ppepper
Een vrolijk tijdschrift gemaakt door kinderen voor ouderen in Leidschendam-Voorburg
mei 2020
Interview Hoe krijg je
thuis les? Hoe is het buiten? In beeld
5 vragen aan groep 7/8
Dit tijdschrift is gratis. Gemaakt door kinderen van diverse basisscholen uit Leidschendam-Voorburg. Speciaal voor de ouderen in onze gemeente.
Een hart onder de riem
in gedichten en verhalen
INHOUD
Inhoud
13
8 Boeken lezen en buiten verven Naomi de Knecht (11jr) interviewde haar familieleden over hoe zij omgaan met de corona.
Hoe is het buiten? Onze fotograaf Linda Kaiser van Beeld31 ging op pad en
14
legde de stille straten en pleinen in onze gemeente vast.
10 Vrolijke tekeningen
Van tekeningen vrolijk je altijd op, zo moeten de kinderen gedacht hebben. We kregen veel mooie creaties binnen.
In gesprek met de jeugd Kinderen vertellen over hoe zij deze tijd beleven. Wat vinden ze leuk en wat minder leuk? Hoe houden zij contact met opa en oma?
28
De slimme, oude vos Samuel schreef een bijzonder verhaal over een slimme, oude vos die geheimzinnige kruidenmengsels maakt en bewaart in zijn kelder, tot ze op een dag heel hard nodig zijn.
2
Oppepper
Beste lezer,
VOORWOORD
Oog hebben voor elkaar. Dat is nu belangrijker dan ooit.
Toen & nu
24
Het is hartverwarmend hoeveel mooie initiatieven we zien om contact te houden met elkaar en om iemand een hart onder de riem te steken. Bossen lentebloemen die bij verpleeginstellingen worden bezorgd. Prachtige krijttekeningen op de stoep voor woonzorgcentra. Boodschappen voor opa’s en oma’s dankzij lieve familie en warme buren. Prachtige initiatieven in deze uitdagende en soms eenzame tijd.
Nu ons drukke leven gedwongen tot rust is gekomen, lijkt het soms weer een beetje op vroeger.
34
‘Prachtige initiatieven in een uitdagende en soms eenzame tijd’
Thuis in beweging In deze tijd is het extra belangrijk om een beetje in beweging te blijven en dat kan ook thuis.
En verder nog ...
9 Heerlijk recept
12 Moppen tappen
Dit tijdschrift is ook zo’n prachtig initiatief. Talloze leerlingen uit groep 7 en 8 van verschillende basisscholen uit
16 Mooie gedichten
Leidschendam-Voorburg zijn uitgedaagd om zichzelf vanuit
22 Hersengymnastiek
zetten. Weet dat deze kinderen aan u hebben gedacht toen zij
30 Beeldbellen, hoe moet dat eigenlijk?
lees. Veel plezier ermee!
36 Tips om deze tijd door te komen 37 Zomergroet van Florence
Jong en oud. Met grote en kleine initiatieven. Gelukkig is er
huis te blijven ontwikkelen en hun creativiteit voor u in te dit magazine maakten. Laat u verrassen, ontspan, puzzel en
We vragen iedereen om naar elkaar om te blijven kijken. digitaal en op gepaste afstand veel mogelijk. Met elkaar moet het lukken om deze uitdagende tijd door te komen. Juliette Bouw, wethouder Zorg en Wmo, Jeugdhulp, Onderwijs Jan-Willem Rouwendal, wethouder Welzijn 3
INITIATIEF
Creativiteit vindt altijd een uitweg Op maandag 9 maart 2020 kwam onze wereld langzaam tot stilstand. Handen schudden werd afgeraden – en Mark Rutte en Jaap van Dissel lieten direct na de persconferentie zien dat ondanks alle goede voornemens het nog niet meevalt om ingesleten gewoonten af te leren. Drie dagen later werd ‘thuiswerken’ de norm en in de avond van 15 maart sloten scholen, restaurants en cafés verplicht hun deuren. v.l.n.r.: de initiatiefnemers Isabel, Pieter, Arjen en Bart
Thuiswerken werd noodgedwongen gecombineerd met thuis lesgeven. Ouders met jonge kinderen in uw omgeving weten inmiddels dat dat niet altijd meevalt. Weer een week later kreeg wat we deden een naam: de ‘intelligente lockdown’.
‘Onze ouderen kunnen wel een oppepper gebruiken’
Sindsdien zitten we daarmee. En de ouderen onder ons nog het meest. Letterlijk vaak, want veel anders is er niet te doen als je niet naar buiten mag. Die gedachte bracht ons op een idee. Als u niet naar buiten kunt, dan kan buiten misschien wel bij u naar binnen komen. Onze twee ontwerpbureaus sloegen de handen ineen en bedachten dit tijdschrift. Ván scholieren vóór ouderen. De kinderen die niet persoonlijk bij u langs mogen komen, missen dat bezoek natuurlijk ook. Zo slaan we twee vliegen in een klap. Drie eigenlijk, want de hoeveelheid werk die we normaal gesproken zo vrolijk verstouwen, nam met het strenger worden van de maatregelen ook gestaag af. Dit gaf ons iets leuks en zinvols om te doen. Belangrijk, want net als spieren moet je creativiteit in beweging houden. Een zestal basisscholen, collega-professionals, de gemeente en zorginstanties raakten enthousiast over het idee. Veel kinderen hebben – al dan niet aangespoord door docenten en ouders (waarvoor dank) – verhalen geschreven, tekeningen en raadsels gemaakt en laten u zien hoe het er nu bij hen aan toegaat. Het resultaat van al die gecombineerde
Sionsstraat 9a, Voorburg tigges.nl
creativiteit ligt voor u. Met liefde gemaakt. We hopen elkaar snel weer op straat te zien – en wensen u intussen veel plezier met dit tijdschrift. Hartelijke groet, Isabel Verschelling, Bart Veenman, Pieter Pijlman en Arjen Verduijn
Rodelaan 1, Voorburg optimaformabv.nl 4
Oppepper
(Initiatiefnemers namens Optima Forma en Tigges)
MANDALA KLEUREN
Klettert het buiten van de regen? Of zit u juist heerlijk in de zon? Met een gezellig muziekje aan en een kop koffie of thee erbij kan kleuren heerlijk zijn! Het ontspant en maakt uw hoofd helemaal leeg. Door deze mandala in te kleuren, krijgt u uiteindelijk een prachtig resultaat. Geen liefhebber van kleuren? Er zijn in dit magazine nog genoeg puzzels, moppen, raadsels, verhalen en andere oppeppers te vinden.
5
HOE IS HET BUITEN?
Stil en verlaten
(in onze prachtige gemeente)
6
Oppepper
INTERVIEW
Geen bezoek We zijn nu allemaal heel lang binnen en kunnen geen bezoek krijgen. Daarom ga ik mijn overgrootoma Willemina van Dijk interviewen over hoe zij het vindt om niet bij haar man langs te kunnen gaan.
Waar zit uw man in het verzorgingshuis?
Wat is voor u nog meer lastig rond deze tijd?
Antwoord: Mijn man zit in het
Antwoord: De boodschappen doen. Ik bestel
Woonzorgcentrum en verpleeghuis Siloam
altijd online, maar nu doen meer mensen
in Zuid-Holland.
dat dan normaal omdat ze de deur niet uit
Hoe brengt u het thuis nu door? Antwoord: ’s Morgens een bakje koffie met
willen en is het toch lastiger. Ook kunnen ze de boodschappen nu niet meer binnen brengen. Ook dat is best lastig voor mij.
lees ik veel, speel ik patience en klaverjassen
Is er ook iets waar u juist rond deze tijd nog meer van geniet?
en kijk ik soms ook even op de computer.
Antwoord: Jazeker, van de gesprekken elke
de krant en dan lekker douchen. Voor de rest
Wat mist u het meest?
dag telefonisch met mijn kleinkinderen en achterkleinkinderen.
Antwoord: Zijn aanwezigheid. Ik ben alleen thuis en er kan nu niemand op bezoek
Dit was het mini-interview over geen bezoek
komen, daarom zou ik het fijn vinden om
ontvangen. Gemaakt door Shirin.
weer bij hem te zijn.
Wat gaat u als eerste doen als u weer naar buiten mag? Antwoord: Naar mijn man toe. En gezellig kletsen.
Hoe houdt u toch contact met uw man? Antwoord: Ik bel hem 2 keer per dag. Via een speciale tablet die ze bij het bejaardenhuis hebben aangeschaft.
7
INTERVIEW
Familie-interview Familie-interview over de coronasituatie door Naomi de Knecht (11 jaar).
Interview oma Ludy (70 jaar):
krijgen.
Wat hoop je voor de mensen die corona
hebben? Dat ze snel beter worden en niet dood gaan. Groetjes Quinty
te houden? Schatten wat de afstand is. ek kunnen krijgen? Hoop je dat de ouderen snel bezo Ja, natuurlijk. is? Hoe vermaakt u uzelf in deze cris met andere mensen. Boeken lezen, werk doen en bellen Groetjes oma
Interview opa Jaap (70 jaar):
Wat hoopt u voor de mensen die corona hebben? Dat ze snel beter worden. Wat hoop je voor het personeel die de ouderen helpen?
Interview nichtje Amber (11
Hoe houd je contact met vri
endinnen?
Gezond en sterk blijven en duimen. Hoe houd je contact met je kleinkinderen?
jaar):
Praten.
Waarmee houd je rekening tijdens deze crisis? Afstand houden.
Facetimen en appen. Wat vind je ervan dat de sch olen gedeeltelijk open gaa n na de meivakantie?
Ik vind het fijn. Je kunt je vrie
Wat doe je in deze tijd? Werken en buiten verven.
nden/vriendinnen weer zien
Ik mis school wel. Hoop je dat de ouderen sne
l weer bezoek mogen krijgen
.
?
sommige ouderen soms eenzaam en nu nog veel me er. Wat wens je de artsen en verpleegkundigen? Dat iedereen weer beter wo rdt en alle respect in deze dru kte. Wat hoop je voor de mense n die corona hebben? Dat ze snel beter worden en snel naar huis mogen als ze weer gezond zijn.
Oppepper
Ik vind het niet goed, want je kan sneller corona oplopen. Het is wel weer leuk om je vriendinnen te zien.
Wat wens je de artsen en verpleegkundigen? Dat corona snel weggaat en dat ze het zelf niet
hebben? Spoedig herstel. er afstand Hoe probeert u de anderhalve met
8
Wat vind je ervan dat de scholen gedeeltelijk open gaan na de meivakantie?
mogen krijgen? Ja natuurlijk!
Heel triest. sen die corona Wat zou je de mensen willen wen
Groetjes Amber
Hoe houd je contact met vriendinnen? Facetimen en bellen.
Hoop je dat de ouderen snel weer bezoek
nkinderen? Hoe houdt u contact met de klei ar en bellen. elka st Praten, want we wonen naa bezoek Wat vind je ervan dat ouderen geen mogen ontvangen?
Ja natuurlijk! Normaal zijn
Interview zusje Quinty (10 jaar):
Hoe is het om jarig te zijn in deze coronacrisis? Fijn dat mijn verjaardag alsnog een klein beetje gevierd kon worden. Maar wel erg jammer dat er niet meer mensen konden en mochten komen. Hoop je dat de ouderen snel bezoek mogen ontvangen? Natuurlijk. Groetjes opa
Wat eten we vandaag? Andijviestamppot met walnoten, roomkaas en gehaktballen Deze stamppot heeft een lekkere twist: walnoten en roomkaas. Dus dat wordt smullen. Dit heerlijke recept is uitgekozen door Lisa Thoen.
IngrediĂŤnten
Bereiding
1 kilo aardappelen
Schil de aardappelen en breng ze in een ruime
400 gr andijvie
hoeveelheid water en kook ze in 20 minuten gaar.
125 gr roomkaas met Knoflook en kruiden
Maak ondertussen de gehaktballen; meng
60 gr walnoten
het gehakt met de kruiden, het ei, ketchup en
200 ml warme melk
paneermeel. Als het gehakt nog wat plakkerig is,
Zwarte peper
voeg je nog een beetje paneermeel toe. Draai er 8
Snufje nootmuskaat
mooie balletjes van en haal ze nog even door het paneermeel voor een extra krokant korstje. Verhit
400 gr half om half gehakt
de boter in een braadpan en bak de gehaktballen
1 ei
rondom bruin. Draai het vuur zacht en laat ze nog
2 theel. gehaktkruiden
15 minuten door braden. Keer ze af en toe om.
1 eetl. ketchup 3 eetl. paneermeel (of meer)
Giet de aardappelen af en stamp ze fijn met
Klontje boter
een stamper. Schenk de melk erbij en roer de roomkaas erdoor. Schep de andijvie erdoorheen en voeg een snufje nootmuskaat en een beetje peper toe. Roer als laatste de walnoten erdoorheen. Serveer de andijviestamppot met de gehaktballen.
9
GETEKEND VOOR U
Tekeningen Getekend door Nais (boven), TvK (midden), en Ilian (onder).
10
Oppepper
5 VRAGEN AAN GROEP 7 EN 8
‘Ik mis tdreijden hockeywietedns!’ bu
Hoe houd je contact met je opa en oma? Ik houd contact door te skypen en te bellen. We sturen af en toe een kaartje. Wat doe je om je opa/oma blij te maken? Ik heb een verhaal geschreven samen met mijn zusje en dat opgestuurd. Wat vind je het leukste aan deze periode? Je hebt heel weinig school, dus je kan
ar lters, 11 ja Steven Wo roep 7 Emmaüs, g
lekker veel (buiten) spelen. Mis je jouw sport en waarom wel/niet? Ja ik mis het wel een beetje, om met mijn hockeyteam lekker buiten een wedstrijd te spelen. Waarom is het bij jouw opa/oma altijd zo leuk? Omdat ze veel Donald Ducks hebben, we zien ze niet heel regelmatig, als je ze dan ziet, is het superfijn. Ze doen ook leuke dingen met me. 11
MOPPEN TAPPEN
Moppen en grappen Lachen is het beste medicijn. Dat weten deze lolbroeken en grapjurken maar al te goed. Daarom delen ze hun beste moppen met u. June van der Heijden
hahaha Kirsten Kersbergen
De meester vraagt tijdens de
‘Ik durf op een mierenhoop
geschiedenisles aan Jantje: ‘Waar
te zitten’, zegt Babette.
is Napoleon gestorven?’ Jantje
‘Ik ook’, zegt Bianca ‘maar dan wel
zegt: ‘Op bladzijde 101 van mijn
als er geen mieren zijn!’
geschiedenisboek, meester!’ Janne ter Horst Twee koeien zitten in bad. Zegt de
Jantje maakt in de klas alleen maar
ene koe tegen de andere: ‘Mag ik de
autogeluiden. De juf zegt: ‘Jantje,
zeep even? Ik krijg mijn vlekken er
nog een keer of anders ga je op de
niet af!’
gang.’ Jantje doet het nog een keer. Dan zegt de juf: ‘Jantje nu naar de
Jantje krijgt op school zijn rapport.
gang.’ Zegt jantje: ‘Sorry juf, maar
Hanna de Graaff
Hij heeft allemaal enen. Als hij naar
mijn accu is leeg.’
1. Hoe vangt een oen een vlieg?
huis loopt, gooit hij het rapport in de
2. Wat is een lasbril?
vijver. Als hij thuiskomt vraagt zijn
Er komt een banaan naar de rechter
3. Waarom maakt een oen een pak
moeder: ‘Waar is je rapport, Jantje?’
en zegt: ‘Ik wil rechter worden.’
melk in de supermarkt al open? 4. Hoe heet de vrouw van messie?
‘Ik weet een mop, maar het is wel een vieze. Zegt de andere: ‘Bah, ik zit net te eten.’
zaagt de poten eraf. 2. De verleden tijd
de een tegen de ander:
5. Waarom heeft een zebra strepen?
van leesbril. 3. Omdat er staat: hier
Twee vliegen zitten op een drol, zegt
openen 4. Vorki 5. Omdat de stippen
zwemmen in het water!’
uitverkocht waren.
Jantje begint te zingen: ‘Alle eendjes
1. Hij jaagt de vlieg onder de kast en
Twee haaien komen elkaar tegen. Floris van Swam
Zegt de een tegen de ander: ‘Haai!’
1. Wat zeg je tegen een gestreste Spanjaard? 2. Hoe maakt een skelet de deur open? 3. Wat staat er op een Russische USB? 3: Poet-in 2: Met zijn sleutelbeen 1: Ontspanje 12
Oppepper
i h i hih
HOE IS HET BUITEN?
Verlaten straten
13
5 VRAGEN AAN GROEP 7 EN 8
‘Het mooiweevvaeen l nu is dant zijn!’ same Wat vind je het het leukste aan deze periode? Dat je veel samen bent en dat het nu mooi weer is en ik lekker kan buitenspelen. Welke positieve boodschap heb je voor de mensen die nu niet naar buiten mogen? Blijf binnen en ga in de tuin of op het balkon in de zon zitten en bel mensen eens in de zoveel tijd. Mis je jouw sport en waarom? Ja, ik vind het jammer want ik ben heel het jaar ziek geweest en wilde net weer gaan sporten maar dat kan nu niet. Lekker rennen en je ziet je teamgenoten. Dat mis ik wel. Wat vind je het leukst om te doen als je buiten speelt? Gewoon met vrienden iets doen. Bijvoorbeeld lekker zwemmen in de Vliet. Wat is het eerste dat je gaat doen als opa en oma weer mag zien?’ Op bezoek gaan en ze een knuffel geven. 14
Oppepper
ar Kooij, 11 ja r e d n a v Teun f, groep 8 De Lustho
TEKENINGEN GETEKEND VOOR U
n e g n i Teken
Getekend door QL (linksboven), Britt (rechtsboven) en Lori (onder).
15
GEDICHTEN
Gedichten Dit gedicht is voor jou Ik zou willen weten En nooit meer vergeten Wat jij vindt van mijn gedicht Wat ik graag wil zien, is jouw gezicht Deze coronatijd is best lastig Of je nu tien bent of tachtig Denk aan de mooie dingen in het leven Zoveel ontvangen en zoveel gegeven Samen met muren ertussen komen we er wel doorheen Echt, dat is wat ik meen Kijk in de spiegel en lach Dan zeggen we elkaar op afstand gedag Lekker in de tuin of op het balkon Alles wat je wil, schrijf het op een ballon Liefs, Lani Henderickx
Het gaat voorbij
Op 4 mei moeten we om acht uur twee minuten stil zijn. En dan zit iedereen voor de televisie te kijken naar dat lege plein. Door het corona-virus hebben we nu geen vrijheid, net als toen. Maar de soldaten van toen, zoals de verpleegkundigen van nu, zijn de ware kampioenen. Mick van den Berg, 10 jaar
Het is nu misschien een beetje raar. Of al die afstand naar. Maar dit alles gaat voorbij. Dan ben ik in ieder geval weer blij. De kuikens komen dan net uit het ei. Dan lopen de koeien blij in de wij. Dan voelt het alsof je zweeft, en doe je alles wat je graag beleeft. Een ding wil ik nog zeggen . Je kan je hart er bij neerleggen . Maak het gezellig in huis versier de kamer helemaal vol . Dan heb je veel meer lol . En als je geen versiering hebt doe het dan met wc papier. En maak dan een leuk dier. En vooral hou vol! Knuffel , Emilie
16
Oppepper
GEDICHTEN
Aan alle lieve opa’s en oma’s, Kusjes Een kusje op je haren, Twee kusjes op je mouw, Drie kusjes om te zeggen hoeveel ik van je hou. Vier kusjes op je wangen, Vijf kusjes in je nek, Zes kusjes om te zeggen, Ik vind je helemaal te gek! En zeven kleine kusjes, Omdat ik je al zolang ken, En acht voor al die dingen, Die ik vergeten ben.
Veel liefs, Sem Smit, groep 8
17
HOE IS HET BUITEN?
Stil en verlaten
18
Oppepper
HOE IS HET BUITEN?
Schoolpleinen zijn verlaten en klaslokalen zijn leeg. De meeste kinderen krijgen les van hun vader of moeder. Alleen kinderen met ouders in vitale beroepen kunnen naar school toe.
19
RADEN MAAR
Raadsels Lisa, Ralph, Noud en Dex stellen u op de proef met ingewikkelde raadsels! Lukt het u om ze op te lossen?
• Waarom mag je in Rusland maar met 3 mensen over straat en niet met meer? • E r vliegt een duif over een weiland met koeien, dan zegt de duif: ‘roekoe’, dan zegt de koe: ‘...........’ Dex Dan heb je virussen (vier russen) • Roeduif.
• Welke ring is niet rond? • Wat is net geen aardbei? op niet • Waarom werkt een domk graag met een computer? oe maakt een domkop • H aardappelpuree? t • Wat krijg je als je een olifan kruist met een dolfijn? Noud de Weerd (11 jaar)
• Er vliegt een vliegtuig van China naar Frankrijk en het stort neer tussen Polen en Wit-Rusland. Waar worden de overlevenden begraven? • Het skiet en het is groen rara… wat is het? • Het is blauw en niet zwaar rara wat is het? • Waarom kunnen lucifers niet goed met elkaar omgaan? • Wat is een skelet in een kast? • Wat is het mooist van Amsterdam? Ralph Fischer Overlevenden zijn mensen die leven dus die begraaf je niet • Een skiwi • Lichtblauw • Omdat het zulke heethoofden zijn • Een man die honderd jaar geleden heeft gewonnen met verstoppertje • De trein uit Rotterdam
hij bang is voor de Haring • Aardbeina • Omdat tten te schillen • Een muis • Door aardappelkroke onderwaterstofzuiger
• Waarom zijn de bananen krom? • Wat is groen en gaat van een berg af? • Wat is het verschil tussen een varken en een baby? Lisa Thoen baby 1. Anders passen ze niet in de schil • 2. Skiwi of een slawine • 3. Een poept in een luier en een varken luiert in de poep!
20
Oppepper
5 VRAGEN AAN GROEP 7 EN 8
Hoe houd je contact met je opa en oma? Via facetime en ik loop regelmatig langs. We staan dan op afstand te kletsen. Mijn oma heeft een voortuin. Wat doe je om je opa/oma blij te maken? Een bloemetje brengen, langs lopen en kletsen. Ik heb ook een mooie kaart geschreven en met chocolade via de post verzonden. Hoe gaat jouw huisdier met corona om? Jax onze hond vindt het heel leuk, omdat wij allemaal thuis zijn. Hij krijgt veel aandacht en vermaakt zich heel goed in de
‘Ik loop op regelmatliagngs afstand oma!’ bij opa en
voor- en achtertuin. Mis je jouw sport en waarom wel/niet?
ar tten. 11 ja u L y c in u Q e, groep 8 e Parachut
Ja héél erg, omdat ik 5 uur per week sport en dat vind ik heel leuk. Ik train namelijk voor danswedstrijden.
D
Waarom is het bij jouw opa/oma altijd zo leuk? Ze hebben altijd iets leuks te vertellen en ze tonen heel veel interesse. Ze zijn supergezellig. 21
HERSENGYMNASTIEK
Puzzelen maar!
Alle antwoo rden staan achteri n!
Zoek de 6 verschillen
Hanna de Graaff, 11 jaar
Woordzoeker K
N
C
A
N
D
E
R
H
A
L
F
R
D
T
T
D
G
O
F
I
H
G
M
L
Q
Q
N
W
X
E
T
K
B
I
D
U
U
B
E
Y
F
I
A
I
L
M
F
T
F
Y
Y
M
Dokter
I
O
P
G
R
S
N
U
E
S
B
E
H
S
D
H
S
O
Gebarentolk
U
U
E
E
C
I
E
U
V
E
I
N
Y
G
Y
T
J
N
H
D
R
B
Q
Y
W
N
V
J
N
N
E
E
E
H
I
D
Hoesten
P
F
S
A
T
S
F
L
E
T
N
E
I
E
S
F
W
K
Mondkapje
U
T
C
R
V
N
W
A
Q
E
E
R
M
L
J
T
R
A
Z
Q
O
E
Z
Q
S
N
J
L
N
E
E
P
L
T
E
P
Pandemie
Z
P
N
N
N
N
X
O
K
L
F
T
D
R
R
O
D
J
Persconferentie
E
E
F
T
K
Q
N
R
H
E
X
S
N
E
E
W
N
E
L
E
E
O
G
P
W
O
S
P
L
M
A
V
T
C
O
V
Spelletjes
E
Z
R
L
G
J
N
C
T
S
F
A
P
P
K
P
S
I
Supermarkt
N
D
E
K
Z
S
L
P
S
L
Q
H
F
F
O
A
I
R
D
N
N
X
S
U
P
E
R
M
A
R
K
T
D
P
U
U
Virus
T
A
T
C
Q
U
A
R
A
N
T
A
I
N
E
I
H
S
Wcpapier
E
H
I
Z
Z
I
E
K
E
N
H
U
I
S
Y
E
T
K
K
C
E
U
U
M
I
N
E
T
S
E
O
H
Y
R
C
G
Julia Samson
22
Anderhalf
J
Oppepper
Binnen Corona
Hamsteren Handzeep
Niesen Nieuws
Puzzelen Quarantaine
Thuisonderwijs Verpleegster
Ziekenhuis
Een
HOE IS HET BUITEN?
onder de riem
Overal op straat vind je mooie berichten Zo heeft de gemeente posters opgehangen waarin ze alle mensen die onze maatschappij draaiende houden bedankt. Daarnaast vind je in heel veel vensterbanken knuffelbeertjes. Die zetten mensen neer voor de kinderen die in de buurt wandelen, dan kunnen ze op een zoektocht naar beren! Daarnaast laten de juffen en meesters via de ramen van de scholen weten dat ze hun leerlingen heel erg missen.
23
VROEGER EN NU
Herkent u de lege Herenstraat? 24
Oppepper
VROEGER EN NU
m a d n e h c s d i e L Hier ziet u de Sluisjes, toen en nu.
Voorburg
Zo zag de Herenstaat er vroeger uit.
25
HERSENGYMNASTIEK
Breinbrekers! Sudoku
Mila Verschoor
26
Oppepper
E
I
Z
W
E
M
B
R
O
I
E
R
K
J
Z
C
D
Z
Z
O
N
N
T
E
Q
N
S
L
U
Z
E
V
A
R
E
N
N
T
K
I
M
V
O
N
R
I
N
I
A
K
A
I
L
B
Q
N
E
I
Z
B
D
K
H
D
X
U
Z
Z
N
L
S
Z
W
S
A
V
H
W
J
K
G
E
I
J
O
M
E
V
M
F
A
Z
N
W
B
E
M
M
E
N
X
F
O
R
E
T
Z
R
Z
Y
E
R
P
N
K
W
M
T
N
L
I
S
T
R
A
N
D
Y
O
L
Bikini
Varen
Juli
Zon
Warm
Juni
Zonnebril
Zand
Strand
Zonnen
Zeilen
Vakantie
Zomer
Zwembroek Zwemmen
Valerie Nieuwendijk
Woordzoeker
Alle rden o o w t an staan in! achter
Behoefte aan een luisterend oor? Bel de luisterlijn! De Luisterlijn is anoniem te bereiken via 0900 - 0767 (lokaal tarief). U kunt ook chatten of mailen met vrijwilligers. De Luisterlijn biedt een luisterend oor, maar is er niet om medische vragen te beantwoorden.
Laten we er voor elkaar zijn, ook al kunnen we we niet met elkaar zijn.
0900 - 0767 www.deluisterlijn.nl
Ons WZH hart klopt voor u!
27
VERHAAL
De slimme, oude Er was eens een slimme, oude vos. Hij woonde in het
Vos sprak:
rustige dorpje Covid op nummer 19. Vos stal elke keer,
Ik onderzoek de wangen van dode dieren, dit doe ik niet om mezelf te plezieren.
als er een boer met een kar vol geslachte dieren op weg was naar de markt, een dier uit zijn wagen. Niet omdat hij het dier wilde opeten, eten had hij genoeg. Vos koos zorgvuldig welk dier hij uit de wagen haalde. Het moest een intact dier zonder schimmel zijn. Het
Ik wil weten waaraan dieren zijn doodgegaan en gebruik daarvoor de methodes van een oude sjamaan.
dode dier bracht Vos naar zijn ijskoude kelder. Zodra Vos in zijn kelder was, zette hij zijn vlijmscherpe tanden in de wang van het dode dier. Het uitgebeten stukje
Onder het uitspreken van bezwerende spreuken brouw ik geneeskrachtige kruiden in mijn keuken.
wang stopte hij in één van de holletjes van de dode eik. Na een aantal dagen haalde Vos het eruit en stopte de
Tor haalde zijn schildjes op. Die oude vos was nog
overgebleven bacteriën met kruiden in een flesje. De
gekker dan Tor al dacht. Maar zo gek was Vos niet.
jaren vorderden. Vos had inmiddels duizenden flesjes.
Integendeel. Toen Vos na carnaval zijn kelder uitkwam,
Het werd carnaval 2020. Vos had zich tijdens de carnaval
zag hij helemaal
vrijwillig opgesloten in zijn huisje. Hij hield niet van dat
niemand. Vos liep
jolijte gedoe. Omdat Vos nooit gezellig meedeed, hield
de straat in en keek
ook niemand van Vos. Ze vonden hem maar raar. Omdat
door de ramen. Daar
Vos wel voelde dat niemand hem aardig vond, had hij
zag hij hele gezinnen
ook niemand verteld over zijn kelder. Nou ja, hij had het
bij elkaar. Vaders die
wel aan één iemand verteld. Aan de knorrige tor die
hun zonen breuken
ook geen vrienden had. Tor had Vos op een dag bezig
uitlegden en moeders
gezien met zijn gesleep met dode dieren. ‘Waar ben jij
die in hun sportkleren
mee bezig?’, had Tor op zijn gebruikelijke onaardige toon
voor de televisie stonden
aan Vos gevraagd. Vos twijfelde, moest hij die dikke
te bewegen. ‘Wat is hier aan
vervelende tor nu zijn geheim vertellen. ‘Ach’, dacht Vos,
de hand?’, dacht Vos. Door een
‘het kan geen kwaad.’ Tor sprak immers niemand. Hij
open raam ving Vos flarden
kwam zelden boven de grond.
van de persconferentie van
28
Oppepper
VERHAAL
vos premier Rutte op. Erg goed kon Vos het niet verstaan, want precies toen de kerkklokken acht uur
Vos sprak:
Ik ben een slimme oude vos en woon hier verderop op Covid nummer 19 in het bos.
sloegen, brak er een oorverdovend lawaai los. Mensen deden hun ramen open en kwamen hun balkons op. Ze
In deze flesjes zit een medicijn, daarmee krijg je het coronavirus wel klein.
sloegen pannendeksels tegen elkaar aan en riepen naar elkaar. ‘Alles goed buur?’ Vos
De arts wist niet wat hij ervan moest denken. Maar de
was nog maar nauwelijk van het lawaai bekomen of
tijd drong. Er moest iets gebeuren. De arts sprong in de
hij voelde dat er een teddybeer naar hem werd gegooid.
ambulance die juist kwam binnengereden. Hij scheurde
Niet één, nee wel twintig beren kreeg de arme Vos
het mondkapje van de patiënts mond en gooide het
tegen zijn kop. De mensen riepen: ‘Ga naar binnen vos,
kruidenmengsel dat hij van Vos had gekregen in de keel
je houdt te weinig afstand en je poten heb je vast ook
van de patiënt. De patiënt hoestte nog een keer heel
niet goed gewassen.’ Een klein meisje kreeg medelijden
hard, sprong van de brancard en zong toen uit volle
met Vos en gaf hem een krant om de teddyberen mee
borst: ‘You’ll Never Walk Alone.’ Vos knikte tevreden en
weg te kunnen slaan. Vos bedankte en rende snel naar
verliet het ziekenhuis.
zijn kelder. Daar las hij dat er een pandemie was. Het coronavirus hield de hele wereld in zijn greep. Vos wist wat hem te doen stond. Vos pakte zijn kruidenmengsels uit zijn keuken en spoedde zich naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Vos klampte zich vast aan de eerste de beste arts die hij zag.
Dit verhaal is geschreven door: Samuel Bosnjakovic, 11 jaar
29
HANDLEIDING BEELDBELLEN
Handleiding
beeldbellen
Videobellen is een manier om toch in contact te kunnen blijven met uw familie en vrienden. Het is net als bellen maar dan met beeld; u kunt degene met wie u spreekt namelijk ook zien. Het is net alsof jullie bij elkaar in de kamer zitten! U heeft wel een computer, laptop, tablet of smartphone nodig. Er zijn verschillende programma’s om te kunnen videobellen en het is soms ook niet duidelijk hoe deze werken. Op de volgende pagina worden de bekendste en meest gangbare toegelicht: WhatsApp en Skype.
Heeft u geen computer, laptop, tablet of smartphone? U kunt bijvoorbeeld vragen aan een bekende of u een computer, laptop, tablet of smartphone mag lenen en om de app/het programma voor videobellen te installeren. Een app kunt u downloaden en gebruiken op mobiele apparaten zoals smartphones, tablets en PC’s. Daarnaast is het handig dat er alvast (indien nodig) een account is aangemaakt en dat er contacten van u zijn toegevoegd. Ook is een goed zichtbare plek van de app op het apparaat aan te raden, zodat het opstart-icoon van het programma makkelijk kunt vinden.
30
Oppepper
Videobellen kan met de desktopcomputer (pc), laptop, smartphone (mobiel) of tablet. Op al deze apparaten (of hierop) moet het volgende aanwezig zijn: • videobelprogramma • webcam • microfoon • luidsprekers.
Skype
HANDLEIDING BEELDBELLEN
Skype is een programma om te videobellen met andere
Om te videobellen met WhatsApp is vereist dat de
mensen. De app is op een mobiele telefoon, tablet,
telefoon een simkaart heeft. Verder moet het toestel
laptop en computer te gebruiken. Voor het gebruik van
verbonden zijn aan een draadloze internetverbinding
Skype heeft u een werkende internetverbinding nodig.
((WiFi of 4G).
Allereerst downloadt u Skype via
Zo start je een videogesprek op WhatsApp
https://www.skype.com/nl/get-skype/. Vervolgens maakt u een account aan met een naam en wachtwoord. Nadat u bent ingelogd, kunt u contacten
1 Open WhatsApp.
toevoegen. Raadpleeg bij degene die u graag wilt bereiken
2 Tik bij ‘Chats’ op degene die u wilt bellen.
wat zijn of haar contactgegevens voor Skype zijn.
3 Kies boven in beeld voor het camera-icoontje,
Hieronder ziet u een schermafbeelding van hoe Skype
naast het telefoontje.
eruit ziet. Belangrijke knoppen zijn aangeduid met
4 Het gesprek wordt aangevraagd, als de ander
.
U voegt mensen toe door via Contacten (knop C2) op het
opneemt begint het gesprek.
icoon rechtsbovenin (knop A) te klikken.
5 Druk op de rode knop om op te hangen.
Zo start je een videogesprek via Skype
Een video-oproep via Whatsapp ontvangen
1 Open Skype en meld u aan met je Skype-naam
Als u telefoon is ontgrendeld, maar u niet op WhatsApp
en -wachtwoord.
zit, ontvang u van WhatsApp een melding voor een
2 Tik op het icoontje waar het woord 'Contacten' staat
inkomende video-oproep als iemand u videobelt.
(knop C2).
Dan kunt u het volgende doen:
3 Kies in de lijst degene die u wilt bellen (B). 4 Tik op het camera-icoontje om de ander te videobellen
- Veeg omhoog om op te nemen.
(knop D). De knop ernaast (knop E) is om met elkaar
- Veeg omhoog om te weigeren.
te bellen.
- Veeg omhoog om een bericht te sturen om de oproep
5 Als de ander opneemt, wordt de video gestart en zijn
met een snel bericht te weigeren.
jullie beiden te zien in elkaars schermen. 6 Via de rode knop onderin, stopt u het videogesprek.
A
D
E
B
C
C2 31
5 VRAGEN AAN GROEP 7 EN 8
Wat vind je het het leukste aan deze periode? Nu ik op afstand les krijg, kan ik meer mijn eigen planning maken en is het rustiger. Ook hoef ik nu niet zo vroeg mijn bed uit en mag ik ook langer opblijven. Welke positieve boodschap heb je voor de mensen die nu niet naar buiten
t e n r e t a l l i w k ‘I worden zo lief opa’s als mijn a’s!’ en om
mogen? Ik weet dat het voor jullie heel moeilijk is dat jullie je vrienden en familie nu niet kunnen zien. Daarom hoop ik dat deze crisis snel voorbij is. Ik hoop
. 11 jaar Shirin Aria p7 maüs, groe
dat jullie verzorgd worden door lieve verzorgers. Houd nog even vol! ❤ Kan papa/mama goed lesgeven thuis? Ja dat gaat best goed, al vind ik dat de juffen dat beter kunnen hoor! Wil je later net zo worden als oma/opa? Ik hoop dat ik later net zo lief word als mijn opa en oma. Wat heb je gedaan in deze periode dat je anders nooit had gedaan? Een fotoshoot en interview voor dit magazine maken. 32
Oppepper
Em
INTERVIEW
Thuis lesgeven Ik zit net als alle anderen thuis en krijg daar ook les. Soms krijg ik van mijn moeder les en soms van mijn vader (sommige kinderen met ouders die een vitaal beroep hebben die zitten natuurlijk wel op school). Ik maak dit interview samen met mijn moeder en stel haar 5 vragen over thuisles.
Vond je het moeilijk toen ik op de eerste dag van jou thuisles kreeg?
Word je soms ook afgeleid en krijg je je werk niet af?
Antwoord: ‘Ja, dat vond ik wel lastig. We
thuis, maar ik krijg wel altijd mijn werk af.’
hadden toen nog geen schooltaak en geen
Antwoord: ‘Ja, ik word wel vaak afgeleid
wat had je toen bedacht? ‘Online spelling,
Leer je soms ook dingen uit mijn werkboek en wat?
taal, typen en lezen maar we konden geen
Antwoord: ‘Ja vandaag nog met de taalles
aardrijkskunde, geschiedenis of natuur doen.’
over de gedichtsvormen bijvoorbeeld: een
boeken, dus heb ik zelf wat bedacht’. En
Ga je het thuis lesgeven missen en waarom?
elf of een haiku. Ik had daar nog nooit over gehoord. Ik vond het wel interessant.’
Antwoord: ‘Ja dat ga ik ook wel missen, want ik vond het wel heel gezellig om een
Dit was het mini-interview over thuis
schema te maken en je af en toe te helpen.
lesgeven. Ik hoop dat je het leuk vond.
En ik vond het ook wel leuk om te zien wat
Gemaakt door Britt Tukker, groep 7
voor schoolwerk je nou allemaal doet.’
Vind je het leuker om thuis te werken of op je werk? Antwoord: ‘Het heeft allebei voordelen en nadelen. Het nadeel van thuis werken is dat ik mijn collega’s minder spreek, dat vind ik jammer. Voordeel is dat ik geen reistijd heb. En op kantoor werken is het precies het tegenovergestelde.’
33
IN BEWEGING
Thuis in beweging
Het is nu extra belangrijk dat u blijft bewegen. Dat is best lastig als je niet samen mag wandelen of naar de gymzaal mag. We hebben een aantal oefeningen voor u verzameld die u heel makkelijk thuis kunt doen. Zet hem op!
Voor u begint
!
• Start u voor het eerst met deze
Fit op uw stoel
Been in beweging U zit op de stoel, rug tegen de leuning. Strek een been
oefeningen? Lees eerst de oefening
voorwaarts en buig hem weer. Zet uw voet niet op de
goed door en doe deze serie één keer.
grond.
• U mag best wel een beetje zweten. Wanneer u voelt dat u buiten adem raakt,
Hoe vaak?
neem dan even rust. Totdat uw hartslag
Herhaal dit 10 keer voor elk been.
en ademhaling weer normaal is. • De oefeningen mogen geen pijn doen.
Ellebogen tegen de rugleuning
Gebeurt dit wel, sla deze oefening
Duw uw ellebogen tegen de rugleuning en voel uw
dan over.
rugspieren aanspannen. De nek wordt recht en
• Kies een plek waar u vrij kunt bewegen, zodat u niet tegen de lamp slaat of
de buikspieren trekken ook aan. Let op: borst vooruitsteken en blijf doorademen!
de vaas van tafel. • Bouw bewegen op: start met 1 serie om te
Hoe vaak?
wennen aan de oefeningen. U kunt ervoor
20 sec. vasthouden en dan 3 ademhalingen
kiezen de oefeningen elke dag te doen of
ontspannen. Herhaal dit 10 keer.
om de dag. Kunt u de serie met gemak uitvoeren, verhoog het naar 2 series. • Zet een stoel in de buurt. De meeste
Hakken / tenen Zit rechtop, armen op de leuning en voeten plat op
oefeningen zijn op de stoel te doen en
de grond. Til uw tenen omhoog, hierdoor blijven uw
u kunt de stoel ook altijd als ondersteuning
hakken op de grond. Til de hakken van de grond en
(voor uw balans) gebruiken.
duw de tenen in de grond.
• Zorg voor goede schoenen.
Wissel dit af.
Doe de oefeningen niet op uw sokken. Schoenen geven een goede grip op de vloer.
34
Oppepper
Hoe vaak?
15 keer. Even uitrusten en herhaal 2 keer.
TIPS
Sterke benen
Knie heffen links en rechts 1. Sta naast de rugleuning van een stoel. 2. Zet uw voeten iets uit elkaar. 3. Hef uw knie zo hoog mogelijk. 4. Wissel af met links en rechts. Het voelt als stappen op de plaats. Of u zit op een stoel, uw handen rusten op de bovenbenen. U heft dan de knieën om en om omhoog. Hoe vaak?
20 keer. Rust even uit en herhaal 2 keer.
De bijna-zit en weer gaan staan • Sta voor de stoel met de achterkant van de benen tegen de zitting. Kijk recht vooruit en focus op één punt. • Doe alsof u gaat zitten, als u bijna zit gaat u weer staan. Houd uw armen zijwaarts om balans te houden. • Om u veiliger te voelen, zet een stoel dichtbij.
Sterke armen
Handen voor het hart Armen gebogen, handen tegen elkaar voor
U kunt deze altijd even vasthouden. Ga na
het hart, laat de ellebogen naar buiten wijzen
de laatste keer rustig zitten.
en duw deze 15 tellen tegen elkaar. Blijf doorademen tijdens het duwen.
Hoe vaak?
Let op: borst op en schouders laag.
Herhaal dit 5 keer en rust daarna even uit. Hoe vaak? 3 x 15 seconden. Even rust en herhaal dit nog 2 keer.
Armen heffen, met waterflesjes Deze serie bestaat uit 2 oefeningen: 1. Houd in beide handen een waterflesje. Duw de ellebogen in uw zij. Buig uw armen en breng de handen naar de schouder. Herhaal dit 8 keer. 2. Breng nu de armen gestrekt zijwaarts omhoog. Niet verder dan uw schouders! Herhaal dit 8 keer. Deze oefening kan ook op de stoel (zonder armleuning). Hoe vaak? Herhaal deze serie 2 keer.
35
BRON: Kenniscentrum Sport
Herhaal de volledige oefening 2 keer.
TIPS
Tips voor ouderen Hieronder een aantal tips om deze moeilijke tijd door
Tip 2
te komen. We wensen u heel veel sterkte en wees voorzichtig! Julius Sepmeijer & Jip de Jong
U kunt ook gaan bakken,
Tip 1
met misschien de mensen in het verzorgingstehuis of natuurlijk alleen. Ik vind het altijd heel rustgevend
Heeft u weleens van kleurboeken voor
om te gaan bakken. Ik raad
volwassenen gehoord? Het klinkt misschien
het ook zeker aan om dit
wat gek, maar dit soort kleurboeken zijn
te doen. En natuurlijk ook
helemaal hip. Niet zonder reden. Het is
leuk is om het allemaal
bijzonder bevredigend om te zien hoe de
lekker op te eten!
tekening onder uw handen tot leven komt. Daarnaast werkt het kleuren ook ontspannend en u hoeft er geen tekentalent voor te bezitten.
Tip 3 In deze tijd is het
Tip 4
natuurlijk heel
U kunt natuurlijk ook videobellen, bellen, mailen
belangrijk om te
of appen met familie en vrienden. Ik en mijn
bewegen. U kunt op
vriend bellen best vaak met onze opa en oma en
internet heel veel
wij vinden dat altijd superleuk! Mijn vriend gaat
filmpjes hierover
met zijn gezin elke week langs bij zijn oma. Zijn
vinden. U kunt met
oma gaat dan veilig achter het raam staan. Dan
vrienden/vriendinnen
gaan ze bellen. Dit vind ik zelf een heel goed idee,
of met uw familie
maar blijf wel op genoeg afstand van elkaar!
videobellen en samen lekker sporten. U kunt het uiteraard ook alleen doen. Probeer per dag minimaal 1 uurtje te bewegen.
Tip 5 U kunt ook bordspellen spelen, zoals Mens Erger Je Niet!, pesten, kwartet en allemaal spelletjes die u leuk vindt.
36
Oppepper
Foto: St udio
Oostrum
INGEZONDEN
Zomerse groet van Florence! De dagen worden warmer, er komt steeds meer zon, de zomer is zo goed als begonnen. Helaas zien de dagen er de laatste maanden wel heel anders uit dan we gewend zijn. We krijgen minder tot geen bezoek, activiteiten gaan niet door en we brengen heel wat tijd binnenshuis door. En we zijn er nog niet. We hebben nog steeds te maken met de nodige maatregelen die ons beschermen. Ondanks dat het geen makkelijke tijd is, hopen we toch dat u ook nog een beetje kunt genieten. Gewoon van de kleine dingen. Bijvoorbeeld van het maken van de breinbrekers in dit boek. Zo bent u lekker ontspannen bezig. Juist door te focussen op de ontspannen en positieve dingen wordt alles in het leven een stukje zonniger! Ondertussen kunt u gewoon blijven rekenen op de zorg en ondersteuning vanuit Florence. Samen zoeken we naar manieren die ervoor zorgen dat u zoveel mogelijk het leven kunt leiden zoals u dat wilt. Dat doen we onder meer met onze thuiszorg, onze woonzorgcentra en verpleeghuizen en met de vele diensten aan huis van de FlorencePas. We maken het u graag iets makkelijker ĂŠn comfortabeler. Hopelijk doen we dit nu ook met dit leuke cadeau. Er staan in dit doeboek genoeg leuke dingen om u een groot aantal zomeruurtjes mee te vermaken. Gewoon in uw woonkamer of wellicht in de tuin of op het balkon. We wensen u een mooie zomer toe en hopen, net als u, dat we snel weer kunnen terugkeren naar een normale manier van samenleven. Waarbij we hopelijk ook allemaal weer zoveel mogelijk het leven kunnen leiden dat ons lief is! Een zomerse en gezonde groet, Florence
37
PUZZELS OPLOSSINGEN PUZZELS
Antwoorden Pagina 22 J
K
N
C
A
N
D
E
R
H
A
L
F
R
D
T
T
D
G
O
F
I
H
G
M
L
Q
Q
N
W
X
E
T
K
B
I
D
U
U
B
E
Y
F
I
A
I
L
M
F
T
F
Y
Y
M
I
O
P
G
R
S
N
U
E
S
B
E
H
S
D
H
S
O
U
U
E
E
C
I
E
U
V
E
I
N
Y
G
Y
T
J
N
H
D
R
B
Q
Y
W
N
V
J
N
N
E
E
E
H
I
D
P
F
S
A
T
S
F
L
E
T
N
E
I
E
S
F
W
K
U
T
C
R
V
N
W
A
Q
E
E
R
M
L
J
T
R
A
Z
Q
O
E
Z
Q
S
N
J
L
N
E
E
P
L
T
E
P
Z
P
N
N
N
N
X
O
K
L
F
T
D
R
R
O
D
J
E
E
F
T
K
Q
N
R
H
E
X
S
N
E
E
W
N
E
L
E
E
O
G
P
W
O
S
P
L
M
A
V
T
C
O
V
E
Z
R
L
G
J
N
C
T
S
F
A
P
P
K
P
S
I
N
D
E
K
Z
S
L
P
S
L
Q
H
F
F
O
A
I
R
D
N
N
X
S
U
P
E
R
M
A
R
K
T
D
P
U
U
T
A
T
C
Q
U
A
R
A
N
T
A
I
N
E
I
H
S
E
H
I
Z
Z
I
E
K
E
N
H
U
I
S
Y
E
T
K
K
C
E
U
U
M
I
N
E
T
S
E
O
H
Y
R
C
G
Pagina 26
38
Oppepper
E
I
Z
W
E
M
B
R
O
E
K
Z
D
I
R
J
C
Z
Z
O
N
N
E
N
L
Z
T
Q
S
U
E
V
A
R
E
N
K
M
O
N
T
I
V
N
R
I
N
I
K
I
B
N
A
A
L
Q
E
I
Z
B
D
H
X
Z
N
K
D
U
Z
L
S
Z
W
S
V
W
K
E
A
H
J
G
I
J
O
M
E
M
A
N
B
V
F
Z
W
E
M
M
E
N
F
R
T
R
X
O
E
Z
Z
Y
E
R
P
K
M
N
I
N
W
T
L
S
T
R
A
N
D
Y
O
L
Colofon Oppepper is tot stand gekomen met (financiĂŤle) hulp en ondersteuning van de volgende partijen:
Initiatiefnemers:
Kinderen uit groep 7 en 8 van de volgende scholen:
Ondersteunende partijen:
Heeft u behoefte aan meer exemplaren? Bel naar 070 - 337 34 34 en kom langs aan de Rodelaan 1 of Sionsstraat 9a in Voorburg.