Activiteitenverslag 2021 by Netwerk Brandweer

NETWERK BRANDWEER

Activiteitenverslag 2021

BRANDWEERRAAD 20 zonecommandanten + 20 burgemeesters (incl. voorzitter) RAAD VAN ZONECOMMANDANTEN 20 zonecommandanten + 1 burgemeester (voorzitter) BUREAU NETWERK BRANDWEER Voorzitter burgemeester Kristof Hendrickx Zonecommandanten: maj. Bert Brugghemans, kol. Koen Bollen, maj. Filiep Dekiere, kol. Jan Jorissen, maj. Frank Maertens/maj. Bert Heylen, kol. Wim Van Zele ONDERSTEUNINGSTEAM Coördinator Maarten Van Severen, stafmedewerker Niels Bouwens, stafmedewerker Cathy De Schryver, stafmedewerker Kris Versaen

PROACTIE & NAZORG Coördinatie kol. Wim Van Zele

PREVENTIE Coördinatie kol. Jan Jorissen

PREPARATIE Coördinatie maj. Filiep Dekiere

REPRESSIE Coördinatie kol. Koen Bollen

BEDRIJFSVOERING Coördinatie maj. Frank Maertens maj. Bert Heylen

EXTERNE RELATIES Coördinatie maj. Bert Brugghemans

Risicobeheersing

Brandveilig Samenleven

Vorming, Training en Opleiding

Operaties

Personeelsbeheer

Communicatie

Netwerk Brandveilig Samenleven Coördinatie maj. Dirk Decoster

Netwerk VTO Coördinatie kpt. Luc Faes

Netwerk Operaties Coördinatie kol. Koen Bollen

Netwerk HRM Coördinatie maj. Frank Maertens kol. Philippe Maudens

Netwerk Communicatie Coördinatie maj. Bert Brugghemans

Wetgeving

Beleid & politiek

Netwerk Bedrijfsvoering Coördinatie kol. Philippe Maudens

Coördinatie Bureau Netwerk Brandweer

Netwerk Proactie Coördinatie kol. Wim Van Zele

Databeheer Netwerk Databeheer Coördinatie maj. Bert Heylen

Nazorg Coördinatie kol. Wim Van Zele

Technische Brandpreventie Netwerk Technische Brandpreventie Coördinatie maj. Christian Gryspeert

Brandevaluatie Innovatiebeleid Brandweer 2030:

Netwerk Brandevaluatie

Future Academy Coördinatie kol. Koen Bollen, maj. Bert Brugghemans

Coördinatie kol. Jan Jorissen

Logistiek

Welzijn op het Werk

Netwerk Logistiek

Netwerk Welzijn op het Werk

Coördinatie kol. Bert Swijsen

Coördinatie kol. Thierry Vangoethem

Dringende Geneeskundige Hulpverlening Netwerk DGH Coördinatie kpt. Katrien De Maeyer, kol. Koen Bollen, maj. Filiep Dekiere

Organisatieontwikkeling Netwerk Bedrijfsvoering Coördinatie maj. Dominic Knapen

Financieel beheer Netwerk Financiën Coördinatie kol. Wim Van Biesen

Internationale samenwerking

ICT - Opscom

Coördinatie kol. Bert Swijsen

Netwerk ICT Coördinatie maj. Peter De Vijlder

De vrijwilliger in de brandweer Coördinatie kol. Koen Bollen, maj. Filiep Dekiere, kpt. Katrien De Maeyer

Externe Relaties (Fireforum, bedrijven, Anpi, Universiteiten, buitenlandse brandweerorganisaties …) Coördinatie Bureau Netwerk Brandweer

Partnerschappen Coördinatie Bureau Netwerk Brandweer

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

NETWERK BRANDWEER

Activiteitenverslag 2021 2021 was een bewogen jaar voor de brandweer. COVID-19 bleef onze agenda’s beheersen en onze werkzaamheden bepalen. Daar kwamen een aantal onverwachte crisissen bovenop. We denken natuurlijk in de eerste plaats aan de grote overstromingsramp van half juli, die een zware menselijke tol eiste en tot vandaag terecht onze bijzondere aandacht en inzet opeist. Maar ook de heidebrand in Brecht was een stevige stresstest voor onze diensten. Uit al die crisissen moeten we lessen trekken voor de toekomst. Die oefening maken we uiteraard intern, maar ook de evaluaties van experten in het parlement en in de media leveren waardevolle inzichten op. Heel wat verbeteringen en hervormingen stonden in 2021 al op de rails, we schakelen in 2022 nog een versnelling hoger om ze uit te voeren en de brandweer nog verder te versterken. In dit activiteitenverslag blikken we terug op het voorbije jaar. De verschillende teams binnen Netwerk Brandweer zetten hun belangrijkste werkzaamheden en verwezenlijkingen van 2021 op een rijtje.

Maarten Van Severen Hoofd Netwerk Brandweer

Vera Celis Voorzitter Netwerk Brandweer Burgemeester Geel

BRANDWEERRAAD 20 zonecommandanten + 20 burgemeesters (incl. voorzitter)

RAAD VAN ZONECOMMANDANTEN 20 zonecommandanten + 1 burgemeester (voorzitter)

BUREAU NETWERK BRANDWEER Voorzitter burgemeester Kristof Hendrickx Zonecommandanten: maj. Bert Brugghemans, kol. Koen Bollen, maj. Filiep Dekiere, kol. Jan Jorissen, maj. Frank Maertens/ maj. Bert Heylen, kol. Wim Van Zele

ONDERSTEUNINGSTEAM Hoofd Netwerk Brandweer Maarten Van Severen, stafmedewerkers Niels Bouwens, Cathy De Schryver, Kris Versaen 4

Burgemeester Vera Celis (Geel) is de nieuwe voorzitter van Netwerk Brandweer Begin oktober 2021 volgde Vera Celis, Burgemeester van Geel, de Arendonkse Burgemeester Kristof Hendrickx op als voorzitter van Netwerk Brandweer. Het voorzitterschap blijft dus in Kempen, maar verhuist wel van zone (van Hulpverleningszone Taxandria naar Brandweer zone Kempen). Als voorzitter wil Vera Celis, net als haar voorganger, bruggen bouwen tussen de zones en de brandweermensen aan de ene kant en de lokale en hogere overheden aan de andere kant. Ze zal ijveren voor een betere financiering van de brandweer en voor een verdere modernisering van het brandweerstatuut. Op die manier kan de brandweer een aantrekkelijke werkgever zijn, met een hedendaags personeelsbeleid. We willen vanuit Netwerk Brandweer graag Kristof Hendrickx bedanken voor zijn jarenlange inzet voor de brandweer en Vera Celis veel succes wensen in haar nieuwe rol.

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Brandweerraad

Raad van Zonecommandanten (RZC)

Het vergaderritme van de Brandweerraad is in 2021 aangepast van twee maal per jaar naar vier maal per jaar, dit op vraag van de burgemeesters in 2020 om zo een sterke betrokkenheid van de burgemeesters bij Netwerk Brandweer te behouden en zo mogelijk nog te verhogen. Van deze verandering is in 2021 gebruik gemaakt om één vergadering op twee te gebruiken als ‘Thematische Brandweerraad’. Tijdens deze vergaderingen worden onderwerpen die brandweer en de burgemeesters raken nader toegelicht. Het zijn onderwerpen zoals ‘Toekomst van de Vrijwilligers bij de brandweer’ en “gebruik van drinkwater als bluswater”, die in 2021 op de Brandweerraad aan bod gekomen zijn.

De raad van zonecommandanten, die bestaat uit de 20 zonecommandanten van Vlaanderen, is ook dit jaar twee keer per maand samengekomen wanneer het COVID-19-virus het actiefst was. Door de opflakkeringen van de pandemie gebeurde dat in 2021 helaas uitsluitend digitaal. Daarnaast overleggen ook de 6 zonecommandanten en het ondersteuningsteam, verzameld in “Het Bureau” elke 14 dagen met elkaar. Het ondersteuningsteam vergadert in de regel elke week.

Raad van Zonecommandanten

Hulpverleningszone Midwest

De Raad van Zonecommandanten werd ook dit jaar gecontacteerd om advies te verlenen aan de commissies van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken (FOD IBZ), het kabinet van de minister van Binnenlandse Zaken, het Kenniscentrum (KCCE) en het ministerie van Volksgezondheid.

OPVOLGING ZIEKTEVERZUIM EN OPERATIONALITEIT TIJDENS DE COVIDPANDEMIE COVID-19 zorgde bij de brandweer, net als in de rest van de samenleving, voor heel wat personeelsuitval. Hulpverleners werden zelf ziek, moesten voor zieke familieleden zorgen, of bleven verplicht thuis door de quarantaineregels. Tijdens de pandemie hebben alle zones de beschikbare personeelsaantallen dan ook nauwgezet opgevolgd. Om een betrouwbaar beeld te krijgen van de situatie in heel Vlaanderen, heeft Netwerk Brandweer een overzichtsfiche opgesteld die meteen zicht gaf op de mogelijke kritieke plaatsen. Dankzij de nauwkeurige opvolging door de zones is de beschikbaarheid van personeel in de verschillende hulpverleningszones op geen enkel moment kritiek geweest.

PRIORITAIR INENTEN VAN HULPVERLENERS TEGEN COVID-19 In het begin van 2021 stond het vaccineren van kwetsbare personen en medisch personeel centraal in de vaccinatiecampagne tegen COVID-19. De overheid maakte een verschil tussen de ambulanciers (die onder FOD Volksgezondheid vallen) en de brandweermensen (die onder FOD Binnenlandse Zaken vallen). De eerste groep viel in de hoogste prioriteitengroep, de tweede groep werd onmiddellijk daarna opgeroepen. Die tweedeling zorgde voor onrust bij de operationele mensen die regelmatig dezelfde besmettingsrisico’s lopen, maar ook bij de administratieve staf die met beide groepen in contact komt.

De Raad van Zonecommandanten drong er bij FOD Volksgezondheid op aan om al het personeel van de hulpverleningszones bij de eerste prioritaire groep te voegen. Ondanks veelvuldig aandringen bleef het vaccinatieschema echter aangehouden. Uiteindelijk zijn de vaccinaties gelukkig wel aan een hoog tempo verlopen, zodat er weinig verschil zat tussen de twee groepen.

ERKENNING BEROEPSZIEKTE COVID-19, OOK VOOR VRIJWILLIGERS Via verschillende kanalen zijn de zonecommandanten op de hoogte gebracht dat een aantal werknemers van zones een ernstige ‘long COVID’ meemaken. Zij ondervinden nog lange tijd ernstige hinder op gezondheidsvlak. Voor sommige personen heeft die zogenaamde ‘long COVID’, waar de medische wetenschap nog volop onderzoek naar doet, verstrekkende gevolgen op familiaal en financieel gebied. Er werden verschillende pistes bekeken om deze brandweermensen te ondersteunen, waaronder de uitbreiding van de erkenning van beroepsziektes voor brandweer en ambulanciers tijdens de tweede en de derde golf. Vooral vrijwillige personeelsleden ondervonden moeilijkheden om een besmetting op het werk, tijdens een interventie, te bewijzen. O.a. dankzij de inzet van Netwerk HRM, is COVID-19 erkend als beroepsziekte voor de brandweer (incl. vrijwilligers) in de eerste golf. Ondanks herhaalde inspanningen van Netwerk Brandweer is deze erkenning als beroepsziekte niet doorgetrokken voor de latere Coronagolven. Bijkomend werden ook pistes bekeken via verzekeringen, de sociale dienst voor arbeidsziekten, een sociale dienst voor het afsluiten van sociale leningen tegen nultarief, etc. of het Belgisch Brandweer Fonds. Deze pistes worden verder onderzocht.

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

PRIORITEITENMATRIX MET DE DOELSTELLINGEN NETWERK BRANDWEER Om de focus van de werking van Netwerk Brandweer helder te houden, toetsen we die begin 2021 opnieuw aan de huidige maatschappelijke situatie. Daaruit bleek dat de prioriteiten die bij de oprichting vastgelegd zijn in het memorandum nog steeds overeind blijven: de financiering van de hulpverleningszones, de verbetering van het brandweerstatuut, en de vertegenwoordiging van de brandweer op het niveau van het kabinet en van de Federale Overheidsdienst van Binnenlandse Zaken. Deze drie prioriteiten werden voorgelegd aan de verschillende netwerken binnen Netwerk Brandweer zodat ook zij hun acties daarop kunnen afstemmen. Netwerken bestaan uit een vertegenwoordiger van

elke zone, telkens experts in een bepaalde materie. In dit activiteitenverslag vindt u (een deeltje van) de werking van van elk netwerk. Elk netwerk bekeek hoe, op het eigen niveau, een bijdrage kan geleverd worden aan de globale doelstellingen. De expertisenetwerken spiegelen hun eigen werking aan de algemene prioriteiten doelstellingen en voegen vakspecifieke doelstellingen toe. Vanuit deze informatie stellen ze een PDCA-cyclus (PlanDo-Check-Act) op. Door op regelmatige basis hun doelstellingen af te toetsen aan de effectieve stand van zaken willen we verzekeren dat we op koers blijven. We kunnen snel inspelen op veranderende noden en situaties, en waar nodig koerswijzigingen doorvoeren. Het kabinet van Binnenlandse Zaken bezorgde Netwerk Brandweer zijn eigen prioriteiten. Het ondersteuningsteam vergeleek de beide PDCA-lijsten en noteerde de gelijkenissen en verschillen. We bespraken die lijst met het kabinet van Binnenlandse Zaken, om gezamenlijke win-wins efficiënt aan te pakken en verschillen in prioriteiten toe te lichten.

VIAS-ONDERZOEK ‘AGRESSIE TEGEN HULPVERLENERS’ Geweld en agressie tegen brandweer, ambulanciers en spoeddiensten in ziekenhuizen komt veel te vaak voor. De precieze omvang van het probleem is echter moeilijk meetbaar, omwille van tal van redenen: de verbale of fysieke agressie wordt niet als ‘ernstig genoeg’ ervaren, slachtoffers vrezen voor represailles, ze kennen de dader, ze voelen zich niet gehoord, de daders worden niet of onvoldoende bestraft …

Hulpverleningszone Taxandria - fotograaf F. Weyler

De opdracht om een onderzoek te starten naar geweld en agressie tegen hulpverleners kwam er op initiatief van Vias Institute. Vias Institute heeft de handen in elkaar geslagen met Netwerk Brandweer, ReZonWal (Réseau des zones de secours de Wal-

Naast het kwantitatief onderzoek werd ook een kwalitatief onderzoek gevoerd. Vias kreeg van verschillende zones inzage in geanonimiseerde aangiftes van geweldplegingen. Zo brengt het onderzoek naast de zuivere cijfers ook de feiten en de gevolgen in kaart. De resultaten van het onderzoek zijn begin 2022 gepubliceerd.

AANBEVELINGEN VAN DE RETEX BERINGEN

lonie), Brandweer Brussel, FOD Volksgezondheid en IBZ Binnenlandse Zaken. Ze onderzochten het probleem door via de hulpverleningszones en de spoedgevallendiensten een bevraging te organiseren bij de brandweer- en de ambulancediensten. Het netwerk Welzijn op het Werk binnen Netwerk Brandweer, waarin de interne preventieadviseurs van de hulpverleningszones actief zijn, was nauw betrokken bij de voorbereiding en de uitvoering van het onderzoek.

In 2021 gingen verschillende werkgroepen aan de slag met de conclusies van het onderzoek van het ongeval in Beringen. Om alle veiligheidsadviezen door te voeren, is beslist om vier netwerken samen in te zetten (Operaties, Welzijn op het Werk, Logistiek en Vorming, Training en Opleiding) en in drie verschillende snelheden vooruit te gaan: • Aanbevelingen die op korte termijn (3 tot 6 maand) vrij eenvoudig toepasbaar zijn, • aanbevelingen die op middellange termijn (6 maand tot 2 jaar) haalbaar zijn, • aanbevelingen die pas op langere termijn (2 jaar tot 4 jaar) werkbaar zijn in de zones omdat ze grote investeringen of een aanpassing van de wetgeving vragen.

Brandweer zone Kempen

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Naargelang de inhoud van de aanbeveling neemt telkens één van de vier netwerken het stuur in handen en toetst dit af met de overige drie netwerken. De eerste aanpassingen zijn in 2021 doorgevoerd in de hulpverleningszones. Rond de aanbevelingen is ook een digitaal webinar opgezet, dat meer dan 4.600 mensen online volgden. Scan de QR-code om het digitale webinar te bekijken.

OVER PFOS, PFAS EN PFOA’S Door de bezorgdheid die is ontstaan rond de mogelijke PFOS- en PFAS-vervuiling op de 3M site te Zwijndrecht komen ook brandweeroefenterreinen in het vizier. Alle lokale besturen die zo’n oefenterrein op hun grondgebied hebben, laten onderzoeken of deze vervuiling ook daar voorkomt. Binnen Netwerk Brandweer werd alle beschikbare informatie gebundeld: juridische informatie, presentaties, vragen van overheden …

Netwerk Brandweer was al veel langer bezig met de PFOS- en PFAS-problematiek (PFOS: perfluoroctaansulfonaat; PFAS: poly- en perfluoralkylstoffen). De schadelijke stoffen die aanwezig zijn in blusschuim waren al jaren (wettelijk) verboden in de werking van de brandweer, de aankoop van fluorvrije blusschuimen en oefenschuimen was al langer doorgevoerd door de logistieke diensten. Samen met OVAM werd in 2019 al een infofolder opgemaakt en ter beschikking gesteld aan de aankoopdiensten van de hulpverleningszones. De hulpverleningszones brachten, in samenwerking met de lokale besturen en OVAM, alle sites in kaart waar mogelijk een historische vervuiling aanwezig is. Ze maakten ook een overzicht van zoveel mogelijk plaatsen waar ooit branden geblust zijn met het ‘oude’ schadelijke schuim. Het geheugen van ervaren brandweerlieden met een lange carrière bij de brandweer was bij die oefening van groot nut. De zones stelden vervolgens, in overleg met OVAM, een prioriteitenlijst op met de sites die prioritair onderzocht moesten worden.

Brandweer zone Kempen

Midden augustus 2021 heeft OVAM reeds opdracht gegeven tot het opstarten van bodemonderzoeken op 88 brand- of brandweerlocaties. Ook voor de brandweermensen zelf wordt uiteraard gezorgd. De hulpverleningszones hebben zo duidelijk mogelijke informatie gedeeld en antwoorden geformuleerd op alle vragen die leven. Het volledige artikel over dit onderwerp is terug te vinden in het vakblad ‘De brandweer [m/v/x]’ nr 577. Scan de QR-code om dit artikel te lezen.

STEUN AAN KANKERFONDS De laatste jaren hebben nieuwe kledingprocedures het risico op blootstelling aan kankerverwekkende stoffen geminimaliseerd. Brandweermensen die decennia geleden werden blootgesteld aan die stoffen konden jammer genoeg niet rekenen op dezelfde bescherming. Daarom lag in 2021 een wetsvoorstel op tafel om bepaalde soorten kanker te laten erkennen als beroepsziekte en de slachtoffers te steunen vanuit een kankerfonds. Netwerk Brandweer is erg begaan met de problematiek, Netwerk Welzijn op het Werk gaf uiteraard een positief advies aan dit voorstel en vroeg de Raad van Zonecommandanten dan ook om het wetsvoorstel voor een kankerfonds te steunen, wat ook gebeurde.

Hulpverleningszone Midwest

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

INTERZONALE SAMENWERKING! Een van de doelstellingen van Netwerk Brandweer is het creëren van synergieën. Het overleg van de zonecommandanten is zo ook gericht op een efficiënt aankoopbeleid. Het spreekt vanzelf dat samenwerking tussen de hulpverleningszones ervoor zorgt dat we dubbele kosten kunnen vermijden. Door de krachten te bundelen, kunnen de zones gunstige prijzen en voorwaarden bedingen. Bovendien werken de zones dankzij een overkoepelend aankoopbeleid met dezelfde systemen, materialen en producten. Netwerk Brandweer bekijkt voortdurend de concrete voorwaarden voor meer interzonale samenwerkingen: de nood aan een correcte toepassing van het wettelijk kader, de onderlinge afspraken tussen zones, het bepalen van een trekkende zone en de nodige interne afspraken bij die trekkende zone. In 2021 heeft het Netwerk Logistiek de gezamenlijke aanbesteding voor BIG op zich genomen, dit ten voordele van alle hulpverleningszones.

ASTRID

Afscheid zonecommandant Frank Maertens In maart nam majoor Frank Maertens afscheid als zonecommandant van hulpverleningszone Fluvia. Hij leidde de zone door de eerste woelige jaren na de brandweerhervorming van 2015 en mag dus ook de opstart van de zone op zijn palmares zetten. Majoor Frank Maertens is ook een van de oprichters van het Netwerk Brandweer in 2017. Binnen Netwerk Brandweer volgde hij de netwerken HRM en Bedrijfsvoering op en was hij steeds lid van het Bureau van Netwerk Brandweer. We wensen majoor Maertens heel veel succes met de nieuwe uitdagingen die hij aangaat! Na zijn afscheid werd zijn plaats in het Bureau overgenomen door maj. Bert Heylen de de cluster bedrijfsvoering voor zijn rekening neemt. Het netwerk HRM wordt gevolgd door kol. Philippe Maudens.

Astrid is de huidige operator die de brandweer gebruikt tijdens interventies. De Raad van Zonecommandanten bekijkt de werking, de efficiëntie, de evolutie en de kostprijs van Astrid van nabij. Netwerk Brandweer is lid van het Users Committee en het Strategische gebruikersoverlegcomié van ASTRID. Naar aanleiding van het nieuwe businessplan van ASTRID en de piekbelastingen van het ASTRID-netwerk tijdens de grotere crisissen in 2021 heeft Netwerk Brandweer ook in 2021 aandacht gevraagd voor enkele pijnpunten in het systeem.

Netwerk Brandweer

Federale overheidsdienst (FOD) en Kabinet Binnenlandse Zaken (IBZ)

Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid

Netwerk brandweer nam deel aan tientallen werkgroepen, commissies, comités, expertgroepen, hoorzittingen, trajecten, overlegmomenten, etc bij IBZ. Tientallen mensen werden afgevaardigd om als gemandateerde voor Netwerk Brandweer te zetelen in de vele vergaderingen.

FOD Volksgezondheid werkt aan de publicatie van een erkenningsbesluit over het normeren van de ambulances binnen de dringende hulpverlening. Netwerk Brandweer maakt deel uit van dit overleg en adviseert namens alle diensten Dringende Hulpverlening binnen de brandweer. Netwerk Brandweer wil aan dit KB ook de financiering van de ambulancediensten koppelen. FOD Volksgezondheid schat echter in dat de normering pas tijdens de volgende legislatuur afgewerkt zal worden.

In 2021 zijn de eerste stappen gezet in de concretisering van een structureel overlegorgaan voor de brandweer bij IBZ. Er werd een traject opgestart waarbij IBZ Netwerk Brandweer, RezonWal en de Brusselse Brandweer samen naar oplossing zoeken voor een wettelijk verankerd overlegorgaan met structurele financiering. In 2022 wordt dit traject afgerond met als eindresultaat een concreet en haalbaar voorstel. Daarnaast willen alle partners in overleg bepalen welke prioriteiten een plek krijgen in het strategisch langetermijnplan. Voor Netwerk Brandweer zijn de prioriteiten terug te vinden in het memorandum. (www.debrandweer.be)

Een van de stokpaardjes binnen dit besluit is de vervanging van het trappensysteem voor de vergoeding van de ziekenwageninterventies door een lineair systeem. Bij het trappensysteem worden de ziekenwagens onvoldoende vergoed. Aangezien de financiering van de ziekenwagens in het huidige systeem al onvoldoende is, mogen er bij het nieuwe systeem zeker geen dalingen zijn van de financiering. Netwerk Brandweer ijvert er ook voor om de facturatie van interhospitaaltransport helder te krijgen, net als die voor de ritten waarbij een patiënt weigert mee te gaan.

Hulpverleningszone Zuid-Oost

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Andere aandachtspunten bij het overleg met FOD Volksgezondheid zijn de vraag om de ziekenhuizen de nodige Ambureg-software te bezorgen (zodat de informatie van de ziekenwagen elektronisch aangeleverd wordt), en een examenproef om de vijf jaar (waarbij de jaarlijkse reanimatielessen meegenomen worden in de beoordelingen voor de ambulanciers). Die examenproef mag geen uitdienststelling betekenen na de eerste faling, omdat examens altijd een momentopname zijn en anders de permanenties in gevaar komen. De hulpverleningszones vragen ook aan de examencentra om altijd terug te koppelen naar de zones zelf zodat zij als werkgever weten wat het resultaat is van hun werknemers, wat nu niet (steeds) het geval is.. Om de veiligheid van de ambulanciers te versterken, pleit Netwerk Brandweer ervoor om de samenwerking met de politie te versterken. Dat kan onder andere door evaluatiemomenten te voorzien tussen brandweer, politie en noodcentrale 112.

Hulpverleningszone Fluvia - Foto: Funktionele Grafiek Rik Claus

Hulpverleningszone Oost-Limburg

Brandweer Zone Centrum

Grote interventies van 2021 BRAND GROOT SCHIETVELD Op 23 april brak een brand uit in het natuurgebied Groot Schietveld (Brecht) na schietoefeningen van het leger. De rookpluim was tot ver buiten Brecht zichtbaar en er werden zelfs fijnstofpieken waargenomen in het Waasland. De inwoners van verschillende wijken in Wuustwezel werden in veiligheid gebracht na het afkondigen van de gemeentelijke fase. Om veiligheidsredenen konden de inwoners niet naar huis terug gedurende één of twee dagen. De brand vond plaats op het grondgebied van de Brandweer Zone Rand. Maar ook Brandweer Zone

Antwerpen, Hulpverleningszone Kempen en uit de provincie Limburg sprongen bij. In totaal waren 180 brandweermensen twee dagen in de weer om het vuur onder controle te krijgen, 50 brandweermensen bleven ook de volgende dagen op post om na te blussen en de situatie te monitoren. Dankzij de samenwerking binnen Netwerk Brandweer kon de brandweerinzet snel en efficiënt opgeschaald worden. In totaal is 570 hectare waardevol natuurgebied afgebrand. De schade aan de heidevegetatie, maar ook aan reptielen en amfibieën, was enorm. De grote brandweerinzet kon nog zo’n duizend hectare heide vrijwaren.

Hulpverleningszone Oost-Limburg

Hulpverleningszone Noord-Limburg

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

OVERSTROMINGEN IN LUIK Midden juli troffen nooit geziene overstromingen het zuiden van België. Door de uitzonderlijke regenval traden heel wat rivieren buiten hun oevers. Ze richten razendsnel een enorme ravage aan in verschillende provincies. Minstens 41 mensen kwamen om het leven, duizenden gezinnen verloren hun hele hebben en houden, veel huizen zijn nog altijd onbewoonbaar. Ook brandweermensen uit Vlaanderen sprongen hun collega’s in Wallonië bij om reddingsacties op te zetten, de wateroverlast te bestrijden en puin te ruimen.

men en mensen te evacueren, meerdere milieucontainers, tientallen materiaalwagens en zwaarder rollend materieel werden dagen aan een stuk aanen afgevoerd. De hulp kwam van alle provincies. Alle hulpverleningszones leverden samen een enorme krachtinspanning. Zeker omdat ze, terwijl een deel van de manschappen aan de slag was in Wallonië, ook nog eens de operationaliteit in hun eigen zones verzekerden. Het was een enorme opstoot van solidariteit die veel vertrouwen geeft in de slagkracht en het organisatievermogen van de brandweerdiensten.

Netwerk Brandweer heeft onmiddellijk de coördinatie van de hulp vanuit het Vlaamse landsdeel op zich genomen. Die dramatische week in juli stuurden de de brandweerzones van Vlaanderen bijna elke dag zo’n gemiddeld 130 manschappen en bijhorend materieel. Ze hielpen o.a. om inwoners in het overstromingsgebied te ontzetten die, op de vlucht voor het wassende water, op de daken van hun huizen waren geklommen. Grote tunnels in Luik en omstreken werden leeggepompt, tientallen ploegen hielpen de straten te rui-

Brandweer zone Kempen

Brandweer zone Antwerpen

Brandweer zone Kempen

Netwerk Pro-Actie

PROACTIE & NAZORG Coördinatie kol. Wim Van Zele Risicobeheersing Netwerk Proactie Coördinatie kol. Wim Van Zele

Databeheer Netwerk Databeheer Coördinatie maj. Bert Heylen

Nazorg Coördinatie kol. Wim Van Zele

Innovatiebeleid Brandweer 2030:

ANALYSE VAN INDUSTRIËLE RISICO’S EN TRANSPORTRISICO’S Dankzij het Sevesofonds heeft de firma FPC een methodiek uitgewerkt voor een analyse van industriële risico’s en transportrisico’s. Binnen het netwerk Pro-Actie is een werkgroep actief om deze methodiek nu om te zetten in een effectief werkinstrument. De werkgroep zal ook bekijken of er nog andere scenario’s uitgewerkt moeten worden. Tijdens het brandweercongres heeft Brandweerzone Centrum getoond hoe ze deze methodiek reeds toepast op de Sevesobedrijven op haar grondgebied.

PRESENTATIES UIT NEDERLAND Voor de eerste presentatie verzorgde de Nederlandse Brandweerzone Brabant-Zuidoost een infosessie voor netwerk Pro-Actie over haar schuimblusbeleid en hoe hun risicoanalyse hiervoor bepalend is. In het tweede webinar deelden de Veiligheidsregio Zuid-Limburg en het Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid (IFV) hebben een informatie over de Nederlandse databank Logistiek & Ondersteuning. Dankzij deze databank beschikt elke brandweerzone in Nederland in realtime over een overzicht van welke middelen beschikbaar zijn in welke kazerne.

Future Academy Coördinatie kol. Koen Bollen, maj. Bert Brugghemans

Internationale samenwerking Coördinatie kol. Bert Swijsen 16

Hulpverleningszone Rivierenland

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Netwerk Databeheer Ook voor hulpverleningszones is het verzamelen, vergelijken en vertalen van cijferinformatie voor de praktijk noodzakelijk. Hun meest zichtbare werk is het publiceren van de jaarlijkse infographic met de oproepen. Echter, hun kennis en informatie reikt nog veel verder nl tot het financieel beheer van de zones inclusief aankoop gronden, bouw kazernes, aankopen materieel tot evolutie van het personeelsaantal, het verloop, aanwervingen … Van dit netwerk is het laatste nog niet gezegd …

Incidenten Gevaarlijke Stoffen

4748 in 2019 3941 in 2020 4772 in 2021

INFOGRAPHIC BRANDWEERSTATISTIEKEN 2021 Het verzamelen, controleren en publiceren van kerncijfers van 20 brandweerzones is het huzarenstukje dat de leden van het Netwerk Databeheer bij elke start van het jaar op zich nemen. De focus ligt hier voornamelijk op de oproepen die de brandweer ontvangen, de personeelsaantallen en het voertuigenpark. In eerste instantie worden de cijfers elk jaar verder verfijnd. En aangezien dit jaar het derde jaar was dat deze informatie verzameld werd, is het ondertussen mogelijk om een evolutie te zien over 2019, 2020 en 2021. We gunnen u met plezier een kijkje in enkele cijfers. In 2019 stelden we niet expliciet dat het FTE’s waren, dus die cijfers kunnen enigszins afwijken van de realiteit.

Operationelen Beroeps Instroom 2019 2020 2021 Uitstroom

111 73 132

2019 2020 2021

75 61 73

Operationelen vrijwilligers Instroom 2019 2020 2021 Uitstroom

528 388 483

2019 2020 2021

431 417 512

Ondersteunend personeel (VTE) Instroom 2019 2020 2021 Uitstroom

2019 2020 2021

111 62,1 101,8 47 59,5 49,7

HET NIEUWE INTERVENTIEVERSLAG VOOR FOD BINNENLANDSE ZAKEN Samen met de FOD Binnenlandse Zaken werkte Netwerk Databeheer aan een actualisering van het interventieverslag. Het is de bedoeling om te komen tot een verbeterde verslaggeving, die op zijn beurt moet leiden tot betere statistieken en facturatie. Daarnaast heeft Netwerk Databeheer ook inhoudelijke ondersteuning verleend bij de gesprekken van de FOD Binnenlandse Zaken met de diverse softwareleveranciers. Dit alles was nodig voor een vlotte overgang naar het nieuwe interventieverslag vanaf 1 januari 2022. Eind 2021 is een instructievideo gemaakt door netwerk databeheer over dit nieuwe interventieverslag. Deze video is intussen 1350 keer bekeken.

Brandweerzone Oost-Limburg

HET FEDERAAL ACTIVITEITENVERSLAG De Wet Civiele Veiligheid voorziet in een federaal activiteitenverslag, waarin de FOD Binnenlandse Zaken statistieken publiceert voor alle 34 Belgische hulpverleningszones. Om te garanderen dat de data die Netwerk Brandweer al opvraagt voor haar eigen activiteitenverslag zo goed mogelijk afgestemd is op die van de FOD Binnenlandse Zaken, heeft Netwerk Databeheer een voorstel uitgewerkt dat focust op interventies, personeel, financiën en preventie en dat zo overeenkomt met het cijfermateriaal dat FOD IBZ wenst te ontvangen..

Hulpverleningszone Kempen - Foto Lucas Mol

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Future Academy

SEVESO

De werking van de Future Academy heeft in 2021 grotendeels stilgelegen door de coronacrisis. Er werd wel een digitale versie ontwikkeld van het innovatiespel Operation Frontdraft, maar door de vierde coronagolf werd deze uiteindelijk niet uitgerold onder de zones. Uitstel is geen afstel, de uitrol van het digitale spel zal in 2022 gebeuren.

Dankzij zij het Netwerk Logistiek heeft Netwerk Brandweer een gezamenlijke aankoop van BIG licenties kunnen opzetten. Daarnaast hebben we op zeer korte tijd, met succes, een projectfiche ingediend om die aankoop te financieren vanuit het SEVESO fonds. Netwerk Brandweer was ook betrokken bij het project ‘Brandweerrichtlijnen opslagplaatsen gevaarlijke goederen en bluswateropvang’. Dit is een samenwerking tussen het Netwerk Pro-Actie, Essenscia en Voka. FOD Binnenlandse zaken is betrokken bij de toelichting ervan. In september werd dit project geëvalueerd en vanaf 1 januari 2022 kan deze ‘code goede praktijken’ ingevoerd worden.

Future Academy

Netwerk Brandveilig SamenLeven (BSL) PREVENTIE Coördinatie kol. Jan Jorissen Brandveilig Samenleven Netwerk Brandveilig Samenleven Coördinatie maj. Dirk Decoster

Technische Brandpreventie Netwerk Technische Brandpreventie Coördinatie maj. Christian Gryspeert

Brandevaluatie Netwerk Brandevaluatie Coördinatie kol. Jan Jorissen

De hulpverleningszones hechten veel belang aan hun wettelijke opdracht rond het verhogen van de veiligheid van alle woningen in de steden en gemeenten. De preventieadviseurs van Brandveilig SamenLeven bundelen hun krachten en hun kennis binnen het netwerk BSL en coördineren van daaruit hun acties.

15 PREVENTIEFILMS VOOR BURGERS Een woning zonder risico op brand bestaat niet. Normaal brengen we onze brandveilige boodschap aan de burger over tijdens huisbezoeken, infosessies, opendeurdagen … Maar dit kon helaas niet fysiek doorgaan tijdens de covid-pandemie. Daarom werden er in 2021 samen met Leefbrandveilig een 15-tal filmpjes gelanceerd om de Brandveilige boodschap via digitale weg over te brengen bij de burger. Deze filmpjes werden via de sociale media kanalen van Netwerk Brandweer en heel wat Vlaamse zones verspreid. Hier kon je leren: Wat een vuurdriehoek is, Wat de oorzaken zijn van brand, Hoe je een brandveilig kamp kan organiseren, Wat het belang is van een blusdeken … Herbekijk hier één van de filmpjes.

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

SAMENWERKING MET VLAAMS MINISTER DIEPENDAELE In 2021 ondersteunde Netwerk Brandweer een bezoek van Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele aan de brandweerschool Paulo, op de Dag van de Brandweer, om meer aandacht te vragen voor brandveiligheid. Deze eerste samenwerking leidde tot een structureel overleg met het kabinet van de minister om meer gezamenlijke acties op te zetten rond brandveiligheid. De eerste campagnes verwachten we in 2022.

Brandweer verleende in 2020 advies om ook aandacht te besteden aan brandveiligheid in het vernieuwde Reuzenhuis. Dit jaar trok het Reuzenhuis doorheen de diverse provincies, met de steun van Netwerk Brandweer.

Netwerk Brandweer - Reuzenhuis

GEDRAGSVERANDERING

Netwerk Brandweer

Om onze sensibiliseringscampagnes doeltreffender te maken, is het belangrijk dat we investeren in kennis over gedragsverandering. Zo kunnen we bestaande gewoonten en gedrag ombuigen naar brandveiliger gedrag. Netwerk Brandveilig Samenleven organiseerde daarom op 10 november 2021 een terugkomdag voor brandpreventieadviseurs, waarbij een experte gedragsverandering uitleg kwam geven over haar onderzoek het ‘hoe overtuigen’ van mensen om een rookmelder te plaatsen.

Netwerk Brandweer

gebouwbranden

REUZENHUIS GEZINSBOND De Gezinsbond heeft haar Reuzenhuis opgefrist. Dit Reuzenhuis moet kinderen en ouders sensibiliseren rond de risico’s voor kinderen in huis. Netwerk

4267 in 2019 4627 in 2020 4800 in 2021

CO-MELDERS De brandweerdiensten waren in het verleden altijd zeer terughoudend wanneer het ging over CO-melders. Een onderzoek van de FOD Economie heeft echter nieuw licht laten schijnen op de efficiëntie van de nieuwste modellen van CO-melders. Dit onderzoek was de aanleiding voor Netwerk Brandveilig Samenleven om de visie van de brandweer over het gebruik van CO-melders te herzien. Naast de bekende pijlers van controleren en ventileren hebben we de pijlers alarmeren en reageren toegevoegd om CO-vergiftiging aan te pakken. Deze nieuwe visie werd uitgewerkt in samenwerking met de FOD Binnenlandse Zaken en het Antigifcentrum.

Schouwbranden

Brandweerzone Vlaams-Brabant West

STATISTIEKEN DODELIJKE SLACHTOFFERS BIJ WONINGBRANDEN In 2021 werd voor de eerste keer voor heel Vlaanderen een overzicht bijgehouden van de dodelijke slachtoffers bij woningbranden. De betrokken hulpverleningszones kregen een vragenlijst om een zicht te krijgen op het profiel van de slachtoffers en de omstandigheden van hun overlijden. De bedoeling is om in 2022 een rapport te publiceren met de voornaamste conclusies rond dodelijke woningbranden.

1612 in 2019 1814 in 2020 2000 in 2021

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Netwerk Preventie (PREV) DE ‘14-DAAGSE VAN DE VEILIGHEID’ IN HET TEKEN VAN BRANDVEILIGHEID VAN BATTERIJEN De ‘14-daagse van de veiligheid’ van de FOD Binnenlandse Zaken focuste zich in 2021 op de veiligheid van oplaadbare batterijen. Deze campagne werd inhoudelijk ondersteund door het Netwerk Brandveilig Samenleven en verspreid via het Netwerk Communicatie. Samen met de FOD Binnenlandse Zaken en BEBAT werden 10 preventietips vastgelegd om te gebruiken in de sensibiliseringscampagne. Met het toenemende gebruik van batterijen in de thuisomgeving stijgt ook het aantal incidenten dat gerelateerd is aan het gebruik van deze batterijen. Samen met BEBAT bekijken we hoe we mensen kunnen sensibiliseren rond het gebruik van batterijen, maar gaan we ook na welke rol de brandweer kan spelen bij beschadigde batterijen na een brand.

COVID-19 COVID-19 had niet alleen een impact op de werking van de zonale preventiediensten, maar ook op de diverse instellingen die periodiek gecontroleerd moeten worden op brandveiligheid. Netwerk Preventie hield de verschillende zonale diensten op de hoogte van de maatregelen die de Vlaamse overheid nam om de controletermijnen aan te passen tijdens de coronacrisis rekening houdend met de risico inschattingen.

TOEGANG TOT MYNBN Netwerk Brandweer zorgt ervoor dat alle Vlaamse zones toegang hebben tot MyNBN. Hierdoor beschikken de preventiediensten en de preventieadviseurs van de 20 hulpverleningszones over de laatste productnormen voor de uitvoering van hun adviestaken. Dit abonnement wordt voor alle zones gedragen door Netwerk Brandweer.

BRANDVEILIGHEID PARKEERGARAGES

BLUSWATERVOORRADEN

De Hoge Raad voor Brandpreventie heeft nieuwe normen uitgevaardigd voor de brandveiligheid van parkeergarages. Het netwerk PREV heeft meegewerkt aan de regels van goed vakmanschap voor elektrische voertuigen in parkeergarages, dat een belangrijke problematiek is in ondergrondse parkeergarages. Deze QR-code leidt u naar de publicatie op de website van Fireforum waar u het volledige document kan downloaden.

De FOD Binnenlandse Zaken heeft een ontwerp opgemaakt voor een hernieuwing van het koninklijk besluit voor de watervoorraden. Netwerk Preventie heeft over het technische luik advies gegeven, maar heeft ook de kans gegrepen om de discussie te verbreden naar het gebruik van drinkwater als bluswater. Dit advies was de aanleiding om in gesprek te gaan met Aqua Flanders om te kijken welke veranderingen er allemaal op til zijn voor de drinkwatervoorziening en wat de impact hiervan is voor de brandweer. Dit debat werd verder gevoerd met de leden van de Brandweerraad en op het brandweercongres tijdens het ‘Burgemeesterprogramma’.

Auto in brand

1709 in 2019 1527 in 2020

1753 in 2021

Brandweer zone Kempen

Brandweerzone Rivierenland - Marc De Roeck

Hulpverleningszone Fluvia - Funktionele Grafiek Rik Claus

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

ANDERE ONDERWERPEN BEHANDELD DOOR HET NETWERK PREV IN 2021

Netwerk Brandevaluatie

• Brandveiligheid van gevels van hoge gebouwen In afwachting van een aanpassing van de basisnormen heeft Netwerk Preventie afspraken gemaakt over de regels die de zones op het terrein zullen toepassen.

Met het Netwerk Brandevaluatie willen we kijken waar we kunnen leren uit branden. Op dit moment is het nog een proefproject binnen Netwerk Brandweer. De grote trekkende kracht is de hulpverleningszone Fluvia, maar ondertussen is de groep uitgebreid met de hulpverleningszones Midwest, Centrum en Waasland. Deze zones hebben in 2021 hun informatie voor de eerste keer gebundeld, en een eerste publicatie naar buiten gebracht met gecombineerde data.

Brandwer zone Kempen

• Ontwerpdecreet erkenning godsdiensten en brandweerattesten In de oorspronkelijke versie van het ontwerpdecreet voor de erkenning van de godsdiensten was voorzien dat elk gebouw gebruikt voor een eredienst, moest beschikken over een brandweerattest. Op basis van het advies van Netwerk PREV, heeft minister Somers dit voorlopig geschrapt. Een correct toetsingskader wordt verder onderzocht om tot correcte normen te komen. • Samenwerking met Vlaanderen Met de Vlaamse overheid werd getracht om tot een werkbare overeenkomst te komen voor de controle van de buitenschoolse kinderopvang en de ouderenzorg.

Hulpverleningszone Fluvia - Brandonderzoekers

Netwerk Vorming, Training & Opleiding (VTO) PREPARATIE Coördinatie maj. Filiep Dekiere Vorming, Training en Opleiding Netwerk VTO Coördinatie kpt. Luc Faes

Logistiek Netwerk Logistiek Coördinatie kol. Bert Swijsen

TOELICHTING DOOR BRANDWEERINSPECTIE VAN DE WERKING EN HET DOEL VAN DE THEMATISCHE INSPECTIES VAN HET VTO-BELEID IN DE ZONES In 2021 is de brandweerinspectie gestart met thematische inspecties van het VTO-beleid in de hulpverleningszones. Het Netwerk VTO organiseerde een digitaal overleg met de brandweerinspectie waarop zij meer duidelijkheid gaven over de aanpak, de bedoeling en de werkwijze van de inspecties. Het Netwerk VTO maakte van de gelegenheid gebruik om de bezorgdheden van de zones door te geven.

OEFENEN PRIORITAIR RIJDEN VOOR BRANDWEER (B EN C RIJBEWIJS) Uit een antwoord op een parlementaire vraag bleek dat het oefenen voor prioritair rijden, met sirenes en zwaailichten dus, niet zomaar mag. Alleen de politieschool mag deze training organiseren. De vraag is dus hoe we brandweermensen opleiden en trainen onder reële omstandigheden. Onder toezicht van politieschool PIVO mag de bestaande opleiding nu ook uitbreiden naar andere hulpdiensten. Het rijden met een commandowagen zit al in het aanbod, er zijn plannen om daar ook de opleiding voor autopomp (C-rijbewijs) aan toe te voegen. Zo kunnen brandweerchauffeurs oefenen om met zwaailichten en sirenes te rijden in het verkeer, in stressvolle omstandigheden die vergelijkbaar zijn met de omstandigheden tijdens een interventie. Het Netwerk VTO is overtuigd van de noodzaak van de opleiding, maar vreest wel dat de vraag vanuit de zones een stuk groter zal zijn dan het aanbod van PIVO. Daarom pleit het ook voor uitbreiding naar andere politiescholen

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

OVERLEGTAFELS ‘FEDERALE DATABANK’ & ‘OPLEIDINGEN’ Binnen het netwerk VTO is een werkgroep aan de slag om een Federale databank op te stellen die gelinkt is met zonale databanken en de databanken van alle scholen. Doel is om de VTO-verantwoordelijken van de hulpverleningszones het mogelijk te maken eenvoudig na te zien welke opleidingen gevolgd werden, waarvoor iemand ingeschreven is en of een persoon via een andere hulpverleningszone de opleiding al gevolgd heeft. Tevens zal het mogelijk zijn de aankomende opleidingen van alle scholen te bekijken en het personeel eenvoudig in te schrijven.

OPLEIDING DEFENSIE EN VEILIGHEID Het ministerie van Onderwijs heeft het initiatief “Opleiding Defensie en Veiligheid” opgestart. Het Netwerk VTO voorziet een afgevaardigde voor de Begeleidingscommissie die deze nieuwe opleiding

Hulpverleningszone Meetjesland

evalueert en bijstuurt. Daarnaast houdt het Netwerk VTO de vinger aan de pols om op te volgen of deze opleiding voor voldoende instroom bij de brandweer zorgt.

VRIJSTELLING OPLEIDINGSUREN Net als in 2020 is het door het risico op besmettingen ook in 2021 onmogelijk gebleken om voluit lessen en oefeningen te organiseren. Dit heeft tot gevolg dat heel wat brandweermensen onvoldoende uren opleiding konden volgen. Netwerk VTO is daarvoor in overleg gegaan met het KCCE en heeft de helft van het aantal uren gelijkstelling gekregen.

GIDS ‘CONDITIEBELEID’ Netwerk VTO bezorgde aan Netwerk Welzijn op het Werk feedback op het document ‘Conditiebeleid’, om de visie op de fysieke paraatheid en de gezondheid van het brandweerpersoneel af te stemmen met het opleidingstraject.

Brandweer Westhoek

Netwerk Logistiek WERKGROEPEN VAN STANDAARD OPERATIONELE PROCEDURES (SOP’S) VAN HET KCCE Vanuit Netwerk VTO zitten afgevaardigden van het Netwerk VTO in o.a. deze werkgroepen: Elektrische wagens, auto’s op waterstof & hybride wagens, redding met touwen, tunnelbrandbestrijding, de impact van ervaringen van interventies (RETEX) op bestaand SOP’s, retex: Aflegsysteem, lange termijn brand, complexe gebouwen, SOP leegstand/ dichtgetimmerd pand, retex: Brandweerman in Nood …

NIEUWE WEBINARS IN SAMENWERKING MET DE PROVINCIALE BRANDWEERSCHOLEN De werkgroep ‘samenwerking met de brandweerscholen’ is met de brandweerscholen overeengekomen dat we opnieuw een reeks webinars zullen aanbieden. Zodra de thema’s bekend zijn, kijken de hulpverleningszones na hoe deze webinars in hun interne opleidingsplannen past. Volgende webinars werden in 2021 aangeboden door verschillende netwerken: Webinar

Deelnemers

Netwerken

Safe or Sorry

VTO & BSL

Brandweercongres

2185

Brandweer & BSL

Retex Beringen

4639

VTO & OPS

Officieren

991

VTO & OPS

Nieuw interventieverslag

1350

VTO & Databeheer

Het Netwerk Logistiek brengt de noden van de zones in kaart wat betreft materieel. Het gaat dan zowel over operationeel materieel, als over voertuigen en softwaresystemen. Door lastenboeken uit te wisselen of met verschillende zones samen op te starten, worden grotere bestellingen mogelijk en kunnen de deelnemende zones schaalvoordelen realiseren en zo kosten drukken. Brandweer Brussel wordt standaard meegenomen in de besprekingen van de lastenboeken om een nog grotere afzetmarkt te bekomen en neemt regelmatig zelf een dossier op als trekker (bv aankoop van schuim). In 2021 werden onderstaande aankoopprocedures opgestart (en afgerond):

ADEMLUCHTTOESTELLEN MET TESTDAGEN Verschillende leveranciers van ademluchttoestellen schreven zich in om deel te nemen aan de testdagen. De testen gebeurden met deelnemers uit verschillende zones. De deelnemers hadden bij aanvang verschillende persoonlijke voorkeuren/ ervaringen met de verschillende merken. Er werd eveneens een ‘warme testdag’ georganiseerd op de brandweerschool Paulo. Daar werden de toestellen getest in omstandigheden met vuur, warmte en rook, vergelijkbaar met een situatie waar deze toestellen levensnoodzakelijk zijn.

ANDERE DOSSIERS VOOR GLOBALE AANKOPEN VAN 2021 Reddingsboten, Dispatching Software, persslangen, interventiekledij, gaspakken, tankwagens, haakarmvoertuigen, ATEX-camera’s (camera’s geschikt om in explosiegevaarlijke ruimtes te werken), VW Caddy, haakarmvoertuigen, ziekenwagens, drones, DMO communicatie (Direct Mode Operation of DMO laat gebruikers toe om te communiceren in locaties waar het ‘gewone’ Astrid-netwerk weinig of geen netwerk heeft zoals ondergrondse parkeergarages, grote gebouwen …), brandweerhelmen …

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

SCHENKINGEN VAN AFGESCHREVEN KLEDIJ EN MATERIEEL AAN BUITENLANDSE BRANDWEERDIENSTEN Heel veel brandweerposten, steden en gemeenten zijn verbroederd met een kazerne, stad of gemeente in het buitenland. Om de - vaak minder goed uitgeruste – brandweercollega’s in het buitenland te helpen, ontvangen Belgische hulpverleningszones regelmatig de vraag om afgeschreven brandweermaterieel (zowel werktuigen als kledij en voertuigen) ter beschikking te stellen.

INSCHRIJVEN OP VLAAMSE BESTEKKEN Ook in 2021 werd het “oud zeer” van de Vlaamse aankoopcentrale opnieuw aangekaart. Op vandaag kunnen de hulpverleningszones niet intekenen op aanbestedingen van de Vlaamse aankoopcentrale. Netwerk Brandweer heeft hiervoor contact genomen met het kabinet van minister-president van Vlaanderen Jambon. Helaas hebben we nog geen reactie mogen ontvangen. Netwerk Brandweer blijft dit dossier verder aankaarten in de komende jaren.

Het Netwerk Logistiek onderzocht of er daarover specifieke wetgeving bestaat. Dat bleek niet het geval. Elke gift moet wel goedgekeurd worden door de zoneraad. Voor prioritaire voertuigen moet de signalisatie wel weggehaald worden.

Hulpverleningszone Noord-Limburg

Antwerpen

198,3 Administratie 999,5 Beroeps 2171 Vrijwilligers

West-Vlaanderen

106,6 Administratie 456 Beroeps 2661 Vrijwilligers

2021

Oost-Vlaanderen

202,4 Administratie 781 Beroeps 2176 Vrijwilligers

Vlaams-Brabant

101 Administratie 581,6 Beroeps 554 Vrijwilligers

Limburg

65,7 Administratie 267 Beroeps 1114 Vrijwilligers

Netwerk Operaties

REPRESSIE Coördinatie kol. Koen Bollen Operaties Netwerk Operaties Coördinatie kol. Koen Bollen

Welzijn op het Werk Netwerk Welzijn op het Werk Coördinatie kol. Thierry Vangoethem

Het Netwerk Operaties (OPS) verenigt alle Directeurs Operaties van de hulpverleningszones.

OVERLEG VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ (VMM) Het overleg met de Vlaamse milieumaatschappij had vooral tot doel om één noodnummer te bekomen voor alle Vlaamse overheidsdiensten en om de samenwerking met die diensten te verbeteren. Hiervoor hebben we in verschillende provincies drie oefeningen gehouden via het noodnummer van het Vlaams Crisiscentrum. Na de succesvolle oefeningen heeft Netwerk Brandweer de bevoegde politici gecontacteerd met de vraag om één noodnummer voor alle Vlaamse diensten op te zetten. Helaas hebben we hier geen reactie op gekregen. Het blijft dus nog altijd moeilijk om snel en eenvoudig de verschillende Vlaamse diensten te bereiken in geval van nood.

Dringende Geneeskundige Hulpverlening Netwerk DGH Coördinatie kpt. Katrien De Maeyer, kol. Koen Bollen, maj. Filiep Dekiere

Hulpverleningszone Oost Vlaams-Brabant

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

OPERATION STONE HILL Operation Stone hill was een grote natuurbrandoefening, waarbij verschillende disciplines zoals hulpverleningszones, politie, Civiele Bescherming, Dringende Medische Hulpverlening, (Crisis)Communicatiediensten samen oefenden in aanwezigheid van de betrokken burgemeesters en gouverneurs. In een veranderend klimaat stijgt het risico op natuurbranden en gaan we deze oefeningen dus ook vaker organiseren. Deze keer faciliteerde Brandweer zone Kempen de oefening. Brandweer zone Kempen, Hulpverlenignszone Taxandria, Brandweer zone Rand, Hulpverlenignszone Noord-Limburg, Brandweerzone Oost-Limburg, Hulpverlenignszone ZuidWest Limburg, Hulpverleningszone Oost Vlaams-Brabant namen allen deel aan deze grote oefening.

GIS (GEOGRAFISCH INFORMATIESYSTEEM) De werkgroep GIS heeft alle PEB (Punt Eerste Bestemming) verzameld en gaat aan de slag om deze digitaal op de kaarten te krijgen. Punten Eerste Be-

stemming (PEB’s) zijn bedoeld om bijkomende versterkingen of andere hulpdiensten te kanaliseren naar een vooraf vastgelegde locatie. Van daaruit worden ze dan verder verdeeld over de interventiesite. Het vermijden van chaos en geblokkeerde wegen door de vele voertuigen aan op de interventiesite is immers essentieel om vlot te werken. Vroeger had elke zone apart zijn PEB’s, nu hebben we deze allemaal verzameld, en kan de brandweer deze allemaal zien. Het is evident dat een andere zone komt helpen bij een grote interventie. Op vraag van de werkgroep GIS heeft Netwerk brandweer Fluvius gecontacteerd met de vraag om live data voor ons GIS-netwerk aan te reiken. Fluvius is ondertussen ingegaan op deze vraag. Dankzij de provincie Antwerpen en het Nationale Geografisch Instituut beschikt de brandweer nu ook over de technische middelen om alle hulpdiensten (brandweer politie …) dezelfde ‘kaart’ gebruiken waarin alle kaartlagen van ANB (en andere beheerders) uniform opgenomen zijn. Zeker bij grote interventies waar meerdere zones worden ingezet, zoals bij natuurbranden, is dat cruciaal. Deze printtool zal nog verder worden geoptimaliseerd.

VITO (VLAAMS INSTITUUT VOOR TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELING) Netwerk Operaties heeft overleg met VITO opgestart om de brandweer bij te staan bij het nemen van luchtstalen en om die samen te kunnen analyseren. Meten welke stoffen er in de lucht zijn aan het begin van een interventie komt ten goede aan de nazorg en de gezondheid van de omwoners.

Hulpverleningszone zuid-West Limburg - Rudy Aerts

De dossier ligt volledig afgewerkt bij Vlaanderen. De brandweer is klaar om dit in de praktijk te gebruiken. Er is nog geen toelating gegeven om dit in de praktijk om te zetten.

OVERLEG VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJEN ROND WATERVERONTREINIGING (VMM) Het Netwerk Operaties is in overleg met VMM rond de aanpak van verontreinigingen van waterlopen, kanalen, rivieren … Deze materie is bijzonder complex, niet alleen omdat het om heel wat verschillende types van verontreiniging gaat, maar ook omdat het eigenaarschap van de verontreinigde plek vaak voor verwarring zorgt. Eén stuk waterloop kan immers zowel de verantwoordelijkheid zijn van de provincie zijn als van havens, gemeenten, privé personen … Daardoor zijn de te contacteren instanties telkens verschillend. Een gecoördineerde aanpak is dan ook absoluut noodzakelijk. Het overleg was in 2021 gericht op olieverontreiniging. Op termijn is het de bedoeling om voor iedere toxische stof die in waterlopen terecht komt (bv toxisch bluswater, drugsafval …) een efficiënte en milieuvriendelijke werkwijze af te spreken voor de brandweer en voor de Civiele Bescherming. Ook dit dossier is volledig afgewerkt en wacht op de goedkeuring van Vlaanderen.

DE MAYDAY-PROCEDURE VOOR DE BRANDWEER Naar aanleiding van de brand in Beringen, waar 2 brandweermensen zijn omgekomen, zijn er meerdere aanbevelingen uitgewerkt die risico’s de brandweer tijdens interventies beperken, de brandweerman traint voor noodsituaties en die als leidraad fungeert voor de organisatie van bijstand. De werkgroep Mayday werkte een Standaard Operatie Richtlijn (SOR) uit voor de Mayday-procedure. Die zal voortaan worden toegepast in alle zones.

SAMENWERKING MET VLAAMS KENNISCENTRUM WATER (VLAKWA) Netwerk Brandweer startte een samenwerking op met VLAKWA. Dankzij dit overleg krijgen we toegang tot een handleiding om in nieuwe kazernes regenwater te gebruiken als bluswater in plaats van drinkwater. Ook de Universiteit Gent is betrokken bij dit overleg. In september 2022 start de UGent met verschillende onderzoeken, uitgevoerd door studenten, over onderwerpen zoals bacteriologische besmettingen, de invloed van regenwater op het materiaal …

Brandweer Zone Centrum - Foto Jonas De Vylder

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Netwerk Welzijn op het Werk (WOW) CORONACRISIS Het netwerk WOW is samengesteld met de interne preventieadviseurs van alle hulpverleningszones uit Vlaanderen. Net als in 2020 hebben de preventieadviseurs ook in 2021 heel veel tijd en energie gestoken in de opvolging van de coronacrisis: De permanente opvolging van de steeds wijzigende coronamaatregelen, dit voorzien van advies en vertalen naar de werkvloer, het verzamelen van vragen over het onderwerp en deze beantwoorden, andere vragen doorsturen naar de juiste instanties… Voor iedere zone bleef het een uitdaging om alle quarantaine periodes van het personeel correct te kennen en op te volgen, en anderzijds het evenwicht blijven vinden tussen de noodzaak tot opleiding en het beperken van niet-noodzakelijke contacten. Ook het aangeven van clusterbesmettingen als arbeidsongeval bij de verzekeringsmaatschappijen bleek allerminst evident en was tijdsintensief. Verschillende procedures werden gemeenschappelijk uitgewerkt, zoals een procedure voor duikers na een coronabesmetting, die samen met de arbeidsgeneeskundige diensten opgesteld werd. Daarnaast werden eveneens diverse corona-gerelateerde thema’s grondig besproken en geadviseerd naar de zones zoals bv. inzet van sneltesten, de werkwijze van contact tracing, adviezen voor opleidingen, telewerken en evenementen werden grondig besproken en geadviseerd naar de zones.

de leiding van de zones kan hiervan de vruchten plukken, zij weten op ieder moment waar hun zone staat bij de uitvoering van een welzijnsbeleid. Een zorgsysteem verbetert ook de communicatie met de verschillende stakeholders (o.a. de gemeenten).

VIAS BEVRAGING “GEWELD EN AGRESSIE TEGEN HULPVERLENERS” Het Netwerk WOW heeft actief bijgedragen aan het onderzoek van VIAS “Geweld en agressie tegen publieke dienstverleners”. Door in de eerste plaats toelichting te geven over de werking van de hulpdiensten, met in het bijzonder de werking van de dringende geneeskundige hulpverlening, alsook de gerichte vraag om uit de resultaten een onderdeel voor de hulpverleningszones te kunnen distilleren. De enquête werd samen met VIAS opgesteld teneinde zowel ambulanciers als brandweermedewerkers binnen alle brandweerzones in België, te bevragen over de beleving van agressie veroorzaakt door derden. De resultaten worden in 2022 bekend gemaakt zodat het zonaal beleidsplan hier verder op kan worden uitgewerkt. Bijkomend werd één van de preventieadviseurs afgevaardigd binnen de agressiecommissie van openbare besturen, welke wordt voorgezeten door VIAS. Deze commissie heeft vooral als doel om ervaringsuitwisseling te bekomen bij de uitrol van een zonaal beleidsplan en tegelijk noden te communiceren aan de bevoegde ministers.

ZORGSYSTEEM BINNEN DE BRANDWEER

CTIF

Netwerk WOW tekende in 2021 ook de eerste lijnen uit voor een blauwdruk tot het maken van een ‘zorgsysteem’ specifiek voor de brandweer. Het beschrijft een stevige ambitie maar biedt nadien aan elke preventieadviseur de nodige ruggensteun om welzijnsitems in te bedden in de organisatie. Ook

Netwerk WOW heeft ook een interne preventieadviseur afgevaardigd in het CTIF binnen de “Commission health”. Deze biedt de mogelijkheid om internationaal ervaring op te doen en uit te wisselen in deze materie. Dit wordt dan teruggekoppeld naar het Netwerk WOW.

ADVIES FEDERALE OVERHEID BINNENLANDSE ZAKEN Netwerk WOW nam deel aan een oefening met thermische camera’s waarbij twee types camera’s uitgetest werden op ergonomie, in koude omstandigheden en in warme omstandigheden met verschillende scenario’s. Ook werd advies gegeven aan de lopende dossiers binnen Binnenlandse Zaken voor interventiekledij, wespenpakken… Het advies en de bemerkingen op de ISO norm PBM interventiekledij werden besproken en meegedeeld aan Centexbel. Naast het specifieke dossiers van thermische camera’s werd ook advies gegeven aan de lopende dossiers binnen FOD Binnenlandse Zaken zoals interventiekledij en wespenpakken, alsook verder advies en bemerkingen op de ISO norm PBM/interventiekledij dewelke werden besproken en meegedeeld aan Centexbel.

RETEX BERINGEN De preventieadviseurs maken deel uit van de werkgroep die de aanbevelingen van de Retex van Beringen omzet naar nieuwe werkwijzen samen met VTO en OPS. In deze werkgroepen heeft de meest betrokken specialisatie de leiding. WOW brengt advies uit op het niveau van de arbeidsveiligheid en deelt kennis over wat er reeds bestaat in de buurlanden of in andere sectoren.

BURN – OUT PREVENTIE Samen met Netwerk HRM werkt Netwerk WOW aan een beleid voor de zones. Deze problematiek treft alle kaders in de hulpverleningszones en wordt effectief uitgerold in 2022.

GEZONDHEIDSIMPACT VAN PFAS/PFOS Dit dossier wordt door Netwerk WOW van nabij opgevolgd. De preventieadviseurs van de zones, waar er reeds bevestigde, vervuilde sites aangetroffen zijn, delen die kennis en ervaringen van hun situatie, de vragen en de onderzoeken… verder met elkaar. Daarnaast is er onder impuls van NW WOW een werkgroep opgericht, met enkele vertegenwoordigers van de preventieadviseurs en de arbeidsgeneeskundige diensten, die specifiek de (internationale) ontwikkelingen opvolgen rond eventuele bloedanalyses bij het personeel.

CAMPAGNES FOD FYSIEKE CONDITIE, AGRESSIE EN HYGIËNE Deze campagnes zijn breed uitgedragen in de zones dankzij o.a. de samenwerking met het Netwerk COM. De beelden van de campagnes zijn tijdloos en kunnen nog herhaaldelijk gebruikt worden door de preventieadviseurs op voor hen geschikte tijdstippen. Voor het onderdeel “fysieke conditie” werd de link gemaakt met de leidraad ‘Gids voor opstart van een conditiebeleid binnen een hulpverleningszone’. Voor deelcampagne “hygiëne” werd de focus gelegd op de SOP hygiëne bij brandinterventies. Voor “agressie” werd het intern aangifteformulier !‘agressie veroorzaakt door derden’ uitgewerkt en interzonaal gecommuniceerd. Alle documenten werden door netwerk WOW uitgewerkt, geadviseerd en gevalideerd.

24U SHIFTEN Een delegatie van het Netwerk WOW heeft ook bijgedragen aan de werkgroep “24h shiften” van IBZ.

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Netwerk Dringende Geneeskundige Hulp (DGH) GIDS OPSTART CONDITIEBELEID In 2021 is de tweede editie van de leidraad ‘Gids voor opstart van een conditiebeleid binnen een hulpverleningszone’ aangepast met juridische informatie van FOD BIZA. Begin 2022 is deze tweede editie gepubliceerd.

Ook in 2021 is er heel veel gevraagd geweest van de ambulanciers bij de brandweer. Van de hulpverleningszones zijn er 18 van de 20 die de dringende medische hulpverlening doen in Vlaanderen. In België staan 80% van alle ambulances bij de brandweer. In de voorgaande jaren maakten de oproepen voor de ziekenwagens ongeveer de helft uit van alle oproepen die deze hulpverleningszones ontvangen. In 2021 is dit zelfs 63,02% van de oproepen geweest. Omgerekend waren dit 590 oproepen voor ziekenwagen per dag.

VEILIG IN DE ZIEKENWAGEN

ERVARINGSUITWISSELING JAARVERSLAG FOD WASO 2021 Netwerk WOW vat zichzelf ook op als een permanent lerend netwerk. Onder dat credo werden, met het cijfermateriaal van het jaarverslag voor FOD WASO (met o.a. alle arbeidsongevallen en meldingen van agressie), interzonaal ervaringen verzameld en besproken.

Aantal oproepen ziekenwagen

198 357 in 2019 215 185 in 2021 188 372 in 2020

Het netwerk DGH heeft stickers laten maken en die ter beschikking gesteld aan de leden hulpverleningszones. Het dragen van de gordel in de ziekenwagen het respecteren van het maximaal aantal passagiers is immers een belangrijk onderdeel van de veiligheid voor de ambulanciers. In de loop van 2021 werden deze stickers aangebracht in de ziekenwagens.

ORDEL VEILIGHEIDSG

VERPLICHT!

MAXIMAAL OON 1 LIGGEND PERS IDERS LE GE BE DE EN 2 ZITT L IN SANITAIRE CE

ONE ZUID-OOST HULPVERLENINGSZ

OVL

VEILIGHEIDSGORDEL

VERPLICHT!

MAXIMAAL 1 LIGGEND PERSOON 3 ZITTENDE BEGELEIDERS IN SANITAIRE CEL

HULPVERLENINGSZONE ZUID-OOST OVL

VEILIG BUITEN DE ZIEKENWAGEN Uit studie van VIAS Institute over agressie tegen hulpverleners blijkt dat ambulanciers het vaakst het slachtoffer worden van agressief gedrag tijdens interventies dan andere hulpverleners van de brandweerzones. Het loopt echter vaak spaak bij de registratie van deze incidenten. Daardoor zijn het aantal gekende gevallen van agressie wellicht beduidend lager dan het werkelijke aantal. Het Netwerk DGH heeft in 2021 aangedrongen om de recente software (AMBUREG) in de ziekenwagens aan te passen zodat de registratie eenvoudig, uniform en duidelijk kan gebeuren. FOD Volksgezondheid zal op vraag van Netwerk DGH een nota opmaken die duidelijk stelt dat ambulanciers de hulp van de politiediensten mogen inroepen nog voor ze op de interventieplaats zijn. De ambulanciers beschikken over veel terreinkennis en kunnen bepaalde risico’s beter inschatten dan een operator van de Noodcentrale 112. Deze nota zal voor meer veiligheid zorgen voor de ziekenwagens.

GEGEVENSOVERDRACHT BIJ AANKOMST ZIEKENHUIS Waar de ziekenwagens nu allemaal uitgerust zijn met de AMBUREG software, waardoor een elektronische overdracht van patiëntengegevens sneller bij de ziekenhuizen ter beschikking zijn, zijn echter de ziekenhuizen nog niet (allemaal) uitgerust met de software om deze informatie uit te lezen. Het gevolg is dat in een belangrijk aantal gevallen, de ambulanciers met dubbel werk geconfronteerd worden nl de registratie in AMBUREG en de ‘ouderwetse’ registratie en gegevensoverdracht bij aankomst in de ziekenhuizen. Het Netwerk DGH drong in 2021 aan bij FOD Volksgezondheid om de ziekenhuizen de aanvullende software te bezorgen. De patiënten varen hier ook wel bij omdat dit een snellere afhandeling van hun dossier bewerkstelligt.

Hulpverleningszone Waasland

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

BETERE ZORG VOOR PATIËNTEN MET ERNSTIGE ZIEKTEVERSCHIJNSELEN In het rapport van Kom Op Tegen Kanker, betreffende het niet-dringend ziekenvervoer, werd een passage opgenomen voor de Dringende Geneeskundige Hulpverlening. Wanneer er voldoende tijd is en de arts het medisch dossier van de patiënt kan raadplegen, mag er afgeweken worden van ‘het meest dichtstbijzijnde ziekenhuis’ naar het ‘meest geschikte ziekenhuis’. Deze aanbeveling is opgenomen in het federaal regeerakkoord van 2020.

UITSTEL PERMANENTE VORMING EN GEVOLGEN VOOR WEDDESCHAAL AMBULANCIERS Het uitstel van permanente vorming dreigde een impact te hebben op de verhoging van de weddeschalen. Het tekort aan opleidingsuren voor ambulanciers is een gevolg van COVID-19. Om het risico op besmettingen te beperken, kon slechts een beperkt aantal opleidingsuren doorgaan.Netwerk Brandweer kaartten deze problematiek aan bij FOD Volksgezondheid/Binnenlandse Zaken.

ANDERE PROJECTEN OF WERKGROEPEN: • Het Netwerk DGH neemt deel aan de werkgroep Immobilisatie van de Nationale Raad voor Dringende Geneeskundige Hulp en Handelingen Ambulanciers (NRDGH). • Het Netwerk DGH bespreekt een mogelijke samenwerking met het Rode Kruis voor een stage van vrijwilligers als ambulanciers 1112. • Binnen het Netwerk DGH is een werkgroep opgestart die tot doel heeft alle items rond hygiëne, veiligheid en PBM’s in kaart te brengen. • Ook het belang van springbemanningen en permanentie van thuis uit werd in kaart gebracht door het netwerk. • Netwerk DGH is ook gestart met het verzamelen van de gegevens van de ambulanciers voor inentingen vaccin COVID-19. • Vanuit de vakorganisaties kwamen een reeks vragen over de werking van DGH binnen de brandweer. Het Netwerk DGH verzamelde de gevraagde informatie en bezorgde dit aan de vakorganisaties.

Het voorstel van Netwerk Brandweer om voor 2021 met dezelfde regeling als voor 2020 het personeel de garantie te bieden de weddeschaalverhoging te laten doorgaan door 24 opleidingsuren (gemiddeld per jaar) te erkennen, werd goedgekeurd inclusief de stage van 3u voor het examen tot verlenging van het getuigschrift.

Hulpverleningszone Taxandria

Netwerk Bedrijfsvoering

BEDRIJFSVOERING Coördinatie maj. Frank Maertens maj. Bert Heylen Personeelsbeheer Netwerk HRM Coördinatie maj. Frank Maertens kol. Philippe Maudens

Wetgeving Netwerk Bedrijfsvoering Coördinatie kol. Philippe Maudens

Organisatieontwikkeling Netwerk Bedrijfsvoering Coördinatie maj. Dominic Knapen

Financieel beheer Netwerk Financiën Coördinatie kol. Wim Van Biesen

ICT - Opscom Netwerk ICT Coördinatie maj. Peter De Vijlder 38

De directeuren Bedrijfsvoering en de Zonesecretarissen ontmoeten elkaar in het Netwerk Bedrijfsvoering.

ONDERZOEK PROCEDURE EVALUATIE ZONECOMMANDANTEN In 2020 werd een eerste reeks zonecommandanten geëvalueerd naar aanleiding van de verlenging van hun mandaat. Op basis van gesprekken met de betrokkenen en een enquête bij de vertegenwoordigers van de gouverneurs en de FOD Binnenlandse Zaken werd in 2021 een rapport opgemaakt met aanbevelingen om deze procedure te verbeteren. Dit rapport is klaar en zal begin 2022 voorgelegd worden aan de zonecommandanten. Daarna overhandigen we de aanbevelingen aan Binnenlandse Zaken.

TOEGANG TOT KADASTER De brandweerdiensten kunnen sommige diensten factureren aan de personen of organisaties die ze aanvragen. Om deze facturatie vlot te laten verlopen, moeten de hulpverleningszones kunnen beschikken over de correcte adresgegevens van de betrokken partij. In het verleden werden daarvoor vaak de gemeentelijke diensten ingeschakeld, maar die werkwijze is op lange termijn niet houdbaar. Daarom vraagt de brandweer een rechtstreekse toegang tot het kadaster. In 2021 werd er, samen met de FOD Binnenlandse Zaken, onderhandeld met het kadaster voor een algemene toegang voor alle hulpverleningszones. Dit lijkt echter een proces van lange adem te worden.

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

STRAFRECHTELIJKE VEROORDELING ZONAAL PERSONEEL De hulpverleningszones zijn niet altijd op de hoogte wanneer één van hun personeelsleden een strafrechtelijke veroordeling oploopt. Om de nodige tuchtsancties te kunnen treffen, moet de FOD Justitie de zones op de hoogte brengen van de veroordeling. In samenwerking met de FOD Binnenlandse Zaken werden gesprekken gestart met het college van procureurs-generaal om de nodige wetgevende teksten aan te passen. Dit is belangrijk omdat brandweermensen en ambulanciers mensen verzorgen in een kwetsbare positie en we hen willen beschermen.

BEGUNSTIGDE INTERVENTIE-/ RETRIBUTIEREGLEMENTEN Het is voor de hulpverleningszones niet altijd duidelijk welke opdrachten zij wel en niet mogen factureren. Omdat het toezicht niet altijd een eensluidend advies geeft, heeft een werkgroep alle knelpunten geïdentificeerd en overgemaakt aan de FOD Binnenlandse Zaken. De eerste gesprekken om te komen tot een uniforme interpretatie van de wetgeving zijn reeds achter de rug. Deze gesprekken worden vervolgd in 2022.

bedoeling is om in de zomer van 2022 te landen met 20 zonale zelfevaluatierapporten en 1 overkoepelend document dat een overzicht geeft van de structurele knelpunten voor alle zones.

CAMERABELEID VOOR BRANDWEER Samen met FOD Binnenlandse Zaken werkt een vertegenwoordiger van Netwerk Brandweer aan een wettelijk kader voor het gebruik van camera’s door de brandweer, voor verschillende doeleinden (bestraffing van agressie tegen hulpverleners, opleidingsdoeleinden, brandevaluatie …). Dit werk is nog een lopend traject en zal normaal gezien in 2022 afgerond worden en leiden tot een aangepaste wetgeving voor gebruik van camerabeelden bij de brandweer.

ARCHIVERING In 2021 werd samen met het Algemeen Rijksarchief bekeken hoe de hulpverleningszones kunnen voldoen aan de wettelijke verplichtingen inzake archiefbeheer.

TRAJECT NAAR UITMUNTENDHEID Het Traject naar Uitmuntendheid heeft tot doel de hulpverleningszones mee te nemen in een langetermijnvisie op kwaliteitsmanagement, organisatiebeheersing en -ontwikkeling. De hulpverleningszones leren hoe ze de PDCA-verbetercyclus (Plan - Do Check - Act) toepassen op alle niveaus van hun werking. Door de coronacrisis werd dit traject al verschillende keren uitgesteld. In september werd het opnieuw opgestart en vonden 2 van de 5 sessies plaats. De

Hulpverleningszone Oost

Netwerk HRM COVID-19: VRAGEN VANUIT FOD BINNENLANDSE ZAKEN

HRM heeft diverse adviezen hierover overgemaakt aan de FOD Binnenlandse Zaken.

Naar aanleiding van COVID-19 heeft het netwerk HRM diverse vragen gekregen, zowel van de FOD Binnenlandse Zaken als de zones zelf, over de te nemen maatregelen. Voorbeelden hiervan waren de vraag over een verplichte vaccinatie van het operationeel personeel, de cumulgrenzen voor vrijwilligers in een werklozenstelsel, de quarantainemaatregelen en de regeling voor de beroepsziekten wanneer brandweermensen besmet zouden raken op de werkvloer.

STATUUT MEDISCH PERSONEEL

HET ONTWERP-KB QUICK WINS De FOD Binnenlandse Zaken wou in 2021 een reparatiebesluit opmaken met diverse wijzigingen voor het administratief en geldelijk statuut van het operationeel personeel. Dit besluit bevatte zowel juridisch-technische als inhoudelijke aanpassingen, zoals de aanpassing van de tuchtregeling en de specialisatietoelage. Snel werd beslist om alle inhoudelijke wijzigingen te verwijzen naar werkgroepen, waardoor er enkel technische aanpassingen overbleven. Het netwerk

Netwerk HRM heeft advies verleend aan het netwerk Dringende Geneeskundige Hulpverlening over de invoering van een nieuw statuut voor het medisch personeel.

CONTROLES RSZ OP CUMUL VRIJWILLIGERS In 2021 voerde de RSZ verschillende controles uit om na te gaan of vrijwilligers in meerdere zones prestaties uitvoeren, en op die manier twee keer genieten van de RSZ-vrijstellingsgrenzen. Die controles leiden ertoe dat de zones de vergoedingen die ze teveel hadden ontvangen moeten terugvorderen van de vrijwilligers en dat ze ook zelf als werkgever boetes kregen. Daarom hebben de zones de cumulregels voor vrijwilligers nog eens duidelijk gecommuniceerd aan al hun vrijwilligers, met de melding dat ze ten onrechte ontvangen vergoedingen helaas moeten terugvorderen.

Brandweer Zone Rand

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

EEN TWEEDE PENSIOENPIJLER VOOR CONTRACTUELEN

het leiderschapsmodel dat de zones voor ogen hebben, te actualiseren.

Alle zones waren aangesloten bij Belfius en Ethias voor de tweede pensioenpijler voor hun contractuele medewerkers. Deze polis werd echter stopgezet, waardoor de zones op zoek moeten gaan naar een alternatief. Dit alternatief werd gevonden in Prolocus, dat uitgewerkt werd door de VVSG. Netwerk HRM volgde dit dossier mee op.

OPLEIDING CIPAL ROND VERLOFREGELINGEN

GRENSBEDRAG GEPENSIONEERDE VRIJWILLIGERS De communicatie van de Pensioendienst is onduidelijk wanneer het gaat over de regels inzake bijverdienen voor vrijwilligers in (pre-)pensioen bij hun hoofdwerkgever. Het netwerk HRM heeft een voorstel uitgewerkt hoe het beter kan en een brief daarover bezorgd.

INVLOEDHEBBENDE AFWEZIGHEDEN OP DOORSCHALING EN ANCIËNNITEIT Met FOD Binnenlandse Zaken is het Netwerk HRM in gesprek over afwezigheden die een invloed hebben op doorschaling en anciënniteit, zoals loopbaanonderbreking en disponibiliteit. Bij de opmaak van het brandweerstatuut is vooral gekeken naar het personeelsstatuut bij de federale administratie, waardoor er zaken niet conform het rechtspersonenregister zijn. Het netwerk HRM heeft hiervoor een oplossing uitwerkt.

Netwerk HRM heeft samen met Cipal-Schaubroeck voor alle personeelsverantwoordelijken een opleiding georganiseerd over de regels rond verlof.

WERKGROEP FOD BINNENLANDSE ZAKEN OVER DE 24U-SHIFTEN De minister van Binnenlandse Zaken en de vakorganisaties zaten op een andere golflengte over de invoering van de 24-uursdiensten. Een werkgroep werd aangesteld om een oplossing uit te werken. Netwerk HRM heeft inhoudelijke input geleverd via de vertegenwoordiger van Netwerk HRM die in deze werkgroep zetelt.

GIDS CONDITIEBELEID Het Netwerk HRM adviseerde de werkgroep conditiebeleid van het Netwerk Welzijn op het Werk bij het opstellen van de ‘Gids Conditiebeleid’ omtrent de punten die betrekking hebben op het personeelsstatuut.

TRAJECT LEIDINGGEVEN ONDEROFFICIER Samen met het netwerk VTO schrijft Netwerk HRM aan het traject ‘Leidinggeven voor onderofficieren’. Een werkgroep, die bestaat uit leden van de twee netwerken, buigt zich over de opleiding, met de bedoeling om de voorbereiding van de modules voor

Hulpverleningszone Zone 1

Netwerk Financiën (FIN) In dit Netwerk vinden de financiële beheerders van alle hulpverleningszones elkaar terug. Zij leggen (vanzelfsprekend) het accent op alle financiële aspecten die te maken hebben met de werking van een hulpverleningszone.

FINANCIËLE STATISTIEKEN Netwerk Financiën verzamelt elk jaar de jaarrekeningen van de Vlaamse hulpverleningszones, om zo een overzicht te krijgen van de financiële toestand van de zones. In 2021 werden de jaarrekeningen van 2020 verzameld, gebundeld en ter beschikking gesteld van de hulpverleningszones. Op vraag van Netwerk Databeheer bezorgde Netwerk Financiën een lijst van de financiële data die relevant zijn om op globaal niveau (niveau Netwerk Brandweer) te verzamelen. Dit overzicht kan dienen als voorbeeld voor het federale activiteitenverslag, maar kan ook opgenomen worden als uitbreiding van de eigen brandweerstatistieken.

Hulpverleningszone Zuid-West Limburg

STATUUT VAN DE BIJZONDER REKENPLICHTIGE Een werkgroep binnen Netwerk Financiën werkt een voorstel uit voor een herziening van het statuut van de zonaal bijzonder rekenplichtige. De werkgroep kreeg het mandaat van de zonecommandanten om alle pistes te onderzoeken, van een loutere actualisering van de wetgeving tot de invoering van de functie van financieel directeur. In 2021 werd een juridische analyse uitgevoerd.

KOSTEN COVID-19 VOOR DE HULPVERLENINGSZONES Door de coronapandemie hebben alle hulpverleningszones extra kosten moeten maken. In 2021 vroeg Netwerk Financiën aan alle zones om de kosten op te lijsten die gerelateerd zijn aan de COVID-19-crisis. De totale meerkost bedraagt 3,4 miljoen euro.

Hulpverleningszone Zuid-West Limburg

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Netwerk ICT RETRIBUTIES & INTERPRETATIES VAN WETGEVING Momenteel steken de boekhoudkundige diensten van de hulpverleningszones nog (veel te) veel tijd in betwistingen van facturen, doordat de wetgeving niet altijd duidelijk is. Een werkgroep binnen Netwerk Financiën en Netwerk Bedrijfsvoering heeft in 2021 een inventaris gemaakt van alle twistpunten hierrond. Het is de bedoeling om deze interpretatieverschillen in overleg met de FOD Binnenlandse Zaken op te lossen zodat er geen, of minder, discussie zal bestaan of een zone een interventie al dan niet mag factureren. Dit moet leiden tot minder betwistingen en dus tot tijdswinst voor de zones.

FINANCIEEL PLAATJE VAN DE TUSSENKOMST VAN DE HULPVERLENINGSZONES VAN VLAANDEREN BIJ DE OVERSTROMINGEN IN WALLONIË Op vraag van de FOD Binnenlandse Zaken heeft het Netwerk Financiën een inschatting gemaakt van de kosten die de zones hebben gemaakt voor de hulp aan de Waalse hulpverleningszones tijdens de overstromingen in juli 2021. De bedoeling van IBZ is om minstens een deel van de kosten terug te vorderen van de EU.

RAADPLEGEN FEDERALE DATABUS Een databus is een architecturale softwareconstructie om informatie uit te wisselen (“service”) tussen verschillende data-aanbieders en -afnemers. Zo wordt het mogelijk om rapportage en data-analyse te harmoniseren en te standaardiseren. Er kan een historische dataopslag opgebouwd en onderhouden worden, er kan een ààk zogenaamd ‘data warehouse’ gebouwd worden. Het gebruik van deze service beperkt zich niet tot de aanbieders en afnemers binnen de eigen IT-omgeving, het is een open standaard. Voor de federale databus en de dispatchingtool om oproepen van de noodcentrale 112 door te sturen naar de brandweerzones werd een nieuw lastenboek uitgebracht waarop alle zones de mogelijkheid geboden werd om in te tekenen, zonder verplichte afname. Daarmee nam de trekkende hulpverleningszone heel wat werk over van de andere individuele zones en werd een kostenbesparing (zowel in aankoop als in werklast) gerealiseerd in veel andere zones.

Signalisatie

4489 in 2019 2396 in 2020 2642 in 2021 Brandweer Zone Centrum - Jonas De Vylder

HACKINGPREVENTIE? OOK BIJ DE HULPVERLENINGSZONES NOODZAKELIJK! Een subwerkgroep binnen databeveiliging houdt zich bezig met hackingpreventie. Een van de hulpverleningszones heeft een ethische hacker losgelaten op de software van haar zone. De algemene bevindingen van het hackingrapport werden nadien gedeeld in de groep Netwerk Databeheer. Een van de belangrijkste conclusies is dat inzetten op het sensibiliseren en opleiden van individuele medewerkers noodzakelijk is om hen te leren hun eigen veiligheid actief te controleren en eigen maatrelgelen te nemen ter preventie van hacking. Er worden zo allerlei tips & tricks meegegeven. Met het netwerk Communicatie wordt een strategie bepaald om een zo groot mogelijke groep medewerkers te bereiken.

V-ICT-OR Crash Recovery Systeem (CRS) is een applicatie die gebruikt wordt op een tablet bij een ongeval. Door de nummerplaat in te geven krijg je meteen alle plannen van de auto. Op deze manier kan je checken of er alternatieve brandstoffen zijn, waar de hogere spanningslijnen lopen. Dit is belangrijk om te weten waar men kan knippen en waar de brandweer een bepaalde handeling kan uitvoeren op het voertuig. Of ook waar de gevaren zitten enzovoort. Verschillende zones hebben problemen gemeld bij het opvragen van nummerplaten voor CRS via Blue Light Mobile (de VPN van Astrid). Dankzij onderling overleg en het doorgeven van programmeeroplossingen werd dit probleem verholpen voor alle zones.

UNIVERSELE CARTOGRAFIE GIS Dankzij de provincie Antwerpen en het Nationale Geografisch Instituut beschikt de brandweer nu ook over een printtool met de emergency index grid. Zo gebruiken nu alle hulpdiensten (brandweer politie …) naar dezelfde kaart met dezelfde informatie. Zeker bij grote interventies waar meerdere zones worden ingezet, zoals bij natuurbranden, is dat cruciaal. De printtool is heel eenvoudig in gebruik en laat toe om snel kaartbladen af te drukken. Zo kan men uit atlassen/kaartbladen snel gebiedskaarten aanmaken. Bij een interventie selecteert men dan het gebied waar men een kaart van wil, men kan dit afdrukken of via de tablet bekijken.

Brandweerzone Vlaamse Ardennen

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Projectgroep Informatieveiligheid WERKGROEP GDPR

CYBERVEILIGHEID

Deze werkgroep wil de netwerken en de zones te sensibiliseren rond de GDPR-wetgeving. Naast een ontwerp voor een algemene verwerkersovereenkomst ontwikkelde de projectgroep een aantal werkdocumenten die de verschillende zones kunnen gebruiken of zelfs volledig kopiëren om in orde te zijn met GDPR en en andere bepalingen rond gegevensbescherming en privacy.

Na een eventuele cyberaanval moet de werking van de brandweer (en andere veiligheidsdiensten) beschermd blijven en moet de zone snel terug operationeel zijn. Deze problematiek wordt steeds dringender. Een projectgroep buigt zich samen het het netwerk ICT over cyberveiligheid.

SMART BADGES

De eerste stappen werden gezet om tot een overeenkomst te komen rond de webstek voor 1722 en het bijbehorende protocol. De dialoog met de FOD Binnenlandse Zaken hierover loopt nog steeds.

Netwerk Brandweer dringt al verschillende jaren aan bij de FOD Binnenlandse Zaken om van de smart badges een nationale, eenvormige badge onder hun toezicht te maken in plaats van 34 zonale badges. Naar aanleiding van de invoering van de smart badges voor de ambulanciers door de FOD Volksgezondheid creëerde de FOD Binnenlandse Zaken in 2021 een opening voor een algemene invoering voor alle operationeel brandweerpersoneel.

1722

De hulpverleningszones blijven ook hun bezorgdheid uiten naar FOD Binnenlandse Zaken over de momenten met piekbelasting waardoor het systeem 1722 uitvalt.

GEBRUIK VAN WHATSAPP TIJDENS INTERVENTIES De projectgroep Informatieveiligheid heeft een advies uitgebracht voor alle zones over het gebruik van Whatsapp. Dat was nodig naar aanleiding van recente wijzigingen van de gebruikersovereenkomst.

Hulpverleningszone Taxandria

Netwerk Communicatie (COM)

EXTERNE RELATIES Coördinatie maj. Bert Brugghemans Communicatie Netwerk Communicatie Coördinatie maj. Bert Brugghemans

Beleid & politiek Coördinatie Bureau Netwerk Brandweer

Externe Relaties (Fireforum, bedrijven, Anpi, Universiteiten, buitenlandse brandweerorganisaties …) Coördinatie Bureau Netwerk Brandweer

Het Netwerk Communicatie biedt een platform aan voor alle communicatoren van de hulpverleningszones. Zij verzorgen alle interne communicatie en nieuwsberichten om de honderden personeelsleden op de hoogte te houden en staan eveneens in om de preventiecampagnes naar de inwoners van het grondgebied van de hulpverleningszones te verspreiden.

CORONACOMMUNICATIE BINNEN DE ZONES Voor het tweede jaar op rij brachten de communicatiemedewerkers binnen de hulpverleningszones heel wat informatie over het coronavirus en de coronamaatregelen naar de manschappen en naar andere diensten binnen de zone. Om de soms verwarrende richtlijnen in heldere, eenduidige instructies om te zetten, was continu overleg nodig met de interne preventieadviseurs, de bedrijfsartsen, de postoversten en de zoneleiding.

INFOGRAPHIC ‘DE BRANDWEER IN VLAANDEREN 2021’ Het netwerk Databeheer stelde samen met het netwerk Communicatie de nieuwe infographic met de belangrijkste types interventies en een overzicht van de personeelsleden in de verDe brandweer in Vlaanderen - 2021 schillende diensten van de Vlaamse 374 341 444 oproepen brandweerzones. 12 437 personeelsleden autopompen

3085 Beroeps 8676 vrijwilligers 676 Administratie

Partnerschappen Coördinatie Bureau Netwerk Brandweer

21 584 branden

159 ziekenwagens

215 185

ziekenwagen

22 985 Wespen

24 318

storm & overstroming

Meer informatie: brandweer@vvsg.be

185

Ladderwagens/elevatoren

57 372

Andere

208

tankwagens

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

VUURWERKCAMPAGNE 2021 Het thema “eindejaarsvuurwerk” blijft helaas elk jaar actueel. In 2020 staken we een preventiefilmpje rond de risico’s van vuurwerk in elkaar. Met enkele minimale aanpassingen werd onze brandweerman-met-hond in 2021 opnieuw het gezicht van de eindejaarscampagne die waarschuwde voor de gevaren van vuurwerk. Het filmpje werd gedeeld door alle zones en massaal bekeken op sociale media. Rob en Charlie in actie zien? Laat je leiden door de QR-code.

DAG VAN DE BRANDWEER - LET’S STICK TOGETHER Op 4 mei vieren de hulpverleningszones de Dag van de Brandweer. Omdat in 2020 en 2021 het familiegevoel dat zo kenmerkend is aan elke post en elke interventieploeg zo sterk onder druk had gestaan, was het de wens van de zonecommandanten om deze dag in het teken te plaatsen van dit familiegevoel. De creatieve geesten van de communicatoren vertaalden dit thema naar: ‘We blijven bij elkaar, we plakken aan elkaar, we houden elkaar bijeen’. Alle personeelsleden kregen op 4 mei een magneetje in of op hun lockers met de tekst ‘Let’s stick together’ als attentie. Een ploeg met een ladderwagen plakte - met Postits - een grote vlam op een raam en een verbindend filmpje werd losgelaten op onze brandweercommunity en het ruime publiek. Het filmpje werd meer dan 250.000 keer bekeken, waarvan 2.329 keer op het eigen YouTube-kanaal van Netwerk Brandweer. We laten je graag nog eens meegenieten van het filmpje:

KORTOM Netwerk Brandweer biedt voor het 4de jaar op rij aan alle leden van het Netwerk Communicatie het lidmaatschap van Kortom aan. Zo krijgt elke communicatiemedewerker de mogelijkheid om zich in de loop van het jaar bij te scholen en ervaringen uit te wisselen met andere professionals uit verschillende sectoren.

CAMPAGNES VAN FOD BINNENLANDSE ZAKEN EN ALGEMENE DIRECTIE VEILIGHEID EN PREVENTIE

Soms is vuur niet jouw grootste risico.

Dit jaar werden twee preventiecampagnes gelanceerd die betrekking hebben op de veiligheid en gezondheid van het personeel van hulpverleningszones. Communicatiecampagnes FOD Binnenlandse Zaken rond hygiëne, conditie en agressie ‘Soms is vuur niet jouw grootste risico’ In 2021 is een drieledige sensibiliseringscampagnes voor brandweermensen uitgewerkt en gelanceerd door FOD Binnenlandse Zaken. De voorbereidingen van deze drie campagnes gebeurden in goede samenwerking tussen FOD Binnenlandse Zaken en de brandweer. Door de goede coördinatie en synchronisatie tussen IBZ en Netwerk Brandweer waren ook de lancering en de impact van de campagnes optimaal. Bij het onderdeel ‘agressie’ werd vooral het accent gelegd op ‘meld agressie’. In de aanloop naar dit onderdeel van deze campagnes bekeken de hulpverleningszones kritisch hoe ze hun eigen agressiemeldingen registreren en behandelen. De campagne was dan ook het uitgelezen moment om die procedures aan te passen waar nodig. Voor het onderdeel ‘conditie’ werd de Belgische Olympische atleet Bashir Abdi ingeschakeld. Bashir kwam op zesjarige leeftijd aan in ons land als Somalische vluchteling en begon te lopen op zestienjarige leeftijd. Sindsdien heeft hij al een lange weg afgelegd (letterlijk en figuurlijk). Bekijk hier één van de campagnefilmpjes.

Soms is vuur n t jouw grootste ie risi

HOE GA JE OM MET SCHADELIJKE STOFFEN? Volg de procedures om je outfits en materiaal schoon te houden.

Zorg ervoor dat je geen schadelijke stoffen meeneemt naar de kazerne of naar huis.

co.

Breng je omgeving en jezelf niet in gevaar. Alle veiligheidstips op www.civieleveiligheid.be/nl/risicos

HOE GA JE OM ME Bekijk eerst of de situatie veilig is vóór je actie onderneemt.

T AGRESSIE?

Meld verbale of fysiek e agressie altijd bij de preventieadviseur. Die is er voor jou.

Breng je omgeving en jezelf niet in gevaa r. Alle veiligheidstips op www.civielevei ligheid.be/nl/risicos

Soms is vuur niet . jouw grootste risico

LEVENSSTIJL? HEB JE EEN GEZONDE EN AAN. WE WERKEN ER SAM Je zone biedt je Motiveer jezelf en heden om aan je jk. Je gezondheid is belangri Hou ze op peil voor jezelf en voor je collega’s.

je collega’s. Train eventueel samen.

niet in gevaar. Breng je omgeving en jezelf cos ivieleveiligheid.be/nl/risi Alle veiligheidstips op www.c

Zorg voor elkaar en moedig collega’s aan om de procedures te volgen.

mogelijk conditie te werken.

Vraag steun bij een vertrouwenspersoo n, de preventieadviseur of een leidinggevende.

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Campagnes van de Algemene Directie Veiligheid en Preventie en de Federale Overheidsdienst als preventie tegen agressie Eveneens in 2021 werd de campagne opgezet om de aangifte en de preventie van agressie tegen hulpverleners te stimuleren. De Algemene Directie Veiligheid en Preventie werkte een externe campagne uit met de preventieboodschap ‘Respect voor hulpverleners’. Elke beroepsgroep (politie, treinbestuurders, gemeentewachten, brandweer …) kon de campagne aanpassen aan de eigen werking.

FICTIEREEKS ‘ONDER VUUR’ 2021 was ook het jaar van de populaire fictiereeks “Onder Vuur”. Deze televisiereeks zette de brandweer in de spotlights. De opnames vonden plaats in Hulpverleningszone 1 in een fictieve brandweerpost. Hulpverleningszone Zone 1 zorgde voor een spoedcursus brandbestrijding, technische hulpverlening, werken op hoogte, handelingen van ambulanciers … en alle dagelijks werkzaamheden in een kazerne.

Hulpverleningszone Taxandria

Brandweerzone Vlaamse Ardennen

Brandweer zone Antwerpen - Foto Jan Dirkx

Brandweer zone Antwerpen

FEU

(Federation of EUropean fire officers) Netwerk Brandweer is lid bij FEU. De FEU is een onafhankelijk professioneel netwerk van 24 Europese brandweerorganisaties, waarvan de leden ervaren professionals zijn die verantwoordelijk zijn voor het strategisch management van brandweerdiensten (bij ons vergelijkbaar met de hulpverleningszones) op gemeentelijk, regionaal of nationaal niveau. Het doel van de FEU is om de (brand)veiligheid te verbeteren door kennis en expertise te delen. België is aanwezig in het netwerk met drie afgevaardigde zonecommandanten. Netwerk Brandweer is lid van FEU en vaardigt twee zonecommandanten af.

Brandweer Zone Centrum

In 2021 is de werking van FEU aangepast naar drie focuspunten: • The Voice: FEU wil het contactpunt worden van alle Europese brandweerdiensten als het over organisatie, management en strategie van de brandweer gaat. De nadruk ligt daar op leiderschap. • Leadership/officer Development Program: Dit programma biedt officieren de mogelijkheid om Brandweer Zone Centrum

Brandweer Zone Centrum

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Brandweercongres 2021 deskundige kennis op te doen over actuele onderwerpen die relevant zijn voor de brandweer in Europa, en om leiderschaps- en communicatieve vaardigheden verder te ontwikkelen. Dit programma start voor de eerste maal in maart 2021. • Exchange of Experts & Knowledge: De FEU heeft tot doel contact te leggen met beroepsbrandweeren reddingswerkers in Europa om beste praktijken uit te wisselen en samen te werken met andere internationale partners, in initiatieven / projecten die de FEU en de openbare veiligheid in Europa ten goede komen. Meer informatie over FEU? Ga naar https://f-e-u.org.

ORGANISATIE FEU CONGRES Het FEU congres werd in 2021 door de brandweerzone Centrum georganiseerd. Gent was gaststad voor brandweermensen en -organisaties uit heel Europa. Thema’s als duurzaamheid en de toekomstvisie voor de brandweer kwamen aan bod. Maar ook leiderschap en het Officer Development Program (ODP) werden besproken op het congres. Netwerk Brandweer was trotse sponsor van dit congres.

Zoals de voorgaande jaren organiseerden Netwerk Brandweer en BrandweerVereniging Vlaanderen (BVV) het Brandweercongres. Voor het eerst werd het congres gehouden te Weelde waar ook het nieuwe brandweermuseum “het Brandweerdepot” zich bevindt. Er werd voor deze editie geopteerd voor een hybride evenement waar bezoekers zowel virtueel als fysiek konden aanwezig zijn. Het brandweercongres lokte op die manier meer dan 3.000 bezoekers, waarvan zo’n 60 procent brandweervrijwilligers. De digitale vorm biedt de mogelijkheid om het congres ook uitgesteld te volgen, op een tijdstip dat de deelnemers het beste past. Dat is een belangrijke troef van de hybride formule. We bekijken dan ook of we die ook de komende jaren verder moeten aanhouden, zelfs als het na het uitdoven van de pandemie hopelijk niet meer moét. We vroegen de deelnemers om na het congres een tevredenheidsenquête in te vullen. Ongeveer 10 procent, zo’n 300 brandweermensen, nam de tijd om feedback te geven. Zeven op de tien deelnemers gaven aan de sessies goed en interessant te vinden, 90 procent volgde de workshops individueel.

Brandweercongres 2021

Fireforum Awards In 2021 deed ook “ Het Burgemeestersprogramma” zijn intrede. Op vrijdag, de eerste dag van het congres, werd er speciaal voor de burgemeester een programma opgesteld. Er werd gesproken over de toekomst van de drinkwatervoorziening en wat de impact hiervan kon betekenen voor de brandweer en de lokale besturen. Met een aantal federale parlementsleden werd in debat gegaan in hoeverre Vlaanderen klaar was voor een catastrofe zoals de waterbom in Wallonië. De dag werd afgesloten met de eerste editie van de “burgemeestercup”, een wedstrijd gebaseerd op de fysieke proeven bij de brandweer. Niemand minder dan de eigen uittredende voorzitter van Netwerk Brandweer, Kristof Hendrickx, won de de felbegeerde cup.

Fireforum Awards bekronen mensen of organisaties die zich verdienstelijk maken in de wereld van de brandbestrijding. De prijzen worden toegekend door Fireforum vzw, een afdeling van Agoria. Brandweerzones, architecten-en studiebureau’s, preventieadviseurs, scholen en Jeugdbewegingen, wetenschappelijke Instellingen, organisaties, bedrijven of personen die zich hebben geëngageerd voor een betere brandveiligheid: ze komen allemaal in aanmerking om een project in te dienen voor de Fireforum Awards. Op 18 november 2021 reikte Fireforum vzw al voor de zesde maal de felbegeerde awards uit. De leden van Netwerk Brandweer vielen liefst vijf keer in de prijzen. Bij de winnaars zijn de projecten van de Hulpverleningszone Noord-Limburg (project ‘Vuuravontuur’), de hulpverleningszones Centrum en Fluvia (project ‘Brandanalyse, leren uit brand’), zone Antwerpen (‘Interventieapp ‘INA’). Op een eervolle gedeelde eerste plaats eindigden het Netwerk Brandweer/ VTO (project ‘digitaal leerplatform tijdens coronacrisis’) en de Universiteit van Luik (proefschrift ‘Essais au feu hybrides’).

MEER INFO OP WWW.BRANDWEERCONGRES.BE

Netwerk Brandweer

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

LIFETIME ACHIEVEMENT AWARD VOOR KOLONEL CHRIS ADDIERS Aan het slot van de awardshow werd een Lifetime Achievement Award uitgereikt aan Chris Addiers. Deze welverdiende laureaat startte zijn carrière bij de brandweer in 1980, waar hij zich een groot deel van zijn carrière (vanaf eind jaren ’90) toespitste op het beleid binnen de brandweer. Zo werkte hij een verbeteringsplan uit voor de Antwerpse brandweer, zorgde hij voor de vernieuwing van het wagenpark en voor een personeelsbeleid dat de Antwerpse brandweer de 21ste eeuw in loodste.

Nog een andere mijlpaal in zijn loopbaan startte in 2014, met zijn bijdrage aan de hervorming van de hulpverleningszones en de integratie van de Antwerpse brandweer daarin. Ook die complexe uitdaging heeft Chris met succes afgerond.

Fireforum

Daarnaast introduceerde Chris Addiers ook heel wat innovaties rond brandveiligheid in huis, en spendeerde hij veel tijd en energie aan het bereiken van jongeren. Zijn doel was steeds om het aantal slachtoffers van branden terug te dringen. Als voorzitter van de FEU (Federation of European Fire Officers) zette Chris het thema brandveiligheid bovendien ook nog eens op de Europese agenda. Fireforum

Fireforum

Vrijwilligers: Consortium “toekomst van de vrijwilligers bij de brandweer” De vrijwilliger in de brandweer Coördinatie kol. Koen Bollen, maj. Filiep Dekiere, kpt. Katrien De Maeyer

In 2019 is de binnen Netwerk Brandweer de taskforce “toekomst van de vrijwilligers bij de brandweer” opgericht. Een kerngroep samengesteld uit vrijwillige en beroepsbrandweermensen. Het doel van de taskforce was om de huidige en vooral mogelijks toekomstige uitdagingen mbt de vrijwilligers bij de brandweer in kaart te brengen en voorstellen tot oplossingen uit te werken. Kort na de oprichting van de taskforce is deze stelselmatig uitgebreid naar een consortium met stakeholders en betrokken partners (VVSG, BVV, ReZonWal, VVB, FRCSPB, …). Van 2019 tem 2021 heeft dit consortium onder impuls van Netwerk Brandweer de conclusies en de voorstellen tot oplossing aan IBZ toegelicht en heeft het meerdere malen overleg gehad met zowel kabinet als FOD IBZ. In 2021 heeft IBZ finaal zijn formele engagement gegeven voor het project “vrijwilliger2.0”. In 2022 zullen de werkgroepen de verschillende acties verder uitwerken, concretiseren en implementeren. IBZ zal ook de nodige wetswijzigingen voorbereiden en doorvoeren. Zaken die o.a. aanbod zullen komen zijn het verder aanpassen van de modulaire opleiding, taakdifferentiatie, drempelverlagende maatregelen die de instroom van vrijwilligers ten goede komen, etc. Dit allemaal met behoud van de kwaliteit van de brandweerdienstverlening.

Brandweerzone Vlaamse Ardennen

ACTIVITEITENVERSLAG 2021

Zonecommandant Bert Brugghemans, Overheidsmanager van 2021 Bert Brugghemans, zonecommandant van Brandweer Zone Antwerpen (BZA), werd op 31 januari verkozen tot overheidsmanager van het jaar 2021. De jury prees onder andere zijn strategische visie, zowel op de eigen organisatie, maar evenzeer op de plaats van de hulpdiensten in de maatschappij, zijn capaciteiten als netwerker binnen een sterk gepolitiseerde omgeving en zijn inspirerend leiderschap met veel aandacht voor het welzijn van de eigen medewerkers. Bert Brugghemans draagt deze award graag op aan iedereen in de ‘frontlinie’. Mensen in de afvalophaling, in ziekenhuizen en rusthuizen, aan loketten, in het onderwijs, de ziekenwagens, de brandweer … Hij bedankt iedereen die dagelijks bruggen bouwt tussen de overheid en de burgers.

Podcast “De bevlogen ambtenaar” Geertrui De Cock verzet als extern procesbegeleider en bevlogen coach al 10 jaar bakens bij diverse overheden. Ze neemt je in deze podcast mee naar inspirerende gesprekken. Je krijgt inkijk in wat andere bevlogen ambtenaren drijft. Hoe zij omgaan met de mogelijkheden en beperkingen. Ze geeft je handvatten en concrete tips die jij kunt toepassen in je werk en leven. Wim Van Zele is zonecommandant van Brandweerzone Centrum, Gent en omstreken. Vijf jaar na de brandweerhervorming van 251 brandweerkorpsen in 35 hulpverleningszones. Een verplicht huwelijk waar de brandweer sterker uit komt en de dienstverlening naar de inwoners naar een hoger niveau getild wordt. Een verhaal over samenwerking, respect voor de eigenheid van elke gemeente, omgaan met verandering, leiderschap en kalmte bewaren in tumultueuze tijden. 55

Dit activiteitenverslag is gedrukt op milieuvriendelijk papier. Verantwoordelijke uitgever: Kris Snijckers, Bisschoffsheimlaan 1-8, 1000 Brussel