Een helen troost...

Een helen troost... streektaalgedichten van Netty Hengeveld

Een helen troost‌ streektaalgedichten van Netty Hengeveld

© 2014 Lieve tied, Netty Hengeveld Beltrumseweg 36, 7151 EW Eibergen Tel. 0545 - 47 59 69 of 06 - 22 13 19 33 www.lievetied.nl ISBN/EAN: 978-90-822674-0-2 NUR-code: 373 Alle rechten voorbehouden. Niets uit de uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enigerlei wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de schrijver Netty Hengeveld via info@lievetied.nl.

Wel mogen de gedichten worden voorgedragen in dialectvieringen of andere bijeenkomsten, mits de naam van de schrijver daarbij wordt genoemd.

Illustraties: Gineke Klein Hazebroek Bijbelvertalingen: Henk Lettink en ECAL Werkgroep ‘Dialect en religie’ Opgemaakt door Studio Hiddink Gedrukt en gebonden bij Grafistar

INHOLD Veurwaord Dankwaord Tied van verlangen en verwachten Tied van gedenken Tied van geboorte Tied van old en ni’j Tied van lieden en loslaoten Tied van opstaon en wietergaon Tied van de geest Naozommertied

5 6 7 13 25 33 35 55 65 91

3

VEURWAORD Gelukkig waen, dat is wat iederene verlangt.

Wa-w in dizze tied slagmaols te heuren kriegt is dat dat ok meugelijk is. Meesttieds wördt ’t nog starker uut edrukt: ‘geluk is iets, wao-j zelf veur kiest.’

Positief waen is best mooi. Maor wanneer ‘de maakbaorheid van ’t geluk’ een dogma wördt, doe-j mensen die - um welke raeden dan ok - liedt an ’t laeven onrecht.

Naost eure worsteling kriegt ze ok nog ’t gevuul dat der bi’j eur iets an faelt, now ’t niet goed met eur geet.

Uut valse schaamte holt ze zich vake maor stille en bunt ze wel heel allenig in eur verdriet.

Ik bun van mening dat der met eur niks mis is, maor dat dizze collectieve Westerse redenatie niet döch.

Wi’j könt ’t verdriet niet uut de waege gaon, al zo-w dat nóg zo geerne willen. Kiek maor naor de natuur: ’t kan niet altied oogsttied waen. Ok de Christelijke kalender besteet niet enkelt uut feestdage.

Geluk is iets wa-j niet könt afdwingen, maor wat ow egeven wördt. Soms pas nao een pienlijk proces van verlangen, loslaoten en aovergave. Wegkieken van ’t duustere mek ons niet gelukkiger. De piene en ’t verdriet - en wie-t daormet te maken hebt - recht doen wel. Daoran wi-k in dit buuksken geerne bi’jdragen. En umdat ‘t Nedersaksisch miene moederspraoke is, he-k miene gedichten in die prachtige taal eschreven.

Ik hoppe dat miene gedichten in dizze ‘taal van ’t harte’ ow harte goed dut.

Een groet in verbondenheid,

Netty Hengeveld 5

DANKWAORD ’t Uutbrengen van een aerste buuksken vin ik toch wel een bizunder moment. Een moment van dankbaor stille staon bi’j wat ’t laeven mi’j hef ebracht. Deurum wil ik hier mienen dank uutsprekken, zowel an luu wie-t uut as in de tied bunt.

Dankbaor bun ik in de aerste plaatse veur wie-t ’t laeven an mi’j hebt deur egeven: ’t veurgeslacht da-k nooit ekend hebbe, maor zeker ok miene grootolders Hendrik en Mina Hengeveld van de Hutte en Hendrik en Drika Jansen van Wiendelshuus. Eure laevens wazzen stevig eworteld in de Achterhoek. Miene liefde veur eur hef mi’j der toe ebracht die Achterhoekse wortels te willen onderzuken.

Dankbaor bun-k veur miene lieve olders Gerrit en Dirkje en zuster Marjan. Zie hebt mi’j altied esteund bi’j alles wa-k dei. Onze gesprekken an de kökkentaofel aover ‘de zin van ’t laeven’ hebt mi’j veur een groot deel evormd. Iets mooiers hadden ze mi’j niet können metgeven.

Dankbaor bun ik veur miene grote liefde Charles Saffrie en onze schatten van kinder: Leona en David. Zie helpt mi’j um met de bene op de grond te blieven staon.

Tegeliekertied geeft ze mi’j altied alle ruumte um bezig te waen met miene grote passie: mien wark as zelfstandige bi’j Lieve tied.

Ok bun-k dankbaor da-k mag heuren bi’j de ‘Werkgroep ‘Dialect en religie’ van ’t ECAL’, waor ik altied nog völle laere aover de streektaal en de SONT-spelling.

6

TIED VAN VERLANGEN EN VERWACHTEN

Verlangen Vol vertrouwen baoven ow zelf uut reiken naor wao-j verwacht en waorvan i’j hopt en wet dat ’t ow vervullen zal met bli’jdschap en baar geluk.

Tegelieke - met stillen moed ow laoten zakken töt wao-j de baodem van den afgrond vermoedt van dat wat is: de läögte, de piene en ’t kermende gemis.

Uutersten: onverenigbaore warkelijkheden, maor toch met mekare verbonden deur de lange laere van verlangen waorlangs engelen zich bewaegt.

12

TIED VAN GEDENKEN

Thuus Thuus was i’j op dizze plaatse.

Thuus was i’j op ow geboortegrond.

Thuus was i’j hier töt op ’t laatste.

Thuis was i’j in dizze welt töt owwen ziel een nog-maer-thuus-huus vond.

24

TIED VAN GEBOORTE

Nen stork Nen stork hef mi’j bi’j de neuze ehad.

Zienen tom-tom ston - dom, dom kats verkaerd.

Hie hef zich dan ok däönig vergallopaerd.

Nen stork, den hork, hef mi’j as kleinen pork - langs biesterbanen op een verkaerden planeet ebracht: zo’n duustere stae had ik mi’jzelf niet toe edacht…

28

Vanuut dat hoge lecht zo in de kabbes of de floribos.

Zo’n broddelwark nuum ik niet stark.

Bi’j mien begin had hi’j ’t al bi’j ’t verkaerde end.

Ik geleuf niet dat ’t hier veur mi’j ooit warkelijk went.

Nen stork, den hork, dei ’t bi’j mi’j as kleinen pork dus kats verkaerd.

Gin knip veur de neuze was e mi’j waerd, umdat e ziene navigatie zo bedruufd had in esteld.

En toch bun-k bli’j da-k ziene diensten niet veurtieds heb af besteld.

29

TIED VAN OLD EN NI’J

Lecht Lecht van de winter mek in ow heufd zo krakend helder wa-j in ow harte zo iezig mist.

Lecht van ’t veurjaor - een ni’j begin onbezoesd bli’j at ze der is.

Lecht van de zommer, van simpel geluk, volle glorie, golden tied.

Lecht van de harfst met zacht schiensel helend wat ’t laeven liet.

Ik wense ow lecht - um ’t aeven hoe-t ‘t zich uutdrukt -.

Lecht um te laeven.

Lecht van geluk.

34

TIED VAN LIEDEN EN LOSLAOTEN

’t Is goed ewest ’t Is goed ewest: héél goed, maor now is-t tied veur ow te gaon.

I’j gavven ons ow leaven.

I’j gavven ons ‘t beste.

Zovölle goeds mochten wi’j met ow belaeven.

Alles heb i’j ons egeven.

En now geve wi’j ow ’t enige dat ons nog rest.

Wi’j laot ow gaon, umdat wi’j diepe van binnen wet: veur onze liefde is dit ajuus niet ‘t letste.

54

TIED VAN OPSTAON EN WIETERGAON

Christuservaring Ik zag ‘t efkes niet.

Gin gattigheid, gin lecht.

Estreden ha-k, dat wel, maor toen was ik an ’t ende.

An ‘t ende van ‘t gevecht.

In mi’j schreeuwden ‘t um holvast, een uutgestokken hand, een eiland van niet-angst.

Maor in ’t diepste, dichtste, zwartste zwart was niet de dood, maor ’t laeven nog ’t bangst.

Met ogen dicht ekneppen, in mekare ekroppen, kleiner as een vlo, een luus, lag ik daor zo allenig thuus in mien bedde, maor nooit aerder was ik wieter van huus.

58

En toen was I’j daor.

Zo inens en toch: as of I’j nooit wazzen ekommen en nooit wazzen egaon.

I’j maanden de stormen tot röst.

I’j wezen de angst ziene plaatse.

I’j gavven mi’j recht van bestaon.

I’j zeien gin waord, maor owwe ogen die spraken met röst, met liefde en macht.

Nooit maer was mien laeven nog eender.

Nooit maer zo laevensbange zwart, want I’j hadden mien laeven an ’t lecht ebracht.

59

TIED VAN DE GEEST

Eén naoberschap Ik bun een dröppel, maor met mekare bunne wi’j een bekke.

Ik bun een käörntjen, maor met mekare bu-w een hele wegge.

Ik bun een minute, maor met mekare he-w de tied.

Ik bun een toon, maor met mekare bunne wi’j een klinkend lied.

Ik bun een letter, maor met mekare bu-w een mooi verhaal.

Ik bun een klank, maor met mekare vorme wi’j één taal.

66

Ik bun een pläntjen, maor met mekare bunnen wi’j een hof.

Ik bun een dräödjen, maor met mekare bu-w een lappe stof.

Ik bun een brokke, maor met mekare bu-w de brokkenpap.

Ik bun een naober maor allenig met mekare bunne wi’j één naoberschap.

67

NAOZOMMERTIED

Kwetsen De zommer is zowat veurbi’j, maor mek mi’j op ’t letste nog ene kere bli’j met ’t allerbeste: kwetsen.

As ik in een kwetse biet’ dan pruuf ik miene kindertied bi’j opa, oma, op de boerderi’j.

De welt was toen zo groot nog niet en narges wa-k zo vri’j, zo onbevangen bli’j.

Wi’j raapten kwetsen van de grond en stopten ze zo in de mond.

Der was zat, der was genog; wi’j atten onze buukskes rond.

Geluk hing in de locht: veur gekwetst waen was ’t nog te vrog.

92

Kwetsen, zo of deur ekokt met kwetsensap: uut ’t vuusken of bi’j de gaele pap (met een gael vluusken), in de pannenkoeke of gedreugd, ’t is alles zuute, wat mi’j heugt.

En is ’t laeven minder zuute, kost vedan gaon völle meuite, word ik met de nekke an ekekken of kan-k met mi’jzelf niet uut de vuute?

Dan bedenk ik mi’j - met vlekken Da-k toch had motten wecken.

93

Een helen troost... is een gedichtenbuuksken van Netty Hengeveld.

Netty is theoloog, maor niet gebonden an een geleufsgemeenschap. Vanuut eur bedrief ‘Lieve tied’ geet ze veur in vieringen.

Ok wördt ze evraogd as sprekker, bi’jveurbeeld bi’j afscheid.

Veur die gelaegenheden schrif ze vake gedichten. ’t Liefst in de Saksische streektaal, want dat is veur eur de taal van ’t harte.

Zie wil met eure gedichten mensen ’t gevuul geven dat ze eheurd en ezien wordt in eur verdriet. Vake is dat veur eur een helen troost.

www.lievetied.nl