გლობალიზაცია და ეკონომიკის მდგრადი განვითარების პერსპექტივები

Page 95

zrdas. praqtikaSi es zrda bankebis sakredito eqspansiis saSualebiT realizdeba, romelic naklebad aris damokidebuli rezervebis normebsa da centraluri bankebis ganakveTebze, da metobiT arsebul kreditebze. kerZod, maT efeqtian da Warb moTxovnaze. efeqtian moTxovnad ganixileba iseTi moTxovna, romelsac Seesabameba adekvaturi SeTavazeba, xolo bankebi da misi kreditorebi inaxaven da amravleben TavianT fulad kapitals. Warbi moTxovna ar warmoSobs Sesabamis SemoTavazebas, xolo bankebi da TavianTi kreditorebi kargaven fuls. socialur-ekonomikuri ganviTareba maSin aris Sedegiani, rodesac efeqtiani kreditebiT miRebuli mogeba aRemateba Warbi (cudi) kreditebis danakargebs. multiplikatoris mniSvneloba, garda zemoT aRniSnulisa, damokidebulia finansuri teqnologiebis gavrcelebasa da finansuri sistemis mimarT ndobaze. finansuri teqnologiebis gamoyenebiT likvidobis SenarCuneba mxolod bazris profesional moTamaSeebs SeuZliaT, romlis gareSec krizisis daZleva, rom araferi vTqvaT dinamiuri zrdis miRwevaze, SeuZlebelia. imedebi imis Sesaxeb, rom monetaruli politikis mier saprocento ganakveTebis Semcireba da subordinirebuli kreditebis SemoReba ekonomikuri ganviTarebis dafinansebis SesaZleblobas aRadgens, realurad usafuZvloa. kreditebis gacema, Tavis mxriv, warmoadgens rogorc ganviTarebis udides SesaZleblobas, ise social-ekonomikuri stabilurobis udides safrTxesac. finansuri sistemis uunarobas, moaxdinos valebis refinansireba da Seqmnas efeqtiani damatebiTi moTxovna, mivyavarT sxvadasxva masStabis krizisebamde. adgilobrivi maxasiaTeblebis mqonde krizisebi dakavSirebulia imasTan, rom gacemuli kreditebis mosalodneli moculoba ex ante gansxvavdeba imisgan, rac aris ex post. lokaluri krizisebis msoflio ekonomikaze gavlena ganprirobebulia erovnuli ekonomikis masStabebiT, warmoSobili krizisiT da am qveynis finansur sistemaSi ucxoli investorebis CarTulobis xarisxiT. Tuki gadavavlebT Tvals msoflio krizisebi istorias, davinaxavT, rom globaluri xasiaTis krizisebi warmoiqmneba imis gamo, rom ganviTarebul ekonomikaSi ar aris an efeqtiani moTxovnis saWiro done (amis mizezi, saboloo jamSi – inovaciebis gavlenis amowurvaa, rogorc teqnologiuri, ise organizaciuli xasiaTis, romelic zemoqmedebs Sromis mwarmoeblurobis zrdaze, aseve kapitalSeiaraRebisa da energo da resursotevadobis Semcireba), an ekonomikur sistemas misi dafinanseba ar SeuZlia. yvelaze Rrma krizisebi warmoiqmnebian iq, sadac arsebobs investirebis obieqtebi, romlebic ayalibeben efeqtian moTxovnas, da ekonomikuri sistema kargavs saSualebas Sedegobrivad gadaanawilos arsebuli finansuri resursebi. Tanamedrove krizisi xasiaTdeba rogorc adgilobrivi, ise globaluri maxasiaTeblebiT. pirvel rigSi, dakavSirebulia msoflios yvelaze did ekonomikasTan – aSS-s ekonomikasTan – da ipoTekuri dakreditebis problemebTan, romlebmac aSSs mTliani finansuri sistema moSala. mere, ganpirobebuli iyo imiT, rom bolo aTwleulis ganmavlobaSi msoflio reproduqciis procesi ganpirobebuli iyo amerikelebi momxmareblebis moTxovniT (daaxloebiT 30% - pirdapiri danaxarji da 50% - eqsportiori qveynis Sida moxmareba, damatebiTi saeqsporto Semosavali savaWro da sagadasaxdelo balansis deficitis zrdis xarjze). sagadasaxdelo balansis deficitma, romlemac maqsimums miaRwia (753,3 mlrd dolari) 2006 wels, erTi mxriv ganpirobebuli iyo amerikeli momxmareblebis mier finansuri seqtorisadmi maTi valdebulebebis zrdiT. xolo es valdebuleba Tavis mxriv, ucxoeli investorebis mier iyo dafinansebuli, romlebic gansxvavebul amerikul finansur aqtivebs yidulobdnen.

95


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.