PRACE ORYGINALNE zagrożenia, o którym powinien ich poinformować in‑ spektor BHP i lekarz Służby Medycyny Pracy.
Cel pracy Celem pracy jest przedstawienie informacji o zagroże‑ niach czynnikami rakotwórczymi na stanowiskach pracy i służby w jednostkach wojskowych i instytucjach będą‑ cych pod nadzorem MON w latach 2005–2009. Informa‑ cje te mogą być przydatne Służbie BHP i Medycyny Pra‑ cy do podjęcia odpowiednich działań profilaktycznych oraz objęcia narażonych pracowników właściwą opie‑ ką zdrowotną.
Materiał i metody Wykaz czynników o działaniu rakotwórczym oraz licz‑ bę pracowników pracujących w narażeniu otrzymano z WOMP w Modlinie, Bydgoszczy, Wrocławiu, Krakowie i Gdyni [3]. WOMP otrzymują te informacje od praco‑ dawców (dowódców, komendantów, dyrektorów) jed‑ nostek organizacyjnych będących pod nadzorem MON, w terminie do 15 stycznia każdego roku, na druku „Infor‑ macja o substancjach, preparatach, czynnikach lub pro‑ cesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym”.
Wyniki Ogólną liczbę osób narażonych na działanie czynni‑ ków rakotwórczych na stanowiskach pracy i służby w jednostkach organizacyjnych będących pod nadzorem MON przedstawiono w tabeli 1. Liczba osób narażonych na rakotwórcze czynniki che‑ miczne, fizyczne i biologiczne na stanowiskach pracy i służby w jednostkach organizacyjnych będących pod nadzorem MON przedstawiono w tabeli 2.
Tabela 1. Ogólna liczba osób narażonych na czynniki rakotwórcze Table 1. Total number of workers/soldiers exposed to carcinogenic factors rok
K
M
R
2005
2883
1527
4410
2006
2774
1363
4137
2007
3781
1641
5422
2008
3425
1471
4896
2009
2646
1021
3667
K – kobiety, M – mężczyźni, R – razem
Rakotwórcze czynniki chemiczne najczęściej wystę‑ pujące na stanowiskach pracy i służby w jednostkach or‑ ganizacyjnych będących pod nadzorem MON przedsta‑ wiono w tabeli 3.
Omówienie Rejestr substancji, preparatów, czynników i procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub muta‑ gennym, występujących na stanowiskach pracy lub służ‑ by w jednostkach wojskowych i instytucjach będących pod nadzorem MON, Wojskowy Instytut Higieny i Epi‑ demiologii w Warszawie prowadzi od 1996 roku na pod‑ stawie rozporządzenia ministra zdrowia [4]. Rozporzą‑ dzenie to znowelizowano w grudniu 2004 roku, znacz‑ nie rozszerzając wykaz substancji o działaniu rakotwór‑ czym [1]. Dlatego w pracy zamieszczono dane od 2005 roku. Ogólną liczbę osób narażonych na czynniki rako‑ twórcze podano w tabeli 1. W poszczególnych latach liczba narażonych osób się zmieniała. Było to spowodo‑ wane zmianami strukturalnymi w resorcie obrony naro‑ dowej oraz ograniczeniem zatrudnienia pracowników cy‑ wilnych. Jednakże liczba narażonych kobiet przeciętnie dwukrotnie przekraczała liczbę mężczyzn.
Tabela 2. Liczba osób narażonych na rakotwórcze czynniki chemiczne, fizyczne i biologiczne Table 2. Number of workers/soldiers exposed to chemical, physical and biological carcinogenic factors Rok
Czynniki chemiczne K
M
Czynniki fizyczne R
K
M
Czynniki biologiczne R
K
M
R
2005
414
644
1058
155
164
319
2314
719
3033
2006
697
652
1349
206
163
369
1871
548
2419
2007
579
782
1361
228
300
528
2974
559
3533
2008
577
541
1118
312
283
595
1536
647
3183
2009
526
508
1034
168
89
257
1952
424
2376
Skróty: p. tab. 1.
Czynniki rakotwórcze na stanowiskach pracy i służby w jednostkach Wojska Polskiego w latach 2005–2009
207