Primena na standardite za ocenuvawe na u~enicite
6.2.5 Formulirawe na pra{awata kaj pro{irenite esei Pri formuliraweto na pra{awata kaj pro{irenite esei treba da se vodi golema gri`a. Ako celta na esejot e da se oceni sposobnosta za pi{uvawe na u~enicite, treba da se dade i upatstvo sli~no na slednovo: Ponekoga{, lu|eto pi{uvaat samo zaradi zabava. Ova e prilika i za
tebe, da se zabavuva{ pi{uvaj}i. Zamisli si deka si par teniski patiki. So tvojot sopstvenik si pravel razni raboti po sekakvi vremenski uslovi. Sega toj povtorno te zel v race. Raska`i {to ti, kako teniski patiki, misli{ deka }e ti se slu~i. Ka`i {to ~uvstvuva{ za tvojot sopstvenik. Pi{uvaj vo prostorot daden podolu i na slednite dve stranici. (Klaus et al., 1979). Pogledni ja prilo`enata semejna fotografija. Opi{i gi raspolo`e-
nieto i ~uvstvata na fotografijata kako i izrazot na telata na lu|eto. Koristi metafori i sporedbi za da go dade{ opisot (se ocenuva analizata; Nitko & Brookhart, 2005) Pro~itaj gi iska`uvawata na kandidatite A i B dadeni podolu. Na koj
na~in nivnite mislewa se sli~ni? Objasni gi pri~inite za tvoite zaklu~oci. Pretstavi si deka sovetot na u~enicite od tvoeto u~ili{te odlu~il
da podgotvi vremenska kapsula za va{iot klas od srednoto u~ili{te ovaa godina, koja {to treba da bide otvorena podocna na sredbats na klasot po 20 godini. Pokaneti se site u~enici od tvojat klas da dadat sugestii za toa {to tie mislat deka treba da se stavi vo kapsulata. Napi{i esej do sovetot na u~enicite, sugeriraj}i im tri predmeti ili dokumenti {to treba da bidat staveni vo kapsulata i objasnuvaj}i zo{to ti smeta{ deka tie imaat posebna va`nost.
Za ocenuvawe na znaewata na u~enicite, razbiraweto i rasuduvaweto po odreden predmet, potrebno e razli~no upatstvo i struktura. Lynn and Miller (2005) go nudat sledniov sovet za izgotvuvawe esejski pra{awa so koi {to }e se ocenuvaat znaewata i procesite po opredelen predmet: Koristete gi esejskite pra{awa za obrazovnite rezultati koi {to ne
mo`at da se merat na zadovolitelen na~in preku ajtemi od objektiven tip; Izgotvuvajte pra{awa koi {to }e gi baraat sposobnostite specifici-
rani vo obrazovnite standardi (obrazovnite rezultati); Formulirajte go pra{aweto taka {to zada~ata na u~enikot da bide
jasno ka`ana; Navedete go pribli`noto vremensko ograni~uvawe za sekoe esejsko
pra{awe (dokolku ima pove}e od edno); Odbegnuvajte koristewe na pra{awa po izbor (toa ja namaluva
doslednosta me|u ocenuva~ite).
107