รูปที่ 8 ผังพื้นของโบสถ์แบบบาซิลิกา
ที่ ว ่ างทางประโยชน์ใช้สอย
(Functional space)
รูปทรงมักได้รับอิทธิพลจากการใช้สอยภายในของมันอยู่เสมอ อาคาร ที่ถูกสร้างขึ้นและที่ว่างทุก ๆ แบบ เป็นพื้นที่ส�ำหรับการปฏิสัมพันธ์ ของมนุษย์ ส�ำหรับการติดต่อค้าขาย พิธีกรรม การแข่งขัน และความ น่าตื่นเต้น กิจกรรมเหล่านี้เป็นตัวก�ำหนดการออกแบบที่ว่างที่ส�ำคัญ ที่สุด และลักษณะเด่นของที่ว่างก็ส่งอิทธิพลต่อผู้ใช้งานและการ ใช้สอย ตามล�ำดับ ที่ว่างหนึ่ง ๆ อาจเป็นภาชนะอันเหมาะสมส�ำหรับ กิจกรรมหนึ่ง ๆ หรืออาจไม่ได้มีการใช้สอยที่เจาะจงอยู่เลยก็ได้ เราสามารถระบุ ลั ก ษณะของที่ ว ่ า งและแบ่ ง แยกลั ก ษณะเหล่ า นั้ น ด้วยการวิเคราะห์ว่า การออกแบบโครงสร้างสามารถบอกลักษณะ การใช้ ส อยเฉพาะได้หรือไม่ ความต้องการทางสถาปัตยกรรมที่ เฉพาะเจาะจงสามารถส่งอิทธิพลต่อการออกแบบที่ว่างได้อย่างมาก และหากองค์ประกอบทีผ่ สมรวมกันเหล่านีถ้ กู สร้างเป็นจ�ำนวนมาก ๆ เข้า ก็จะเกิดเป็นหมวดของสถาปัตยกรรม ในอาคารประเภทที่เน้นระบบ อาคารและวิศวกรรมมักถูกสร้างขึน้ มาจากพืน้ ฐานของการใช้สอยเฉพาะ ท�ำให้การใช้สอยแบบอื่น ๆ เป็นเรื่องที่เกือบเป็นไปไม่ได้ > รูปที่ 9 ตัวอย่าง: บาซิลิกาคือรูปทรงทางที่ว่างอันชัดเจนที่ถูก สร้างขึ้นตลอดช่วงประวัติศาสตร์ในรูปแบบที่หลากหลาย (แต่เดิมไม่ได้ถกู ใช้ในอาคารทางศาสนา) มีโถงแนวยาวทีเ่ ข้า ถึงได้จากทางทิศตะวันตก โถงนีเ้ รียงอยูใ่ นแนวเดียวกันกับ มุข (apse) ทีโ่ ดยส่วนใหญ่แล้วมักจะหันหน้าเข้าหาทิศตะวัน ออก ชีไ้ ปทางกรุงเยรูซาเล็ม แท่นบูชาสำ�หรับพิธกี รรมทาง ศาสนาจะถูกตัง้ อยูใ่ นบริเวณดังกล่าว ในตำ�แหน่งทีส่ ามารถ มองเห็นได้ชดั เจน (รูปที่ 8) 195