den gebracht. Bij deze stand kan tevens onder een hoek van 20-30 graden worden doorlicht (geanguleerde PA-opname met ulnaire deviatie).16,19 Een opname van de carpale tunnel kan helpen om fracturen aan te tonen van het pisiforme, trapezium en de haak van het hamatum. Deze foto wordt loodrecht op de carpale tunnel gemaakt waarbij de pols in dorsaalflexie wordt gehouden.
De onderlinge stand van carpalia wordt beoordeeld, waarbij de bogen van Gilula als een vloeiende lijn moeten doorlopen. Een onderbreking van de bogen kan duiden op een dislocatie van één van de carpalia. Deze complexe letsels zijn vaak gelokaliseerd rond het os lunatum. Aanvullende beeldvorming is dan altijd geïndiceerd (figuur 6). Op de laterale opname wordt naast bovenstaande gelet op de stand en onderlinge angulatie van radius, scafoïd, lunatum en capitatum. Een dorsaal of volair geanguleerd os lunatum kan een teken zijn van een scafoïdfractuur of ligamentair letsel (figuur 7).
Figuur 3. Beschikbare polsopnamen: standaard PA (A), standaard lateraal (B), oblique met radius opgehoogd (C), PA ulnaire deviatie (D), PA ulnaire deviatie met angulatie van de röntgenbuis (E), carpale tunnel (F)
Figuur 5. Normaal vetvlak volair van de pols (A). Afstaand vetvlak (B) ten gevolge van distale radiusfractuur. Afstaand vetvlak aan radiaire zijde van scafoïd (C). Coronale CT coupe waarop een hematoom zichtbaar is (witte pijl), als gevolg van de scafoïdfractuur (zwarte pijl) (D).
Figuur 4. Scafoïdfractuur: geen fractuur herkenbaar op PA foto van de pols (A) en niet op aanvullende opnamen gericht op het scafoïd (B, C, D); op een MRI-scan is de fractuur duidelijk zichtbaar, zowel op T1-gewogen beelden (E) als op T2-gewogen beelden met vetonderdrukking (F)
Beoordeling fracturen Bij de beoordeling van het conventionele onderzoek wordt eerst gekeken naar de aanwezigheid van weke delen zwelling ten gevolge van hematoom. Een hematoom kan verplaatsing geven van hiernaast gelegen vetvlakken. Bij een scafoïdfractuur kan een afstaand vetvlak aan radiaire zijde een teken zijn van een fractuur (Figuur 5).20 Vervolgens worden de corticale begrenzingen van de carpalia beoordeeld op onderbrekingen / fracturen. Deze dienen in alle afgebeelde richtingen te worden geëvalueerd, omdat een fractuur vaak slechts in één richting zichtbaar is. 12
Figuur 6. Subtiele onderbreking van bogen van Gilula zichtbaar, aanvullende CT (niet afgebeeld) toont perilunaire dislocatie.
Nederlands Tijdschrift voor Handtherapie, November 2016