SZKOŁA LETNIA JĘZYKA I KULTURY POLSKIEJ UJ Sacrum/Profanum: polskie wesele
Ha-ha! Hi-hi! Hejże! Hola! Czyli wesele po polsku »»W Polsce, kiedy nowożeńcy wyjdą z kościoła, tradycyjnie obsypuje się ich ryżem – symbolem pomyślności – oraz drobnymi monetami (groszami), które symbolizują przyszły dobrobyt młodej pary. Nie inaczej było podczas inscenizowanego wesela polskiego, które odbyło się w ramach programu kulturalnego Sacrum/Profanum. Międzynarodowy tłum powitał świeżo poślubionych wybrańców, by wspólnie spędzić czas podczas tradycyjnych zabaw. Marta Zabłocka
Musi być dużo, musi być głośno, koniecznie w gronie bliskiej rodziny i przyjaciół. Ale zanim rozpoczną się tańce, w miejscu, gdzie odbywa się zabawa (a tradycyjnie – w domu panny młodej), rodzice nowożeńców witają młodych chlebem i solą. To kolejne symbole – domowego ogniska, przyszłego szczęścia i dostatku. Pech jednak, jeśli panna młoda potknie się o próg – nie zwiastuje to najlepiej przyszłemu życiu małżeńskiemu. Pierwszy toast wznosi się, rzecz jasna, za zdrowie młodej pary. Zazwyczaj szamanem, niegdyś mocniejszymi trunkami. Tradycją jest, że po wypiciu alkoholu nowożeńcy wyrzucają kieliszki za siebie. Najlepiej, jeśli uda się je rozbić w drobny mak. Wtedy sprzątania jest więcej, ale gdy małżonkowie robią to wspólnie, żadna praca nie jest straszna. Dlatego właśnie kolejnym zwyczajem weselnym jest to, że młodzi wspólnie sprzątają bałagan, jakiego narobili. Oczywiście, uczestnicy szkoły letniej – jako weselnicy – wzięli udział we wszystkich tych ceremoniach. Potem zaczynają się tańce – w tym mało poważny „pociąg do Warszawy”, zabawy – w puste krzesła lub przebijanie balonów, a przed północą następuje moment najważniejszy – oczepiny. Kiedyś był to obrzęd, podczas którego pannie młodej zdejmowano wianek, a w jego miejsce na głowę nakładano czepiec – symbol nowego statusu społecznego. Dziś jednak jest to zabawa, podczas której panna młoda rzuca welon (lub bukiet kwiatów) w kierunku niezamężnych dziewcząt, które biorą udział w weselu. Która pierwsza go złapie, ta następna stanie na ślubnym kobiercu.
8
LIPIEC / JULY 2016
Michał Szelest, Stany Zjednoczone – Podczas dzisiejszego wieczoru byłem Panem Młodym, chociaż nie znałem wcześniej mojej żony. Zostałem wybrany, żeby odegrać tę rolę. Poprosił mnie o to jeden z asystentów, który też znalazł garnitur, który by na mnie pasował. Tak to się stało. Jestem z okolic Bostonu, w sąsiedztwie mieszka trochę Polaków. Prawdę mówiąc to jest moje pierwsze polskie wesele. To też pierwsze wesele, na którym w ogóle jestem. Studiuję inżynierię na uniwersytecie, w Pittsburgh. To przez uniwersytet zaaplikowałem do szkoły letniej i dzięki temu udało mi się dostać stypendium wyjazdowe. WWW.PLSCHOOL.UJ.EDU.PL
Polish wedding We are wishing well to the newly married couple! Oh, wait. Aren’t they Summer School participants? During the evening cultural workshops on the traditional Polish wedding customs we had an opportunity to see how the Polish people celebrate the most important moment of their lives. The participants of the workshops took part in the most popular Polish wedding games and listened about some very old traditions connected with this kind of celebration. Fot. Gabriela Legutko (4), Marta Zabłocka (1)