ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΑΠ - Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Πόλεων & Κτιρίων
3.4 Η προστασία της φυσιογνωµίας της Ερµούπολης Η Ερµούπολη είχε ραγδαία εξέλιξη. Σε λιγότερο από έναν αιώνα από την ίδρυσή της αναδύεται ένα µοναδικό αστικό κέντρο που όµοιό του δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Αναπτύχθηκε µέσα από τις πιο αυστηρές διαδικασίες µιας πρώιµης κεφαλαιακής συσσώρευσης που έχει αφήσει ως τις µέρες µας καταφανή σηµάδια στο δοµηµένο χώρο. Όπως αναφέρει ο Mumford στο βιβλίο του “The city in History”, κατά την αστικοποίηση και την “έφοδο” του καπιταλισµού στην Ευρώπη, “Η πόλη περνάει από την Αγορά στις Αγορές” (Mumford, 1961). Και αν και οι µεσαιωνικές πόλεις αντιστάθηκαν σε αυτή την αλλαγή, η Ερµούπολη βρίσκει παρθένο έδαφος και γεννιέται από το µηδέν. Στο βωµό της ανάπτυξής της όµως δεν θυσιάζονται οι αρχιτεκτονικές και κατασκευαστικές αξίες. Έτσι, τα κτήρια είναι µεγαλεπήβολα µε πλούσιο διάκοσµο, επιβλητικές όψεις και νεοκλασικά στοιχεία που δίνουν την στη νεοσύστατη ελληνική πόλη, την πολυπόθητη όψη του κύρους. Η δυτική επιρροή είναι έντονη και οδηγεί σε ένα θαυµάσιο αρχιτεκτονικά και αισθητικά αποτέλεσµα που όµως ταυτόχρονα όµως έχει προσαρµόσει και τα τοπικά χαρακτηριστικά. Δηµιουργήθηκαν γειτονιές µε διακεκριµένα αστικά µέγαρα, γειτονιές µε αξιόλογα εργατικά και λαϊκά κτήρια, επιβλητικά δηµόσια κτήρια και µοναδικής αρχιτεκτονικής εκκλησίες. Όλα αυτά συνθέτουν ένα αναµφισβήτητα “αστικό ύφος”, απροσδόκητο σε όσους δεν την γνωρίζουν. Αυτή η ιδιαίτερη φυσιογνωµία της πόλης, διατηρήθηκε µέχρι σήµερα σχεδόν ανέπαφη δίνοντας τη δυνατότητα στους σύγχρονους µελετητές να τη βιώσουν στο µοναδικό τόπο που υπάρχει τόσο ολοκληρωµένη εικόνα µιας ελληνικής πόλης κατά το 19ο αιώνα (Τραυλός and Κόκκου, 1980). Ο ιστορικός του οικισµού της Ερµούπολη, Δρακάκης γράφει “Η Ερµούπολη µοναδικόν ειρηνικόν δηµιούργηµα της Επαναστάσεως, έπρεπε να είναι το καύχηµά της [επανάστασης]. Το καύχηµα όλων των Ελλήνων. Όλων όσοι κατέφυγαν εις αυτήν δια να εύρουν καταφύγιον, προστασίαν, εργασίαν, ανάδειξιν.” (Α.Δρακάκης, 1971). Οι κίνδυνοι που απειλούν µε αλλοίωση τη φυσιογνωµία της Ερµούπολης, έχουν συνήθως σχέση µε το δοµηµένο περιβάλλον της και έχουν εκδηλωθεί σε διάφορα σηµεία χωρικά και χρονικά. Η αλλοίωση που έχει συντελεστεί είναι µέχρι σήµερα περιορισµένη και αυτό οφείλεται όπως ήδη αναφέρθηκε στην ενότητα 3.1, σε οικονοµικούς αλλά και θεσµικούς λόγους. Πρέπει όµως να τονιστεί ότι έγιναν πολλές παρεµβάσεις, κυρίως από πρόσωπα, προκειµένου να προστατευθεί η Ερµούπολη από την αλλοίωση των κτηρίων της, όπως για παράδειγµα, αυτή που αναφέρεται στην έρευνα του Ε.Μ.Π. για την πρότυπη πολεοδόµηση της Ερµούπολης: το 1972 προκειµένου να κατασκευαστεί εξαώροφο κτήριο Διοίκησης, έγινε προσπάθεια να κατεδαφιστούν οι αποθήκες του Παύλος Χατζηγρηγορίου, PhD, MSc
Σελίδα: 113