bw.ongerijmd succes
11-05-2006
17:08
Pagina 77
Dichters op het podium
van de autonomie van het literaire veld. Beide deelnemers aan de discussie over poëzie en performance blijven hangen in de klassieke animositeit tussen poëzie en publiek die niet veel oplevert, en zeker geen interessante standpunten. Geen van beide dichters doet de eigen zaak goed. Pfeijffer graaft zich in in zijn eigen geprivilegieerde traditie van canonieke poëzie, waarmee hij bij zijn tegenstanders louter meer weerzin oproept voor die poëzie. En Heytze bevestigt met zijn emotionele uithalen naar academici en critici ongewild de literaire hiërarchie waarin zijn soort poëzie niet hoog aangeschreven staat. Hij gooit zijn eigen glazen in. Veel van de dichters die in de afgelopen vijftien jaar gedebuteerd zijn, associëren poëzie evengoed met een podium als met een papieren bundel. Het is te hopen dat zij zich in hun poëzie, in hun houding en in het debat weten te onttrekken aan de verongelijktheid die in de afgelopen jaren dikwijls doorklonk in de uitlatingen van dichters die zich met meer succes op het podium manifesteerden dan in literaire tijdschriften en poëziebundels. Twee ontwikkelingen die zich eenvoudig laten voorspellen, zullen hen daar ongetwijfeld bij gaan helpen. In de eerste plaats zal er in kranten en tijdschriften op den duur een serieuze podiumkritiek ontstaan. Poëziekritiek zoals we die nu kennen, richt zich uitsluitend op de papieren productie. En áls er een keer geschreven wordt over voordracht (bijvoorbeeld naar aanleiding van De Nacht van de Poëzie, waar nooit een poëziecriticus op wordt afgestuurd, maar een journalist), dan blijft de neerslag van de voorgedragen poëzie toch altijd het referentiepunt. ‘Op papier blijft er niet veel van over’ is een (door performers bespot) cliché geworden. Zelfs in Don Cusic’s studie The Poet as Performer, toch een pleidooi voor het serieus nemen van de podiumpoëzie, lezen we dat ‘in the end, the poet will be judged by his poetry and not by his performances’. De ergernis van performers hierover is terecht, temeer daar in de wereld van de podiumpoëzie, door het ontbreken van een serieuze kritische reflectie, de goeden zich niet van de slechten kunnen onderscheiden. Zeker: er zijn poetry slams, waar het publiek bepaalt welke deelnemer de beste was, maar het winnen van een publieksprijs is toch wat anders dan waardering van vakmensen. Die vakmensen zullen zich gaan melden, en de kranten gaan er plaats voor vrijmaken, náást de bundelrecensies zoals we die nu kennen – in het hoofdstuk Buitengewesten en grensgebieden kom ik hierop terug. Ook valt te voorzien dat een van de prijzen voor poëzie-performance (zoals 77