komiczna scenka, np. „pogotowie ratunkowe” (lekarz usiłuje mierzyć ciśnienie starościnie) lub inscenizacja orki (jeden z uczestników nosi na szyi chomąto).
Wierzenia i zabiegi magiczne Do wierzeń i zabiegów magicznych praktykowanych podczas wesela należały m.in. celowe opóźnianie toku trwania obrzędu weselnego przez związanie rękawów koszuli młodego czy rozłączenie rozwory wozu konnego (Kończyce, Ożanna). Za zdarzenia wróżące nieszczęście i śmierć uchodziły: urwanie się guzika od koszuli pana młodego, upadek obrazu religijnego wiszącego za młodą parą oraz nagłe zgaśniecie świeczek w kościele (Kuryłówka). Powszechnie sądzono również, że deszcz padający w dniu wesela oznaczał, że pani młoda ma życie płaczące93, a kto z młodych pierwszy wyszedł z kościoła po ślubie, ten pierwszy umierał (Jeżowe). Z kolei targanie welonem podczas ślubu i przyłożenie go do nóg młodego oznaczało, że młoda będzie rządzić w małżeństwie: No to ten welon przerzucały, no w końcu któreś mądre było, to ustąpiło94; W Hucinie zaś twierdzono, że kto z młodych po wyjściu z kościoła pierwszy się odezwie, ten przez całe życie, po kłótni małżeńskiej będzie pierwszy zaczynał rozmowę. Po ślubie, przy wychodzeniu z kościoła, goście obsypywali młodych owsem na szczynście95. W progu domu ojcowie wychodzili z chlebem i solą po młodych96 lub też rodzice witali młodych chlebem i wódką (w kieliszku młodej była woda). Młodzi pili, po czym rzucali kieliszki za siebie – ich rozbicie wróżyło szczęście (Brzóza Królewska). W Dąbrówce matka witała młodych słowami: Macie chleba dwoje, dorabiajcie się oboje. Dorabialiście się z nami, dorabiajcie się teraz sami97. Śpiewano wówczas: Nie pij, Kasiu, wódki, wylywoj pod nogi, żeby twoje dzieci mialy proste nogi. Nie pij, Kasiu, wódki, wylywoj za siebie, żeby twoje dzieci wdały się do ciebie98. Następnie siadano do stołów. Jedzeniu obiadu towarzyszyło śpiewanie przyśpiewek: „Niedobra ta kapuścina”, „Jużeś, Kasiu, już niewiasta”.
Pożywienie weselne Do lat 50.-60. XX w. śluby odbywały się rano. Po powrocie z kościoła jako pierwsze spożywano śniadanie – okrągłe bułki drożdżowe krojone w wysokie kromki lepsze, żółciutkie, na jajkach, przysłodzone (Kamionka), buły drożdżowe (Gwoździec), okrągłe ciasto (Stany), krojony kołacz (Żupawa), bochny (Przyłęk). Do picia podawano kawę zbożową z mlekiem i z dodatkiem cykorii. Kromki pieczywa kładziono na przetaku wyłożonym lnianym płótnem lub fartuchami. Serwowano je z dodatkiem masła w osełkach lub masła i sera (umieszany ser – Tarnawiec); po kromki sięgano ręką. Co istotne, zaproszeni goście przynosili ze sobą dodatki do bułki: masło, ser i kawę. Daniem weselnym był pieróg z kaszy, pirogi z kaszy (Cholewiana Góra), pierogi z ka93 94 95 96 97 98
Hucina, KJ, MKL-AE 522/2. Stany, KS, MKL-AE 399/9. Brzóza Królewska, GA, MKL-AE 338/6. Dąbrowica, ChA, MKL-AE, 345/2. Dąbrówka, BS, MKL-AE 345/3. Brzyska Wola, MF, CA, MKL-AE 343/8.
185