Dichter bij in de tijd is de staking op vrijdag 26 oktober 2007 van de NMBS. Reden was een akkoord over een minimum dienstverlening binnen de oranje-blauwe regeringsonderhandelaars. Dit terwijl de onderhandelingen nog niet afgelopen zijn; laat staan bekrachtigd zijn door de partijcongressen. Ook het standpunt van de parlementsleden die dit uiteindelijk zouden moeten stemmen is ongekend. En toch staakten de spoorvakbonden. Gevolg was dat vele studenten en pendelaars in de kou kwamen te staan en met veel vertraging of een andere vervoersmethode hun weg naar huis moesten inzetten. Hoe kan je een dergelijke stakingen vanuit liberaal standpunt benaderen? Vooreerst wil ik zeggen dat ik het als liberaal volkomen normaal vind dat mensen zich verenigen, organisaties oprichten, discussiëren, hun mening verspreiden of hun belangen verdedigen. Het verenigen van individuen biedt mensen ontplooiingskansen, zorgt voor een kruisbestuiving van ideeën, creëert talrijke vriendschappen en zoveel meer. Vakbonden zijn ongetwijfeld in het verleden opgebouwd vanuit de doelstelling werknemers te verenigen en gezamenlijk te streven naar betere levensomstandigheden voor alle werknemers. Het verdedigen van je belangen als groepering kan hier gerust bijhoren. En ook stakingrecht is voor mij een grondrecht. Zij het wel, individueel: stakingpiketten of blokkades van bedrijventerreinen zijn degoutant daar ze de vrijheid van zij die niet willen staken fnuiken. En indien dan gestaakt wordt, heb ik veel meer begrip voor de chauffeurs van ‘de lijn’ die betaalstakingen houden (en zo de werkgever nog meer treffen) dan voor de werknemers van de NMBS die van een verlengd weekend genieten terwijl ze verhinderen dat andere hun weekend kunnen starten. Vakbonden verenigen werknemers verdedigen diens belangen. De laatste jaren lijkt de koers van de vakbonden me echter andere richting uit te gaan. Vakbonden leiden aan een terugvallende en verouderde ledenpopulatie. Gevolg hiervan is dat ze zich vooral toespitsen op het verdedigen van zogenaamde ‘verworven rechten’. Rechten die stammen uit een verleden dat zich in een heel andere sociaal-economische context afspeelde en ook toen controversieel waren. In de huidige context zijn deze rechten vaak contraproductief of onrechtvaardig. Zo leidt een onbeperkte duur van werkloosheidsuitkeringen in de tijd tot passieve werkzoekenden die vervolgens de belastingsdruk voor werkende mensen gevoelig verhogen. Hierdoor verlaagt de koopkracht van werkende bevolking. Een privatisering van werkloosheidsuitkeringen een degressief verlagende (en uitdovende) uitkering in de tijd is echter onbespreekbaar voor de vakbonden. Van de overheid kregen ze immers de taak toebedeeld mee in te staan voor de uitkering hiervan. Gezien de overheid zelf de uitkeringen vaak laat stort wordt de werkzoekende aangemoedigd lid te
Neohumanisme 2007-2008 nr 1 2 23
Pagina 23