leži po 15 minuta na leđima, zatim na stomaku i lijevom i desnom boku. Pored postavljanja bolesnika u odgovarajući drenažni položaj, u svrhu eliminacije sekreta koriste se i drugi fizikalni postupci, kao npr. perkusije, vibracije i drugi: - Perkusije, ili laki udarci šakom postavljenom u obliku kupice (fleksijom u metakarpofalangealnom zglobu) po grudnom košu. Impulsi koji se tom prilikom stvaraju prenose se preko zida grudnog koša, iznad segmenta koji se drenira, do zidova bronha i potpomažu odljepljivanju i pokretanju sekreta ka traheji, odakle će biti iskašljan. - Vibracije se rade ručno ili aparatom za vibracionu masažu (vibromaserom), preko gole kože, u trajanju od 2 minuta. - Stezanje grudnog koša, radi pokretanja bronhogenog sekreta prema guši, i podsticanje na kašalj.
Slika 1. Drenaža prednjeg segmenta gornjeg desnog lobusa bolesnik u sjedećem položaju nagnut unatrag
C) Relaksacija Pod relaksacijom (lat. relaxation, -onis opuštanje) podrazumijeva se potpuno fizičko i psihičko opuštanje. Relaksacija se zasniva na činjenici da se iz relaksiranih perifernih mišića putem neurovegetativnog sistema prenose aferentni impulsi (lat. aferens, -entis aferentan, dovodni) na unutrašnje organe i psihu. Tako, ako imamo stanje bronhoopstrukcije, može doći do bronhodilatacije. Relaksacija se sprovodi uglavnom u bolesničkoj sobi ili u salama sa odgovarajućom mikroklimom, zaštićenim od uticaja spoljne sredine. Bolesnici se najbolje relaksiraju u ležećem položaju, sa lako savijenim koljenima i malim jastukom pod glavom i koljenima. U svakodnevnoj pedijatrijskoj praksi najčešće se koristi Šulcova modifikovana Jakobsonova metoda za djecu, kojom se djelovi tijela opuštaju po sledećem rasporedu: šaka, podlaktica, nadlaktica, vrat, lice, leđa, grudni koš, stomak, karlica, natkoljenica, potkoljenica, stopalo. Relaksacija se, po pravilu, sprovodi 2 puta dnevno, pojedinačno ili grupno, u trajanju 20 do 30 minuta.
Slika 2. Drenaža srednjeg lobusa bolesnik u lijevom laterodorzalnom dekubitisu, noge na 35 cm iznad glave
Slika 3. Drenaža apikalnog segmenta donjeg desnog lobusa: bolesnik u lijevom ventrolateralnom dekubitusu noge na 35 cm iznad glave
D) Vježbe disanja Opšte je poznato da vježbe disanja omogućuju ne samo dobru ćelijsku snabdjevenost kiseonikom, već istovremeno provociraju stvaranje većih količina serotonina i drugih neurotransmitera u mozgu, što se klinički manifestuje nizom psihičkih funkcija u smislu poboljšanja raspoloženja. Primjenom vježbi disanja, bolesnik je u stanju da ispravi nepravilan način disanja, mobiliše zidove grudnog koša, jača disajnu muskulaturu i uspostavi normalno disanje.
Slika 4.Drenaža stražnjeg segmenta donjeg desnog lobusa: bolesnik u lijevom lateroventralnom dekubitusu, noge na 45 cm iznad glave
Glavni ciljevi vježbi disanja su: - Povećanje ventilacije pluća, - Smanjenje utroška energije potrebnog za disanje, - Smanjenje ili sprečavanje napada bronhoopstrukcije, uklanjanje bronhogenog sekreta, - Sprečavanje deformiteta grudnog koša i kičmenog stuba i korekcija već postojećih, - Povećanje pokretljivosti grudnog koša,
56
Slika 5. Drenaža traheje: bolesnik u ventralnom dekubitusu, glava na 45 cm ispod nogu