PRAKTISCH -------------------------------

wat vindt u?

jaar uitgekeerd krijgen aan collectieve rechten. Hoe zinnig is het eigenlijk om daar zo’n heel auteursrechten-apparaat voor in werking te stellen? Het blijft lastig, je kunt het altijd van twee kanten bekijken, maar ik vind dat je er flexibel mee om moet gaan. Als je dat niet doet, neemt het maatschappelijk draagvlak voor het auteursrecht nog verder af en dat is zorgelijk. Nou vind ik Pictoright wel de meest redelijke van alle clubs die zich inzetten voor het auteursrecht van de makers, zij zijn over het algemeen behoorlijk flexibel.” ARLETTE BEKINK JURIST EN PROJECTMANAGER COLLECTIEVE RECHTEN BIJ PICTORIGHT --------------------------------

Arlette Bekink, jurist en projectmanager collectieve rechten bij Pictoright “De archieven besteden tienduizenden euro’s aan digitalisering, daar zullen ze ook wat van opzij moeten leggen voor de makers. Sinds 2010 zijn wij bezig met het afsluiten van collectieve regelingen met archieven, waarmee zij in één keer toestemming krijgen om hun collecties te digitaliseren en online te tonen. Het gaat om erfgoedinstellingen, dat zijn bijvoorbeeld gemeentelijke archieven, de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief. We geven toestemming voor iedereen die bij ons aangesloten is en een vrijwaring voor claims van beeldmakers die niet bij ons aangesloten zijn. De archieven kunnen iedereen die zich meldt naar Pictoright verwijzen, alle makers kunnen van ons een vergoeding krijgen als hun werk is opgenomen in de betreffende archieven. Bij het verdelen van de vergoedingen haken we enerzijds aan bij al bekende gegevens van aangeslotenen; daarnaast kunnen makers gespecialiseerd opgave doen en vervolgens een vergoeding ontvangen die is gerelateerd aan hun precieze bijdragen. De hoogte van de vergoeding varieert van een paar eurocent tot een euro per foto. De meeste archieven hebben bij de subsidieaanvraag voor digitalisering geen rekening gehouden met de auteursrechten, daar kunnen wij alleen niet zoveel aan doen. Het is volgens de Auteurswet vereist om toestemming te hebben van alle makers wiens werk wordt gedigitaliseerd en online wordt getoond. Wij vertegenwoordigen de makers en als hun werk opnieuw openbaar wordt gemaakt, vragen we daar een vergoeding voor, omdat onze makers van ons verwachten dat wij dit soort kwesties voor hen regelen. Het is vanuit onze rol daarom niet logisch om bij voorbaat van een vergoeding afzien. Bij het bepalen van de bedragen wordt overigens meegewogen dat dit om non-profit instellingen gaat. Wij gaan in dit geval vrij flexibel met de Auteurswet om door dit niet per persoon, maar in één keer voor iedereen te regelen. Het liefst zouden we een overkoepelende regeling voor alle archieven afsluiten met de branchevereniging voor archiefinstellingen. Overigens zijn de vergoedingen vanuit collectieve rechten substantieel voor veel beeldmakers: zo is de gemiddelde vergoeding vanuit collectieve rechten over vorig jaar € 1.240,- per persoon over een totaal van 2500 aangeslotenen.”

ADRIAAN ELLIGENS DIRECTEUR MARIA AUSTRIA INSTITUUT ------------------------------

“Ik ben het in deze kwestie eens met Pictoright. Een beeldbank is in feite de etalage van je complete archief, daarmee profileer je je winkel. Natuurlijk hoef je daar als non-profit organisatie niet de hoofdprijs voor te betalen, maar je mag je als archief wel realiseren dat je niet zomaar ieder beeld in een beeldbank mag zetten zonder een redelijke vergoeding aan de rechthebbenden te betalen. Als je mensen het hemd van het lijf zou vragen, zou deze regeling een averechts effect hebben, maar dat is helemaal niet het geval. Pictoright is er heel zorgvuldig mee omgegaan, ze hebben uitvoerig overlegd met betrokkenen en beeldbanken over de vraag wat redelijk is, om te voorkomen dat ze er vijanden mee zouden maken. Het auteursrecht wordt hier echt niet mee uitgehold, integendeel, het maakt de booschap er alleen maar helderder op: als je werk gebruikt van een ander is het heel normaal dat je daar een redelijke vergoeding voor betaalt. De archieven willen digitaliseren om zich beter te profileren, er wordt veel geld uitgegeven om dat voor elkaar te krijgen en een regeling met de rechthebbenden hoort daar gewoon bij. Als we dat principe van het auteursrecht overboord gooien, kan ik over een tijdje de hele collectie hier wel in de Keizersgracht gooien.”