Minerali Piše: dr Valentina Kalinić, spec. endokrinolog, Udruženje za borbu protiv dijabetesa „Plavi krug”, Bar Minerali imaju važnu ulogu u izgradnji elastičnog i neelastičnog tkiva, gradivnog materijala, održavanju osmotskog pritiska, jonske ravnoteže, kisjelobazne ravnoteže, koloidnog stanja. Aktiviranje rada mnogih hormona, enzima i vitamina nemoguće je bez minerala. Natrijum, kalijum i kalcijum su neophodni za održavanje električnog potencijala ćelije i funkcije mnogih organa, od kojih je rad srca najvažniji. Kalcijum je neophodan u neuromišićnoj provodljivosti i čvrstini kostiju. Gvožđe ulazi u sastav hemoglobina i neophodno je u procesima tkivnog disanja i prenosa kiseonika. Jod je neophodan u funkciji štitne žlijezde (tiroksina), a selen u glutation-peroksidazi, kao poznati antioksidans u sprečavanju štetnih oksidacija. Hrom i cink su neophodni u metabolizmu ugljenih hidrata (šećera) jer pomažu u sintezi i iskoristivosti insulina. Vitamini ne bi imali isti učinak bez minerala. Minerali se vezuju za amino-kisjeline iz bjelančevina i tako vezani (helirani) umnogome pospješuju učinak vitamina. Oni se nalaze u hrani, ali se mogu naći i u vazduhu. Vazduh na morskoj obali obogaćen je jodom i magnezijumom koji se tu nalaze u većoj koncentraciji usljed isparenja morske vode. Manjak minerala, na direktan i indirektan način, može biti odgovoran za nastanak raznih bolesti: anemije (nedostatak gvožđa), šećerne bolesti (manjak cinka, hroma i magnezijuma), psihičkih poremećaja (manjak litijuma može izazvati manične poremećaje), poremećaj rada srca (natrijum, magnezijum, kalijum, kalcijum), razmekšavanje kostiju (manjak kalcijuma i magnezijuma). Na sadržaj minerala u biljkama utiče vrsta biljke, ali i tip zemljišta na kome biljka raste, te vrsta đubriva koje se upotrebljava. U namirnicama životinjskog porijekla količina određenog minerala zavisiće od vrste hrane kojom se životinja hrani. Minerale dijelimo na esencijalne i neesencijalne. Esencijalni: Kalcijum, mikroelementi, Hrom, makroelementi,
34
Natrijum, Kobalt, Kalijum, Mangan, Magnezijum, Molibden, Gvožđe, Selen, Bakar, Fluor, Fosfor, Hlor, Sumpor, Cink, Jod. Neesencijalni (u tragovima): Aluminijum, Olovo, Bor, Živa, Germanijum, Antimon, Zlato, Rubidijum, Srebro, Litijum, Titan, Stroncijum, Kadmijum, Brom, Arsen. Vjerovatno esencijalni (u tragovima): Nikl, Vanadijum, Kalaj, Silicijum.