Tekst: Janneke Kalk • Foto: Shutterstock • Foto's team: Anita Pantus
Dienen grootouders zo goed en zo kwaad als het gaat te
oppasregeling, dat deze het gebruikelijke contact tussen
berusten in het contactverlies met hun kleinkinderen?
grootouders en kleinkinderen oversteeg. Per situatie
Of kunnen zij via de rechter proberen tot een omgangs-
dient er gekeken te worden of de relatie tussen groot-
regeling te komen? Het heeft beslist de voorkeur dat
ouders en kleinkinderen bestempeld kan worden als
wanneer grootouders overwegen een stap naar de
een nauwe persoonlijke betrekking, waarbij het van het
rechter te zetten, zij eerst proberen via andere wegen tot
groot belang is dat dit aangetoond wordt met bewijs-
contactherstel te komen, bijvoorbeeld via mediation.
stukken (foto’s, mails, app-berichten e.d.).
Wettelijk kader
Op grond van de Nederlandse wet hebben grootouders geen wettelijk recht op omgang, dit in tegenstelling tot het omgangsrecht van grootouders in België. In artikel 1:377a lid 1 van ons Burgerlijk Wetboek is opgenomen dat het kind recht op omgang heeft met zijn ouders en degene die in een nauwe persoonlijke betrekking tot
hem staat. Dit betreft een zogenaamde ‘open norm’.
Hierdoor is het indienen van een dergelijk verzoek mo-
“Grootouders moeten aantonen dat zij een zeer nauwe band met het kleinkind hebben gehad.˝
gelijk voor verschillende grootouders, zoals juridische bloedverwanten en sociale grootouders. Een juridische familierechtelijke band of een biologische band is niet
Het Europese Hof van Justitie heeft in 2018 een belang-
voldoende om omgang te krijgen. Grootouders moeten,
rijke uitspraak gedaan. Het Hof heeft erop gewezen dat
om ontvankelijk te worden verklaard in het verzoek
het begrip ‘omgangsrecht’ zoals dat neergelegd is in een
(ontvankelijkheidseis), aantonen dat zij een zeer nauwe
Europese verordening, autonoom moet worden uitge-
band met het kleinkind hebben gehad. Indien groot-
legd. De wetgever van de Europese Unie heeft ervoor
ouders deze eerste horde hebben genomen dient er nog
gekozen om het aantal personen dat een omgangsrecht
een tweede horde genomen te worden. De rechter moet
kan genieten, niet te beperken. Het begrip ‘omgangs-
vervolgens inhoudelijk toetsen of omgang kan worden
recht’ ziet niet alleen op het recht van ouders op omgang
toegewezen of afgewezen, op grond van de ontzeggings-
met hun kind, maar ook op dat van andere personen ten
gronden in de wet.
aanzien van wie het van belang is dat het kind persoonlijke betrekkingen met hen onderhoudt. Met deze
Kort gezegd: de afweging moet gemaakt worden of het
uitspraak in de hand lijken de mogelijkheden voor
ook in het belang van de kleinkinderen is dat er omgang
grootouders om via de rechter een omgangsregeling te
komt. Dit is afhankelijk van de omstandigheden van de
verzoeken toe te nemen.
¶
specifieke zaak. Rechtspraak
Uit de rechtspraak blijkt dat het niet altijd even eenvoudig is deze horden te nemen. Uit vaste rechtspraak van de Hoge Raad, ons hoogste rechtscollege, blijkt dat grootouders om ontvankelijk te zijn in hun verzoek, concrete omstandigheden moeten aantonen waaruit de nauwe persoonlijke betrekking blijkt tussen hen en het kleinkind. Grootouders dienen aan te tonen dat zij ‘meer dan gebruikelijk contact’ hadden met hun
kleinkind. Hiervan is bijvoorbeeld sprake indien een kleinkind gedurende een langere tijd bij een grootouder heeft gewoond. Ook is voor te stellen dat waar meerdere generaties in één of een gesplitste woning samenwonen (kangoeroewoning), hier eerder sprake van zal zijn. Grootouders moeten dus bewijzen dat zij een substantieel deel van de opvoeding en verzorging van de kleinkinderen voor hun rekening hebben genomen of dat er sprake was van een dusdanige structurele en intensieve
AB ADVOCATEN Oranjesingel 23
Nijmegen info@ab-advocaten.nl 024 – 365 16 60 ab-advocaten.nl Springlevend024
23
