57
Świeże warzywa
na betonowej pustyni Phoebe Connelly, Chelsea Ross O dziewiątej rano, w rześki, czerwcowy poranek, Robert Burns wraz z Dianą Baldelomar rozstawili stragan warzywny przed siedzibą YMCA w bostońskiej dzielnicy Dorchester. Stragan był bardzo prosty, składał się z namiotu chroniącego przed słońcem, dwóch stolików oraz kilku pojemników z wodą. Wystawały z nich główki czerwonej i zielonej sałaty, inne rodzaje zieleniny, brokuły, pęczki mięty i bazylii. Gdy do stoiska podeszły dwie kobiety i spytały o cenę zieleniny, Baldelomar odpowiedziała, że gorczyca, rzepa i sałata kosztują po dolarze za pęczek. – „Moja droga, – powiedziała jedna z kobiet – w tej dzielnicy jak ktoś się zapyta o zieleninę, to ma na myśli wyłącznie liście sałaty”. Jej znajoma spytała: „Skąd sprowadziliście te warzywa? Z jakiejś wsi?”. – „Nie, proszę pani. Uprawiamy je tutaj, w pobliżu, na rogu ulic West Cottage i Brook. Zebraliśmy je o poranku, kilka godzin temu. Zapraszamy do odwiedzenia tego miejsca, kiedy będzie pani po drodze”. Burns i Baldelomar pracują w ramach inicjatywy Food Project, opartej o lokalną społeczność i zajmującej się rozwojem tzw. rolnictwa miejskiego (urban agriculture). Program ten został zainicjowany w 1991 r. w celu zaznajomienia i włączenia młodzieży Bostonu w uprawę owoców i warzyw. Ogród położony przy West Cottage jest jednym z czterech stworzonych na pustych i nieużywanych terenach w dzielnicy Dorchester. Inicjatywa Food Project to część rozwijającego się w USA ruchu społecznego, którego celem jest poprawa dostępu do wartościowej i zdrowej żywności poprzez tworzenie lokalnych źródeł świeżych owoców i warzyw. Działalność tej i innych organizacji wskazuje dobitnie, że zrównoważone metody pozyskiwania produktów żywnościowych, oparte o lokalne społeczności, stanowią nie tylko sposób na zabezpieczenie dostępu do tych produktów, ale także mogą zostać wykorzystane do rozwiązywania problemów wynikających z nierówności i niesprawiedliwości społecznej. Ruch ten wciąż zyskuje na sile. Programy skupione na tworzeniu wspólnotowych ogrodów otrzymują wsparcie ze strony zarządów i rad miast, które usilnie dążą do zwiększenia powierzchni terenów zielonych oraz wykorzystania potencjału i świadomości ekologicznej mieszkańców. W momencie publikacji bieżącego numeru, Izba Reprezentantów Kongresu
W Ameryce grupy zapalonych rolników umacniają więzi lokalne, zazieleniają betonowy krajobraz miast, rewolucjonizują politykę żywnościową. USA przyjęła ustawę rolną, w której zapisano dotację w wysokości 30 milionów dolarów na wspieranie społecznych projektów żywnościowych. – „Największym problemem naszego systemu żywieniowego jest brak dostępu do dobrych, zdrowych i świeżych produktów. Dotyczy to zwłaszcza ludzi mieszkających w biednych dzielnicach miast – twierdzi Anna Lappé, współzałożycielka, wraz ze swą matką – Frances Moore Lappé, organizacji Small Planet Institute. – Rolnictwo miejskie, rozumiane jako tworzenie lokalnych ogrodów i uprawianie w nich warzyw i owoców, jest jednym z najbardziej skutecznych rozwiązań tego problemu, gdyż dzięki niemu żywność dostarczana jest bezpośrednio i szybko do lokalnych społeczności”.
Więcej niż kolejny ogród
W książce „City Bountiful: A Century of Community Gardening In America”, Laura Lawson opisuje ruch rolnictwa miejskiego, którego początki sięgają lat 80. dziewiętnastego wieku. Lawson, profesor architektury krajobrazu na Uniwersytecie Illinois w Urbana-Champaign, przypisuje programom ogrodnictwa miejskiego trzy główne zadania: wprowadzanie przyrody do miast, przybliżanie możliwości edukacyjnych dzieciom pochodzącym z rodzin o niewielkich dochodach i ze społeczności imigrantów, wreszcie kultywację etosu samopomocy w przestrzeni demokratycznej. „Ogród – pisze Lawson – bardzo rzadko stanowi cel sam w sobie, jest raczej narzędziem dla przeprowadzenia działań wykraczających znacznie poza uprawę roślin w środku miasta”. Zgodnie z tą filozofią, Community Food Security Coalition (CFSC), grupa zajmująca się polityką żywnościową i zrzeszająca ponad 200 organizacji, stosuje następującą definicję rolnictwa miejskiego: „Uprawa, przetwórstwo i dystrybucja żywności i innych produktów wytworzonych przy pomocy intensywnej uprawy roślin