Popfabryk jaarverslag 2021

JAARVERSLAG

2021

PRODUCTIEHUIS VOOR FRIESE POPCULTUUR

“de eigenzinnige maker centraal”

2

Friese Vinyl Club - Electric Hollers

INHOUD 1. inleiding

4

1.1 productiehuis voor friese popcultuur

5

1.2 fries, maar met de blik naar buiten

7

2. artistieke uitgangspunten 3. ondernemerschap 4. producties

9 9 10

4.1 coaching- en professionaliseringstraject 11 4.2 laboratorium voor talentvolle makers

19

4.3 interdisciplinaire producties

19

4.4 genre verbindende producties

26

5. promotie en zichtbaarheid 6. organisatie

29 30

6.1 penvoerderschap

30

6.2 personeel

35

6.3 huisvesting

35

6.4 mvo

35

7. financiën

37

colofon

fotografie Denise Janssens, Lucas Kemper, Mariska de Groot, Mitch Depon.

vormgeving Rolina Nell.

3

1. INLEIDING Opnieuw een jaar waarin veel plannen en activiteiten onderhevig waren aan de coronamaatregelen en verplaatst, uitgesteld, afgeblazen of omgedacht moesten worden. Inmiddels dient zich de vraag dan ook aan of we nog wel uit kunnen gaan van een situatie waarin alles weer ‘normaal’ wordt. Moeten we in onze producties en activiteiten niet nog meer uitgaan van kleinschaligheid, solisten en bijvoorbeeld elektronische muziek en andere distributie- en presentatieplatforms dan podia en festivals? Het komende jaar zullen we hier nog nadrukkelijker op gaan inzetten. Neemt niet weg dat we weer een productief jaar hadden waarin we Friese makers in de popcultuur hebben ondersteund bij het realiseren van producties en het verder ontwikkelen van hun talent. Juist door het wegvallen van presentatieplekken op poppodia en festivals, zijn we uitermate relevant voor de ontwikkeling van Friese makers in de popcultuur.

Popfabryk zoekt actief de samenwerking op regionaal, nationaal, Europees en internationaal niveau.

Uitgangspunt hierbij is het creëren van mogelijkheden voor talentvolle Friese makers en daarmee bijdragen aan een dynamisch Fries cultuurklimaat waarin die makers kunnen gedijen. Zo is Popfabryk initiatiefnemer van het Platform Popcultuur Noord-Nederland; een breed Noordelijk samenwerkingsverband binnen de popcultuur waarmee de talentontwikkelingsprojecten Up North en Hit the North gerealiseerd worden.

Popfabryk heeft Wurdspøken geïnitieerd; een samenwerkingsproject waarbij straattaal en streektaal versmelten in een show van Noord- en Oost-Nederlandse hiphoptalenten. In 2021 is Popfabryk opgetreden als penvoerder bij de realisatie van het Platform Popcultuur Fryslân en het Kultuer Kollektyf.

Op productioneel niveau is er in Up North verband 4

Hit the North - Blondeau

de Friese productie The Deconstruction of Aristote Bofunda Gemale tot stand gekomen. In samenwerking met Explore the North is de productie Witst noch dat d’r neat wie van ZEA ondersteund. De Domela Passie van Meindert Talma is met inachtneming van de RIVM-richtlijnen ook afgelopen jaar nog een aantal keer opgevoerd. Europese optredens waren via ons netwerk Excite niet mogelijk, maar de uitwisseling tussen Friese en Europese muzikanten hebben we vervolgens vormgegeven via een kort residence project. In ons Noordelijk talentontwikkelingstraject Hit the North, hebben afgelopen jaar de Friese acts Faske, Cloudsurfers, Timo de Jong en Blondeau stappen gezet richting een professionele carrière. Met KOMPOST (komposities voor koptelefoons) zijn er in samenwerking met New Noardic Wave vier audiovisuele producties gemaakt op locaties van de stichting Alde Fryske Tsjerken. Daarnaast was er in de zomer een speciale Nederlands-Duitse editie van KOMPOST: Nahrung für den Geist in samenwerking met Media Art Friesland en het European Media Art Festival in Osnabruck. In samenwerking met het Oranjewoud Festival is IT DEEL gerealiseerd, waarin de gebroeders Kleefstra de samenwerking zijn aangegaan met de Poolse componist, producer en geluidskunstenaar Michał Jacaszek. De Friese Vinyl Club heeft in 2021 drie Friese acts gereleased, waarbij er helaas door de lockdown één niet live kon. Op de valreep van 2021 en de nieuwe lockdown zijn een aantal Friese acts uitgedaagd om een kerstnummer te maken voor het KRSTLBM.FRL die gereleased is op spotify en bandcamp.

Wederom heeft Popfabryk, ondanks de beperkingen door de coronamaatregelen, met haar activiteiten duidelijk invulling gegeven aan de verbreding en verdieping van de popcultuur, waarbij de interactie tussen verschillende kunstdisciplines vorm heeft gekregen. Hierbij aandacht schenkend en stappen nemend

op het vlak van duurzaamheid, inclusie en de Fair Practice Code.

In dit jaarverslag worden alle Popfabryk activiteiten van 2021 beschreven met als basis het beleidsplan 2021 - 2024 en de daarin gestelde artistieke uitgangspunten en de operationele doelen. Popfabryk ontwikkelt talent op het terrein van popcultuur. Zij realiseert vernieuwende professionele producties in Fryslân en bereikt daarmee een breed en nieuw publiek, in Fryslân, in Nederland en daarbuiten.

1.1 productiehuis voor friese popcultuur Popfabryk is het productiehuis voor Friese popcultuur.

Sinds 2009 ondersteunt Popfabryk met succes talentvolle Friese makers in hun artistieke en professionele ontwikkeling. Verrijking, verdieping en vernieuwing van de popcultuur zijn hierbij belangrijke uitgangspunten, evenals de interactie tussen popmuziek en andere kunstdisciplines.

Popfabryk gebruikt een brede definitie van popcultuur die alle kunstvormen raakt. Popcultuur is discipline-overschrijdend en verbindend, van muziek, poëzie, vormgeving, fotografie, film, multimedia, design, mode, theater en de opzettelijke vermenging en onderlinge confrontatie van deze kunstvormen.

Steeds meer makers zoeken de samenwerking en interactie met andere disciplines vanuit hun eigen artistieke achtergrond, de klassieke discipline indelingen zijn hier steeds minder op van toepassing. Dit vraagt om andere beoordelingscriteria, het speelt met de verwachting van het publiek en vindt niet vanzelfsprekend plaats op een poppodium of in een theaterzaal.

Popfabryk ondersteunt Friese makers en gaat hierbij uit van maatwerk. Popfabryk zet hierbij haar expertise en netwerken in, trekt specifieke expertise aan en 5

staat zo al jaren garant voor kwalitatieve producties in al haar verschijningsvormen.

Popfabryk heeft een sterke regionale inbedding in Fryslân en daarmee haar eigen culturele realiteit, dat zijn weerslag heeft in het artistieke beleid. De landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten en waarden vormen hierbij een inspiratiebron. De Friese taal, cultuur en/of landschap spelen dan ook een belangrijke rol in de producties (o.a. Witst noch dat d’r neat wie, IT DEEL, Wurdspøken en De Domela Passie).

6

Witst noch dat d’r neat wie - ZEA

Popfabryk heeft haar basis in Leeuwarden, een stad die zich profileert als popstad. Ze sluit naadloos aan bij deze ambitie en vormt een belangrijke schakel in de keten van talentontwikkeling en professionalisering.

Popfabryk is een netwerkorganisatie en vormt een cruciale schakel binnen de keten van talentontwikkeling in de Friese popcultuur. Ze werkt samen met en sluit aan op podia, opleidingen, festivals, organisaties, initiatieven, startups en ondernemers in het Friese en Noordelijke culturele veld. Producties worden

ontwikkeld in samenwerking met verschillende partners waaronder zowel non-profit als marktpartijen.

Popfabryk onderscheidt zich door de ontwikkeling en professionalisering van de talentvolle maker als vertrekpunt te hanteren.

Friese samenwerkingspartners in het afgelopen jaar bij diverse producties waren met name: Oranjewoud Festival, Explore the North, New Noardic Wave, Media Art Friesland/ LUNA, Lake Woozoo, Deep Grooves, Minerva Academie voor Popcultuur, Podium Asteriks, Neushoorn, Iduna, Het Bolwerk, 3voor12/ Friesland, Into the Great Wide Open, SELF.collective, Keunstwurk, VHDG, Tryater, Friesland Pop, Stichting Alde Fryske Tsjerken en Schouwburg De Lawei. Verder maakt Popfabryk onderdeel uit van het Platform Popcultuur Fryslân, het Kultuer Kollektyf en is ze aangesloten bij het Directeurenoverleg Leeuwarder Culturele Instellingen (DOLCI).

Voorbeelden van gerealiseerde producties in de afgelopen jaren zijn: Witst noch dat d’r neat wie, KOMPOST: Nahrung für den Geist, IT DEEL, PAVEL, The Deconstruction of Aristote Bofunda Gemale, KOMPOST, Friese Vinyl Club, De Domela Passie, Ravijn, In de Vitrine, Phantom Incentives, Issue Wrestling, Food for Thought, deZOO, Soort van Hetzelfde / Transmission, WINDOWLICKER, FEAN, Je denkt dat het komt, Somnium, LJERKE, Hjir, Yakumo Orchestra, Space Invaders, Klanklânskippen, Broken Brass Ensemble, Skeylja, Frisian Writers Week, Ykaro, De Dingen Die Vallen, Sound = Vision, Mash my bits up, Seeljocht, OpKomst, Explore the North, Eins,Zwei Drie Fjouwer!, Freesonica en Excite.

1.2 fries, maar met de blik naar buiten Popfabryk richt de blik naar buiten en zoekt actief de samenwerking op regionaal, nationaal, Europees en internationaal niveau. Uitgangspunt hierbij is het

creëren van mogelijkheden voor talentvolle makers en daarmee bijdragen aan een dynamisch Fries cultuurklimaat waarin die makers kunnen gedijen.

Afgelopen jaar is de samenwerking op noordelijke schaal verder vormgegeven in Up North voor jonge noordelijke makers in de hiphop- en popcultuur en het ontwikkelingstraject voor opkomende acts Hit the North en in de hiphopprojecten Wurdspøken en Wisselstroom. We werken verder aan de doorontwikkeling van het overkoepelende Platform Popcultuur Noord-Nederland; een breed Noordelijk samenwerkingsverband in de popcultuur. Het samenwerkingsverband We the North speelt hierin een stimulerende rol.

Met deze toegenomen noordelijke focus is de ambitie van Popfabryk als productiehuis voor noordelijke popcultuur, weliswaar in een andere vorm, toch steeds meer realiteit. Noordelijke samenwerkingspartners in het afgelopen jaar bij diverse producties waren met name: Stichting Meindert Talma, POPgroningen, Kunst & Cultuur, De Nieuwe Oost, Cultuur Oost, Noordstaat, Excelsior Recordings, Noorderzon en Eurosonic Noorderslag.

Popfabryk maakt onderdeel uit van de landelijke infrastructuur van productiehuizen voor popcultuur.

Deze productiehuizen zijn: Paradiso Melkweg Productiehuis (West-Nederland), De Nieuwe Oost (Oost-Nederland), De Coöperatie (Midden-Nederland) en Popfabryk (Noord-Nederland). In het Landelijk Overleg Productiehuizen krijgt de onderlinge samenwerking vorm, wordt ervaring en expertise uitgewisseld en informatie gedeeld. Via het Landelijk Overleg Productiehuizen zijn we indirect verbonden met POP.nl en de Popcoalitie. Het Landelijk Overleg Productiehuizen is in 2021 niet fysiek bij elkaar gekomen.

7

8

Up North - Pavel

Popfabryk is partner in het Europese netwerk Excite: Exchange of International Talent in Europe. Dit Europese uitwisselingsprogramma bestaat sinds 2009.

Excite biedt speelplekken, ervaring, kennis en netwerken voor aanstormende Friese acts in Europa en voor aanstormende Europese acts in Fryslân. Doel van het project is talentontwikkeling en professionalisering van Friese acts binnen een Europese context.

Popfabryk heeft een initiërende, bemiddelende en ondersteunende rol gespeeld richting Podium Asteriks bij de EU aanvraag voor de actie ‘co-operation of small music venues’, met partners MEZZANINE uit Oekraïne, PANAMA uit België en Firlej uit Polen. Het ingediende project How Far is Now? is in 2021 online uitgevoerd. Deze samenwerking kwam voort uit het Tandem Fryslân project Transmission tussen Popfabryk en NGO Territory in Oekraïne.

Eind 2021 zijn we uitgenodigd voor een samenwerkingsverband met partners uit Denemarken, Italie, Armenie, Spanje, Tsjechië en Duitsland waarvoor begin 2022 een aanvraag wordt gedaan bij Creative Europe. Voor de realisatie van de activiteiten in dit samenwerkingsverband zijn wij een partnerschap aangegaan met Iduna in Drachten.

Samenwerking is voor ons niet alleen belangrijk in het realiseren van producties, maar ook in het opbouwen en uitwisselen van expertise. Deze expertise en netwerken kunnen weer ingezet worden voor de ontwikkeling van talentvolle makers.

2. ARTISTIEKE UITGANGSPUNTEN Nieuwe producties van Popfabryk worden vanuit twee uitgangspunten geïnitieerd. Er wordt gewerkt aan autonome creatieve ideeën van talenten en aan eigen producties waarvoor creatieve Friese makers worden

gescout. Bij alle producties wordt gelet op innovatie, presentatie, kwaliteit en publieksbereik. Verder is er oog voor de mate waarin de producties en ondersteuningstrajecten bijdragen aan het ondernemerschap van de makers en ze helpt bij het verwerven van economische zelfstandigheid.

Popfabryk opereert binnen de culturele context van Fryslân, dat zie je terug in het artistiek beleid. Het Noorden staat symbool voor rust, ruimte, vrijheid, ontdekkingskracht, avontuur en de poëtische leegte van het landschap. Het is een gebied met een bijzondere geschiedenis met interessante verhalen.

Voor het mede vormgeven van het artistiek beleid wordt er gewerkt met wisselende ‘Artistieke Commissies’ die bij ideeën voor producties vanuit artistiek oogpunt kijkt naar de mate waarin deze: eigenzinnig en authentiek zijn; een innovatieve waarde hebben; verbonden zijn met de regio; de grenzen van de popcultuur onderzoekt; discipline en/of genre overschrijdend en/of onderzoekend zijn; overeenkomen met het artistieke profiel en/of ambitie van de maker(s); aansluiten bij de uitvoeringsvaardigheden van de makers; zeggingskracht hebben en het beoogde publiek weet te beroeren, te prikkelen of te verrassen. Deze begrippen zijn niet alleen onderhevig aan maatschappelijke en culturele veranderingen, maar krijgen pas betekenis binnen een van tevoren bepaalde context.

Popfabryk opereert hierbij binnen de context van de Friese en noordelijke popcultuur. Popfabryk zet bij de realisatie van producties in op samenwerking en co-creatie.

3. ONDERNEMERSCHAP De financiering van kunst- en cultuur staat onder druk en met de coronamaatregelen is dit verder toegeno9

men. Dit heeft enorme gevolgen voor de bandbreedte van het aanbod en de arbeidsmarktsituatie van veel werkenden in de cultuursector. In de muziekindustrie worden steeds minder risico’s genomen en er wordt nauwelijks geïnvesteerd in talentontwikkeling. Bij podia staat de exploitatie onder druk en daarmee ook de programmering van opkomend talent en risicovolle programmering, als er al geprogrammeerd kan worden. Door de coronamaatregelen is er daarnaast een programmering file ontstaan en is het voor jonge makers en nieuw aanbod lastiger dan ooit om geprogrammeerd te worden. De makers hebben het zwaar, want optredens zijn de belangrijkste bron van inkomsten. De tijd dat optredens dienden ter promotie van verkoop van geluidsdragers is volledig omgedraaid door de digitalisering en de gratis streamingsdiensten.

Met het wegvallen van optredens is het de vraag of we nog wel muziek gratis online beschikbaar moeten stellen.

Bij de beoordeling van ideeën voor nieuwe producties, zowel groot als klein, staat de balans tussen de aard van de productie, de daarmee samenhangende kosten en de mogelijkheden om daarvoor voldoende middelen te genereren centraal. De coronacrisis drukt zijn stempel op de beoordeling van producties in termen van publieksbereik en speelplekken en vraagt om alternatieve strategieën. Hierbij maken we een andere kosten-batenanalyse dan voorheen, want alternatieve strategieën vragen om ontwikkel- en experimenteerruimte. Hoewel artistieke uitgangspunten van groot belang zijn, wordt een productie niet gestart voordat er vertrouwen is in de return-on-investment.

Het ondernemerschap is niet alleen een belangrijk onderdeel van de eigen producties, maar is tevens aandachtspunt bij de ondersteuningstrajecten. Popfabryk kiest bij de uitvoering van producties bewust voor het aantrekken van startups en jonge professionals.

10

Popfabryk biedt ze een podium, interactie met andere professionals, ontwikkelingsmogelijkheden, netwerk, portfolio-opbouw en betaalde opdrachten.

Ook is er in de bedrijfsvoering aandacht voor terugkoppeling en informatie richting makers en ZZP-ers over onder anderen facturering, rechtsvormen en BTW. We voeren de dialoog over de Fair Practice Code op instellingsniveau, maar stimuleren tegelijkertijd de makers en acts te onderhandelen over een eerlijke beloning. Popfabryk draagt dan ook niet alleen bij aan de ontwikkeling van creatief talent in Fryslân maar levert ook een bijdrage in de ontwikkeling van de creatieve industrie.

Popfabryk deelt ook actief mogelijkheden met makers, zoals de Tijdelijke regeling Subsidie makers culturele sector gemeente Leeuwarden en heeft afgelopen jaar met succes Timo de Jong, Esther de Jong, Jonathan Bergsma, Daan van Beijeren, Jochem Knoef en Arie Vedercie ondersteund bij hun aanvraag.

Op de Academie voor Popcultuur hebben we net als het jaar hiervoor een les over het begroten van projecten verzorgd.

4. PRODUCTIES De producties vormen de kern van de Popfabryk.

De organisatie is daarom zo ingericht dat het flexibel en projectmatig kan opereren, met een minimum aan overheadkosten. Het belangrijkste doel van de producties is talentontwikkeling. Door het inhoudelijk, productioneel en financieel ondersteunen van makers levert Popfabryk een bijdrage aan de (door)ontwikkeling en professionalisering van talenten en het binden van talenten aan Fryslân.

4.1 coaching- en professionaliseringstraject Het coaching- en professionaliseringstraject Hit the North; het noordelijke traject waar in 2021 vier Friese, vier Groningse en vier Drentse acts aan deelnamen. Popfabryk maakt deel uit van Europese netwerken, waarvan het eerder genoemde Excite de belangrijkste is. We bieden hiermee speelplekken, ervaring, kennis en netwerken voor aanstormende Friese acts.

4.1.1 excite Excite: Exchange of International Talent in Europe is het Europese uitwisselingsprogramma van Music:LX in Luxemburg, KulturUngdom in Zweden, SØRF in Noorwegen, Poppunt in België, Ora in Denemarken, RockCity in Duitsland, TAMK in Finland en Popfabryk in Nederland.

Excite wil de uitwisseling stimuleren van nieuw Europees talent op festivals en podia. Elke partner selecteert een act en verplicht zich om een speelplek te garanderen in eigen land. Op deze manier krijgt Fries talent de mogelijkheid om op te treden in diverse Europese landen. Vice versa kan het Friese publiek kennis maken met acts uit Noord-Europa. Excite leverde al veel internationale ervaringen op voor Friese acts in de afgelopen twaalf jaar.

In 2021 hebben er, vanwege de geldende coronamaatregelen, uiteindelijk nauwelijks fysieke Europese uitwisselingen kunnen plaatsvinden tussen de partners in het Excite netwerk. We konden door het wegvallen van onze festivalpartners Welcome to the Village en Explore the North, in verband met de geldende coronamaatregelen, dit jaar ook geen acts uit het Excite netwerk hosten. Ook de door ons geselecteerde Friese acts; The Resurrection en Sweetgodanimals, werden geboekt op festivals die later geannuleerd

werden. De Friese act Sweetgodanimals had nog de mogelijkheid te spelen op Viva Sounds (SE), maar voldeed niet aan de daar geldende coronaregels.

Omdat de optredens van de geselecteerde Friese Excite-acts The Resurrection en Sweetgodanimals op Viva Sounds (SE) en Sonic City (BE) in 2020 ook waren afgelast zijn er live videosessies aangeboden in Neushoorn. De sessies zijn in het voorjaar van 2021 gepubliceerd op de website van Excite, tezamen met videosessies van alle andere Excite-partners.

Verder organiseerden we een Excite Co(vid)-writing residence, waarbij we de Friese act Moonloops (winnares Kleine Prijs van Friesland ’21) samen brachten met de Vlaamse songwriter Isaac Roux en de Finse producer Artturi Borén. Samen schreven zij de nieuwe song Not the Same in de studio van Lake Woozoo in Leeuwarden. Tijdens hun schrijfproces werden ze gecoacht door producer Ico Balt van Lake Woozoo. Naar aanleiding van de residence hebben de artiesten besloten in de toekomst vaker samenwerkingen met elkaar te willen aangaan. Het resultaat is gepubliceerd op de website van Excite.

Tot slot brachten Bente Hout (projectleider Excite 2015-2021) en Esther de Jong (projectleider Excite per 2022) bij wijze van ‘overdrachtsweekend’ samen een bezoek aan het Zweedse partnerfestival VIVA Sounds, waar zij nieuwe ideeën voor het netwerk bespraken met de Zweedse partners van KulturUngdom.

Tijdens dit weekend kwam ook de selectie van Friese acts voor 2022 tot stand, deze bestaat uit Blondeau, GINGE en Cloudsurfers.

Ook afgelopen jaar heeft Popfabryk het onderhoud van de Excite website verzorgd en deze weer geactualiseerd.

11

12

KOMPOST

Friese bands die de afgelopen jaren deel hebben genomen aan Excite zijn Daily Bread (2009), Greyline (2010), BlackboxRed (2011), Pioneers of Love (2012), MAASK (2013), The Future’s Dust (2014), Sväva en Yuko Yuko (2015), Bastard Sugar en Stuart Mavis (2016), Abdomen en FUNC (2017), CIEL, Cosmute en The Homesick (2018) Seewolf en JSSY (2019), The Resurrection en Sweetgodanimals (2020 en 2021).

4.1.2 friese vinyl club Friese Vinyl Club is een initiatief van Popfabryk in samenwerking met Friesland Pop, Neushoorn en Deep Grooves.

De Friese Vinyl Club zet goede Friese acts op de plaat en geeft ze zo een fikse steun in de rug. De Er worden per jaar vier Friese acts uitgenodigd voor de Friese Vinyl Club. In 2021 hebben we binnen de beperkte live-mogelijkheden die er waren toch een succesvolle release kunnen doen met Electric Hollers en Laguna. De uitgestelde live-release van Broken Brass was inmiddels zo vaak verplaatst dat we deze hebben moeten laten vervallen. De aanhoudende pandemie had voor de Friese Vinyl Club enerzijds het gevolg dat live-releases nauwelijks te plannen waren en anderzijds dat de levering van vinyl, door de grote vraag en stagnatie in de levering van grondstof, inmiddels zo’n zes maanden in beslag neemt. Hierdoor staan al geruime tijd de live-release van Cloudmind en Faske on hold.

In 2021 hebben we gewerkt aan de speciale release De Tijd Is Een Schoft; een ode aan 25 jaar Meindert Talma. In 2022 viert Meindert Talma z’n 25-jarig jubileum als Neerlands’ onbekendste popster en zullen alle Talma-platen live de revue passeren.

Elke maand zullen twee albums integraal en in chronologische volgorde gespeeld worden in Vera, Groningen. Al die shows krijgen een eigenzinnige Friese act als voorprogramma. Die acts zijn vervolgens uitgedaagd zich te storten op het oeuvre van Talma en met een fraaie cover de studio uit te rollen. Dit unieke album ligt nu bij de vinylperserij en wordt ergens begin 2022 live-gereleased. Deelnemende artiesten zijn Jamila.X, Willie Darktrouwsers, Bobby Choco, Blondeau, Zea, Douwe Dykstra, 13

Huub Prins, Onna Limb ft Jachtgeweer, Esther de Jong.

De Friese Vinyl Club heeft een eigen website en facebookpagina en muziekliefhebbers kunnen lid worden van de club. Vinyl is nog steeds hot en we gaan dan ook vol enthousiasme verder met de Friese Vinyl Club en hopen dat we weer een keer live kunnen, ook al is dit wellicht in een kleinschaliger opzet.

4.1.3 hit the north Hit the North is een interregionaal samenwerkingsverband van Popfabryk, POPgroningen, Stichting Kunst & Cultuur, Into the Great Wide Open, Noordstaat, de drie provinciale Bevrijdingsfestivals en Eurosonic Noorderslag.

Gedurende één jaar krijgen inmiddels twaalf acts kennis, faciliteiten en netwerk aangereikt om een substantiële sprong voorwaarts te maken naar een professionele carrière in de muziek. Hit the North is noodzakelijk, omdat gebleken is dat bij noordelijke artiesten zowel de kennis van de industrie als artistieke ontwikkeling verbeterd moet worden om zich goed te kunnen positioneren in het landelijke en internationale veld, en om op lange termijn succesvol en onderscheidend te kunnen zijn. Er wordt toegewerkt naar optredens op festival Into the Great Wide Open en showcasefestival en conferentie Eurosonic Noorderslag, waarmee de acts een nieuw, groot en relevant publiek bereiken. Helaas is Into the Great Wide Open afgelopen jaar wederom geannuleerd in verband met de cronamaatregelen en zal showcasefestival en conferentie Eurosonic Noorderslag begin 2022, net als in 2021 wederom een online variant bieden.

14

Friese Vinyl Club - Electric Hollers

Het individuele coaching- en professionaliseringstraject wordt in overleg met de act opgesteld. Het traject is maatwerk en sluit nauw aan bij de ontwikkelings-

vraag van de deelnemende muzikanten. Iedere act krijgt op basis van de ontwikkelingsvraag een coach, die samen met de act werkt aan de volgende stap in de ontwikkeling. De professionals die in 2021 betrokken waren bij de acts zijn: Danny van Tiggele, Evan van Pelt, Froukje Bouma, Ico Balt, Peter Dijkstra, Stijn Kierkels, Thomas Waterreus en Ton van der Werf.

De act krijgt een werkbudget, waarin de act ook zelf mee-investeert. Het werkbudget wordt in overleg met de coach ingezet. Te denken valt aan studio-opnames, residenties, marketing, enzovoort. Het individuele coaching- en professionaliseringstraject wordt nauw afgestemd op het programma van de werksessies (bootcamps).

De vier werksessies duren drie dagen waarin intensief gewerkt wordt aan de volgende aandachtspunten, die per bootcamp wat betreft intensiteit wisselen: artistiek profiel en ontwikkeling, zakelijke ontwikkeling, aandacht voor promotie en presentatie, netwerken en gezondheid. In verband met de geldende RIVM-richtlijnen was het niet verantwoord alle werksessies in de gebruikelijk vorm door te laten gaan en is een deel van het programma vervangen door online-sessies.

Zo was de eerste bootcamp online en gekoppeld aan een online-schrijfsessie, gevolgd door online gesprekken met onder andere Eefje Visser en Torre Florim.

De tweede werksessie op Vlieland heeft ondanks het niet doorgaan van Into The Great Wide Open, toch plaats kunnen vinden met onder andere kleinschalige optredens in het bostheater. Ook de derde werksessie in Het Podium in Hoogeveen kon in aangepaste versie toch doorgaan. De vierde werksessie en showcase bij ESNS is dan weer online. Alle acts hebben een live registratie gemaakt en het conferentieprogramma kon door alle muzikanten online worden bijgewoond.

Twee van de vier Friese Hit the North acts, te weten Cloudsurfers en Faske zijn tevens geboekt voor Noorderslag.

Ondanks coronamaatregelen hebben de twaalf deelnemende acts toch een belangrijke stap gemaakt in hun ontwikkeling. Ze hebben een professioneel niveau van netwerken en promotie maken ontwikkeld en de kwaliteit van hun repertoire is gestegen. De acts zijn in staat om zelfstandig verder te bouwen aan hun professionele carrière in de muziekindustrie, maar kunnen ook bij de partners aankloppen voor ondersteuning en advies.

De vier Friese acts die hebben deelgenomen aan Hit the North zijn Faske, Timo de Jong, Blondeau en de winnaar van de Kleine Prijs van Friesland; Cloudsurfers. De winnaar van de door Friesland Pop georganiseerde Kleine Prijs van Friesland, stroomt in principe door naar Hit the North. Voor de selectie van 2021 en ook voor die van 2022 is een open call gelanceerd en konden alle Friese acts zich zelf inschrijven voor Hit the North. Hit the North is in 2021 uitgebreid van negen naar twaalf acts, waaronder vier Friese acts en dit is ook het geval voor de selectie van 2022. In de selectie van 2021 is er extra ingezet op het werven van hiphop acts en voor de selectie van 2022 op elektronische acts.

Iedere jaar tijdens Eurosonic Noorderslag presenteren we de afsluitende Hit the North lichting voor een (inter)nationaal publiek in NOORD dé plek voor de Noord-Nederlandse popcultuur tijdens ESNS. De editie van 2020 in NOORD was uitermate succesvol, de editie voor 2021 is wegens COVID-19 afgelast, maar als alternatief zijn er in Grand Theatre in Groningen opnames gemaakt van de acts. Deze zijn uitgezonden in de digitale festivaleditie van Eurosonic Noorderslag. Ook voor ESNS 2022 en dus de afsluiting van de 2021 editie is dit het geval.

Friese acts die afgelopen jaren hebben geparticipeerd 15

in Hit the North zijn: Faske, Timo de Jong, Blondeau en Cloudsurfers (2021), Delore, Seewolf en The Resurrection (2020), Woe Blind Birds, Lester Blackfield, YVI (2019) Katie Koss, Esther de Jong en Pendants (2018). Hiervan opereren Esther de Jong, YVI, The Resurrection, Cloudsurfers en Faske al in het landelijke popcircuit.

Hit the North acts Cloudsurfers en Blondeau participeren in Excite 2022 en krijgen daarmee de kans zich verder te ontwikkelen richting Europa.

16

Wisselstroom

4.1.4 how far is now?

Een samenwerking tussen Podium Asteriks, Mezzanine uit Oekraïne, Panama uit België en Firlej uit Polen rond kennisdeling en ontwikkeling als onderdeel van de EU actie ‘co-operation of small music venues’.

Het project is in 2021 uitgevoerd in een COVID-19 gewijzigde versie met onder andere live-registraties van de Friese acts Cloudsurfers en GEO. Popfabryk heeft Podium Asteriks hierbij ondersteund waar nodig en mogelijk. Onze betrokkenheid kwam voort uit de

eerdere samenwerking in het kader van het Tandem Fryslân project Transmission tussen Popfabryk en NGO Territory in Oekraïne.

4.1.5 nieuwe makers Aansluitend op het beleidsplan 2021-2024 willen we in het kader van het coaching- en professionaliseringstraject jaarlijks een specifieke maker/groep ondersteunen. Zo hebben we samen met Excelsior Recordings en Esther de Jong een aanvraag ingediend bij het Fonds Podiumkunsten bij de regeling Nieuwe Makers, die helaas tot tweemaal toe is afgewezen. Wij ervaren een kloof tussen popcultuur, de regio en de adviescommissies van het Fonds Podiumkunsten. Esther de Jong is verder ondersteund in het verstevigen van haar profiel als artiest en het verder toewerken naar haar debuutalbum dat in 2022 verschijnt.

Verder lopen er twee Urban Arts trajecten, gefinancierd door het Fonds Cultuurparticipatie, van Michelle Samba en Zardy de Haan.

Voor zowel Michelle Samba als Zardy de Haan was het een zwaar jaar. De corona pandemie heeft bij hen behoorlijk zijn weerslag gehad op zowel hun privésituatie als hun werksituatie, waardoor hun projecten aanzienlijke vertraging hebben opgelopen. Er zijn scherpe keuzes gemaakt met betrekking tot de inhoud en de koers van hun project. Inmiddels zijn ze weer voortvarend aan de slag.

Michelle gaat haar fascinatie voor de Japanse esthetiek-leer wabi-sabi uitdiepen in haar werk. Wabi-sabi is een vorm van Japanse esthetiek, waarbij wabi vertaald kan worden als rustieke schoonheid en sabi als desolate schoonheid. De aspecten die hiermee worden geassocieerd zijn imperfectie en een zichtbaar gevoel van het verstrijken van tijd (bijvoorbeeld een bloem die aan het verdorren is in de herfst). Ze

gaat het gebruiken als hulpstuk bij haar onderzoek, bij de mogelijke manieren van werken, bij het invullen van de muziek, beelden en performance. Ze gaat mensen om haar heen interviewen over hun leven en vergankelijkheid. De interviews worden uitgewerkt in de vorm van songteksten, poëzie en proza en vormen de basis van een audiovisuele release.

Zardy gaat een persoonlijke film maken over het overwinnen van obstakels. Vanuit zijn jeugdliefde voor skate- en actiefilms en zijn passie voor freerunning is dit de combinatie voor hem om een verhaal te kunnen vertellen. Hij gaat hiervoor verschillende locaties bezoeken en benadert deze vanuit zijn freerunning perspectief.

4.1.6 wisselstroom Wisselstroom is een samenwerking tussen Popfabryk, Noordstraat en Lake Woozoo onder de vlag van het Platform Popcultuur Fryslân.

Wisselstroom is een tweedaagse artist in residency in de studio’s van Lake Woozoo waarbij een Groningse hiphop-artiest aan een Friese hiphop-artiest wordt gekoppeld. Ook wordt er steeds een producer uit Groningen of Fryslân bij de residency betrokken. Op de eerste dag maken de artiesten samen met de producer een song. Op de tweede dag wordt er van deze song een live sessie opgenomen. Het maakproces en de live sessie worden gefilmd en opgenomen, waarna zij in samenwerking met het landelijke platform Nederhop worden uitgebracht. De connectie met Nederhop zorgt ervoor dat het project landelijk onder de aandacht komt.

Er zijn inmiddels zes sessies opgenomen met zestien artiesten/ producers, waarvan negen Fries en zeven Gronings. In totaal zijn de sessies nu 8942 keer bekeken. Deelnemende hiphop-artiesten: Yung Jamin, San17

18

Wisselstroom

der van der Sluis (Orange Effect), Alexander Moto, Skedel, Maaike Maria, Qbeast (ook producer), Arie, Zozy, The Cool Rapper, Naaltje (HWM), Son (HWM) en producers: Buku Red, Asssiindewaris, Stinna, Jorn Prenger, Martijn van der Sluis (Orange Effect).

Met Wisselstroom wordt een artistieke impuls gegeven aan de hiphopscene in Fryslân en ondersteunen we onderscheidende acts in hun ontwikkeling. We constateren dat het Friese popveld nog niet voldoende is toegerust in het oppikken, ondersteunen en verder begeleiden van de hiphopscene en dat er uit de scene zelf nog onvoldoende sterke initiatieven opduiken. De inzet bij Wisselstroom is dan ook tweeledig: enerzijds nadrukkelijk gericht op de acts en anderzijds op het stimuleren van het veld, door kennis te delen en partners te verbinden.

Er hebben inmiddels zes succesvolle edities plaatsgevonden en Wisselstroom krijgt toenemende credits in de hiphopscene. Daarnaast bleek Wisselstroom een corona-proof concept dat we, met het oog op een onzekere corona-toekomst, in de winter willen blijven voortzetten. Verder zoeken we naar een vorm van verbinding met andere hiphop activiteiten zodat er een knooppunt ontstaat.

4.2 laboratorium voor friese makers in de popcultuur Naast een productiehuis dat eigen producties ontwikkelt, is Popfabryk ook een incubator die kennis, ervaring en netwerk deelt met nieuwe makers die op zoek zijn naar een lossere vorm van samenwerking.

Popfabryk geeft advies over projectmanagement, de mogelijkheden tot financiering en stelt haar netwerk beschikbaar. Regelmatig wordt hierbij ook een kleine financiële bijdrage beschikbaar gesteld als cofinanciering voor de realisatie van dergelijke projecten.

Met het beschikbaar stellen van kleine budgetten wordt een steun in de rug geboden voor kleinschalige

innovatieve ideeën. Voor Popfabryk is dit laboratorium voor nieuwe Friese makers tevens een belangrijke mogelijkheid om nieuwe talenten te scouten. De samenwerkingspartners zijn hierbij zo divers als de ideeën van de creatieve talenten en zorgt hierdoor vaak ook voor nieuwe, soms onverwachte, samenwerkingspartners.

Talentvolle nieuwe makers op het gebied van de popcultuur kunnen hun ideeën en plannen voorleggen aan Popfabryk. Op basis van het plan en de vraag bepaalt Popfabryk, binnen de mogelijkheden die ze heeft, in welke vorm er ondersteuning kan plaatsvinden.

In 2021 hebben we in dit kader ondersteuning geboden aan Timo de Jong, Esther de Jong, Jonathan Bergsma, Daan van Beijeren, Arie Vedercie en Jochem Knoef bij het ontwikkelen van een subsidieaanvraag. Verder zijn ondersteund Julia Dubbelboer, Rick Zijlstra, Naduah van Keulen, Jamila Faber en Selma Ebbens bij de uitvoering van hun kleine producties.

We zijn in 2021 een samenwerking aangegaan met de Academie voor Popcultuur, waarbij studenten als onderdeel van hun curriculum leren een projectplan en subsidieaanvraag te schrijven. De aanvraag wordt ingediend bij het TalentLab van Popfabryk. De studenten krijgen allemaal feedback op hun plan en er worden maximaal vijf plannen gehonoreerd en verder ondersteund. In 2021 zijn er 38 plannen ingediend, waarvan er drie zijn toegekend, waaronder Naduah met haar muziek en prentenboek Verhaaltjes voor het Slapengaan en Gabrielle Terpstra met Pauper Poëzie.

4.3 interdisciplinaire producties Steeds meer makers zoeken de samenwerking en interactie met andere disciplines vanuit hun eigen artistieke achtergrond. Popfabryk wil deze creatieve 19

talenten een platform bieden om te excelleren, door ze uit te dagen hun grenzen te verkennen en aan te sporen tot vernieuwing. Het produceren van nieuwe, aan popcultuur gerelateerde, kunstuitingen staat dan ook centraal. Met Up North gaven we afgelopen jaar wederom jonge makers de mogelijkheid te experimenteren in dit laboratorium voor interdisciplinaire producties in de popcultuur. Zo is de productie The Deconstruction of Aristote Bofunda Gemale tot stand gekomen en gepresenteerd bij The Summer Sessies van Explore the North. Verder heeft de speciale editie van KOMPOST: Nahrung für den Geist plaatsgevonden in Marrum. De coproductie Witst noch dat d’r neat wie is ondersteund en online gepresenteerd.

4.3.1 kompost KOMPOST is een meerjarige samenwerking tussen Popfabryk en New Noardic Wave. Een tijdelijke, experimentele vrijplaats voor beeldmakers en geluidskunstenaars in of uit Fryslân. Vanuit de twee disciplines, beeld en geluid, worden voor elke editie twee makers uitgenodigd, om een week lang samen te werken aan een productie van 20 minuten. Iedere editie vindt plaats op een bijzondere locatie in Fryslan.

in 2021 is er een samenwerking aangegaan met Stichting Alde Fryske Tsjerken. Deze stichting beheert een grote verscheidenheid aan oude kerken in Fryslân, waarbij het herstel, instandhouding en publieke belangstelling van de kerken een belangrijk speerpunt is. Uit een breed aanbod van kerken zijn er vier gekozen voor een residentie van KOMPOST. In de Sint Gertrudis Kerk in Peins hebben muzikant Gert Boersma (SILMUS) en beeldmaker Marc Henri Queré gewerkt. In de Nicolaaskerk van Koarnjum muzikant Abel de Grefte en beeldmaker Jurjen Jellema. In de Mariakerk te Foudgum muzikant Esker van de Werken en filmmaker Drico Ligthart. In de Mariakerk in Blessum tenslotte werkten muzikant Michelle Samba en beeldmaker Jos Blomsma samen.

KOMPOST wil aanjager zijn voor Friese geluidskunst en beeldend talent dat zich niet plooit naar popstructuren. Opererend in een omgeving waar de termen geluid en muziek, zicht en beeld uitwisselbaar zijn en werk creëren dat eerder bevraagt dan bevestigt.

De locatie speelde een belangrijke rol, het was de setting voor de gehele residentie, maar waar deze compositie zich inhoudelijk op toespitste en of er nadruk op beeld of geluid lag, dat was geheel aan de makers zelf om in te vullen. Ze konden zich laten inspireren door de geschiedenis van de omgeving en de kerk, het landschap rondom de kerk, verhalen uit de lokale gemeenschap, of de eigen fascinaties.

De locaties hebben logischerwijs een aantal zaken gemeenschappelijk, zoals de aanwezigheid van een kerkorgel, kerkklokken, een kenmerkende, galmende akoestiek, de begraafplaats rondom de kerk en een terp waarop de kerk staat.

Door de organisatie worden van tevoren geen inhoudelijke kaders vastgesteld voor de te maken compositie. De locatie is wat beide disciplines bindt tijdens

Tijdens de residentie leren de deelnemers elkaar makenderwijs kennen, dit levert spannend en onvoorspelbaar werk op. Thema’s als tijd, rust en isolement

De productie wordt aan het eind van werkperiode gepresenteerd op de locatie. Het geluidsaspect van de compositie is te horen via een draadloze koptelefoon,voor een intense luister- en kijkervaring heeft.

20

de residentie. Hoe de locatie verwerkt wordt in de compositie en hoe de disciplines bij elkaar worden gebracht is aan de makers zelf. Vanuit KOMPOST leggen we de nadruk op vernieuwing en het treden buiten je eigen comfortabele kaders.

krijgen nieuwe betekenis door het focussen op een duidelijk einddoel in een niet-alledaagse werkomgeving.

De edities van 2020 zijn afgelopen jaar op een gerecyclede VHS-band in gelimiteerde oplage van 25 stuks uitgebracht. Verder waren de producties doorlopend te zien tijdens LUNA en via online platforms.

4.3.2 kompost: nahrung für den geist Popfabryk, Media Art Friesland (LUNA), European Media Art Festival en New Noardic Wave hebben een unieke editie van KOMPOST georganiseerd.

Tien Nederlandse en Duitse makers werkten in augustus 2021 tien dagen lang samen, tijdens een gezamenlijke artist-in-residence aan de Friese Waddenkust (Het Lage Noorden). Diverse gidsen lieten de makers zien wat het landschap brengt en wat wij er als mens mee doen door ervan te eten, in te te leven en te werken. Deze inzichten dienden als voeding en inspiratie voor de groep van beeldmakers, visueel kunstenaars, componisten en muziekproducers. De makers die deelnemen aan het project zijn Henning Bischof, Marinus Groen, Stephan Thierbach, Nora Beyer, Esther Adam, Nathan Koonstra, Katie Ceekay, Hassan Scheidaei, Jochem Knoef en Anne Fie Salverda.

De werkperiode in Marrum is afgesloten met een presentatie voor genodigden bij Het Lage Noorden. Het tot stand gekomen site-specific werk omvatte beeld- en geluidscomposities, installaties, design, animaties en zelf geproduceerd voedsel. Het project en de uitkomsten daarvan, worden in 2022 gepresenteerd bij LUNA in Leeuwarden en EMAF in Osnabruck.

4.3.3 pavel Pavel is een audiovisuele productie van filmmaker Jonathan Sipkema en songwriter Bente Hout. Sipkema en Hout bundelden hun krachten en maakten in 2020

in het kader van Up North een korte film en een serie soundtracks. De try-outs van Pavel vonden plaats in de Zwolse schouwburg Odeon. Het eindresultaat is een bijzondere live-ervaring waarin film en muziek elkaar afwisselen en versterken. De maanden daarna konden er vanwege de coronamaatregelen helaas geen verdere uitvoeringen plaatsvinden.

Pavel gaat over de betekenis van individualiteit, een thema dat voortkomt uit een gedeelde fascinatie van de makers. De drang naar eigenheid huist in ieder mens. Maar hoeveel grip heb je op je eigen vorming?

En welk deel van jou wordt gevormd door factoren waar je zelf geen invloed op hebt?

De productie is in 2021 verder doorontwikkeld en uitgezet met steun van de Popfabryk. Zo is samen met een tweetal technici en een groep sessiemuzikanten, de live-show technisch verbeterd.

Op 10 september 2021 was de release van de soundtrack via de Friese Vinyl Club in een uitverkochte grote zaal van Neushoorn. Een maand later werd de film Pavel genomineerd voor de Noorderkroon Award van het Noordelijk Film Festival. Verder stonden er optredens gepland bij het Noordelijk Filmfestival en Eurosonic Noorderslag, die door de geldende coronamaatregelen niet door konden gaan. Pavel zal verder doorgezet worden naar 2022. Eind 2021 is Pavel genomineerd voor de beste interdisciplinaire Friese productie in het kader van de door Friesland Pop georganiseerde Pop Awards.

4.3.4 tweespraak Tweespraak is de motor van het Kultuer Kollektyf. In 2021 zijn zes Friese interdisciplinaire makers gestart.

De makers werken met een klein productiebudget en persoonlijke begeleiding aan een nieuw interdisciplinair eindproduct, dat gepresenteerd wordt tijdens de 21

22

KOMPOST: Nahrung für den Geist

festifestatie De Broeikas.

Jaarlijks dragen de partners Friese makers voor waaruit de Kultuer Kollektyf partners zes talenten selecteren. Elke geselecteerde deelnemer wordt gekoppeld aan twee kernpartners die de talenten coaching en ondersteuning bieden. Popfabryk is direct betrokken bij het traject van Maaike Schrikker (MIKKL) en Jonathan Bergsma (Johnny loves me).

Het traject en de begeleiding is maatwerk en komt in nauwe samenspraak met de betreffende Friese maker tot stand. De inhoud van het traject is mede afhankelijk van de vragen en behoeften van de maker op het gebied van artistieke en professionele ontwikkeling. Op basis hiervan wordt professionele expertise ingezet vanuit de partners in het Kultuer Kollektyf en hun netwerken, of extern aangetrokken.

4.3.5 up north Up North is een samenwerking tussen Popfabryk, Noordstaat en Kunst & Cultuur Drenthe (pop) en maakt, net als Hit the North, onderdeel uit van het Platform Popcultuur Noord-Nederland.

Up North is het interdisciplinair laboratorium waarin jonge noordelijke cultuurmakers in de hiphop- en popcultuur kunnen experimenteren en hun talenten kunnen ontwikkelen. Sinds 2018 werken we gezamenlijk aan de ondersteuning van die makers, waarbij een diversiteit aan producties tot stand is gekomen. De coronacrisis heeft echter een wezenlijke invloed gehad op met name de presentaties van deze producties.

In 2021 zijn er drie nieuwe producties tot stand gekomen en zijn de producties uit voorgaande jaren gepromoot bij festivals en podia. Helaas vielen veel van de gerealiseerde speelplekken bij onder andere Noorderzon, Simmerdeis, Noordelijk Filmfestival, Eurosonic Noorderslag, Winterwelvaart en Re:sources af wegens de geldende coronamaatregelen.

De producties die in 2021 tot stand zijn gekomen: The Decon23

struction of Aristote Bofunda Gemale vanuit Fryslân, Yu di Kòrsou vanuit Groningen en Dat ik op Veen Lijk vanuit Drenthe. In 2022 zullen we ons inzetten om alsnog extra speelplekken trachten te realiseren voor deze en eerder gemaakte Up North producties.

Een groot deel van deze jonge makers die Up North benaderen met plannen, valt eigenlijk tussen de categorie amateur en professional in. Ze willen allemaal verder, zich ontwikkelen, iets nieuws proberen, zijn verre van onervaren en zeker nog geen professional.

Een categorie die de steun van Up North aangrijpt om zich verder te ontwikkelen. In het Noorden is er juist vanuit deze categorie jonge makers in de hiphopen popcultuur vraag naar extra aandacht en ondersteuning met mogelijk een professionele carrière in de toekomst.

4.3.6 witst noch dat d’r neat wie no Popfabryk en Explore the North doen regelmatig een coproductie waar een Friese maker voor wordt uitgenodigd een productie te realiseren. In 2021 was dit ZEA, het solo-project van de in Amsterdam wonende Fries Arnold de Boer. In het twintigjarige bestaan van de band speelde De Boer in veertig landen, verdeeld over zes continenten, hoofdzakelijk in het Fries.

Intieme, poëtische teksten vormen de basis van de muziek van ZEA. Daarnaast is taal en taligheid een terugkerend thema op het album, net als in het leven van de De Boer zelf. In het bijbehorende songbook zijn alle songteksten daarom vertaald naar vier talen: het Fries, Nederlands, Engels én een bij het nummer passende vierde taal (zoals bijvoorbeeld Sranan, Gullah of Frans). De muziek is veelal akoestisch, minimaal en intiem, met persoonlijke en poëtische teksten.

De albumrelease zou plaatsvinden tijdens festival Explore the North op 19 november 2021 in Leeu24

Up North - Gemale

warden. Explore the North is echter geannuleerd in verband met de geldende coronamaatregelen. Wel is er een live-video release geweest en hebben er nog enkele shows in Amsterdam en Rotterdam plaatsgevonden. We werken nu in samenwerking met Stichting Alde Fryske Tsjerken aan een kerkentour in de lente van 2022.

4.3.7 wurdspøken Popfabryk heeft Wurdspøken geïnitieerd in samenwerking met De Nieuwe Oost, Cultuur Oost, Stichting Kunst & Cultuur en Noordstaat met de ambitie om streektaal en dialect op een hedendaagse manier te integreren en actualiseren, in samenwerking met talent uit de hiphop- en rapcultuur.

Wurdspøken focust zich op het onderzoeken van taal en het stimuleren van dialoog tussen verschillende talen en moedigt deelnemende artiesten aan om creatief om te gaan met meertaligheid en hun schrijfvaardigheid te ontwikkelen.

De start van het project is in verband met corona verschoven naar januari 2021. Er stonden vier co-creatie weekenden gepland waar twaalf hiphopartiesten en producers uit Fryslân, Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland samen aan een mixtape zouden werken. Begin 2021 waren de volgende deelnemers onderdeel van het traject: Zowo, Jeetje, Paypie (Gelderland), Aggie Fire Flame, Babs, jpegjoey (Overijssel), Jooz, Bas Colenbrander en Christopher404 (Drenthe), Steeby, Qbeast, Obey Reilly (Groningen), Arie, Alexander Moto en Faske (Fryslân). De focus bij het maakproces ligt op het experimenteren met meertaligheid, streektalen en straattaal. Voor het project is het essentieel om het creatieproces in fysieke vorm te doen. Door de lockdown begin 2021 konden de geplande weekenden wederom niet doorgaan en zijn ze verplaatst naar juli. In een poging de betrokkenheid

van de deelnemende artiesten vast te houden, zijn er in deze periode vier online sessies georganiseerd waarin persoonlijke en muzikale kennismaking en de thematiek centraal stonden. De online sessies werden positief ontvangen, desondanks haakten Aggi Fire Flame, Jeetje en Jooz af. Het uitstellen van de co-creatie weekenden vanwege de lockdowns speelde hierbij de grootste rol. Aangezien het project nog niet fysiek van start was gegaan, zijn er andere hiphopartiesten uitgenodigd om nog aan te haken.

In juli zouden dan eindelijk de vier co-creatie weekenden plaats vinden in Groningen, Zwolle, Hoogeveen en Leeuwarden. In augustus zou Wurdspøken de eerste liveshow spelen op Noorderzon. Wegens coronabesmettingen zijn de vier co-creatie weekenden opnieuw verplaatst. Noorderzon vond door de coronamaatregelen in gewijzigde vorm plaats en de show van Wurdspøken werd geannuleerd. Wel vonden er twee dagen aan digitale co-creatie plaats. Uiteindelijk vonden de fysieke co-creatie weekenden plaats in september in Het Podium in Hoogeveen, in Beatbox in Zwolle en in Neushoorn in Leeuwarden. In November is er nog een co-creatie weekend speciaal voor de producers geweest in de studio van Lake Woozoo in Leeuwarden. Eind november vond er in Simplon nog een tweedaagse plaatst waarbij er gewerkt is aan de liveshow. In december is begonnen met het mixen van 15 songs die gezamenlijk de mixtape vormen.

Er waren in het maakproces nog enkele wisselingen, waarbij Christopher404 (Drenthe) en Faske (Fryslân) stopten en Amaron (Gelderland), Danytha (Drenthe) en Soultitude (Fryslân) toetraden.

Voor december stonden er optredens gepland bij Explore the North en Re:sources maar ook deze shows zijn geannuleerd in verband met de coronamaatrge25

len. In 2022 wordende mixtape en twee videoclips gereleased en proberen we alsnog enkele liveshows te realiseren.

Fryslân DOK volgt het traject op de voet, uitmondend in een documentaire die wordt uitgezonden op NPO2.

4.4 genre verbindende producties producties Popfabryk onderscheidt binnen de producties ideeën van makers die niet zozeer een interdisciplinaire invalshoek hebben, maar die zich richten op het verbin-

26

De Domela Passie - Meindert Talma

den van genres waardoor iets nieuws ontstaat.

4.4.1 de domela passie Op 18 november 2019 was het een eeuw geleden dat Ferdinand Domela Nieuwenhuis is overleden. Aanleiding voor Meindert Talma om de bijzondere productie De Domela Passie te maken.

De Domela Passie van Meindert Talma ging in première op 23 november 2019 bij Explore the North en zou daarna tot en met november 2020 op diverse podia in het land te zien zijn. Een deel van de geplande

optredens is geannuleerd in verband met de coronamaatregelen en een deel is in aangepaste vorm door gegaan (zonder koor en kleinere band). In verband met een aantal geannuleerde shows is de speelperiode van De Domela Passie verlengd en stonden er nog enkele shows in 2021 gepland.

Ook is er gewerkt aan het idee voor een openluchtvoorstelling van De Domela Passie bij It Damshûs in Nij Beets in de laatste week van juli. Een voorstelling waarbij het het hele terrein van het openluchtmuseum gebruikt zou worden. Freek de Jonge was bereid gevonden om als dominee aan te haken en Explore the North zou de kaartverkoop doen en het publicitair ondersteunen. De vooruitzichten rond de coronamaatregelen waren echter zo onvoorspelbaar, dat het risico om het door te zetten te groot waren. Er wordt onderzocht of we dit mogelijk in 2022 toch nog kunnen realiseren.

Door de wisselende coronamaatregelen is de uitvoering van De Domela Passie steeds aangepast op de mogelijkheden die er wel waren. Van een regulier optreden kan bijna niet gesproken worden in de afgelopen periode, wat was immers nog regulier? Soms werd het optreden verplaatst naar online, soms kon het koor niet mee of slechts een koorzanger. Er zijn shows geannuleerd, verplaatst en/ of aangepast.

In 2022 viert Meindert Talma z’n 25-jarig jubileum en zullen elke maand twee albums integraal en in chronologische volgorde gespeeld worden in Vera, Groningen. Met de Friese Vinyl Club is hierop aangehaakt met het coveralbum De Tijd Is Een Schoft; een ode aan 25 jaar Meindert Talma en spelen die Friese acts in zijn voorprogramma.

De Domela Passie is door de pers lovend ontvangen en heeft veel aandacht gekregen in zowel lokale,

regionale als landelijke media.

4.4.2 klanklânskippen Klanklânskippen is een multidisciplinaire broedplaats, een podium voor experiment, met het Friese landschap als inspiratiebron. Een platform voor onderzoekende makers, waarbij de typerende muziekstroom, die vaak als modern-klassiek, neo-classical of post-ambient wordt omschreven en balanceert op de spannende grens van de avant-garde en klassieke muziek, uitgangspunt vormen.

Improviserend worden disciplines bij elkaar gebracht en ontstaat er iets nieuws. Er wordt gestreefd naar verstilling, versobering en eenvoud, een tegengeluid met intensiteit, bezinning en concentratie. Iedere productie is een avontuur, zowel voor de makers als voor het publiek.

Producties geïnitieerd vanuit het platform komen tot stand in samenwerking met diverse lokale, nationale en internationale partners, waarbij de basis wordt gevormd door de Friese makers rond Tsjinlûd, Alvaret Ensemble en Piiptsjilling.

Het borduurt voort op eerdere producties als Seeljocht (2011), Skeylja (2012), Japan (2015), LJERKE (2016) en FEAN (2018).

IT DEEL is het nieuwe meerjarige project van dichter Jan Kleefstra en gitarist Romke Kleefstra, samen met Popfabryk. Voor de 2021 editie van het Oranjewoud Festival hebben ze samenwerking gezocht met de Poolse componist, producer en geluidskunstenaar Michał Jacaszek. Michał Jacaszek creëert electro-akoestische muziek waarin elektronische geluiden worden gecombineerd met akoestische instrumenten. Voorafgaand aan het Oranjewoud Festival is er gewerkt aan nieuw materiaal in de Thomastsjerke in Ketlik. Het resultaat is tweemaal gepresenteerd op het festival. De release van het materiaal op vinyl staat gepland voor 27

28

IT DEEL

de zomer van 2022 en wordt uitgebracht bij Moving Furniture Records.

Het project vraagt aandacht voor het belang van biodiversiteit en haalt haar inspiratie uit de bossen van het Oranjewoud.

FEAN die op het in 2020 door de coronamaatregelen geannuleerde Oranjewoud Festival zou staan, heeft in 2021 nog een uitvoering gegeven in het kader van het Noorderlicht Festival bij Artphy in Onstwedde.

5. PROMOTIE EN ZICHTBAARHEID Popfabryk is in eerste instantie een producerende organisatie en niet direct een programmerende of presenterende instelling. De producties, zowel groot als klein, en de acts die participeren in Hit the North en Excite worden veelal geprogrammeerd door podia en festivals zowel in Fryslân, Nederland als Europa. De act of productie staat hierbij centraal en niet de Popfabryk. Het publieksbereik van Popfabryk producties en participerende acts is normaliter groot, mede door de podia en festivals waar deze te zien en te horen zijn, terwijl het publiek veelal onbekend is met Popfabryk.

Voor ons is de bekendheid onder het grote publiek overigens niet de eerste prioriteit, maar ligt de focus op de bekendheid onder de Friese makers en op de zichtbaarheid voor samenwerkingspartners, financiers en sponsoren.

Ter indicatie maken we jaarlijks een inschatting van het indirecte publieksbereik met de optredens van de Hit the North acts, optredens binnen het Excite netwerk, de Friese Vinyl Club, de Up North producties en de producties De Domela Passie, IT DEEL en presentaties via het TalentLab. Onze inschatting in 2019 lag op zo’n 65.000 mensen. Door de corona-maatre-

gelen en alle geannuleerde optredens was dit in 2020 en ook 2021 slechts een fractie van ons normale bereik. We denken wel dat onze zichtbaarheid onder makers, juist door onze anticipatie op de coronacrisis, is toegenomen.

Popfabryk is actief op Instagram, Facebook, Twitter en LinkedIn. De website (www.popfabryk.nl) is actueel. In 2021 waren er voor een aantal uur per week een beeldmaker en publiciteitsmedewerker actief voor Popfabryk die eerste stappen hebben gezet om onze publiciteit in woord, maar vooral in beeld te versterken en ons nadrukkelijker te profileren richting een diverse groep eigenzinnige makers. Er is een marketingplan gemaakt met daarin verwerkt zowel doelen voor de korte termijn als een meerjarenplan.

Een belangrijk focuspunt in het marketingplan was en is het zichtbaar maken van diversiteit en inclusiviteit onder Friese makers.

Er is geïnvesteerd in een beeldarchief, in een actieve tone-of-voice die meer tot de verbeelding van jonge makers moet spreken en meer eenduidigheid op de verschillende social media kanalen. Daarbij is een duidelijke ontwikkeling te zien van een dalende populariteit voor Facebook en een (sterk) stijgende populariteit van Instagram, waar vanaf 2022 verder op wordt ingespeeld.

Perscontacten en samenwerkingsverbanden zijn verder aangehaald en bij ondersteuningstrajecten en producties was Popfabryk goed zichtbaar. Samenwerkingspartners hebben ons meegenomen in hun publiciteitsuitingen, voor zover ze doorgang vonden, zoals Eurosonic Noorderslag, New Noardic Wave, Media Art Friesland & LUNA, Oranjewoud Festival en Excite.

29

6. ORGANISATIE De statutaire naam van de stichting is Fries Productiehuis Popcultuur, de verkorte handelsnaam is Popfabryk. Aan het hoofd staat het stichtingsbestuur, dat afgelopen jaar de volgende wisselingen kende: Albert van der Kooij (voorzitter) trad eind 2021 af en Rigt Oostenbrug neemt de functie van voorzitter over, Jelle Gietema is begin 2021 toegetreden als algemeen bestuurslid en halverwege het jaar Dick Hollander als secretaris. Silvie Drees is onveranderd penningmeester. Het bestuur is bekend met de Governance Code Cultuur en past deze toe.

We zijn constant in dialoog met het veld en nemen de bevindingen hiervan mee in het beleid en activiteiten.

De stichting kent statutair een Raad van Advies die tot taak heeft het gevraagd en ongevraagd geven van advies aan het bestuur met betrekking tot het beleid en de activiteiten van de stichting in de ruimste zin. In 2021 hebben we de WIJZEraad geïnitieerd met het voornemen om ieder kwartaal een deels wisselende groep makers uit te nodigen om in een informele setting met ons van gedachten te wisselen over de rol en functie van Popfabryk voor makers in de popcultuur, hierbij nadrukkelijke aandacht in de samenstelling voor diversiteit en inclusie. Een tiental makers is uitgenodigd voor de WIJZEraad, die door de coronamaatregelen keer op keer verzet moest worden en daarom in 2021 niet fysiek kon plaatsvinden. Zodra het weer kan vindt deze bijeenkomst alsnog plaats en zullen er nieuwe gepland worden.

Popfabryk biedt een stagemogelijkheid, maar hier is mede door COVID-19 ook in 2021 geen invulling aan gegeven. Wel is Popfabryk afgelopen jaar intensiever betrokken geweest bij het curriculum van Minerva Academie voor Popcultuur. We hebben feedback gegeven op het werk in ontwikkeling van de afstudeer30

ders en met een les en project bijgedragen aan het kernprogramma. Popfabryk draagt hiermee bij aan de overdracht van kennis en ervaring op toekomstige entrepreneurs in de culturele sector. Daarnaast bieden de studenten Popfabryk actuele kennis en inzichten uit de praktijk en een link met het onderwijs en draagt het bij aan de diversiteit en inclusie van de organisatie.

6.1 penvoerderschap Popfabryk is een netwerkorganisatie die de samenwerking opzoekt voor het realiseren van producties, en het opbouwen en uitwisselen van expertise ten behoeve van de Friese makers in de popcultuur. Zo is Popfabryk penvoerder voor de samenwerkingsprojecten Up North en Wurdspoken. In 2021 heeft Popfabryk als penvoerder het Platform Popcultuur Fryslan en het Kultuer Kollektyf geïnitieerd. Up North en Wurdspoken zijn duidelijke samenwerkingsprojecten die elders in dit jaarverslag al zijn uitgelicht.

6.1.1 kultuer kollektyf Het Kultuer Kollektyf wordt gevormd door Popfabryk (popcultuur), VHDG (beeldende kunst), New Noardic Wave (film/ media), Tryater (theater) en Explore the North (taal/ literatuur), LF2028 (producent) met Keunstwurk als associated partner (facilitator/ klassieke muziek/ beeldende kunst/ hafabra).

Het Kultuer Kollektyf verbindt de Friese productiekernen om eigenzinnige Friese makers optimaal te kunnen ondersteunen in hun artistieke ontwikkeling.

Het uitwisselen van kennis, ervaring, netwerk en het aangaan van coalities rond interdisciplinaire makers is het vertrekpunt. Tevens zet het Kultuer Kollektyf in op kwaliteitsbevordering en interdisciplinaire ontmoetingen van makers.

De fysieke ontmoetingsplek voor Friese makers is de

Donderdag Makersdag, die in de tweede helft van 2021 vorm heeft gekregen. Iedere donderdagmiddag is er een centrale, laagdrempelige plek voor gesprek, ondersteuning, presentatie en ontmoeting.

Een co-workspace voor makers in Fryslân voor hulp, troost, inspiratie, ontmoeting, tosti’s en zwarte koffie.

De Donderdag Makersdag heeft op verschillende locaties plaatsgevonden verbonden aan één van de betrokken partijen. In verband met de coronamaatregelen hebben een aantal bijeenkomsten online moeten plaatsvinden. De ervaring leert nu dat veel Friese makers, naast hun artistieke praktijk, bijbanen hebben en de donderdagmiddag dan lastig voor ze is. De geplande expedities, als onderdeel van De Donderdag Makersdag, naar inspirerende festivals, voorstellingen, exposities, inclusief ontmoetingen met en/of masterclasses van professionals uit het kunstenveld zijn door de coronamaatregelen slechts beperkt van de grond gekomen, wel is LUNA in Leeuwarden bezocht.

We zetten met Tweespraak in op (jonge) interdisciplinaire makers die nog niet betrokken zijn bij de trajecten van de afzonderlijke partners of de bestaande Noordelijke trajecten, of daar door de eigen interdisciplinaire benadering hun weg niet in kunnen vinden.

Er zijn zes Friese makers geselecteerd om gedurende een periode van een jaar zichzelf verder te ontwikkelen binnen (en buiten) hun eigen artistieke praktijk. De makers worden ondersteund bij de ontwikkeling van hun zelfstandige beroepspraktijk vanuit de ambitie om te creëren en de drang om te vernieuwen. Het Kultuer Kollektyf vormt coalities rond de begeleiding van deze makers. De makers presenteren ieder hun gemaakte werk tijdens De Broeikas.

Het Kultuer kollektyf biedt jaarlijks een platform en podium waar Friese cultuurmakers kunnen werken aan nieuwe ideeën, waar ze werk in ontwikkeling

kunnen presenteren en waar ze elkaar en het publiek kunnen ontmoeten en in gesprek kunnen gaan met het culturele veld. Het Kultuer Kollektyf is hiervoor de samenwerking aangegaan met De Broeikas; een initiatief van SELF.collective. De Broeikas vond met inachtneming van de coronamaatregelen in aangepaste vorm plaats op zaterdag 11 september in de Westerkerk en vormde tevens de officiële aftrap van het Kultuer Kollektyf.

In 2021 is een start gemaakt met de tweemaandelijks podcast KULT CAST! met Maha Eljak en Celine Wierda die in thematiek en onderwerpen aansluit bij de actualiteit, de vragen via de helpdesk en de Donderdag Makersdag. De podcast is via de website van het Kultuer Kollektyf terug te beluisteren.

Popfabryk was in 2021 aanjager en penvoerder van het Kultuer Kollektyf en draagt dit begin 2022 over aan New Noardic Wave.

6.1.2 platform popcultuur fryslân In 2021 is het Platform Popcultuur Fryslân geïnitieerd door Popfabryk in samenwerking met 3voor12/Friesland, Academie voor Popcultuur, D’Drive, Friesland Pop, Iduna, Neushoorn, Podium Asteriks en Poppodium Bolwerk. Deze organisaties vertegenwoordigen de verschillende functies binnen de Friese popculturele keten, van popkoepel, podium, oefenruimte, platenlabel, productiehuis tot opleiding en media.

Het Platform Popcultuur Fryslân biedt een gedegen Friese samenwerking met als doel de talentontwikkeling en professionalisering van Friese makers in de popcultuur te stimuleren en de infrastructuur duurzaam te verstevigen.

In 2021 is het onderzoek naar Talentontwikkeling in 31

32

Hit The North - Faske

de Friese Pop door onderzoeksbureau &Concept afgerond. Het onderzoek wordt gepresenteerd tijdens de Friese Lente: week van de Friese popcultuur in 2022.

Er zijn afgelopen jaar een tweetal inhoudelijk bijeenkomsten georganiseerd met de partners van het platform, waarbij onder andere de Fair Practice Code centraal stond.

De Friese Lente: week van de Friese popcultuur zet gedurende een week de frisse opkomers in de Friese popcultuur in het zonnetje. Met showcases, presentaties, vertoningen, interviews, awards en de uitgave van het magazine Friese Lente. In verband met de coronamaatregelen moesten we de geplande week verplaatsen naar april 2022. Het magazine Friese Lente is wel verschenen en verspreid.

Met Wisselstroom wordt een artistieke impuls gegeven aan de hiphopscene in Fryslân en ondersteunen we onderscheidende acts in hun ontwikkeling.

De promotor van het Platform Popcultuur Fryslân voert het gesprek met de programmeurs van de partnerorganisaties om het totaal aantal speelplekken voor Friese acts op Friese podia aan te jagen. Ze agendeert ook de aanbeveling uit het onderzoek bij de instellingen (podia, festivals, overige) om de ambities op het gebied van talentontwikkeling concreet te maken. Ook de aanbeveling om speelplekken te creëren voor Fries talent op festivals in Fryslân die een landelijk bereik hebben en op podia en festivals in de Randstad door samenwerking aan te gaan en/of met financiële prikkels wordt door de promotor opgepakt.

Eind 2021 is met het wegvallen van live-optredens en het uitstellen van de Friese Lente; week van de Friese popcultuur een aantal Friese acts uitgedaagd voor een kerstnummer. KRSTLBM.FRL bevat zeven kerstliedjes van Friese artiesten uit allerlei genres.

Van hiphop tot singer-songwriter en rock: het album geeft een goed beeld van de muzikale diversiteit in Fryslân. Dit spontane initiatief willen we graag doorzetten de komende jaren en biedt 33

in de donkere wintermaand, waarbij mogelijk weer coronabeperkingen zijn in het live-circuit, een lichtpuntje.

Ondanks alle coronabeperkingen heeft het Platform Popcultuur Fryslân een goede start kunnen maken, al bleek het vergroten van het aantal speelplekken voor Friese acts een welhaast onmogelijke opgave door de coronamaatregelen.

6.1.3 platform popcultuur noord-nederland Het Platform Popcultuur Noord-Nederland wordt gevormd door Noordstaat, Friesland Pop, POPGroningen, Kunst & Cultuur Drenthe, Eurosonic Noorderslag, Into The Great Wide Open en Popfabryk.

Deze organisaties werken in gezamenlijkheid aan de talentontwikkeling en professionalisering van interdisciplinaire makers in Up North en noordelijke acts in Hit the North.

Platform Popcultuur Noord-Nederland is een breed Noordelijk samenwerkingsverband in de popcultuur Het Platform Popcultuur Noord-Nederland heeft begin 2020 in samenwerking met We the North een aanvraag ingediend als ontwikkelinstelling binnen de Basisinfrastructuur (BIS), waarbij Popfabryk als penvoerder optrad.

Het platform biedt een unieke noordelijke samenwerking met als doel de professionele ontwikkeling van noordelijke makers en acts in de popcultuur te stimuleren en de infrastructuur duurzaam te verstevigen.

Met het Platform Popcultuur Noord-Nederland willen we makers en acts in de popcultuur dé springplank bieden om vanuit het Noorden te kunnen opereren in een nationale context.

De trajecten Hit the North en Up North ontwikkelen 34

Wisselstroom

zich gestaag door, maar het platvorm als structuur voor kennisdeling en samenwerking hapert. Onder invloed van de coronacrisis is de aandacht en focus verschoven naar de lopende zaken en alle obstakels die hierbij genomen moesten worden. In het komende jaar hopen we hier weer constructieve stappen in te kunnen zetten. Hierbij aansluitende op de stappen die al gezet zijn met het Platform Popcultuur Fryslân.

6.2 personeel Het bestuur heeft de dagelijkse werkzaamheden gedelegeerd aan Paul Giesen, die sinds november 2014 zakelijk leider van de stichting is. De zakelijk leider legt verantwoording af aan het bestuur op het gebied van het inhoudelijk en het financiële beleid. De Code Cultural Governance dient hierbij als uitgangspunt. Voor de administratie en boekhouding krijgt de zakelijk leider ondersteuning van administratief medewerkster Desire Hindriks. Het vaste medewerkersbestand, werkzaam voor de stichting is 0,78 fte.

De medewerkers van Popfabryk zijn gedetacheerd vanuit Friesland Pop. Popfabryk hoeft hierdoor geen eigen personeelsadministratie te voeren. Daarnaast worden er per project medewerkers op freelance basis betrokken. In 2021 waren dit de onder andere de volgende personen: Arnold de Boer - Witst noch dat d’r neat wie Bente Hout - Publiciteit & Excite Celine Wierda - Kultuer Kollektyf Coco de Haas - Kultuer Kollektyf Denise Amber - Beeldmaker Evelyn Andoh - Up North Jan Kleefstra - IT DEEL Janneke de Boer - Platform Popcultuur Fryslan Jochem Knoef - KOMPOST Laurens van der Meulen - Platform Popcultuur Fryslan Marinthe de Hek - KOMPOST: Nahrung für den Geist Meindert Talma - De Domela Passie

Peter Reen - Urban Arts trajecten Rianne Hogeveen - Kultuer Kollektyf Sjoerd Vriesema - Wurdspoken & Wisselstroom Titus van t Veer - Friese Vinyl Club 6.3 huisvesting Popfabryk heeft geen eigen kantoorruimte maar maakte afgelopen jaar gebruik van een flexplek bij Friesland Pop. Popfabryk is een projectorganisatie en heeft geen werkplaats met eigen faciliteiten. Per productie wordt daarom bekeken wat er nodig is om tot een eindproduct te komen. Toch hebben we ons ook georiënteerd op andere locaties, waar we makers ook de ruimte zouden kunnen bieden producties tot stand te laten komen. Ook de behoefte aan opslagcapaciteit en een nadrukkelijker profilering ten opzichte van Friesland Pop maken dit tot een blijvend punt van aandacht.

De huidige RIVM-richtlijnen volgend, is het kantoor van Friesland Pop onvoldoende geschikt om te werken met meerdere personen tegelijkertijd. Afgelopen jaar is er daarom vooral veel vanuit de thuissituatie gewerkt en hebben online overleggen het fysieke overleg vervangen. Maar met het penvoerderschap van Platform Popcultuur Fryslân en het Kultuer Kollektyf moest er echt extra kantoor capaciteit komen. In 2021 is daarom een extra ruimte gehuurd in de DOAS in leeuwarden.

6.4 mvo We zien de noodzaak en voordelen van maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo). Dit betekent dat Popfabryk meer rekening is gaan houden met de effecten, hoe gering soms ook, van de bedrijfsvoering op mens, milieu en maatschappij. Popfabryk heeft in de bedrijfsvoering de volgende uitgangspunten in acht genomen: • Lokaal waar mogelijk: benodigde diensten en 35

• •

producten worden zoveel mogelijk betrokken bij lokale aanbieders.

Duurzaam: producten met duurzame eigenschappen hebben de voorkeur boven wegwerp en/of milieubelastende producten.

Mens- en diervriendelijk: activiteiten en keuze van producten houden rekening met de gevolgen voor mens en dier op de langere termijn.

In de praktijk heeft dit geleid tot wisselende keuzes, afhankelijk van de verschillende belangen. Reis- en verblijfskosten kunnen alleen worden gedeclareerd

36

Friese Vinyl Club - Electric Hollers

als het gaat om gebruik van duurzame, biologische / vegetarische producten, voor zover mogelijk.

De Fair Practice Code is uitgangspunt en we ijveren in samenwerkingsverbanden voor het zoveel mogelijk toepassen daarvan. We volgen de door SENA geadviseerde dagprijs van € 270,- voor de uitvoerende werkzaamheden van professionele muzikanten/ makers. In het popcircuit blijkt dit steeds weer een nastrevenswaardig, maar lastig uitvoerbaar gegeven. We voeren hierover de dialoog met betrokken partijen in het Friese popveld om tot een convenant te komen.

Voor acts in met een professionele ambitie, maar nog onderdeel uitmakend van talentontwikkelingsprojecten en de optredens die in deze context plaatsvinden hanteren we andere bedragen. Uitgangspunt is dan een onkostenvergoeding van minimaal € 75,- per maker. De ontwikkeling rond de Fair Practice Code in de popsector in relatie tot talentontwikkeling, zullen we agenderen en op de voet volgen en ons beleid daarop de komende jaren verder afstemmen.

Veel optreden en presentaties zijn ook in 2021 weggevallen door de coronamaatregelen, waardoor makers en freelancers in de culturele sector het zwaar hadden. Wij hebben geprobeerd onze producties en besteding van budgetten zoveel mogelijk aan te passen aan de ontwikkelingen en vooral makers te blijven ondersteunen in het maakproces, juist ook het afgelopen jaar weer.

Ook in producties van afgelopen jaar als bijvoorbeeld; IT DEEL, KOMPOST: Nahrung für den Geist, De Domela Passie en Pavel worden maatschappelijke thema’s geagendeerd.

7. FINANCIËN Popfabryk, het Friese Productiehuis voor Popcultuur, heeft een sterke regionale inbedding in Fryslân en daarmee haar eigen culturele realiteit. Dit vormt enerzijds de kracht van Popfabryk, maar maakt het anderzijds soms lastig de aansluiting op landelijk niveau te bewerkstelligen. Subsidieregelingen zijn niet altijd toegankelijk voor Popfabryk producties in verband met de financieringsstructuur of een beperking in de kwantiteit van aanvragen binnen een kalenderjaar. We kiezen er daarom in toenemende mate voor om makers te ondersteunen bij aanvragen die via een rechtsvorm van de maker zelf lopen. Dit deel van de cofinanciering bij producties raakt hiermee uit beeld

in het financieel jaarverslag van Popfabryk. Deze keuze draagt echter bij aan het ondernemerschap van de makers en legt een grotere verantwoordelijkheid voor het financieel slagen van de productie bij de maker zelf.

Naast de ondersteuning van de Provincie Fryslân en de Gemeente Leeuwarden heeft Popfabryk in 2021 voor haar producties een bijdrage ontvangen van VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Fonds21, Fonds Cultuurparticipatie, We the North, INTERREG V A Programma Deutschland-Nederland, Creative Europe en wordt een deel van de inkomsten gegenereerd door de gages van de acts en de verkoop van producties. COVID-19 heeft direct gevolgen gehad voor de verkoop van producties en daarmee vooral de inkomsten van de betrokken makers.

Het Platform Popcultuur Fryslân en Kultuer Kollektyf worden als samenwerkingsverband gefinancierd uit het zogeheten ‘witte vlekken geld’ via de Provincie Fryslân Up North en Hit the North worden separaat als samenwerkingsverband ondersteund door We the North en Fonds Cultuurparticipatie.

Het financieel jaarverslag wordt op verzoek toegezonden.

37

38

Wurdspøken

LINKS Tekst is ook maar tekst, vandaar dat we hier nog even enkele links invoegen naar audio en videomateriaal van de producties en de acts. Wie dit jaarverslag in gedrukte vorm ontvangt kan de QR code gebruiken. de domela passie Op 18 november 2019 was het een eeuw geleden dat Ferdinand Domela Nieuwenhuis is overleden. Aanleiding voor Meindert Talma om De Domela Passie te maken. [video] excite Excite Co(vid)-writing residence, waarbij we de Friese act Moonloops samen brachten met de Vlaamse songwriter Isaac Roux en de Finse producer Artturi Borén.

Samen schreven zij de nieuwe song Not the Same in de studio van Lake Woozoo in Leeuwarden. [audio] friese vinyl club Wordt hier lid van de Friese Vinyl Club en support your local scene. Onvang vier keer per jaar een 12” van een Friese acts en een uitnodiging voor de release show. [lidmaatschap]

krstlbm.frl We hebben een aantal Friese acts uitgedaagd voor een kerstnummer. KRSTLBM.FRL bevat zeven kerstliedjes van Friese artiesten uit allerlei genres. [audio] kompost Het resultaat van de residenties is uitgebracht op een gerecyclede VHS-band in gelimiteerde oplage van 25 stuks, maar voor degene zonder videorecorder ook online te bekijken. [video] wisselstroom De zes Wisselstroom sessies met zestien hiphopartiesten in de studio van Lake Woozoo in Leeuwarden. [video] witst noch dat d’r neat wie no ZEA, het solo-project van Arnold de Boer. De albumrelease zou plaatsvinden tijdens festival Explore the North maar is een live-video release geworden. [video] wurdspøken Hiphopproductie rond meertaligheid. Fryslân DOK maakt er een documentaire over. De Mixtape is nog in de maak, dus nog even wachten. [website]

hit the north De online-showcase van de Hit the North acts op ESNS. [Faske] [Cloudsurfers] [Timo de Jong] [Blondeau] how far is now?

De live-registraties van de Friese acts Cloudsurfers en GEO aangezien fysiek reizen even niet ging. [video] [video] it deel Productie van de gebroeders Kleefstra met de Poolse componist, producer en geluidskunstenaar Michał Jacaszek. [video]

39

POSTBUS 2585 8901 AB LEEUWARDEN INFO@POPFABRYK.NL WWW.POPFABRYK.NL