31
wel of niet onze banen gaan inpikken. De een zegt dat op korte termijn ruim 40 procent van ons werk net zo goed, of beter, door robots kan worden uitgevoerd. ‘Robots’ is dan een verzamelnaam voor allerlei combinaties van sensoren, kunstmatige intelligentie en mechanica. De ander wijst erop dat, als sommige banen verdwijnen, de mens wel weer iets anders zal vinden om te doen – want zo is het in de geschiedenis altijd gegaan. De waarheid is dat we de robots keihard nodig zullen hebben, en ook al vrij snel. Het grote probleem voor de nabije toekomst is niet te weinig banen, maar te weinig mensen die kunnen werken. Dat komt door de leeftijdsopbouw van onze bevolking. De komende jaren zal de grote geboortegolf van tussen pakweg 1955 en 1970 de arbeidsmarkt verlaten.
Hierdoor zal de beroepsbevolking flink gaan krimpen: met tienduizenden per jaar, vijftien jaar lang. En tegelijkertijd neemt het aantal bejaarden en hoogbejaarden, en dus de kosten van AOW en zorg toe. Dat gaat alleen maar goed als we een beetje haast maken met die robotisering. En we zullen de belastingdruk moeten verleggen van arbeid naar kapitaal, want anders zijn de werkenden straks driekwart van hun inkomen kwijt aan belastingen en premies. Maar dat betekent ook een verschuiving van de belastingdruk van jongeren naar ouderen, en dat is electoraal lastig. „Blijf van
IEDEREEN KAPITALIST
mijn poen af”, hoor ik de achterban van Henk Krol alweer zingen.
Bill Gates, oprichter van Microsoft en een van de rijkste mensen ter wereld, heeft al gepleit voor een robotbelasting. Daarmee zou inderdaad de lastendruk verschuiven van arbeid naar kapitaal, maar daarmee belast je wat je juist wilt bevorderen, dus dat is niet slim. En geld herverdelen via de belastingen is altijd achteraf en daarom nooit de beste oplossing. Beter zou zijn om
niet de opbrengsten van de robots, maar de robots zelf eerlijker te verdelen. Als mensen niet alleen inkomsten uit arbeid hebben, maar ook uit de arbeid van hun robots, dan tikt die loonbelasting minder hard aan. Iedereen zijn eigen robot!
Goed, dat is waarschijnlijk een beetje onpraktisch. Wat je wel kunt doen: zorgen dat iedereen,
Ronald Mulder
dus ook jongeren, vermogen kan opbouwen. Maak het voor flexwerkers en zzp’ers makkelijker om een huis te kopen en een pensioen op te bouwen. Maak het eenvoudiger om werknemers aandelen te geven in het bedrijf waar ze werken. Of, wat radicaler, geef iedereen bij geboorte een startkapitaal.
Ondernemer en econoom. Man van weinig woorden.
Met het begrotingsoverschot van dit jaar kunnen we iedereen die in 2017 geboren wordt een trust fund van 25.000 euro meegeven. Tegen de tijd dat hij en zij 18 worden is dat gegroeid tot een ton.
@ronaldmulder
Niet genoeg om te rentenieren, maar wel genoeg om mee te ondernemen, mee te investeren, een basis te leggen voor een pensioen, een studie van te betalen of een flinke aanbetaling te doen op het eerste huis.
Allemaal strategieën waarmee de arbeider van morgen ook een beetje kapitalist wordt. Het zal nodig zijn. Want op de wat langere termijn, vanaf 2035 ongeveer, zouden banen wel weer eens schaars kunnen worden.
COLUMN
Deskundigen verschillen van mening over de vraag of robots