maatregelen in één onderneming uit. Wanneer eigenaar-bewoners één maatregel laten uitvoeren, is het natuurlijk niet nodig om van een samenwerkingsverband gebruik te maken.(3) Vijf projecten bieden standaard maatregelpakketten aan de bewoners aan; de overige projecten werken met maatregellijsten of individuele adviezen. Ook hiervoor geldt dat bewoners het liefste individuele keuzemogelijkheden hebben.(3) Bij bijna alle projecten wordt gestart met een maatwerkadvies, waarin per woning beschreven wordt welke energiebesparende maatregelen de eigenaar-bewoner kan treffen. De ervaringen met het standaard maatwerkadvies – dat gegenereerd wordt uit de software voor het bepalen van een energielabel – zijn niet altijd goed. Het advies is duur en moeilijk te begrijpen voor bewoners. Mede om die reden zijn er andere (light-)adviezen ontwikkeld. In Groningen kun je b.v. een online advies krijgen.(2,5) Uit onderzoek onder bewoners is gebleken dat eigenaar-bewoners een onafhankelijk advies op prijs stellen boven een advies van één commerciële partij.(12, 13) Het project in Amsterdam richt zich specifiek op Verenigingen Van Eigenaren (VVE’s). Het project maakt afspraken maken met VVE-beheersorganisaties en VVE’s om energiebesparende maatregelen op te nemen in het meerjarenonderhoudsplan van de VVE.(1, 2) 3.9 Ontzorging Met uitzondering van het project in Den Bosch hebben alle projecten een vorm van ontzorging ontwikkeld. Er wordt gewerkt met één aanspreekpunt, één contactpersoon, één factuur, afstemming en coördinatie van de uitvoering, enz.(3) De ontzorging wordt aangeboden door de bedrijven die zich richten op regie en vraagcreatie (zie 3.2) en veelal niet door individuele bouw- en installatiebedrijven. Bij het project in Den Bosch is geconstateerd dat slechts weinig eigenaar-bewoners behoefte hadden aan een ontzorgingstraject, mede doordat de prijs van dit aanbod duidelijk hoger was dan de door buurtbewoners zelf opgevraagde offertes. Op basis hiervan is besloten het ontzorgingspakket niet langer aan te bieden.(2) Ook voor ontzorging geldt dat de geboden vorm van ontzorging afgestemd moet zijn op de wensen van de klant. Uit onderzoek onder bewoners blijkt bijvoorbeeld dat 20% van de eigenaar-bewoners energiebesparende maatregelen zelf wil uitvoeren. 80% Van de eigenaar-bewoners besteedt de werkzaamheden uit aan bedrijven.(11) Door enkele projecten is een aanpak ontwikkeld voor eigenaarbewoners die zelf maatregelen willen uitvoeren. De meeste projecten zijn enkel gericht op het laten uitvoeren van maatregelen.(3) 3.10
Financiële constructies
Veel blok voor blokprojecten zijn bezig gegaan met het ontwikkelen van nieuwe financieringsconstructies. Tot op heden is er door de projecten bijna altijd gebruik gemaakt van financieringsregelingen die al bestonden, zoals:
gemeentelijke of provinciale leningen (acht projecten); gemeentelijke of provinciale subsidies (zeven projecten); particuliere leningen (Green Loans; deze worden bij acht projecten actief aangeboden).(8)
Nieuwe financieringsconstructies die door de projecten gerealiseerd zijn:
15