luchtzuiverend beton David Braeckman studeerde in 2010 als productontwikkelaar af aan de Universiteit Antwerpen. Twee jaar later heeft hij zijn eigen designstudio Ministry of Mass opgericht. Zijn studio dient in de eerste plaats als vehikel om zijn waardengerelateerde visie op design verder te kunnen ontwikkelen. Hij is sterk geïnteresseerd in de manier waarop het maakproces een inherent ecologische en duurzame meerwaarde kan bewerkstelligen. We leerden Ministry of Mass kennen op Interieur 2012, met een heel opmerkelijke deelname. Je presenteerde daar een reeks betonnen buitenmeubelen die ook C0 2 konden filteren, net zoals bomen doen. Een heel experimenteel ontwerp. Hoe is het je sindsdien vergaan? David Braeckman: Ministry of Mass heeft zich gedurende de voorbije jaren verder gediversifieerd en naast het maatwerk dat we voor diverse klanten produceren, ben ik verschillende ontwerpreeksen gaan ontwikkelen. Dat is een van de voornaamste kenmerken van de studio. Ik ontwikkel weinig objecten die op zich staan, ik ga telkens een reeks objecten ontwerpen die inhoudelijk en visueel met elkaar in verband blijven staan. Onze eerste reeks, waar we inderdaad een aantal jaar geleden mee zijn begonnen, was de Reintroduction of Nature in Life of Man, de betonnen buitenmeubelen waarin titaniumdioxide is verwerkt. Deze reeks is niet afgesloten, ik werk daaraan nog verder, maar het blijkt niet evident te zijn om dergelijke producten in de markt te zetten. Redelijk snel is er een tweede serie objecten gekomen, Modern Utility. Intussen zit ik nu binnen deze reeks aan vier objecten en er zitten er nog een aantal in de conceptfase. Deze tweede reeks focust meer op het ambachtelijke en op het maakproces, en minder op het experimentele, aan wetenschappelijk onderzoek gerelateerde processen. Met de betonnen objecten van de Reintroduction of Naturereeks ben je onmiddellijk op heel radicale manier naar buiten gekomen. Een bewuste keuze? DB: Mijn affiniteit voor beton als productiemateriaal stamt al uit mijn studententijd. Samen met Sander Michiels, een toenmalige medestudent, ben ik in mijn vrije tijd met beton beginnen te experimenteren. We deelden de passie voor de look-and-feel van dit materiaal. Op die manier kwamen we tot een reeks objecten, maar we wilden die iets meer laten betekenen. Hoe kun je beton nog inzetten naast het puur gieten van vormen? Wat kan dat materiaal teweegbrengen? In de ogen van de meeste mensen is beton een ruw bouwmateriaal met een eerder lompe uitstraling. Daarbij wordt het meestal natuuronvriendelijk geassocieerd. Ons doel was om met dit materiaal aan te tonen dat het ook anders kan. Vanuit ons onderzoek naar mogelijke toepassingen van beton zijn we op een procedé gestoten waarmee
toen in Nederland werd geëxperimenteerd. Daar werden proefprojecten opgezet met luchtzuiverend beton. Dat werd op een heel utilitaire manier toegepast, zoals bij de aanleg van straten, om na te gaan of het daadwerkelijk de vervuiling door verkeer doet afnemen. Gelijkaardige projecten vonden ook plaats in België en Zwitserland, waar wanden van tunnels uit dergelijke luchtzuiverende beton werden vervaardigd. Hoe heb je inzicht gekregen in dat wetenschappelijke proces? En ben je tot relevante toepassingen gekomen? DB: We zijn echt gaan uitzoeken hoe dat luchtzuiverende proces tot stand komt, vanuit een wetenschappelijk standpunt. De kleurstof die wordt gebruikt in beton bevat titaniumdioxide en dit bestanddeel gaat onder invloed van ultraviolet licht de stikstof in de lucht omzetten in nitraten. Dit proces bewerkstelligt het luchtzuiverende resultaat. De regen spoelt telkens een flinterdunne bovenste laag weg en de daarbij vrijkomende titaniumdioxide zet het proces voort. Dat lijkt me de gouden graal op het vlak van luchtverontreiniging. Waarom ligt de wereld nog niet vol met dergelijk beton? DB: Er zijn een aantal beperkingen en die hebben ook een sterke invloed op de relevantie van onze meubelobjecten. Ten eerste is het geen meetbaar proces. Tot nu toe heeft geen enkel onderzoek kunnen aantonen hoeveel C0 2 er wordt omgezet. Ten tweede is het een eindig proces. Na verloop van tijd is al de titaniumdioxide in het beton opgelost en stopt het luchtzuiverende effect. Er zijn geen exacte data voorhanden over hoe luchtzuiverend het nu echt is en over hoeveel materiaal je nodig hebt om tot aantoonbare resultaten te komen. Op zich zijn dat niet de beste verkoopargumenten om het straat- en tuinmeubilair te gaan promoten? DB: We hebben dit wetenschappelijke procedé vooral als boodschap willen gebruiken. In de eerste plaats om mensen te doen stilstaan bij het belang van onderzoek naar luchtzuiverende toepassingen en daarnaast wilden we beton met een meerwaarde presenteren, ingaand tegen de heersende opinies over dit materiaal. Als ontwerper stel je jezelf kwetsbaar op, omdat je inderdaad volledig afhankelijk blijft van de wetenschappelijke resultaten. Omdat de data (nog) niet doorslaggevend zijn op het vlak van luchtzuiverende kwaliteiten, is het voor ons moeilijk gebleken om commercieel met onze betonmeubelen uit te pakken. Dat was nu ook niet onmiddellijk de ambitie. In mijn ontwerpen wil ik in de eerste plaats ruimte maken voor waarden en een boodschap meegeven. Ik hou zeker de vinger aan de pols en ik volg de verdere wetenschappelijke ontwikkelingen. Maar als visitekaartje over waarvoor Ministry of Mass staat, kan het wel tellen. www.ministryofmass.com
60 thema thema thema