Duchowość małżeńska
Projekt Misterogrande (wł. Wielka Tajemnica) to inicjatywa zrzeszająca małżonków, którzy pragną dzielić się swoim sakramentem z innymi. Proponując narzędzia duszpasterskie, takie jak rekolekcje weekendowe „Oto Oblubieniec” czy kurs dla małżeństw „Zaślubieni Jezusowi”, ułatwia małżonkom zrozumienie natury ich sakramentu oraz pomaga w dzieleniu się owocami działania Ducha Świętego ze wszystkimi. Więcej informacji na stronie: misterogrande.pl ISBN 978-83-949052-2-4
Tytuł jest dostępny na stronie sklep.misterogrande.pl
9 788394 905224 >
Aby byli jedno
Ksiądz Renzo Bonetti to niezwykły kapłan, którego cechują bogate doświadczenie duszpasterskie i niezwykła miłość wobec małżonków. Ksiądz Bonetti był rektorem seminarium diecezjalnego, konsultantem Papieskiej Rady ds. Rodziny, a także proboszczem największej parafii Diecezji Werońskiej. Obecnie jest duszpasterzem Projektu Misterogrande.
Renzo Bonetti
„Aby byli jedno” to wezwanie do jedności, które tak mocno brzmi w Arcykapłańskiej modlitwie Jezusa tuż przed Jego męką. Jedność zawsze jest owocem działania Ducha Świętego, który potrafi zjednoczyć małżonków, rodzinę, parafię i cały Kościół. W książce księdza Renzo Bonettiego znajdziemy serię rozmyślań na temat podobieństwa sakramentów małżeństwa i Eucharystii, wezwania do jedności męża i żony, a przez nich i za ich pośrednictwem – do jedności całego Kościoła.
Renzo Bonetti
Aby byli jedno Duchowość małżeńska
Renzo Bonetti
Aby byli jedno
Przekład z języka włoskiego Agata Mleczko
Od tłumacza
Tytuł oryginału Corpo dato per amore Copyright © Renzo Bonetti All rights reserved. Copyright © for the Polish translation by dr Agata Mleczko Copyright © for the Polish edition by Wydawnictwo Null & Full sp. z o.o. Projekt okładki Jarosław Danielak | Ad Fontes Ilustracja na okładce Fra Angelico, Zaślubiny Marii, Bazylika San Marco, Florencja, Włochy Konsultacja bibliograficzna O. dr Damian Mrugalski OP Konsultacja naukowa ks. dr Przemysław Kwiatkowski Redakcja i korekta dr Natalia Kaśków Skład i łamanie Ad Fontes ISBN 978-83-949052-2-4 Wydanie pierwsze
Medytacje o sakramencie małżeństwa i Eucharystii to niezwykła lektura. Z każdego rozdziału przebija entuzjazm autora i jego zachwyt małżonkami, którzy są obrazem miłości trynitarnej w świecie. Ksiądz Renzo Bonetti odsłania przed nami prawdziwe skarby duchowości małżeńskiej i zachęca wszystkich czytelników do cierpliwego zgłębiania bogactwa obydwu sakramentów. Regularna modlitwa, adoracja Najświętszego Sakramentu, pocałunki i przytulanie współmałżonka – wszystko przeplata się w śpiewaniu hymnu pochwalnego naszemu Stwórcy. Włoski oryginał książki powstał jako zapis katechez głoszonych przez Don Renzo do małżeństw, stąd forma tekstu jest zbliżona do języka mówionego. To pierwsze wyzwanie dla tłumacza. Drugie to specyfika włoskiego Kościoła i niektórych zwyczajów, obcych polskiemu czytelnikowi, a opisywanych na kartach dzieła. Trzecie to ekspresywny i niezwykle żywiołowy styl mówienia Don Renzo, który w słowie pisanym znalazł wyraz w licznych wykrzyknikach. Tej książki nie warto czytać szybko. Raczej powinna być przyswajana po kawałku. Wraz z czasem poświęconym na refleksję i głęboką modlitwę będzie przemieniać nasze serca, nasze relacje, nasze małżeństwo i przeżywanie Eucharystii. „Aby byli jedno” to cel, do którego zmierza każda para małżeńska, każdy kapłan, wspólnota i cały Kościół. Niech ta lektura będzie pomocą w drodze ku świętości. 5
Renzo Bonetti
Aby byli jedno
Przekład z języka włoskiego Agata Mleczko
1
Dwie historie miłosne
W pierwszej medytacji autor podejmuje rozważania na temat niezwykłego związku między sakramentem małżeństwa a Eucharystią. Przysięga małżeńska i obietnica Boga to dwie historie miłosne, przeplatające się nawzajem.
EUCHARYSTIA Obietnica w historii miłości Boga do swojego ludu MAŁŻEŃSTWO Przysięga w historii miłości dwóch ludzi
7
Od tłumacza
Tytuł oryginału Corpo dato per amore Copyright © Renzo Bonetti All rights reserved. Copyright © for the Polish translation by dr Agata Mleczko Copyright © for the Polish edition by Wydawnictwo Null & Full sp. z o.o. Projekt okładki Jarosław Danielak | Ad Fontes Ilustracja na okładce Fra Angelico, Zaślubiny Marii, Bazylika San Marco, Florencja, Włochy Konsultacja bibliograficzna O. dr Damian Mrugalski OP Konsultacja naukowa ks. dr Przemysław Kwiatkowski Redakcja i korekta dr Natalia Kaśków Skład i łamanie Ad Fontes ISBN 978-83-949052-2-4 Wydanie pierwsze
Medytacje o sakramencie małżeństwa i Eucharystii to niezwykła lektura. Z każdego rozdziału przebija entuzjazm autora i jego zachwyt małżonkami, którzy są obrazem miłości trynitarnej w świecie. Ksiądz Renzo Bonetti odsłania przed nami prawdziwe skarby duchowości małżeńskiej i zachęca wszystkich czytelników do cierpliwego zgłębiania bogactwa obydwu sakramentów. Regularna modlitwa, adoracja Najświętszego Sakramentu, pocałunki i przytulanie współmałżonka – wszystko przeplata się w śpiewaniu hymnu pochwalnego naszemu Stwórcy. Włoski oryginał książki powstał jako zapis katechez głoszonych przez Don Renzo do małżeństw, stąd forma tekstu jest zbliżona do języka mówionego. To pierwsze wyzwanie dla tłumacza. Drugie to specyfika włoskiego Kościoła i niektórych zwyczajów, obcych polskiemu czytelnikowi, a opisywanych na kartach dzieła. Trzecie to ekspresywny i niezwykle żywiołowy styl mówienia Don Renzo, który w słowie pisanym znalazł wyraz w licznych wykrzyknikach. Tej książki nie warto czytać szybko. Raczej powinna być przyswajana po kawałku. Wraz z czasem poświęconym na refleksję i głęboką modlitwę będzie przemieniać nasze serca, nasze relacje, nasze małżeństwo i przeżywanie Eucharystii. „Aby byli jedno” to cel, do którego zmierza każda para małżeńska, każdy kapłan, wspólnota i cały Kościół. Niech ta lektura będzie pomocą w drodze ku świętości. 5
1
Dwie historie miłosne
W pierwszej medytacji autor podejmuje rozważania na temat niezwykłego związku między sakramentem małżeństwa a Eucharystią. Przysięga małżeńska i obietnica Boga to dwie historie miłosne, przeplatające się nawzajem.
EUCHARYSTIA Obietnica w historii miłości Boga do swojego ludu MAŁŻEŃSTWO Przysięga w historii miłości dwóch ludzi
7
Mężczyzna i kobieta – Bóg i ludzkość
Dlatego w niniejszej książce nie tylko nie zabraknie połączeń
Podczas rozważania związku Eucharystii i małżeństwa, kiedy próbujemy zgłębić to niezwykłe bogactwo, od razu rozumiemy, że mamy do czynienia z dwiema historiami miłosnymi. Z jednej strony mamy kobietę i mężczyznę, żonę i męża, a z drugiej historię miłości Boga do ludzkości. W obu obecna jest obietnica. W przypadku pary małżeńskiej młodzi przysięgają sobie oddać siebie w całości, być na zawsze bezinteresownym darem z siebie. Z kolei Bóg daje nadzwyczajną, jedyną w swoim rodzaju obietnicę ofiarowania swojego Ciała z miłości, a Jego celem jest ścisłe zjednoczenie z każdym człowiekiem.
między Eucharystią a małżeństwem, lecz także spróbujemy zrobić coś więcej: zrealizujemy zachętę papieża do zgłębiania relacji dwóch sakramentów, co jest „szczególną koniecznością naszych czasów”! W pierwszym rozdziale, poprzez analizę relacji mężczyzny i kobiety, zbliżymy się do tajemnicy eucharystycznej. Z drugiej strony pozwolimy się prowadzić tajemnicy oblubieńczej zawartej w Eucharystii, która rzuci światło na relację kobiety i mężczyzny. A zatem rzeczywistość małżeńska rozjaśni rzeczywistość oblubieńczą Eucharystii i na odwrót: rzeczywistość oblubieńcza Eucharystii pomoże wziąć pod lupę życie pary małżeńskiej, odkrywając najgłębsze boskie tajemnice i cały swój splendor.
W adhortacji posynodalnej papieża Benedykta XVI znajdujemy zaskakującą zachętę: „Koniecznością szczególną naszych czasów jest pogłębienie tego związku [między Eucharystią a małżeństwem]” (Benedykt XVI, 2007, 27). Z dużym zaskoczeniem odkryłem, że zgłębianie tego zagadnienia jest „koniecznością naszych czasów”, i od razu zadałem sobie pytanie dlaczego. Chciałbym zrozumieć, dlaczego zgłębianie tego tematu wraz z małżeństwami jest tak istotne. Papież wyjaśnia dalej: „Eucharystia, sakrament miłości, ukazuje szczególny związek z miłością między mężczyzną i kobietą, którzy są złączeni małżeństwem” (Benedykt XVI, 2007, 27), i dalej: „Papież Jan Paweł II wielokrotnie potwierdzał oblubieńczy charakter Eucharystii i jej szczególny związek z sakramentem małżeństwa: «Eucharystia jest sakramentem naszego Odkupienia. Jest sakramentem Oblubieńca i Oblubienicy»” (Benedykt XVI, 2007, 27).
Przewodnikiem w naszych rozważaniach będzie list napisany przez Benedykta XVI, kiedy był prefektem Kongregacji Nauki Wiary. W Liście do Biskupów Kościoła Katolickiego o współdziałaniu mężczyzny i kobiety w Kościele i świecie pisze tak: „Pojęcia małżonka i małżonki albo też przymierza, przez które wyraża się dynamika zbawienia, choć mają ewidentnie wymiar metaforyczny, przedstawiają więcej niż tylko proste metafory. Te małżeńskie wyrażenia dotykają samej natury relacji, jaką Bóg stworzył ze swoim ludem, nawet jeśli ta relacja jest głębsza od tego, co można przeżyć w ludzkim doświadczeniu małżeńskim” (Ratzinger, 2004, 9). Jeszcze jako kardynał uważał, że jeśli chcemy głębiej zrozumieć naturę naszej relacji z Bogiem, musimy wrócić do języka oblubieńczego. Kierując się tą przesłanką, przyjmując papieską optykę, przyjrzymy się bliżej dwóm miłosnym historiom, które chcemy porównać.
8
9
Mężczyzna i kobieta – Bóg i ludzkość
Dlatego w niniejszej książce nie tylko nie zabraknie połączeń
Podczas rozważania związku Eucharystii i małżeństwa, kiedy próbujemy zgłębić to niezwykłe bogactwo, od razu rozumiemy, że mamy do czynienia z dwiema historiami miłosnymi. Z jednej strony mamy kobietę i mężczyznę, żonę i męża, a z drugiej historię miłości Boga do ludzkości. W obu obecna jest obietnica. W przypadku pary małżeńskiej młodzi przysięgają sobie oddać siebie w całości, być na zawsze bezinteresownym darem z siebie. Z kolei Bóg daje nadzwyczajną, jedyną w swoim rodzaju obietnicę ofiarowania swojego Ciała z miłości, a Jego celem jest ścisłe zjednoczenie z każdym człowiekiem.
między Eucharystią a małżeństwem, lecz także spróbujemy zrobić coś więcej: zrealizujemy zachętę papieża do zgłębiania relacji dwóch sakramentów, co jest „szczególną koniecznością naszych czasów”! W pierwszym rozdziale, poprzez analizę relacji mężczyzny i kobiety, zbliżymy się do tajemnicy eucharystycznej. Z drugiej strony pozwolimy się prowadzić tajemnicy oblubieńczej zawartej w Eucharystii, która rzuci światło na relację kobiety i mężczyzny. A zatem rzeczywistość małżeńska rozjaśni rzeczywistość oblubieńczą Eucharystii i na odwrót: rzeczywistość oblubieńcza Eucharystii pomoże wziąć pod lupę życie pary małżeńskiej, odkrywając najgłębsze boskie tajemnice i cały swój splendor.
W adhortacji posynodalnej papieża Benedykta XVI znajdujemy zaskakującą zachętę: „Koniecznością szczególną naszych czasów jest pogłębienie tego związku [między Eucharystią a małżeństwem]” (Benedykt XVI, 2007, 27). Z dużym zaskoczeniem odkryłem, że zgłębianie tego zagadnienia jest „koniecznością naszych czasów”, i od razu zadałem sobie pytanie dlaczego. Chciałbym zrozumieć, dlaczego zgłębianie tego tematu wraz z małżeństwami jest tak istotne. Papież wyjaśnia dalej: „Eucharystia, sakrament miłości, ukazuje szczególny związek z miłością między mężczyzną i kobietą, którzy są złączeni małżeństwem” (Benedykt XVI, 2007, 27), i dalej: „Papież Jan Paweł II wielokrotnie potwierdzał oblubieńczy charakter Eucharystii i jej szczególny związek z sakramentem małżeństwa: «Eucharystia jest sakramentem naszego Odkupienia. Jest sakramentem Oblubieńca i Oblubienicy»” (Benedykt XVI, 2007, 27).
Przewodnikiem w naszych rozważaniach będzie list napisany przez Benedykta XVI, kiedy był prefektem Kongregacji Nauki Wiary. W Liście do Biskupów Kościoła Katolickiego o współdziałaniu mężczyzny i kobiety w Kościele i świecie pisze tak: „Pojęcia małżonka i małżonki albo też przymierza, przez które wyraża się dynamika zbawienia, choć mają ewidentnie wymiar metaforyczny, przedstawiają więcej niż tylko proste metafory. Te małżeńskie wyrażenia dotykają samej natury relacji, jaką Bóg stworzył ze swoim ludem, nawet jeśli ta relacja jest głębsza od tego, co można przeżyć w ludzkim doświadczeniu małżeńskim” (Ratzinger, 2004, 9). Jeszcze jako kardynał uważał, że jeśli chcemy głębiej zrozumieć naturę naszej relacji z Bogiem, musimy wrócić do języka oblubieńczego. Kierując się tą przesłanką, przyjmując papieską optykę, przyjrzymy się bliżej dwóm miłosnym historiom, które chcemy porównać.
8
9
Mężczyzna i kobieta: etapy rozwoju relacji Rozpocznijmy od analizy pierwszej historii miłosnej, od alfabetu ludzkich relacji, historii, która jest dobrze znana każdej parze, aby następnie, przechodząc przez różne jej etapy, zobaczyć w jaki sposób dochodzimy do punktu niezwykłej obietnicy. Pierwszy etap to wybór: wybieram tego mężczyznę, którego pragnę mieć obok siebie, wybieram tę kobietę, aby była ze mną. Wybrałem: Ona jest moja; On jest mój i chcę, aby został moim mężem i był nim do końca życia. Oczywiście wybór był poprzedzony spotkaniami, wzajemnym poznawaniem się, stopniowym zbliżaniem się do siebie, ale w końcu każdy musiał podjąć decyzję (To on; To ona). Tą decyzją każdy następnie podzielił się ze swoim wybrankiem lub swoją wybranką. Drugi etap to rozwój relacji: wzloty i upadki, odejścia i powroty, trudności nie do pokonania, ryzyko i suspens, momenty, gdy jesteśmy o krok od zerwania. Każda para przechodziła w swoim życiu podobne zdarzenia. Każda para może opowiedzieć swoją historię, która doprowadziła ją od chwili poznania do dnia zaślubin. Trzeci etap relacji to stopniowe odkrywanie chęci, aby oddać się drugiej osobie w całości: ciałem i duszą. W zakochanych powoli dojrzewa pragnienie, aby bez żadnych ograniczeń i oporów oddać się całkowicie sobie nawzajem. Bez żadnych zasłon, bez zatrzymywania jakiejś części dla siebie pragną stać się całkowitym darem dla drugiej osoby. Opisane pragnienie narasta stopniowo, powodując napięcie. Wielu zakochanych odczuwa je jako wewnętrzny przymus. Tak samo silny może być impuls do zjednoczenia na poziomie 10
emocji, ale czy to w przypadku zjednoczenia fizycznego, czy emocjonalnego pragnienie zawsze domaga się konkretnych decyzji. Młodzi zaczynają liczyć dni: Kiedy będziemy mogli zamieszkać razem?; Kiedy nie będziemy musieli wracać każdy do swojego domu wieczorem, tylko będziemy mogli zawsze być razem, bez przeszkód i ograniczeń? W końcu pragnienie przybiera kształt przysięgi: Biorę ciebie za żonę; Biorę ciebie za męża i ślubuję ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz to, że cię nie opuszczę aż do śmierci. Pragnę się złączyć z tobą, aby stanowić jedno ciało. Oto daję ci moje ciało, aby powiedzieć ci, jak bardzo cię kocham! W dużym skrócie tak wygląda historia miłosna dwojga ludzi, którzy dochodzą do momentu oddania się sobie nawzajem: To jest moje ciało, to jest moje życie, pragnę je dzielić z tobą!
Gorące pragnienie Boga Przyjrzyjmy się teraz historii miłości Boga do ludzkości. W świetle historii kobiety i mężczyzny, która znajduje swój wyraz we wzajemnym oddaniu siebie z miłości, spójrzmy na Eucharystię w podobny sposób. To historia Boga kochającego ludzkość, kochającego swoją wspólnotę – oblubienicę. Zamiast przywoływać początek historii miłości Boga do ludzkości, chciałbym, aby naszym punktem wyjścia była Eucharystia, a raczej jedno z wyrażeń, które mnie od dłuższego czasu fascynuje swoją intensywnością. Rzuca ono światło na moment całkowitego daru z siebie. Łukasz we fragmencie Ewangelii opisującym ustanowienie Eucharystii w doskonały sposób uchwycił znaczenie 11
Mężczyzna i kobieta: etapy rozwoju relacji Rozpocznijmy od analizy pierwszej historii miłosnej, od alfabetu ludzkich relacji, historii, która jest dobrze znana każdej parze, aby następnie, przechodząc przez różne jej etapy, zobaczyć w jaki sposób dochodzimy do punktu niezwykłej obietnicy. Pierwszy etap to wybór: wybieram tego mężczyznę, którego pragnę mieć obok siebie, wybieram tę kobietę, aby była ze mną. Wybrałem: Ona jest moja; On jest mój i chcę, aby został moim mężem i był nim do końca życia. Oczywiście wybór był poprzedzony spotkaniami, wzajemnym poznawaniem się, stopniowym zbliżaniem się do siebie, ale w końcu każdy musiał podjąć decyzję (To on; To ona). Tą decyzją każdy następnie podzielił się ze swoim wybrankiem lub swoją wybranką. Drugi etap to rozwój relacji: wzloty i upadki, odejścia i powroty, trudności nie do pokonania, ryzyko i suspens, momenty, gdy jesteśmy o krok od zerwania. Każda para przechodziła w swoim życiu podobne zdarzenia. Każda para może opowiedzieć swoją historię, która doprowadziła ją od chwili poznania do dnia zaślubin. Trzeci etap relacji to stopniowe odkrywanie chęci, aby oddać się drugiej osobie w całości: ciałem i duszą. W zakochanych powoli dojrzewa pragnienie, aby bez żadnych ograniczeń i oporów oddać się całkowicie sobie nawzajem. Bez żadnych zasłon, bez zatrzymywania jakiejś części dla siebie pragną stać się całkowitym darem dla drugiej osoby. Opisane pragnienie narasta stopniowo, powodując napięcie. Wielu zakochanych odczuwa je jako wewnętrzny przymus. Tak samo silny może być impuls do zjednoczenia na poziomie 10
emocji, ale czy to w przypadku zjednoczenia fizycznego, czy emocjonalnego pragnienie zawsze domaga się konkretnych decyzji. Młodzi zaczynają liczyć dni: Kiedy będziemy mogli zamieszkać razem?; Kiedy nie będziemy musieli wracać każdy do swojego domu wieczorem, tylko będziemy mogli zawsze być razem, bez przeszkód i ograniczeń? W końcu pragnienie przybiera kształt przysięgi: Biorę ciebie za żonę; Biorę ciebie za męża i ślubuję ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz to, że cię nie opuszczę aż do śmierci. Pragnę się złączyć z tobą, aby stanowić jedno ciało. Oto daję ci moje ciało, aby powiedzieć ci, jak bardzo cię kocham! W dużym skrócie tak wygląda historia miłosna dwojga ludzi, którzy dochodzą do momentu oddania się sobie nawzajem: To jest moje ciało, to jest moje życie, pragnę je dzielić z tobą!
Gorące pragnienie Boga Przyjrzyjmy się teraz historii miłości Boga do ludzkości. W świetle historii kobiety i mężczyzny, która znajduje swój wyraz we wzajemnym oddaniu siebie z miłości, spójrzmy na Eucharystię w podobny sposób. To historia Boga kochającego ludzkość, kochającego swoją wspólnotę – oblubienicę. Zamiast przywoływać początek historii miłości Boga do ludzkości, chciałbym, aby naszym punktem wyjścia była Eucharystia, a raczej jedno z wyrażeń, które mnie od dłuższego czasu fascynuje swoją intensywnością. Rzuca ono światło na moment całkowitego daru z siebie. Łukasz we fragmencie Ewangelii opisującym ustanowienie Eucharystii w doskonały sposób uchwycił znaczenie 11
historii miłości Boga do człowieka, notując słowa Jezusa: „Gorąco pragnąłem spożyć Paschę z wami” (Łk 22, 15)1. To On, Syn Boży, potwierdza niezwykle mocne pragnienie! Całkiem jakby mówił: Gorąco pragnąłem wydać moje Ciało za was, a następnie: Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy, to jest moje Ciało. Bierzcie i pijcie z niego wszyscy, to jest Krew moja. Jak wielkie jest pragnienie Jezusa, zjednoczonego z Ojcem i Duchem? Jak bardzo Jezus pragnął? Któż może zmierzyć pragnienie Jezusa, który z miłości do mnie chce wydać za mnie swoje Ciało? Małżonkowie przypominają sobie przedsmak wszechogarniającego pragnienia, kiedy byli narzeczonymi. Jak wielkie jest pragnienie Jezusa, który chce mi dawać swoje Ciało z miłości? Któż może zmierzyć pragnienie Boga, który w Jezusie mówi: Chcę zjednoczenia z wami w moim Ciele? Jak wielkie są szacunek i cierpliwość Boga, który może całe moje życie czekać, aż powiem: Tak, kocham cię. Amen! To pragnienie jednocześnie pali i całkowicie szanuje moją wolność. Pomimo że Bóg kocha w ten sposób cały czas, nikt nie czuje się przez Niego przytłoczony. Nawet dzisiaj, kiedy na wiele różnych sposobów mówi do mnie: Czekam na twoją odpowiedź i Kocham cię, nie czuję się do niczego zmuszony. Może słyszę ten głos we własnym sumieniu, może podczas czytania słowa Bożego albo w czasie niedzielnej Eucharystii? Tak jak wielkie jest pragnienie Boga, aby się ze mną zjednoczyć i oddać za mnie życia, tak samo wielki jest Jego szacunek dla mojej wolności.
Wszystkie cytaty z Pisma Świętego za Biblią Tysiąclecia, Poznań, 2003, https://biblia.deon.pl/ (przyp. tłum.). 1
12
Zwróćmy uwagę, że słowa: „Gorąco pragnąłem spożyć Paschę z wami” nie są wypowiadane przez byle kogo, lecz przez Jezusa, Syna Bożego. Czego Jezus pragnie? Dać nam swoje Ciało: „Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje” (Mt 26, 26). Jezus pragnie jednego: zjednoczyć nas z sobą i siebie z nami tak ściśle, aby nikt nie oddalił się od Niego. Czy ktoś z was, biorąc ślub, miał w zamiarze opuszczenie współmałżonka? Pragnieniem Jezusa jest zjednoczenie z nami, abyśmy byli z Nim związani nieodwołalnie. Za każdym razem, kiedy uczestniczę w Eucharystii, towarzyszy mi refleksja, że tylko Bóg mógł wymyślić coś podobnego. Zastanawiam się, od kiedy Bóg pragnął tak ścisłego zjednoczenia z ludzkością i z każdym z nas. Czy zdarzyło wam się kiedyś myśleć o tym, od którego momentu wasz współmałżonek pomyślał o was jako o swoim przyjacielu, przyjaciółce, narzeczonym, narzeczonej? Czy nie byliście nigdy ciekawi, kiedy nastąpił ten moment? Czy nie chcielibyście usłyszeć: „Ach, wiesz, pamiętam, jak cię zobaczyłem pierwszy raz w szkole…”. Wróćmy do Tego, który powiedział: „Gorąco pragnąłem...”. Zastanówmy się, od kiedy Bóg miał to pragnienie. Możemy jedynie uklęknąć i kontemplować tę tajemnicę, że Bóg miał je od zawsze, jeszcze przed założeniem świata, od kiedy zechciał uczynić każdego z nas uczestnikiem swojej miłości. Nie jest to bynajmniej nasza zbyt bujna wyobraźnia. Św. Paweł w Liście do Efezjan napisał: „Niech będzie błogosławiony Bóg i Ojciec Pana naszego Jezusa Chrystusa, On napełnił nas wszelkim błogosławieństwem duchowym na wyżynach niebieskich w Chrystusie. W Nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nieskalani przed Jego obliczem. Z miłości przeznaczył nas dla siebie” (Ef 1, 3–5). Każdy z nas został stworzony z myślą o udziale 13
historii miłości Boga do człowieka, notując słowa Jezusa: „Gorąco pragnąłem spożyć Paschę z wami” (Łk 22, 15)1. To On, Syn Boży, potwierdza niezwykle mocne pragnienie! Całkiem jakby mówił: Gorąco pragnąłem wydać moje Ciało za was, a następnie: Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy, to jest moje Ciało. Bierzcie i pijcie z niego wszyscy, to jest Krew moja. Jak wielkie jest pragnienie Jezusa, zjednoczonego z Ojcem i Duchem? Jak bardzo Jezus pragnął? Któż może zmierzyć pragnienie Jezusa, który z miłości do mnie chce wydać za mnie swoje Ciało? Małżonkowie przypominają sobie przedsmak wszechogarniającego pragnienia, kiedy byli narzeczonymi. Jak wielkie jest pragnienie Jezusa, który chce mi dawać swoje Ciało z miłości? Któż może zmierzyć pragnienie Boga, który w Jezusie mówi: Chcę zjednoczenia z wami w moim Ciele? Jak wielkie są szacunek i cierpliwość Boga, który może całe moje życie czekać, aż powiem: Tak, kocham cię. Amen! To pragnienie jednocześnie pali i całkowicie szanuje moją wolność. Pomimo że Bóg kocha w ten sposób cały czas, nikt nie czuje się przez Niego przytłoczony. Nawet dzisiaj, kiedy na wiele różnych sposobów mówi do mnie: Czekam na twoją odpowiedź i Kocham cię, nie czuję się do niczego zmuszony. Może słyszę ten głos we własnym sumieniu, może podczas czytania słowa Bożego albo w czasie niedzielnej Eucharystii? Tak jak wielkie jest pragnienie Boga, aby się ze mną zjednoczyć i oddać za mnie życia, tak samo wielki jest Jego szacunek dla mojej wolności.
Wszystkie cytaty z Pisma Świętego za Biblią Tysiąclecia, Poznań, 2003, https://biblia.deon.pl/ (przyp. tłum.). 1
12
Zwróćmy uwagę, że słowa: „Gorąco pragnąłem spożyć Paschę z wami” nie są wypowiadane przez byle kogo, lecz przez Jezusa, Syna Bożego. Czego Jezus pragnie? Dać nam swoje Ciało: „Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje” (Mt 26, 26). Jezus pragnie jednego: zjednoczyć nas z sobą i siebie z nami tak ściśle, aby nikt nie oddalił się od Niego. Czy ktoś z was, biorąc ślub, miał w zamiarze opuszczenie współmałżonka? Pragnieniem Jezusa jest zjednoczenie z nami, abyśmy byli z Nim związani nieodwołalnie. Za każdym razem, kiedy uczestniczę w Eucharystii, towarzyszy mi refleksja, że tylko Bóg mógł wymyślić coś podobnego. Zastanawiam się, od kiedy Bóg pragnął tak ścisłego zjednoczenia z ludzkością i z każdym z nas. Czy zdarzyło wam się kiedyś myśleć o tym, od którego momentu wasz współmałżonek pomyślał o was jako o swoim przyjacielu, przyjaciółce, narzeczonym, narzeczonej? Czy nie byliście nigdy ciekawi, kiedy nastąpił ten moment? Czy nie chcielibyście usłyszeć: „Ach, wiesz, pamiętam, jak cię zobaczyłem pierwszy raz w szkole…”. Wróćmy do Tego, który powiedział: „Gorąco pragnąłem...”. Zastanówmy się, od kiedy Bóg miał to pragnienie. Możemy jedynie uklęknąć i kontemplować tę tajemnicę, że Bóg miał je od zawsze, jeszcze przed założeniem świata, od kiedy zechciał uczynić każdego z nas uczestnikiem swojej miłości. Nie jest to bynajmniej nasza zbyt bujna wyobraźnia. Św. Paweł w Liście do Efezjan napisał: „Niech będzie błogosławiony Bóg i Ojciec Pana naszego Jezusa Chrystusa, On napełnił nas wszelkim błogosławieństwem duchowym na wyżynach niebieskich w Chrystusie. W Nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nieskalani przed Jego obliczem. Z miłości przeznaczył nas dla siebie” (Ef 1, 3–5). Każdy z nas został stworzony z myślą o udziale 13
Bibliografia Benedykt XVI, Encyklika „Deus Caritas Est”, 2005, http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20051225_ deus-caritas-est.html (10.01.2020). Benedykt XVI, Posynodalna Adhortacja Apostolska „Sacramentum Caritatis”, 2007, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/adhortacje/ sacramentum_caritatis_22022007.html (15.01.2020). Cyryl Jerozolimski, Catechesi mistagogiche, IV, 3, PG33, 1100. Efrem Syryjczyk, Omelia sulla fine, cyt. za: „L’Osservatore Romano”, 2010, http://www.vatican.va/content/osservatore-romano/it/comments/2010/ documents/117q01b1.html (15.01.2020). Grzegorz z Nyssy, Omelie sul Cantico dei cantici, https://www.novena.it/riflessioni_autori_antichi_moderni/m137.htm (15.01.2020). Jan Chryzostom, Homilia 15 do Pierwszego Listu do Tymoteusza, rozdział 5, wersy 11–15, cyt. za: The Homilies of s. John Chrysostom, archbishop of Constantinople, On the Epistles of St. Paul, the Apostle, to Timothy, Titus, and Philemon, Londyn, 1843. Jan Paweł II, Encyklika „Ecclesia de Eucharistia”, 2003, https://opoka.org. pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/encykliki/eucharistia_17042003.html (20.01.2020). Jan Paweł II, „Familiaris Consortio” Posynodalna adhortacja papieża Jana Pawła II o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym, 1981, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/adhortacje/familiaris.html (11.01.2020). Kabasilas, N., Das Buch vom Leben in Christus, tłum. G. Hoch, Einsideln 1991, s. 79n; cyt. za: J. Ratzinger, W drodze do Jezusa Chrystusa, tłum. J. Merecki, Kraków, Salvator, 2004. Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań, Pallotinum, 1994. Konferencja Episkopatu Włoskiego, Comunione e Comunita nella Chiesa domestica, CEI, Watykan, 1981. Mszał rzymski dla diecezji polskich, Poznań, Pallotinum, 1986, http://ptm.rel.pl/ files/pdf-rozne/mszal-rzymski-dla-diecezji-polskich-1986.pdf (13.01.2020).
165
Paweł VI, Insegnamenti di Paolo VI, VIII, Watykan, Poliglotta Vaticana, 1970. Ratzinger, J., List do Biskupów Kościoła Katolickiego o współdziałaniu mężczyzny i kobiety w Kościele i świecie, 2004, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/ WR/kongregacje/kdwiary/kobieta_31052004.html (12.01.2020). Rito del matrimonio nella celebrazione eucaristica, http://www.liturgia.maranatha.it/Matrimonio/r1/4page.htm (26.02.2020). Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej „Sacrosanctum Concilium”, 1963, http://ptm.rel.pl/czytelnia/dokumenty/dokumenty-soborowe/sobor-watykanski-ii/139-konstytucja-o-liturgii-swietej-sacrosanctum-concilium. html (10.02.2020). Św. Augustyn, Wyznania, tłum. Zygmunt Kubiak, Kraków, Znak, 2003.
Spis treści
1
Dwie historie miłosne __________________
s. 7
2 Ostatnia wieczerza _____________________
s. 27
3 „Czyńcie to na moją pamiątkę” _______
s. 45
4 Wartość Słowa __________________________
s. 65
5 Konsekracja w Duchu Świętym _______
s. 81
6 Wymiar ofiary ___________________________ s. 103 7
Kościół i kościół domowy______________ s. 123
i chwała przez Chrystusa, 8 Cześć z Chrystusem i w Chrystusie__________ s. 145
Paweł VI, Insegnamenti di Paolo VI, VIII, Watykan, Poliglotta Vaticana, 1970. Ratzinger, J., List do Biskupów Kościoła Katolickiego o współdziałaniu mężczyzny i kobiety w Kościele i świecie, 2004, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/ WR/kongregacje/kdwiary/kobieta_31052004.html (12.01.2020). Rito del matrimonio nella celebrazione eucaristica, http://www.liturgia.maranatha.it/Matrimonio/r1/4page.htm (26.02.2020). Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej „Sacrosanctum Concilium”, 1963, http://ptm.rel.pl/czytelnia/dokumenty/dokumenty-soborowe/sobor-watykanski-ii/139-konstytucja-o-liturgii-swietej-sacrosanctum-concilium. html (10.02.2020). Św. Augustyn, Wyznania, tłum. Zygmunt Kubiak, Kraków, Znak, 2003.
Spis treści
1
Dwie historie miłosne __________________
s. 7
2 Ostatnia wieczerza _____________________
s. 27
3 „Czyńcie to na moją pamiątkę” _______
s. 45
4 Wartość Słowa __________________________
s. 65
5 Konsekracja w Duchu Świętym _______
s. 81
6 Wymiar ofiary ___________________________ s. 103 7
Kościół i kościół domowy______________ s. 123
i chwała przez Chrystusa, 8 Cześć z Chrystusem i w Chrystusie__________ s. 145
Bibliografia Benedykt XVI, Encyklika „Deus Caritas Est”, 2005, http://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20051225_ deus-caritas-est.html (10.01.2020). Benedykt XVI, Posynodalna Adhortacja Apostolska „Sacramentum Caritatis”, 2007, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/adhortacje/ sacramentum_caritatis_22022007.html (15.01.2020). Cyryl Jerozolimski, Catechesi mistagogiche, IV, 3, PG33, 1100. Efrem Syryjczyk, Omelia sulla fine, cyt. za: „L’Osservatore Romano”, 2010, http://www.vatican.va/content/osservatore-romano/it/comments/2010/ documents/117q01b1.html (15.01.2020). Grzegorz z Nyssy, Omelie sul Cantico dei cantici, https://www.novena.it/riflessioni_autori_antichi_moderni/m137.htm (15.01.2020). Jan Chryzostom, Homilia 15 do Pierwszego Listu do Tymoteusza, rozdział 5, wersy 11–15, cyt. za: The Homilies of s. John Chrysostom, archbishop of Constantinople, On the Epistles of St. Paul, the Apostle, to Timothy, Titus, and Philemon, Londyn, 1843. Jan Paweł II, Encyklika „Ecclesia de Eucharistia”, 2003, https://opoka.org. pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/encykliki/eucharistia_17042003.html (20.01.2020). Jan Paweł II, „Familiaris Consortio” Posynodalna adhortacja papieża Jana Pawła II o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym, 1981, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/adhortacje/familiaris.html (11.01.2020). Kabasilas, N., Das Buch vom Leben in Christus, tłum. G. Hoch, Einsideln 1991, s. 79n; cyt. za: J. Ratzinger, W drodze do Jezusa Chrystusa, tłum. J. Merecki, Kraków, Salvator, 2004. Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań, Pallotinum, 1994. Konferencja Episkopatu Włoskiego, Comunione e Comunita nella Chiesa domestica, CEI, Watykan, 1981. Mszał rzymski dla diecezji polskich, Poznań, Pallotinum, 1986, http://ptm.rel.pl/ files/pdf-rozne/mszal-rzymski-dla-diecezji-polskich-1986.pdf (13.01.2020).
165
Duchowość małżeńska
Projekt Misterogrande (wł. Wielka Tajemnica) to inicjatywa zrzeszająca małżonków, którzy pragną dzielić się swoim sakramentem z innymi. Proponując narzędzia duszpasterskie, takie jak rekolekcje weekendowe „Oto Oblubieniec” czy kurs dla małżeństw „Zaślubieni Jezusowi”, ułatwia małżonkom zrozumienie natury ich sakramentu oraz pomaga w dzieleniu się owocami działania Ducha Świętego ze wszystkimi. Więcej informacji na stronie: misterogrande.pl ISBN 978-83-949052-2-4
Tytuł jest dostępny na stronie sklep.misterogrande.pl
9 788394 905224 >
Aby byli jedno
Ksiądz Renzo Bonetti to niezwykły kapłan, którego cechują bogate doświadczenie duszpasterskie i niezwykła miłość wobec małżonków. Ksiądz Bonetti był rektorem seminarium diecezjalnego, konsultantem Papieskiej Rady ds. Rodziny, a także proboszczem największej parafii Diecezji Werońskiej. Obecnie jest duszpasterzem Projektu Misterogrande.
Renzo Bonetti
„Aby byli jedno” to wezwanie do jedności, które tak mocno brzmi w Arcykapłańskiej modlitwie Jezusa tuż przed Jego męką. Jedność zawsze jest owocem działania Ducha Świętego, który potrafi zjednoczyć małżonków, rodzinę, parafię i cały Kościół. W książce księdza Renzo Bonettiego znajdziemy serię rozmyślań na temat podobieństwa sakramentów małżeństwa i Eucharystii, wezwania do jedności męża i żony, a przez nich i za ich pośrednictwem – do jedności całego Kościoła.
Renzo Bonetti
Aby byli jedno Duchowość małżeńska