PROJEKT
Edukacja zawodowa i obywatelska na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Szkolenie dla Lokalnych Liderów Klimatycznych „Strażnicy Klimatu”
ZJAZD III Planowanie
i prowadzenie kampanii klimatycznej Bystra, 14–16.11.2014
Powietrze i klimat – dwie strony tego samego medalu? Lokalne kampanie na rzecz poprawy jakości powietrza na przykładzie Krakowa Anna Dworakowska
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.
edukacja dla dobrego klimatu
POWIETRZE I KLIMAT - DWIE STRONY TEGO SAMEGO MEDALU? LOKALNE KAMPANIE NA RZECZ POPRAWY JAKOŚCI POWIETRZA NA PRZYKŁADZIE KRAKOWA
Liczba dni z przekroczoną normą dzienną dla PM10 – ranking Europejskiej Agencji Środowiska
180
Pernik, Bulgaria
161
Plovdiv, Bulgaria Krakow, Poland
151
Pleven, Bulgaria
150
Dobrich, Bulgaria
145
Nowy Sacz, Poland
126
Zabrze Poland
125
Gliwice, Poland
125
Sosnowiec, Poland
124
Katowice, Poland
123 0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
Średnioroczne stężenia benzo[a]pirenu w różnych miastach europejskich
Średnioroczne stężenia benzo[a]pirenu w różnych miastach europejskich – przeliczenie na papierosy
Ile ponad wartość bezpieczną (50 µg/m3) w Krakowie? Jeden miesiąc - Aleje
Ile dni ponad normę? Aleje Nowa Huta Kurdwanów
166 dni 127 dni 120 dni
Norma UE
35 dni
Udział poszczególnych źródeł w stężeniach PM10 i PM2,5 - Kraków
Udział poszczególnych źródeł w stężeniach BaP i NO2 - Kraków
GŁÓWNA PRZYCZYNA PROBLEMU
Powietrze w Krakowie – skutki zdrowotne • Badania epidemiologiczne wskazują, że każdego roku z powodu zanieczyszczenia powietrza drobnym pyłem przedwcześnie umiera około 400 osób (głównie: nowotwory, zawały serca, udary mózgu, choroby układu oddechowego i układu krążenia).
Powietrze w Krakowie – skutki zdrowotne
Powietrze w Krakowie – skutki zdrowotne • Badania krakowskich lekarzy potwierdzają, że dzieci w Krakowie są znacznie bardziej podatne na choroby dróg oddechowych oraz astmę.
Jak to się zaczęło? • • • • • •
Zdobyć poparcie społeczne – edukacja. Nagłośnić problem – informacja, media. Dialog czy konfrontacja? Sprzymierzeńcy, zaangażowanie non-profit. Zrozumieć adwersarzy –„trochę” racji. Narzędzia – FB, media, kampanie outdoor, petycja, www z apelem, aplikacje na telefon, itp.
• Ponad 23 000 osób na FB. • Ponad 17 500 podpisów pod petycją. • Około 1000 materiałów w mediach lokalnych, regionalnych, krajowych i zagranicznych.
Kampania luty/marzec 2013
Kampania luty/marzec 2013
Kampania wrzesień 2013
Apele Krakowian o czyste powietrze (wyrażane przy okazji podpisywania petycji do władz Krakowa i Małopolski o podjęcie zdecydowanych działań na rzecz poprawy krakowskiego powietrza).
Aplikacje na smartfony
Konsultacje społeczne Programu ochrony powietrza – sierpień/wrzesień 2013
Marsz – Pogrzeb czystego powietrza – październik 2013
Marsz – Pogrzeb czystego powietrza – październik 2013
Marsz – Pogrzeb czystego powietrza – październik 2013
Pierwszy w Polsce zakaz paliw stałych Obejmuje wszystkie paliwa stałe. Od teraz dla nowych domów. Od 1 września 2018 dla istniejących pieców. Program dotacji do wymiany pieców (kilkaset mln zł) – 90 mln zł zarezerwowanych w Regionalnym Programie Operacyjnym, Program KAWKA. • Program osłonowy dla ubogich (dopłaty do rachunków). • • • •
Średnioroczne stężenia benzo[a]pirenu w wybranych miejscowościach, 2013 r. 18
16
14
12
10
8
6
4
2
0 Sucha Beskidzka
Opoczno
Nowy Sącz
Rybnik
Zakopane
Żywiec
Kraków
Norma UE
Niska emisja – główne źródło problemu
PM10
B(a)P
Źródło: Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami
Ilość benzo[a]pirenu wdychana z powietrzem w przeliczeniu na papierosy (średnie dla krajów) 1282
222 123
Polska
Litwa
Niemcy
99
W. Brytania
49 Belgia
Ilość dni z przekroczoną normą dla dziennego stężenia pyłu PM10
158
152 138 126
120
78
75
35
Kraków
Opoczno
Łódź
Rybnik
Katowice
Wrocław
Warszawa
Norma UE
Badania Instytutu Ekonomii Środowiska, 2013
Źródła ogrzewania domów jednorodzinnych w Polsce
Stan energetyczny domów jednorodzinnych w Polsce
Badania Instytutu Ekonomii Środowiska, 2013
Rolnictwo Inne 3% 3%
Transport drogowy 15% Transport inny 1%
Przemysł 10%
Energetyka 57%
Udział w emisji CO2 ze spalania paliw kopalnych
Komunalnobytowy 11%
Sprzedaż kotłów węglowych do indywidualnego ogrzewania domów