικές μελέτες με τις οποίες ασχολήθηκε εκτός των τάριων όλου του κόσμου. Δεν είχαν ούτε μια τριμμένη κου- άλλων και ως Υπουργός Βιομηχανίας της Δημοκρατίας της βέρτα να σκεπαστούν. Τους δώσαμε λοιπόν μια από τις δικές Κούβας. Τότε ήταν που άσκησε κριτική στις θεωρίες της «ειρημας και εμείς βολευτήκαμε όπως-όπως κάτω από την άλλη. νικής συνύπαρξης» με τον ιμπεριαλισμό και της «ειρηνικής Ήταν από εκείνες τις φορές που υπέφερα πολύ από το κρύο, μετεξέλιξης» του καπιταλισμού, καθώς και στις σοσιαλιμπεαλλά και που ένιωσα πιο αδελφωμένος με αυτό το, άγνωστο ριαλιστικές θεωρίες περί «διεθνούς καταμερισμού εργασίας». για μένα, ανθρώπινο είδος». Την ίδια περίοδο που ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΣΕ Νικίτα Ο νεαρός Ερνέστο θα απαρνηθεί την βόλεψη του Χρουστσόφ δηλώνει «τείνουμε χείρα συμφιλίωσης προς τις αστικού του περιβάλλοντος και των ιατρικών του γνώσεων, Η.Π.Α.», η εκτίμηση του Τσε συμπυκνώνεται στο εξής: «Ας επιλέγοντας μια ζωή αγώνων και προσφοράς σε μια σειρά από ανακεφαλαιώσουμε έτσι τις προσδοκίες μας για τη νίκη: καταχώρες. Στη Γουατεμάλα, θα γράψει σε ένα γράμμα προς τη στροφή του ιμπεριαλισμού με την εξουδετέρωση του πιο ισχυθεία του, «κατά τη διαδρομή μου είχα την ευκαιρία να περάσω ρού του προπύργιου, που είναι η ιμπεριαλιστική κυριαρχία απ την επικράτεια της United Fruit Co, όπου πείστηκα γι ακόμα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής». μια φορά πόσο απαίσια είναι αυτά τα καπιταλιστικά χταπόδια. Σταδιακά θα αντιταχθεί στις σχέσεις εξάρτησης των Ορκίστηκα μπροστά σε μια φωτογραφία του παλιού και πολυ- σοσιαλιστικών χωρών από την ΕΣΣΔ, θα κριτικάρει την τροφοθρηνημένου συντρόφου Στάλιν ότι δε θα ησυχάσω μέχρι να δότηση των εμπορευματικών σχέσεων στο εσωτερικό της δω τον αφανισμό αυτών των χταποδιών». Ο Γκεβάρα θα μείνει Σοβιετικής Ένωσης και την πολιτική ανακωχής με τον αμεριπιστός σ’ αυτόν τον όρκο ολόκληρη τη ζωή του. Το 1957, ανα- κάνικο ιμπεριαλισμό. Θα γράψει σχετικά με τις εμπορικές σχέγνωρισμένος πια ως Τσε, θα γράψει, «Στα επονομαζόμενα σεις ανάμεσα στα σοσιαλιστικά κράτη: «Πώς μπορεί να ονομά«λάθη του Στάλιν» βρίσκεται η διαφορά μεταξύ μιας επαναστα- ζει κανείς «αμοιβαίο κέρδος» την πώληση σε τιμές παγκότικής και μιας ρεβιζιονιστικής αντίληψης. Πρέπει να μελετή- σμιας αγοράς, προϊόντων [...] που στοιχίζουν στις υποανάπτυσεις τον Στάλιν στο ιστορικό πλαίσιο που κινήθηκε, όχι να τον κτες χώρες ανυπολόγιστους μόχθους και βάσανα, και την 41


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 42

περιοδικό

αγορά μηχανών που κατασκευάζονται στα μεγάλα αυτόματα εργοστάσια που υπάρχουν σήμερα, πάλι σε τιμές της παγκόσμιας αγοράς; Αν θεωρήσουμε δεδομένο αυτόν τον τύπο σχέσεων ανάμεσα στις δύο ομάδες εθνών, πρέπει να συμπεράνουμε πως οι σοσιαλιστικές χώρες είναι κατά κάποιο τρόπο συνένοχες της ιμπεριαλιστικής εκμετάλλευσης». Για τα υλικά κίνητρα, τις διαβαθμίσεις μισθών και την αυτοδιαχείριση των σοσιαλιστικών επιχειρήσεων: «Για τους οπαδούς της οικονομικής αυτοδιαχείρισης το άμεσο υλικό κίνητρο, [...] που συνοδεύει την κοινωνία στα διάφορα στάδια της οικοδόμησης του κομμουνισμού, δεν είναι αντίθετο στην «ανάπτυξη» της συνείδησης. Για μας είναι αντίθετο. Γι’ αυτό αντιμαχόμαστε την κυριαρχία του, γιατί αυτή θα σήμαινε καθυστέρηση στην ανάπτυξη της σοσιαλιστικής ηθικής» και «τα καταναλωτικά αγαθά είναι σήμα κατατεθέν στη διαμόρφωση της συνείδησης για τους υπερασπιστές τους άλλου συστήματος (του καπιταλιστικού)», «πιστεύουμε ότι στην οικονομία ο τύπος αυτός του μοχλού (εννοεί τα υλικά κίνητρα και τον καταναλωτισμό) αποκτάει γρήγορα τη σημασία της κατηγορίας καθεαυτής και μετά επιβάλλει τη δική του δυναμική στις ανθρώπινες σχέσεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πηγάζει από τον καπιταλισμό και είναι καταδικασμένος να πεθάνει στο σοσιαλισμό». Παρ’ όλες τις εύστοχες παρατηρήσεις του όμως ο Τσε Γκεβάρα δε συνέβαλλε τα μέγιστα στον αντιρεβιζιονιστικό αγώνα που ξέσπασε τότε με επικεφαλής το ΚΚΚίνας και τον Μάο Τσετούνγκ, δεν έκοψε αποφασιστικά τον ομφάλιο λώρο που συνέδεε την Κούβα με τη νέα αστική τάξη και τις ρεβιζιονιστικές της θεωρίες, πράγμα που οδήγησε την Κούβα σε μεγάλες περιπέτειες ύστερα απ’ την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Στοιχεία του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής εισάγονταν κι ενισχύονταν στην κουβανική οικονομία σταδιακά σ’ όλη την περίοδο ’60-’80, πορεία που εντείνεται σήμερα ύστερα κι απ’ το θάνατο του Φιντέλ Κάστρο. Αυτή η ανοχή απέναντι στη φύση του ρεβιζιονισμού είναι που κόστισε τελικά και τη ζωή του μεγάλου επαναστάτη, αφού προδόθηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα Βολιβίας, το οποίο ακολουθούσε μια ηττοπαθή γραμμή υπό την καθοδήγηση του ΚΚΣΕ. Ενώ ο γραμματέας του, Μάριο Μόνχε, είχε δεσμευτεί για τη συμπαράσταση και ενίσχυση του αντάρτικου

42

στρατού του Τσε στη νοτιοανατολική Βολιβία, την τελευταία στιγμή λάκισε, συμβιβάστηκε με την αστική τάξη της Βολιβίας και τους ιμπεριαλιστές, οδηγώντας στην απομόνωση των ανταρτών, στη σύλληψη και δολοφονία του Τσε από τη βολιβιανή αντίδραση υπό την καθοδήγηση της CIA. Ο ίδιος ο Γκεβάρα θα γράψει για τον Μόνχε, «Όπως το περίμενα, η στάση που κράτησε ο Μόνχε ήταν στην αρχή μεν η υπεκφυγή στη συνέχεια δε η προδοσία». Μα και η τακτική του Τσε που υπερεκτιμούσε τον αντάρτικο πόλεμο σε σχέση με την πολιτική ωρίμανση και τη μαζική οργάνωση του αντιιμπεριαλιστικού και εργατικού κινήματος ήταν μια μηχανιστική αντιγραφή της κουβανικής πείρας, μια πρωτότυπη μέθοδος εξαγωγής της επανάστασης η οποία δε στέφθηκε με επιτυχία ούτε στο Κονγκό, ούτε στη Βολιβία, ούτε και σε κανένα άλλο από τα μέρη που δοκιμάστηκε. Η επαναστατική δράση του Τσε Γκεβάρα με τις αδυναμίες και τις ελλείψεις της, εμπλούτισε το θεωρητικό οπλοστάσιο των κομμουνιστών για ζητήματα όπως ο αντιιμπεριαλιστικός αγώνας, ο αντάρτικος πόλεμος καθώς και για ζητήματα που αφορούν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Η μεγαλύτερη του συνεισφορά όμως, αυτή που τον κάνει να λάμπει σαν άστρο για τους αγωνιστές και τη νεολαία και να τους εμπνέει τα πιο αγνά και μεγαλειώδη ιδανικά 50 χρόνια μετά το θάνατό του, είναι η ανυποχώρητη στάση του απέναντι στους εκμεταλλευτές του λαού, απέναντι στους τυράννους του ιμπεριαλισμού και της κεφαλαιοκρατίας. Αυτό που τον ξεχωρίζει από τους αμέτρητους μάρτυρες του κομμουνιστικού κινήματος είναι η βαθιά πίστη που απέπνεε για το δίκιο του αγώνα, για τη νίκη, η αυταπάρνηση με την οποία έσκυβε στο λαό κι έκανε τα προβλήματά των ανθρώπων απ’ όλες τις γωνιές του κόσμου προσωπική υπόθεση, η βαθειά του αγάπη για τους κολασμένους αυτής της γης. Ο Τσε Γκεβάρα θα ζει για πάντα στους αγώνες του λαού και της νεολαίας ενάντια στον πόλεμο και τον ιμπεριαλισμό για την εθνική ανεξαρτησία και το σοσιαλισμό! Η δική μας υπόσχεση είναι πως θα συνεχίσουμε να βαδίζουμε hasta la victoria siempre (πάντα μπροστά μέχρι τη νίκη). Φοίβος Α.


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 43

περιοδικό

Το Πολυτεχνείο ζει στους αγώνες!

Σ

υμπληρώνονται φέτος 44 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβρη του 1973. Ο ξεσηκωμός του Νοέμβρη αποτέλεσε την κορυφαία εκδήλωση αντίστασης στην αμερικανοκίνητη στρατιωτικοφασιστική δικτατορία της 21ης Απριλίου του 1967. Η χούντα των συνταγματαρχών θα έπεφτε λίγο αργότερα, τον Ιούλιο του 1974, κάτω από το βάρος του εθνοπροδοτικού της πραξικοπήματος στην Κύπρο. 44 χρόνια τώρα, όλες οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις και οι ιμπεριαλιστές κηδεμόνες τους προσπαθούν με νύχια και με δόντια να μετατρέψουν το Πολυτεχνείο σε ένα μουσειακό απολίθωμα, να διαστρεβλώσουν και να σβήσουν το αγωνιστικό, αντιιμπεριαλιστικό του περιεχόμενο. Παρόλες όμως τις προσπάθειές τους, το Πολυτεχνείο συνεχίζει να ζει στους αγώνες της αδούλωτης νεολαίας και του λαού μας. 44 χρόνια μετά, ο ξεσηκωμός του Νοέμβρη ζητά τη δικαίωσή του. Τα αιτήματα για Ψωμί-Παιδεία-ΕλευθερίαΕθνική Ανεξαρτησία παραμένουν επίκαιρα όσο ποτέ, ενώ ο αγώνας ενάντια στον φασισμό αποκτά σήμερα ιδιαίτερη σημασία. Τώρα, που ο φασισμός ξανασηκώνει κεφάλι και δηλητηριάζει συνειδήσεις. Από τον Τραμπ στις ΗΠΑ, την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, μέχρι τη Βενεζουέλα και την Τουρκία, ένα παγκόσμιο αντιδραστικό ρεύμα που εκφράζεται από ακροδεξιές και φασιστικές δυνάμεις δυναμώνει και απειλεί τους λαούς με πολέμους, φτώχεια και εξαθλίωση. Στις συνθήκες αυτές, καλούμαστε να δυναμώσουμε τον αγώνα ενάντια στον φασισμό, τον πόλεμο και την αντίδραση, για δημοκρατία και ειρήνη. Τώρα, που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ βαθαίνει όλο και περισσότερο την εξάρτηση της χώρας μας από τους ιμπεριαλιστές της ΕΕ και των ΗΠΑ. Μετά το τρίτο μνημόνιο και το μπαράζ των αντιλαϊκών «προαπαιτούμενων» μέτρων που ψηφίζονται σχεδόν καθημερινά για την εξασφάλιση των δόσεων και την «επιτυχή» έκβαση των αξιολογήσεων από τους «θεσμούς», ο λαός μας ζει στο πετσί του τις συνέπειες της ξενόδουλης και υποτελούς πολιτικής των μνημονίων. Πετσοκομμένοι μισθοί και συντάξεις, ανεργία, ξεπούλημα του δημόσιου πλούτου, απολύσεις, φτώχεια και εξαθλίωση, αυτή είναι η «δίκαιη ανάπτυξη» της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης. Αυτές είναι οι καλύτερες μέρες που τάζουν στον λαό και τη νεολαία. Παράλληλα, μετά και τις συμφωνίες με τον Τραμπ και τις ΗΠΑ, η χώρα μας βυθίζεται ακόμη περισσότερο στον βούρκο της υποτέλειας και της εξάρτησης από τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, διατηρώντας και ενισχύοντας τις νατοϊκές βάσεις του θανάτου. Τώρα, που η δημόσια δωρεάν παιδεία δέχεται νέα πλήγματα, ιδιαίτερα μετά και την ψήφιση του αντιεκπαιδευτικού νόμου Γαβρόγλου. Δίδακτρα, διάσπαση πτυχίων, συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων, αυτά είναι μερικά μόνο από τα νέα μέτρα που έρχονται να χτυπήσουν το δικαίωμα της νεολαίας στις σπουδές. Την ίδια στιγμή που τα πτυχία μας μετατρέπονται σε κουρελόχαρτα και διαβατήρια ανεργίας, την

ίδια στιγμή που οξύνονται όλο και περισσότερο οι ταξικοί φραγμοί και χιλιάδες νέοι πετιούνται έξω απ’ τη δευτεροβάθμια και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την ίδια στιγμή που το μέλλον που μας τάζουν είναι το μέλλον του κυνηγιού μιας θέσης ελαστικής και ανασφάλιστης εργασίας, το μέλλον της μετανάστευσης. 44 χρόνια μετά, το Πολυτεχνείο εμπνέει, διδάσκει και οδηγεί. Όπως και τότε, έτσι και τώρα, λαός και νεολαία καλούμαστε να αγωνιστούμε για Μόρφωση, Δουλειά, Δημοκρατία, Εθνική Ανεξαρτησία, για να βγει η χώρα μας από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, για να φύγουν οι αμερικανονατοϊκές βάσεις, για να είναι ο λαός μας κυρίαρχος και η χώρα μας ανεξάρτητη. Η Πορεία καλεί τη νεολαία να τιμήσει μαζικά και αγωνιστικά την επέτειο των 44 χρόνων από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, παλεύοντας στο πλευρό του λαού για μια πραγματικά λαϊκή και δημοκρατική παιδεία σε μια ελεύθερη και ανεξάρτητη Ελλάδα. • Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία-Εθνική Ανεξαρτησία • Έξω οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, η ΕΕ και το ΔΝΤ • Κάτω τα μνημόνια της υποδούλωσης και της εξαθλίωσης • Κίνημα νεολαίας μαζικό, αγωνιστικό, αντιιμπεριαλιστικό

Όλοι στην αντιιμπεριαλιστική πορεία του Πολυτεχνείου Παρασκευή 17 Νοέμβρη, 3.00 μμ, Σταδίου και Κολοκοτρώνη! 43


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 44

περιοδικό

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Σήμα: βαδίζοντας για τη συμπλήρωση ενός χρόνου λειτουργίας

Σ

τις 17 του Δεκέμβρη συμπληρώνεται ένας χρόνος ζωής και λειτουργίας του Σήματος, του πολιτιστικού χώρου της Πορείας στο κέντρο της Αθήνας. Με την απόφαση για τη δημιουργία ενός τέτοιου χώρου, ένα νέο κεφάλαιο άνοιξε για την Πορεία, στην εισαγωγή του οποίου μπορεί κανείς να «διαβάσει» την αναγκαιότητα για μια πλατύτερη, πιο θαρρετή και μαζικότερη απεύθυνση στον κόσμο γύρω μας. Έναν κόσμο που, το σύστημα, χρόνια τώρα, δουλεύει σκληρά για να τον εγκλωβίσει στους κόλπους του ατομισμού και να τον γαλουχήσει με το δόγμα «καν’ το μόνος σου». Έναν κόσμο όμως που, σε μία λεγόμενη περίοδο «κινηματικής νηνεμίας», αναζητά διεξόδους και προοπτική, κόντρα σε ένα «προδιαγεγραμμένο» μνημονιακό μέλλον που προσπαθούν να του εξασφαλίσουν με νύχια και με δόντια, η άρχουσα τάξη και οι εκάστοτε κυβερνήσεις της. Στη διάρκεια αυτών των μηνών, διοργανώθηκαν στο Σήμα, πληθώρα πολιτικών, πολιτιστικών και επιστημονικών εκδηλώσεων, μουσικές βραδιές, γλέντια, εκθέσεις ζωγραφικής, φωτογραφίας, μικροτεχνίας. Ανάμεσα σ’ αυτές ξεχώρισαν για τη σημασία και το περιεχόμενό τους οι εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τα 70 χρόνια από το άνοιγμα του κολαστηρίου της Μακρονήσου. Πλήθος κόσμου, συναγωνιστών και φίλων έδωσαν το παρών σε μια ιδιαίτερα συγκινητική εκδήλωση στην οποία τίμησαν με επίσης με την παρουσία τους δύο ήρωες μακρονησιώτες. Στο ίδιο πνεύμα και ιδιαίτερα πολυπληθής ως προς την παρουσία φίλων και συναγωνιστών, ήταν και η πολιτιστική εκδήλωση με τίτλο «Η τέχνη στην αντίσταση» στην οποία αναδείχθηκαν λίγο-πολύ άγνωστες πτυχές της πολιτιστικής δράσης του ΕΑΜικού κινήματος κατά τη διάρκεια της κατοχής και της αντίστασης. Φυσικά εξέχουσα σημασία είχε η εκδήλωση μνήμης και τιμής στο μεγάλο κομμουνιστή ηγέτη Νίκο Μπελογιάννη. Καθώς φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από το κοσμοϊστορικό γεγονός της μεγάλης σοσιαλιστικής Οκτωβριανής επανάστασης, γεγονός που σηματοδότησε την έναρξη της πιο λαμπρής περιόδου στην ιστορία του κομμουνιστι44

κού κινήματος, με επίκεντρο τη Σοβιετική Ένωση, δεν έλειψαν από το Σήμα πολυποίκιλες και πολύμορφες εκδηλώσεις. Ανάμεσά τους ιδιαίτερη σημασία είχε η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε και συνδιοργανώθηκε από την Πορεία και τον Εκπαιδευτικό Όμιλο με θέμα την εκπαίδευση στη Σοβιετική Ένωση αλλά και σειρά άλλων στις οποίες αναδείχθηκαν τα επιτεύγματα της περιόδου της οικοδόμησης του Σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ένωση, η ανάδειξη του πολιτισμού στη χώρα των Σοβιέτ. Σημαντική επίσης ήταν η εκδήλωση για την καπιταλιστική παλινόρθωση στην ΕΣΣΔ στην οποία αναπτύχθηκαν διεξοδικά οι θέσεις του μ-λ κινήματος γύρω από το ζήτημα που απασχολεί εδώ και πάνω από μισό αιώνα το κομμουνιστικό κίνημα. Ιδιαίτερα σημαντική επίσης και με την παρουσία πάρα πολλών νέων ανθρώπων ήταν η εκδήλωση-συζήτηση για την Οκτωβριανή επανάσταση και τη νεολαία που πραγματοποιήθηκε στο Σήμα. Το ζωτικό κύτταρο του όλου εγχειρήματος, η νεολαία της Πορείας, απέδειξε όλο αυτό το διάστημα, ότι διαθέτει ανεξάντλητες δυνατότητες, που αφορούν στη διοργάνωση εκδηλώσεων, στην καθημερινή λειτουργία του Σήματος αλλά πολύ περισσότερο στη θαρρετή απεύθυνση σε φίλους και συναγωνιστές να βρεθούν και να ενισχύσουν με την παρουσία τους τον πολιτιστικό χώρο του Σήματος. Η νεολαία ανέλαβε τη μεγαλύτερη ευθύνη και έφερε σε πέρας με επιτυχία, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, τις απαιτητικές εργασίες για τη διαμόρφωση του χώρου. Πρωτοστάτησε στη διοργάνωση πολλών από τις προαναφερθείσες εκδηλώσεις ενώ στήριξε έμπρακτα με την παρουσία της την καθημερινή λειτουργία του Σήματος. Δημιούργησε την κινηματογραφική ομάδα του Σήματος, στα πλαίσια της οποίας προβλήθηκαν πολλές και ενδιαφέρουσες ταινίες, με επακόλουθη συζήτηση επάνω στο περιεχόμενο τους ενώ και η υπό διαμόρφωση μουσική ομάδα αποτέλεσε συστατικό στοιχείο πολιτικών-πολιτιστικών εκδηλώσεων, όπως ήταν αυτές για την Τέχνη στην Αντίσταση, για τον Νίκο Μπελογιάννη και για τη Μακρόνησο. Κοινός παρονομαστής όλων αυτών ήταν η σκληρή κι με μεράκι δουλειά και η συλλογική προσπάθεια. Φυσικά, το στοίχημα για τη νεολαία είναι να απαντήσει στην πρόκληση της άρχουσας τάξης που προβάλει σαν κυρίαρχη ιδεολογία τον ατομισμό και την υποταγή, αξιοποιώντας τις δυνατότητές της, να αντιτάξει τη συλλογικότητα ως τη μόνη απάντηση στο μέλλον που διαγράφουν για το λαό και τη νέα γενιά. Μέσα από πρωτοβουλίες και αξιοποιώντας τον πολιτισμό, το Σήμα επιβεβαιώνει πως μπορεί να γίνει κέντρο μετάδοσης του ελπιδοφόρου και αισιόδοξου μηνύματός για τη νεολαία αλλά και συνολικότερα. Συμπληρώνοντας ένα χρόνο ζωής και δράσης, το Σήμα απέδειξε έμπρακτα πως μπορεί να γίνει το επίκεντρο του ενδιαφέροντος και πόλος έλξης για πολλούς νέους συναγωνιστές και φίλους. Για το επόμενο διάστημα θέτουμε σαν βασικό μας στόχο να μονιμοποιήσουμε και να διευρύνουμε ακόμα περισσότερο την εμβέλεια του Σήματος. Μυρτώ Σ.


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 45

περιοδικό

Για το «Ριζοχάρακο» "Στο ρίζωμα του χαρακιού πουλί μου να κουρνιάσεις ν’ αναντρανίσεις κι ύστερα στη μπόρα να πετάξεις"

Η

συνείδηση κι η αναπαραγωγή της μουσικής παράδοσης ενός λαού, είναι παράγοντας διαμόρφωσης εθνικής ταυτότητας, γεγονός που όσον αφορά το λαό μας ειδικά, πιστοποιείται με καθαρότητα σε κρίσιμες περιόδους της νεότερης ιστορίας του. Τα αγωνιστικά κι επαναστατικά τραγούδια της Εθνικής Αντίστασης, τα αντάρτικα, πολύ χαρακτηριστικά, δανείστηκαν μελωδίες, ρυθμούς, ακόμα και στίχους των κλέφτικων και δημοτικών τραγουδιών. Η παράδοση συνεγείρει και συνέχει, σμιλεύοντας ταυτόχρονα τη συνείδηση. Οι σημαντικότεροι από τους Έλληνες δημιουργούς, στην παράδοση βάσισαν τα πιο μακρόπνοα από τα έργα τους: τον «Επιτάφιο» ο Θεοδωράκης, το «Μεγάλο μας Τσίρκο» ο Ξαρχάκος, την «Ιθαγένεια» και το «Χρονικό» ο Μαρκόπουλος, το «Βρώμικο Ψωμί» ο Σαββόπουλος, και τα περισσότερα από τα έργα του -αν όχι όλα, ο νεότερος Θανάσης Παπακωνσταντίνου. Στη λαϊκή παράδοση πάτησε πριν απ’ όλα το ρεμπέτικο. Καθ’ όλη δε τη μαύρη αυτή περίοδο για το λαό και τον τόπο, ξαναζωντανεύουν και μαζικοποιούνται ο ένας μετά τον άλλον οι όμιλοι και οι σύλλογοι παραδοσιακών χορών, σε σημαντικό μάλιστα βαθμό από τη νεολαία. Για το Νεκτάριο Μαρίνο και την Πόπη Βασιλείου, μουσικούς και καλλιτέχνες με την πιο ουσιαστική σημασία του όρου, η κατάδυση στα βαθειά νερά της κρητικής κατά μείζονα λόγο μουσικής παράδοσης, αποτελεί βασική πλευρά της καλλιτεχνικής τους ταυτότητας και σταθερό προσανατολισμό. Προσανατολισμός που έφερε στο δρόμο τους τον Κρητικό λυράρη Γιάννη Λεθιωτάκη, οδηγώντας παραπέρα στη γέννηση ενός δίσκου με τον αντιπροσωπευτικό τίτλο «Ριζοχάρακο», που σύμφωνα με το κρητικό γλωσσικό ιδίωμα είναι ο «μεγάλος ριζωμένος βράχος, το χαράκι που έχει βαθιά ρίζα». Πρόκειται για ένα σύνολο 13 μουσικών κομματιών, οκτώ από τα οποία είναι διασκευές παραδοσιακών κρητικών τραγουδιών, και πέντε νέες συνθέσεις σε παραδοσιακό ύφος. Το έργο αντανακλά το δίχως άλλο τη γνώση, την αγάπη, το μεράκι και την ιδιαίτερη ματιά των τριών μουσικών πάνω στην κρητική μουσική παράδοση, όσο και την ανάγκη τους να μοιραστούν αυτόν τον πλούτο με τις νεότερες γενιές, που αντικρίζουν μέρος της ταυτότητάς τους στην ανάσα της παραδοσιακής μουσικής. Οι νέες συνθέσεις των Νεκτάριου Μαρίνου και

Γιάννη Λεθιωτάκη, προδίνουν με τη σειρά τους τη δύναμη και τη γονιμότητα αυτής της μακρόχρονης τριβής, που δεν σταματά ν’ ανοίγει δρόμους στη μουσική δημιουργία. Πέρα από τους τρεις βασικούς συντελεστές, τον Γιάννη Λεθιωτάκη που παίζει λύρα κι έχει επιμεληθεί την παραγωγή του δίσκου, το Νεκτάριο Μαρίνο που παίζει λαγούτο και μπουλγαρί κι έχει συνθέσει μαζί τον Γιάννη Λεθιωτάκη τα πέντε νέα κομμάτια του δίσκου, και την Πόπη Βασιλείου, που παίζει τσέλο, στάμνα και τραγουδά, συμμετέχουν ακόμα οι: Αρετή Κοκκίνου (κιθάρα), Χάρης Παπανικολάου (κιθάρα και ούτι), Αλέξανδρος Καστανιώτης (καβάλ), Βαγγέλης Αγγελιδάκης (λαγούτο), Σίμος Κουφάκης (κρουστά), Πάνος Γρηγοριάδης (κρουστά) κι ο Κωστής Κωνσταντόπουλος (κρουστά). Συνέβαλαν ακόμα δημιουργικά και οι: Άννα Τακάκη Μαρκάκη (στίχοι), Γιώργης Βρέντζος [Κάτης] (τραγούδι, στίχοι), και Μαρία Γράμψα (τραγούδι). Παραθέτουμε ενδεικτικά κάποιους από του τίτλους των κομματιών: Πολεμιστής (Συρτό), Ερωτόκριτος, Ριζοχάρακο (Συρτό), Τόπε χρυσέ (Συρτό), Λαβωματιά (Συρτό), Σημείο (Ορχηστρικό), Αγέρας είσαι (Τραγούδι). Το ένθετο φυλλάδιο του δίσκου, κοσμούν και τέσσερις πίνακες του Νεκτάριου Μαρίνου. Ας σημειωθεί, τέλος, πως η παρουσίαση του δίσκου θα γίνει στο ΣΗΜΑ, στον Πολιτιστικό χώρο της Πορείας. Γιάννη, Πόπη, Νεκτάριε, δεν μένει παρά να σας ευχηθούμε ώρα καλή στην πρύμνη σας κι αέρα στα πανιά σας... 45


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 46

περιοδικό

O άνθρωπος από ατσάλι

Ό

ταν δεις μια ταινία ή διαβάσεις ένα κόμικ με υπερήρωες αυτό που περιμένεις είναι ένα μάτσο τύποι με χρωματιστές στολές να χτυπιούνται μεταξύ τους για να σώσουν τον κόσμο και μια κοινή άποψη για το ζήτημα είναι ότι αυτά είναι αν όχι κάποιες χαζές ιστορίες- απλά μέσα διασκέδασης και τίποτε άλλο. Αυτά τα κόμικς και οι ταινίες μπορούν να λένε αρκετά ακόμα ιδιαίτερα με την πλοκή των ταινιών να είναι εντελώς κοινότυπη και κλισέ. Από την αντι σοβιετική και αντι κουμμουνιστική προπαγάνδα, μέχρι το αναπόφευκτο του καπιταλισμού και από τον ατομικισμό και το φασισμό του Μίλλερ (στο Μπάτμαν) μέχρι το γυναικείο και τα φυλετικά ζητήματα της Αμερικής. Βέβαια τέτοιου τύπου κόμικς δεν είχαν ξεκινήσει όπως είναι σήμερα. Αυτό το διαπιστώνουμε αν γυρίσουμε στην πορεία του πρώτου υπερήρωα. Αυτός είναι ,ο άνθρωπος από ατσάλι, ο Στάλιν (ατσάλινος), ο Σούπερμαν. Δημιουργήθηκε από τους Τζο Σούστερ και Τζέρι Σίγκελ το 1938 και λόγω του ονόματός του δημιουργήθηκε ο όρος superhero (υπερήρωας), ένας όρος που ακριβώς επειδή δεν υπήρχε στα κόμικς, αλλά και στην κουλτούρα εκείνης της εποχής γενικότερα, θα ακολουθήσει την πορεία του ήρωα. Ο Σούπερμαν ήταν ένας τελείως διαφορετικός χαρακτήρας στην αρχική του σύλληψη. Καταρχάς τώρα, όταν αναρωτιόμαστε ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης ενός υπερήρωα, η απάντηση συνήθως είναι για να παλέψει με άλλους υπερήρωες ή με έναν υπερκακό (supervillain), όμως στο ξεκίνημα του κόμικ δεν υπήρχαν υπερκακοί 46

όπως σήμερα καθώς, ο Σούπερμαν αντιμετώπισε έναν τέτοιο μόλις στο 13ο τεύχος της σειράς. Πιο πριν οι υπόλοιποι αντίπαλοί του ήταν σαν τους μέσους ανθρώπους, βέβαια ούτε ο Σούπερμαν ήταν όπως σήμερα. Αν και η πρώτη του έκδοση μπορεί να θυμίζει έναν θεό ανάμεσα σε ανθρώπους, έναν εξωγήινο με τη δύναμη να πετά αυτοκίνητα σαν μπαλάκια , αλύγιστο και γρήγορο σαν σφαίρα. Ωστόσο ο σημερινός Σούπερμαν πετάει στον ουρανό, ρίχνει λέιζερ κτλ. Το ζητούμενο όμως της αρχικής του μορφής ήταν ότι οι αντίπαλοι του Σούπερμαν αποτύπωναν την αστική τάξη είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο. Βέβαια δεν τους αντιμετώπιζε με μαζικό αγώνα και επανάσταση (ακόμη και να ήθελαν να γράψουν κάτι τέτοιο οι δημιουργοί του θα είχαν διάφορα προβλήματα και κυρίως ποινές στην Αμερική του 1938). Η δημοσιότητα του ήρωα στηρίζονταν στη νεολαία της Αμερικής που είχε την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει το κόμικ. Μια πρώτη στροφή στη πορεία του ήταν όταν η κυβέρνηση του Ρούσβελτ τον εντόπισε καθώς συνδέθηκε με το αγώνα κατά των ναζί. Έχει κάποια αξία να αριθμήσω μερικά παραδείγματα των πρώτων ιστοριών του για να γίνει με πιο σαφή τρόπο η σύγκριση με το παρόν . Στην πρώτη του εμφάνιση, ο Σούπερμαν ανακαλύπτει ότι ένας θανατοποινίτης έχει καταδικαστεί λανθασμένα. Τη νύχτα που θα εκτελεστεί η ποινή του, ο Σούπερμαν πάει στο αρχοντικό του κυβερνήτη, χτυπά έναν σωματοφύλακα και απαιτεί αναβολή της εκτέλεσης καθώς το ρολόι χτυπά κάτω στην κάτω δεξιά πλευρά κάθε πάνελ. Λίγες σελίδες αργότερα, ο Σούπερμαν ανακαλύπτει ότι ένας Αμερικανός κατασκευαστής όπλων έχει εξαγοράσει έναν γερουσιαστή των Ηνωμένων Πολιτειών ώστε να ψηφίσει στις Η.Π.Α. υπέρ του πολέμου μεταξύ δύο μικρών χωρών, κερδίζοντας δισεκατομμύρια για τη βιομηχανία όπλων. Ο Σούπερμαν συνειδητοποιεί ότι ο νόμος έχει εξαγοραστεί και πωληθεί και δε θα επιλύσει το πρόβλημα, οπότε παίρνει τη δικαιοσύνη στα χέρια του τρομοκρατώντας τους ενόχους. Πριν σταματήσει τα όπλα των Ηνωμένων Πολιτειών και τον μικρό πόλεμο, ο Σούπερμαν αναγκάζει τον κατασκευαστή όπλων να στρατολογηθεί στο στρατό της μιας πλευράς και να αντιμετωπίσει τα δικά του βρώμικα προϊόντα καθώς δουλεύουν. Με το Comics Action # 3, ο Σούπερμαν αγωνίζεται για τους εργαζόμενους, ή, με μεγαλύτερη ακρίβεια, πηγαίνει κρυφά ως μετανάστης ανθρακωρύχος για να τιμωρήσει τον ιδιοκτήτη του ορυχείου για ανασφαλείς συνθήκες εργασίας που ο Κλαρκ Κεντ αποκαλύπτει ενώ δουλεύει σε μια ιστορία για όλους τους προλετάριους που κινδύνεψαν σε αυτή τη καπιταλιστική παγίδα θανάτου. Ο Σούπερμαν αποφασίζει ότι ο καλύτερος τρόπος για να αποκατασταθεί η εκδίκηση είναι να προσελκύσει το αφεντικό και τους μεθυσμένους φίλους του στο ορυχείο και στη συνέχεια να τους θάψει ζωντανούς σε αυτό, ώστε να μπορεί να τους δει να στραγγαλίζουν ο ένας τον άλλον σε απόγνωση όταν τα αποτυχημένα χρηματοκιβώτια του ορυχείου αποκαλυφθούν ως άχρηστα Σε άλλη ιστορία αφιέρωσε κάποιο χρόνο


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 47

περιοδικό

για να μεταπείσει τους τοπικούς ληστές με μια διάλεξη για την τα στερεότυπα που υπήρχαν για τις δυνάμεις του άξονα. Η οικονομική τάξη. Ο «άνθρωπος από ατσάλι» αναλύει τις υλι- αντιμετώπιση που έχει και ανέκαθεν είχε η Αμερική για οποικές συνθήκες των αστικών συνοικιών της Μητρόπολης και οδήποτε άλλο κράτος είτε είναι είτε πρόκειται να βρεθεί σε καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση επέτρεψε στην σύγκρουση με αυτό, είναι να ενεργοποιήσει όλα τα μέσα, περιοχή να καταρρεύσει τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά, δηλαδή ταινίες, σειρές, ΜΜΕ, «έρευνες» κλπ για να επηρεάμε αποτέλεσμα οι νέοι να στραφούν σε εγκληματικές συμμο- σει την κοινή γνώμη (λέγε με Σοβιετική Ένωση, Κίνα, Μέση ρίες, καθώς οι στέγες των καταλυμάτων τους καταρρέουν Ανατολή και πιο πρόσφατα Β. Κορέα).Την απειλή των πάνω τους. Ο Σούπερμαν σκέφτεται πώς μπορεί να φέρει τον japanazis αντιμετώπισαν και άλλοi υπερήρωες όπως η Ρούσβελτ για να διορθώσει το πρόβλημα. Συνειδητοποιεί Wonder Woman και ο Captain America. Φυσικά, εκτός από το όμως ότι για να πάρει μια φιλελεύθερη κυβέρνηση που δεν να δέρνουν φασίστες, είχαν και δευτερεύουσες υποχρεώσεις, κάνει τίποτα για να αντιμετωπίσει μια πραγματική οικονομική όπως να προμοτάρουν τα λεγόμενα war bonds (αυτά ήταν καταστροφή την οποία αρνείται να αναγνωρίσει, πρέπει να την χρεόγραφα που έβγαζε η κυβέρνηση για να ενισχύσει τον αντικαταστήσει με μια φυσική καταστροφή, αντί να καλύψει αμερικάνικο στρατό με χρήματα των πολιτών) ή να προτρέτην ατέλειωτη υπαιτιότητα της κοινωνικής τάξης. Η ανακούφι- πουν τα παιδιά να μαζεύουν και να χαρίζουν σίδερα σε πολεση από καταστροφές θα χρησιμοποιηθεί μόνο για να αντιμε- μικές βιομηχανίες που μέχρι πριν ήταν αντίπαλοι του τωπιστεί μια αποκαλούμενη «πράξη του Θεού». Ο Σούπερμαν Σούπερμαν. Οι αντί ναζί δράσεις του ήρωα κίνησαν και το είναι στην ευχάριστη θέση να επιβάλει μια πράξη του ίδιου και ενδιαφέρον των ΣΣ καθώς στην εφημερίδα τους Das όχι θεόσταλτη. Για να μην ξεπεράσει τη δική της επιθετική Schwarze Korps κατακρίνουν των ήρωα και τους εβραίους καταστροφή της γειτονιάς, η κυβέρνηση στέλνει την Εθνική δημιουργούς του γράφοντας: Φρουρά για να πάει στο κράτος του Κεντ και όταν τα στρατεύ- «Ο Jerry Siegel, ένας πνευματικά και φυσικά περιτμημένος ματα δε λειτουργούν σωστά, στέλνουν τα αεροπλάνα για ορι- άντρας που έχει την έδρα του στη Νέα Υόρκη, είναι ο εφευρέσμένους βομβαρδισμούς εγχώριας ειρηνευτικής διαδικασίας. της μιας πολύχρωμης φιγούρας με εντυπωσιακή εμφάνιση, Με τη δομή όμως της αστικής τάξης να διαταράσσεται και να ένα ισχυρό σώμα και ένα κόκκινο μαγιό που απολαμβάνει τη μην μπορούν πλέον να αποδώσουν την ευθύνη πουθενά δυνατότητα να πετάξει μέσα από τον αιθέρα. αλλού εκτός από τους εαυτούς τους, η βοήθεια στην περιοχή Ο Ισραηλίτης εφευρέτης ονόμασε αυτό τον ευχάριστο τύπο με υπερβολικά αναπτυγμένο σώμα και υπανάπτυκτο μυαλό ακολουθεί γρήγορα. Αυτές οι περιπέτειες αφού είχαν μεγάλη απήχηση "Σούπερμαν". Διαφήμισε ευρέως την αίσθηση δικαιοσύνης και επιτυχία οι άνθρωποι πίσω από το κόμικ αποφάσισαν να του Σούπερμαν, κατάλληλη για μίμηση από την αμερικανική επικαλεστούν έναν κακό άξιο συναγωνισμού για να αντιμετω- νεολαία. πίσει τον Σούπερμαν. Με έναν απλοϊκό τρόπο τον έκαναν το Όπως μπορείτε να δείτε, δεν υπάρχει τίποτα που οι ακριβώς αντίθετο του Σούπερμαν, αδύναμο σωματικά και Σαδδουκαίοι δεν θα κάνουν για χρήματα!» γέρο, αλλά με υπεράνθρωπη ευφυΐα, αστό επιστήμονα με απεριορίστους πόρους, μεγαλομανή και τόσο αφοσιωμένο στο να κατακτήσει τις μάζες, όσο αφοσιωμένος ήταν και ο σούπερμαν να τις ελευθερώσει. Αυτός λεγότανε The Ultra-Humanite, αλλά λόγω εμφάνισης και προχωρημένης ηλικίας δεν παρέμεινε για πολύ στη σειρά (αφού αντικαταστάθηκε από τον γνωστό μέχρι σήμερα Λεξ Λούθορ), όμως η συνεισφορά του ήταν η δημιουργία του όρου υπερκακού (super-villain). Από εκείνο το σημείο ο σούπερμαν δεν υπερασπιζόταν τον εργάτη, μιας και όλοι πλέον ήταν μικροί για εκείνον και τους νέους του αντιπάλους. Οι υπερήρωες απομακρύνθηκαν από της ανθρώπινες συγκρούσεις και τις φαντασίες εκδίκησης των εργατών και των παιδιών τους αλλά απασχολούνταν με την αντιμετώπιση των παράλογων σχεδίων των υπερκακών για παγκόσμια κυριαρχία, τα οποία όταν αποτρέπονταν δεν άλλαζαν την υπάρχουσα κατάσταση, δηλαδή τον καπιταλισμό, και δεν είχαν καμία πρόθεση να αναφερθούν σε κάτι τέτοιο. Και έτσι γεννήθηκε η συνταγή για τους υπερήρωες που κυριαρχεί μέχρι σήμερα στα κόμικς και τις ταινίες. Δηλαδή ο ήρωας θα αποτρέψει τον κακό και θα τον κλείσει στη φυλακή χωρίς κανένα πρόβλημα, ακόμα και αν στην πορεία πεθάνουν χιλιάδες με της πράξεις του, αφού θα έχει «δυστυχώς» αναγκαστεί να προβεί σε τέτοιες ενέργειες. Σχεδόν κατευθείαν η νέα δουλειά του Σούπερμαν ήταν να αντιμετωπίσει μια καινούργια απειλή, τους japanazi που είχαν μια δόση φαντασίας και όλα 47


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 48

περιοδικό

Υπήρχε ένα πρόβλημα και κατέστρεψε τους υπερή- τα βαριεστημένα παιδιά (που λίγο αργότερα θα ανακάλυπταν ρωες ως μια ανερχόμενη εμπορική επιχείρηση πριν καλά την τηλεόραση), μπέρδευαν συχνά στις ιστορίες τους το τη καλά στηθεί. Όταν ο Σούπερμαν χτυπούσε τυχαίους καπιταλι- φαντασία και την πραγματικότητα. Αυτό περιλάμβανε την στές, ή ακόμα και παράξενους σούπερ κακούς με φαινομενι- έντονη προβολή των αποτρόπαιων στερεότυπων του κά ατελείωτες πηγές, θα μπορούσε να φέρει το κακό με ευκο- «Κίτρινου Κινδύνου», που φυσικά παρέπεμπε στην Κόκκινη λία στο τέλος του χωρίς να φαινόταν σαν ιδιαίτερα μεγάλο Κίνα. Την δεκαετία του ’60, η DC (η εταιρεία που έβγαζε πρόβλημα. Αλλά τι θα έκανε ο Σούπερμαν αν πολεμούσε τον στρατό του Χίτλερ; Θα πέταγε απλά στο σπίτι του Χίτλερ και θα τον Σούπερμαν) βρήκε ανταγωνιστή, με την εμφάνιση της τον έδερνε, μετά τον Μουσολίνι, και μετά τον Χιροχίτο; Και MARVEL και των ηρώων Spider-Man, X-Men, Fantastic Four, μετά θα έκανε το ίδιο και σε οποιονδήποτε άλλο ήταν απαραί- Avengers κλπ. Έτσι ο Σούπερμαν ανέλαβε κάθε γελοίο και τητο για να ηττηθεί η φασιστική διακυβέρνηση και να βυθίσει παιδιάστικο ρόλο που σκέφτονταν οι εκδότες για να διατηρήτις πρωτεύουσες του Άξονα στο χάος; Εάν βέβαια συνέχιζαν σουν την πρωτιά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η να του αντιστέκονται, ο Σούπερμαν θα μπορούσε πάντα να παρακάτω ιστορία. Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών επιστρέψει και να εξαλείψει όλες τις δεξαμενές του εχθρού, ζητά από τον Σούπερμαν να πάει για μια συμπλοκή με τον τα πλοία, τα αεροπλάνα και τις μάχες με το ένα χέρι δεμένο Μπάτμαν που προσπαθεί πραξικοπηματικά τα ελέγξει την πίσω από τη πλάτη του. Ποιος θα μπορούσε άλλωστε να τον πόλη του για να την σώσει από τη διαφθορά. Ενώ εξηγεί γιατί, σταματήσει ύστερα μάλιστα και μετά τη λήξη του Δεύτερου κατά λάθος αναφέρει ότι είναι για την προστασία των αμερικαΠαγκόσμιου Πολέμου σε μια μέρα; Είναι ο Σούπερμαν. νικών συμφερόντων. Αμέσως διορθώνει τον εαυτό του, μιλώΕν τέλει το έκανε, αλλά οι συγγραφείς της σειράς, ντας για τη δημοκρατία. Ενώ διαθέτει την ευφυία και μπορεί αισθανόμενοι την υποχρέωση για λόγους ευπρέπειας και να καταλάβει τους πραγματικούς λόγους πίσω από τους οποίπιθανόν λόγω της συνεχούς παρουσίας κυβερνητικών λογο- ους «πρέπει» να αντιμετωπίσει τον Μπάτμαν, ο Σούπερμαν κριτών, έπρεπε να το αιτιολογήσουν σαν μια «φανταστική πάει τελικά στον πόλεμο, ως καλός και υπάκουος στρατιώτης. ιστορία» ακόμα και στον κόσμο του Σούπερμαν. Θα ήταν χαζό Το κόμικ παίρνει το παλιό σύνθημα του Σούπερμαν για την να γραφτεί μια ιστορία κόμικς κατά τη διάρκεια του πολέμου, «αλήθεια, τη δικαιοσύνη και τον αμερικανικό τρόπο» και διεόπου ο Χίτλερ θα έχανε τόσο απλά από έναν υπερήρωα. Θα ρευνά τη σκοτεινή πλευρά του. Ο Σούπερμαν εδώ παρουσιάήταν εξίσου απαράδεκτο να γραφτεί ότι ο Χίτλερ υπερίσχυσε ζεται ως μεταφορά για το αμερικανικό στρατιωτικό-βιομηχανιτου Σούπερμαν, ιδιαίτερα όταν το κοινό φανταζόταν μέρα κό σύστημα. Είναι ασταμάτητος και παντοδύναμος. Σε αυτό το νύχτα ότι θα χάσει ο Αδόλφος. Ο Σούπερμαν έπρεπε να στη- κόμικ του Μίλλερ, ο Μπάτμαν νικά τον Σούπερμαν και αυτό ρίξει την πολεμική προσπάθεια με ολόψυχο εθνικισμό, ενώ είναι το σενάριο της ταινίας του 2016 «Batman vs Superman: παρέμεινε διακριτικά και αδέξια απομακρυσμένος από την Dawn of Justice» (βέβαια σε ένα πιο χαλαρό ύφος σε σχέση άμεση συμμετοχή στον μεγαλύτερο αγώνα κατά του κακού με το ιδιαίτερα βίαιο κόμικ). Σε αυτήν ακριβώς την αιματηρή στην ιστορία του 20ού αιώνα. Με άλλα λόγια, έπρεπε να γίνει και βίαιη κατάσταση έχουν «κολλήσει» όλοι οι υπερήρωες τα τελευταία 30 χρόνια. μέλος της μπουρζουαζίας... Οι Super-villains έχουν γίνει περιττοί σε ιστορίες Οι υπερήρωες είχαν κολλήσει σε ένα δύσκολο μέρος, ακόμα κι αν τα κόμικς που έδειχναν τον Χίτλερ να χάνει από υπερηρώων, μια ιδέα που επιβράβευσε η Marvel στη δεκαετία όλους τους ήρωες πούλαγαν τόσο, όσο το κρακ και η κοκαΐνη. του 1960 και συνέχισε να προχωράει εις βάρος της παλιάς Ο πραγματικός «άνθρωπος από ατσάλι» (Στάλιν) ήδη έσωζε φρουράς του DC στις πωλήσεις και τη δημοτικότητα. Οι κακοί τον κόσμο από τους Ναζί, ενώ οι μεγάλες δυτικές χώρες (και τύποι χρησιμεύουν τώρα ως ώθηση για τους υπερήρωες να πρώτα και κύρια οι ΗΠΑ) παρακολουθούσαν αμέτοχες. Ο αμε- συναντηθούν, να εκδηλώσουν σοβαρά συμπτώματα διαταραρικάνικος τύπος προετοιμαζόταν να στραφεί σε μια άλλη χής προσωπικοτήτων, να καταστρέψουν πόλεις, καθώς και να κατεύθυνση, καθώς ο πόλεμος είχε πλέον τελειώσει και νέες χτυπιούνται μεταξύ τους για παρεξηγήσεις που ακόμη και ένα συμμαχίες έπρεπε να φτιαχτούν, καθώς άρχισαν να χτυπούν τετράχρονο θα μπορούσε να λύσει χωρίς βία, στη συνέχεια να δυνατά τα τύμπανα του πόλεμου εναντίον των Κόκκινων. Στο συνεργαστούν για να νικήσουν τον υποτιθέμενο «πραγματικό τέλος του πολέμου, οι υπερήρωες άρχισαν διακριτικά να απο- εχθρό» μέσα σε λίγες σελίδες ή λεπτά που απομένουν -εκτός χωρούν από τις σελίδες των κόμικς, ενώ ολοένα και πιο προ- αν υπάρχει συνέχεια στις ταινίες, και φυσικά, πάντα υπάρχει. κλητικά προϊόντα πήραν τη θέση τους, γεμάτα σαρκαστική και Κομμάτι της λαϊκής λογοτεχνίας, που ενσαρκώθηκε αρχικά αχαλίνωτη παρωδία, τραύμα του πεδίου μάχης και ιδιαίτερα από έναν ριζοσπαστικό αριστερό ακτιβιστή που πωλούσε εκαζόμπι. τομμύρια αντίγραφα των περιπετειών του κάθε μήνα, τώρα Οι μοναδικοί επιζώντες της σύγκρουσης της δεκαε- μπορεί να υπερηφανεύεται για «best seller» βιβλία που κινούτίας του 1950 ήταν οι επιτυχείς πριν τον Παγκόσμιο πόλεμο νται κάτω από εκατό χιλιάδες αντίτυπα, χωρίς κανείς να νοιά(Superman, Batman και Wonder Woman), οι οποίοι αφιερώ- ζεται πλέον για αυτά, καθώς οι Avengers βγάζουν το ισοδύναθηκαν στην καταπολέμηση των κομμουνιστών σαμποτέρ (που μο του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) μιας μικρής χώρας ήταν εύκολο να αντιμετωπιστούν αφού τότε θεωρούνταν ότι σε εισπράξεις. Ακριβώς όπως οι super-κακοποιοί έχασαν την βρίσκονταν παντού ανά πάσα στιγμή, επίσης έχαναν πολύ αξία τους, έτσι και για το κόμικ, οι αναγνώστες έγιναν τελείως ευκολά, αλλά παρόλα αυτά δεν εξαφανίζονταν ποτέ, σαν τα περιττοί στην εμπορική επιχείρηση των υπερηρώων . Αιμίλιος Α. κουνούπια). Οι «καλλιτέχνες», προκειμένου να παρασύρουν 48


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 49

περιοδικό

ΠΡΟΔΟΣΙΑ Με πρόδωσες με πρόσχημα την αγάπη. Μπήγοντας τα νύχια σου στην ατελέσφορη αναζήτηση του παρελθόντος μέσα στο παρόν. Αγνόησες το σήμαντρο της αληθείας σκεπάζοντάς το με εκκωφαντικούς ήχους απελπισίας. Με πρόδωσες όταν από τα σκοτάδια της πλάνης κατόρθωσα να σε πείσω να ανασύρεις την καταβαραθρωμένη σου ψυχή. Όταν τσακισμένη απ’ τον πόνο στριφογύριζες σαν περιστρεφόμενος δερβίσης. Τώρα προσπαθώ να σε ξεχάσω πνίγοντάς σε στο κούφιο μου ποτήρι. Κάποτε θα σκορπίσω την στάχτη σου στην απέραντη άμμο της λήθης. Κι αν στο μυαλό μου κάποιο βράδυ έρθεις πάλι, θα αυτομαστιγωθώ σαν τους Ιησουίτες, καθώς θαρρώ θα είναι πιο όμορφες οι νύχτες αν η ψυχή μου την προδοσία έχει ξεπεράσει. Κωνσταντίνος Νεκτάριος

Στα Γιάννενα εγκαινιάζεται η «ΣΦΗΝΑ»!

Τ

ο ΣΗΜΑ διαγράφοντας μια ΠΟΡΕΙΑ 450 χιλιομέτρων, έφτασε πολύ ισχυρό και μπαίνει ως «ΣΦΗΝΑ» και στα Γιάννενα! «ΣΦΗΝΑ» είναι το όνομα του πολιτιστικού χώρου νεολαίας στα Γιάννενα και επιδιώκει να κάνει αυτό ακριβώς που δηλώνει και το όνομα του στεκιού μας! Να μπει δηλαδή ΣΦΗΝΑ στα κυρίαρχα πρότυπα πολιτισμού και διασκέδασης που προβάλλονται, να απευθύνει μια εναλλακτική αντιπρόταση προς τους κόλπους της νεολαίας πρώτα και κύρια, αλλά και προς τους φίλους συναγωνιστές και συντρόφους όλων των ηλικιών. Σε λιγότερο από ένα χρόνο από τα Εγκαίνια του ΣΗΜΑτος, του Πολιτιστικού χώρου της Πορείας στη Αθήνα, η ΣΦΗΝΑ πήρε σειρά και διοργάνωσε εγκαίνια στις 11/11/2017, στην Αραβαντινού 6. Η ΣΦΗΝΑ επιδιώκει και θα επιδιώξει να αποτελέσει σημείο ανα-

φοράς για τη νεολαία στα Γιάννενα μιας ανατρεπτικής πρότασης στο πεδίο του πολιτισμού αλλά και της πολιτικής! Θα επιχειρήσει να αποτελέσει βάση και βήμα ώστε οι ζωηρές, οι εναλλακτικές ιδέες της νεολαίας να μπαίνουν ΣΦΗΝΑ στα κυρίαρχα πρότυπα πολιτισμού και διασκέδασης που μας προβάλλουν. Όπως έχει σημειωθεί από την πρώτη στιγμή, ένας πλούτος δραστηριοτήτων, με πολιτιστικό, καλλιτεχνικό, επιστημονικό, πολιτικό περιεχόμενο, θα αποτελέσει το πρόγραμμα λειτουργίας του πολιτιστικού πολυχώρου της Πορείας. Συζητήσεις, εκδηλώσεις, προβολές, εκθέσεις, δρώμενα, όλα έχουν θέση στο πρόγραμμα που θα διαμορφώσει και θα παρουσιάσει η ΣΦΗΝΑ, από το οποίο δεν θα λείπουν τα γλέντια και οι βραδιές αφιερωμένες στο τραγούδι, στον χορό, στη διασκέδαση. Απευθύνουμε κάλεσμα σε όλους τους φίλους και τους μελλοντικούς φίλους της ΣΦΗΝΑΣ να αγκαλιάσουν αυτό εγχείρημα, να σταθούν δίπλα, να ενισχύσουν το ελπιδοφόρο πολιτιστικό «άνοιγμα» που επιχειρεί η Πορεία, καθώς θα πραγματοποιούνται, στο αμέσως προσεχές διάστημα, και τα πρώτα βήματα συστηματικής λειτουργίας τού χώρου. Να αποτελέσουν όλοι με την όποια συμβολή τους τη ψυχή και την πνοή της ΣΦΗΝΑΣ! Από το πιο απλό, να περάσουν να συζητήσουμε και να γνωριστούμε, μέχρι να προτείνουν και να διοργανώσουμε μια πολιτική-πολιτιστική ιδέα του ενδιαφέροντός τους. Η Πορεία απευθύνει θερμή πρόσκληση πρώτα και κύρια στους κόλπους της νεολαίας, μα και στους κύκλους φίλων και συναγωνιστών όλων των ηλικιών, να στηρίξουν με την παρουσία τους τη σημαντική προσπάθεια που τώρα ξεκινά!

49


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 50

από την Οκτωβριανή Επανάσταση

Η Οκτωβριανή Επανάσταση φωτίζει τον αγώνα των λάων για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση

Σ

υμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από την μεγάλη οκτωβριανή επανάσταση. Η Οκτωβριανή σοσιαλιστική επανάσταση αποτέλεσε ένα κοσμοϊστορικό γεγονός, καθώς έθεσε για πρώτη φορά το ζήτημα της απάλειψης της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, έθεσε την εργατική τάξη σε τάξη κυρίαρχη πολιτικά και τον λαό που μέχρι τότε ζούσε κάτω από τον ζυγό του τσαρισμού και των τσιφλικάδων κυρίαρχο της κοινωνίας και της ζωής του. Με την οκτωβριανή επανάσταση εγκαινιάστηκε μια νέα εποχή στην ανθρωπότητα, αυτή που φέρνει στο ιστορικό προσκήνιο την εργατική τάξη, τις ανάγκες, τα οράματα και την ιστορική της αποστολή.

Τα προεπαναστατικά χρόνια Το επαναστατικό κίνημα είχε ήδη διανύσει μια πολύχρονη πορεία μεγάλων αγώνων, που γεννήθηκαν σε μια Ρωσία, η οποία συγκεντρώνει μια σειρά αντιθέσεων, που υπό το καθεστώς της ιδιομορφίας της καπιταλιστικής ανάπτυξης χωρίς την αποτίναξη της τσαρικής εξουσίας, αυτές τελικά γιγαντώνονται, διαμορφώνοντας τα προεπαναστατικά χρόνια ένα ιδιαίτερο εκρηκτικό μείγμα. Ένα εκρηκτικό μείγμα που οι απαγορεύσεις, οι αποκλεισμοί, η καταπίεση και η αδίστακτη τσαρική τρομοκρατία (στο διάστημα 1907-1910 μόνο στις κεντρικές φυλακές θα πεθάνουν 40.000 επαναστάτες) δεν θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Ροθστάιν για την σημασία των αγώνων αυτών στο ξέσπασμα της Οκτωβριανής επανάστασης: “Ρώσοι χωρικοί, υποτελείς λαοί κ αργότερα βιομηχανικοί εργάτες γεμίζουν την ιστορία της Ρωσίας στο 19ο και μέχρι τις αρχές του 20ου με ατελείωτες αγροτικές εξεγέρσεις, εθνικές ανταρσίες, εργατικές μαχητικές διεκδικήσεις και επαναστατική πολιτική δράση που πνίγονται στο αίμα μα πάντοτε ξαναγεννιόνταν. Κανένας λαός της δυτικής Ευρώπης δεν μπορεί να παρουσιάσει μια τόσο μεγαλοπρεπή σειρά από αγώνες εναντίον της τυραννίας... σαν αυτούς που έδωσαν οι λαοί της Ρωσίας μέσα στα 150 χρόνια πριν την επανάσταση του 1917”.(Α.Ρ) Το ξέσπασμα του Α' παγκοσμίου πολέμου, φέρνει μεγαλύτερη δυστυχία στο λαό της Ρωσίας, ο οποίος συνεχίζει να ασφυκτιά από την τσαρική απολυταρχία. Όλες οι αντιθέσεις οξύνονται και οι εξελίξεις επιταχύνονται. Τα σοβιέτ των εργατών που εμφανίζονται για πρώτη φορά το 1905, αλλά και των αγροτών και στρατιωτών, στα 1917 αναδεικνύονται σε βασικό παράγοντα των πολιτικών εξελίξεων. Η σωστή ανάγνωση του Α παγκοσμίου πολέμου από το κόμμα του Λένιν, η γραμμή, τα συνθήματα και τα καθήκοντα που θέτουν μπροστά σε αυτόν οδηγούν στο Φλεβάρη του 1917

Από τον Φλεβάρη στον Οκτώβρη Η αστικοδημοκρατική επανάσταση του Φλεβάρη κατάλυσε την τσαρική απολυταρχία, όμως η αστική προσωρινή κυβέρνηση που εγκαθιδρύθηκε, εξυπηρετώντας τα συμφέ50

ροντα των κεφαλαιοκρατών, συνέχισε τον πόλεμο. Στον επόμενο χρόνο (κυβέρνηση Κερένσκυ) με το επαναστατικό κίνημα χαρακτηρίζεται από φάσεις υποχώρησης και ανόδου και το μπολσεβίκικο κόμμα με ηγέτη τον Λένιν θέτοντας σωστά αιτήματα θα καταφέρει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των μαζών. Με την συντριβή του πραξικοπήματος του Κορνίλωφ, ο αγώνας φουντώνει σε πόλεις και ύπαιθρο και η τεράστια πλειοψηφία του λαού με μπροστάρη τους μπολσεβίκους ρίχνεται στη μάχη που ολοκληρώνεται με την νίκη της μεγάλης οκτωβριανής σοσιαλιστικής επανάστασης. Η Οκτωβριανή επανάσταση ανατρέπει την αστική τάξη και εγκαθιδρύει την εξουσία των Σοβιέτ. Για πρώτη φορά θα δημιουργηθεί ένα νέου τύπου κράτος, το σοβιετικό σοσιαλιστικό κράτος της διδακτορίας του προλεταριάτου, ένα κράτος που μάχεται για την απελευθέρωση των καταπιεζόμενων από κάθε σκλαβιά. Ένα κράτος που θα στερεί από τους πλούσιους και κεφαλαιοκράτες την ελευθερία να εκμεταλλεύονται και να καταπιέζουν. Από τις πρώτες μέρες μετά την επανάσταση ξεκινάει


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:13 πμ Page 51

περιοδικό

το τιτάνιο έργο της της εγκαθίδρυσης και οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Την επομένη της επανάστασης στο συνέδριο των σοβιέτ ψηφίζονται δύο σπουδαία διατάγματα. Το διάταγμα της γης, με το οποίο παραχωρείται χωρίς αποζημίωση η γη των τσιφλικάδων και των γαιοκτημόνων, του στέμματος και της εκκλησίας στους χωρικούς, και το διάταγμα της ειρήνης με σκοπό το τερματισμό του πολέμου. Στο ίδιο συνέδριο συγκροτείται η πρώτη Σοβιετική Κυβέρνηση και το συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού, πρόεδρος του οποίου εκλέγεται ο Λένιν. Θα ακολουθήσουν η διακήρυξη των δικαιωμάτων των λαών της Ρωσίας, που προβλέπει την ισότητα και τα κυριαρχικά δικαιώματα των λαών της Ρωσίας και την κατάργηση όλων των εθνικών και θρησκευτικών προνομίων και περιορισμών, καθώς και η διακήρυξη των δικαιωμάτων των εργαζόμενων και εκμεταλλευομένων μαζών. Γίνονται έτσι τα πρώτα βήματα για την οικοδόμηση του νέου κράτους. Οι επόμενοι μήνες όμως είναι αρκετά κρίσιμοι. Η εύθραυστη Σοβιετική Ένωση, οικονομικά καθυστερημένη και βαθιά πληγωμένη από το πόλεμο, έχει ανάγκη την ειρήνη. Με κανέναν άλλον τρόπο παρά μόνο με αυτός μπορεί να υπάρξει επόμενη μέρα για την σοσιαλιστικήοικδόμηση. Αυτή η “βρώμικη”σύμφωνα με τον Λένιν ειρήνη, Θα γίνει πράξη με την συνθήκη Μπρεστ-Λίτοφσκ. Σε μια στιγμή εξαιρετικά δύσκολη για την επανάσταση, με τη διορατικότητα του Λένιν και Στάλιν, μια μάχη γραμμών μέσα στο κόμμα θα έχει την έκβαση της συνέχισης του μεγάλου εγχειρήματος. Αντίπαλοι της επαναστατικής γραμμής από την πρώτη στιγμή θα είναι ο Μπουχάριν, ο Τρότσκι και ο Ζηνόβιεφ. Με την “πολιτική των επαναστατικών φράσεων”, την στιγμή που η σοβιετική εξουσία αναζητά μια σπιθαμή γης, για να ριζώσει, τη στιγμή που η ανακωχή και η ειρήνη είναι μονόδρομος, ενα-

ντιώνονται με κάθε τρόπο σε αυτή την ανάγκη, στο όνομα της διεθνούς επανάστασης! Η “πολιτική των επαναστατικών φράσεων” όπως εύστοχα ονόμασε ο Λένιν, αποτελεί από τότε μέχρι σήμερα τη μεγάλη “προσφορά” του τροτσκισμού στο κίνημα και στην ουσία είναι αυτή που σε κάθε κρίσιμη φάση στην υπόθεση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης θα συνταχθεί και θα υπηρετήσει τις δυνάμεις της αντεπανάστασης

Εμφύλιος-ξένη επέμβαση Η ειρήνη όμως δεν θα διαρκέσει πολύ οι δυνάμεις της αντεπανάστασης, η εσωτερική αντίδραση και οι όλες οι ιμπεριαλιστικές χώρες θέλουν να καταπνίξουν την επανάσταση και την οικοδόμηση της νέας κοινωνίας. Από τον ΑπρίληΜάη του 1918 η αντεπανάσταση περνάει σε άλλο επίπεδο. Αγγλία, Γαλλία, ΗΠΑ, Ιαπωνία αλλά και Γερμανία εισβάλουν στην χώρα, υποκινούν, στηρίζουν, εφοδιάζουν και εξοπλίζουν εκστρατευτικά σώματα (Κόλτσακ, Ντενίκιν, Κρασνώφ κλπ) και σε συνεργασία πάντα με τις εσωτερικές αστο-τσιφλικάδικες δυνάμεις, που θέλουν να ανακαταλάβουν την εξουσία, δημιουργούν κυβερνήσεις σε διάφορες σημαντικές περιοχές της Σοβιετικής Δημοκρατίας. Ειδικά μετά τη λήξη του Α Παγκοσμίου, οι δυνάμεις της Αντάντ εντείνουν την επεμβατική τους δράση κατευθύνουν στρατηγικά ολόκληρο το αντεπαναστατικό μέτωπο, δημιουργούν το εκστρατευτικό σώμα της Ουκρανίας και αποφασίζουν τον πλήρη αποκλεισμό της. Η χώρα των σοβιέτ το Φθινόπωρο του 1919 είναι κυκλωμένη από την ξένη και ντόπια αντίδραση και όλα δείχνουν ότι το μέλλον της είναι δυσοίωνο. Οι μπολσεβίκοι μπροστά στον κίνδυνο, θα υποτάξουν την οικοδόμηση και την οικονομική ζωή της χώρας στις ανάγκες του μετώπου και του στρατού μετατρέποντας τα μετόπισθεν και ολόκληρη την επικράτεια σε ένα

51


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:14 πμ Page 52

από την Οκτωβριανή Επανάσταση

“ένοπλο στρατόπεδο”. Ο Κόκκινος Στρατός έχοντας στο πλευρό του τις αστείρευτες λαϊκές δυνάμεις θα συντρίψει έναν φαινομενικά πολύ ισχυρότερο εχθρό. Το 1922 οριστικά πια, μέσα από έναν πολυετή αιματηρό εμφύλιο και αναρίθμητες εγκληματικές ξένες επεμβάσεις ο σοβιετικός λαός θα βγει ξανά νικητής. Η Οκτωβριανή Επανάσταση έχει καταγράψει ένα ακόμη έπος!

Η ίδρυση της Κ.Δ. Σε αυτές τις συνθήκες τον Μάρτη του 1919 πραγματοποιείται στη Μόσχα το συνέδριο ίδρυσης της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Η 3η Διεθνής, τέκνο και αυτή της οκτωβριανής επανάστασης, θα συνεισφέρει αποφασιστικά στους αγώνες των λαών, θα συμβάλει ουσιαστικά στην σωστή ιδολογικοπολιτική κατεύθυνση των Κομμουνιστικών Κομμάτων και ειδικά με τη γραμμή που υιοθετεί μπροστά στην άνοδο του φασισμού και τον Β παγκόσμιο θα οδηγήσει στην εποποιία της αντιφασιστικής νίκης, και στην νέα εκρηκτική άνοδο του παγκόσμιου κομμουνιστικού και λαϊκού κινήματος.

Τα επιτεύγματα της οικοδόμησης. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, μετά από 8 χρόνια αιματηρών πολέμων, πάνω σε μια καθυστερημένη οικονομία και ένα 52

αδύναμο βιομηχανικό σύστημα η σοβιετική ένωση μέσα σε ελάχιστα χρόνια, ουσιαστικά μέσα σε μια 15ετία χωρίς πόλεμο θα μετατρέψουν μια χώρα εξουθενωμένη σε ένα κράτος που θα βρίσκεται οικονομικά σε επίπεδα ανάλογα με τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες. Αυτά που οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες κατάφεραν σε 100 και 150 χρόνια, καταδυναστεύοντας τους λαούς τους, κάνοντας πολέμους και δημιουργώντας αποικίες, στερώντας την ελευθερία και καταπατώντας κάθε δικαίωμα, η Σοβιετική Ένωση το κατάφερε σε ελάχιστα χρόνια, ενώ παράλληλα είχε να επιδείξει τεράστια επιτεύγματα σε προοδευτικές κατακτήσεις, πολιτισμό, τέχνες και επιστήμη. Στο τομέα της γεωργίας έχουμε τη μεγάλη κολεκτιβοποίηση με την δημιουργία των κολχόζ , μια νέα μορφή συλλογικής ιδιοκτησίας που ενισχύθηκε από το κράτος. Με τη κολεκτιβοποίηση η μισοκαθυστερημένη μέχρι τότε γεωργία μετατρέπεται σε μια σύγχρονη και εκμηχανισμένη γεωργία , με τρακτέρ και τα πιο σύγχρονα μηχανήματα, τα οποία παρήγαγε πια το ίδιο το κράτος. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση της αγροτικής παραγωγής, καλύπτοντας πρώτα τις εσωτερικές ανάγκες, αλλά προσφέροντας και εξαγωγικές δυνατότητες. Από το 1913 χοντρικά η γεωργική παραγωγή αυξήθηκε κατά 33% . Από την άλλη η χώρα με την εκτίναξη της βιομηχανίας γίνεται πια μια μεγάλη βιομηχανική χώρα. Σε πολλούς κλάδους της βιομηχανίας πλέον ήταν πρώτη δύναμη παγκοσμίως. Έφτασε η παραγωγή της βιομηχανίας της να είναι πάνω από 9 φορές μεγαλύτερη απ' ότι το 1913 και πλέον η παραγωγή προερχόταν όχι μόνο από τη βαριά βιομηχανία αλλά και την βιομηχανία βασικών αγαθών και όλα αυτά με σχεδόν το 100% των εργοστασίων κρατικών. Για όλα αυτά ο Στάλιν και οι μπολσεβίκοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο με το πρώτο, δεύτερο και τρίτο πεντάχρονο πλάνο, η υλοποίηση των οποίων επιτεύχθηκε σε λιγότερο από τον προβλεπόμενο χρόνο. Και αυτό κατορθώθηκε, γιατί οι στόχοι που τέθηκαν, έγιναν στόχοι όλων των εργατών και αγροτών. Οι εργάτες μέσα στα συνδικάτα συζήταγαν και αποφάσιζαν οι ίδιοι για τους τρόπους με τους οποίους θα αυξήσουν την παραγωγή, θα γίνουν πιο αποτελεσματικοί και θα διοικούν αποτελεσματικότερα τα εργοστάσια. Παράλληλα με όλα αυτά δίνεται όμως και ένας τεράστιος αγώνας στο μέτωπο της πολιτιστικής επανάστασης. Πρώτο μέλημα του νέου κράτους είναι αμέσως μετά την επανάσταση, η εξάλειψη της αγραμματοσύνης καθώς 3 στους 4 κατοίκους δεν ξέρει γραφή και ανάγνωση. Με το λαϊκό επιτροπάτο για την παιδεία θα οργανωθεί η παιδεία για όλο το λαό. Θα κληθεί το σύνολο του πληθυσμού από 8 εως 50 ετών να μάθει γράμματα, ενώ χτίζονται παντού νέα σχολεία, εκδίδονται χιλιάδες τίτλοι εκπαιδευτικών βιβλίων, τα οποία προσφέρονται δωρεάν στους πολίτες, ενώ οι ενήλικες μαθητές διευκολύνονται με μειώσεις ωραρίου χωρίς περικοπή μισθού. Ο αγώνας αυτός για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και η μάχη στο τομέα της παιδείας δίνεται τα επόμενα χρόνια σε όλη τη Σοβιετική Ένωση. Στην Ουκρανία και στη Λευκορωσία ενώ το 1928 μόλις το 15% του πληθυσμού ήξερε γραφή και ανάγνωση μέχρι το 1933 έφτασε το 80%, πράγμα το οποίο φάνηκε από την αύξηση πωλήσεων εφημερίδων από


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:14 πμ Page 53

περιοδικό

880.000 σε 9 εκατομμύρια φύλλα. Επίσης για τις άλλοτε καταπιεσμένες εθνότητες και τους λαούς της Σ.Ε. άνοιξαν χιλιάδες σχολεία που διδάσκονταν την δικιά τους γλώσσα. Χαρακτηριστικό είναι ότι μόνο μέσα στο 1935 άνοιξαν 3.300 καινούρια σχολεία, με τη σοβιετική ένωση να γεμίζει με κολέγια, σχολές καλών τεχνών, θέατρα, λέσχες και πολλούς ακόμη πολιτιστικούς οργανισμούς άγνωστους μέχρι τότε, για τους λαούς της και όχι μόνο. Μιλώντας για πολιτισμό το βασικότερο είναι ότι κατακτήθηκε σε αυτή τη περίοδο και με αυτές τις δυσκολίες, η επτάωρη εργασία, με την εργάσιμη εβδομάδα να είναι από τις μικρότερες στο κόσμο, η ασφάλιση και η δωρεάν ιατρική περίθαλψη με το δωρεάν σύστημα υγείας για όλους. Θεσμοθετήθηκε και δόθηκε προτεραιότητα στην κατάργηση των διακρίσεων και την πραγματική (και όχι απλά διακηρυκτική) ισότητα των δύο φύλων και στην προστασία των παιδιών. Όλα αυτά συνέβαλαν στη μείωση κατά 4 φορές της παιδικής θνησιμότητας και κατά 7 φορές της βρεφικής, ενώ ο μέσος όρος ζωής υπερδιπλασιάστηκε. Ακόμα, σε μια περίοδο που όλος ο καπιταλιστικός κόσμος μαστίζεται απο οικονομική κρίση και τα ποσοστά ανεργίας στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες είναι πάνω από 20 και 25% η σοβιετική ένωση εκμηδενίζει την ανεργία και τον 1931 κλείνει και το τελευταίο γραφείο ευρέσεως εργασίας. Η πρόοδος είναι ανάλογη βέβαια στις τέχνες και στην επιστήμη. Από τα πρώτα χρόνια εθνικοποιούνται θέατρα και κινηματογράφοι και παρέχονται δωρεάν εισιτήρια για θεατρικές παραστάσεις. Μα ακόμα και κατά τη διάρκεια των πολέμων ανθίζουν η μουσική, το θέατρο και ο κινηματογράφος. Οι τέχνες ανήκαν πια σε όλο τον λαό και όχι στους πλούσιους. Ενδεικτικό της ενασχόλησης και συμμετοχής του λαούς στις τέχνες είναι ότι το 1927 περίπου 35 εκατομμύρια κόσμος παρακολούθησε 24.000 θεατρικούς κύκλους. Το ίδιο συμβαίνε και με τις επιστήμες για τις οποίες ο Παβλώφ, μετά θα τονίσει: ¨Σήμερα στη χώρα μας η επιστήμη τιμάται από τις μεγάλες μάζες του λαού. Άλλοτε ήταν ξεκομμένη από τη ζωή και ξένη στο κόσμο, τώρα βλέπω να υπολογίζεται και να εκτιμάται από μια ολόκληρη χώρα." Και αυτά από έναν επιστήμονα που για αρκετά χρόνια μετά την επανάσταση ήταν πολέμιος της σοβιετικής κυβέρνησης και της οικοδόμησης σοσιαλισμού. Η καθιέρωση του ελεύθερου χρόνου και η μείωση της εργάσιμης εβδομάδας έδωσε διεξόδους στην κοινωνία και στην νεολαία να εμπλακεί με τις τέχνες και τις επιστήμες. Για πρώτη φορά οι σοβιετικοί πολίτες αντίκρισαν τις φυσικές ομορφιές της χώρας τους, πράγμα αδύνατο προπολεμικά. Η εταιρία προλεταριακού τουρισμού απέκτησε εκατοντάδες χιλιάδες μέλη και οργάνωσε χιλιάδες εκδρομές, όταν οι “διακοπές” ήταν άγνωστη λέξη για τους εργάτες των δυτικών χωρών. Στο όρος Ελμπρούζ για παράδειγμα, ενώ μέσα σε ενα αιωνα είχαν γίνει 59 αναβάσεις και σχεδόν όλες από ξένους, οργανώθηκαν 2000 αναβάσεις μέσα σε ένα χρόνο. Οι τεράστιες αυτές κατακτήσεις σε όλους τους τομείς οφείλονται στις πρωτοβουλίες της σοβιετικής εξουσίας, στα πλάνα που έβαλε, μα κυρίως στη μαζική συμμετοχή και το αγκάλιασμα όλης της κοινωνίας. Χαρακτηριστικό είναι το σταλινικό σύνταγμα στα μέσα της δεκαετίας του 30' το οποίο

συζητήθηκε πλατιά μέσα στην κοινωνία. Το σχέδιο του συντάγματος τυπώθηκε σε 60 εκατομμύρια αντίτυπα. 36 εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν σε 527.000 συζητήσεις που πήραν λέξη λέξη το σύνταγμα έχοντας πραγματικό λόγο πάνω σε αυτό. Στην επιτροπή συντάγματος στάλθηκαν πάνω από 150.000 τροποποιήσεις που ομαδοποιήθηκαν και λήφθηκαν υπόψη στο τελικό σχεδιασμό. Ακόμα και ξένοι συγγραφείς και δημοσιογράφοι παραδέχτηκαν τότε πως αποτέλεσε ένα περίφημο μάθημα πολιτικής. Η συνεχής άνοδος της σοβιετικής ένωσης σε όλους τους τομείς, και τα κατορθώματα που είχε καταφέρει σε ελάχιστο διάστημα βέβαια επηρέαζε τις διεθνείς εξελίξεις. Οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες σε κάθε ευκαιρία προσπαθούσαν να προπαγανδίσουν, να σαμποτάρουν, να εμπλακούν και να χτυπήσουν ανοιχτά στην σοβιετική ένωση. Το μίσος και ο φόβος τους για τον κομμουνισμό, για ό,τι είχε οικοδομήσει η Σοβιετική Ένωση σε 15 χρόνια και ο απόηχος που είχε για όλους τους λαούς, που ήταν έκδηλα από την αρχή της επανάστασης,τώρα πια γιγαντώνονταν.

Η Σοβιετική Ένωση στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε αυτές τις συνθήκες το τέρας του φασισμού ξεπροβάλλει και ενισχύεται με την άνοδο στην εξουσία της 53


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:14 πμ Page 54

από την Οκτωβριανή Επανάσταση

Γερμανίας του Χίτλερ. Από τα μέσα της δεκαετίας του 30΄ ο Στάλιν και οι Μπολσεβίκοι βλέπουν το ενδεχόμενο πολέμου προ των πυλών και θα κάνουν τιτάνιες προσπάθειες για την αποφυγή του, αλλά θα βρουν απέναντί τους όλες τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες οι οποίες προσδοκούσαν μέχρι τελευταίας στιγμής σε μια αλληλοεξόντωση Γερμανίας και Σοβιετικής Ένωσης. Η 3η διεθνής θα δώσει τα χαρακτηριστικά του πολέμου αυτού και τα καθήκοντα όλων των κομμουνιστών στο πόλεμο, που επρόκειτο να ξεσπάσει. Η Σοβιετική ένωση είναι αυτή, που θα σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος του β' παγκοσμίου πολέμου, θα γκρεμίσει το χιτλεροφασισμό και θα καρφώσει την κόκκινη σημαία στην καρδιά του Ράιχσταχ προσφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Στον πιο καταστροφικό πόλεμο που γνώρισε η ανθρωπότητα η σοβιετική ένωση θα χάσει εκατομμύρια ψυχές και τις μισές της επιχειρήσεις. την ώρα που όλες οι υπόλοιπες χώρες είχαν ελάχιστες συγκριτικά απώλειες. Και όμως αυτή η χώρα με τους κοντά 20 εκατομμύρια νεκρούς (ανάμεσα τους τα πιο πρωτοπόρα στοιχεία) και μετρώντας ανυπολόγιστες καταστροφές, καταφέρνει στην επόμενη πενταετία να ανοικοδομήσει και πάλι το κράτος ξεπερνώντας κάθε προσδοκία. 70.000 καμμένα χωριά, 1710 πόλεις, 32000 εργοστάσια , θα χτιστούν από την αρχή, ενώ το εθνικό εισόδημα διπλασιάζεται σε σχέση με πριν το πόλεμο. Αυτή η 35ετία σοσιαλιστικής οικοδόμησης και η μεγάλη αντιφασιστική νίκη θα αλλάξει το παγκόσμιο μεταπολεμικό χάρτη. Με το 1/3 του χάρτη και περισσότερο του 1 δις του πληθυσμού να ανήκουν στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο, με την

54

εγκαθίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, με την ώθηση που δόθηκε σε εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα για την αποτίναξη του αποικιακού ελέγχου, με τα εργατολαϊκά κινήματα των δυτικών χωρών να κερδίζουν συνεχώς έδαφος και κατακτήσεις, η ΕΣΣΔ δεν είναι πια μια χώρα αποκομμένη, που πολεμάει μόνη της. Είναι πια οι αγώνες των λαών του μεταπολεμικού κόσμου που δονούν συθέμελα το παγκόσμιο καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα η κυριαρχία του οποίου απειλείται για πρώτη φορά με σοβαρούς όρους στην ιστορία. Όλα αυτά πραγματοποιήθηκαν με την γραμμή και την καθοδήγηση της μαρξιστικής και λενινιστικής θεωρίας, με τη γραμμή που χάραξαν οι Μπολσεβίκοι, ο Λένιν και ο Στάλιν, μια γραμμή που οδήγησε τους καταπιεσμένους λαούς και τις μάζες να πιστέψουν και να παλέψουν για την αποτίναξη της εκμετάλλευσης, να παλέψουν για τα κομμουνιστικά ιδανικά. Μια γραμμή που θα ανατραπεί και θα αντικατασταθεί με το 20ο συνέδριο το 1956.

Το 20ο συνέδριο του 1956 ορόσημο της αντεπαναστατικής ανατροπής. Ο ρόλος των άλλων δυνάμεων Ότι δεν κατορθώθηκε με τις σφαίρες και τον πόλεμο από το ιμπεριαλιστικό σύστημα, έγινε με την αναρρίχηση στην εξουσία της Σοβιετικής Ένωσης των ΟπορτουνιστώνΡεβιζιονιστών. Το 20ο συνέδριο σηματοδότησε την αρχή του τέλους για τη Σοβιετική Ένωση, ακολουθώντας όλα τα επόμενα χρόνια μια αντισοβιετική αντεπαναστατική πορεία κατεδάφισης του σοσιαλισμού, παλινόρθωσης του καπιταλισμού, φτάνοντας μέχρι την αποσύνθεση και διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης κάτω από τον ενθουσιασμό και τα χειροκροτήματα του διεθνούς κεφαλαίου. Από τότε ο διεθνής και εγχώριος αναθεωρητισμός (ΚΚΕ-ευρωκομμουνισμός) που γεννήθηκε από τα σπλάχνα του 20ου συνεδρίου, από κοινού με τον τροτσκισμό που υπήρξε από την αρχή σταθερός αντίπαλος της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, θα τροφοδοτήσουν στο όνομα του αντισταλινισμού την πιο χυδαία αντικομουνιστική προπαγάνδα. Αντιγράφοντας την χρουτσωφική λασπολογία θα υιοθετήσουν όλα τα χαλκευμένα στοιχεία και τα ψεύδη της, προσφέροντας τις πιο πολύτιμες υπηρεσίες στην αντίδραση και τον ιμπεριαλισμό. Είναι αυτές οι δυνάμεις που ενώ υπηρέτησαν επι δεκαετίες τον αντισταλινισμό-αντικομμουνισμό, ενισχύοντας από τη μεριά τους (και ο καθένας με τον ειδικό ρόλο του) την αντικομμουνιστική υστερία και τη “θεωρία” των ολοκληρωτισμών και των δύο άκρων, τώρα καμώνονται τους αθώους και “τιμούν” την οκτωβριανή επανάσταση. Είναι αυτές οι δυνάμεις που υπηρέτησαν με σθένος και πάθος ολόκληρη την περίοδο της παλινόρθωσης, χαιρετίζοντας αρχικά τον Χρουτσώφ και όλες τις “νέες” ιδέες της αναθεώρησης του μαξισμού-λενινισμού, υποκλίθηκαν στον Μπρέσνιεφ, μέχρι που ανακάλυψαν την “επανάσταση μέσα στην επανάσταση” στην Περεστρόϊκα. Έφτασαν στο σημείο να υμνούν τα ξεφωνημένα τέκνα της παλινόρθωσης, όταν η Παπαρήγα του ΚΚΕ “προσωπολατρικά” παρέδιδε την προτομή του Ηρακλή στον Γκορμπατσόφ ευγνωμονώντας τον για τους ηράκλειους άθλους του, ενώ οι τροτσκιστές που όσο πιο αντισταλινικός ήταν κάποιος-τόσο καλύτερος για αυτούς, έφτασαν να ανακαλύπτουν στο πρόσωπο του Γιέλτσιν


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:14 πμ Page 55

περιοδικό τον “νέο Τρότσκι”. Όλες αυτές τις δυνάμεις, από τον καθαρό τροτσκισμό μέχρι τον ευρωκομμουνισμό (ΣΥΡΙΖΑ) και το ΚΚΕ, από το 1956 και μετά στήριξαν την αντεπανάσταση και τον αναθεωρητισμό, έκαναν ότι ήταν δυνατό για να ηττηθεί η Οκτωβριανή επανάσταση και να παλινορθωθεί ο καπιταλισμός στη Ρωσία. Αυτές οι δυνάμεις που αναδείχθηκαν σε εχθρούς του κόκκινου Οκτώβρη, στην πραγματικότητα κανένα ουσιαστικό περιεχόμενο δεν μπορούν να δώσουν στις εκδηλώσεις τιμής που διοργανώνουν για την υπεράσπιση της Οκτωβριανής επανάστασης. Κόντρα σε όλα αυτά τα ρεύματα το ΜαρξιστικόΛενισνιστικό κίνημα που γεννήθηκε μέσα στη θύελλα του αντιρεβιζιονιστικού αγώνα (του αγώνα ενάντια στην αναθεώρηση μετά το 20 συνέδριο), αξιοποιώντας την μεγάλη συνεισφορά του κινέζικου κόμματος, του έργου του Μάο και της Μ.Π.Π.Ε. θα δώσει έναν τεράστιο αγώνα για να αποκαλυφθούν τα σχέδια και οι αιτίες της παλινόρθωσης, θα παλέψει με κάθε τρόπο για να εμποδίσει αυτό που το ΚΚΕ και ο τροτσκισμός στην Ελλάδα υπερασπίστηκαν και υπηρέτησαν με κάθε τρόπο. Αυτός ο αγώνας υπεράσπισης της Οκτωβριανής επανάστασης και των αρχών του μαρξισμού-λενινισμού αποτελεί αναμφίβολα μια μεγάλη παρακαταθήκη στην προσπάθεια ανασυγκρότησης και ανασύνταξης των δυνάμεων του κομμουνιστικού κινήματος που αποτελεί σίγουρα την μεγάλη ανάγκη της εποχής.

μύθους και τις θεωρίες, περί ισότητας, δημοκρατίας και ειρήνης που χτίστηκαν όλα αυτά τα χρόνια. Όσο και αν προσπαθούν, να σβήσουν τις χρυσές σελίδες της ιστορίας που έγραψαν οι σοβιετικοί λαοί και το μπολσεβίκικο κόμμα, δεν θα μπορέσουν να ξεγράψουν όλα αυτά που οικοδομήθηκαν το πρώτο μισό του 20ου αιώνα, όλα αυτά που ενέπνευσαν και οδήγησαν εκατομμύρια μαζών να αγωνιστούν για την απάλειψη της εκμετάλλευσης, για την ειρήνη, τη δημοκρατία, την εθνική ανεξαρτησία και το σοσιαλισμό. Ο δρόμος που άνοιξε ο Οκτώβρης θα συνεχίσει να εμπνέει τους λαούς ανά τον κόσμο και ο χείμαρρος που άνοιξε η μεγάλη σοσιαλιστική Οκτωβριανή επανάσταση αναπόφευκτα θα ξαναφουσκώσει.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση φωτίζει το δρόμο των λαών. Σήμερα, οι δυνάμεις του συστήματος , όταν δεν καταφεύγουν στην πτωματολογία και τη χυδαία αντικομμουνιστική προπαγάνδα προσπαθούν να μας πείσουν ότι η Οκτωβριανή επανάσταση ανήκει στο παρελθόν, ότι ο σοσιαλισμός και ότι χτίστηκε και ότι κατορθώθηκε στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα είναι λίγο πολύ ξεπερασμένα. Όμως όλα αυτά που γέννησαν τον Οκτώβρη, που οδήγησαν εκατομμύρια μαζών να παλέψουν για να αποτινάξουν την σκλαβιά και την εκμετάλλευση, όλες οι αντιθέσεις του καπιταλιστικού-ιμπεριαλιστικού συστήματος, που αποτέλεσαν το έδαφος της οκτωβριανής επανάστασης, σήμερα παραμένουν αμείωτες και οξύνονται συνεχώς. Βλέπουμε σήμερα την ψαλίδα πλούτου και φτώχειας να ανοίγει διαρκώς. Μια χούφτα κεφαλαιοκρατών λυμαίνονται όλο τον πλούτο που παράγει η εργατική τάξη. Η εκμετάλλευση, η φτώχεια, η πείνα και η εξαθλίωση ανά το κόσμο συνεχώς αυξάνονται, ενώ γίνεται μια λυσσαλέα επίθεση της αστικής τάξης για την κατάπνιξη των δημοκρατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων. Ο κόσμος συνεχίζει να κυριαρχείται απο μια χούφτα ιμπεριαλιστικών κρατών που καταδυναστεύει λαούς και έθνη, που εξαπολύει νέους πολέμους, ισοπεδώνοντας χώρες και προσαρτώντας νέα εδάφη. Και αυτά με στόχο το ξαναμοίρασμα του κόσμου σε ένα πλαίσιο όξυνσης του ανταγωνισμού των ιμπεριαλιστικών κρατών. Πανηγύριζαν με την πτώση των πρώην σοσιαλιστικών χωρών για το τέλος της εποχής, για την κυριαρχία και σταθερότητα πια του καπιταλιστικού συστήματος. Όμως 20 χρόνια αργότερα ξεσπάει ακόμα μια κρίση του καπιταλιστικού συστήματος, φανερώνοντας τις αγιάτρευτες πληγές του και καταρρίπτοντας όλους τους 55


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:14 πμ Page 56

από την Οκτωβριανή Επανάσταση

Η αφίσα και η Οκτωβριανή Επανάσταση

Η

λέξη αφίσα προέρχεται από το λατινικό «affixus» που σημαίνει επικολλημένος, συνδεδεμένος. Από πολύ παλιά η αφίσα χρησιμοποιήθηκε σαν μέσο διαφήμισης και ανακοινώσεων. Η βελτίωση της τυπογραφίας, η εφεύρεση της λιθογραφίας το 1796 από τον Γερμανό Alois Senefelder και αργότερα της έγχρωμης λιθογραφίας θα αποτελέσει πραγματική ώθηση. Με αυτή τη μορφή, σαν οπτικό μέσο επικοινωνίας, η αφίσα θα εμφανιστεί για πρώτη φορά στο Παρίσι το 1846 όταν ο ζωγράφος Paul Baudry, με τον λιθογράφο Rouchon θα θέσουν σε κυκλοφορία την πρώτη αφίσα διαφημίζοντας κατάστημα ενδυμάτων. Γρήγορα η αφίσα θα καθιερωθεί σαν μέσο επικοινωνίας, προβολής και πληροφόρησης. Οι πρώτες πολιτικές αφίσες εμφανίζονται στα τέλη του 19ου αι. (Παρισινή Κομμούνα, Εργατική Πρωτομαγιά κ.ά.) αλλά αποσπασματικά και σε περιορισμένους αριθμούς εξαιτίας των πρωτόγονων μεθόδων που υπήρχαν την εποχή εκείνη (ξυλογραφία, χαλκογραφία κ.ά.) οι οποίες και δεν μπορούσαν να δώσουν τις ποσότητες μιας μηχανοποιημένης παραγωγής, εξάλλου η χρήση της αφίσας θα αφορά ακόμα, κυρίως την εμπορική διαφήμιση. Παρόλα αυτά η πολιτική αφίσα από τότε που θα εμφανιστεί θα γίνει ένα από τα σημαντικότερα μέσα πολιτικής προπαγάνδας και ζύμωσης και θα χρησιμοποιείται σταθερά από κάθε πολιτική και συνδικαλιστική οργάνωση. Η Οκτωβριανή Επανάσταση θα φέρει πραγματικά

56

ριζική αλλαγή στην πολιτική αφίσα. Θα αξιοποιήσει και θα καθιερώσει την αφίσα σαν ένα από τα βασικότερα μέσα προπαγάνδας και ζύμωσης και θα δώσει τεράστια ώθηση τόσο στην καλλιτεχνική απόδοση όσο και στο πολιτικό περιεχόμενο. Έτσι θα γεννηθεί ένα νέο είδος αφίσας και μια νέα πρωτόγνωρη μορφή τέχνης: Η επαναστατική προπαγανδιστική αφίσα. Η Οκτωβριανή Επανάσταση και η νεαρή χώρα που θα γεννηθεί, η Σ. Ένωση, θα θέσει την πολιτική αφίσα αποκλειστικά στην υπόθεση της επαναστατικής διαπαιδαγώγησης των λαών της Σ. Ένωσης και με όρους μαζικής βιομηχανικής παραγωγής. Η επιτακτική ανάγκη να εξηγηθεί ανάγλυφα στον λαό η πολιτική της σοβιετικής εξουσίας και να μεταδοθούν στις μάζες τα συνθήματα των Μπολσεβίκων θα παίξουν αποφασιστικό ρόλο στην άνθηση της τέχνης της αφίσας. Η επαναστατική-προπαγανδιστική αφίσα έρχεται στην πιο κρίσιμη στιγμή της Επανάστασης γεννημένη από την ίδια την ιστορική ανάγκη να εμψυχώσει, και να καθοδηγήσει τους λαούς της Σ. Ένωσης στην υπεράσπιση της Επανάστασης. Η αφίσα με δυνατές εικόνες με λιγόλογα, απλά και κατανοητά συνθήματα, άγγιζε τη σκέψη και το συναίσθημα του λαϊκού ανθρώπου, ανεξάρτητα από το μορφωτικό του επίπεδο, αφού εκείνη την εποχή το μόνο μέσο μαζικής ενημέρωσης ήταν οι εφημερίδες, οι οποίες όμως ήταν απλησίαστες για την τεράστια πλειοψηφία των σοβιετικών πολιτών εξαιτίας του τεράστιου αναλφαβητισμού που υπήρχε. Το φαινόμενο αυτό που θα γεννηθεί το 1917 θα εξελιχθεί σε ένα ολόκληρο καλλιτεχνικό κίνημα, τον Σουπρεματισμό. Ο Καζιμίρ Μαλέβιτς από τους πρωτεργάτες αυτού του κινήματος, εκπρόσωπος του Αριστερού Μετώπου Καλλιτεχνών (ΛΕΦ) θα συντάξει ένα νέο «καλλιτεχνικό αλφάβητο» βασισμένο στη γλώσσα του χρώματος και της ενέργειας και θα πλησιάσει περισσότερο σε αφηρημένες γεωμετρικές συμβολικές συνθέσεις. Το νέο αυτό είδος θα προσελκύσει τους μεγαλύτερους ζωγράφους και ποιητές της εποχής. Πρωτοπόροι καλλιτέχνες όπως ο Μ. Τσερέμνιχ, ο Ι. Μαλιούτιν, ο Νιούρεμπεργκ, ο Α. Λαβίνσκι, ο Ν. Ντενισόφσσκι, ο Ελ Λισίτσκι -ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ρωσικής πρωτοπορίας, θα εισαγάγει πολλές σπουδαίες καινοτομίες στην τυπογραφία, στο σχέδιο και στο φωτομοντάζ- ο Ντέμιαν Μπέντνι, ο Αλεξάντρ Ροντσένκο και ο ποιητής της Επανάστασης Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι θα θέσουν την τέχνη τους και το ταλέντο τους στην υπόθεση της υπεράσπισης της Επανάστασης. Μόνο ο Μαγιακόφσκι θα βγάλει πάνω από 600 αφίσες. Ανάμεσά τους και ο Γκούσταβ Κλούτσις, πρωτοπόρος στη νέα τεχνική του φωτομοντάζ. Η ενασχόληση τέτοιων μεγάλων καλλιτεχνών με την αφίσα θα μετατρέψει το είδος αυτό σε τέχνη, μια τέχνη που θα μείνει ζωντανή τις επόμενες δεκαετίες στην πορεία της Σ. Ένωσης. Από το 1919 στα πλαίσια του Ρωσικού Τηλεγραφικού Πρακτορείου (ΡΟΣΤΑ) θα δημιουργηθεί η εικαστική ομάδα «ΟΚΝΑ ΡΟΣΤΑ» που κυριολεκτικά σημαίνει «Παράθυρα Σάτιρας της Ρόστα». Οι αφίσες θα έχουν και ένα μικρό κείμενο σε στίχους που μπορούσε να το απομνημονεύσει κάποιος εύκολα. Οι αφίσες θα στηλιτεύουν τους εχθρούς της νεαρής


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:14 πμ Page 57

περιοδικό

Σ. Ένωσης και θα παρουσιάζουν τα επείγοντα θέματα της ημέρας. Το πρωτότυπο της κάθε αφίσας θα αποτυπώνεται με στένσιλ σε 150 ή περισσότερα αντίτυπα και μετά θα μπαίνουν στις προθήκες των καταστημάτων της Μόσχας και άλλων πόλεων, θα είναι τρίχρωμες και θα περιέχουν αποσπάσματα από γνωστούς σατιρικούς στίχους. Η πρώτη αφίσα θα γίνει τον Οκτώβριο του 1919 από τους Μ. Τσερέμνιχ, Ι. Μαλιούτιν, Μαγιακόφσκι και Μουρ. Όλοι όσοι ασχολούνται με την τέχνη της επαναστατικής-προπαγανδιστικής αφίσας, από τους πιο διάσημους μέχρι τους λιγότερο γνωστούς, έβλεπαν το σχεδιασμό της αφίσας σαν επαναστατικό καθήκον. Αυτήν την περίοδο της Επανάστασης, της ξένης ιμπεριαλιστικής επέμβασης και του εμφυλίου οι πρώτες αφίσες τυπώνονται πολύ γρήγορα και σε μεγάλους για την εποχή αριθμούς. Με καυστικό και σατυρικό τρόπο παρουσιάζονται οι εχθροί της επανάστασης και της σοβιετικής εξουσίας που αγωνίζονται με λύσσα ενάντια της: παλιοί μεγαλογαιοκτήμονες και καπιταλιστές, λευκοφρουροί, καπιταλιστικά κράτη της Δύσης. Στις αφίσες παρουσιάζεται ακόμα ο ηρωισμός του λαού στην υπεράσπιση της Επανάστασης και των κατακτήσεων της αλλά και θέματα όπως η δημόσια υγεία, η ισοτιμία των γυναικών και η ανάθεση νέων καθηκόντων στις γυναίκες εργάτριες, η προβολή της νέας επαναστατικής ιδεολογίας, η καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και η ανάγκη για μόρφωση, για βιβλία και επαγγελματική εκπαίδευση και πολλά άλλα. Πολλές αφίσες έχουν και τη σημείωση: «Όποιος σκίσει ή καλύψει την αφίσα, παίρνει το μέρος της αντεπανάστασης!» Οι πρώτες αφίσες παρουσιάζουν επίσης πορτρέτα του Λένιν του ηγέτη της Επανάστασης και τώρα της νεαρής Σοβιετικής Ένωσης, του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους στον κόσμο. Από την αρχή της δεκαετίας του 1920 οι καλλιτέχνες πειραματίζονται με καινούργιες τεχνικές σχεδιασμού (με κείμενα, γραμματοσειρές, χρώματα και γεωμετρικά σχήματα). Το πρώτο έργο της νέας τεχνοτροπίας σχεδιάστηκε από τον Ελ Λισίτσκι και δημοσιεύτηκε το 1920 στην πόλη Βιτέμπσκ «Νικήστε τους Λευκούς με την Κόκκινη Σφήνα». Μεταξύ 1923 και 1925 η σοβιετική διαφήμιση με πρωτεργάτες τον Αλεξάντρ Ροντσένκο και τον Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι δημιούργησε την αφίσα του πολιτικού Κονστρουκτιβισμού. Ο Γκούσταβ Κλούτσις, ο Αλεξάντρ Ροντσένκο και ο Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι θα συνδέσουν την επαναστατική-προπαγανδιστική αφίσα με το καλλιτεχνικό ρεύμα του πολιτικού κονστρουκτιβισμού που προσπαθούσε να αποδώσει κατακτημένες επιστημονικές έννοιες μέσω των εικαστικών τεχνών και κυρίως της γλυπτικής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο περίφημος Πύργος του Τάτλιν που αποδίδει την σπειροειδή εξέλιξη της ιστορίας μέσω της αρχιτεκτονικής-γλυπτικής σύνθεσης. Στις αφίσες παρουσιάζονται στην ίδια εικόνα, η τέχνη και η πραγματικότητα, το φανταστικό και το ρεαλιστικό, ενώ θα χρησιμοποιηθεί το φωτομοντάζ για να γίνει πιο κατανοητό το θέμα. Η αφίσα θα παίξει σπουδαίο ρόλο σε όλη την διάρκεια ύπαρξης της Σ. Ένωσης. Στη νίκη και την εδραίωση της Επανάστασης όπου ο λαός καλείται σε επαγρύπνηση για την περιφρούρηση των κατακτήσεων της Επανάστασης, στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου κυρίαρχο θέμα της αφίσας θα είναι η υπεράσπιση της Σοσιαλιστικής πατρίδας, στη Μεγάλη

Αντιφασιστική Νίκη, στην ανοικοδόμηση. Η αφίσα θα χρησιμοποιείται και αργότερα μετά το 1956 και το περιβόητο 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ οπότε η επαναστατική ψυχή του ΚΚΣΕ ξεριζώνεται και τη διαδέχεται η δεξιά στροφή με τη γραμμή του χρουστσωφικού ρεβιζιονισμού. Αναπόφευκτα η αλλαγή αυτή αντανακλάται και στις αφίσες, οι λανθασμένες αντιλήψεις περί οριστικής και απόλυτης επικράτησης του κομμουνισμού, το τέλος της ταξικής πάλης, η ειρηνική συνύπαρξη, οι μηχανές απέναντι στον άνθρωπο, κυριαρχούν τώρα στη θεματολογία της αφίσας. Όλες αυτές οι αφίσες τυπώνονται σε ποσότητες από 5.000-100.000 αντίτυπα και έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής. Πολλές καταστρέφονται όταν δεν χρειάζονται πλέον. Η θαυμαστή πορεία αυτού του καλλιτεχνικού κινήματος που συνδύασε τις καλύτερες μέχρι τότε εικαστικές παραδόσεις με τις τελευταίες κατακτήσεις της επιστήμης ανέπτυξε με τον καλύτερο τρόπο αυτό το καινούργιο είδος αφίσας και το έθεσε αποκλειστικά στην υπηρεσία της Επανάστασης και του κομμουνιστικού κινήματος. Επάνω σε αυτήν τη κληρονομιά που άφησαν πίσω τους οι Σοβιετικοί δημιουργοί θα πατήσει η ανάπτυξη της πολιτικής αφίσας στο εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα στον 20ο αι. και μέχρι σήμερα. Σήμερα όλοι αυτοί που έχουν ποικίλους τρόπους να ελέγχουν και να χειραγωγούν τα μυαλά των εργαζομένων και της νεολαίας, φιμώνουν και κρατάνε σχεδόν παντελώς αποκλεισμένους από τα ΜΜΕ τους κομμουνιστές και το λαϊκό κίνημα. Έτσι παρόλη τη ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη η αφίσα παραμένει ένα από τα σπουδαιότερα μέσα προπαγάνδας για τους κομμουνιστές και το λαϊκό κίνημα. Θανάσης Κ. 57


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:14 πμ Page 58

από την Οκτωβριανή Επανάσταση

Για το επαναστατικό τραγούδι στην Οκτωβριανή Επανάσταση

Τ

ο επαναστατικό τραγούδι είναι Διεθνής και η Μασσαλιώτιδα. Στην έναρξη του 3ου Πανρωσιστενά δεμένο με τους αγώνες κού Συνεδρίου των Σοβιέτ στις 10 Ιανουαρίου 1918 η των λαϊκών μαζών, με μεγάλους απεργιακούς αγώνες, με «Διεθνής» θα εκτελεστεί σαν κρατικός ύμνος της νεαρής επαναστάσεις και ξεσηκωμούς. Γραμμένα από επώνυμους, Σοβιετικής Ένωσης. Θα συνεχίσει να είναι ο επίσημος ύμνος πολλά από ανώνυμους καλλιτέχνες, τα εργατικά και επανα- της Σ. Ένωσης μέχρι το 1944 οπότε και θα καθιερωθεί ο νέος στατικά τραγούδια εκφράζουν τα συναισθήματα και τη συνεί- κρατικός ύμνος. Στη Σ. Ένωση στα χρόνια του εμφυλίου δηση των καταπιεζομένων, τις ταξικές αντιθέσεις και το επίπε- κυρίως 1918-1920 θα γραφτούν πολλά τραγούδια τόσο από δο της ταξικής πάλης της εποχής που γράφτηκαν. Από τη ερασιτέχνες με πρωτότυπη μουσική ή διασκευές γνωστών «Μασσαλιώτιδα» της Γαλλικής Επανάστασης, τους κομμουνά- λαϊκών τραγουδιών όσο και από επαγγελματίες συνθέτες που ρους της Παρισινής Κομμούνας, τον Ευγένιο Ποτιέ (Eugene συνδέονται με τον Κόκκινο Στρατό Pottier) της «Διεθνούς», τους τραγουδιστάδες της ΟκτωβριΌπου αναπτύχθηκαν μεγάλοι, λαϊκοί και επαναστατιανής Επανάστασης, τον Μαγιακόφσκι, μέχρι τον Γιάννη Ρίτσο κοί αγώνες, αναπτύχθηκε και το εργατικό και επαναστατικό τραπου τις μεγάλες, ματωμένες μέρες του Μάη του 1936 θα γρά- γούδι. Όσο οι λαοί και οι καταπιεσμένοι όπου γης θα αγωνίζοψει μέσα σε τρεις μέρες τον «Επιτάφιο», τον Γούντι Γκάθρυ, νται ενάντια στον ιμπεριαλισμό, τον πόλεμο και την καταπίεση, τον τραγουδοποιό της αμερικάνικης εργατικής τάξης, και πάντα θα ξεπηδάνε μέσα από τα σπλάχνα τους τροβαδούροι και μέχρι τα αντάρτικα τραγούδια που γεννήθηκαν και τραγουδή- τραγουδιστάδες για να τραγουδήσουν, να δώσουν θάρρος, θηκαν σ’ όλες τις κατεχόμενες από τους Γερμανούς κατακτη- κουράγιο, να υμνήσουν τα κατορθώματα, τις νίκες, αλλά και τις τές χώρες της Ευρώπης, στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ξέχωρα ήττες, τους νεκρούς ήρωες. Όπως έχει πει ο μεγάλος στη δική μας, τα τραγούδια για τον Τσε και μέχρι τον Χιλιανό Σοβιετικός συνθέτης, Σοστακόβιτς «Κάθε φορά που η ανθρωΒίκτορ Χάρα το 1973 που πριν τον σκοτώσουν οι πραιτοριανοί πότητα κάνει ένα βήμα προς τα μπρός, οι μουσικοί είναι στην του Πινοσέτ θα του σπάσουν τα χέρια χλευάζοντας τον, για να πρώτη γραμμή ανάμεσα στους σημαιοφόρους. Δίνουν δύναμη μην μπορεί να παίζει στην κιθάρα τα τραγούδια του, που τελι- στους γενναίους αγωνιστές, συνεφέρνουν τους αδύνατους και ενθαρρύνουν τους διστακτικούς. Η μεσαιωνική φεουδαρχική κά θα τα σφραγίσει με το αίμα του. Η Οκτωβριανή Επανάσταση θα δώσει τεράστια κοινωνία καταστράφηκε από τον εξεγερτικό ρυθμό της ώθηση στους εργατικούς και λαϊκούς αγώνες σε όλο τον Μασσαλιώτιδας. Οι αλυσίδες της καπιταλιστικής καταπίεσης κόσμο και νέα πνοή στο εργατικό και επαναστατικό τραγούδι. έσπασαν σε κομμάτια από τη ρωμαλέα μελωδία της Διεθνούς». Οι επίσημοι ύμνοι της Οκτωβριανής Επανάστασης θα είναι η ΒΑΡΣΑΒΙΑΝΚΑ «Άνεμοι θύελλες» Τραγούδι θρύλος του διεθνούς επαναστατικού και κομμουνιστικού κινήματος. Προέρχεται από πολωνικό επαναστατικό τραγούδι που γράφτηκε το 1883 από τον Πολωνό ποιητή επαναστάτη Waclaw Swieciski όταν ήταν στη φυλακή, σε περίοδο στην οποία η Πολωνία ήταν μια ακόμα επαρχία της τσαρικής αυτοκρατορίας. Τραγουδήθηκε πρώτη φορά σε διαδήλωση των εργατών στις 2 Μαρτίου 1885 στη Βαρσοβία. Ο Κρζιζανόβσκι (Gleb Krjijanovsky) το 1897 μέσα από τη φυλακή θα γράψει τη ρωσική εκδοχή. Αυτή η εκδοχή θα εγκριθεί από το Μπολσεβίκικο Κόμμα και αυτή η εκδοχή θα μεταφραστεί στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου και θα φτάσει σχεδόν σε όλες τις γωνιές της γης. Το τραγούδι θα γίνει ιδιαίτερα πολύ δημοφιλές στην επανάσταση του 1905 όταν δεκάδες εργάτες θα σκοτωθούν στη Βαρσοβία την Πρωτομαγιά του 1905, αλλά και αργότερα στην Οκτωβριανή Επανάσταση, οπότε και θα γίνει ο ύμνος της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων. Τη δεκαετία του 1920 o Douglas Robson μέλος των Βιομηχανικών Εργατών του Κόσμου θα γράψει την αγγλική εκδοχή με τίτλο «March Song of the Workers» - «Το Εμβατήριο των Εργατών», ενώ υπάρχει και άλλη εκδοχή «Whirlwinds of Danger» - «Επικίνδυνοι Ανεμοστρόβιλοι». Πάνω στη μελωδία της Βαρσαβιάνκα θα βασιστεί επίσης το ισπανικό επαναστατικό τραγούδι «A las barricaden» - «Στα οδοφράγματα». 58

1) Άνεμοι θύελλες γύρω μας πνέουν Τέκνα του σκότους εμάς κυνηγούν Σ’ ύστερες μάχες μπλεκόμαστε τώρα Κι άγνωστες τύχες εμάς καρτερούν 2) Κι όμως ψηλά τη σημαία κρατώντας Πάντα περήφανοι πάντα εμπρός Πέφτοντας κάπου, μα πάντα νικώντας Σώζουμε έθνη και δούλους λαούς 3) Λιώνουν πεινούν οι εργάτες μπροστά μας Ως πότε αδέρφια αυτές οι σκηνές Ήρωες νέοι μη σας τρομάζουν Δίκες, κρεμάλες και άλλες ποινές 4) Κι όμως ψηλά τη σημαία κρατώντας Πάντα περήφανοι πάντα εμπρός Πέφτοντας κάπου, μα πάντα νικώντας Σώζουμε έθνη και δούλους λαούς 5) Μίσος κι εκδίκηση σε κάθε κλέφτη σε κάθε τύραννο της εργατιάς Θάνατος σ’ όλους τους μπουρζουάδες Ήρθε η ώρα της λευτεριάς 6) Στη μάχη στην πάλη στον τίμιο αγώνα Κείνοι που πέσαν θα δοξαστούν Και οι απόγονοι στις συγκεντρώσεις Τα ονόματα τους θα διαλαλούν


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:14 πμ Page 59

περιοδικό

ΠΑΡΤΙΖΑΝΟΙ Τραγούδι των παρτιζάνων της Σιβηρίας που τραγουδήθηκε στη διάρκεια της ξένης επέμβασης ενάντια στη νεαρή Σοβιετική Ένωση το 1918-1920. Στην Ελλάδα έγινε γνωστό με πολλές παραλλαγές στους στίχους του.

Από κάμπους και λαγκάδια Κατεβαίνει η εργατιά (Μ’ υψωμένα τα ντουφέκια) (χαιρετάει τη λευτεριά) δις

(Ι. Δουναέβσκι - Λ. Οσάνιν) Παρτιζάνοι προχωρείτε Μεσ’ τους κάμπους στα βουνά (Να κερδίσουμε τη μάχη ) (Ν’ ανατείλει η λευτεριά) δις

Ας ξεχάσουμε τα μίση Όλα εκείνα τα παλιά (Κι ας υψώσουμε τα ξίφη ) (Όλοι για τη λευτεριά) δις

Σοβιετική Ένωση και Κινηματογράφος

Σ

ύμφωνα με τον πρώτο κομμισάριο της Εκπαίδευσης της Σοβιετικής Ένωσης, Ανατόλι Λουνατσάρσκι, ο Λένιν παρατήρησε ότι «ο κινηματογράφος για μας είναι η σημαντικότερη μορφή τέχνης». Αυτό που είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε αυτή τη θέση είναι ότι ο Λένιν όχι μόνο αναγνώρισε ξεκάθαρα τον κινηματογράφο ως τέχνη σε μια εποχή που πολλοί τον θεωρούσαν απλώς μια μορφή ευτελούς διασκέδασης, αλλά αναγνώρισε, ακόμη και σε αυτό το πρώιμο στάδιο της ανάπτυξης του, ένα επιδραστικό μέλλον. Η νέα Σοβιετική Ένωση είχε να αντιμετωπίσει έναν μεγάλο πληθυσμό αποτελούμενο από πολλά έθνη και εθνότητες, η συντριπτική πλειοψηφία του οποίου ήταν αναλφάβητος. Σε αυτό το πλαίσιο και χωρίς να υπάρχει η πολυτέλεια του χρόνου έπρεπε να εξηγήσει και να αναπτύξει την επανάσταση. Οι δυνατότητες του κινηματογράφου ως τεχνολογικού, προπαγανδιστικού, εκπαιδευτικού και εν τέλει μετασχηματιστικού μέσου μιας καθυστερημένης κοινωνίας ενέπνευσε άμεσα τους πρώτους Σοβιετικούς κινηματογραφιστές. Ο Σεργκέι Αϊζενστάιν, ο Τζίγκα Βέρτοφ, ο Βσέβολοντ Πουντόβκιν και ο Αλεξάντερ Ντοτζένκο, προσπάθησαν να εφαρμόσουν την Μαρξιστική θεωρία στον κινηματογράφο. Θεωρώντας ότι το «σύστημα συνέχειας» (η αδιάκοπη κίνηση της κάμερας) παραποιεί την πραγματικότητα, μελέτησαν συστηματικά το μοντάζ, εμπνευσμένοι από την μαρξιστική «διαλεκτική» που αφορούσε στην σύγκρουση των ιδεών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της προσπάθειας υπήρξε το το Πείραμα του Κουλέσοβ. Ο Κουλέσοβ επεξεργάστηκε μια ταινία μικρού μήκους, στην οποία ένα αδιάφορο στιγμιότυπο του διάσημου κατά την Τσαρική εποχή ηθοποιού Ivan Mosjoukine εναλλάχθηκε με το πλάνο ενός πιάτου σούπας, ενός κοριτσι-

ού σε ένα φέρετρο, και μιας αναπαυόμενης γυναίκας. Όταν η ταινία παρουσιάστηκε, το ακροατήριο πίστεψε ότι η έκφραση στο πρόσωπο του Mosjoukine ήταν κάθε φορά διαφορετική, ανάλογα με το αν «κοίταζε» το πιάτο της σούπας, το κορίτσι στο φέρετρο ή την αναπαυόμενη γυναίκα στον καναπέ, ενσαρκώνοντας, αντίστοιχα, έκφραση πείνας, θλίψης ή επιθυμίας. Η επιρροή των Σοβιετικών στην ιστορία του κινηματογράφου έχει πολλές προεκτάσεις, δύσκολο να απαριθμηθούν σε αυτό το άρθρο. Όσες και αν είναι, όμως, το πιο σημαντικό στοιχείο αυτής της πρώιμης περιόδου της Σοβιετικής Ένωσης, παραμένει το όραμα των ηγετών της να συνειδητοποιήσουν και τελικά να εμπιστευθούν σε ένα νέο μέσο, μέρος του μετασχηματισμού της κοινωνίας του μέλλοντός τους. Πρόδρομος Π.

59


poreia45_poreia 24.qxd 13/11/2017 11:14 πμ Page 60




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.