Warto wiedzieć więcej
cowane „ideały i obowiązki etyczne”. Odnośnie obowiązków nie ma wątpliwości, iż to one głównie składają się na regulacje etyki zawodowej. Natomiast według R. T. De George’a jednym z warunków, jakim powinien odpowiadać kodeks etyczny jest to, aby przede wszystkim normował, a nie zawierał opisu wartości i ideałów, jakim ma służyć korporacja.25 Wydaje się jednak, iż nie jest konieczna (przy zachowaniu odpowiednich proporcji) całkowita rezygnacja z przedstawienia ideałów wskazania, do czego należy dążyć, jaki stan rzeczy należy uznać za optymalny, co pozwoli na dokonywanie porównań między stanem rzeczywistym w zakresie realizacji obowiązków etycznych, a etyką aspiracji.26 Stąd zapis zdania pierwszego Preambuły wskazujący nie tylko na obowiązki, ale również podkreślający wypracowane w toku wykonywania zawodu radcy prawnego ideały, należy uznać za uzasadniony. Drugie zdanie Preambuły wskazuje na służebną rolę radcy prawny w Rzeczypospolitej Polskiej. Pełni on „szczególną rolę”, służąc „interesom sprawiedliwości a także podmiotom, które powierzyły mu dochodzenie i
Prawnik
Nr III/19/2009
ochronę swojej wolności i praw”. Należy zauważyć, iż do tekstu „wkradł” się błąd, gdyż powinno być „rolę”, a nie „role”. Radca prawny ma służyć „interesom sprawiedliwości”, nie zaś „wymiaru sprawiedliwości”, jak to miało miejsce w Preambule poprzednich Zasad etyki radcy prawnego. Różnica wydaje się być dość istotna, gdyż gdyby przyjęto drugie ze wskazanych rozwiązań należałoby je interpretować zgodnie ze sposobem rozumienia „wymiaru sprawiedliwości”(odnośnie zaś w tej kwestii istnieje w doktrynie rozbieżność poglądów),27 pamiętając też, iż zgodnie z art. 175 Konstytucji wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Poza tą grupą znajdują się obydwa trybunały, co budzi wątpliwości.28 W omawianej Preambule odwołano się wyraźnie do „sprawiedliwości”, a więc tej wartości, której znaczenia trudno jest przecenić. Nie ma jednak mowa o sprawiedliwości społecznej (jak w art. 2 Konstytucji).29 Radca prawny powinien też służyć interesom podmiotów, które „powierzyły mu ochronę swojej wolności
25 Na temat warunków jakim powinien odpowiadać kodeks etyczny: R. Sarkowicz, J. Stelmach: Teoria prawa, Kraków 1998, s. 206 – 209. 26 P. Łabieniec: Etyka – Etyka zawodowa – Prawo (zarys problematyki), „Prokurator” 2002, nr 2, s. 28. 27 Tym bardziej, że należy je „skonfrontować” z pojęciem władzy sądowniczej, z którą czasami pojęcie „wymiaru sprawiedliwości” jest
utożsamiane. O definicjach wymiaru sprawiedliwości: podmiotowej (formalnej), przedmiotowej (materialnej) i mieszanej (przedmiotowopodmiotowej) patrz: H. Zięba – Załucka: Władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2002, s. 273-276. 28 M. Kruk, A. Łopatka, W. Sokolewicz, J. Wawrzyniak, R. Wieruszewski, W. Wołpiuk, T. Górzyńska, J. Falski. E. Popławska, J. Rychlik, K. Kubuj, M. Laskowska: Pytania o Konstytucję, „Studia Prawnicze” 2003, nr 3, s. 29 – 30. 29 Na temat sprawiedliwości i sprawiedliwości społecznej patrz bliżej: Sprawiedliwość społeczna w aksjologii współczesnego państwa (Zarys problematyki), „Zeszyty Naukowe Puławskiej Szkoły Wyższej”, z. 6/2009, Puławy 2009, s. 225 – 251.
25