Big bang deneyi
PART‹ZAN 68 yasas› yerine tek bir korunum yasas›, maddeenerji korunumu yasas› vard›r”… (30.000 ton suyu buharlaflt›rmak için gerekli ›s› enerji miktar› yaklafl›k 1 gramd›r.)(11) Yani, hala, E=mc2’dir. Parçac›klar dünyas›nda, maddenin enerjiye, enerjinin maddeye dönüfltü¤üne dair onlarca deney-gözlem vard›r. Kuantum fizi¤i, madde ile enerji aras›ndaki fark›n, nicel bir fark oldu¤unu göstermifltir. Parçac›klar, frekans›n (birim zamandaki titreflim say›s›n›n) düflük oldu¤u durumlarda alan; frekans›n yüksek oldu¤u durumlarda ise tanecik özelli¤i göstermektedir(12). Parçac›klar›n (kuantumlar›n) hem dalga hem de tanecik özelli¤i gösterebilmesi yani bu iki z›t hareketin özdeflli¤i de bundan kaynaklanmaktad›r. Frekans düflük olunca, dalga boyu artar, enerji azal›r. En düflük enerjili dalga olan radyo dalgalar›n›n, bilinen en uzun dalga boyunda olmas› buna örnektir. Frekans büyürse -artarsa- dalga boyu k›sal›r. Dalga boyu ne kadar k›saysa enerji de o kadar büyük olur. Fotonlar›n enerjisinin, dalga boylar›n›n k›sal›¤› dolay›s›yla, çok yüksek (ve sonsuz) olmas› buna örnektir. E¤er bu iliflki bize -hala- ters geliyorsa, olguyu -hala-mekanik alg›lad›¤›m›z›n bir göstergesi olarak yorumlanmal›d›r. Dolay›s›yla maddenin, nesnelli¤inirgerçekli¤inin yok oldu¤unu sanmak, en iyimser yorumla, tek yanl›l›kt›r. Madde ile enerjinin ve dalga ile tanecik hareketlerinin özdefllikleri, karfl›tlar›n birli¤i ve mücadelesi biçiminde ele al›nmak zorundad›r. Aksi halde enerjinin veya dalgan›n, tek yanl› olarak mutlaklaflt›r›lmas› ile maddesel özellikler -zihinde- kayboluyor. Maddenin kuantum fizi¤indeki yeni görünümü genel hatlar›yla bu flekildedir. Maddenin ölçülebilir boyutlar› 10-34 metre iken, CERN’deki deneyin 1026 yar›çap›ndaki -gözlenebilen- evrenin(13) oluflumunu nas›l çözebilece¤i, akla gelebilecek sorulardand›r. Bunlar aras›ndaki ba¤› kurmak için, evrenin nas›l olufltu¤unu ve ne oldu¤unu bilmek gerekir. Bunun için de öncelikle zaman›n, uzay›n (ve maddenin) bafllang›ç noktas›na dair bilimsel görüfllere bakmak gerekir. Biraz garip gele-
cektir; ama koca evrenin s›rlar›, gözle görülemeyen atomun içinde gizlidir. Çünkü maddenin nas›l olufltu¤unu, biçim ald›¤›n›, kütlelendi¤ini vs. bilirsek, evrenin de nas›l olufltu¤unu bilebiliriz en az›ndan daha bilimsel kan›tlarla tahmin edebiliriz.
BÜYÜK PATLAMA: ZAMANIN VE UZAYIN BAfiLANGICI Evrenin ne oldu¤u ve nas›l olufltu¤u sorusu, kapitalist topluma kadar s›n›f mücadelesinin -baflat s›n›flar›n- teorik temellerinden biri olmufltur. Din ile felsefenin, tanr› ile devletin, kul ile kitlelerin (tebaan›n) özdefllikleri, s›n›fsal-dinsel hiyerarfliyi, evrensel ve tanr›sal (ilahi) olarak gösteriyordu. Bu evrensel hiyerarfliye (ve evren modeline) karfl› ç›kmak, do¤rudan, devlete ve egemen s›n›flara yani sisteme karfl› ç›kmak anlam›na geliyordu. Kapitalist topluma kadar, dinsel dogmalar, “mant›k birli¤i ve bütünlü¤ü”(14) oluflturuyordu. Bu mant›k birli¤i, herhangi bir parçaya karfl› ç›kmak durumunda, tüm dogmalara -birli¤e- karfl› ç›kmak anlam› yarat›yordu. Bu nedenle, kapitalist topluma kadar olan halk isyanlar› -genelde- yeni mezhep veya din yaratmak zorunda kalm›fllard›r. Bu temeldeki isyanlar›n teorik temellerinden en önemlisini, evrenin yeniden tan›mlanmas› oluflturuyordu. ‹slamiyet’te “Vahdet-i Vücut”, Budizm ve Jainizm’de “Evrenin Birli¤i”, H›ristiyanl›kta “Evrensel Eflitlik veya ‹sa’n›n ilahi olmamas›” fleklinde tan›mlanan isyanc› teorilerin temeli, hâkim dinsel dogmalara karfl› ç›k›yordu. Bu, farkl› isimlerdeki isyanc› -“sapk›n”- ö¤retilerde evren, maddenin birli¤i olarak tan›mlan›yordu. Bu birli¤in tümüne tanr› deniyordu. Resmi -Ortodoks- anlay›fltaki evreni aflk›n olan Tanr›, bu isyanc› ö¤retide içkindi. Böylece insanlar da, bu birli¤in (ve Tanr›’n›n) bir parças› olarak eflitleniyordu. Böylesi bir eflitli¤i savunmak, o dönemde, dinsel dogmalar nedeniyle kâfirlik say›l›yordu ve cezas› ölümdü. Eflitsizlik, tanr›n›n (aflk›n tanr›n›n) bir hükmüydü. “Evren tabakalar› da bunu kan›tl›yordu” ve sorgulanamazd›. Resmi -Ortodoks- H›ristiyanl›k, ‹slamiyet
112