Flock het einde van traditioneel leiderschap
Een verslag van een inspirerende bijeenkomst
redactie
Jan Karel Felderhof en Frans van Rooij
executive summary
Dominique Haijtema
vormgeving
+
opmaak
Len ’t Hoen, www.lenshape.nl
fotografie
Kim Balster, www.kbfotografie.nl
right to copy
U heeft het recht om deze uitgave te verveelvoudigen, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieĂŤn, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaand schriftelijke toestemming van de uitgever. Wij zijn dan wel nieuwsgierig naar uw drijfveer.
Gebundelde ervaring In onze jarenlange persoonlijke ervaringen als trainer, coach, consultant en manager hebben wij vaak te maken gehad met de invulling van verschillende stijlen van leidinggeven. Ongeacht de grootte van de organisatie, ongeacht de verschillende achtergronden van de duizenden deelnemers aan onze diverse trainingen, telkens bleek dat het nemen van eigen verantwoordelijkheden voor iedereen kracht gaf en geeft. Met name de jongere generaties houden van deze uitdaging. Door het bestuderen van die jongere generaties en het invullen van Het Nieuwe Werken zijn wij op ‘Flock Leadership’ uitgekomen. Met dit verslag van een inspirerende bijeenkomst maken wij u deelgenoot van onze ontdekkingstocht.
Jan Karel Felderhof
Inhoud Editorial 1 Broedplaats 2 Intro Flock Leadership
4
Deelnemers 6 De kans om te spreken en de kunst van het luisteren 10 Executive summary
12
Reacties 16 Go with the flow
18
Contactgegevens 21
Frans van Rooij
Het einde van traditioneel leiderschap
1
In september 2012 kwam een sterk geselecteerd gezelschap in Sint-Oedenrode bij elkaar om over de veranderingen op het gebied van leiderschap te praten. Met de naamgeving ‘broedplaats’ legden wij het verband met Flock Leadership: geeft Flock Leadership antwoorden op allerlei vragen rondom toekomstig leiderschap?
Kasteel Henkenshage
De uitkijktoren
Het gemeentehuis van Sint-Oedenrode
-kerk
De Knoptoren
Deze bijeenkomst vond plaats in De Knop toren-kerk. Het imposante gebouw stamt uit het jaar 1410 en wordt door velen beschouwd als dé historische bezienswaardigheid van Sint-Oedenrode. De sfeervolle ruimte leent zichzelf in het bijzonder voor huwelijksvieringen (zowel kerkelijk als burgerlijk), maar ook voor bijeenkomsten.
Het einde van traditioneel leiderschap
Mocht u door dit verslag geïnspireerd raken om een eigen Knoptoren bij eenkomst te organiseren, dan helpen wij u graag.
3
Flock Flock Leadership spreekt mensen direct en onbewust aan omdat het gaat over een organisatievorm die ons ten diepste aanspreekt, want zij is natuurlijk. IntuĂŻtief herkennen we het direct en snakken we er eigenlijk naar. Hoe meer we er van begrijpen, hoe meer we in staat zijn om het dagelijks te gebruiken, en de organisatie dynamiek op te roepen die we steeds meer in het huidige tijdsgewricht nodig hebben om onze visie en doelen te realiseren.
De oplossing is terug naar onze natuur. Daarin zitten onze sleutels verstopt. EĂŠn van die sleutels is de pikorde. In Flock Leadership is de pikorde natuurlijk: iedereen doet wat hij het beste kan, en neemt en krijgt daar vanzelfsprekend de verantwoordelijkheid voor. In onze maatschappij proberen we vaak een positie te veroveren en te gebruiken op oneigenlijke gronden. Ons ego heeft behoefte aan status, geld en macht ter compensatie van onze onzekerheid dat we mogen zijn wie we zijn. Onze positie geeft ons een fake soort eigenwaarde. In het gebruiken van onze positie speelt ons ego op de voorgrond of op de achtergrond een grote rol. Dat betekent in ons gedrag dat we meer selfcentered zijn, dan dat we onze rol als onderdeel van
4
het grotere geheel optimaliseren. In onze positie zijn we niet flexibel meer. Nee we willen onze positie koste wat het kost behouden. De flexibiliteit om wisselend de best geschikte de leiding te geven valt daarmee weg. Het volgende voorbeeld illustreert dit. In een R&D organisatie van 400 man was er geen enkele formele positie. Het logisch gevolg was dat iedereen impliciet wist met welke vraag hij naar wie kon gaan. Iedereen had zijn natuurlijke positie en werd daarom gewaardeerd. Totdat ze dachten dat het formaliseren van deze positie voor veel helderheid zou zorgen. Vanaf dat moment begon de naijver en de potenzagerij. In Flock Leadership hebben we onze natuurlijke eigenwaarde en hoeven we geen positie te claimen ter compensatie van ons gekwetst Zelf.
Flock Leadership
‘Er is geen sterkere kracht in de wereld dan een idee waar de tijd klaar voor is’ Victor Hugo
Het einde van traditioneel leiderschap
5
Deelnemers De volgende personen hebben aan deze bijeenkomst deelgenomen:
Peter Aben Na rechtenopleiding in Nijmegen achtereenvolgens werkzaam geweest bij Ministerie van Binnenlandse Zaken, Politieregio Brabant-Noord (P&O), Catharina-Ziekenhuis (HRM) en thans werkzaam als directeur/bestuurder van de Stichting Huisartsenposten West-Brabant.
Oprichter en eigenaar van Impetus en behorend tot ‘the source’ van Flock Leadership. Als bedrijfskundig ingenieur heeft hij in het verleden strategische en adviesfuncties bekleed voor o.a. Philips, Van Dien & Co, Broers & Partners en TNO. Heeft een passie voor mensen, organisatie-aansturing en ondernemerschap. Maakt organisaties zelfsturend door mogelijkheden van mensen te verruimen.
Jan Karel Felderhof
Communicatie en marketing professional, people manager, strateeg, ondernemer en visionair; manager International Communication Services bij Océ.
6
via relatie naar inhoud; zeggen wat je doet en doen wat je zegt.
Mark Hoogewerf
Flock Leadership
Ad de Jong Ad de Jong is universitair hoofddocent marketing aan de School of Industrial Engineering van de Technische Universiteit Eindhoven. Hij is redactielid van het speciale editie Sales & Innovatie voor het wetenschappelijke tijdschrift de Journal of Innovation Management.
Pieter Ketting
Zijn onderzoek richt zich onder meer op de rol van Lead Founders en Sales Managers bij het ontwerpen, ontwikkelen en op de markt brengen van succesvolle nieuwe producten. Hij heeft artikelen gepubliceerd in internationale wetenschappelijke tijdschriften, zoals Management Science en Journal of Marketing.
Programma manager Rabobank Unplugged: het transformatieprogramma dat is opgezet om Het Nieuwe Werken te introduceren bij de Rabobank.
Jaap van Loon is afgestudeerd als bedrijfskundige aan de Technische Universiteit van Eindhoven. Hij heeft vrijwel zijn hele werkzame leven leiding gegeven. De laatste acht jaar gaf hij leiding aan twee fusies, een overname en bedrijfsverhuizing als algemeen directeur van uitgeverij ThiemeMeulenhoff in Amersfoort. Daarvoor was hij in dezelfde functie verantwoordelijk voor een fusie bij Wolters-Noordhoff in Groningen en Houten. Daarvoor weer was hij als directeur degene die ISW en IBW op ĂŠĂŠn locatie in Houten samenvoegde tot het opleidingsinstituut ISBW. Hij heeft in de 35 jaar dat hij werkzaam was veel reorganisaties en afslankingen gedaan. Ook is hij langdurig voorzitter geweest van de brancheorganisatie van educatieve uitgevers. Leiderschap is voor hem het inspirerend vermogen om mensen gemotiveerd een gezamenlijk doel te laten realiseren dat hoger is dan dat van hen zelf.
Jaap van Loon
Het einde van traditioneel leiderschap
7
Deelnemers
Giel Pastoor
Als Beweegstrateeg eindverantwoordelijk voor het Parktheater in Eindhoven.
Ambitieuze mensen via een professioneel netwerk helpen in het realiseren van hun droom is zijn drijfveer en passie. Oprichter en eigenaar van Performance Consulting, Performance Coaching en Performance College. Behorend tot ‘the source’ van Flock leadership. Auteur en uitgever van marketing boeken.
Pier Winsemius
8
Frans van Rooij
Loods; houd rekening met eb en vloed, met onvoorspelbare stromingen en v alkuilen; oud Unileverman, voor KLM verantwoordelijk geweest voor passage VS, directiefuncties in Foodbedrijven, eigen bedrijven gehad en verkocht, consultant new business.
Flock Leadership
Fokke Wijnstra
Brengt de ideeën achter Flock Leadership in de praktijk. Wordt daardoor gevoed door zijn ervaringen als ondernemer en oprichter van bedrijven. Heeft 15 jaar gebouwd aan BSO, het bedrijf van Eckart Wintzen (celdeling). Zat in het wereldwijde leadershipteam van een typisch Amerikaans geleid bedrijf. Dat gaf voldoende inzicht om als mede-initiatiefnemer The Vision Web (waaruit o.a. Finext is ontstaan) op te zetten. Nu nog parttime betrokken bij Finext. Verder met passie druk doende anderen tot gezond organiseren te bewegen.
Dr. ing. Arnold Roozendaal is Certified Management Consultant en werkt als senior consultant en onderzoeker. Hij is na een managementcarrière in onder andere de bakkerijwereld op latere leeftijd gepromoveerd op onderzoek naar Contextueel Leiderschap en heeft gewerkt aan leiderschapsontwikkeling in een drietal verschillende contexten (bedrijfsleven, Nederlandse Politie en de zorgsector) en daarbij gekeken naar resultaten en effect. Hij past zijn ideeën als consultant en onderzoeker ook toe in andere sectoren, waaronder het onderwijs (www.contextueelleiderschap. nl). Op dit moment verdiept hij zich in spiritualiteit en religie en doorloopt daartoe het ingroeitraject om uiteindelijk geassocieerd te worden aan de eerste orde van de Karmel. Leiderschap betekent voor hem een gezonde balans tussen effectiviteit, authenticiteit en spiritualiteit.
Arnold Roozendaal
Het einde van traditioneel leiderschap
9
De kans om te spreken en de kunst van het luisteren Tijdens deze bijeenkomst is de talking stick toegepast.
Talking sticks worden onder andere gebruikt in de zogeheten talking circle, een traditionele manier voor inheemse volkeren in Noord-Amerika om problemen op te lossen. Het is een zeer efficiĂŤnte manier om hindernissen uit de weg te ruimen en mensen toe te staan om zich met volledige vrijheid uit te drukken. Om deze reden wordt het meer en meer populair in de hedendaagse maatschappij.
10
Flock Leadership
D
e talking stick is een houten stok van ongeveer 30 centimeter lang, verfraaid met symbolische aspecten uit de natuur die van betekenis zijn voor de eigenaar. De dieren die in de decoratie van de talking stick worden gebruikt zijn zeer symbolisch.
De decoratie kan bestaan uit veren, afbeeldingen, leder, parels, bont, been, schelpen 足 en meer. Deze ornamenten hebben ook betekenis. De kleuren en de soorten van veren en huid symboliseerden ook zaken die betrekking hadden op de eigenaar. Zo was de talking stick dus een heel persoonlijk item. Geen talking stick was hetzelfde omdat het materiaal dat werd gebruikt en de decoratie specifiek toegespitst waren op de eigenaar van de talking stick. Degene die de talking stick vasthoudt, heeft de heilige kracht van het woord binnen zijn handbereik. Slechts hij mag spreken terwijl hij de stok vasthoudt; de andere raads足 leden moeten stil blijven.
Het einde van traditioneel leiderschap
11
Executive summary Het einde van traditioneel leiderschap: doorbreken van de mythe van beheersbaarheid Leiders leiden en volgers volgen? Niet altijd. Onderzoekers van zwermen vogels toonden aan dat bepaalde kleinere groepen volgers, mits goed geplaatst en gecoördineerd, de richting van de hele zwerm van honderden vogels kunnen veranderen en beïnvloeden. ‘Er is een fascinerend evenwicht tussen democratie en hiërarchie in de zwermen’, zegt een onderzoeker.
12
Flock Leadership
M
eest kenmerkend aan een zwerm: die heeft geen bepaalde leider, iedereen kan een leider zijn (mits iemand hem volgt). De natuur kent een beter evenwicht en ordening, waar wij een voorbeeld aan kunnen nemen. Het is organisch in plaats van mechanisch en instrumenteel. Macht als zichzelf organiserend principe, waarbij je positie afhankelijk is van je bijdrage. Meer ruimte om zaken op natuurlijke wijze te laten ontstaan. De context waarin leidinggevenden werken is sterk veranderd. Wanneer wordt een bedrijf een zwerm? Daar is samenhang en context voor nodig.
Dat zou niet passen bij de nieuwe filosofie’, aldus Ketting. ‘Het was spannend. Want als er iets gedoe oplevert, dan zijn het wel werkplekken. We maakten een ronde langs de directeuren en transformatiemanagers om ze over de procedure te informeren.
Voorbeeld financieel dienst verlener Finext (Fokke Wijnstra) Werken al jaren als zwerm, kudde. Er zijn geen bazen. De medewerkers zijn mede-eigenaar van de organisatie. Iedereen kan een project leiden. Het gaat om eigen verantwoordelijkheid. Een machtswellusteling is nog geen leider. Waarom is er nog steeds zoveel behoefte aan grip en controle? Pas als je durft los te laten, kan iets gedijen en ontstaan.
Praktijkvoorbeeld Rabobank (Pieter Ketting)
“Als het licht uit gaat moet je elkaar wel in het donker kunnen vinden.”
Begin 2012 verhuisden 20 afdelingen (3.300 medewerkers) naar nieuwbouw de ‘Verrekijker’ in Utrecht. De manier waarop de afdelingen de werkplekken indeelden is illustrerend voor de transformatie van de bank. ‘Vroeger stuurde ik een nota met een voorstel over de nieuwe indeling naar de directeuren die gingen verhuizen. Daar krijg je reactie op. Je past je voorstel aan. En bij versie 87 zie je de eerste variant terugkomen. Nu hebben we de afdelingen zelf hun plek laten bepalen. Wie zijn wij om dat voor hen te bepalen?
Ons advies luidde dat ze het beste konden overleggen met de collega’s van andere disciplines met wie ze wilden samenwerken, zodat ze gezamenlijk op verdiepingen konden inschrijven. Vervolgens hebben we een internetapplicatie geopend waarop ze hun plek konden reserveren. Ook konden ze zien waar anderen wilden zitten, zoals in een vliegtuig. Vooraf dacht ik: iedereen kiest voor de bovenste verdiepingen. Maar dat gebeurde niet. Afdelingen gingen in gesprek en sloten deals. De economen en de juristen wilden de sfeer van rust en vertrouwelijkheid behouden. Ook de marketeers van verschillende afdelingen kozen verdiepingen bij elkaar. ICT besloot dicht bij de klant te zitten, dus in elk segment een ICT-club, zodat business en ICT elkaar makkelijk kunnen opzoeken. Na drie weken keek ik in de applicatie en stonden alle etages op groen.’
Het einde van traditioneel leiderschap
13
Kenmerken van Flock Leadership volgens de deelnemers: ■■ ■■
■■
■■ ■■
■■
■■ ■■ ■■
■■ ■■
■■
■■
■■ ■■ ■■ ■■
■■
creëren, faciliteren van vakmanschap ritselruimte is cruciaal (op je eigen manier dingen kunnen doen), anders energie verlies als leider zelf onderdeel zijn van de flock, dan bepaalt de groep wel of je de leider bent we zijn allemaal leiders flock leadership is een middel om paradigma’s te doorbreken stel medewerkers of managers de vraag: zou jezelf op deze manier behandeld willen worden? van perspectief leren wisselen invloed in plaats van macht wanneer wel regels volgen en wanneer ondeugend zijn? gelijkwaardigheid doorbreken van de mythe van beheersbaarheid het DELLE principe toepassen (Durch Einfach Liegen Lassen Erledigen, door het te laten liggen lost het soms vanzelf op) respect voor ieders inbreng, verkenning van verschillen geen centrale controlerende structuur continue cocreatie vertrouwen en loslaten dichtbij elkaar voor stabiliteit zorgen, maar tevens de horizon verkennen en ver vooruit kijken het gaat niet om core business, maar om de core cultuur
14
■■
■■
■■ ■■
■■
■■ ■■ ■■ ■■ ■■
■■
■■
■■
(je kunt niet dingen uitbesteden die tot de ziel van de onderneming of het welbevinden van de medewerker behoren) organisatiecultuur waarbij zingeving van het geheel overeenkomt met zingeving individu, cultuur belangrijker dan structuren, systemen en processen verbondenheid (in plaats van afgescheiden van elkaar, zijn ook allemaal hetzelfde) kompas, richtingsgevoel hebben lange termijn doelen, belangen van alle stakeholders (niet focus op aandeelhouders) voor innovatie/verbetering is het soms nodig om natuurlijke balans te verstoren initiatief nemen knopen doorhakken kijken vanuit verschillende disciplines leven in plaats van overleven dialogen (ook met jezelf, wat is je bijdrage? waar word je echt gelukkig van?) het is dynamisch, veranderlijk (en dat is niet erg) stap terugdoen als leider (niet gemakkelijk), of beter: een stap opzij maken medewerkers laten stralen, de ruimte geven, elkaar iets gunnen, maar ook van een dwarsligger afscheid nemen
Flock Leadership
Praktijkvoorbeelden
Flock Leadership Buurtzorg Nederland, uit een interview met oprichter Jos de Blok “Ik zag allerlei negatieve trends in de thuiszorg en dacht “zo kan het niet langer”. Naar mijn idee zaten we in de (thuis)zorg teveel op een dood spoor. De kosten gaan alsmaar omhoog en de kwaliteit omlaag, daarbij daalt de motivatie en tevredenheid van zowel cliënt als medewerker. Vervolgens heb ik naar een aanpak gezocht om deze trends te doorbreken en de situatie voor alle partijen te verbeteren. Ik ben hierbij vooral de dialoog aangegaan met de mensen uit de praktijk. Professionals bedanken mij nu zelfs dat ze “eindelijk weer eens hun vak kunnen uitoefenen” en dat ze zoveel vertrouwen hebben gekregen om dit te mogen doen. Zij komen veelal uit grote bureaucratische zorginstellingen waar het soms maanden kon duren voordat je antwoord had op een vraag. Wij geven binnen 24 uur reactie, ze snappen soms niet hoe we dit voor elkaar krijgen met maar 22 man ‘centraal’ personeel tegenover 3300 medewerkers binnen de teams. Daarbij is het concept niet nieuw. Ik ben sterk overtuigd van de kracht van sterke sociale structuren. Mensen die elkaar vertrouwen en graag met elkaar samenwerken zijn in staat om iets moois neer te zetten. Daarbij worden zij maximaal gefaciliteerd door het gebruik van ICT voor kennisuitwisseling, het plaatsen van
oproepen en inzicht krijgen in prestaties. Ik had niet verwacht dat de eigen verantwoordelijkheid en het zelfsturend vermogen van de teams zo ver zou reiken. Zo zie ik nu spontaan vakgroepen ontstaan over teams heen. Collega’s spreken elkaar via internet en ontmoeten elkaar fysiek om lastige situaties of vakgerelateerde zaken uit te wisselen. Dit komt allemaal van onderaf.”
Wat houdt ons tegen? Geld, status, vermeende macht, angst, overlevingsmodus met oude reflexen.
Voorbeeld Parktheater Eindhoven: ‘Gelukkig’ al een crisis in 2007 waardoor ze gedwongen waren op zoek te gaan naar creatieve oplossingen ipv meer subsidies aanvragen. Mooie dingen maken waardoor mensen je vanzelf willen steunen. Medewerkers hebben hun functie opnieuw gedefinieerd. Een horecamedewerker is bijvoorbeeld nu de gastvrijheidgoeroe, een ander noemt zich klantenknuffelaar of beweegstrateeg. Geen managementteam meer of managementvergaderingen. Die leverden toch nauwelijks iets op. Er worden ook geen kaarten meer afgescheurd bij evenementen omdat er anders onnodig rijen ontstonden. Terug naar de basis, gezond verstand. Vertrouwen en ruimte. Fouten maken mag.
Het einde van traditioneel leiderschap
‘We zijn niet perfect, totdat je verliefd wordt op ons’.
15
Reacties
Mark Hoogewerf
“Bijzonder leuke en inspirerende sessie. Het concept van Flock Leadership is intrinsiek, natuurlijk en menselijk. Succes en innovatie zijn gebaat bij bewust omgaan met de dynamiek in leiden/volgen, structuur/zwerm, context/toekomst. En af en toe is ontwrichting nodig. Zo vermijden we ‘snellere paarden’ en reiken we verder dan de aarde.”
Jaap van Loon
“De gedachtewisseling over Flock Leadership heeft me opnieuw bewust gemaakt van de aandacht die het topmanagement moet hebben voor de cultuur en de samenhang van de organisatie. Als mensen intensief en op eenzelfde golflengte met elkaar communiceren is een belangrijke voorwaarde geschapen voor de ordelijke dynamiek van Flocking.”
“De stok als aanjager was een leuke originele manier om het gesprek op gang te brengen en het Flock Leadership concept te ervaren. Het uitwisselen van leiderschapservaringen en dit koppelen aan het concept Flock Leadership was voor mij verder een leerzame en blikverbredende ervaring.”
Ad de Jong
Arnold Roozendaal
16
“Alles begint met luisteren. Het was een bijzondere bijeenkomst, waarbij we vooral op een respectvolle wijze naar elkaar geluisterd hebben en signalen hebben opgepakt. Een echte ontmoeting vanuit het perspectief en in een setting van het ‘ont-moeten’. Een ontmoeting gefundeerd op de erkenning van de verschillen, maar met als wenkend perspectief een gemeenschappelijk resultaat. In de zwerm: grow with the flow, op weg naar een synthese van een hogere orde.”
Flock Leadership
“Flock Leadership, leiderschap in de zwerm. Dat was precies wat deze avond gebeurde. Prachtig om te zien, te ervaren en in mee te zwermen en leiden.”
Fokke Wijnstra
“Openstaand voor elkaar, bevragend en verrijkend de reis samen die avond ondernemen naar het ‘zijn’ van ieders perspectief van leiderschap.”
Pieter Ketting
“Het was een bijzondere en waardevolle bijeenkomst. Als je je kunt verbinden, weet je wat je moet weten.”
Pier Winsemius
Peter Aben
“Kort en goed. Voor mij was het een boeiende bijeenkomst, waarbij alle deelnemers hun eigen ‘authentieke’ inbreng hebben en naar elkaar luisteren. Dat maakt dat het reflecteert aan je leiderschapsstijl en je nieuwe inspirerende inzichten biedt. De ‘flock’ kan in bepaalde situaties het leidinggeven gemakkelijker en ‘natuurlijker’ maken.”
“Een bijzondere bijeenkomst, met boeiende mensen op een fraaie locatie. Heeft een hoop gedachten op stoom gebracht, zonder nu exact te weten wat flockleadership nu eigenlijk is. Maar dat niet-weten en aftasten was nu juist zo interessant.”
Giel Pastoor
Het einde van traditioneel leiderschap
17
Go with the flow De organisatie Flock Leadership helpt mensen en organisaties graag om terug te gaan naar hun bron en natuurlijk gedrag, en hoe zij zich kunnen ontwikkelen en organiseren om hun resources optimaal tot hun recht te laten komen waardoor zij beter en onderscheidend presteren. Om dat te realiseren kunnen we een natuurlijke weg bewandelen waarbij de klant kan kiezen welke mix van assessments, klankbording, workshops, academie en organisatie programma hem stapsgewijs naar zijn doel brengt. De eerste stap is een intake, al dan niet op basis van het assessment dat hij op de website kan maken.
Reacties naar aanleiding van een gemaakte scan: “Dit is een heel goede analyse zoals jullie die voor onze organisatie gemaakt hebben.” Ir. AH Buddingh, coaching en interim management. “De Flock scan zag er goed uit. Leuk om op deze manier een inkijk te krijgen in de organisatie en de waarden erachter. Ik vind het zeer verrassend en erg uitgebreid op basis van de ingevulde vragenlijsten.” Sander Janssen, Marketeer Rabobank Maashorst. Als u het leuk vindt, om wat voor reden dan ook, een groep mensen uit uw omgeving te inspireren en vanuit zichzelf te verenigen, organiseren en begeleiden we graag voor u uw eigen K noptoren bijeenkomst. Dit kunt u combineren met het laten maken van een eigen glossy, als u uw leiderschapsboodschap snel breder wil verspreiden.
18
Flock Leadership
Het einde van traditioneel leiderschap
19
Notities
Contactgegevens Flock Leadership – the source Bieslook 13 5491 KE SINT – OEDENRODE Tel. 0413 – 490361
www.flockleadership.com
Flock leadership Flock betekent zwerm, kudde. Flock betekent ook bijeenkomsten, zich verzamelen. Een flock beweegt schijnbaar als ĂŠĂŠn groep. Het voortbewegen in een flock heeft als voordeel dat de groep minder kwetsbaar is voor aanvallen. Een flock heeft kracht.
Leadership betekent leiderschap, leiderschapscapaciteiten. Leiderschap is de positie van leider hebben, of is de eigenschap de leiding te nemen. Een leider navigeert: bepaalt de juiste koers en houdt deze aan.
Flock Leadership houdt in dat ieder in de flock beurtelings navigeert en volgt. Er is sprake van gelijkwaardigheid en respect voor ieders specifieke inbreng. Gezamenlijke interacties zorgen voor een totaal intelligent gedrag: een flockintelligentie.