perspektywy kultury (nr 7)
artykuły i rozprawy
zacofanymi prawami, wreszcie uznają nieskutecznych bogów. Dalej nieprzeliczone roje innych ludów italskich – Murrycynów, Herników, Westynów, Samnitów, które także muszą się w końcu znaleźć pod panowaniem rzymskim. Ideologia podboju ma na swój użytek przekonujące hasła, które pozornie wyglądają na słuszne: Godne ubolewania są małe narody. Ich lekkomyślność wymaga nadzoru za każdą nową rzeką, Aulusie Juniuszu.
Jest to jeszcze jedna motywacja owej ekspansji rzymskiej w świat italskich plemion, ale jednocześnie motywacja, jaką można zastosować w każdym czasie i w każdym miejscu na ziemi. Końcowe cztery wersy tego utworu tworzy dialog Hostiusza Meliusza z Appiuszem Papiuszem na temat perspektyw rzymskiej ekspansji: Czuję się zagrożony wszelkim horyzontem. Tak bym ujął tę kwestię, Hostiuszu Meliuszu. Na to ja, Hostiusz Meliusz, Appiuszu Papiuszu, powiadam tobie: Naprzód. Gdzieś wreszcie jest koniec świata.
Zmęczeni, zniechęceni zwycięzcy małych narodów dotrą wreszcie do kresu, do granicy, poza którą podbój stanie się niemożliwy – do końca naszego świata.
* * *
140
Przegląd rewokacji antycznych w poezji Szymborskiej dowodzi, że poetka stosunkowo często nawiązywała do starożytności, poczynając od wczesnych wierszy z tomu Wołanie do Yeti aż po utwory z lat ostatnich, ze zbiorów Chwila czy Dwukropek. Wyróżniliśmy kilka obszarów tematycznych, do których Szymborska z szczególnym upodobaniem odwoływała się w swoich wierszach: są to takie przestrzenie kultury antycznej, jak mit i filozofia grecka, sztuka oraz historia. Zasadnicza metoda, jaką posługiwała się poetka w omawianych utworach to swoista reinterpretacja owych motywów greckich czy rzymskich. Ogólnie biorąc, najczęściej mamy tutaj do czynienia z reinterpretacjami ironicznymi, przewrotnymi, ale płytkimi i odbiegającymi daleko od właściwego, antycznego znaczenia przejętych motywów. Wydaje się, że taki stosunek poetki do tematyki antycznej pozostaje w harmonii z jej ogólną postawą wobec świata i zagadnień życia. Ironia, przekora,