دۆسییە دوژم���ن) و (اول��وی��ات‌و سانەویات- موازنە)( ،ئامانج‌و ئامراز)( ،ئاسۆیی‌و ستوونی)( ،ڕزگاری نیشتمانی‌و رزگاری كۆمەاڵیەتی)...،هتد. ماركسیەت‌و یەكێتی: ل��ەو كاتەی كە یەكێتی ج��اڕدرا، ماركسیەت زۆر باوی هەبوو و لەهەمان كاتیش ف��رە ت��ەی��ارو ف��رە رێ��ب��ازی ماركسی هەبوو ،لەوانە ترۆتسكی، ماوی ،ئیسالحی ،شۆڕشگێڕی ،باكۆنی، ستالینی ،ماركسی بێ لینینی...،هتد، بەاڵم وەك (ئەرزی واقیع) ماوی چینی‌و برێجنیڤی سۆڤیەتی هەبوو( ،ی.ن.ك) بە (كۆمەڵە)شەوە لەسەرەتادا بە (م��اوی��ەت) كاریگەر ب��وون ،بۆیەش پێكهاتن‌و داڕشتنی (ی.ن.ك) زیاتر مۆركی ماویەتی پێوە دیاربوو ،كە لەمەرجەكانی سەركەوتنی شۆڕشی (لەسەر ڕاڕەوی ماوتسی تۆنگ) بۆ سازدرابوو: -1پێشڕەوێكی ماركسی (كۆمەڵە). -2بەرەیەكی فراوانی چینەكان (یەكێتی) -3سوپایەكی توندوتۆڵ (هێزی پێشمەرگە). دروشمیش هەر ماویانە بوو (ئەی كرێكاران‌و گەالنی چەوساوەی جیهان یەكگرن). وەك لەیەكەم مانفێستی (ی ن ك) هاتبوو ئەوا دوژمنەكانی بریتی بوون لە: -1ئەمریكاو ئیمپریالیزم‌و زایۆنی. -2رەج���ع���ی���ەت���ی ع���ەرەب���ی‌و ئیمپریالیزم‌و ب��ەك��رێ��گ��ی��راوان��ی بورجوازیەت. -3رەج���ع���ی���ەت���ی ك������وردی‌و ئیمپریالیزمی ب��ەك��رێ��گ��ی��راوان��ی ئ��ەم��ری��ك �ی‌و زای���ۆن���ی‌و چینەكانی دەرەبەگ‌و بورجوازی‌و نوێنەرانیان لە (سەرخان) حزبی سیاسیدا كە لەو كاتی خۆی (سەركردایەتی پدك .دەنواند بەپێی پۆلینی چینایەتی ئەوسا). دۆستەكانیشی بریتی بوون لە: -1سەربازگەی سۆشیالیستی‌و گەالنی چەوساوەو چینی كرێكارانی (پرۆلیتاری) جیهان. -2بەرەی پێشكەوتنخوازی عەرەب. -3چ��ی��ن��ی پ���رۆل���ی���ت���اری���او
زەحمەتكێشانی كوردستان. هەروەها پەیڕەوی تیۆری سیاسی شۆڕشگێڕی (توندوتیژی) دەك��را بۆ هێنانەدی ئەو ئامانج‌و دروشمانە ،دژی چەمكی وەك دیموكراسی ،پەرلەمانی، ف��رەی��ی ،مافی م��رۆڤ ،هەڵبژاردن، چاكسازیە كۆمەاڵیەتی‌و ئابووریەكان، عەقیدەی میسالی (ئاینی) ،ئەخالقی كالسیكی ،كۆمەڵگەی مەدەنی ،كەرتی تایبەت ،ب��ورج��وازی‌و ب��ازاڕی ئ��ازادو لیبراڵی‌و تەغریب بوون. لە ماركسیەتیش لەخەتە هەرە توندەكەی شۆڕشگێڕی بوون لەماویدا، بەاڵم دوای ئەوەی لە هەندێ بەرەدا الیەنگرانی م��اوی شكستیان هێنا، ماركسیەكانی نێو (ی .ن .ك)یش زۆر بە ئەزموونەكانی (پۆل پۆت) كاریگەر بوون ،بۆیە بەرەبەرە روویان گۆڕی بەرەو سۆڤیەتی ،هەتا ناوی (كۆمەڵە) ش لە (كۆمەڵەی ماركسی لینینی) گۆڕا بۆ (كۆمەڵەی رەنجدەرانی كوردستان)، بەو شێوەیە ئەوە یەكەم هەنگاوی گۆڕینی ئایدیۆلۆجیای یەكیتی هەژمار دەكرێ. ڕەه��ەن��دی ئایدیۆلۆجی لەناوی (یەكێتی نیشتمانی كوردستان) ئ��ەو خ��ان��ەوادان��ەی زۆر تێكەاڵوی حزب‌و مەدرەسەیەك دەبن دەكەونە ژێر كاریگەریەكانی‌و ئەوا جل‌و بەرگ‌و فەرهەنگ‌و تەنانەت ناوەكانیشیان دەسازێنن لەگەڵیان( ،ی.ن.ك) هەروا ناوێكی س��ادە نەبوە گ��وزارش��ی لە ئایدیۆلۆجیەكی ق��وڵ��ی ماركسی كردوە ،باڵەكانی ناو (ی.ن.ك) لەسەر داهێنانەی زۆر عەبقەریانەی ماركسی بنیات نرابوو ،بەهۆی بنەمای یاسای سێیەمی (م���ادی���ەی دیالیكتیك) دروستكرابوو ،كە بریتیە لە (وحدە وص��راع المتناقضات) ،بەجۆرێك كە (وح��دە) بریتی بێ لەسەر بنچینەی نیشتمانی‌و رزگ���اری ك��وردس��ت��ان‌و (ص������راع)ە ك���ەش ب��ری��ت��ی ب��ێ لە (ملمالنێ‌ی چینەكانی كوردستان) هەر لەچوارچێوەی (ی.ن.ك) ،ناوی (یەكێتی نیشتمانی كوردستان) لەوفەلسەفەیە هاتووە ،ووردت��ر لەئەزمونی چینی‌و فكری ماوتسی تۆنگ هەروەك لەپەیامە وەاڵمێكی كۆمیتەی ناوەندی حزبی
شیوعی چینی بۆ كۆمیتەی ناوەندی ح ش سۆڤیەتی ل�����ە)1963\3\30 هاتوە (عندما یجری تشكیل الجبهە المتحدە مع البرجوازیە ینبغی للحزب البرولیتاری أن یتبع سیاسە اإلتحاد و النضال فی ان واحد سیاسە اإلتحاد مع البرجوازیە طالما كانت تمیل نحو التقدمیە وسیاسە النضال ضد میولها الرجعیە) ئەو ئەزموونە بەو شێوە السایی واڵتانێك بوو لەسەر شێوەی قۆناغی كورد كە لە (ئەنگۆالو م��ۆزەم��ب��ی��ق) پ��ەی��ڕەوك��راب��وو هەر بەهەمان نێوی (یەكێتی نیشتمانی) و پێكهاتنیان لەچەند باڵێك. ئ����ەو داڕش���ت���ن���ەی (ی.ن.ك) ب���ە م��ەب��ەس��ت��ێ��ك��ی پ��ۆاڵی��ی��ن��ی وا بەرجەستەكرابوو كە: ب���واری هیچ رێ��ك��خ��راوێ��ك��ی تر ل�������ەدەرەوەی (ی.ن.ك) ن����ەدرێ، م��ادام نوێنەری ه��ەم��وو چینەكان جێیان كرابێتەوە ،واش داڕژراب���وو ك��ە ل��ەك��ۆت��ای��ی��دا (ك��ۆم��ەڵ��ە) لێی س��ەرك��ەوت��ووب�ێ ،ت��اڕادەی��ەك��ی زەق فێڵ لە(خەتی گشتی‌و بزوتنەوەی سۆشیالیستی) كرابوو ،ئەوان بەپێی ئەو یاسایەی س��ەروو نوێنەرایەتی وردە بۆرجوازی نیشتمانیان دەكرد، كۆمەڵەش نوێنەری پرۆلیتاریا ،ئیتر ل��ەژێ��ر س��ای��ەو ف���ەزای ماركسیەت، هەڵبەتە ئ��ەوەی یەكەم ب��ەرەو كزی دەڕواو ئ���ەوەی دووەم��ی��ش ب��ەرەو گەشەكردن‌و هەروەك واش هاتەوە. -1وەك دەقی ناوەكەش سودی لە ئەزمونی ئەوانەی خوارەوە وەرگرتوە: ئەزمون‌و ناوی (یەكێتی نیشتمانیسودانی (سانو) كە لە 1958دروست بووبوو بەسەرۆكایەتی جوزیفئودوهو، دروشمی دیموكراسی بۆ س��ودان‌و فیدراڵی بۆ خواروو بوو. -2ئەزموونی (یەكێتی نیشتمانی ئەنگۆلی) كە لەساڵی 1966دروست ب���ووە ،ب��ەس��ەرۆك��ای��ەت��ی سافیمبی (لەدایك بووی )1934ماوی بوو. -3ئەزموونی یەكێتی نیشتمانی زیمبابۆی (زانۆ) كە لە (زابۆ) جیا بۆوە لەساڵی ،1961ئەویش لەسەرەتا ڕێبازێكی ماركسی ماویانەی هەبوو. -4ئەزموونی یەكێتی نیشتمانی 2 25 No: 5.2.2014