Flock Leadership:
HET EINDE VAN TRADITIONEEL LEIDERSCHAP
Een verslag van een
inspirerende bijeenkomst
redactie
Frans van Rooij
vormgeving + opmaak
Martijn van der Loo, www.vdloodesign.nl
fotografie
Kim Balster, www.kbfotografie.nl
right to copy U heeft het recht om deze uitgave te verveelvoudigen, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieĂŤn, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaand schriftelijke toestemming van de uitgever. Wij zijn dan wel nieuwsgierig naar uw drijfveer.
2
Flock leadership
Gebundelde ervaring In onze jarenlange persoonlijke ervaringen als trainer,
Inhoud pag. 3
gebundelde ervaring
pag. 4/5
inspirerende bijeenkomsten
coach, consultant en manager hebben wij vaak te maken gehad met de invulling van verschillende stijlen van leidinggeven. Ongeacht de grootte van de organisatie, ongeacht de verschillende achtergronden van de duizenden deelnemers aan onze diverse trainingen,
pag. 6/10 deelnemers
telkens bleek dat het nemen van eigen verantwoordelijk heden voor iedereen kracht gaf en geeft. Met name de jongere generaties houden van deze uitdaging. Door het bestuderen van die jongere generaties en het
pag. 11
talking stick
pag. 12/13 executive summary
invullen van Het Nieuwe Werken zijn wij op ‘Flock Leadership’ uitgekomen.
pag. 14/15 reacties
Met dit verslag van een tweede inspirerende bijeenkomst maken wij u weer deelgenoot van onze ontdekkingstocht.
The source van Flock Leadership: Jan Karel Felderhof
Frans van Rooij
Het einde van traditioneel leiderschap
3
Om antwoorden te krijgen op allerlei vragen rondom toekomstig leiderschap organiseren wij bijeenkomsten. De eerste bijeenkomst vond in september 2012 plaats. De deelnemers waren toen elf mannelijke ‘visionairs’. Vanwege de samenstelling van die groep besloten wij om een tweede bijeenkomst te organiseren, maar dan met alleen vrouwelijke deelnemers. In oktober 2014 vond deze tweede bijenkomst plaats met dertien vrouwelijke ‘visionairs’. Dit is het verslag van de tweede bijeenkomst. Beide bijeenkomsten vonden plaats in
Inspirerende bijeenkomsten
De Knoptoren-kerk in Sint-Oedenrode.
4
Flock leadership
Het einde van traditioneel leiderschap
5
Deelnemers
Daniëlle Aarts – van de Loo
De volgende personen (alfabetische volgorde achternaam) hebben aan deze tweede bijeenkomst deelgenomen:
Daniëlle runt samen met haar man een agrarisch bedrijf. Tevens is zij projectleider bij ZLTO in Den Bosch. Als lid van de Provinciale Staten van Noord Brabant is zij voor het CDA woordvoerder voor plattelandsbeleid, ecologie en ruimtelijke ordening. Haar voldoening haalt Daniëlle uit het bij elkaar halen van mensen die veel voor elkaar kunnen betekenen.
Na afronding van haar studie criminologie (1978) startte zij haar loopbaan in de (Rotterdamse) hebben gewerkt, werd zij directeur van een organisatie voor dagbehandeling. Na een fusie vormde zij met een collega de nieuwe tweehoofdige directie. Uiteindelijk vormden deze tweehoofdige directie de Raad van Bestuur, waar zij in april van dit jaar afscheid van genomen heeft.
6
Flock leadership
Josje Bootsma
Jeugdzorg. Na 7 jaar als beleidsmedewerker te
Goede producten maken en sterke merken
Anouk Binkhuysen
bouwen is wat Anouk doet. Zij helpt onder haar bedrijfsnaam Het Marketingmeisje directeuren, managers, ondernemers, uitgevers, marketeers en vele andere professionals bij het geven van richting voor groei.
Personeelsdiensten is Chris sinds 1998 werkzaam bij de Rabobank. De eerste jaren als manager van diverse commerciële segmenten en sinds 2006 als HR adviseur, waar zij binnen Rabobank de Kempen invulling geeft aan aantrekkelijk werkgeverschap waarbij plezier, innovatie en talentmanagement haar energie geven.
Chris van den Broek
Na 12 jaar werkzaam geweest te zijn bij Adecco
Ageeth werkt al bijna 16 jaar met veel plezier in de educatieve sector. “Helping people make progress
Ageeth Grizell
in their life through Education” is haar grootste passie. In de transitie van uitgeverij van lesboeken naar het zijn van een partner voor het onderwijs ervaart zij elke dag dat dat om nieuw Leiderschap vraagt. Ageeth is Vice President Sales bij Pearson Education Germany / France / Benelux.
Het einde van traditioneel leiderschap
7
Annemarie Küppers
Door haar studie Internationale betrekkingen is Annemarie via een commerciële baan bij Randstad, vervolgens een wereldreis, daarna de EVD terecht gekomen bij het agentschap Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Hier werkt zij inmiddels tien jaar, waarvan de laatste zes jaar in een leiding gevende functie. Dit jaar hoopt zij ook haar studie psychologie af te kunnen ronden.
Na haar studie sociale geografie ging Peet werken Arbeidsmarkt aan de Universiteit Maastricht. Daarna heeft zij voor de gemeenten Venray, Beek en Rijkswaterstaat gewerkt. Tussentijds was zij ook gastonderzoeker in Japan. Tussen 2009 en 2014 was zij gemeentesecretaris van Sint – Oedenrode. Sinds 2014 is zij wethouder voor de gemeente Best. Peet is tevens actief als lid van de Raad van Toezicht bij de stichting Triade, een onderwijsinstelling in
Margot Nijkamp – Diesfeldt
Sittard – Geleen.
8
De carrière van Margot wordt gekenmerkt door start-up organisaties zoals Packard Bell Europe, Intermec EMEA, Emergency One en het weten schappelijke open innovatie instituut Holst Centre. Bij al deze organisaties was zij betrokken op MT- / Directieniveau met verantwoordelijkheden in Human Resources, Operations en Communicatie. Nu is Margot aangesteld als Managing Director van de Red Bluejay Foundation, een spin-off van Holst Centre. Hier ligt de focus op begeleiden van organisaties bij het bevorderen van kennisuitwisse ling, het bouwen van de juiste innovatiecultuur en het inbedden van (open) innovatie en co-creatie.
Flock leadership
Peet van de Loo
bij het Researchcentrum voor Onderwijs en
Marie – Cecile Roovers
Komende uit een ondernemersfamilie staat het woord ‘klanten’ centraal in haar leven. Marie – Cecile is eigenaar van Klantentaal, waar zij sinds 2002 bedrijven begeleidt in het spreken van de taal van hun klanten. Klanten worden daardoor de ambassadeurs van de organisatie.
Na een directiefunctie bij de gemeente Barneveld secretaris bij de gemeente Ede is Myriam vanaf februari 2014 directeur bij de KNMI. Hier is zij verantwoordelijk voor de realisatie van de reorganisatie, waarna zij verantwoordelijkheid draagt voor Operations Management en als zodanig lid is van een tweehoofdige directieraad.
Myriam van Rooij
en concerndirecteur en tevens loco-gemeente
Eigenaresse van Integrated Development, waar haar passie is om talenten te verleiden om de beste
Dideke Ros
versie van zichzelf te creëren. Zij helpt organisaties in het creëren van een broedplaats voor talenten, omdat organisaties schitteren bij de gratie van het menselijk kapitaal. Dideke is tevens business partner in (HRD) personeelsstrategie, opleidings management en talentontwikkeling en is Associate bij Performance Consulting. Dideke heeft deze bijeenkomst begeleid.
Het einde van traditioneel leiderschap
9
Annelies Vermeulen
De afgelopen zes jaar heeft zij tijdens haar werk als zelfstandig Integraal Coach, Trainer en Therapeut een passie ontwikkeld voor alles wat te maken heeft met het belang van kunst en cultuur binnen een organisatie en voornamelijk voor de persoon lijke ontwikkeling van het individu. Zij deelt de visie dat Kunstzinnige vorming bijdraagt aan de basis van gezonde creatieve hersenen en sociaal-emotionele ontwikkeling van de mens.
Sietske heeft in de loop der jaren verschillende functies gehad bij een aantal educatieve uitgeverijen. bij TinQwise. ‘At TinQwise we believe in learning. Or better said: we believe in chalenging professionals to grow and develop. For a wide range of national and international clients we create e-learning, serious games mobile learning applications, learning campaigns and everything in between’.
10
Flock leadership
Sietske Zagers
Zij is nu Accountmanager New Business & Teamleider
Talking Stick Tijdens deze bijeenkomst is de talking stick toegepast. De talking stick is een houten stok van ongeveer dertig centimeter lang, verfraaid met symbolische aspecten uit de natuur die van betekenis zijn voor de eigenaar. Dideke Ros was de eigenaresse van de gebruikte talking stick. Degene die de talking stick vasthoudt, heeft de heilige kracht van het woord binnen haar handbereik. Slechts zij mag spreken, terwijl zij de stok vasthoudt; de andere deelnemers moeten stil blijven.
Het einde van traditioneel leiderschap
11
Bij de introductie kwam snel naar voren dat deze groep van stevige persoonlijke uitdagingen houdt. Een aantal van de aanwezigen heeft daar zelfs de eigen vaste baan voor opgezegd. Zoals één van hen zei: “Iedereen krijgt de kaarten in de hand maar men moet zelf het spel spelen”. Bij de aanloop naar de bijeenkomst gaf deze groep aan dat men zich graag positief laat verrassen in een discussie over ‘toekomstig leiderschap’.
In de snel veranderende wereld dienen organisaties mee te bewegen. Er is nu een nieuw evenwicht nodig in wat zich ‘buiten’ afspeelt en hoe je hier ‘binnen’ op reageert. Dit zoeken naar dat nieuwe evenwicht vraagt om een stevige persoonlijke verbinding wat om veel menselijk contact vraagt. Om hier goed mee om te gaan vergt stevig leiderschap.
nu heb je een nieuw evenwicht nodig; managers weten vaak niet wat hun doelgroep triggert; een leider boeit de doelgroep vanuit het hart; een leider moet zich realiseren wat zich afspeelt in de organisatie; een leider is flexibel, past zich aan de situatie aan: de nieuwe generatie kan dit gemakkelijker; een leider zet mensen in hun kracht waardoor de
Bij dat nieuwe leiderschap spreekt deze groep in plaats van een ‘Helikopter view’ liever over een ‘Giraffe view’:
targets gemakkelijker gehaald worden; een leider heeft de focus niet op de zwakke punten
“met je poten op de grond staan en echt weten wat er
van de medewerkers, maar richt zich op de kwalitei
speelt”.
ten van de medewerkers;
Als je daarbij geen of minder angst hebt voor het verliezen van je eigen positie laat je ook gemakkelijker dingen gebeuren. Je laat het proces los waarbij je toch ‘in control’ blijft: met de poten op de grond. Wanneer je daarbij ook nog eens de grenzen van het systeem verkent, ontdek je sneller wat de ander kan. Samen organiseer je dan het bereiken van de gestelde doelen.
een leider verleidt talenten om hun eigen passie te ontdekken; een leider geeft in een discussies aan waar zij zelf over droomt; een leider kan emoties uitstekend met elkaar verbinden; een leider heeft een luisterend oor; een leider communiceert niet alleen per mail maar
Volgens deze groep zijn daarbij de kenmerken van toekomstig leiderschap: het spel hard spelen op de relatie met het op een goede manier inzetten van je vrouwelijkheid; veel leiders zijn gericht op het behalen van targets;
12
Flock leadership
zet haar deur open; een leider geeft waardering, geeft complimenten; een leider start de communicatie om te achterhalen waarom er een bepaalde situatie is ontstaan; een leider praat veel met de mensen in de organisatie;
Executive summary een leider ontdekt de persoonlijke ambities; een leider maakt van de medewerkers ambassadeurs van de organisatie; oudere medewerkers voelen zich vaak aangevallen, waarbij een leider hen juist enthousiast maakt;
eerst van alles bedenken; zij twijfelen daardoor wel meer; zij zijn minder sterk in netwerken; zij gunnen elkaar minder, mannen hebben meer draagvlak voor elkaar;
een leider straalt uit wat de ander wil zijn, inspireert en
zij dwingen meer respect af met kennis van zaken;
is niet iemand die bepaalt wat die ander moet doen;
zij praten wel altijd in ‘ik moet’ in plaats van ‘ik wil’;
een leider legt het accent bij de nieuwe generaties:
zij hebben een beter aanpassingsvermogen.
die hebben veel ideeën; een leider zorgt voor verbinding en echt contact door een oprechte interesse in de ander te tonen; niet alleen telt je studie maar wordt je ervaring steeds belangrijker; een leider zoekt de confrontatie op.
Bij de term ‘Flock Leadership’ geven zij aan: dit doen wij al ons hele leven lang: 24 uur per dag, 7 dagen in de week; onze werkzaamheden stoppen nooit; je raakt mogelijk je autonomie kwijt omdat je moet delen en verbinding moet zoeken met anderen: dit
Bij deze kenmerken hebben vrouwelijke leidinggevenden ook nog specifieke kenmerken: zij vertrouwen meer op hun intuïtie; zij laten ontwikkelingen als het ware ontstaan en zijn daar ook beter in; zij observeren anders: als zij denken dat een kind gaat vallen zitten zij al in gedachten in de ziekenauto;
vraagt om andere karaktereigenschappen; je kan het als leider ook niet meer alleen, je dient partnerships aan te gaan: samen sterk; je stelt telkens de vraag wat iemand als mens meebrengt waardoor wij gezamenlijk business kunnen realiseren; je bent zowel toeschouwer maar je doet ook mee.
zij maken meteen allerlei scenario’s en hebben daarbij de acteurs al als het ware uitgekozen; een man gaat automatisch aan de slag, vrouwen gaan
Het einde van traditioneel leiderschap
13
Josje Bootsma:
Reacties
Boeiend en inspirerend om met vrouwen met verschillende achter足 grond de elementen van toekomstig leiderschap te verkennen.
Ageeth Grizell: Mooi om te ervaren dat aan de hand van dit onderwerp zo veel relevants aan bod komt; van manieren van leidinggeven, motiveren van mensen, de man-vrouw verschillen, tot de uiteindelijke kern: het
Anouk Binkhuysen: Mijn learnings uit de bijeenkomst
loslaten en dicht bij jezelf blijven. Een enorme inspirerende ervaring.
is dat een flock leader oog heeft voor talentontwikkeling, zorgt dat mensen in hun kracht zitten en samenwerkt naar de stip op de horizon.
Annemarie K端ppers: Het samenkomen met dertien vrouwen bracht veel ervaring en wijsheid die de dames met elkaar deelden. Het lef dat velen hebben om hun eigen pad te volgen, sprak mij zeer aan.
Chris van den Broek: Heel bijzonder om met dames vanuit diverse achtergronden en invalshoeken te sparren over leiderschap. Een leider geniet ervan als anderen schitteren, spreekt waardering uit en geeft aandacht.
Peet van de Loo: Laten we het leiderschap aan de groep (die steeds de beste voorop laat) of blijft het toch 1 man / vrouw? M.a.w. situationeel leiderschap of leiderschap per situatie?
14
Flock leadership
Margot Nijkamp – Diesfeldt:
Reacties
Hier kwam Flock Leadership tot leven: met de achtergrond van de deelnemers nam de één na de ander het voortouw in de uitwisseling. Een energieke en geweldige ervaring.
Dideke Ros: Er was ruimte voor verscheidenheid aan vrouwelijke inzichten. De vrouwelijke scheppingskracht bevat op het eerste oog paradoxale elementen, zoals loslaten / verbinden, luisteren / delen, leiden/ volgen,
Marie – Cecile Roovers: Door het gewaagd gezelschap kreeg het thema met ieders
man / vrouw. Zij zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat kenmerkt ‘flock leadership’.
inbreng zeer verschillende insteken waardoor het bijzonder leerzaam werd.
Annelies Vermeulen: Inspirerende bijeenkomst waarin ik mij bedacht dat alle ideeën en gedachten tijd en plaatsgebonden zijn. Op een bepaald moment en plaats bruikbaar, effectief en relevant.
Myriam van Rooij: Hoewel nu vaak wel verlangd, hoeft de leider niet meer alles het beste te weten of kunnen. Het gaat om verbinding, positiviteit en ambitie.
Sietske Zagers: Het gesprek over leiderschap was voor mij inspirerend en zorgde voor verbinding. Mijn conclusie raakt daaraan: succesvolle leiders inspireren en verbinden!
Het einde van traditioneel leiderschap
15
Contactgegevens Flock leadership – the source Bieslook 13 5491 KE Sint-Oedenrode Tel. 0413 – 490361 www.flockleadership.com
16
Flock leadership