inhoudelijk jaarverslag 2016
Inhoud 1. Inleiding 2. Organisatie 2.1 Huisvesting
2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
Ontstaansgeschiedenis en visie Positionering en samenwerking Artistieke Commissie Promotie en publieksbereik Mvo
3.1 Europa (Excite, SEN, EZDF!) 3.2 Freesonica 3.3 Hjir 3.4 Jannes van der Wal 3.5 Klanklânskippen 3.6 LJERKE 3.7 Somnium 3.8 TalentLab 3.9 The Alvaret Ensemble 3.10 Yakumo Orchestra
3. Producties
4. Financiën
pagina 1 2 3 3 4 5 6 7
7
7 10 13 14 14 15 16 17 18 19
20
Colofon
Fotografie Vormgeving pagina 1
Andres Fouché, Constantin Lliopoulos, Coen Waltmans, Denise Janssens, Jantina Talsma, Ondrej Vyska, Ruben van Vliet, Saris & den Engelsman, Xanne Wijkamp Rolina Nell
1. Inleiding
De Popfabryk heeft een intensief jaar achter de rug, waarvan dit jaarverslag de weerslag vormt. In 2016 heeft het Yakumo Orchestra onder andere op Noorderslag, Oerol, Zwarte Cross en voorlopig hoogtepunt het Glastonbury Festival in Engeland gespeeld. De productie Somnium van Geert van der Velde is in première gegaan bij Noorderzon. De Friese bands Bastard Sugar en Stuart Mavis, hebben via de Europese netwerken van de Popfabryk, op festivals gespeeld in België, Duitsland en Zweden. Freesonica acts Tolls en Abdomen zijn een jaar lang intensief gecoacht. Een aantal jonge Friese makers is via het TalentLab in de gelegenheid gesteld hun ideeën te verwezenlijken. Naast de drie regionale edities van Klanklânskippen is opnieuw een internationale editie onder de titel LJERKE als artist-in-residence gerealiseerd, met presentaties bij onder andere het Noordelijk Filmfestival en Le Gues Who? Verder heeft de Popfabryk de succesvolle productie Jannes van der Wal van Meindert Talma ondersteund, evenals het Alvaret Ensemble dat balanceert op de spannende grens van de avantgarde en klassieke muziek. Explore the North is in 2016 als zelfstandige stichting verder gegaan en heeft in november een succesvolle editie gerealiseerd. In 2016 heeft de Popfabryk met haar activiteiten duidelijk invulling gegeven aan de verbreding en verdieping van de
popcultuur, waarbij de interactie tussen verschillende kunstdisciplines vorm heeft gekregen. Een jaar waarin niet alleen hard gewerkt is aan de uitvoering van projecten en producties, maar waarin ook veel tijd en aandacht is uitgegaan naar de ontwikkeling van nieuwe concepten en samenwerkingsverbanden voor de komende jaren. In dit jaarverslag worden alle Popfabryk activiteiten van 2016 beschreven met als basis het beleidsplan 2013 - 2016 en de daarin gestelde artistieke uitgangspunten en de operationele doelen. De Popfabryk ontwikkelt talent op het terrein van popcultuur. Zij realiseert vernieuwende professionele producties in Fryslân en bereikt daarmee een breed en nieuw publiek, in Fryslân, in Nederland en daarbuiten.
2. Organisatie
De statutaire naam van de stichting is Fries Productiehuis Popcultuur, de verkorte handelsnaam is Popfabryk. Aan het hoofd staat het stichtingsbestuur dat afgelopen jaar de volgende samenstelling kende: Albert van der Kooij (voorzitter), Sjouke Nauta (secretaris), Abelius Reitsma (penningmeester) en Rigt Oostenbrug (algemeen bestuurslid).
Het bestuur heeft de dagelijkse werkzaamheden gedelegeerd aan Paul Giesen, die sinds november 2014 zakelijk leider van de stichting is. De zakelijk leider legt verantwoording af aan het bestuur op het gebied van het inhoudelijk en het financiële beleid. De Code Cultural Governance dient als uitgangspunt voor de verdeling van de taken en bevoegdheden tussen bestuur en zakelijk leider. Voor de administratie en boekhouding krijgt de zakelijk leider ondersteuning van administratief medewerkster Desire Hindriks. Het vaste medewerkersbestand, werkzaam voor de stichting is 0,72 fte. De medewerkers van de Popfabryk zijn gedetacheerd vanuit Friesland Pop. De Popfabryk hoeft hierdoor geen eigen personeelsadministratie te voeren. Daarnaast worden er per project projectleiders op freelance basis betrokken. In 2016 waren dit de volgende personen: Geert van der Velde Freesonica Bente Hout Excite / Eins, Zwei, Drie, Fjouwer! / Somnium
popfabryk & friesland pop (talentlab - amber & tolls)
pagina 2
Jan Kleefstra Klanklânskippen / LJERKE In 2016 heeft de Popfabryk ook een stagemogelijkheid geboden. Gezien de personeelsomvang van de Popfabryk is er ruimte om een stagiaire voor twee dagen per week te begeleiden. In samenwerking met Friesland Pop is er daarom een gedeelde stageplek aangeboden, waardoor een stagiaire een aantal dagen per week bij Friesland Pop en een aantal dagen per week bij de Popfabryk ervaring kan opdoen. De Popfabryk draagt hiermee bij aan de overdracht van kennis en ervaring op toekomstige entrepreneurs in de culturele sector. Daarnaast bieden stagiaires de Popfabryk actuele kennis en inzichten uit de praktijk en een link met het onderwijs. Het organogram van de stichting ziet er als volgt uit: stichtingsbestuur artistieke commissie
zakelijk leider
administratie projectleider freesonica
projectleider excite / eu
projectleider producties
2.1 Huisvesting De Popfabryk maakte gebruik van een ruimte in de Blokhuispoort (Blokhuisplein 40, 8911 LJ Leeuwarden) en had hiervoor een tijdelijk contract met BOEi. In 2016 zou de Popfabryk opnieuw binnen de Blokhuispoort moeten verhuizen in verband met de herontwikkeling van de Blokhuispoort. Gezien de personele bezetting, is de bezettingsgraad van de ruimte met pagina 3
gemiddeld twee dagen per week minimaal. Eind 2016 heeft de Popfabryk haar kantoorruimte in de Blokhuispoort dan ook opgezegd en zij maakt sindsdien gebruik van een flexplek bij Friesland Pop. 2.2 Ontstaansgeschiedenis en visie De Popfabryk ontwikkelt sinds 2009 talent op het terrein van popcultuur. De Popfabryk wil een platform bieden voor creatieve talenten om te excelleren. Dit wil zij realiseren door talenten uit te dagen om hun grenzen te verkennen en ze aan te sporen tot vernieuwing. Geen fabriek voor standaardproducten, maar een productiehuis voor innovatieve en creatieve concepten. Verbreding en verdieping van de popcultuur is een belangrijk uitgangspunt, waarbij gezocht wordt naar interactie tussen verschillende kunstdisciplines. Het produceren van nieuwe, aan popcultuur gerelateerde, kunstuitingen is het hoofddoel van de Popfabryk. Alle projecten bieden een toegevoegde waarde aan het reeds bestaande aanbod in Fryslân. Nieuwe projecten van de Popfabryk worden vanuit twee uitgangspunten geïnitieerd. Er wordt gewerkt aan autonome creatieve ideeën van talenten, maar ook aan eigen producties waarvoor creatieve makers worden gescout. Bij alle producties wordt daarbij vooral gelet op innovatie, presentatie en publieksbereik. De producties en ondersteuningstrajecten van de Popfabryk dienen daarnaast bij te dragen aan het ondernemerschap van de makers en ze te helpen bij het verwerven van economische zelfstandigheid. De provincie Fryslân en de gemeente Leeuwarden ondersteunen deze missie van de Popfabryk met financiering voor de periode 2013 - 2016. De Popfabryk heeft zich ten doel gesteld om Friese producties
te realiseren die zich landelijk kunnen meten met het aanbod van de productiehuizen voor popcultuur. Kijkend naar het gerealiseerd volume, het jaarlijkse publieksbereik, internationalisering van de activiteiten, de kwaliteit van onze producties en de afname van die producties op gerenommeerde podia en festivals, stelt het stichtingsbestuur vast dat de Popfabryk sinds haar oprichting in 2009 ruimschoots slaagt in haar doelstellingen. Voorbeelden van gerealiseerde producties in de afgelopen jaren zijn Somnium, LJERKE, Hjir, Yakumo Orchestra, Space Invaders, Klankl창nskippen, Broken Brass Ensemble, Skeylja, Frisian Writers Week, Ykaro, De Dingen Die Vallen, Sound = Vision, Mash my bits up, Seeljocht, OpKomst, Explore the North, Freesonica en Excite.
2.3 Positionering en samenwerking De Popfabryk positioneert zich inmiddels binnen de nog bestaande landelijke infrastructuur van productiehuizen voor popcultuur. Deze productiehuizen zijn: Paradiso Melkweg Productiehuis (West-Nederland), Muzieklab Brabant (Zuid-Nederland), Productiehuis ON (Oost-Nederland) en de Popfaryk (Noord-Nederland). De focus ligt op de versterking en uitbreiding van de bestaande infrastructuur voor talentontwikkeling, waarbij afstemming, aansluiting op en samenwerking met andere culturele organisaties, instellingen, opleidingen en initiatieven gestalte krijgt. Friesland Pop is een belangrijke partner. Waar Friesland Pop zich als popkoepel richt op de breedte, richt het productiehuis zich op het talent met een professionele ambitie. De Popfabryk past daarbij in de keten van talentontwikkeling die in Frysl창n zeer professioneel en breed opgebouwd is. De Popfabryk heeft in die keten de doelstelling om de talentvolle makers in Frysl창n te ondersteunen met het verwezenlijken van hun professionele ambities. De Popfabryk positioneert zich binnen de Friese culturele infrastructuur graag als spin in het web. Projecten worden ontwikkeld in samenwerking met verschillende partners waaronder zowel non-profit als marktpartijen. Om de reikwijdte van producties te vergroten wordt ook de samenwerking met landelijke en Europese partijen gezocht. Per productie wordt er extra expertise ingehuurd, deze kan zowel van praktische (productieondersteuning, techniek, management etc.) als inhoudelijke aard zijn (choreograaf, theatermaker, componist etc.).
popfabryk & schouwburg de lawei (productie klankl창nskippen)
pagina 4
Noordelijke samenwerkingspartners in de afgelopen jaren bij diverse projecten waren o.a.: Wolf.Atlas, 3S Music, Grafisch Atelier Friesland, Ondergronds, Cowboy Killers, Tsjinlûd, UITfestival, D’Drive Friesland College, Minerva Academie voor Popcultuur, Keunstwurk, Media Art Festival, Stadsschouwburg de Harmonie, Tresoar, Neushoorn, Noordelijk Film Festival, Tryater, Welcome to The Village, Excelsior Recordings, Fries Film Archief, Oerol, Leeuwarden 2018, Into the Great Wide Open, Grand Theatre Groningen, Schouwburg De Lawei, VHDG Leeuwarden, Eurosonic Noorderslag, Noorderzon en natuurlijk Friesland Pop. Samenwerking is voor de Popfabryk niet alleen belangrijk in het realiseren van projecten en producties, maar ook in het opbouwen en uitwisselen van expertise. Deze expertise en netwerken kunnen weer ingezet worden voor de ontwikkeling van talentvolle makers. 2.4 Artistieke Commissie Voor het vormgeven van het artistiek inhoudelijk profiel van de Popfabryk wordt er gewerkt met een wisselende Artistieke Commissie. De Artistieke Commissie adviseert over de producties die de Popfabryk initieert of ondersteunt. Talentvolle makers worden aangespoord om plannen in te dienen of worden gevraagd om een plan van de Popfabryk gestalte te geven.
te realiseren die zijn première beleeft op Explore the North en daarna nog een jaar lang uitgezet wordt op festivals en podia in binnen- en mogelijk buitenland. In 2016 hebben we een gezamenlijke open-call gedaan voor Friese makers in de popcultuur. Hierop zijn twintig plannen ingediend, waarvan er vijf zijn geselecteerd en uitgenodigd voor een pitch. In acht minuten konden de makers het plan presenteren aan de Artistieke Commissie bestaande uit Ira Judkovskaja (Tryater), Sjoerd Bootsma (Culturele Hoofdstad 2018) en Henk Bothof (Noorderzon). De pitch was openbaar en de makers konden elkaar vragen stellen en na afloop in gesprek treden met elkaar en het panel. Twee voorstellen zijn geselecteerd, die vervolgens door de Popfabryk en Explore the North samen met de makers verder onderzocht worden op realiseerbaarheid in 2017. Alle makers die voor de open-call plannen ingediend hebben, maar niet uitgenodigd zijn voor de pitch, is de mogelijkheid
In de aanloop naar de nieuwe beleidsperiode heeft de Popfabryk bij nieuwe producties al sterker ingezet op samenwerkingsverbanden met belangrijke presenterende instellingen in Noord-Nederland. Zo is met Explore the North, het festival voor muziek en verhalen op onvermoede plekken in Leeuwarden, de intentie uitgesproken jaarlijks een coproductie pagina 5
popfabryk & schouwburg de lawei (productie klanklânskippen)
geboden om feedback te krijgen op hun plan. Een vijftal makers heeft hiervan gebruik gemaakt. Naast artistieke overwegingen wordt er in de keuze van producties gekeken naar de professionaliteit, ambitie en opgebouwde ervaring van de makers. Tevens speelt de mate van verkoopbaarheid van de productie een rol. Er wordt dan ook een kosten-batenanalyse gemaakt van de productie als geheel. De zakelijk leider heeft hier een belangrijke rol in. Hoewel artistieke criteria van groot belang zijn, wordt een project niet gestart voordat de zakelijk leider vertrouwen heeft in de return-on-investment, dit kan zowel financieel, promotioneel als artistiek zijn. De selectiecriteria die gehanteerd worden zijn: • focus op sterk onderscheidende en kwalitatieve ideeën; • oorspronkelijkheid en authenticiteit; • verbondenheid met de regio; • innovatieve waarde van het plan; • hoge professionele ambities van de makers; • bereikt artistiek basisniveau wat moet blijken uit het opgebouwde portfolio; • voldoende referenties en netwerk binnen het artistieke veld; • product-markt combinatie; • return-on-investment en follow-up van project en artiest.
centraal. Het publieksbereik van de Popfabryk producties en participerende bands en acts is groot, mede door de podia en festivals waar deze te zien en te horen zijn, terwijl het publiek veelal onbekend is met de Popfabryk. Voor de Popfabryk is de bekendheid onder het grote publiek overigens niet de eerste prioriteit, maar haar focus ligt op de bekendheid onder de Friese makers en op de zichtbaarheid voor samenwerkingspartners, financiers en sponsoren. Ter indicatie is een inschatting gemaakt van het indirecte publieksbereik van de Popfabryk met de optredens van de Freesonica acts, Yakumo Orchestra, optredens binnen het Excite netwerk, de producties Somnium, LJERKE, Jannes van der Wal, The Alvaret Ensemble en presentaties via het TalentLab.
2.5 Promotie en publieksbereik De Popfabryk is in eerste instantie een producerende organisatie en niet direct een programmerende of presenterende instelling. De producties zowel groot als klein en de bands en acts die participeren in Freesonica en Excite worden veelal geprogrammeerd op podia en festivals zowel in Fryslân, Nederland als Europa. De band, act of productie staat hierbij popfabryk & geert van der velde (productie somnium)
pagina 6
In 2016 hebben zo’n 45.000 mensen een Popfabryk productie bezocht, hierbij de online activiteiten niet meegerekend. De Popfabryk is actief op Twitter en Facebook. De website is actueel en er is vier keer een digitale nieuwsbrief verstuurd (mei, augustus, oktober en december). De nieuwsbrief is ook in het Fries uitgegeven. Perscontacten en samenwerkingsverbanden zijn verder aangehaald en bij ondersteuningstrajecten en samenwerkingen was de Popfabryk beter zichtbaar. Aan eigen publiciteitsmateriaal heeft de Popfabryk een postkaart voor LJERKE, The Alvaret Ensemble en [WINDOWLICKER] laten drukken. 2.6 Mvo De Popfabryk ziet de noodzaak en voordelen van maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo). Dit betekent dat de Popfabryk meer rekening is gaan houden met de effecten, hoe gering soms ook, van de bedrijfsvoering op mens, milieu en maatschappij. De Popfabryk heeft in de bedrijfsvoering de volgende uitgangspunten in acht genomen: Lokaal waar mogelijk: benodigde diensten en producten worden zoveel mogelijk betrokken bij lokale aanbieders. Duurzaamheid: producten met duurzame eigenschappen hebben de voorkeur boven wegwerp en/of milieu belastende producten. Mens- en diervriendelijk: activiteiten en keuze van producten houden rekening met de gevolgen voor mens en dier. In de praktijk heeft dit geleid tot wisselende keuzes, door verschillende belangen te wegen. pagina 7
3. Producties
De producties van de Popfabryk vormen de kern van de bedrijfsvoering. De organisatie is daarom zo ingericht dat ze flexibel en projectmatig kan opereren, met een minimum aan overheadkosten. Het belangrijkste doel van de projecten is talentontwikkeling. Door het inhoudelijk, productioneel en financieel ondersteunen van makers leveren wij een bijdrage aan de ontwikkeling van talenten in Fryslân.
3.1 Europa (Excite, SEN, EZDF!) Excite Exchange of International Talent in Europe. Dit Europese uitwisselingsprogramma van de Popfabryk bestaat sinds 2009. Doel van het project is de uitwisseling van nieuw talent te bevorderen op festivals en podia in Europa. Friese bands die de afgelopen jaren deel hebben genomen aan Excite zijn: Daily Bread (2009), Greyline (2010), BlackboxRed (2011), Pioneers of Love (2012), MAASK (2013), The Future’s Dust (2014), Sväva en Yuko Yuko (2015). In 2016 heeft Bastard Sugar gespeeld op Dockville in Duitsland en het Play Festival in België. Stuart Mavis heeft gespeeld op Live at Heart in Zweden en heeft die gelegenheid aangegrepen om rondom dit optreden een kleine toer op te zetten. De deelnemende partners in het Excite netwerk zijn: • Go North in Schotland – www.gonorthfestival.co.uk • Music:LX in Luxemburg – www.musiclx.lu
• • • • • • •
KulturUngdom in Zweden – www.kulturungdom.se SØRF in Noorwegen – www.sorf.no Poppunt in België – www.poppunt.be Popfabryk in Nederland – www.popfabryk.nl Ora in Denemarken – www.ora.dk RockCity in Duitsland – www.rockcity.de TAMK in Finland – www.lostinmusic.fi
Elke partner selecteert een band en verplicht zich om een speelplek te garanderen in eigen land. Op deze manier krijgt Fries talent de mogelijkheid om op te treden in diverse Europese landen. Vice versa kan het Friese publiek kennismaken met opkomende bands uit Europa. In 2016 speelden JR Green (SCH) op Welcome to the Village en Lional (SCH) & F.U.N.C. (NL/FIN) bij het Freeze Festival. Er zijn in 2016 drie Friese bands gepromoot in Excite. Dit waren Bastard Sugar, Icky Pack en Stuart Mavis. Bastard Su-
gar en Stuart Mavis zijn hierbij geselecteerd door de Europese partners. Tijdens Eurosonic Noorderslag 2016 heeft er een overleg met alle partners in het netwerk plaatsgevonden. Er is in dit overleg besloten een traject te starten richting een aanvraag bij Creative Europe. In mei heeft er een vervolgbijeenkomst plaatsgevonden in Kopenhagen, waarna de verdere vormgeving van de aanvraag bij Creative Europe via Skype sessies is verlopen. Begin oktober is er na een intensieve periode van overleg en schrijven een aanvraag ingediend bij Creative Europe. Halverwege 2017 zal duidelijk worden hoe deze aanvraag beoordeeld is. Eind 2016 is het Freeze Festival aangegrepen voor een regulier netwerkoverleg van Excite. De Popfabryk heeft het onderdeel €UROP@ gehost op de vrijdag van het Freeze Festival. Bij dit onderdeel van het Freeze Festival stond het uitwisselen en delen van kennis en ervaring tussen de verschillen Europese contacten en netwerken centraal. Partners uit het Excite netwerk hebben een inhoudelijke bijdrage geleverd aan dit onderdeel. Stage Europe Network (SEN) In 2016 deed zich de mogelijkheid voor de IJslandse band Amber via Stage Europe Network voor een showcase en samenwerkingsproject naar het Freeze Festival te halen. Stage Europe Network is een samenwerkingsverband van zeven organisaties uit Nederland, Noorwegen, Duitsland, IJsland, Polen, Estland en Frankrijk. De IJslandse band Amber ontmoette de Friese act Tolls en zij schreven gezamenlijk in één dag tijd de prachtige track A Longer Day. Ook heeft de Popfabryk in
popfabryk (excite - f.u.n.c.)
pagina 8
2016 een koppeling tot stand gebracht tussen de Rotterdamse partner in Stage Europe Network en Friesland Pop. Hierdoor kon de Friese band Dat Schilt deelnemen aan een uitwisselingsproject in Estland. In 2017 zal Friesland Pop de Nederlandse leading partner worden in dit netwerk, dat zich richt op talentontwikkeling van jonge bands en acts.
Eins, Zwei, Drie, Fjouwer! (EZDF!) Eins, Zwei, Drie, Fjouwer! is een bijzonder meerjarig DuitsNederlands project met muzikanten, fotografen en videomakers met een lokaal Fries component. Het Nederlandse deel van het project is inmiddels afgerond met een lang weekend in Leeuwarden (27-31 augustus 2015) en Rotterdam (0307 november 2016) georganiseerd door de Popfabryk en de Popunie. De weekenden bestonden uit workshops, optredens, masterclasses, akoestische sessies, opnames etc. voor alle deelnemers. Het project in Leeuwarden vond plaats van 27-31 augustus 2015, met optredens tijdens het UITfestival. In het project hebben jonge muzikanten, fotografen en videomakers geparticipeerd. De bands die participeerden in dit project waren: Abdomen (Leeuwarden), Standup ‘69 (Rotterdam), John Monday (Hamburg) en Yellowtree (Bremen) Het project in Rotterdam vond plaats van 03-07 november 2016, met optredens tijdens de Rotterdamse Popweek in Worm en Club Vibes. In het project hebben jonge muzikanten, fotografen en videomakers geparticipeerd. De bands die participeerden in dit project waren: Abdomen (Leeuwarden), Standup ‘69 (Rotterdam), WegoEGO (Hamburg) en Havington (Bremen). De Popfabryk en RockCity Hamburg e.V. (Hamburg) participeren in het Europese netwerk Excite. De Popunie (Rotterdam) en Musikszene Bremen e.V. (Bremen) participeren in het Europese netwerk Stage Europe Network. Met dit project bevorderden we niet alleen de samenwerking tussen twee Nederlandse en twee Duitse organisaties, zowel in eigen land
pagina 9
popfabryk & friesland pop (talentlab - amber & tolls)
als in/met het buurland, maar we realiseerden ook een pilot project tussen twee Europese netwerken, waardoor nieuwe dwarsverbanden konden ontstaan. Het project heeft de contacten tussen de Duitse- en Nederlandse organisaties versterkt evenals de relatie tussen beide Nederlandse partners. Er heeft inmiddels een gezamenlijke dag plaatsgevonden tijdens het Freeze Festival, waar zowel de afzonderlijke partners als beide Europese netwerken bij betrokken waren. De contacten met de afzonderlijke Duitse partners zijn goed, maar de samenwerking met Bremen is momenteel te broos door organisatorische en financiĂŤle problemen bij Musikszene Bremen e.V. Desondanks hopen we nog op een mogelijkheid om de deelnemers in EZDF! rond de Breminale 2017 een programma te kunnen bieden. 3.2. Freesonica Freesonica is het coachings- en professionaliseringstraject van de Popfabryk voor Friese muzikanten, die op een professionele, zelfvoorzienende manier willen leren opereren binnen het Nederlandse clubcircuit. Jaarlijks worden minimaal twee talentvolle Friese acts begeleid. In 2016 waren dit Abdomen en Tolls. De begeleiding bestaat uit intensieve coaching, brainstormsessies, workshops en masterclasses met aandacht voor de volgende punten: - het verder ontwikkelen van een eigen (artistieke) identiteit; - het ontwikkelen van een langetermijnvisie met daarbij be- horende planning; - kennisoverdracht met professionals uit de muziekindustrie; - het opzetten en voeren van een financiĂŤle administratie; popfabryk (ezdf! - abdomen)
pagina 10
- alternatieve financieringsmogelijkheden; - samenwerkingen bevorderen met professionals (muzikanten, producers, videomakers, grafisch vormgevers etc.); - feedback op presentaties: optredens en opnames; - management en bookings; - PR & social media training. Bij de uitvoering van Freesonica zijn in 2016 de volgende externe professionals ingezet: Ton van der Werf (coaching en management), Eva van Netten (booking en coaching), Peter Reen (coaching), Peter Dijkstra (booking en coaching), Matt Peel (producer), Bart Postma (regisseur/videomaker), Klaas Pot (producer), Christel de Wolff (fotografie), Martine Rademakers (animatie/videomaakster), Peter voor de Wind (bookings), Robin Feenstra (podium presentatie), Matthijs Herder (producer), Pim van de Werken (producer), Ico Balt (producer), Marcel Caron (producer), Liv Krake (social media / PR), Ronald Tilma (regisseur), Tom Kramer (regisseur) en Mischa Porte (sessiemuzikant).
Tijdens Eurosonic Noorderslag 2016 presenteerde de Popfabryk samen met Friesland Pop de Friese Lente Showcase in Groningen met optredens van Sväva, Abdomen, DOOXS, Bastard Sugar, Icky Pack en Daan van Beijeren. Acts die afgelopen edities hebben geparticipeerd in Freesonica zijn onder anderen: Bastard Sugar, Sväva, Flying Trashcans, The Future’s Dust, Maask, Daily Bread, A Silent Express, Pioneers of Love en Monstertux. Meerdere van deze bands stonden de afgelopen jaren in de finale van de Grote Prijs van Nederland en op Eurosonic Noorderslag. Daarnaast zijn er bands doorgebroken en vormt Freesonica voor muziekprofessionals een belangrijk keurmerk voor kansrijke Friese acts. Freesonica bands en acts uit de editie van 2016 stromen door naar Excite in 2017 zodat een aansluitend ontwikkelingstraject kan worden geboden.
In 2016 heeft de Popfabryk tevens twee aan Freesonica gerelateerde activiteiten georganiseerd die niet direct tot de kern van Freesonica behoren. Zo heeft de Popfabryk het initiatief genomen om een informatie avond te organiseren rond de afschaffing van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) die per 1 mei 2016 is afgeschaft, een besluit waar iedereen in de popsector, zowel artiest, podium en geluidsman, mee te maken kreeg. Dick Molenaar, werkzaam bij All Arts Belastingadviseurs en verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam is hiervoor uitgenodigd. De avond kwam tot stand in samenwerking met Friesland Pop en Neushoorn. pagina 11
popfabryk (freesonica - abdomen)
Abdomen Het garage-noise trio Abdomen heeft in 2016 een enorme stap gezet in zijn ontwikkeling van lokale helden naar internationaal toerende act. Begin van het jaar bracht de band de singles System en Wrong uit, beide inclusief videoclip. Deze werden opgevolgd door de single It’s Okay. De Friese fuzzhelden wijdden zich ruim zeven maanden intensief aan het schrijven en pre-produceren van hun debuutalbum. Dit album namen ze in december op in Leeds in de The Nave Studio met de Britse producer Matt Peel, bekend van z’n werk voor Eagulls, Pulled Apart By Horses en Bad Breeding. Abdomen’s debuutalbum verschijnt in 2017. Abdomen werd tevens geselecteerd voor de Popronde en speelde daar een select aantal shows en werd eind 2017 getekend bij het internationale booking agentschap Lexicon Bookings. Selectie van optredens - Eurosonic Noorderslag / Groningen - Neushoorn / Leeuwarden - Vera / Groningen - Worm / Rotterdam - Asteriks / Leeuwarden - Bevrijdingsfestival / Leeuwarden - Veenhoop Festival / De Veenhoop - Electron / Breda - De Nieuwe Anita / Amsterdam - Bar 3 / Rotterdam - The Pitcher / Haarlem - De Bakkerij / Eindhoven - Gigant / Apeldoorn - Pagepop / Stadskanaal - De Melkweg / Amsterdam
- CityRock / Leeuwarden - Brudenell Social Club / Leeds (UK) - Luxor / Arnhem Pers selectie http://3voor12.vpro.nl/lokaal/friesland/artikelen/overzicht/2016/CityRock-2016/CR16-abdomen.html http://www.thedailyindie.nl/tag/abdomen/ https://nmth.nl/diepte-interview-abdomen-popronde/ http://3voor12.vpro.nl/lokaal/friesland/artikelen/overzicht/2016/november/abdomen-eins-zwei-drie-fjouwer.html Info Abdomen Web: https://www.facebook.com/abdomenband/ Video: https://www.youtube.com/watch?v=CfCf98jLDEE https://www.youtube.com/watch?v=xh41RQAqSxs
popfabryk (ezdf! - abdomen)
pagina 12
Tolls Singer-songwriter Daan van Beijeren, alias Tolls, heeft in 2016 een enorme verandering doorgemaakt. Ten eerste koos hij voor een naamsverandering met de artiestennaam Tolls. Van Beijeren werkte samen met diverse producers als vooronderzoek voor zijn in 2017 op te nemen debuutalbum. Tolls werd geselecteerd voor de Popronde en speelde daar uiteindelijk achttien keer. Tevens behaalde Tolls de finale van De Grote Prijs van Nederland. Tolls bracht zijn nieuwe single Windfall uit met bijbehorende videoclip. Maar, de grootste verrassing kwam aan het einde van 2016 toen Tolls besloot om zijn gehele repertoire vanaf nu in het Nederlands te gaan uitvoeren. Tolls debuteerde met een volledig Nederlands repertoire op Eurosonic Noorderslag 2017 en zal in april zijn debuutalbum opnemen op Terschelling. Selectie van optredens - Eurosonic Noorderslag / Groningen - Moo Sessions / Rutten en Markelo - Neushoorn / Leeuwarden - Bevrijdingsfestival / Leeuwarden - De Nacht van Kunst & Wetenschap / Groningen - Troubadour Treffen / Leeuwarden - Oerol / Terschelling - Popronde / diverse steden - Tivoli Vredenburg / Utrecht - Paradiso / Amsterdam - Freeze Festival / Leeuwarden
zicht/2016/3voor12-Overijssel-interviewt-singer-songwriter-Tolls.html Info Tolls Web: https://www.facebook.com/tollsmusic/ Video: https://www.youtube.com/watch?v=7_EBbKQEgqc https://www.youtube.com/watch?v=vedcoc1eTKg 3.3 Hijr Hjir is een korte muziekdocumentaire waarin drie toonaangevende Friese acts centraal staan. De acts zijn gefilmd op bijzondere Friese locaties, waarbij deze locaties en de omgeving ook een actieve, auditieve rol kregen in de opnames. De Friese bands die het onderwerp vormen van Hjir zijn The Future’s Dust, Sväva en The Black Atlantic. Hjir is in première gegaan tijdens het Noordelijk Filmfestival in 2015.
Pers selectie http://www.thedailyindie.nl/video-premiere-tolls-windfall/ http://3voor12.vpro.nl/lokaal/overijssel/artikelen/overpagina 13
popfabryk & geert van der velde (productie hjir - the black atlantic)
In 2016 is Hjir live vertoond in Leeuwarden tijdens het UITfestival en uitgezet naar verschillende filmfestivals. In het komende jaar zal Hjir uitgezonden worden via Omrop Fryslân en beschikbaar komen via de website van de Popfabryk. 3.4 Jannes van der Wal Jannes van der Wal is een audiovisuele show van Meindert Talma waarbij de bezoeker kan simultaandammen met zesvoudig wereldkampioen Harm Wiersma. Omdat damlegende Jannes van der Wal in 2016 zestig jaar geleden werd geboren en 20 jaar geleden is gestorven, kwam Meindert Talma begin september 2016 met een album over dammen. Talma heeft een audiovisuele show gemaakt die live uitgevoerd is door Talma en zijn vaste begeleidingsband. Zesvoudig wereldkampioen dammen Harm Wiersma speelde tijdens die shows simultaan.
tot een nooit eerder bestaan gebracht. In drie weekenden wordt gestreefd naar verstilling, versobering en eenvoud, een tegengeluid met intensiteit, bezinning en concentratie. Iedere editie is een avontuur, zowel voor de makers als voor het publiek. Klanklânskippen is een initiatief van dichter Jan Kleefstra en componist Sytze Pruiksma en kwam in 2016 tot stand in nauwe samenwerking met Schouwburg De Lawei in Drachten, Minerva Academie voor Popcultuur en de Popfabryk. De editie van zondag 17 januari kwam tot stand in samenwerking met studenten van de Academie voor Popcultuur en de Engelse
De première vond plaats bij Into The Great Wide Open op Vlieland. Verdere Jannes van der Wal optredens van Meindert Talma & band in 2016 waren onder anderen bij De Nieuwe Anita in Amsterdam, Vera in Groningen, Worm in Rotterdam, Schouwburg De Lawei in Drachten en Explore The North in Leeuwarden. De Popfabryk trad op als co-producent van Jannes van der Wal. 3.5 Klanklânskippen Klanklânskippen is een multidisciplinaire broedplaats en een podium voor experiment, met het Friese landschap als inspiratiebron. Improviserend worden disciplines bij elkaar en popfabryk & meindert talma (productie jannes van der wal)
pagina 14
electronic composer Danny Saul in samenwerking met de gebroeders Kleefstra (Tsjinlûd). De tweede editie van Klanklânskippen, op zondag 21 februari, was een ode aan Thom Mercuur, de overleden kunstkenner en oprichter van Museum Belvédère. Met medewerking van beeldend kunstenaar Jan Snijder, Sytze Pruiksma en vijf muzikanten van de Minerva Academie voor Popcultuur. Zondag 21 februari vond de derde regionale editie plaats met Sytze Pruiksma, vier muzikanten van de Minerva Academie voor Popcultuur en Blazers van Soli Brass Leeuwarden.
landschap en de daarmee gepaard gaande achteruitgang van de culturele diversiteit, vormde de inhoudelijke motivatie voor LJERKE. Zowel de muzikanten als de beeldmakers gingen hierbij de interactie met elkaar aan, waarbij zowel een artistieke als thema gerelateerde uitwisseling plaatsvond. LJERKE is gepresenteerd in Drachten bij Schouwburg De Lawei, bij West Wednesdays in Amsterdam, Worm in Rotterdam, Extrapool in Nijmegen, bij Le Guess Who? in Utrecht en het Noordelijk Filmfestival in Leeuwarden.
Naast de drie regionale edities die in 2016 hebben plaatsgevonden, was er de wens ieder jaar een internationale editie te laten plaatsvinden, die een uitgebreide versie vormt van de regionale edities en die wordt georganiseerd als artist-in-residence. In 2016 kwam deze artist-in-residence tot stand onder de titel LJERKE. 3.6 LJERKE LJERKE is de artist-in-residence van Klanklânskippen; multidisciplinaire broedplaats en podium voor experiment, met het Friese landschap als inspiratiebron. LJERKE is een samenvoeging van leeuwerik in het Fries en Noors. De artis-in-residence vond plaats van 4 - 14 november 2016, waarbij de Noorse muzikanten Alexander Rishaug, Michael Francis Duch en Hilde Marie Holsen en videokunstenaar Haraldur Karlsson zijn uitgenodigd op het Friese plattenland. Samen met Sytze Pruiksma, Jan Kleefstra, Romke Kleefstra en Marco Douma werd er al improviserend naar een globale presentatie toegewerkt. De teloorgang van het Friese landschap, de desastreuze achteruitgang van de biodiversiteit in het agrarisch pagina 15
popfabryk (productie ljerke)
Een studiosessie maakte onderdeel uit van de artis-in-residence. Het opgenomen materiaal wordt nog gemixt en gemasterd door Rutger Zuydervelt. Het is de bedoeling in 2017 een vervolg te realiseren in Noorwegen. 3.7 Somnium Somnium is een audiovisuele voorstelling van The Black Atlantic - het muzikaal pseudoniem van zanger en muzikant Geert van der Velde - die je meevoert in een zorgvuldig geënsceneerde droomwereld. Het is een wereld met onvoorspelbare en ondoorgrondelijke elementen geïnspireerd door de verhalen van de Japanse auteur Murakami, en geënt op stijlmiddelen en ideeën uit het sciencefiction genre.
In de eerste helft van 2017 zal er een nieuwe danseres worden ingewerkt en de voorstelling verder worden aangescherpt. De uitvoeringsperiode van de voorstelling is daarbij verlengd naar eind 2018, waarin nog achtentwintig voorstellingen gerealiseerd gaan worden, waaronder de geplande vijf shows bij Explore the North in Leeuwarden en Schouwburg De Lawei in Drachten.
Waar eindigt de werkelijkheid en begint de droom? Somnium beweegt zich in dit schemergebied tussen droom en werkelijkheid. Het is een ambitieuze totaalervaring van speciaal gecomponeerde livemuziek, geluidscollages, veldopnames, lichtprojecties, kunstzinnige objecten en dans. In 2016 hebben het Fonds Podiumkunsten en Fonds 21 de productieaanvraag voor Somnium gehonoreerd en is er in het voorjaar intensief aan de productie gewerkt in verband met de geplande première bij festival Noorderzon. Somnium is vervolgens met succes acht keer opgevoerd bij Noorderzon in de periode 25 - 28 augustus 2016. In de ontwikkeling van de voorstelling heeft een danseres een centrale rol gekregen. De danseres kampte in het najaar met haar gezondheid, waarop in overleg de geplande vijf shows bij Explore the North en Schouwburg De Lawei in november en december verplaatst zijn naar 2017. popfabryk & ondergronds (talentlab - chai blaq + yellowstraps)
pagina 16
3.8 TalentLab Naast een productiehuis dat eigen producties ontwikkelt, is de Popfabryk ook een incubator die kennis, ervaring en netwerk deelt met nieuwe makers die op zoek zijn naar een lossere vorm van samenwerking. De Popfabryk geeft advies over projectmanagement, de mogelijkheden tot financiering en stelt haar netwerk beschikbaar. Soms stelt de Popfabryk een kleine financiële bijdrage beschikbaar voor de realisatie van dergelijke projecten. Met het beschikbaar stellen van kleine budgetten wil de Popfabryk een steun in de rug zijn voor innovatieve ideeën. Voor de Popfabryk zijn de microbudgetten een belangrijke mogelijkheid om nieuwe talenten te scouten. Talentvolle nieuwe makers op het gebied van de popcultuur kunnen hun ideeën en plannen voorleggen aan de Popfabryk. Op basis van het plan en de vraag bepaalt de Popfabryk, binnen de mogelijkheden die ze heeft, in welke vorm er ondersteuning kan plaatsvinden.
Freeze Festival - Amber (IS) en Tolls (NL) Tijdens het Freeze Festival heeft er een internationale samenwerking plaatsgevonden tussen de Friese act Tolls en IJslandse act Amber. Met hulp van producer duo Snoet & Smoel hebben de twee acts gezamenlijk een nieuwe track geschreven en opgenomen. Beide acts hebben tevens een set gespeeld tijdens het Freeze Festival. Cowboy Killers – [WINDOWLICKER] [WINDOWLICKER] is een verticaal zeefdrukproject van het Leeuwarder zeefdrukcollectief Cowboy Killers en beeldend kunstenaar Stefan Hoffmann, dat in 2018 mogelijk wordt uitgevoerd op de ramen van twaalf leegstaande panden in de binnenstad van Leeuwarden.
In 2016 zijn de volgende initiatieven door de Popfabryk ondersteund: Ondergronds - YellowStraps (BE) en Chai Blaq (NL) Leeuwarder concertplatform Ondergronds heeft via Excite; het Europese netwerk van de Popfabryk, de Belgische band YellowStraps gekoppeld aan de Friese artieste Chai Blaq. Samen hebben ze drie dagen voorafgaand aan het UITfestival een repetitieruimte met elkaar gedeeld, waarin een gezamenlijke set geschreven en voorbereid is. Die set is tijdens het UITfestival Leeuwarden, op zondag 28 augustus 2016 exclusief gepresenteerd. pagina 17
popfabryk & cowboy killers (talentlab - windowlicker)
Het project gaat op zoek naar het spanningsveld en de dialoog tussen kunst en vormgeving, geeft experiment de ruimte en draagt bij aan een positieve en uitdagende uitstraling van de binnenstad. Het onderzoekt de dialoog met het publiek, de reclame en beeldcultuur. Eind 2016 is er een pilot gerealiseerd waarbij Stefan Hoffmann en de Cowboy Killers gezamenlijk een werk hebben gecreëerd, hierbij stonden technische en artistieke uitwisseling centraal. De pilot is gerealiseerd binnen de context van Explore the North en gerealiseerd met ondersteuning van de Popfabryk. Bart Bruinsma – Stereo Uit Kreaasje; het Fulkaanproject waarin Keunstwurk, Friesland Pop en Popfabryk samenwerken heeft het project van Bart Bruinsma ondersteuning gekregen vanuit de Popfabryk. Stereo is een audiovisuele installatie waarbij het draait om miscommunicatie. De installatie is gepresenteerd tijdens het Freeze Festival. Samen met de maker wordt er nu gekeken naar een vervolg.
In 2012 werkte het Alvaret Ensemble samen met de IJslandse muzikanten, Kira Kira, Eiki Olafsson, Ingi Erlendsson and Borgar Magnasson aan de Popfabryk productie Skeylja. De productie was een vervolg op de Popfabryk productie Seeljocht. In 2016 heeft het Alvaret Ensemble opnames voor een nieuw album gemaakt vooraf gegaan door een serie optredens in Nederland en België waaronder: Dijktheater in Amsterdam, Histaruz in Leuven, Vechtclub XL in Utrecht, Savelbergklooster in Heerlen, State X New Forms in Den Haag en Dorpskerk Huizum Leeuwarden. De Popfabryk trad op als co-producent van The Alvaret Ensemble.
3.9 The Alvaret Ensemble The Alvaret Ensemble is een collectief gevormd rond de muzikanten Greg Haines, Romke Kleefstra, Sytze Pruiksma en dichter Jan Kleefstra. De muziek van het ensemble komt improviserend tot stand, de typerende muziekstroom die vaak als modern-klassiek, neo-classical of post-ambient wordt omschreven en balanceert op de spannende grens van de avantgarde en klassieke muziek. popfabryk & the alvaret ensemble
pagina 18
3.10 Yakumo Orchestra Yakumo Orchestra wordt gekenmerkt door hypnotiserende tracks gecombineerd met live percussie en blazers. Yakumo Orchestra is een uniek Fries samenwerkingsverband tussen Yakumo, vocalist Hiltje Andringa (Cosmic U) en een aantal klassiek geschoolde muzikanten. Yakumo bestaat uit Chris Mulder en Atser Damsma. Met hun percussieve, hypnotiserende tracks nemen ze je mee naar een tropische planeet ergens in de uithoeken van ons melkwegstelsel. Ze bouwen hun songs live op. Laag voor laag, met rauwe analoge synthesizer geluiden en stuwende drums. De subtiel veranderende melodieĂŤn zuigen je langzaam maar zeker mee in de ruimte. De door Yakumo gecomponeerde tracks zijn gearrangeerd voor het orkest. Klassieke instrumenten vloeien samen met dancemuziek en voeren je mee op deze bijzondere ontdekkingsreis. Yakumo Orchestra is ontstaan als een eenmalig project van Friesland Pop en Keunstwurk voor het Freeze Festival. Dit bijzondere project had de potentie had om door te groeien naar een act die de Friese grenzen ruimschoots zou kunnen overstijgen. De Popfabryk heeft daarom in samenwerking met 3S Music Productions het Yakumo Orchestra in 2015 en 2016 verder ondersteund en en op de kaart gezet. Yakumo Orchestra heeft afgelopen jaar onder anderen gespeeld op: Noorderslag in Groningen, DeBeschaving in Utrecht, Glastonbury Festival in Schotland, Oerol op Terschelling en bij Zwarte Cross in Lievelde. Alle muzikanten actief in Yakumo Orchestra zullen in 2017 weer hun eigen projecten oppakken en daarmee eindigt voorlopig een bijzondere muzikale samenwerking. pagina 19
popfabryk & 3s music (productie yakumo orchestra)
4. FinanciĂŤn
De Popfabryk, het Friese productiehuis voor popcultuur heeft een sterke regionale inbedding in Fryslân en daarmee haar eigen culturele realiteit. Dit vormt enerzijds de kracht van de Popfabryk, maar maakt het anderzijds soms lastig de aansluiting op landelijk niveau te bewerkstelligen. In 2016 is het desondanks toch gelukt het Fonds Podiumkunsten te overtuigen van de kwaliteit van haar producties binnen een Friese context. Zo werd de aanvraag voor de productie Somnium uiteindelijk gehonoreerd.
Verder heeft de Popfabryk in 2016 voor haar producties een bijdrage ontvangen van Fonds 21, Prins Bernhard Cultuurfonds Friesland en de Kunstraad Groningen. De Popfabryk heeft Van Wieren, Vellinga & Baukema Accountants en Belastingadviseurs opdracht gegeven het accountantsrapport 2016 op te stellen. Dit rapport wordt op verzoek separaat toegezonden.
popfabryk & welcome to the village (excite - jr green)
pagina 20
Postbus 2585 8901 AB Leeuwarden info@popfabryk.nl www.popfabryk.nl