Buitengewoon Wallonie - 15 gezinswandelingen by VISITWallonia

Wellin – La Lesse © WBT - David Samyn

15 gezinswandelingen

AMSTE RDAM ROTTERDAM ANTWERPEN

BRU HOO

Mouscron

3 aut Esc

N50

N48

Waterloo A8

Tournai RIJSEL CALAIS

Doornik

e nn Se

N60

E42

Nivelles

N56

Nijvel

HENEGOUWEN

E19

A54

E42

Mons

La Louvière

Bergen

E19 N40

AMIEN S PARIJS BORDEAUX

N90

Ch 2 re Eau d’Heu

Thuin

N40

PROVINCIE WAALS-BRABANT 1

L'Écluse

FRANKRIJK

....................................................................................................

Meren van Eau d’Heure

p. 8 N53

PROVINCIE HENEGOUWEN 2

Charleroi................................................................................................. p. 12

Ellezelles

............................................................................................

Chimay

p. 16

PROVINCIE LUIK 4

Luik ................................................................................................................. p. 20

Plombières

Sedoz

..................................................................................

p. 24

.........................................................................................................

p. 28

PROVINCIE LUXEMBURG

Bérismenil

Croix-Rouge

.......................................................................................

p. 32

PROVINCIE NAMEN

p. 36

Gedinne ................................................................................................. p. 52

...................................................

p. 40

Gesves

.............................................................................................................

p. 44

Nismes ....................................................................................................... p. 60

p. 48

Waulsort ............................................................................................. p. 64

..............................................................................

Laneuville-au-Bois

Redu

Rochehaut

.....................................................................................

......................................................................................................

p. 56

N Meer van Virelles

USSELS OFDSTEDELIJK GEWEST

NEDERLAND MAASTRICHT

VLAANDEREN LEUVEN

1 le Dy

Wavre Waver N29 Ottignies - Louvain-la-Neuve

N25

E40

4 N69

N91

E42

N61

se Meu

Huy

N90

Namen

e rth Ou

Meuse

E411 N4

Ciney

N63

Marche-enFamenne

Rochefort 14

N99

Robertville Meer van Butgenbach

Amblève

Vielsalm

Dinant

N97

E42

Stavelot

Durbuy

N97

N68

N62

N92

NAMEN

Meer van Eupen

Malmedy Meer van

Spa

Aywaille 6

harleroi

Verviers

LUIK

Namur

Meer van Gileppe

Luik

N80

Gembloux

E40

Herve

Liège

Mehaigne

bre Sam

E25

E313

WAALS-BRABANT

KEULEN AKEN

GIVET

N86

N40

N89

La Roche-enArdenne

LUXEMBURG 9

lijke tede Oos urthe O

DUITSLAND

elijke West he Ourt

Saint-Hubert

Stuwdam van Ry de Rome

N68

E25

N30

Bastogne

Les se

N89

N95

Vresse-sur-11 Semois Bouillon

N40

GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG

Neufchâteau Se mo is

N85

E411

N87

Arlon N83

Virton

8 N82

LUXEMBURG METZ NANCY LYON MARSEILLE DUDELANGE

20 25 km

15 gezinswandelingen om buitengewoon Wallonië te ontdekken

Deze brochure zal u verbazen… Wist u dat er in de stad Luik koeien grazen op een steenworp van een trap met 374 treden? Dat men in de provincie Luxemburg kan wandelen te midden van sprookjesachtige huizen? Dat er in Redu satellieten tronen aan de rand van het woud? Dat er in Laforêt ieder jaar een seizoenbrug van gevlochten hazelaartakken wordt gebouwd en afgebroken? Dat er in de provincie Luik een bergriviertje met een heel vreemde naam kronkelt?

Buitengewoon Wallonië: een verbazingwekkende bestemming in België! Wallonië bulkt van de toeristische troeven, laat u verrassen! Met zijn 313 toeristische attracties, 3500 erkende commerciële logeeradressen, 22 grote - en charmesteden, 10 natuurparken, 30 ‘Mooiste Dorpen’, 18 sites en evenementen die door Unesco zijn opgenomen als Werelderfgoed, 2700 km bewegwijzerde routes (en de lijst is nog veel langer) wordt Wallonië zeer gewaardeerd voor zijn diversiteit en zijn toeristische rijkdommen.

Le Sentier de l’Etrange – Ellezelles en Wallonie Picarde © J. D’Hondt – visitwapi.be

En er zijn nog veel meer ongelofelijke en ongewone dingen, echo’s van de grootste Belgische surrealisten, die u kunt ontdekken tijdens 15 verrassende gezinswandelingen. Het zijn korte, aantrekkelijke en zeer goed bewegwijzerde wandelingen. Ideaal voor jonge wandelaars! Hier vindt u de details van de voorgestelde routes. Laat u verrassen door uitzonderlijk Wallonië! Ontdek uitzonderlijke activiteiten en plaatsen, en een kalender met ongewone activiteiten op onze website:

buitengewoonwallonie.be 5

Moeilijkheidsgraad 2/5

6 km

L’Écluse

L'Écluse Het zacht glooiende Brabantse platteland 6

Deze plattelandswandeling leidt u naar serene landschappen, waarin hier en daar mooie en grote Brabantse boerderijen opduiken, maar u ontdekt ook een bewonderenswaardig artistiek werk van Julos Beaucarne. De rustige wegen van deze wandeling zigzaggen tussen de weiden en doorkruisen de Schoorbroek. Ze zijn gemakkelijk te volgen en slingeren zich door een platteland waar de lanen met elzen elkaar opvolgen. Voorbij een hooiweide komt u aan de abdijhoeve van Wahenges, die zich eenzaam verheft op een plateau te midden van de velden. Er rechtover rijst het werk van Julos Beaucarne op in de azuurblauwe hemel. Verderop doorkruist u een bosje en komt u uit op een uitgestrekt landschap waarin de kerk van l’Ecluse afsteekt tegen de okergele achtergrond van de velden met gewassen.

Bewegwijzering

De postindustriële pagodes In de weide rechtover de boerderij van Wahenges, verrijzen de ‘Pagodes’, een werk van de Waalse dichter Julos Beaucarne. Zij brengen hulde aan dit land “waar de graanschuren schepen zijn”. Deze assemblage van in het rond opgestelde torentjes kan vergeleken worden met een reeks antennes om boodschap-

L'Écluse

pen op te vangen die volgens de dichter “uit het diepste van de nacht en het eindpunt van de dag komen…”. Dit hedendaagse werk spreekt iedereen aan die er passeert en bij stilstaat. Rue de Wahenges 1320 Beauvechain users.skynet.be/julos.beaucarne/ pagodes.html

L’Écluse

Moeilijkheidsgraad 2/5

6 km

Beauvechain

La Gette 1

Cabourse

La Bruyère

L'Ecluse

Sclimpré

Tumulus

La Tourette

Boerderij van Wahenges

Pagodes 6

Vertrek: De kerk van l’Écluse 1 Iets voorbij de kerk volgt u links de rue de la

Cabourse. 2 In het gehucht Cabourse volgt u de hoofd-

straat die schuin naar links zwenkt. 3 In Sclimpré slaat u rechtsaf. 4 Kruispunt: verder rechtdoor. 5 De route komt uit op de straat die links naar

de boerderij van Wahenges leidt. Rechtover de boerderij ontdekt u de Pagodes van Julos Beaucarne. 8

6 Kort voorbij de Pagodes verlaat u deze weg

en neemt u links de weg die in het bos verdwijnt. 7 Sla af naar links om langs de velden te gaan. 8 Kruispunt in La Tourette. Ga rechtdoor.

De weg leidt naar l’Écluse. 375 m

L'Écluse

260 m

Wahenges

375 m

L'Écluse

Bewegwijzering

Het vredige dorp l’Écluse dat zich koestert in zijn vallei.

Met een diameter van 50 m en een hoogte van 15 m, is de heuvel van Glimes een van de meest indrukwekkende van België. De tumulus, een plek van tradities en riten, is een oude Gallo-Romeinse grafheuvel. Hij beschermde een kelder die gebouwd werd met zorgvuldig gestapelde stenen en afgesloten was met een tweedelig deksel. De site is geklasseerd als monument sinds 1971. De tumulus bevindt zich aan de kruising van de wegen JodoigneGembloux en Namen-Leuven. www.hesbayebrabanconne.be

De tumulus van Glimes

Moeilijkheidsgraad 1/5

3 km

Charleroi

Charleroi Street Art verfraait de stad 10

De hemel boven Charleroi vertoont geen rode schijn meer, maar de ruïnes van het industriële tijdperk tekenen nog steeds het landschap: een beeld dat heel wat emoties opwekt.

De ontdekking van onze aangrijpende geschiedenis zal u beslist niet onverschillig laten. Metalen monsters waar men het roodgloeiende staal smeedde of bewerkte, verrijzen als bakens langs de hele RAVeL. Langs de Samber, kort na de ontdekking van de hoogoven, verschijnt kunst op de muren: graffiti fleuren het industrieel erfgoed op. In Marchienne-au-Pont kunt u terugkeren naar het station met de luchtmetro: de lijn biedt een verbazend panorama van ‘het zwarte land’.

GR®

Bewegwijzering

De Street Art De Street Art, een echt openluchtmuseum, is ontstaan in 2002 tijdens het festival Urban Dream, waarbij de muren van een aantal Europese steden – waaronder Charleroi – open werden gesteld voor graffitikunstenaars. Bekende namen, zoals de acteur Matthias Schoenaerts (die in de graffitiwereld werkt onder de artiestennaam Zenith), hebben naast anonieme kunstenaars grote fresco’s aangebracht op de omheiningsmuur van meer dan 700 meter van de fabriek Industeel. Deze werken zijn een hommage aan de mannen die in de staalbedrijven hebben gewerkt en aan hun kreten van wanhoop die weerklonken bij hun sluiting.

Charleroi

Wij raden aan het Maison du Tourisme te contacteren om deze wandeling te maken met een gids. U kunt zich ook de brochure aanschaffen met een beschrijving van dit circuit van de Street Art op de site of bij het Maison du Tourisme. Place Charles II 20 6000 Charleroi www.paysdecharleroi.be 11

Charleroi

Moeilijkheidsgraad 1/5

3 km

Street Art

Monceau-sur-Sambre

Charleroi

GR van de Terrils

7 8

Samber

Station De Cartier

Marchienne-au-Pont Kasteel van Cartier

Mont-sur-Marchienne

Samber

Station

Marcinelle

Eau d’Heure

Vertrek: Het station van Charleroi 1

e wandeling begint rechtover het station D van Charleroi. Wandel naar links langs de parkeerplaats voor bussen.

2 Ter hoogte van de rotonde gaat u

rechtdoor verder langs het jaagpad van de Samber (groen bord RAVeL en GR®bewegwijzering). 3 Links wandelt u langs de laatste hoogoven

nr. 4 van de fabriek Duferco, die in 2008 buiten dienst werd gesteld.

7 U passeert de kapelboot. 8 Links ziet u het kasteel van Cartier, de wieg

van de familie van Marguerite Yourcenar, de eerste vrouw die toegelaten werd tot de Académie française. Doorkruis het park en u bereikt de achterkant van het kasteel waar zich het oude en nu verlaten zwembad van Marchienne-au-Pont bevindt. Er rechtover komt u aan het metrostation. 100 m

100 m

4 U passeert onder een buis waarlangs

de cokes naar de hoogoven werden aangevoerd. 5 U volgt over meer dan 700 m het grote

Street Art fresco. 6 Steek de Eau d’Heure over, een rivier die

gekanaliseerd werd voor de aanvoer van het water van het gelijknamige meer naar de hoogovens, waar het gebruikt werd voor de afkoeling van de ovens.

Gare

Marchienne-au-Pont

GR®

Bewegwijzering

Hoogoven nr. 4, het laatste stalen monster.

De GR® van de Terrils

U bereikt de GR® van de Terrils die uit Monceau-sur-Sambre komt ter hoogte van het Kasteel van Cartier. De bewegwijzering leidt u naar Le Bois du Cazier, gelegen op 8 km. www.grsentiers.org

De terrils (of slakkenbergen) zijn het symbool van mijnlandschappen, maar verloren hun soberheid doordat ze zich tooiden met een zeldzame biologische diversiteit. Van dorre steenbergen in het landschap werden ze frisgroene heuvels. Men kan ze bereiken via een prachtige wandelroute die heel Wallonië doorkruist, van Bernissart tot Blegny. Het is een route van 300 km die de sporen volgt van de mijnwerkers, die moedige mannen die aan de basis lagen van de economische en sociale ontwikkeling van heel Wallonië.

Moeilijkheidsgraad 2/5

5 km

1.40 u

Ellezelles

Ellezelles Het Pad van het Vreemde 14

Deze wandeling in Ellezelles brengt met haar fantastische sculpturen die de route afbakenen, de verbeelding uit uw kindertijd tot leven. Van bij het begin zult u monstertjes ontmoeten die geïnspireerd zijn door de folklore van Ellezelles. En het stopt niet met deze onheilspellende creaturen. De verstrengelde wilgen en de geïsoleerde kapellen helpen mee om het landschap in een waas van mysterie te hullen. Kort na een pad dat door een bosje trekt, ontdekt u aan de rand ervan het prachtige landschap van het Pays des Collines. Alles bestaat hier uit harmonieuze bochten op mensenmaat. Tijdens de wandeling zult u geconfronteerd worden met oud bijgeloof rond heksen en de heksensabbat, duivels, groene bokken en weerwolven…

Bewegwijzering

Mysterie en verschrikking…

Ellezelles

Dit didactisch pad brengt oude legendes weer tot leven. Het is ontsproten uit de geest van kunstenaar Jacques Vandewattyne (1932-1999) die het bijgeloof en de mythes die sinds oude tijden worden doorverteld, actueel heeft gemaakt. Dit immaterieel erfgoed mocht niet verloren gaan. Het Pad van het Vreemde is in zekere zin de bewaarder van deze herinneringen. Voor deze wandeling raden wij aan het leuke gratis begeleidingsblad mee te nemen dat beschikbaar is bij het Maison du Pays des Collines. Ruelle des Écoles 7890 Ellezelles www.maisondupaysdescollines.be 15

Ellezelles

Moeilijkheidsgraad 2/5

5 km

1.40 u

Bruyère 5 6

Ellezelles

Het Pad van het Vreemde

Spektakelparcours

1 11 7 8 9

Padraye

Vertrek: Maison du Pays des Collines 1

e wandeling begint ter hoogte van het D Maison du Pays des Collines. Ga er omheen en neem de rue d’Audenaerde.

2 Sla af naar rechts in de rue des Grands Prés. 3 Op het einde van deze straat gaat u

rechtdoor: het pad doorkruist de velden. 4 Kort voorbij het beeld van een draak neemt

u de brug over de beek. Er rechtover is er een steile helling. 5 Boven aangekomen neemt u rechts richting

Bruyère.

8 Kort nadat u een boerderij bent gepasseerd,

steekt u de rijksweg over. 9 Ter hoogte van de kapel volgt u het pad. Sla

af naar rechts (rue Padraye) en u bereikt het gehucht. 10 Sla af naar rechts, route de Frasnes. 11 Steek opnieuw de rijksweg over en u komt

in Ellezelles via de rue du Pont en nadien de ruelle des Écoles. 375 m

375 m

6 Volg de rue de Bruyère naar rechts.

7 Ter hoogte van een huis slaat u rechtsaf: het

pad daalt sterk af in een bosje.

Ellezelles

Bewegwijzering

Tijdens de hele wandeling volgen sculpturen en andere kleine creaturen elkaar op.

Spektakelparcours

Maison du Pays des Collines Ruelle des Écoles • 7890 Ellezelles www.maisondupaysdescollines.be

Het Pays des Collines is een land van legendes en verhalen. Om het te ontdekken gaat er niets boven het spektakelparcours en zijn ‘Tunnel van de emoties’: speciale effecten, 3D-beelden en mysterieuze sferen zijn gegarandeerd, ook voor kinderen!

Moeilijkheidsgraad 2/5

6 km

Luik

Luik Tuinen en terrassen 18

Het paradijs bestaat in Luik en iedereen kan het ontdekken in de hangende tuinen.

Laat u meenemen langs paden en oude muren voor een reis door de geschiedenis van de stad. Aan de rand van het historische hart van de stad beslaan de ‘Coteaux de la Citadelle’ (de hellingen van de Citadel) een gebied van 86 ha op de zuidelijke kant van een zeer steile heuvel. Door het parcours van de hellingen te volgen, via trappen en smalle straatjes, leiden uw stappen u naar een doorlopend geheel van terrassen, boomgaarden, moestuinen, siertuinen en historische woningen. Geheime hoekjes voor bezoekers die op zoek zijn naar buitengewone plekjes…

Bewegwijzering

De ‘Montagne de Bueren’

Luik

Deze trap die de hemel lijkt uit te dagen, telt 374 treden op een hoogteverschil van 67 meter. Wanneer men er recht tegenaan kijkt, lijkt het wel een echte muur met zijn helling van 30%. Liefhebbers van extreme sporten, mountainbikers en trailers hebben er hun favoriet speelterrein van gemaakt. De trap werd aangelegd in de 19e eeuw met de bedoeling het garnizoen dat gelegerd was in de Citadel, snel te laten afdalen naar het stadscentrum wanneer de stad werd aangevallen. Maar hij werd destijds vooral gebruikt door de soldaten om sneller de cafés en andere cabarets te bereiken. www.liegetourisme.be

Luik

Moeilijkheidsgraad 2/5

6 km

Citadel Monument 7

9 8

Bois des Carmélites

Coteaux de la Citadelle

Rue Pierreuse 6

Saint-Léonard

Montagne de Bueren

Ferme de la Vache Bois des Mineurs

Saint-Barthélémy

Au Péri

Les Terrasses 3

Rue Hors-Château

Impasse des Ursulines Rue du Palais

En Féronstrée

Vertrek: Museum van het Waalse leven 1

an het Museum van het Waalse leven volgt A u de rue du Palais, gelegen achter het Paleis van de Prins-bisschoppen.

2 Ter hoogte van nummer 58 laat een

doorgang toe de Heuvels van de Citadel te bereiken via een trap die leidt naar de ‘Tour des Joncs’. 3 Bovenaan de trappen komt u op de

‘Terrasses’, mooie esplanades waar men leuk kan wandelen of picknicken. Volg de weg naar rechts, naar het ‘Bois des Mineurs’. 4 Bij het verlaten van het ‘Bois des Mineurs’,

daalt het pad en komt bij de ‘Impasse des Ursulines’. 5 Bij het verlaten van de doodlopende

straat arriveert u bij de trappen van Bueren. Bestijg de 374 treden tot helemaal bovenaan. 6 Daar draait u af naar rechts en neemt u de

rue Au Péri die verder omhoog loopt. 7 Bestijg de trappen van het ‘Monument du

14e de Ligne’. Daar ziet u de oude muren van de Citadel. Volg recht de met bomen afgezoomde Boulevard du 12e de Ligne, die als een balkon boven de stad uitsteekt.

8 Ter hoogte van de belvédère neemt u de

stalen trap die afdaalt naar het ‘Bois des Carmélites’ waar zich de tweede ommuring van de stad bevindt. Die dateert uit de 13e eeuw. 9 Volg de bochten en daal verder af. 10 Zij brengen u naar de Esplanade de

Saint-Léonard die in de 13e eeuw een binnenhaven was waar schepen aanlegden om vaten wijn te lossen of te laden. Neem direct de rue Delfosse die u naar de rue Hors-Château leidt. 11 In de rue Hors-Château kunt u rechts de

Impasse Hubart en de Impasse de l’Ange bewonderen en links de Cour Saint-Antoine, een realisatie van architect Van den Hove. Bewegwijzering: van de Tours des Joncs tot de Impasse des Ursulines volgt u de groene bewegwijzering (groene oculus). Op de top van de Montagne de Bueren vervoegt de rode bewegwijzering de Esplanade SaintLéonard. Opgelet: de hellingen zijn open voor het publiek van 9 tot 18 u (gesloten om 17 u van 1 november tot 1 maart).

70 m

Musée

140 m

Bueren

70 m

Musée

Bewegwijzering

De belvédère, ter hoogte van de Boulevard du 12e de Ligne, biedt een schitterend uitzicht op het historische centrum van Luik.

In volle stadscentrum vergroot de verbazing van de Coteaux de la Citadelle nog wanneer de bezoeker via de rue Pierreuse, een boerderij ontdekt: de Ferme de la Vache. Op nauwelijks enkele honderden meters van het centrum grazen koeien vreedzaam in het malse gras onder de fruitbomen. Boomgaarden, een zeldzaamheid in steden, bevorderen de biodiversiteit in stadsmilieus. De boomgaard en de weiden van Favechamps, geklasseerd sinds een tiental jaren, vormen de vaste stek voor een overvloedige gevleugelde fauna. Naast de weiden verrijkt een biologische groenteteelt deze buitengewone ontdekking.

Boerderij in zicht

www.aliss.be/node/2962 21

Moeilijkheidsgraad 1/5

3 km

Plombières

Plombières Kalamijnlandschap 22

De vijver en de kalamijnterrils van Plombières vormen de erfenis van een mijnsite die vandaag bedekt is met een uitzonderlijke flora.

De wegen die u volgt, doorkruisen een van de belangrijkste vindplaatsen van lood en zink van Europa. Tijdens de industriële revolutie van de 19e eeuw werd de streek van Plombières mateloos geëxploiteerd, zonder enige ecologische bekommernis. Didactische borden geven een idee over het belang van de industriële site uit die tijd. Het gebied, waar alle industrie nu verdwenen is, werd een natuurreservaat waar de bodem die nog steeds heel wat zink bevat, bedekt is met een typische flora. Hier heeft de natuur wraak genomen!

Bewegwijzering

Een echt ministaatje

Plombières

In het begin van de 19e eeuw behoorde een groot deel van Wallonië tot Frankrijk. Maar in 1815, na de nederlaag van Waterloo, stortte het keizerrijk van Napoleon in elkaar. De verdeling van het keizerrijk verliep zonder al te grote problemen, met uitzondering van een klein gebied gelegen ten oosten van Aubel. In Moresnet bevond zich de grootste laag zinkerts van Europa. En het Koninkrijk der Nederlanden en Pruisen maakten ruzie over de grenslijn waar zich precies het dorp met de kostbare ertsaders bevond. Het kwam uiteindelijk tot een compromis. De gemeente werd opgesplitst in drie delen: Moresnet ging naar Nederland, Neu-Moresnet naar Pruisen en er was ook nog een neutraal Moresnet: Moresnet-Neutre. Dat dorp bestond meer dan eeuw als een kleine Staat. Tot het begin van de oorlog in 1914 daar een einde aan maakte. In 1919 kreeg het dorp de nieuwe naam La Calamine en werd aangehecht bij België. tourisme.plombieres.be 23

Plombières

Moeilijkheidsgraad 1/5

3 km

Gueule

Drielandentoren

8 7 2

3 1

Kalamijnsite 6

Plombières 4

Gueule

Moresnet

Vertrek: Gemeentehuis 1

et vertrek aan het gemeentehuis gaat u M naar de oude mijnsite.

2 Volg de RAVeL naar rechts. 3 Voor het langere parcours gaat u rechtdoor

en neemt u 20 meter verder het pad rechts dat langs de huizen van Plombières loopt.

7 Links is er een houten brug om de grot te

bekijken die destijds werd uitgegraven om de bedding van de Gueule te omzeilen. 8 Na de heuvel (trappen) draait het pad af

naar links en daalt af naar een weide die u doorkruist om uit te komen bij de RAVeL en het vertrekpunt.

4 Neem de RAVeL en steek de Gueule over. 5 Verlaat de RAVeL en trek links het

natuurreservaat in. Ga er doorheen via de passage tussen de afsluitingen.

375 m

6 Bij het verlaten van het reservaat komt u op

de weg van het korte parcours. Sla af naar rechts en volg de Gueule. 24

Plombières

Bewegwijzering

Na zijn industriële exploitatie in de 19e eeuw heeft de Gueule opnieuw rust gevonden.

Op 4 kilometer van Moresnet vindt u de 50 meter hoge Boudewijntoren. U kan naar boven met een lift met glazen wanden. De toren biedt een uniek panoramisch uitzicht op drie landen: België, Nederland en Duitsland. Vlakbij de toren bevindt zich grenspaal 193, geplaatst op het precieze punt waar de drie grenzen samenkomen. De steen draagt de letters B - NL en D. Deze plek is meteen ook het hoogste punt van Nederland. tourisme.plombieres.be

De drie grenzen

Moeilijkheidsgraad 4/5

6 km

Sedoz

Sedoz Een bergriviertje en een kluwen van rotsen 26

Erosie heeft de woeste vallei van de Amblève uitgeschraapt. Daarin vloeit een van de meest bucolische riviertjes van het land. Ontdekking van een stukje paradijs… Ninglinspo: wat een mooie naam voor een riviertje! U wordt beslist verleid door het klateren van het water op de rotsen en keien. Het pad, dat uitgetekend werd langs het bergriviertje, met passages over houten loopbruggen, zal u absoluut verrassen. Langs bruggen en doorwaadbare plaatsen dringt het pad door in een vreemde wereld waarin men uitkijkt op natuurlijke waterbekkens met namen zoals ‘La Chaudière’ en ‘Le Bain de Diane’, waar hinden en everzwijnen komen drinken. Op de top keert men terug door een groot bos maar passeert men ook het fraaie uitzichtpunt Drouot.

Bewegwijzering

Les Fonds de Quarreux

Sedoz

Stroomopwaarts van de Ninglinspo beukt de Amblève tegen grillige blokken kwartsiet. Zij lijken wel grote keien die een reus voor de fun in het water heeft geworpen. Doorheen de eeuwen heeft de erosie van de hellingen het landschap van de vallei vertekend: instortingen en terreinverzakkingen hebben de meest broze rotsen losgerukt en deden ze in de rivier belanden. Enkel de kwartsietblokken, die zeer erosiebestendig zijn, bleven verankerd in de bedding van de Amblève. www.ovatourisme.be

Sedoz

Moeilijkheidsgraad 4/5

6 km

Sedoz Nonceveux

La Poralée

Ninglinspo 7 Ninglinspo

La Poralée

Les Fonds de Quarreux

Quarreux

Vertrek: Parking van Sedoz 1

anop de parking volgt u de weg die V daarna een grindweg wordt en waar u het eerste bruggetje ,oversteekt.

2 Verlaat de hoofdweg en volg het pad dat

naar de Cascade de la Chaudière (waterval) leidt. 3 U steekt over naar de andere oever. De

route volgt zo dicht mogelijk de oever van het riviertje en steekt het tweemaal over.

6 U wandelt door een sparrenbos met een

weg die aan de natte kant is. 7 In de afdaling komt de weg uit op een

krappe bocht waar het uitzichtpunt Drouot ligt. 8 Op het einde van de afdaling neemt u over

200 meter de rijksweg om terug te keren naar de parking.

4 U komt terug op de hoofdweg. Kort na

de tweede doorwaardbare plaats volgt u het pad waar nieuwe houten loopbruggen en balustrades zijn aangelegd die zich integreren in het landschap.

375 m

Sedoz

5 Bij het verlaten van de canyon komt de

route uit op een weg. In de bocht slaat u rechtsaf.

Bewegwijzering

De watervallen van de Ninglinspo stroomopwaarts van de wandeling.

De Ninglinspo dankt zijn vreemde naam aan een vergissing van Franse cartografen die heel wat plaatsnamen in het ‘departement van de Ourthe’ verdraaiden onder het Napoleontische regime. Zij verwarden onder meer de naam van de waterloop met die van een terrein met de naam ‘En Inglin spau’. De originele benaming van het riviertje zou in realiteit de ‘Doulneux’ geweest zijn, afkomstig van het Latijnse Dulnosus, het elzenbos… www.ovatourisme.be

Een vrij vreemde naam…

Bérismenil

Moeilijkheidsgraad 5/5

Bérismenil Wandeltocht in het land van de Kelten 30

5 km

2.30 u

Welkom in deze ongerepte Ardennen waar de Ourthe diepe valleien heeft uitgeschraapt. In dit chaotisch landschap duiken hier en daar buitengewone rotspartijen op!

De afdaling van de Ourthe zet de toon: deze dag krijgt het etiket ‘sportief’. In het woud draait het parcours rond de site van Cheslé, een natuurlijke vesting die de Kelten bewoonden in de 6e eeuw voor Christus. Ter hoogte van de rivierdoorgang Pré Balthazar verandert de weg snel in een pad voor hengelaars, waar het stappen minder gemakkelijk wordt: soms moet u over boomstronken en rotsen. Maar de inspanningen worden beloond: het landschap rond de rivier is verrukkelijk. In Vermoulin verlaat de route deze oase van rust en trekt naar de heuvelruggen van Bérsimenil.

Bewegwijzering

De site van Cheslé De Kelten hebben enkele sporen nagelaten in het Ardense landschap. Zij profiteerden van de diepe valleien en de natuurlijke rotsplateaus om versterkingen te bouwen. Een van deze sites biedt vandaag een van de meest grandioze panorama’s van de Ardennen. In Cheslé werd een vestingmuur nagebouwd die gelijkaardig is aan deze die hier 2500 jaar geleden bestond. Deze site is schitterend en buitengewoon. Om er heen te gaan volgt u de bewegwijzering Eisleck Trail ter hoogte van punt 4 op de kaart. Op het einde van het rotsplateau, ter hoogte van de tweede vestingmuur, daalt een steil en bochtig pad af naar de oevers van de Ourthe waar u de bewegwijzering terugvindt van wandeling 6 (geel kruis).

Bérismenil

Moeilijkheidsgraad 5/5

5 km 1

2.30 u

Bérismenil

Pré Balthazar

Stadsomwalling 1

Cheslé Nadrin

Toeristisch infokantoor

Stadsomwalling 2

Ollomont

Le Hérou Vertrek: Kerk van Bérismenil 1

an de kerk steekt u de weg over en neemt A u de straat rechtover de kerk (volg het bord ‘Champs préhistorique de Cheslé’).

2 Ga verder in de hoofdstraat, naar links. 3 Ter hoogte van een kruis volgt u de weg

links die afdaalt. 4 Tijdens de afdaling merkt u links de verwij-

6 Neem de route die van Cheslé komt. 7 In Vermoulin verlaat u de Ourthe en stapt u

verder langs de beek: sterke helling. 8 Volg rechts een smal pad: steek de beek

over en klim verder. 9 Volg de rijksweg en Bérismenil.

zingen naar de site van Cheslé, die u kunt bezoeken via de blauwe route op de kaart. 5 Ga naar de oevers van de Ourthe, bij de

Pré Balthazar. Neem de weg links langs de rivier. Iets verder wordt de route langs de Ourthe moeilijk. U moet over boomstronken en rotsen.

380 m

Bérismenil

180 m

L'Ourthe

380 m

Bérismenil

Bewegwijzering

De ongerepte oevers van de Ourthe.

Deze rots die als een ruggengraat boven een meander van de Ourthe uitsteekt, biedt een van de mooiste landschappen van België. De rivier kan zich meestal een weg banen door het Ardense massief, maar soms stoot hij op schisteuze kwartsrotsen zoals de Hérou en dan draait de rivier er gewoon omheen. Op die manier vormt hij mooie arabesken in het landschap. Dit landschapsgeheel is opgenomen op de lijst van Uitzonderlijk Erfgoed van Wallonië www.luxembourg-belge.be

Le rocher du Hérou

Moeilijkheidsgraad 2/5

7 km

Croix-Rouge

CroixRouge Feeërieke wandeling 34

Deze vreemde holtes zouden bescherming bieden aan feeën die magische krachten hadden. Aan de Feeënspelonk, ‘le ‘Trou des Fées’, beklimmen wandelaars en dromers de stenen opdat hun dromen zouden uitkomen... Wat een betoverende wandeling! U volgt eerst de RAVeL en dringt door in het grote woud van de Gaume. U doorkruist opnieuw een bos met hoogstammige bomen en volgt een prachtige weg die door een verloren vallei kronkelt en waar u de Feeënspelonk (le Trou des Fées) zult vinden. Deze verbazende berg die bestaat uit kiezelhoudende zandsteen, telt verschillende galerijen die het resultaat zijn van natuurlijke erosie. Het is een legendarische plek waar de fee Oriande het zwaard Flamberge en het ros Beiaard zou overhandigd hebben aan tovenaar Malegijs: de wapenfeiten van de vier Heemskinderen konden de hele Ardennen in vuur en vlam zetten…

Bewegwijzering

De site van Montauban

Croix-Rouge

Het woud beschermt als een cocon de site van Montauban, ontstaan uit een prachtige natuur en een verhaal. Het was de schuilplaats van de 4 Heemskinderen die zich tegen het gezag van Karel de Grote hadden gekeerd. Men bereikt de site door de heuvel te voet te beklimmen. De muren die nog steeds indrukwekkend ogen, getuigen van de macht die de site uitstraalde. Overigens was de site al bewoond sinds de Romeinse tijd. Aan de voet van de heuvel getuigen de smederijen van een ander tijdperk. De ijzernijverheid kende van de 16e tot de 18e eeuw een ongeziene bloei in de streek. De indrukwekkende ruïne van de houtskoolhal getuigt van de belangrijke hoeveelheid houtskool die de smederij nodig had. De intensieve exploitatie van steenkool, de nieuwe brandstof die rond 1850 ontdekt werd in het bassin van Samber en Maas, maakte houtskool voorbijgestreefd. Wat overbleef van het Ardense woud werd in extremis gered… www.soleildegaume.be 35

Croix-Rouge

Moeilijkheidsgraad 2/5

7 km

Montauban

Linde van Gérouville 2

RAVeL RAVeL

Croix-Rouge

1 3 10 9

Trou des Fées

5 4 6

Bois du Bonlieu

Vertrek: Croix-Rouge 1

anop de parking steekt u de rijksweg V over en daaronder neemt u deze die naar Ethe leidt.

2 Rechts begint de RAVeL. 3 De RAVeL geeft uit op een grote weg.

Volg die naar rechts. U kunt naar de site van Montauban (zie het blauwe tracé op de kaart). 4 Verlaat de grote weg en neem rechts de

weg die in het bos loopt. 5 Draai af naar links om naar de grote weg te

gaan. 6 Steek de weg over.

9 Beneden in de vallei volgt u de weg rechts

naar de Feeënspelonk. 10 Klim naar de top van de Feeënspelonk.

7 Op de helling naar rechts. 8 Volg rechts de weg die steil afdaalt.

320 m

Met vertrek aan de parking is een ander parcours, het Feeënpad

(le Sentier des Fées) afgebakend met sculpturen. Langs 1,5 km krijgen kinderen negen uitdagingen voorgeschoteld!

Croix Rouge

Bewegwijzering

Gérouville, de linde In het jaar 1259 werden vier olmen geplant om het plein af te bakenen en de eerste gemeentelijke vrijheden te herdenken. De bomen hebben overleefd tot 1877 maar toen vielen ze ten prooi aan een storm. Met hun omtrek van 15 m en hun hoogte van 50 m waren ze nochtans heel robuust. Een van de stammen is bewaard gebleven. Op het einde van de 19e eeuw werd hij omgevormd tot paviljoen met binnenin een bank. Dat werd eerst naar Brussel en dan naar Antwerpen verplaatst, om in de jaren 1920 terug te keren naar zijn geboortedorp.

De oude smederijen aan de voet van de site van Montauban.

www.soleildegaume.be 37

Moeilijkheidsgraad 4/5

13 km

4.30 u

ÂŠ Pierre Pauquay

Laneuvilleau-Bois

Het eindeloze woud

In het hart van het woud van Saint-Hubert werden observatieposten opgetrokken om de fauna van het woud van dichtbij te kunnen observeren en waarderen.

Vanuit het dorp trekt de wandeling onmiddellijk het woud in en daar kunt u alle bosrijkdommen ontdekken. Het pad kronkelt door een beukenbos, overbrugt beken en bereikt de venen van de Basseille: een prachtige verloren vallei die gerestaureerd werd en waar alle sparrenbossen werden weggehaald. In de loop der jaren hebben veel Ardense valleien hun origineel milieu teruggekregen. De vallei van de Basseille is nu een oase van rust voor fauna en flora. Een kleine omweg brengt u naar de observatiepost, een buitengewone constructie in het hart van het woud.

Bewegwijzering

De fauna observeren Voor het plezier van ogen en zintuigen zijn er vier observatieposten geplaatst, verspreid over het woud van SaintHubert. Hun opmerkelijke constructie is geïntegreerd in de natuur en laat u toe – met een beetje geluk – de wilde fauna te observeren zoals u de dieren nog nooit zag. U kan ze zelfs bijna aanraken! En voorzie u van een boekje om uw observaties te noteren.

Laneuvilleau-Bois

De observatielocatie van la Borne ligt dicht bij de wandelroute. In de open vallei van de Basseille neemt u de weg langs de venen en het riviertje (verbinding met de wandeling, bewegwijzerd met groene ruit). De weg verandert in een pad dat over een beekje en door de venen trekt. U komt bij een uitkijkplaats en gaat links verder langs het stijgende pad. Op de top ligt de toegang tot de observatiepost. Reken op 3 kilometer h/t voor deze variante. (kijk hiervoor naar de kaart). www.foretdesainthubert-tourisme.be 39

Laneuvilleau-Bois

Moeilijkheidsgraad 4/5

13 km

4.30 u

Laneuville-au-Bois 1 2

BarriĂ¨re Mathieu

Observatielocatie van Laneuville-au-Bois

ForĂŞt de Freyr

Ruisseau de Basseille

5 13

8 9 Ruisseau de Bailet

10 11

Fagne de Basseille

Observatielocatie van la Borne Vliegveld Vertrek: Kerk van Laneuville-au-Bois 1

a van het vertrekbord naar de kerk en sla G rechtsaf in de rue des Sabotiers.

2 Verlaat de straat en neem een pad aan uw

linkerkant. 3 Wegenkruispunt. Neem deze rechts die

afdaalt naar de vallei waar de Basseille vloeit. 40

4 Kort na de heuvel draait u af naar rechts en

volgt u het riviertje stroomopwaarts in de vallei.

5 Ter hoogte van een brug verlaat u de

hoofdweg en gaat u rechts over het riviertje. Een pad gaat kronkelen in het bos van Freyr. 6 De route zwenkt naar links en volgt de weg. 7 U neemt de weg links. 8 Ga naar rechts om verder te gaan naar het

riviertje de Baillet. Negeer de wegen die van de hoogte komen. Ga verder naar de benedenloop.

ÂŠ Pierre Pauquay

Bewegwijzering

De venen van de Basseille, buitengewoon en weinig gekend!

Het vliegveld van Saint-Hubert 9 De weg daalt zonder omwegen naar de

vallei van de Basseille. 10 Een mooie afdaling op een klein paadje dat

zich een passage baant naar de vallei. 11 Op deze hoogte loopt een weg links

recht naar de venen en verder naar de observatielocatie van la Bure (blauw parcours). 12 Wandel langs de hoofdweg naar de

benedenloop langs het riviertje de Basseille. 13 Negeer links de weg van de heenweg en ga

verder rechtdoor. 14 Sla linksaf via een grote weg die naar

Laneuville-aux-Bois leidt via de rue du Gollet.

450 m

Waarom geen halte voorzien op het vliegveld van Saint-Hubert om u rekenschap te geven van de uitgestrektheid van het woud? Het vliegveld bevindt zich midden in het woud, langs de rijksweg 89, tussen Champlon en Saint-Hubert. Het is een ideale plaats om bij zonnig weer iets te drinken of te eten op het terras en de vluchten te bekijken. En misschien hebt u zelf wel zin in een ontdekkingsvlucht met een sportvliegtuig, zweefvliegtuig of ULM. Met het hoofd tussen de wolken ziet de streek met zijn immense bossen er heel anders uit. Verkenningsvluchten of luchtdopen kunnen evenwel enkel na voorafgaande reservering. www.sainthubert-airport.com

Laneuville-aux-Bois

Moeilijkheidsgraad 3/5

6 km

2.30 u

ÂŠ Pierre Pauquay

Redu

Redu Tussen legendes en spitstechnologie 42

De Haute-Lesse volgen, dat is een tocht ondernemen in een landschap dat doordrenkt is van legendes.

Tijdens deze tocht wandelt u naar de oevers van de Lesse, een plaats voor beschouwingen, die daarnaast ook nog eens gehuld is in legendes. Aan de rand van het bos ontdekt u een unieke en buitengewone plaats in het Ardense landschap: de immense parabolen van het Europese Ruimteagentschap ESA. Wat een contrast met Redu en zijn traditionele architectuur van de 18e en 19e eeuw! De lage huizen, gebouwd met schist en zandsteenblokken hebben allemaal hun oude charme behouden. Zet alvast een bezoek aan een brasserie op uw programmaâ&#x20AC;Ś

Bewegwijzering

Het ‘Parc Enchanté du Kaolin’ in Libin Een betoverend park, te bezoeken met uw kinderen! Langs de weg van Libin naar Smuid ligt een park met een oppervlakte van 6,5 hectare dat gewijd is aan dat kleine volkje uit de Ardennen: de ‘Nutons’. Deze kabouters zouden werken voor het welzijn van de streekbewoners. In ruil voor de kleine werkjes die ze uitvoerden, in de middeleeuwen, plaatste men voedsel voor hen in rotsgaten. In het Parc Enchanté kunt u hen ontmoeten… De site bevindt zich op 7 km van Redu, in Smuid (richtingaanwijzer in Libin). Gratis toegang. www.haute-lesse.be Sentier des Nutons

Redu

Moeilijkheidsgraad 3/5

6 km

2.30 u

Parc Kaolin

SĂ¨chery 1

ESECCentrum

Redu 2

Our

La Roche aux Chevaux 6

7 Lesse

Lesse

Our

Vertrek: Kerk van Redu 1

an de kerk neemt u de rue de Transinne A waar zich rechts het Maison du Tourisme bevindt.

2 Bij het verlaten van het dorp slaat u rechts-

af, ter hoogte van een kruis en neemt u de weg door de velden. 3 Ga verder rechtdoor. De weg dringt door

in een bos met naaldbomen. Op sommige plaatsen is hij bedekt met grind en uitgehold.

6 Negeer de weg rechts die rechtstreeks

naar Redu leidt en neem deze links naar La Roche aux Chevaux. 7 Een weg aan de linkerkant leidt naar het

uitzichtpunt van La Roche aux Chevaux. U gaat verder langs de bochtige weg omhoog tot de site van het ESEC centrum. 8 Aan de ingang van het station slaat u

rechtsaf in de straat die u terugbrengt naar het centrum van Redu.

4 Aan de voet van de afdaling arriveert u bij

de oever van de Lesse. Neem niet de brug over de rivier maar sla rechtsaf. De route zal de rivier volgen tot in het dorp Lesse.

375 m

260 m

375 m

5 Wandel langs het dorp waar u een picknick-

zone opmerkt aan de rand van de rivier. Redu

Lesse

Redu

Bewegwijzering

De Lesse, kort voor het gehucht met dezelfde naam.

Het ESEC-Centrum

Place de l’ESA 1 6890 Redu www.esa.int landkeuze België

Redu heeft zijn lotsbestemming gekoppeld aan de Europese ruimtevaart, toen in 1968 een station werd ingeplant voor het volgen van satellieten. Op de tijdsspanne van 50 jaar is het station mee geëvolueerd met de technologieën en kreeg een op Europees niveau erkende expertise in het volgen en testen van telecommunicatieen navigatiesatellieten zoals het gps-systeem (Galileo). Het European space Security and Education Centre of kortweg ESEC, zal het referentiecentrum worden op het gebied van cyberveiligheid. Naast het technologiecentrum vindt men hier ook het Euro Space Center in Transinne, een educatief centrum voor het grote publiek.

Moeilijkheidsgraad 5/5

5 km

Rochehaut

Rochehaut Duizelingwekkende wandeltocht 46

Er bestaan in Wallonië ook zeer sportieve en sensationele wandeltochten die zorgen voor een adrenalineopstoot, net zoals in de bergen! Deze van Les Echelles in Rochehaut zal u verrassen! Vanuit Rochehaut verraadt de gemoedelijke route door de velden niets van het vervolg van het tracé dat de hoogte ingaat en dat men vrij fysiek mag noemen. Deze voor de Ardennen verbazende wandeling – men zou ze eerder in de Alpen verwachten – volgt een steil pad dat naar de Semois leidt, die zich hier zeer ongerept toont. U zult verrast worden door het vervolg van de tocht die u confronteert met de steile rotsen. Om ze aan te pakken, zult u ladders boven een leegte moeten beklimmen: duizelingwekkend! De streek van de Semois bevat soms verbazende en buitengewone paden!

Bewegwijzering

De ‘Pont de Claies’ Laforêt heeft het typisch karakter behouden van de dorpen in de zuidelijke Ardennen. Het dorp was welvarend in de periode dat er tabak werd geteeld langs de alluviale oevers van de Semois. In het centrum van het dorp getuigen nog enkele droogschuren van deze activiteit. In de zomer wordt een loopbrug (de Pont de Claies) aangelegd over de Semois. Ze bestaat uit platen van geweven hazelaartakken. Zij is de erfenis van de tabaksplanters die via de brug, en dus zonder omweg, hun vruchtbare velden langs de oever van de rivier konden bereiken. Deze tijdelijke brug wordt ieder jaar opnieuw aangelegd in juni en afgebroken in september. Wandeling 16 (bewegwijzerd met rode rechthoeken) leidt u naar deze tijdelijke brug.

Rochehaut

www.bouillon-tourisme.be 47

Rochehaut

Moeilijkheidsgraad 5/5

5 km

Rochehaut 1 Pont de Claies Locomotief Vresse-sur-Semois

4 3

6 7

Frahan

Semois

Ladders

Vertrek: Kerk van Rochehaut 1

an de kerk neemt u de rue des Moissons. A Volg de chemin des Falloises.

2 Neem de straat recht voor u. 3 De route gaat rechtdoor verder langs

het dierenpark, chemin de Remifontaine. 4 In het bos neemt u de weg rechts. 5 De weg wordt een pad: steile afdaling,

voorzichtigheid is geboden. 6 U komt bij de ongerepte oevers van

de Semois. ÂŠ Pierre Pauquay

7 Het pad klimt verder en komt bij een

loopbrug en nadien een eerste ladder. 8 Bij het verlaten van het bos, volgt u de

chemin des Falloises die u terugbrengt naar Rochehaut. 340 m

196 m

340 m

Opgelet! Dit is een wandeltocht voor een ervaren publiek en enkel voor personen zonder hoogtevrees. Maak de wandeling

niet na forse regenval want de afdaling kan dan zeer glibberig zijn. Wees voorzichtig.

Rochehaut

Semois

Rochehaut

ÂŠ Pierre Pauquay

Bewegwijzering

De wandeling komt bij een prachtige en ongerepte Semois, aan de voet van de ladders.

Hoewel er nooit een trein gepasseerd is in Vresse-sur-Semois, bevindt zich in het dorpscentrum een maquette van een houten locomotief. De maquette toont op ware grootte de eerste Belgische locomotief die in 1835 gebouwd werd in de ateliers van Cockerill. Zij werd gemaakt door een team van dorpsbewoners ter gelegenheid van de 150e verjaardag van de Belgische onafhankelijkheid. Rue Albert Raty 5550 Vresse-sur-Semois www.bouillon-tourisme.be

ÂŠ Morgane Vanderlinden WBT.

Een locomotief in het midden van het dorp!

Moeilijkheidsgraad 1/5

5 km

1.30 u

Gedinne

Gedinne In de voetstappen van de Maquisards 50

Welkom in een geïsoleerde streek, die van de plateaus van la Croix-Scaille waar nog steeds de herinnering hangt aan de wapenfeiten van de Verzetsbeweging. Op de hoogtes van la Croix-Scaille kan de invloed van het continentaal klimaat het landschap van het plateau veranderen in een toendra. De boerderij Jacob, die zich koestert in een afgelegen bos, was een oase van rust voor reizigers maar ook een schuilplaats voor het Verzet: het Maquis. Op la Croix-Scaille bood de bescherming van het bos en de afwezigheid van bewoning ideale schuilplaatsen voor het Verzet. Hutten vormden een echt afgeschermd kamp: de wandeling doorloopt ‘de wegen van de schaduw’ waar didactische borden herinneren aan het avontuur en de duistere periode.

Bewegwijzering

De ‘Tour du Millénaire’

Gedinne

De eerste toren op het plateau van la Croix-Scaille kwam er in 1914 toen het Duitse leger een uitkijktoren bouwde om de troepenverplaatsingen langs de Frans-Belgische grens te controleren. Hij kon niet weerstaan aan de slechte weersomstandigheden en in 1920 stortte hij in. Een volgende toren, gebouwd door het Belgische leger, weerstond evenmin aan de hevige winden en viel om in 1932. Vijf jaar later bouwde het Militair Geografisch instituut een metalen observatorium, 28,5 meter hoog: hij was de voorloper van het kunstwerk uit 2001, ontworpen door de Luikse architect Daniel Dethier. Maar opnieuw weerstond het Douglashout niet aan de barre weersomstandigheden van het plateau en de toren werd afgebroken in 2008. Zoals een feniks is de huidige toren in 2012 opnieuw verrezen. Hij werd gebouwd met profielen, dit keer in metaal, in de vorm van een zandloper. Het werd een bewonderenswaardige realisatie, 60 meter hoog. De trappen leiden naar 3 observatieplatforms op respectievelijk 15, 30 en 45 meter. Net als op de top van een scheepsmast kunt u 30 kilometer ver kijken op een groene en golvende oceaan: de wouden van de Ardennen! www.bouillon-tourisme.be 51

Gedinne

Moeilijkheidsgraad 1/5

5 km

1.30 u

Bois de Rienne

Boerderij Jacob 7

Fange de l'Abîme

La Croix-Scaille

De wegen van de schaduw 3

Millenniumtoren

1 2

Hé de Gedinne

Vertrek: Millenniumtoren 1

an de Millenniumtoren volgt u de kleine A weg naar de dalzijde.

2 Ga verder rechtdoor. 3 Verlaat de weg en draai linksaf. 4 Volg links de weg die het bos ingaat.

7 Nadat u de Boerderij Jacob bent

gepasseerd, neemt u de weg links en wandelt u verder rechtdoor (rechts ziet u de bewegwijzering van de wandeling van la Fange de l’Abîme). De weg brengt u naar de Millenniumtoren.

5 Neem links de grotere weg. 6 Ga rechtdoor verder.

500 m

Een wandeling die kan gecombineerd worden met de 41 (Fange

de l’Abîme, gele bewegwijzering). Deze laatste is 7 km lang (blauw op de kaart).

Tour du Millénaire

Bewegwijzering

Het woud van la Croix-Scaille oogt nog woester in volle winter.

Een ontmoeting met roofvogels en een befaamde imker

Vôye du Sclassin 47 5555 Graide jardindeshiboux.be

Laat u op 15 minuten van Gedinne verleiden tot een amusant en leerrijk bezoek aan de Uilentuin (Jardin des hiboux) waar u dagen nachtroofvogels ontdekt en een adembenemende show kunt bijwonen van vogels in vrije vlucht. Indien u dat wenst kan Peter Otte, de eerste professionele imker van België, u ter plaatse inwijden in het leven van de bijen en de geheimen van de honingproductie. Hij produceert liefst 18 variëteiten. Een kleine boerderij met tal van dieren zal de kinderen zeker kunnen bekoren.

Moeilijkheidsgraad 3/5

12 km

Gesves

Gesves Kunstpad

De wandeling is op zich buitengewoon. U komt terecht in een verrassende verscheidenheid van milieus, gekoppeld aan de ontdekking van kunstwerken. U doorkruist het land van de Condroz, boeiend en gevarieerd. Wanneer u langs de paden wandelt tussen weiden en akkers, gaat u van het ene naar het andere milieu. Zo passeert u een oude verlaten steengroeve maar ontdekt u ook de mooie bucolische vallei van de Samson. En onderweg botst u op kunstwerken die perfect geïntegreerd zijn in de natuur, zoals de vreemde boomstammen die wel levende wezens lijken, de kathedraal van licht of de prachtige vogel wiens geluiden weergalmen door het spel van de wind en de geest tot rust laten komen…

Bewegwijzering

Kunst in de natuur Uw stappen brengen u bij kunstwerken in de natuur. Focus op twee ervan. ‘Sans entrave’ Een werk van Caty Laurent. De lichtheid van het werk, het silhouet van een vogel in leisteenplaatjes, evoqueert de vrijheid van het vliegen. ‘Cathédrale de lumière’ Een werk van Véronique Roland. Het glas, het hout en het licht vormen een hommage aan het genie van de kathedralenbouwers. sentiersdart.be

Gesves

Moeilijkheidsgraad 3/5

12 km

Harras

Kunstpad

Bois de Gesves

Kunstpad

Fond de Gesves

Kunstpad

R. des Fonds de Gesves

Samson

4 2

Les Forges

Samson

Bethléem

Gesves

6 9

Monopoli museum

Vertrek: Kerk van Gesves 1

an de kerk neemt u de chaussée de A Gramptinne naar het kasteel. Sla linksaf ter hoogte van het hek. Verderop volgt u rechts de rue Dèl Vau.

2 Ga rechts omhoog langs de rue Bouchet. 3 In het begin van de afdaling gaat u niet

rechtdoor maar neemt u links het pad dat boven de vallei loopt. 4 Bij het verlaten van de weg, slaat u af naar

links en steekt u de rijksweg over. Daar volgt u de stijgende weg. 5 Boven neemt u rechts de rue des Moulins. 6 Verlaat de weg en ga rechts de oude

steengroeve in. 7 Ga weer naar de weg via de trappen langs

de voormalige exploitatie.

8 Neem rechts het (privé)pad over de

Samson. Het komt uit op een berijdbare weg aan de rechterkant. 9 In het sparrenbos neemt u de weg die sterk

hellend naar rechts afdaalt. 10 Neem de grote weg en sla rechtsaf. Aan het

kruispunt neemt u aan de overzijde de rue des Forges. 11 100 m verder neemt u links het pad. 12 Ter hoogte van de parking gaat u rechtdoor:

u zult het eerste kunstwerk ontdekken. 13 Verlaat de vallei van de Samson en ga

rechts de steile helling op. 14 Boven ziet u de sculptuur. Ga verder naar

rechts op een rechte weg. 15 De weg eindigt aan de rue Pré d’Amitié, sla

af naar links.

Bewegwijzering

‘Sans Entrave’, een werk van de Franse kunstenares Caty Laurent.

Het Monopoli museum

16 Op het einde van de rue Fechaire, volgt

u het pad waar zich iets verder l’Oiseau bevindt. 17 Ga verder rechtdoor, langs de

paardenfokkerijen. 18 Op het einde van de straat neemt u rechts

de rue Grande Commune. 19 Kruispunt: ga verder in de rue de Brionsart. 20 Volg de grote weg, rechtdoor. 21 Ga rechtdoor op de weg die u naar de

chaussée de Gramptinne brengt. 375 m

Gesves

260 m

Samson

375 m

Gesves

Dit buitengewoon museum op 7,5 km van Gesves toont de magie van mechanische automaten. De draaiorgels, instrumenten en andere orkesten laten hun klanken weergalmen in dit karaktervol pand. Dit magisch museum zal u echt verbazen! Het Monopoli museum is gratis toegankelijk op afspraak, van 1 maart tot 31 oktober. Rue du Musée 10 5370 Barsy-Flostoy Tel. 02 725 09 22 of 083 61 24 70 www.musee-monopoli.be 57

Moeilijkheidsgraad 3/5

9 km

3.30 u

Nismes

Nismes Men zou zich in het Zuiden wanen… 58

In Nismes vangt de kalkgrond gretig de zonnestralen op. De warme graslanden bedekken zich met een bloementapijt, uniek in België: men zou er zich met plezier in neervlijen en tegelijk genieten van een miniVerdon: le Fondry des Chiens. Vanaf de eerste stappen werkt de charme. De vijvers glinsteren en weerkaatsen de silhouetten van de bomen waar elektrische bootjes nonchalant rondvaren. U zult nadien langs oude fabrieken wandelen: rechtover u verschijnt de top van la Roche à Lomme, bewaker van het Natuurpark. Bij het naderen van Dourbes kunt u via een helling naar de kruin van de heuvel. In Les Abannets krioelt het van leven: vlinders en sprinkhanen fladderen en springen rondom u, wat een zintuiglijk genoegen! U zoekt het buitengewone? U zult het vinden in Nismes!

Bewegwijzering

Le Fondry des Chiens

Nismes

Bij het naderen van Nismes, kunt u een kleine omweg maken naar de site van ‘le Fondry des Chiens’ via de gele bewegwijzering (zie kaart) een Verdon in miniatuur! Deze natuurlijke diepte toont een formidabel kluwen van kalkblokken die geboetseerd zijn door erosie. Het gebied werd overigens geklasseerd als site ‘van groot biologisch belang’. In de lente strekken zich duizenden blauwe kopjes van de kogelbloem uit op het prachtige kalkgrasland. Doordat de kalkbodem warmer is, vormt hij een uitzonderlijke biotoop, met hagedissen, sprinkhanen en krekels die u de indruk geven dat u in het Zuiden rondwandelt. www.viroinval.be

Nismes

Moeilijkheidsgraad 3/5

9 km

3.30 u

Dourbes 5 Eau Blanche

Roche Ă Lomme

Viroin

Eau Noire

4 Viroin

2 6

Les Abannets 1

Nismes

La Roche aux Faucons

8 7

Fondry des Chiens

Vertrek: Gemeentehuis 1

vertrekt aan het gemeentehuis van U Nismes en wandelt door het mooie park.

2 Bij het verlaten van het park volgt u de weg

langs een oude fabriek. 3 Volg de spoorlijn.

7 Links maakt u een kleine omweg om

le Fondry des Chiens te ontdekken, via de grote weg. 8 Na een lichte helling volgt u het pad links

dat leidt naar Nismes.

4 U steekt de spoorlijn over en wandelt langs

de oevers van de Viroin. 5 Sla rechtsaf en klim naar de kruin van

de heuvel.

375 m

6 Neem de weg rechtdoor, richting Les

Abannets. Een variante aan de linkerkant (gele bewegwijzering) leidt naar de Roche aux Faucons.

Nismes

Bewegwijzering

La Roche à Lomme, een schitterend panorama van de vallei van de Viroin.

Nostalgie...

www.cfv3v.eu/site

Ze spuwen rook, laten sporen en bruggen trillen. De stoomlocomotieven van Les Trois Vallées stralen ondanks hun gezegende leeftijd nog altijd kracht uit en zijn nostalgische symbolen van het verleden. Een vzw laat elk weekend in de zomer de treinen rijden op een lijn van 14 km in de mooie vallei van de Viroin. Alle treinen komen uit het spoorwegmuseum van Treignes, dat onderhouden wordt door treinfanaten. Zij nodigen bezoekers uit om dit levend en geweldig erfgoed te herontdekken.

Moeilijkheidsgraad 3/5

8 km

Waulsort

Waulsort De belle époque 62

In Waulsort is het de stilte die het meest opvalt… Een kalmte die schril afsteekt bij het bruisende leven in het dorp in het begin van de 20e eeuw. Deze wandeltocht begint met het oversteken van de Maas met de veerman. Op de andere oever van de Maas zetten de aangelegde boten en het mooie park aan tot sereniteit… die u snel vergeet wanneer u een vesting ‘bestormt’ die vergeten werd door de geschiedenis. Het steile pad herinnert er ook aan dat de vallei van de Maas ingebed is. Helemaal boven geniet u overigens van schitterende panorama’s. De terugkeer langs de weiden op de oevers van de Maas is zeer aangenaam en kan men afsluiten met een verfrissing in een van de belleepoquehotels.

Bewegwijzering

Charme uit de tijd van toen

Waulsort

Villa 1900 en ‘le Vieux Waulsort’ weerspiegelen de sfeer van de belle époque. Het dorp heeft weliswaar de gevels van de illustere hotels behouden maar de elegante dames met hun parasol zijn uit het straatbeeld verdwenen. In het begin van de 20e eeuw was dit vakantieoord aan de oever van de rivier een favoriete bestemming voor welgestelde toeristen. Ofwel ging men naar zee, naar Oostende, ofwel naar de Ardennen, naar Waulsort. En men ging er heen met de trein. De spoorlijn bestaat niet meer maar het kleine station getuigt nog van de leuke dagen die men er beleefde. waulsort.be

Waulsort

Moeilijkheidsgraad 3/5

8 km

Freyr

Maas

Château-Thierry .

6 4

Waulsort Villa 1900

Le Drapeau

Falmignoul 2

De veerpont

Maas

Les Cascatelles

Vertrek: Kerk van Waulsort 1

ort na de aanlegplaats van het veer K steekt u de weide over en neemt u het bewegwijzerd pad aan de rechterkant.

2 De route volgt een steil pad waar

u rechtdoor gaat. 3 Op de top van de heuvel zwenkt de route

naar links. Rechts leidt een andere weg naar Falmignoul (op 1 km).

6 U begint de afdaling maar opgelet want de

stenen kunnen glad zijn. 7 Nadat u een schuur bent gepasseerd,

brengt het pad u bij de oever van de Maas. U passeert de barrière en gaat links verder langs de rivier. 8 Nadat u de lange weide hebt doorlopen,

komt u bij het bomenpark.

4 Verder passeert u het panorama van

‘le Drapeau’ dat een aangrijpend uitzicht biedt op de Maas, Waulsort en zijn kasteel.

90 m

190 m

90 m

5 De route komt uit op de ruïnes van

het Kasteel Thierry dat overwoekerd is met groen.

Waulsort

Château

Waulsort

ÂŠ Pierre Pauquay

Bewegwijzering

In Waulsort zijn de oevers van de Maas gehuld in kalmte.

De veerpont De oversteek van de Maas in Waulsort is de voortzetting van een lange traditie van veerponten die mensen over de rivier hielpen waar er geen bruggen waren. De veerdienst startte in 1871 en liet toe dat de inwoners van Falmignoul de overtocht naar de andere oever in Waulsort konden maken, waar ze de trein namen, dat nieuwe transportmiddel dat de moderniteit had meegebracht. Toewaulsort.be

ÂŠ Pierre Pauquay

gankelijk van 1 april tot 30 september.

Zin in nog meer ontdekkingen? Voor elk van onze thema’s kunt u onze publicaties op papier doorbladeren downloaden

of ze online

zodat u alles bij de hand hebt om een succes te maken van uw uitstap.

NATUUR EN LOGIES Heerlijk ﬁetsen in de Ardennen

Ontdek 45 fietsen MTB-tochten, de regionale en internationale langeafstandsroutes, de knooppuntnetwerken en heel wat praktische informatie om sport en vrijetijdsbesteding te combineren. walloniebelgietoerisme.be/fietsen

Wandeltochten in de Ardennen

26 tochten in de Ardennen en alle uithoeken van Wallonië om een fraaie natuur en golvende landschappen te ontdekken. walloniebelgietoerisme.be/wandelen

Wallonië, golfbestemming

Bijna 40 golfparcours in Wallonië wachten op liefhebbers van het witte balletje. walloniebelgietoerisme.be/golf

Kaart met de camperplaatsen

Ontdek onze publieke zones en campings in het zuiden van België, waar aangepaste plaatsen zijn voorzien voor campers. walloniebelgietoerisme.be/motorhomes

CULTUUR Wallonië, land van kastelen

Langs uitgestippelde autoroutes kunt u heel wat kastelen ontdekken. Voor elk van deze circuits wordt een fietsen een wandelroute aangeboden rond een befaamd Waals kasteel. walloniebelgietoerisme.be/kastelen

Ontdek 22 Waalse steden

Charmante stadjes, culturele of kunststeden… Deze boekjes bieden een reeks activiteiten en niet te missen bezoeken. Ze staan vol leuke lokale adresjes en gastronomische tips om ten volle te kunnen genieten tijdens uw verblijf in een van de Waalse steden. walloniebelgietoerisme.be/steden

STREEK EN KNOWHOW Smullen in Wallonië

Langs Waalse wegen zijn de gelegenheden om gevarieerd en lekker te smullen nooit ver weg. Ontdek 28 smulroutes die u uitnodigen voor ontmoetingen met gepassioneerde producenten die fier zijn op hun streek. smulleninwallonie.be

GR-pad van de Trappistenabdijen

Het pad verbindt de 3 Waalse abdijen. De route is opgesplitst in twee trajecten: Orval-Rochefort (116 km) en RochefortChimay (174 km). smulleninwallonie.be

Een realisatie van Wallonie Belgique Tourisme (WBT) asbl Verantwoordelijke uitgever: M. Vankeerberghen, Afgevaardigd Bestuurder van WBT, Grasmarkt 25/27 - 1000 Brussel. Coördinatie: F. Mazy, S. Burgeon, S. Delcourt. Omslagfoto: WBT-DavidSamyn. Ontwerp en prepress: P. Pauquay • Alle gegevens in deze brochure werden met de grootste zorg samengebracht en worden gepubliceerd ter informatie. Deze brochure is in geen enkel geval contractueel en valt volledig buiten de verantwoordelijkheid van de uitgever. Aansprakelijkheidsclausule voor de wandeltips – wij wijzen elke aansprakelijkheid af in geval van wijzigingen van parcours, verandering van bewegwijzering, openingsuren, telefoonnummers enz., die zich hebben voorgedaan na de redactie of publicatie. Depotnummer: D/2019/9186/22

Stavelot â&#x20AC;&#x201C; Panorama ÂŠ WBT - David Samyn

walloniebelgietoerisme.be