3.1. ΓΔΜΘΙΑ Θςσοπικά η ππύση εμυάνιςη σοτ σοτπιςμοό τπαίθποτ και σοτ αγποσοτπιςμοό σοποθεσείσαι σο 19ο αιύνα, ϋσαν ο σϋσε αςσικϋρ πληθτςμϋρ ππαγμασοποιοόςε εκδπομέρ με σοτρ ασμοκίνησοτρ ςιδηπϋδπομοτρ. μψρ η εμυάνιςη σοτ αγποσοτπιςμοό ψρ ειδική μοπυή σοτπιςμοό σοποθεσείσαι ςση δεκαεσία σοτ 1960, ϋσαν ςσιρ Ζ.Ο.Α. παποτςιάζεσαι η σοτπιςσική δπαςσηπιϋσησα “Farm and Ranch hospitality” με σιρ παπαλλαγέρ σοτ γεψπγικοό σοτπιςμοό “Farm / ranch based tourism” και σοτ αγποσικοό σοτπιςμοό “Hotel / resort based tourism”. (32) (33) Ρσην Δτπψπαική Ένψςη , σα σελετσαία φπϋνια, έφοτν τιοθεσηθεί μονσέλα ανάπστξηρ σοτ αγποσικοό φύποτ ποτ ενιςφόοτν σο αγποσικϋ ειςϋδημα, σην πεπιυεπειακή ανάπστξη, σην πποςσαςία σοτ πεπιβάλλονσορ και σην ποιϋσησα σηρ ζψήρ. Ατσϋ μποπεί να θεψπηθεί ϋσι ήσαν σο αποσέλεςμα σηρ ατξανϋμενηρ σοτπιςσικήρ ζήσηςηρ, σηρ διαυοποποίηςηρ και σοτ εμπλοτσιςμοό σοτ σοτπιςσικοό πποωονσορ. Ρσην κασεόθτνςη ατσή ςτνέβαλε και η νέα σοτπιςσική σάςη για ολιγοήμεπερ διακοπέρ (short breaks), αλλά πεπιςςϋσεπψν σμημάσψν ςση διάπκεια σοτ έσοτρ, η οποία πποςέυεπε ςσιρ αγποσικέρ πεπιοφέρ ετκαιπίερ για αξιοποίηςη σψν σοπικύν πϋπψν και για δημιοτπγία νέψν οικονομικύν δπαςσηπιοσήσψν. (34) Ζ διεθνήρ εμπειπία, ϋπψρ έφει κασαγπαυεί απϋ σο 1950 και μεσά, ςσιρ φύπερ Γαλλία, Θσαλία, Αγγλία, Θπλανδία, Δανία, Γεπμανία, Βέλγιο, Ξλλανδία, Θςπαήλ, ΖΟΑ και Ιαναδά, δείφνει ϋσι σο ππϋστπο σοτ αγποσοτπιςμοό ποικίλει ψρ ππορ ση μοπυή και σο βαθμϋ ανάπστξήρ σοτ. Ατσϋ εξαπσάσαι απϋ σιρ ιδιαισεπϋσησερ κάθε φύπαρ, σην οικονομική δομή, ση μεγάλη ή μικπή εκμεσάλλετςη ςσο αγπϋκσημα, σο βαθμϋ ανάπστξηρ σοτ ςτνεσαιπιςσικοό κινήμασορ, ση γεψπγική παπαγψγή, σην σοπική επιφειπημασικϋσησα, σο αγποσικϋ ειςϋδημα, σο βαθμϋ σψν πεπιυεπειακύν ανιςοσήσψν (35)
ΔΘΑΤΞΠΔΡ ΙΑΘ ΞΛΞΘΞΖΔΡ ΛΔΑΝΣ ΧΜ ΥΧΠΧΜ Απϋ φύπα ςε φύπα ο αγποσοτπιςμμϋρ ευαπμϋζεσαι ςσην ππάξη κασά διαυοπεσικϋ σπϋπο και οι παπάγονσερ ποτ σον πποςδιοπίζοτν ςφεσίζονσαι άμεςα: (36)
•Λε σο μέγεθορ σηρ αγποσικήρ εκμεσάλλετςηρ. •Λε σο είδορ σψν απαισήςεψν και σψν πποςδοκιύν σψν επιςκεπσύν. •Λε ση δτνασϋσησα παποφήρ άλλψν τπηπεςιύν ήπιοτ ή εναλλακσικοό σοτπιςμοό. •Λε σην πολισιςσική παπάδοςη σηρ φύπαρ ή σηρ ςτγκεκπιμένηρ πεπιοφήρ. •Λε σο ςτνολικϋ επίπεδο σοτπιςσικήρ τποδομήρ και δπαςσηπιϋσησαρ. Οαπά σο πλήθορ σψν διαυοπεσικύν εκδοφύν ευαπμογήρ σοτ αγποσοτπιςμοό ςσιρ φύπερ σηρ Δτπύπηρ και σηρ Αμεπικήρ, διαπιςσύνεσαι ϋσι οπιςμένα φαπακσηπιςσικά είναι κοινά για ϋλερ σιρ φύπερ, ϋπψρ σα εξήρ: (37) •Ξι αγποσοτπιςσικέρ δπαςσηπιϋσησερ αναπσόςςονσαι απϋ αγπϋσερ ή ομάδερ αγποσύν. •Ξι παπεφϋμενερ τπηπεςίερ δεν αυοποόν μϋνο ςσην παποφή ςσέγηρ και σπουήρ αλλά ππιλαμβάνοτν πεπιηγήςειρ ςε πολισιςσικά μνημεία και ςσον αγποσικϋ φύπο. •α παπεφϋμενα είδη διασπουήρ είναι πποωϋνσα σηρ σοπικήρ αγποσικήρ παπαγψγήρ. •α πποςυεπϋμενα ςσην σοπική αγοπά είδη λαωκήρ σέφνηρ παπάγονσαι απο σην σοπική αγποβιοσεφνία. Ξ ΑΓΠΞΞΣΠΘΡΛΞΡ ΧΡ ΛΔΡΞ ΑΜΑΕΧΞΓΞΜΖΡΖΡ ΛΘΙΠΧΜ ΞΘΙΘΡΛΧΜ
(32) Ρυακιανάκηρ Λ., 2000: 49. (33) Έξαπφορ Γ., Ιαπαγιάννηρ Ρσ., 2004: 142-176. (34) Swarbrooke – Horner, 1999. (35) Κογοθέσηρ Λ., 1988. (36) Alexander N., Mc Kenna Angela, 1998. (37) Journal of Ecotourism, 2003.
ΔΜΞΖΑ 3: ΔΣΠΧΟΖ
22